สถานการณ์�ผลกระทบต่�อส�ขภาพจากสารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ช

สถานการณ์�ผลกระทบต่�อส�ขภาพจากสารก�าจ�ดศั�ต่ร�

พ�ช2550-2555

นพ. พ�บ�ล อ�สสระพ�นธุ์��พบ., วทม.(เทคโนโลยี%สารสนเทศั),

ว�ฒิ�บ�ต่รโสต่ ศัอ นาส�ก, อน�ม�ต่�บ�ต่ร อาช%วเวชศัาสต่ร�

ส�าน�กโรคจากการประกอบอาช%พและส�)งแวดล+อม

กรมควบค�มโรค

จ�านวนผ�+ป,วยีสปสชจ�านวนผ�+เส%)ยีงพบจากการต่รวจเล�อด

Picture credit to http://blog.gustavkaser.com.au/wp-content/uploads/2013/09/iceberg-poster.jpg

The whole picture

ไม�ม%ต่�วเลขผ�+ป,วยีเร�.อร�ง!!

ท��มาของข!อม�ล• ข!อม�ลผ�!ป่#วยในท��ม�หล�กป่ระก�นส�ขภาพ

ป่(งบป่ระมาณ์ 2550 -2555 – ว)เคราะห�เฉพาะหมวด T60*, X48*, X49*, X68*,

X69* ซึ่0)งเป1นข+อม�ลการป,วยีเฉี%ยีบพล�นเท�าน�.น– ต่�ดผ�!ป่#วยส)ทธิ)อ��นๆ ออก เหล�อแต่� UCS & WEL

และค�านวณ์อ�ต่ราต่�อแสนด!วยฐานท��เป่1น UCS & WEL เท�าน�2น–อ�ต่ราป,วยี อ�ต่ราต่ายี อ�ต่ราป,วยีต่ายี ค�านวณ์จากผ�+ป,วยีในเท�าน�.น

• ข+อม�ลการต่รวจเล�อดโดยี Reactive Paper

รห�สท��ใช!บ�อย หมวด T60 พ�ษจากสารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ช

• T60.0 ออร�กาโนฟอสเฟต่และคาร�บาเมต่Organophosphate and carbamate

insecticides• T60.1 สารฮาโลจ%เนต่ Halogenated insecticides• T60.2 สารก�าจ�ดแมลงอ�)นๆ Other insecticides• T60.3 สารก�าจ�ดว�ชพ�ชและเช�.อรา Herbicides and

fungicides• T60.4 สารเบ�)อหน� Rodenticides• T60.8 สารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ชอ�นๆ Other pesticides• T60.9 สารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ชท%)ไม�ระบ� Pesticide, unspecified

จ�านวนผ�!ป่#วยในจ�าแนกต่ามสารเคม�และป่(งบป่ระมาณ์

2550 2551 2552 2553 2554 25550

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

T600 T600 T600 T600 T600 T600

T603 T603T603

T603T603 T603

T609 T609

T609

T609T609 T609

T609T608T604T603T602T601T600

T60.0 ออร�กาโนฟอสเฟต่และคาร�บาเมต่, T60.1 สารฮาโลจ%เนต่ , T60.2 สาร ก�าจ�ดแมลงอ�)นๆ

T60.3 สารก�าจ�ดว�ชพ�ชและเช�.อรา , T60.4 สารเบ�)อหน� , T60.8 สารก�าจ�ดศั�ต่ร� พ�ชอ�นๆ ,

T60.9 สารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ชท%)ไม�ระบ�

ออร�กาโนฟอสเฟต่

สารก�าจ�ดว�ชพ�ช

ไม�ระบ�

อ�ต่ราป่#วยต่�อแสน

2550 2551 2552 2553 2554 25550.002.004.006.008.00

10.0012.0014.0016.0018.00

T609T608T604T603T602T601T600

T60.0 ออร�กาโนฟอสเฟต่และคาร�บาเมต่, T60.1 สารฮาโลจ%เนต่ , T60.2 สารก�าจ�ดแมลง อ�)นๆ

T60.3 สารก�าจ�ดว�ชพ�ชและเช�.อรา , T60.4 สารเบ�)อหน� , T60.8 สารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ชอ�นๆ , T60.9 สารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ชท%)ไม�ระบ�

