Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός...

62
Δρ. Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος Μικροβιολόγος Διευθύντρια Μικροβιολογικού & Διευθύντρια Μικροβιολογικού & Βιοχημικού Εργαστηρίου Βιοχημικού Εργαστηρίου Γ.Ν.Ελευσίνας <<Θριάσιο>> Γ.Ν.Ελευσίνας <<Θριάσιο>> Καλλιεργητικά υλικά Καλλιεργητικά υλικά και επιλογή τους και επιλογή τους στο Κλινικό στο Κλινικό Εργαστήριο. Εργαστήριο. Τρόπος εμβολιασμού Τρόπος εμβολιασμού κλινικών δειγμάτων – κλινικών δειγμάτων – Ανάγνωση καλλιεργειών Ανάγνωση καλλιεργειών

description

Καλλιεργητικά υλικά και επιλογή τους στο Κλινικό Εργαστήριο. Τρόπος εμβολιασμού κλινικών δειγμάτων – Ανάγνωση καλλιεργειών. Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος Διευθύντρια Μικροβιολογικού & Βιοχημικού Εργαστηρίου Γ.Ν.Ελευσίνας . - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός...

Page 1: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Δρ.Δρ. Ε.Τρίκκα-ΓραφάκουΕ.Τρίκκα-ΓραφάκουΒιοπαθολόγος-Κλινικός Βιοπαθολόγος-Κλινικός

ΜικροβιολόγοςΜικροβιολόγοςΔιευθύντρια Μικροβιολογικού & Διευθύντρια Μικροβιολογικού &

Βιοχημικού Εργαστηρίου Βιοχημικού Εργαστηρίου Γ.Ν.Ελευσίνας <<Θριάσιο>>Γ.Ν.Ελευσίνας <<Θριάσιο>>

Καλλιεργητικά υλικά Καλλιεργητικά υλικά και επιλογή τους και επιλογή τους

στο Κλινικό στο Κλινικό Εργαστήριο.Εργαστήριο.

Τρόπος εμβολιασμού Τρόπος εμβολιασμού κλινικών δειγμάτων – κλινικών δειγμάτων –

Ανάγνωση Ανάγνωση καλλιεργειών καλλιεργειών

Page 2: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Καλλιεργητικά Καλλιεργητικά (θρεπτικά(θρεπτικά) ) υλικάυλικά

Τεχνητά υλικά που περιέχουν θρεπτικές ουσίες και παράγοντες κατάλληλους για την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των μικροβίων

Η σπορά στα θρεπτικά υλικά επιτρέπει: την απομόνωση του πιθανού αιτίου της

λοίμωξης ταυτοποίηση του απομονωθέντος

μικροβίου τον έλεγχο ευαισθησίας στα

αντιμικροβιακά

Page 3: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Παρασκευή Θρεπτικών Παρασκευή Θρεπτικών υλικώνυλικών

Παρασκευή στο Εργαστήριο από πρώτες ύλες

Παρασκευή στο Εργαστήριο από αφυδατωμένη σκόνη έτοιμου θρεπτικού υλικού

Έτοιμα θρεπτικά υλικά εμπορίου

Page 4: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

πεπτόνες (τρυπτόζη, τρυπτόνη, πρωτεόζη)εκχύλισμα κρέατος (Bacto-Beef-Extract)εκχύλισμα μυκήτων (Yeast Extract)σάκχαρα(τροφή ή μελέτη βιολογικών

ιδιοτήτων)άγαρ (στερεωτικό ζωμού, όχι τροφή για

μικρόβια)αναγωγικές ουσίες (αναερόβιο

περιβάλλον)Θειογλυκολικό ή θειοθειϊκό Na, κυστεΐνη,

ασκορβικό οξύεκλεκτικές ουσίες ή εκλεκτικά μίγματα

(χρωστικές, άλατα, pH, αντιβιοτικά, εμπλουτιστικές ουσίες)

χρωματομετρικοί δείκτες (ερυθρό της φαινόλης, ιώδες της βρωμοκρεσόλης, ουδέτερο ερυθρό)

Πρώτες ύλες θρεπτικών υλικώνΠρώτες ύλες θρεπτικών υλικών

Page 5: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Παρασκευή θρεπτικών Παρασκευή θρεπτικών υλικώνυλικών Ζύγισμα και διάλυση ουσίας/ουσιών Ρύθμιση pH Αποστείρωση

