عناصر ترین مصرف پر و مفیدترین از یکی عناصر مس ترین مصرف پر و مفیدترین از یکی مسکشف فلز اولین که شود می گفته و است کشف فلزی فلز اولین که شود می گفته و است فلزیمحدود جزء چون ، است بوده بشر توسط محدود شده جزء چون ، است بوده بشر توسط شده

طبیعت در خالص شکل به که است طبیعت فلزاتی در خالص شکل به که است فلزاتیو ) ... ( نقره و، طال مثل شود می و ) ... (یافت نقره و، طال مثل شود می این یافت این رنگ رنگ

جاذبه که است سرخ به مایل پرتقالی جاذبه فلز که است سرخ به مایل پرتقالی فلزتقاضای مورد باز دیر از و دهد می آن به تقاضای خاصی مورد باز دیر از و دهد می آن به خاصی

است . بوده است . بشر بوده بشر

مسمس

مس پیدایش مس تاریخچه پیدایش تاریخچه

حدود حدود در میالد 60006000در از قبل میالد سال از قبل که سال دریافت بشر که ، دریافت بشر ،به را آن نموده ذوب کوره در را مس تواند به می را آن نموده ذوب کوره در را مس تواند می

ترتیب . این به نماید گیری قالب نظر مورد ترتیب . شکل این به نماید گیری قالب نظر مورد شکلمابین مابین رابطه مس رابطه و مس محتوی معدن مس سنگ و مس محتوی معدن سنگ

با توان می که شد مشخص و گردید کشف با فلزی توان می که شد مشخص و گردید کشف فلزیاحیا را مس معدن سنگ ، چوب زغال و آتش احیا کمک را مس معدن سنگ ، چوب زغال و آتش کمک

سر . اکتشاف این آورد بدست آنرا مس و سر . نمود اکتشاف این آورد بدست آنرا مس و نموددانش گیری شکل و پیدایش و فلزات عصر دانش آغاز گیری شکل و پیدایش و فلزات عصر آغاز

بود . ررمتالومتالو بود . ژی ژی

، جدید عصر اوایل در و وسطی قرون طول ، در جدید عصر اوایل در و وسطی قرون طول درمتالو ، متالو استخراج ، نهایی رراستخراج های فرآورده تولید و نهایی ژی های فرآورده تولید و ژی

آلمان خصوص به و گردید متمرکز اروپا در آلمان مس خصوص به و گردید متمرکز اروپا در مسو نمود ابداع مس صنعت برای جدیدی و تکنولوژی نمود ابداع مس صنعت برای جدیدی تکنولوژی

سایر و برنجی توپ تولید در مس سایر بکارگیری و برنجی توپ تولید در مس بکارگیریمصرف افزایش موجب نظامی ادوات و مصرف تجهیزات افزایش موجب نظامی ادوات و تجهیزات

گردید . گردید .مس مس بریتانیا به مس جهانی صنعت مرکز هجدهم قرن بریتانیا در به مس جهانی صنعت مرکز هجدهم قرن در

قرن این پایان تا کشور این و گشت قرن منتقل این پایان تا کشور این و گشت منتقلکه . طوری به گردید مس کننده تولید که . بزرگترین طوری به گردید مس کننده تولید 4/34/3بزرگترین

داشت . می عرضه را جهان در شده تولید مس داشت .کل می عرضه را جهان در شده تولید مس کل

مس پیدایش مس تاریخچه پیدایش تاریخچه

خود های ابزار و سالحها آموخت بشر که زمانی خود از های ابزار و سالحها آموخت بشر که زمانی ازتهیه فوالد و آهن از تهیه را فوالد و آهن از های را نقش مس ، های نماید نقش مس ، نماید

یک . عنوان به مس کرد پیدا او زندگی در یک . دیگری عنوان به مس کرد پیدا او زندگی در دیگریتولید در جانبه همه ای گونه به زیبا و دوام با تولید فلز در جانبه همه ای گونه به زیبا و دوام با فلز

سایر و دریانوردی ، آب های لوله ، خانگی سایر وسایل و دریانوردی ، آب های لوله ، خانگی وسایلخوردگی برابر در مقاوم فلزی به احتیاج که خوردگی مواردی برابر در مقاوم فلزی به احتیاج که مواردی

فوق . خاصیت قرارگرفت استفاده مورد ، فوق . بود خاصیت قرارگرفت استفاده مورد ، بودنقره ) ( از بعد برق جریان هدایت در آن نقره ) ( العاده از بعد برق جریان هدایت در آن العاده

را کاربرد بیشترین بیستم قرن در که گردید را سبب کاربرد بیشترین بیستم قرن در که گردید سبب. باشد داشته زمینه این .در باشد داشته زمینه این در

مس پیدایش مس تاریخچه پیدایش تاریخچه

مس فیزیکی مس خواص فیزیکی خواص

اتمی اتمی وزن 63.5763.57وزن اتمی اتمی عدد 2929عدد اتمی اتمی شعاع AA 1.277 1.277شعاع در در چگالی g/cm^3g/cm^3 8.938.93درجه درجه 2020چگالی ذوب ذوب نقطه جوش CC 1083 1083نقطه جوش ونقطه CC 2580 2580 ونقطه ویژه ویژه گرمای J/gKJ/gK 0.38450.3845گرمای حرارتی حرارتی هدایت Cal/Cm.S.CCal/Cm.S.C 0.940.94هدایت