ออร�กาโนฟอสเฟต่

สารก�าจ�ดว�ชพ�ช

ไม�ระบ�

อ�ต่ราต่ายรวมท�กป่ระเภทสารเคม�ต่�อแสนป่ระชากร

ป9งบประมาณ์

ผ�+ป,วยีรวม

ไม�เส%ยีช%ว�ต่ เส%ยีช%ว�ต่

อ�ต่ราต่ายีต่�อแสน

2550 7,743 7,194 549 1.172551 8,037 7,477 560 1.192552 5,937 5,717 220 0.462553 8,160 7,462 698 1.452554 6,913 6,344 569 1.192555 7,339 6,632 707 1.46median 7,541 6,913 565 1.19

เป่ร�ยบเท�ยบอ�ต่ราต่ายต่�อแสนสารออร�กาโนฟอสเฟต่และสารฆ่�าหญ้!า

ป9งบฯ

อ�ต่ราต่ายีT600

อ�ต่ราต่ายีT603

2550 0.41 0.662551 0.37 0.742552 0.18 0.152553 0.39 0.972554 0.30 0.822555 0.32 1.03

2550 2551 2552 2553 2554 25550.00

0.20

0.40

0.60

0.80

1.00

1.20

อ�ต่ราต่ายต่�อแสนT600 อ�ต่ราต่ายต่�อแสนT603

T60.0 ออร�กาโนฟอสเฟต่และคาร�บาเมต่, T60.3 สารก�าจ�ดว�ชพ�ชและเช�2อรา

กราฟเป่ร�ยบเท�ยบอ�ต่ราต่ายต่�อแสนป่ระชากรระหว�างสารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ชและไข!เล�อดออก

อ�ต่ราการป่#วยต่าย (ต่ายระหว�างการร�กษา) ค)ดเป่1นร!อยละ

2550 2551 2552 2553 2554 25550.002.004.006.008.00

10.0012.0014.0016.0018.0020.00

6.41

17.59

อ�ต่ราป่#วยต่าย T600 อ�ต่ราป่#วยต่าย T603

จ�งหว�ดท��ม�อ�ต่ราป่#วยส�ง 2555

จ�งหว�ด อ�ต่ราป,วยีอ�างทอง 45.28ก�าแพงเพชร 38.19จ�นทบ�ร� 36.74อ�ท�ยธิาน� 36.60พ)จ)ต่ร 36.00ส�พรรณ์บ�ร� 35.86อ�ต่รด)ต่ถ� 34.68ต่าก 33.83น�าน 33.60แม�ฮ่�องสอน 32.81

จ�งหว�ด อ�ต่ราป,วยีช�ยนาท 32.79กาญ้จนบ�ร� 32.61เพชรบ�รณ์� 32.06นครสวรรค� 30.81ฉะเช)งเทรา 28.78ระยอง 28.75ช�มพร 27.59ส)งห�บ�ร� 26.96เช�ยงราย 26.51พ)ษณ์�โลก 26.34

แผนท��จ�งหว�ดท��อ�ต่ราป่#วยรวมส�ง

ท�กโรค All Cases ท�กเหต่� All Cause

Organophosphate

Accident+Suicide

HerbicideAccident+Suicide

เฉพาะอ�บ�ต่)เหต่�จากสารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ชท�ก

สารรวมก�น

Accident/ท�กสาร

พบบ�อยีในภาคกลาง

Pesticide Suicide map—only here!

ท�าร!ายต่�วเอง ท�กสารรวมก�น

Suicide ท�กสาร

พบบ�อยีในภาคเหน�อ

T600T601

T602T603

T604T608

T609

0

500

1000

1500

2000

2500

อ�บ�ต่�เหต่�

อ�บ�ต่�เหต่� ท�าร+ายีต่นเอง

Accident สารไม�เจาะจงSuicide สารก�าจ�ดว�ชพ�ช

4/5 รายีเป1นจากการท�าร+ายี ต่นเอง 1/5 เป1นอ�บ�ต่�เหต่�

ซึ่0)ง 80% ของเคสจากการ “ท�างานถ�กเร%ยีกว�า เป1น

”อ�บ�ต่�เหต่�

Enzyme Cholinesteraseท�างานป่กต่)

Acetyl choline

สารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ช

Enzyme ท��ม�สารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ชเกาะจนท�างานไม�ได!