• Θερμότης (αυτόκαυστο, 1210C, 1 atm για 15’) αιματούχο: προσθήκη αίματος όταν θ= 500C

σοκολατόχρωμο: μετά προσθήκη αίματος, στους 80-1000C για 10 min υπό ανακίνηση

• Διήθηση (υλικά που δεν αντέχουν στον κλιβανισμό)

Διαμοίραση Συντήρηση (διάρκεια ζωής:1-4 εβδομάδες) Υλικά εμπορίου: ημερομηνία λήξεως

Τα θρεπτικά υλικά πρέπει να είναι στείρα μικροβίων

Page 6: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Αυτοματοποιημένο ΣύστημαΑυτοματοποιημένο Σύστημα Παρασκευής Υλικών Παρασκευής Υλικών

Page 7: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Διάκριση θρεπτικών Διάκριση θρεπτικών υλικώνυλικών

Ρευστότητα

ΥγράΥγρά (χωρίς άγαρ) θρεπτικός ζωμός θειογλυκολικός ζωμός αλκαλικό πεπτονούχο νερό

Ημίρρευστα (άγαρ 0.3-0.5%) motility άγαρ, Stuart

Στερεά (άγαρ 1.5-2%) αιματούχο σοκολατόχρωμο MacConkey άγαρ Mueller-Hinton άγαρ

Page 8: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

ΜΗ ΕΚΛΕΚΤΙΚΑ: Δεν περιέχουν αναστολείς. Eπιτρέπουν την ανάπτυξη των περισσοτέρων μικροοργανισμών (αιματούχο & σοκολατόχρωμο άγαρ)

ΕΚΛΕΚΤΙΚΑ: Περιέχουν ανασταλτικές ουσίες. Eπιτρέπουν την ανάπτυξη των βακτηρίων εκλεκτικά (MacConkey άγαρ, KVLB άγαρ)

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΤΙΚΑ: Περιέχουν ουσίες που καταδεικνύουν ιδιότητες των βακτηρίων (MacConkey άγαρ, Chapman)

ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΤΙΚΑ: Περιέχουν ουσίες που καταστέλλουν την ανάπτυξη συγκεκριμένων βακτηρίων και προάγουν την ανάπτυξη άλλων (ζωμός σεληνίτη)

ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ: Περιέχουν συστατικά για επιβίωση μικροβίων για μεγάλο χρονικό διάστημα (Stuart, Amies, Cary-Blair,Skim milk, Brucella broth, Γλυκερόλη)

Σύσταση

Διάκριση θρεπτικών Διάκριση θρεπτικών υλικώνυλικών

Page 9: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Έλεγχος ποιότηταςΈλεγχος ποιότητας θρεπτικών υλικών θρεπτικών υλικών

Είναι απαραίτητος γιατί διασφαλίζει την ακρίβεια και την επαναληψιμότητα των αποτελεσμάτων.

Η ποιότητα ελέγχεται από τους εξής χαρακτήρες:

1) Στειρότητα 2) pH 3) Θρεπτική ικανότητα 4) Εκλεκτική ικανότητα 5) Διαφοροποιητική ικανότητα

Page 10: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Έλεγχος ΣτειρότηταςΈλεγχος Στειρότητας

Ι. Στερεά θρεπτικά υλικάΕλέγχεται το 5% της ποσότητας κάθε παρτίδας.Επώαση στους 35°-37°C επί 48h.Εμφάνιση >2 αποικίες σε κάθε τρυβλίο → απόρριψη

παρτίδας

ΙΙ. Υγρά θρεπτικά υλικάΕλέγχεται όλη η ποσότητα Επώαση στους 35°-37°C επί 18hΘόλωση του ζωμού → απόρριψη όλης της

ποσότητας

Page 11: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Έλεγχος Έλεγχος pHpH

Ι. Στερεά θρεπτικά υλικάΧρησιμοποιείται ηλεκτρόδιο επιφάνειας.