مس مکانیکی مس خواص مکانیکی خواص

Crystal structure: FCCCrystal structure: FCC • • E= 130 GPaE= 130 GPa • • Mechanical Properties:Mechanical Properties: – – UTS Annealed: 173 MPaUTS Annealed: 173 MPa – – Cold worked: 413 MPaCold worked: 413 MPa HB =45HB =45

مس معدنی مس سنگهای معدنی سنگهای

اکسیده اکسیده سنگهای سنگهای

سولفوره سولفوره سنگهای سنگهای

طبیعی طبیعی مس %%99.9299.92مس

اکسیده اکسیده سنگهای سنگهایcupritecuprite cu2ocu2o 88.8%88.8%

TenoritTenorit cuocuo 79.9%79.9%

azuriteazurite Cu3(oH)2Cu3(oH)2 55.3%55.3%

MALACHITEMALACHITE CUCO.3CU(OH)2CUCO.3CU(OH)2 57.5%57.5%

BROCANTITEBROCANTITE CUCO.CUC(OH)2CUCO.CUC(OH)2 56.2%56.2%

CHALKANTITECHALKANTITE CuSO4.5H2OCuSO4.5H2O 25.5%25.5%

CHRYSOCOLLACHRYSOCOLLA CUSO4.2H2OCUSO4.2H2O 30-36%30-36%

سولفوره سولفوره سنگهای سنگهای

chalcositechalcosite Cu2SCu2S 79.9%79.9%

covellitecovellite CuSCuS 66.5%66.5%

chalcopritechalcoprite CuFeS2CuFeS2 34.6%34.6%

bornitebornite Cu5FeS4Cu5FeS4 55.5-69.7%55.5-69.7%

enargiteenargite Cu3AsS4Cu3AsS4 48.4%48.4%

مس استخراج مس روشهای استخراج روشهای

احیا احیا روش روش

مات تهیه مات روش تهیه روش

متالورژی هیدرو متالورژی روش هیدرو روش

احیا احیا روش روش

مات تهیه مات روش تهیه روش

متالورژی هیدرو متالورژی روش هیدرو روش

صنعت در موجود مس صنعت انواع در موجود مس انواع

( الکتریکی تصفیه کاتدیک )مس الکتریکی تصفیه کاتدیک ((KE-CuKE-Cuمس

Cu_CATHCu_CATHوو ISO/DR2311ISO/DR2311

اکسیژن حاوی اکسیژن مس حاوی مس

اکسیژن از عاری اکسیژن مس از عاری مس

اکسیژن حاوی اکسیژن مس حاوی مس( الکتریکی تصفیه کاتدیک )مس الکتریکی تصفیه کاتدیک ,E1-Cu58E1-Cu58 ) )Cu-ETp, Cu-ETpمس

ISO/R431ISO/R431

کاری ولحیم جوشکاری مناسب خواص بدون الکتریکی کاری مصارف ولحیم جوشکاری مناسب خواص بدون الکتریکی مصارف( حرارتی شده تصفیه حرارتی )مس شده تصفیه E2-Cu58E2-Cu58))Cu-FRHC,ISO/R428Cu-FRHC,ISO/R428مس

کاری ولحیم جوشکاری مناسب خواص بدون الکتریکی کاری مصارف ولحیم جوشکاری مناسب خواص بدون الکتریکی مصارف( حرارتی شده تصفیه حرارتی )مس شده تصفیه ((E-Cu57E-Cu57مس

ولحیم جوشکاری مناسب خواص بدون محدود الکتریکی ولحیم مصارف جوشکاری مناسب خواص بدون محدود الکتریکی مصارفکاریکاری

( حرارتی شده تصفیه حرارتی )مس شده تصفیه F-CuF-Cu ) )Cu-FRTp, ISO/R1429Cu-FRTp, ISO/R1429مس

الکتریکی مناسب چندان خواص بدون صنعتی الکتریکی مصارف مناسب چندان خواص بدون صنعتی مصارف

اکسیژن از عاری اکسیژن مس از عاری مس( خال در زدائی )اکسیژن خال در زدائی ((OF-CuOF-Cuاکسیژن

کاری ولحیم جوشکاری مناسب خواص با الکتریکی کاری مصارف ولحیم جوشکاری مناسب خواص با الکتریکی مصارف( فسفر توسط زدائی )اکسیژن فسفر توسط زدائی ((SE-CuSE-Cuاکسیژن

کاری ولحیم جوشکاری مناسب خواص با الکتریکی کاری مصارف ولحیم جوشکاری مناسب خواص با الکتریکی مصارف( فسفر توسط زدائی )اکسیژن فسفر توسط زدائی SW-CuSW-Cu))Cu-DLp,ISO/R1430Cu-DLp,ISO/R1430اکسیژن

ولحیم جوشکاری مناسب خواص با محدود الکتریکی ولحیم مصارف جوشکاری مناسب خواص با محدود الکتریکی مصارفکاریکاری

( فسفر توسط زدائی )اکسیژن فسفر توسط زدائی SF-CuSF-Cu))Cu-DHp,ISO/R1430Cu-DHp,ISO/R1430اکسیژن

ولحیم جوشکاری مناسب خواص با محدود الکتریکی ولحیم مصارف جوشکاری مناسب خواص با محدود الکتریکی مصارفکاریکاری