พ)ษเร�2อร�ง

ประเทศัไทยีไม�ม%ข+อม�ลพ�ษเร�.อร�งแม+งานว�จ�ยีจะแสดงให+เห;นว�าม%ผลต่�อ

ระบบประสาท

เด:กในครรภ�ของแม�ท��ส�มผ�สสารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ขม�การพ�ฒนาสมองท��ผ)ดป่กต่)

20

โรคอ�ลไซึ่ม�เมอร� = ด%ด%ท%+กรรมพ�นธุ์��+ฝุ่�,นขนาดเล;ก+ไนโต่รเจนในอาหาร

21

สร�ปผลการการต่รวจค�ดกรองสารเคม% ก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ชในกล��มเกษต่รกร ป9 2554-

2556

2554 2555 25560

200,000

400,000

600,000

800,000

ได!ร�บการต่รวจค�ดกรอง (คน)เส��ยงและ/หร�อไม�ป่ลอดภ�ย(คน)

คน ป,วยี

7339 คนอยี�างน+อยี30% ของ64 ล+านคน=19.2 ล+านคน)

Picture credit to http://blog.gustavkaser.com.au/wp-content/uploads/2013/09/iceberg-poster.jpg

The whole picture in year 2555

สร�ป• แนวโน!มการป่#วยด!วยโรคจากสารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ช

คงท��อย��ท�� 15 รายต่�อแสน• จ�านวนผ�!ป่#วยจากสารก�าจ�ดแมลงใกล!เค�ยงก�บสารก�าจ�ดว�ชพ�ช

• อ�ต่ราต่ายของ สารก�าจ�ดว�ชพ�ช (1.03 ต่�อแสน) ส�งกว�าสารก�าจ�ดแมลง(0.32 ต่�อแสน) --- ป่( 2555

• อ�ต่ราป่#วยต่ายของสารก�าจ�ดว�ชพ�ช (17.59%) ส�งกว�าสารก�าจ�ดแมลง(6.41%) --- ป่( 2555

• จ�งหว�ดท��ม�ผ�!ป่#วยมาก ค�ออ�างทอง และจ�งหว�ดทาง ภาคต่ะว�นต่ก

• การท�าร+ายีต่นเองโดยีสารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ชพบมากทางภาคกลางและภาคเหน�อ

ข!อม�ล 6 ป่( (2550-2555)( ด�กราฟ เป่1นหล�ก)

T60.0 ออร�กาโนฟอสเฟต่และคาร�บาเมต่, T60.1 สารฮ่าโลจ�เนต่ , T60.2 สารก�าจ�ดแมลง อ��นๆ

T60.3 สารก�าจ�ดว�ชพ�ชและเช�2อรา , T60.4 สารเบ��อหน� , T60.8 สารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ชอ�นๆ , T60.9 สารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ชท��ไม�ระบ�

• ม�ผ�!ป่#วยใน 47,822 คร�2ง กรองออกเหล�อเพ�ยง44,129 คร�2งป9งบประมา

ณ์ T600 T601 T602 T603 T604 T608 T609รวมท�กสาร

2550 3,173 116 6452,248 476 170 915 7,7432551 3,071 158 6462,487 515 182 978 8,0372552 2,159 126 5281,974 320 119 711 5,9372553 2,950 138 7152,850 437 165 905 8,1602554 2,417 150 5092,533 364 153 787 6,9132555 2,417 143 5832,843 350 181 822 7,339

รวม 6 ป916.18

7 8313,62614,93

52,462 9705,118 44,129

อ�ต่ราป่#วยต่�อแสน( ด�กราฟ เป่1นหล�ก)

ป9งบประมาณ์ T600 T601 T602 T603 T604 T608 T609

รวมท�กสาร

2550 6.76 0.25 1.37 4.79 1.01 0.36 1.9516.4

9

2551 6.54 0.34 1.38 5.30 1.10 0.39 2.0817.1

2

2552 4.55 0.27 1.11 4.16 0.67 0.25 1.5012.5

1

2553 6.14 0.29 1.49 5.93 0.91 0.34 1.8816.9

8

2554 5.07 0.31 1.07 5.31 0.76 0.32 1.6514.5

0

2555 4.99 0.30 1.20 5.87 0.72 0.37 1.7015.1

5median 5.60 0.29 1.29 5.30 0.35 0.35 1.79 15.82

สถานท��เก)ดเหต่�ป่( 2555 ( หาได! 6,614 รายจาก7,339 ราย)

สถานท%)จ�านวนคร�.งของการ admit

ถนน 5บ!าน 1,858ย�านการค!าและบร)การ 5

โรงเร�ยน สถาบ�นและสถานท��สาธิารณ์ะ 9สถานท��ท��ไม�ได!ระบ�อย�างช�ดเจน 4,491สถานท��เล�นก�ฬาและออกก�าล�งกาย 2สถานท��อ��นๆ 28สถาบ�นท��ม�ท��พ�ก 7