ΙΙ. Υγρά θρεπτικά υλικά Χρησιμοποιείται πεχάμετρο

Διαφορά >0,2‹ από την επιθυμητή τιμή αναζήτηση λάθους και διόρθωση

Page 12: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Έλεγχος της Θρεπτικής, Έλεγχος της Θρεπτικής, Εκλεκτικής και Εκλεκτικής και

Διαφοροποιητικής ικανότηταςΔιαφοροποιητικής ικανότητας του θρεπτικού υλικού του θρεπτικού υλικού

I. Θρεπτικά υλικά εργαστηρίου

Ελέγχεται κάθε νέα παρτίδα που παρασκευάζεται με δύο τουλάχιστον πρότυπα στελέχη μικροβίων

Εμβολιασμός στα υπό έλεγχο θρεπτικά υλικά → επώαση αερόβια/μικροαερόφιλα/ αναερόβια → 18/24/48h

Θρεπτική ικανότητα: ικανοποιητική ανάπτυξη με την τυπική μορφολογία των αποικιών

Εκλεκτική ικανότητα: αναστολή της ανάπτυξης συγκεκριμένων μικροβίων

Διαφοροποιητική ικανότητα: παρουσία ή απουσία αναμενόμενων βιοχημικών αντιδράσεων

Page 13: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

II. Θρεπτικά υλικά εμπορίου Συνοδεύονται από πιστοποιητικό ποιότητας και

έχουν ελεγχθεί για τη θρεπτική, διαφοροποιητική και εκλεκτική ικανότητά τους

Εξαιρούνται υλικά με υψηλό ποσοστό ακαταλληλότητας → έλεγχος ποιότητας σε κάθε παρτίδα:

Σοκολατόχρωμο άγαρ Mueller Hinton άγαρ Εκλεκτικά υλικά για την απομόνωση παθογόνων

ναϊσσεριών Campylobacter agar

Έλεγχος της Θρεπτικής, Έλεγχος της Θρεπτικής, Εκλεκτικής και Εκλεκτικής και

Διαφοροποιητικής ικανότηταςΔιαφοροποιητικής ικανότητας του θρεπτικού υλικού του θρεπτικού υλικού

Page 14: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝΘΡΕΠΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΜΙΚΡΟΒΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Blood agar Streptococcus group AS. pneumoniae

Καλή ανάπτυξη, β-αιμόλυσηΚαλή ανάπτυξη, α-αιμόλυση

Ζωμοί αιμοκαλλιεργειών Bacteroides fragilisStreptococcus pneumoniae

Ανάπτυξη 24hΑνάπτυξη 24h

Brain heart infusion agar Staphylococcus aureus Ανάπτυξη 24h

Campylobacter medium

Campylobacter jejuniEscherichia coli

Καλή ανάπτυξη 24hΑναστολή 48h

Σοκολατόχρωμο Haemophilus influenzae Καλή ανάπτυξη 24h

MacConkey agar Escherichia coliProteus mirabilis

Ροζ αποικίες Άχροες αποικίες

Salmonella-Shigella agar

Salmonella typhimuriumEscherichia coli

Άχροες αποικίες / μαύρο κέντροΜικρή ή καθόλου ανάπτυξη

Urea broth Proteus vulgarisEscherichia coli

ΘετικόΑρνητικό

Bile-esculin agar Enterococcus sppa-Hemolytic Streptococcus,not D

Καλή ανάπτυξη,μαύρες αποικίεςΌχι ανάπτυξη

Indole (Kovac’s) Escherichia coliKlebsiella pneumoniae

Κόκκινο χρώμα (θετικό)Όχι χρώμα (αρνητικό)

Page 15: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

ΕπιλογήΕπιλογή κατάλληλων θρεπτικών υλικώνκατάλληλων θρεπτικών υλικών

Τρόπος ενοφθαλμισμού κλινικών δειγμάτωνΤρόπος ενοφθαλμισμού κλινικών δειγμάτων

Επιλογή συνθηκών επώασηςΕπιλογή συνθηκών επώασης

Άμεσο παρασκεύασμαΆμεσο παρασκεύασμα

Ερμηνεία πρωτοκαλλιέργειας Ερμηνεία πρωτοκαλλιέργειας

Προκαταρκτική ταυτοποίηση Προκαταρκτική ταυτοποίηση

Η σημασία του καθαρού καλλιεργήματοςΗ σημασία του καθαρού καλλιεργήματος

Η ανάπτυξη της Η ανάπτυξη της βακτηριακής καλλιέργειαςβακτηριακής καλλιέργειας

Page 16: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

ΕπιλογήΕπιλογή κατάλληλων κατάλληλων θρεπτικών υλικώνθρεπτικών υλικών

ΣτερεόΣτερεό θρεπτικό υλικό πάνταθρεπτικό υλικό πάντα

ΕπιπρόσθεταΕπιπρόσθετα:: ΥγρόΥγρό θρεπτικό υλικό θρεπτικό υλικό

στείρα βιολογικά υγράστείρα βιολογικά υγρά (πλην ούρων)(πλην ούρων)