مس مس آلیاژهای آلیاژهای

برنجهابرنجهابرنزهابرنزها والومینیوم والومینیوم مس مس ونیکل ونیکل مس مس( سیلیسیم و )مس سیلیسیم و ((%%44..مس( برلیم و )مس برلیم و ((%%2.52.5--22مس نقره و نقره مس و مس

BrassBrassبرنج برنج شود می محسوب مس آلیاژهای از یکی شود برنج می محسوب مس آلیاژهای از یکی برنج

دارای حداکثر دارای که حداکثر معموال Zn Zn 40%40%که و باشد معموال می و باشد می. CC2xx2xxبا با شود می داده .نمایش شود می داده نمایش

،آلومینیوم قلع، مانند عناصری مواقع آلومینیوم، بعضی قلع، مانند عناصری مواقع بعضیبهبود برای نیز سرب و نیکل منگنز، بهبود سیلیسیم، برای نیز سرب و نیکل منگنز، سیلیسیم،مقدار که شود می افزوده آن به برنج مقدار خواص که شود می افزوده آن به برنج خواص

از ندرت به از آنها ندرت به این %%44آنها به و شود می این بیشتر به و شود می بیشترمثال که شود، می گفته آلیاژی برنج برنج، مثال نوع که شود، می گفته آلیاژی برنج برنج، نوع

با دار سرب های با برنج دار سرب های دارای CC3xx3xxبرنج های برنج دارای و های برنج وبا با قلع .CC4xx4xxقلع شود می داده .نمایش شود می داده نمایش

Brass — An Alloy of Copper and Zinc

The copper-zinc phase diagram.

بندی بندی دسته دسته

مهم گروه دو به توان می را تجارتی مهم برنج گروه دو به توان می را تجارتی برنج: کرد :تقسیم کرد تقسیم

11 )برنج( برنجαα ساختار ساختار با دارای ααبا حداکثر دارای که حداکثر % % 3535کهZnZn . باشد .می باشد می

22 )برنج( برنجββ+ + αα اساسا که فازی دو ساختار اساسا با که فازی دو ساختار با.ZnZn %%4040دارای دارای باشد .می باشد می

کاربرد ::ααبرنج برنج و کاربرد خواص و خواص جامد محلول جامد تشکیل محلول ساختاری ααتشکیل ساختاری که تا FCCFCC که تا دارد دارد

3939 % %ZnZn 456456در در°°CC تر پایین دماهای در که تر است پایین دماهای در که استهمان همان حداکثر . ZnZn%%3535حداکثر باشد می دارا .را باشد می دارا را

برنج برنج کاربردهای مطلوب ααکاربردهای پذیری شکل به مطلوب اساسا پذیری شکل به اساسابه خوب مقاومت کافی، استحکام با به همراه خوب مقاومت کافی، استحکام با همراهلحیمکاری قابلیت و جذاب های رنگ لحیمکاری خوردگی، قابلیت و جذاب های رنگ خوردگی، . آن دادن پوشش با توان می چنین هم دارد . بستگی آن دادن پوشش با توان می چنین هم دارد بستگیبخشید بهبود را آن گرمایی هدایت کرم، و نیکل بخشید با بهبود را آن گرمایی هدایت کرم، و نیکل با

. برد کار به گرما انتقال های محیط در .و برد کار به گرما انتقال های محیط در و و است عالی سرد کار قابلیت دارای برنج نوع و این است عالی سرد کار قابلیت دارای برنج نوع این

همین به باشد، می مناسب نیز آن گرم کار همین قابلیت به باشد، می مناسب نیز آن گرم کار قابلیت . دارند زیادی کاربردهای . دلیل دارند زیادی کاربردهای دلیل

،طالیی برنج طالیی، مثال برنج ساخت( Cu-5%ZnCu-5%Zn%%9595، )، )210210مثال ساخت( در درفیوز گلوله، ضد لباس ها، مدال ها، فیوز لوله گلوله، ضد لباس ها، مدال ها، لوله

. شود ... می استفاده .و شود ... می استفاده و ،تجاری تجاری، برنج )220220برنج ،( ،9090%%Cu-10%ZnCu-10%Zn )پرده پرده( در در

لوازم پوسته محافظ، های پرده لوازم سینما، پوسته محافظ، های پرده سینما،. ... ) گیرد) می قرار استفاده مورد و ماتیک .آرایشی ... ) گیرد) می قرار استفاده مورد و ماتیک آرایشی

،جواهرسازی جواهرسازی، برنج ( ( Cu-12.5%ZnCu-12.5%Zn%%87.587.5، )، )226226برنجآالت زینت آالت درساخت زینت درساخت

،قرمز قرمز، برنج ساخت( Cu-15%ZnCu-15%Zn%%8585،)،)230230برنج ساخت( در درهای میله رادیاتور، بدنه ها، هادی باران، های محافظ میله رادیاتور، بدنه ها، هادی باران، محافظ

... و ...پلمب و پلمب ،عیار کم عیار، برنج کم ساخت( Cu-20%ZnCu-20%Zn%%8080،)،)240240برنج ساخت( در در

... و ساعت عقربه موسیقی، آالت باتری، ...ظروف و ساعت عقربه موسیقی، آالت باتری، ظروف

در استحکام و پذیری شکل ترتیب در بهترین استحکام و پذیری شکل ترتیب بهترینو Cu-Cu- 30%Zn30%Zn%%7070آلیاژآلیاژ دهد می و رخ دهد می رخ