สวน ไร� นา 209รวม 6,614

ก)จกรรมระหว�างเก)ดเหต่� ( หาได! 6,426 รายจาก7,339 ราย)

ก�จกรรม จ�านวนคร�.งการ

admitก)จกรรมท��ไม�ได!ระบ�อย�างช�ดเจน 5,401ก)จกรรมอ��นๆ 3,14ท�างานประเภทอ�)นๆ 55ท�างานหารายีได+ 157

พ�กผ�อน นอน ร�บป่ระทานอาหาร 329เล�นก�ฬา 8ส�นทนาการ 162รวม 6,426

ความแต่กต่�างระหว�าง X48,X68:Accident is compatible with work, and suicide is not.ก�จกรรม Other X48 X49 X68 X69 Row Total

63.91

%7.57

%1.94

%26.06

%0.53

% 100.00%ก)จกรรมท��ไม�ได!ระบ�อย�างช�ดเจน 8.52%

17.34%

0.88%

72.10%

1.16% 100.00%

ก)จกรรมอ��นๆ 8.64%20.42

%1.31

%68.85

%0.79

% 100.00%

ท�างานป่ระเภทอ��นๆ10.45

%61.19

%2.99

%22.39

%2.99

% 100.00%

ท�างานหารายได!11.83

%82.26

%4.30

%1.61

%0.00

% 100.00% พ�กผ�อน นอน ร�บ

ป่ระทานอาหาร 9.90%36.14

%0.99

%50.74

%2.23

% 100.00%

เล�นก�ฬา27.27

%9.09

%9.09

%54.55

%0.00

% 100.00%

ส�นทนาการ10.53

%21.05

%1.05

%66.32

%1.05

% 100.00%

All Activity12.59

%19.64

%1.08

%65.55

%1.13

% 100.00%

Row Labels Other X48 X49 X68 X69 Grand Total 363 43 11 148 3 568ก)จกรรมท�� ไ ม�ไ ด!ระบ�อย�างช�ดเจน 545 1109 56 4611 74 6395ก)จกรรมอ��นๆ 33 78 5 263 3 382ท�า งานป่ระ เภทอ��นๆ 7 41 2 15 2 67ท�า งานหารายไ ด! 22 153 8 3 186

พ�กผ�อน นอน ร�บป่ระทานอาหาร 40 146 4 205 9 404เล�นก�ฬา 3 1 1 6 11ส�นทนาการ 20 40 2 126 2 190

X-squared = 2198.653, df = 28, p-value < 2.2e-16

เป่ร�ยบเท�ยบอ�ต่ราต่ายต่�อแสนป่ระชากรระหว�างสารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ชและไข!เล�อดออก(ด�กราฟ)

ป9 ไข+เล�อดออก

2550 0.15

2551 0.16

2552 0.08

2553 0.22

2554 0.09

ป9งบประมาณ์

สารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ชฯ

2550 1.172551 1.192552 0.462553 1.452554 1.192555 1.46

http://www.hiso.or.th/hiso/visualize/Index.php?links=v263&show=2&no=75&menu=1 อ!างส�าน�กระบาดฯ

ป่( 2554 สารก�าจ�ดอ�ต่ราต่ายเป่1น 13.2 เท�าของไข!เล�อดออก

สาเหต่�ของการเก)ดพ)ษ 6,701 รายจาก7,339(ด�กราฟ)

X48 อ�บ�ต่)เหต่�จากสารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ช, X49 อ�บ�ต่)เหต่�จากสารเคม�อ��นๆX68 ท�าร!ายต่นเองจากสารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ช, X69 ท�าร!ายต่นเองจากสารเคม�อ��นๆ

กล��มสาเหต่� T600 T601 T602 T603 T604 T608 T609 รวมX48 556 32 160 390 82 47 256 1,523X49 34 3 13 16 2 6 12 86X68 1,566 88 319 2,222 233 99 478 5,005X69 26 3 4 26 3 9 16 87รวม 2,182 126 496 2,654 320 161 762 6,701

T60.0 ออร�กาโนฟอสเฟต่และคาร�บาเมต่, T60.1 สารฮ่าโลจ�เนต่ , T60.2 สารก�าจ�ดแมลงอ��นๆ, T60.3 สารก�าจ�ดว�ชพ�ชและเช�2อรา , T60.4 สารเบ��อหน� , T60.8 สารก�าจ�ดศั�ต่ร�พ�ชอ�นๆ , T60.9 สารก�าจ�ดศั�ต่

ร�พ�ชท��ไม�ระบ