Τεμάχια ιστού από Τεμάχια ιστού από χειρουργείοχειρουργείο

Επιλογή υλικών βάσει ειδικών πρωτοκόλλων

ΠΟΤΕ εκλεκτικά υλικά μόνα τους, ΠΑΝΤΑ σε συνδυασμό με μη εκλεκτικά.

Page 17: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Θρεπτικά υλικά για Θρεπτικά υλικά για Αερόβια Αερόβια Καλλιέργεια ρουτίναςΚαλλιέργεια ρουτίνας

I.I. Μη εκλεκτικάΜη εκλεκτικά θρεπτικά υλικάθρεπτικά υλικά

αιματούχοαιματούχο (σε όλα τα δείγματα)(σε όλα τα δείγματα)

(αίμα προβάτου,ίππου,ανθρώπου)(αίμα προβάτου,ίππου,ανθρώπου)

σοκολατόχρωμοσοκολατόχρωμο (δείγματα

από στείρες περιοχές, γεννητικό, αναπνευστικό σύστημα)

(C02, 5-10%)

g(+), g(+), g(-)g(-)βακτήριαβακτήρια

α,β,γ αιμόλυσηα,β,γ αιμόλυση

g(+), g(+), g(-)g(-)βακτήριαβακτήρια

HH..influenzae,influenzae,

NN..gonorrhoeaegonorrhoeae

Page 18: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

ΑερόβιαΑερόβια καλλιέργεια καλλιέργεια ρουτίναςρουτίνας

II.II. Εκλεκτικά-ΔιαφοροποιητικάΕκλεκτικά-Διαφοροποιητικά

gram (-) gram (-) βακτηρίδιαβακτηρίδια λακτόζηλακτόζη(+): (+): ροζ αποικίεςροζ αποικίες λακτόζηλακτόζη(-): (-): άχροες αποικίεςάχροες αποικίες

gram(-) gram(-) βακτηρίδια,βακτηρίδια,gram (+)gram (+) κόκκοι κόκκοι

MacConkeyMacConkey άγαράγαρ

: : με χολικά με χολικά άλαταάλατα

: : με με crystal crystal violetviolet MacConkeyMacConkey άγαράγαρ :x:xωρίς άλατα, ωρίς άλατα, ::χωρίς χωρίς crystal crystal

violetviolet

Page 19: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

SS SS άγαράγαρ

Εκλεκτικό και Εκλεκτικό και διαφοροποιητικόδιαφοροποιητικό

Αναπτύσσονται:

Salmonella άχροες αποικίες με μαύρο κέντρο

Shigella άχροες αποικίες

Αναστέλλονται: τα περισσότερα εντεροβακτηριακά

Θειοθειικό Θειοθειικό Na:Na:πηγή S βακτήρια που παράγουν H2S μαύρες αποικίες

Page 20: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

XLD agarXLD agar SS agarSS agar

Salmonella spp.MacConkey agar MacConkey agar

Page 21: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

E.coliE.coli

MacConkeMacConkeyy

Chromoagar E.coli 0157:H7Chromoagar E.coli 0157:H7

• Διαφοροποιητικά υλικά. • Περιέχουν ειδικά χρωμογόνα υποστρώματα που όταν έρθουν σε

επαφή με τα ένζυμα του μικροβίου ή μύκητα παράγουν χρώμα.• Συμβάλλουν στην προκαταρκτική ταυτοποίηση.