عالی قابلیت برای توان می را آلیاژ این عالی بنابراین قابلیت برای توان می را آلیاژ این بنابراین ” . برنج آلیاژ این برد کار به آن عمیق ” کشش . برنج آلیاژ این برد کار به آن عمیق کششدیگری“ کاربردهای در و شود می نامیده دیگری“ فشنگ کاربردهای در و شود می نامیده فشنگالمپ، ته قوه، چراغ مخازن رادیاتور، بدنه المپ، مانند ته قوه، چراغ مخازن رادیاتور، بدنه مانندمهمات، مفصل، و لوله ها، گیره بست، و مهمات، چفت مفصل، و لوله ها، گیره بست، و چفت

. ... دارد کاربرد و کردن پلمب .وسایل ... دارد کاربرد و کردن پلمب وسایل

،زرد زرد، برنج نیزکاربردی( نیزکاربردی( Cu-35%ZnCu-35%Zn%%6565،)،) 268268یا یا 270270برنجنمی استفاده مهمات در ولی دارد، فشنگ برنج نمی مانند استفاده مهمات در ولی دارد، فشنگ برنج مانند

شود.شود. برنج در کل برنج در در کل درصد ααدر افزایش درصد با افزایش ،استحکام ،استحکام ZnZnبا

. رنگ یابد می افزایش پذیری شکل و سختی . کششی، رنگ یابد می افزایش پذیری شکل و سختی کششی، . کند می تغییر زرد سبز تا طالیی قرمز، از نیز . آنها کند می تغییر زرد سبز تا طالیی قرمز، از نیز آنها

کاربرد: ββ+ + ααبرنج برنج و کاربرد: خواص و خواص مقدار مقدار وقتی فاز ZnZnوقتی در در حاللیت حد از فاز بیش در در حاللیت حد از ααبیش

فاز فاز شود، ساختار ββشود، دارای ساختار که دارای است، است، BCCBCCکه . فاز وجود دلیل به شود می . تشکیل فاز وجود دلیل به شود می سرد ββتشکیل کار سرد ، کار ،

گرمکار آلیاژ یک کل در و است مشکل آلیاژ گرمکار این آلیاژ یک کل در و است مشکل آلیاژ اینفاز. وجود فاز. است وجود آلیاژ ββاست این که شده آلیاژ باعث این که شده باعث

پذیری شکل ولی باشد، پذیر گرمایی پذیری عملیات شکل ولی باشد، پذیر گرمایی عملیات . برنج ای دانه ساختار است داده کاهش را . آن برنج ای دانه ساختار است داده کاهش را آن

ββ+ + αα ریزتر گرم کار با تواند می آسانی ریزتر به گرم کار با تواند می آسانی بهشود.شود.

ب²رنج ب²رنج پرک²اربردترین آلی²اژ ββ+ + ααپرک²اربردترین آلی²اژ ، ، 6060%%Cu-40%ZnCu-40%Zn . “ پیچ ” معماری، در است معروف زرد برنج به که . است “ پیچ ” معماری، در است معروف زرد برنج به که است

های و و های مهره مبرد، مهره صفحات لحیمکاری، میله مبرد، بزرگ، صفحات لحیمکاری، میله بزرگ، . ... دارد کاربرد و حرارت مبدل های . لوله ... دارد کاربرد و حرارت مبدل های لوله

از بعد از البته بعد از ββالبته بیش روی با یعنی از ، بیش روی با یعنی جامد 5050%%، محلول جامد ، محلول ،γγ شدیدا و پیچیده ساختاری که شود می شدیدا تشکیل و پیچیده ساختاری که شود می تشکیل

. روند می کار به کمتر مهندسی در که دارد .شکننده روند می کار به کمتر مهندسی در که دارد شکننده

های پیشرفت و آلیاژی های های برنج پیشرفت و آلیاژی های برنج: اخیراخیر ماشینکاری، قابلیت بهبود برای دار : سرب ماشینکاری، قابلیت بهبود برای دار PbPb% % 33--0.50.5سرب

“ ” تراش خوش برنج به که شود می اضافه برنج “ به ” تراش خوش برنج به که شود می اضافه برنج به. است .معروف است معروف

: افزودن دار قلع : آلومینیوم افزودن دار قلع فشنگ SnSn%%11آلومینیوم برنج فشنگ به برنج به( ( 7070%%Cu-30%ZnCu-30%Zn )در خوردگی به را آن مقاومت در( ، خوردگی به را آن مقاومت ،

.) ( دریایی برنج دهد می افزایش دریا (. آب ( دریایی برنج دهد می افزایش دریا آب پدیده %%0.040.04افزودن افزودن از جلوگیری باعث پدیده آرسنیک از جلوگیری باعث آرسنیک

بخار های دیگ در که شود می زدگی روی بخار خوردگی های دیگ در که شود می زدگی روی خوردگی. رود می کار به .دریایی رود می کار به دریایی

: پسمانده و شود می خورده روی ترجیحا زدگی : روی پسمانده و شود می خورده روی ترجیحا زدگی روی . در ماند می باقی خوردگی محصوالت و مس . متخلخل در ماند می باقی خوردگی محصوالت و مس متخلخلسطح به روی که است این بر اعتقاد آن مکانیزم سطح مورد به روی که است این بر اعتقاد آن مکانیزم مورد

. دهد می واکنش آنجا در ترجیحا و کند می نفوذ .برنج دهد می واکنش آنجا در ترجیحا و کند می نفوذ برنج