Χρωμογόνα θρεπτικά υλικάΧρωμογόνα θρεπτικά υλικά

Page 22: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Sabouraud άγαρΚλασσικό μυκητολογικό υλικόΚατάλληλο για δείγματα

ρουτίνας Όχι πολύ καλό για απαιτητικούς και

βραδείας αναπτύξεως μύκητεςΤροποποιήσεις:με αντιβιοτικά με ακτιδιόνη με δεξτρόζη 2% με λάδι → Malassezia

Chapman (Mannitol άγαρ)

Εκλεκτικό και διαφοροποιητικόΑναπτύσσονται:όλοι οι σταφυλόκοκκοι και

αλατόφιλα βακτήριαS.aureus: ζύμωση μαννιτόλης κίτρινες

αποικίες

Page 23: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

III.III. ΕμπλουτιστικάΕμπλουτιστικά

Θρεπτικοί ζωμοίΘρεπτικοί ζωμοί

Brain heart infusion (BHI) Tryptic soy broth (TSB) Thioglycolate (THIO) Chopped meat broth

(CMB)

ΑερόβιαΑερόβια καλλιέργεια καλλιέργεια ρουτίναςρουτίνας

Page 24: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Παρουσία αιμίνης (5 μg/ml) και βιταμίνης Κ (1μg/ml)

Ιδανικά υλικά τα λιγότερο εκτεθειμένα

στο Ο2, φρέσκα, προανηγμένα

ΑναερόβιαΑναερόβια καλλιέργεια καλλιέργεια ρουτίναςρουτίνας

Θρεπτικά υλικά αναεροβίωνΘρεπτικά υλικά αναεροβίων

Page 25: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Αιματούχο αναερόβιοΑιματούχο αναερόβιο

Μη εκλεκτικό, εμπλουτιστικό

Αίμα προβάτου 5%Αναπτύσσονται: όλα τα

κλινικώς σημαντικά αναερόβια

BHI blood agar Brucella blood agar CDC anaerobe agar Columbia blood agar TSA blood agar Schaedler blood agar

Page 26: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

KVLB KVLB ή ή LKVLKV (Kanamycin-Vancomycin-Laked- (Kanamycin-Vancomycin-Laked-

Blood agar)Blood agar)

Εκλεκτικό υλικόΕκλεκτικό υλικό καναμυκίνη 75mg, βανκομυκίνη 7,5mg,

αιμολυμένο αίμα προβάτου

Αναπτύσσονται: βακτήρια ανθεκτικά στην καναμυκίνη και την βανκομυκίνη

Bacteroides group Prevotella spp (εμφάνιση χρωστικής)

Αναστέλλονται: τα περισσότερα αερόβια και αναερόβια ευαίσθητα στην καναμυκίνη και τη βανκομυκίνη

Porphyromonas spp

Page 27: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

BBEBBE(Bacteroides bile esculin

agar)

Εκλεκτικό και διαφοροποιητικόΧολή βοός 20%, εσκουλίνη,

εναμμώνιο κιτρικούχο σίδηρο, γενταμικίνη 100μg/ml

Aναπτύσσονται: Bacteroides fragilis group (μαύρες αποικίες), μερικά Fusobacterium, Bilophila wadsworthia Εντεροβακτηριακά ανθεκτικά στη γενταμυκίνη, Εντερόκοκκοι, μύκητες

Aναστέλλονται: τα περισσότερα αερόβια και αναερόβια

Page 28: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

PEA (Phenylethyl alcohol PEA (Phenylethyl alcohol agar)agar)

Εκλεκτικό υλικό με αίμα προβάτου L-κυστεϊνη, άγαρ, αίμα προβάτου, phenylethyl alcohol

Aναπτύσσονται: τα περισσότερα Gram-θετικά και Gram-αρνητικά αναερόβια βακτήρια

Aναστέλλονται: - δυνητικά αναερόβια Gram(-) βακτηρίδια - ερπυσμός του Proteus spp. και

του Clostridium septicum

Page 29: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Ενοφθαλμισμός κλινικών Ενοφθαλμισμός κλινικών δειγμάτωνδειγμάτων

Απαραίτητος εξοπλισμόςΑπαραίτητος εξοπλισμόςΚατάλληλα θρεπτικά υλικάΑντιδραστήρια χρώσεωνΑναλώσιμα όπως: κρίκοι ενοφθαλμισμού αντικειμενοφόρες πλάκες αποστειρωμένα: ψαλίδι, λαβίδα, νυστέρι, στυλεός, σωληνάριαΤεχνολογικός εξοπλισμός: Θάλαμος νηματικής ροής Επωαστικοί κλίβανοι Λύχνος Bunsen

Page 30: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Προετοιμασία τρυβλίου Προετοιμασία τρυβλίου για ενοφθαλμισμόγια ενοφθαλμισμό

Στεγνώνουμε πάντα τα τρυβλία !!Στεγνώνουμε πάντα τα τρυβλία !!(κλίβανος (κλίβανος OO22, 10-30, 10-30 min)min)

Τρυβλίο με άγαρΤρυβλίο με άγαρ

Καπάκι τρυβλίουΚαπάκι τρυβλίου

Page 31: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Τεχνικές Τεχνικές ενοφθαλμισμούενοφθαλμισμού

Σε στερεό Σε στερεό θρεπτικό υλικό (τρυβλίο)θρεπτικό υλικό (τρυβλίο)

-για απομόνωση μικροβίων-για απομόνωση μικροβίων

-ποσοτική/ημιποσοτική καλλιέργεια-ποσοτική/ημιποσοτική καλλιέργεια

ΣεΣε θρεπτικό υλικό θρεπτικό υλικό σε σωληνάριο σε σωληνάριο

(υγρό, στερεό, ημίρρευστο)(υγρό, στερεό, ημίρρευστο)

Page 32: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Τεχνική για απομόνωση Τεχνική για απομόνωση αποικιώναποικιών

σε σε ολόκληροολόκληρο τρυβλίο τρυβλίο

Page 33: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Τεχνική για απομόνωση Τεχνική για απομόνωση αποικιών σε αποικιών σε μισόμισό τρυβλίο τρυβλίο

ΒιολογικόΒιολογικό δείγμαδείγμα

Page 34: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Προσδιορισμός των μονάδων Προσδιορισμός των μονάδων παραγωγής αποικιώνπαραγωγής αποικιών

( (colony forming units, cfu)colony forming units, cfu)

Βαθμονομημένος Βαθμονομημένος κρίκοςκρίκος

1μ1μll xx 1000 cfu/ml1000 cfu/ml

1010μμll xx 100100 cfu/mlcfu/ml

Καλλιέργεια ούρων

Page 35: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Μετά από αραίωσηΜετά από αραίωση

1ml ΟΥΡΑ4 ml Φ.Ο.

Προσδιορισμός των Προσδιορισμός των μονάδων παραγωγής μονάδων παραγωγής

αποικιώναποικιών ( (colony forming units, colony forming units,

cfu)cfu)

Καλλιέργεια ούρων

Page 36: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Δείγμα με προστατευμένη βούρτσαΔείγμα με προστατευμένη βούρτσα (PSB)(PSB) Βρογχοκυψελιδικό Έκπλυμα Βρογχοκυψελιδικό Έκπλυμα

(BAL) (BAL)

PSB BAL

10 μl100 μl

1:100 1:10

10 μl

1:100 1:1000 1:100,000

Isenberg, Clin Microbiol Procedures Handbook 2004

Page 37: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Μέθοδος Μέθοδος MakiMaki

Ενοφθαλμισμός άκρου καθετήρα στο άγαρ

>15 cfu: πιθανή λοίμωξη σχετιζόμενη με τον καθετήρα

Page 38: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Ενοφθαλμισμός σε σωληνάριο Ενοφθαλμισμός σε σωληνάριο με υγρό και στερεό θρεπτικό με υγρό και στερεό θρεπτικό

υλικόυλικό

Υγρό θρεπτικό υλικόΆγαρ με κεκλιμένη επιφάνεια

Page 39: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Άμεσο παρασκεύασμα Άμεσο παρασκεύασμα

Page 40: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Άμεσο παρασκεύασμα Άμεσο παρασκεύασμα κατά κατά GramGram

Γίνεται σε δείγματαΓίνεται σε δείγματα:: στείρων βιολογικών υγρών, πύου, κατώτερου αναπνευστικού, γεννητικού συστήματος, ούρων.

Δε γίνεταιΔε γίνεται σε δείγματασε δείγματα:: ρινικού, φαρυγγικού, κοπράνων, άκρων ενδαγγειακών καθετήρων.