که کند می ایجاد را برنجی آلومینیوم، با قلع که جایگزینی کند می ایجاد را برنجی آلومینیوم، با قلع جایگزینی “ ” به آن سطح در محافظ خودجوش اکسیدی الیه “ یک ” به آن سطح در محافظ خودجوش اکسیدی الیه یک . دار آلومینیوم سخت اکسید نازک الیه آید می . وجود دار آلومینیوم سخت اکسید نازک الیه آید می وجودبا آب حمالت برابر در دریایی برنج به نسبت را با آلیاژ آب حمالت برابر در دریایی برنج به نسبت را آلیاژ . امروزه کند می تر مقاوم زیاد . سرعت امروزه کند می تر مقاوم زیاد سرعت

) Cu-20.5%Zn-2%AlCu-20.5%Zn-2%Al%%77.577.5آل²یاژ”آل²یاژ” آلومینیوم“ ) برنج آلومینیوم“ برنجزدگی( روی از جلوگیری برای آرسنیک افزایش با زدگی( دار روی از جلوگیری برای آرسنیک افزایش با دار

. شود می استفاده دریایی بخار دیگ .در شود می استفاده دریایی بخار دیگ در 11افزودن افزودن%%SnSn( زرد برنج )به زرد برنج ( ( Cu-40%ZnCu-40%Zn%%6060به

” برنج که شود می خوردگی به مقاومت بهبود ” باعث برنج که شود می خوردگی به مقاومت بهبود باعث. دارد“ نام .کشتی دارد“ نام کشتی

استاندارد برنجهاطبق مکانیکی و فیزیکی استاندارد خواص برنجهاطبق مکانیکی و فیزیکی خواصDIN,VDMDIN,VDM

استاندارد برنجهاطبق مکانیکی و فیزیکی استاندارد خواص برنجهاطبق مکانیکی و فیزیکی خواصDIN,VDMDIN,VDM

برنز چيست؟برنز چيست؟

کار به قلع و مس آلیاژهای باربرای کار اولین به قلع و مس آلیاژهای باربرای تمام اولین برای اکنون ولی تمام رفت برای اکنون ولی رفت

بجز ، مس بجز آلیاژهای ، مس روی آلیاژهای و روی مس و حاوی مس که رفت کار حاوی به که رفت کار بهعنصر آلياژی باشد به کار می رود.عنصر آلياژی باشد به کار می رود.% % 1212حداکثر حداکثر

: ، قلع و مس آلياژهای تجاری : برنزهای ، قلع و مس آلياژهای تجاری برنزهایبريليم يا سیلسیم ، بريليم آلومینیوم يا سیلسیم ، آلومینیوم

دسته بندی برنزهادسته بندی برنزها

قلع قلع برنزهای برنزهای

سيلسيم سيلسيم برنزهای برنزهای

آلومينيوم آلومينيوم برنزهای برنزهای

بريليم بريليم برنزهای برنزهای

( برنزها )منگنز برنزها ((ASMASMمنگنز

قلع قلع برنزهای :: برنزهای

” فسفر به عموما برنزها از دسته ” این فسفر به عموما برنزها از دسته این. دارند شهرت .برنزها دارند شهرت برنزها

چرا؟ چرا؟ ” فسفر عموما آنها گری ريخته در ” زیرا فسفر عموما آنها گری ريخته در زیرا. شود می افزوده زدا اکسيد عنوان .به شود می افزوده زدا اکسيد عنوان به

آلیاژ آلیاژ ترکیب 0.010.01--0.50.5فسفر% فسفر% ::ترکیب % % قلع 11--1111قلع

قلع قلع برنزهای برنزهای

ذوب ) فوق دمای در مس ذوب از ذوب )بعد فوق دمای در مس ذوب از تا تا ºCºC 1150 1150بعدمیزان( 11701170 به فسفر با زدایی اکسیژن میزان( عمل به فسفر با زدایی اکسیژن عملروی% 0.040.04 و سرب ، قلع سپس و گیرد می روی% انجام و سرب ، قلع سپس و گیرد می انجام

. شوند” می اضافه مذاب به .مستقیما شوند” می اضافه مذاب به مستقیما

قسمتی ابتدا وبرگشتیها ثانویه برنزهای ذوب مورد قسمتی در ابتدا وبرگشتیها ثانویه برنزهای ذوب مورد درآنرا چوب ذغال با سپس و شود می ذوب آلیاژ آنرا از چوب ذغال با سپس و شود می ذوب آلیاژ از

تا که را شارژ مابقی آنگاه و دهند می تا پوشش که را شارژ مابقی آنگاه و دهند می ºC ºC پوششویا 200200 قسمت چند در را است شده داده ویا حرارت قسمت چند در را است شده داده حرارت

. کنند می اضافه مذاب به .یکجا کنند می اضافه مذاب به یکجا

ویژگيها:ویژگيها: زياد زياد استحکام استحکامچقرمگیچقرمگی خوردگی برابر در خوردگی مقاومت برابر در مقاومت کم اصطکاک کم ضريب اصطکاک ضريب ناگهانی خوردن ترک به تمایل ناگهانی عدم خوردن ترک به تمایل عدم

: کاربردی :مثالهای کاربردی مثالهای.i.i فنرها و کالچ دیسک ، بوش پرچ، ميخ ، قفلی واشر ، ديافراگمها فنرها ساخت و کالچ دیسک ، بوش پرچ، ميخ ، قفلی واشر ، ديافراگمها ساخت