Σε ανεπαρκή ποσότητα δείγματος Σε ανεπαρκή ποσότητα δείγματος παραλείπεται η παραλείπεται η Gram Gram χρώση και όχι η χρώση και όχι η καλλιέργειακαλλιέργεια

Page 41: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Μετά τον εμβολιασμό θα Μετά τον εμβολιασμό θα φυλάξουμε τα βιολογικά φυλάξουμε τα βιολογικά

δείγματαδείγματα;; κόπρανα, ούρακόπρανα, ούρα

δείγματα από δείγματα από στείρες περιοχέςστείρες περιοχές

δείγματα απόδείγματα από μη μη στείρες περιοχέςστείρες περιοχές

ΕΝΥ (ΕΝΥ (PCR)PCR)

ΟΧΙΟΧΙ

7ημ.7ημ.,, 4 4ooCC

1-2ημ.1-2ημ.,, 4 4ooCC

-20-20 ooCC

Page 42: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Ερμηνεία Ερμηνεία πρωτοκαλλιέργειαςπρωτοκαλλιέργειας

1. Αρίθμηση αποικιών 2. Μακροσκοπική εξέταση μορφολογίας

αποικιών3. Μικροσκοπική εξέταση μορφολογίας

μικροβίου (Gram χρώση)4. Προκαταρκτική ταυτοποίηση

παθογόνου μικροβίου - Αναφορά αποτελέσματος

5. Η σημασία της καθαρής καλλιέργειας

Page 43: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Προσπίπτων–Προσπίπτων–Διελαύνων φωτισμόςΔιελαύνων φωτισμός

Αριστερά: προσπίπτων φωτισμόςΔεξιά: διελαύνων φωτισμός

Page 44: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

1.Αρίθμηση αποικιών1.Αρίθμηση αποικιών

Σπάνια Σπάνια ανάπτυξηανάπτυξη

1+ ή μικρή 1+ ή μικρή 2+ ή μέτρια2+ ή μέτρια 3+ ή μεγάλη3+ ή μεγάλη 4+ ή μεγάλη4+ ή μεγάλη

1-5 αποικίες1-5 αποικίες

Αριθμός + Αριθμός + cfu/ml cfu/ml ποσοτικές καλλιέργειες ποσοτικές καλλιέργειεςΑριθμός +Αριθμός + cfu cfu άκρα ενδαγγειακών καθετήρωνάκρα ενδαγγειακών καθετήρων

11οο τεταρτημόριο τεταρτημόριο 2ο τεταρτ

3ο τεταρτ

4ο τεταρτ

Page 45: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

2.2. Μακροσκοπική Μακροσκοπική εξέταση μορφολογίας εξέταση μορφολογίας

αποικιώναποικιών

Περιγραφή μορφολογίας Περιγραφή μορφολογίας αποικιώναποικιών

ΜέγεθοςΜέγεθος

ΣχήμαΣχήμα

ΎψοςΎψος

ΠεριφέρειαΠεριφέρεια

ΧρώμαΧρώμα

Εμφάνιση Εμφάνιση επιφανείαςεπιφανείας

ΠυκνότηταΠυκνότητα

ΣύστασηΣύσταση

Page 46: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Περιγραφή μορφολογίας Περιγραφή μορφολογίας αποικιώναποικιών

ΣχήμαΣχήμα

ΎψοςΎψος

ΠεριφέρειαΠεριφέρεια

Page 47: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

S.pneumoniae

Pasterella multocida Serratia marcescens

Μορφολογία Μορφολογία αποικίαςαποικίας

Page 48: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

EE..colicoli

Blood agarBlood agarMacConkeMacConke

y agary agar

Συσχέτιση μορφολογίας αποικιώνΣυσχέτιση μορφολογίας αποικιών στα διάφορα υλικάστα διάφορα υλικά

Page 49: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Proteus mirabilisProteus mirabilis

Blood Blood agaragar

MacConkeyMacConkeyagaragar

Page 50: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Blood agarBlood agar

Mannitol salt agar Mannitol salt agar (Chapman)(Chapman)

St.aureusSt.aureus

Page 51: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

ΧρώμαΧρώμα αποικίαςαποικίας

Pseudomonas Pseudomonas aeruginosaaeruginosa

Serratia marcescensSerratia marcescens

Page 52: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Σύσταση αποικίαςΣύσταση αποικίας