.ii.ii ، قلع از مقداری جای به ، گاهی قلع از مقداری جای به کار رویروی گاهی اين نتیجه که شود می کار افزوده اين نتیجه که شود می افزودهبرابر در مقاومت بر کمی اثر و چقرمگی و ریختگی خواص برابر افزایش در مقاومت بر کمی اثر و چقرمگی و ریختگی خواص افزایش

. است .سایش است سایش

.iii.iiiبرابر سربسرب اغلباغلب در مقاومت و ماشینکاری قابلیت افزایش برای برابر را در مقاومت و ماشینکاری قابلیت افزایش برای را % حداکثر . حاوی سرب پر قلع برنز کنند می اضافه قلع برنز به ، % سایش حداکثر . حاوی سرب پر قلع برنز کنند می اضافه قلع برنز به ، سایش

کم . ) 2525 بار تحت یاتاقانهای و بوش در دارر سرب آلیاژهای است کم . ) سرب بار تحت یاتاقانهای و بوش در دارر سرب آلیاژهای است سرب). شوند می مصرف متوسط .(یا شوند می مصرف متوسط یا

برنز فسفر آلياژ ريختگی قطعه برنز ساختار فسفر آلياژ ريختگی قطعه 1010ساختارآلفا: ای شاخه زمينه در دلتا ذرات ، شده سرد سريع آلفا: الف ای شاخه زمينه در دلتا ذرات ، شده سرد سريع الف

دلتا: فاز جزييات دلتا: ب فاز جزييات ب

سیلیسیم : سیلیسیم :برنزهای برنزهای

آلیاژ آلیاژ این کار این آلیاژ کار مستحکمترین آلیاژ مستحکمترینپذیر پذیر سختی . سختی طوریکه به است . مس طوریکه به است خواص خواص مسو مکانیکیمکانیکی ساده فوالد با و آن ساده فوالد با برابر آن در برابر مقاومت در مقاومتبا خوردگیخوردگی با آن .مسمسآن است مقایسه .قابل است مقایسه قابل

کاربرد کاربرد های سازه ، مخازن ، فشار تحت مخازن ساخت های در سازه ، مخازن ، فشار تحت مخازن ساخت در

فشار تحت هیدرولیک خطوط و فشار دریایی تحت هیدرولیک خطوط و دریایی

آلومینیوم : آلومینیوم :برنزهای برنزهای

برنز آلومينيوم تک فازبرنز آلومينيوم تک فاز: :

برابر در مقاومت و خوب استحکام ، کاری سرد قابلیت برابر دارای در مقاومت و خوب استحکام ، کاری سرد قابلیت دارایاست . آب و جو در است .خوردگی آب و جو در خوردگی

آلومینیوم ) • آلومینیوم ) برنز (: (:ββ+ + ααبرنزداشتن و حرارتی عملیات قابلیت دلیل به برنزها از دسته داشتن این و حرارتی عملیات قابلیت دلیل به برنزها از دسته این

. اند توجه مورد فوالدها شبیه . ساختاری اند توجه مورد فوالدها شبیه ساختاری ، ها چرخدنده ساخت برای شده حرارتی عملیات آلومینیوم برنز ، از ها چرخدنده ساخت برای شده حرارتی عملیات آلومینیوم برنز از

ابزارهای ، بوش ، یاتاقان ، پمپ اجزای ، ها تیغه ها، پره ابزارهای توپی ، بوش ، یاتاقان ، پمپ اجزای ، ها تیغه ها، پره توپی. شود می استفاده دهی شکل و کشش قالبهای ، نزن .جرقه شود می استفاده دهی شکل و کشش قالبهای ، نزن جرقه

: :برنزهای بريليمبرنزهای بريليم

: خواص از ترکیبی به که قطعاتی در برنزها خواص :این از ترکیبی به که قطعاتی در برنزها این

، زیاد تسلیم استحکام با نرم حالت در عالی پذیری ، شکل زیاد تسلیم استحکام با نرم حالت در عالی پذیری شکلدر خزش برابر در مقاومت و متوسط خستگی در استحکام خزش برابر در مقاومت و متوسط خستگی استحکام

فنرها ) ( از بعضی همانند دارند نیاز شده سخت فنرها ) (حالت از بعضی همانند دارند نیاز شده سخت حالت

، خوردگی برابر در مقاومت به که قطعاتی در نیز ، و خوردگی برابر در مقاومت به که قطعاتی در نیز و ” احتیاج زیاد نسبتا الکتریکی رسانایی و زیاد ” استحکام احتیاج زیاد نسبتا الکتریکی رسانایی و زیاد استحکام

(. و جراحی ابزارآالت دیافراگمها، روند می کار به .) دارند و جراحی ابزارآالت دیافراگمها، روند می کار به دارندپیچها(پیچها(

. هستند فوالدها با تماس در که قطعاتی در همچنین .و هستند فوالدها با تماس در که قطعاتی در همچنین و) (قالبها) قالبها)

- فاز : شده پیر و سرد آهسته - الف فاز : شده پیر و سرد آهسته زمینه γγالف زمینه در ααدر :سازی پیر و رسوبها نمودن حل سازی: ب پیر و رسوبها نمودن حل ریز ––ب ریز ذرات زمینه γγذرات زمینه در ααدر :شده پیر فرا ساختار شده: ج پیر فرا ساختار ج :فاز فاز: د متراکم ββد نوارهای صورت متراکم به نوارهای صورت تیره تیره ααبه

_ قلع مس _دیاگرام قلع مس دیاگرام

استاندارد برنزهاطبق مکانیکی و فیزیکی استاندارد خواص برنزهاطبق مکانیکی و فیزیکی خواصDIN,VDMDIN,VDM

_ الومینیوم مس _دیاگرام الومینیوم مس دیاگرام

و مس الیاژهای ومکانیکی فیزیکی و خواص مس الیاژهای ومکانیکی فیزیکی خواصالومینیومالومینیوم

مصرف مصرف موارد مواردمسمس

13.9 13.8

12.2

10.4

7.56.4

5.14.1

0

20

درصدمصرف

مخابرات حملونقل تجهيزاتگرمكن

مصارفساختماني

وسايلصنعت سنگين

تهويههوا شيرآالت مصارفقدرت

مواردمصرف

الکتریکی الکتریکی صنایع صنایع

فلزات میان در را الکتریکی هدایت باالترین فلزات مس میان در را الکتریکی هدایت باالترین مسهای اندازه و اشکال به و دارد دسترس قابل و های معمولی اندازه و اشکال به و دارد دسترس قابل و معمولیاز . رود می کار به مسی هادی و کابل تولید در از . مختلفی رود می کار به مسی هادی و کابل تولید در مختلفیو اتصاالت و ها قفل ، ها کلید تولید برای مس های و آلیاژ اتصاالت و ها قفل ، ها کلید تولید برای مس های آلیاژ

سیگنالهای و برق انتقال در مسی کابل و سیم سیگنالهای از و برق انتقال در مسی کابل و سیم از ، هوا کننده تولید موتورهای در همچنین و ، مخابراتی هوا کننده تولید موتورهای در همچنین و مخابراتی

که شود می استفاده دیگر تجهیزات و که الکترومغناطیسها شود می استفاده دیگر تجهیزات و الکترومغناطیسهاصنایع و تأسیسات در آن از استفاده به منجر نهایت صنایع در و تأسیسات در آن از استفاده به منجر نهایت در

از خانگی و تجاری ، الکتریکی ماشینهای ، برق از تولید خانگی و تجاری ، الکتریکی ماشینهای ، برق تولیداست شده ها کننده مصرف تا ها کننده است تولید شده ها کننده مصرف تا ها کننده ..تولید

مهندسی مهندسی تجهیزات تجهیزات

صنعتی کاربردهای از ای گسترده محدوده طبقه صنعتی این کاربردهای از ای گسترده محدوده طبقه اینبرنجها شامل که برنجها دارد شامل که ())دارد + روي (مس + روي و) مس اثاثیه ، ها و) قفل اثاثیه ، ها قفل

ها..( ها..( برنز + ( برنز قلع) + ( مس قلع) دنده مس چرخ و یاتاقان تولید دنده برای چرخ و یاتاقان تولید برایپمپ برای نیکل و مس آلیاژهای و آلومینیم برنز ، پمپ ها برای نیکل و مس آلیاژهای و آلومینیم برنز ، ها

همچنین ) ( و باشد می دریایی توربین های پره و همچنین ) ( ها و باشد می دریایی توربین های پره و هاقالب ، جوشکاری های دستگاه در زیاد هدایت با قالب مس ، جوشکاری های دستگاه در زیاد هدایت با مس

آن های آلیاژ و ها کندانسور و حرارتی مبدلهای ، آن ها های آلیاژ و ها کندانسور و حرارتی مبدلهای ، هالوله ، مخزن تولید لوله در ، مخزن تولید ها در قفل و چفت و ظروف ، ها ها قفل و چفت و ظروف ، ها

رود . می رود .بکار می بکار

ساختمانی ساختمانی صنایع صنایع

ساختمانی صنایع در مس مصرف میزان ساختمانی بیشترین صنایع در مس مصرف میزان بیشترینقفل ، مخازن ، آب آالت شیر ، کشی لوله به قفل مربوط ، مخازن ، آب آالت شیر ، کشی لوله به مربوط

چفت چفت و های . و سیستم باشد می مشابه اتصاالت های . و سیستم باشد می مشابه اتصاالت واز اعم ، آب خانگی مصارف برای مس کشی از لوله اعم ، آب خانگی مصارف برای مس کشی لولهلوله و مرکزی حرارتی های سیستم و گرم و لوله سرد و مرکزی حرارتی های سیستم و گرم و سرد

از سوختنی گاز انتقال جهت ساختمانها در مسی از های سوختنی گاز انتقال جهت ساختمانها در مسی هایو رفته بکار ها کننده مصرف به اصلی های و لوله رفته بکار ها کننده مصرف به اصلی های لوله

مورد مسی لوله ، تهویه های سیستم در مورد همچنین مسی لوله ، تهویه های سیستم در همچنین. گیرد می قرار .استفاده گیرد می قرار استفاده

نقل و حمل نقل صنعت و حمل صنعت

و دردر الکتریکی اتصاالت و اجزاء برای مس از و اتومبیل الکتریکی اتصاالت و اجزاء برای مس از اتومبیلسازندگان . از بعضی شود می استفاده سازندگان . رادیاتور از بعضی شود می استفاده رادیاتور

های سیستم در نیکل و مس های لوله از های اتومبیل سیستم در نیکل و مس های لوله از اتومبیلکرم از و ترمز و کرم هیدرولیکی از و ترمز و ساخت ––هیدرولیکی جهت ساخت نیکل جهت نیکل