Klebsiella Klebsiella pneumoniaepneumoniae

Candida albicansCandida albicans

Nocardia asteroidesNocardia asteroides

Page 53: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Μεταβολές στο Μεταβολές στο θρεπτικό υλικόθρεπτικό υλικό

Αιμόλυση (α, β, γ )Αιμόλυση (α, β, γ )

Ξάσπρισμα υλικούΞάσπρισμα υλικού Διαύγαση θολού υλικούΔιαύγαση θολού υλικού

Παραγωγή χρωστικήςΠαραγωγή χρωστικής

Θόλωση διαυγούς υλικούΘόλωση διαυγούς υλικούP.aeruginosaP.aeruginosa

Page 54: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Χαρακτηριστική οσμήΧαρακτηριστική οσμή P.aeruginosaP.aeruginosa:: ««γιασεμίγιασεμί» »

Proteus mirabilisProteus mirabilis::««καμένη σοκολάτακαμένη σοκολάτα»»

Streptococcus milleriStreptococcus milleri group:group:««καραμέλακαραμέλα»»

Eikenella corrodensEikenella corrodens::««χλωρίνηχλωρίνη»»

Page 55: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

33..Μικροσκοπική Μικροσκοπική εξέτασηεξέταση

μορφολογίας μικροβίουμορφολογίας μικροβίου ( (Gram Gram χρώση)χρώση)

Gram (+) , Gram(-)Gram (+) , Gram(-)

Βακτηριακό κύτταροΒακτηριακό κύτταρο: : σχήμα, μέγεθος, σχήμα, μέγεθος, διάταξη, παρουσία ειδικών σχηματισμώνδιάταξη, παρουσία ειδικών σχηματισμών

Ανάλογα συνθηκών επώασης, ηλικίας Ανάλογα συνθηκών επώασης, ηλικίας καλλιέργειας και είδος θρεπτικού υλικούκαλλιέργειας και είδος θρεπτικού υλικού

Page 56: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

ΑναερόβιαΑναερόβια επώασηεπώαση

ΟξυγονοάντοχοΟξυγονοάντοχο C.tertiumC.tertium

Αερόβιες Αερόβιες συνθήκεςσυνθήκες

Page 57: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Μορφολογία αποικίας στο Μορφολογία αποικίας στο θρεπτικό υλικόθρεπτικό υλικό

Μικροσκοπική εξέταση Μικροσκοπική εξέταση μορφολογίας μικροβίου (μορφολογίας μικροβίου (Gram Gram

χρώση)χρώση)

Προκαταρκτική ταυτοποίησηΠροκαταρκτική ταυτοποίηση

Page 58: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

B.cereuB.cereuss

C.perfringensC.perfringens

Page 59: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

S.aureusS.aureus S.epidermidisS.epidermidis

Page 60: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Μεμονωμένες αποικίεςΜεμονωμένες αποικίες

Προκαταρκτική ταυτοποίηση με Προκαταρκτική ταυτοποίηση με άμεσες, ταχείες ταυτοποιητικές άμεσες, ταχείες ταυτοποιητικές δοκιμές και αναφορά αποτελέσματος.δοκιμές και αναφορά αποτελέσματος.

Ανακαλλιέργεια για μεμονωμένες Ανακαλλιέργεια για μεμονωμένες αποικίες.αποικίες.

Προκαταρκτική ταυτοποίηση Προκαταρκτική ταυτοποίηση του παθογόνου του παθογόνου

μικροοργανισμούμικροοργανισμού

Page 61: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος

Τελική Τελική Ταυτοποίηση Ταυτοποίηση

μικροοργανισμούμικροοργανισμού

ΧρώσειςΧρώσεις Βιοχημικές δοκιμέςΒιοχημικές δοκιμές Ορολογικές δοκιμέςΟρολογικές δοκιμές Μοριακή τυποποίησηΜοριακή τυποποίηση

ΠροσδιορισμόΠροσδιορισμός ς

ευαισθησίαςευαισθησίαςστα στα

αντιμικροβιακαντιμικροβιακάά

Η σημασία της καθαρής Η σημασία της καθαρής καλλιέργειαςκαλλιέργειας

Page 62: Δρ. Ε.Τρίκκα-Γραφάκου Βιοπαθολόγος-Κλινικός Μικροβιολόγος