مس . جدید های آلیاژ کنند می استفاده ترمز مس . دیسک جدید های آلیاژ کنند می استفاده ترمز دیسکدر –– آینده در دارند سایشی مقاومت که در آلومینیم آینده در دارند سایشی مقاومت که آلومینیم

کابلهای . در رفت خواهند بکار ، هواپیما کابلهای . ساختمان در رفت خواهند بکار ، هواپیما ساختماننقل و حمل صنعت در نیز و آهن راه هوایی نقل خطوط و حمل صنعت در نیز و آهن راه هوایی خطوط

مس از زیادی مقدار به الکتریکی مصارف مس برای از زیادی مقدار به الکتریکی مصارف برایشود . می شود .استفاده می استفاده

دامنه عمومی های کاربرد مشابه مصارف دامنه این عمومی های کاربرد مشابه مصارف اینوسایل ، آالت ابزار شامل که دارد ای وسایل گسترده ، آالت ابزار شامل که دارد ای گسترده

پوشاک ، دکوراسیون اجزاء ، ساعت ، پز و پوشاک پخت ، دکوراسیون اجزاء ، ساعت ، پز و پختشود . می متنوع الکترونیکی مصارف شود .و می متنوع الکترونیکی مصارف و

مصرفی مصرفی کاالی کاالی

نظامی نظامی مصارف مصارفمس نظامی مصارف معذالک دهند نمی دقیقی اطالعات ها کشور اینکه به توجه مس با نظامی مصارف معذالک دهند نمی دقیقی اطالعات ها کشور اینکه به توجه با

تن ملیون نیم تا چهارم یک حدود در جهان تن در ملیون نیم تا چهارم یک حدود در جهان در . در شود می آورد بر سال در . در شود می آورد بر سال درحدود در مس نظامی مصارف آمریکا متحده حدود ایاالت در مس نظامی مصارف آمریکا متحده که 2020ایاالت است سال در که هزارتن است سال در هزارتن

در . 11 مس مصرف سهم شود می شامل را آمریکا در مس مصرف کل از در . درصد مس مصرف سهم شود می شامل را آمریکا در مس مصرف کل از درصدو هدایت و کنترل های سیستم و اتصاالت ، کشی سیم منظور به زرهی و ادوات هدایت و کنترل های سیستم و اتصاالت ، کشی سیم منظور به زرهی ادواتپوسته مانند معمول های کاربرد در مس مصرف از بیشتری افزایش پوسته مخابرات مانند معمول های کاربرد در مس مصرف از بیشتری افزایش مخابرات

دارد دارد موشک .. موشک

خاصيت داشتن حين در مس مكانيكي خواص افزايش پايه بر اخير خاصيت تحقيقات داشتن حين در مس مكانيكي خواص افزايش پايه بر اخير تحقيقاتاست بوده باال كاري دماي و خوب است الكتريكي بوده باال كاري دماي و خوب الكتريكي

تحقيقات اين تحقيقات محصول اين است .است . High copper AlloysHigh copper Alloysمحصولاز : عبارتند خانواده از :اين عبارتند خانواده اين

Cadmium CopperCadmium Copper))C16200-C16500C16200-C16500 ( (Beryllium CopperBeryllium Copper))C17000-C17500C17000-C17500 ( (Chromium CopperChromium Copper ) )C18100-C18400C18100-C18400 ( (Zirconium CopperZirconium Copper ) )C15000C15000 ( (Chromium Zirconium CopperChromium Zirconium Copper ) )C14500C14500(( فوق موارد از فوق تركيبي موارد از تركيبي

( باال مس درصد با )آلياژهايي باال مس درصد با ( (High copper AlloysHigh copper Alloysآلياژهايي باال استحكام با باال مس استحكام با كاربردهاي( ((High strength AlloysHigh strength Alloysمس كاربردهاي( در در

الكتريكيالكتريكي

اضافی نکات

جديد جديد تحقيقات ---- تحقيقاتSeptember2006September2006

High copper AlloysHigh copper Alloysكاربردهاي كاربردهاي

كاربرد براي ها دهنده اتصال و ها ترمينال كاربرد در براي ها دهنده اتصال و ها ترمينال درالكتريكي : الكتريكي :هاي هاي

است . برنز فسفر يا برنج از اينها اوليه است .ماده برنز فسفر يا برنج از اينها اوليه ماده

High copper AlloysHigh copper Alloys مس مس مثل مس ––مثل و مس بريليم و ––بريليمنيكلنيكل

تنش برابر در مقاومت به نياز كه جاهايي تنش براي برابر در مقاومت به نياز كه جاهايي برايشود . مي استفاده است شود .زيادي مي استفاده است زيادي

High copper AlloysHigh copper Alloysكاربردهاي كاربردهاي

فنرهافنرهاآرميچرآرميچرروتورهاروتورهاالكترودهاالكترودها گري ريخته هاي گري قالب ريخته هاي قالب

March 2006March 2006در مس در كاربرد مس كاربرد

دريايي دريايي صنعت صنعت

اتمي عدد با اتمي مس عدد با رابطه 2929مس تناوبي جدول رابطه در تناوبي جدول دراتمي عدد داراي كه نيكل با اتمي نزديكي عدد داراي كه نيكل با باشد 2828نزديكي باشد مي مي

داراست .داراست .

دو اين دو آلياژ اين بر ) CuNi70/30CuNi70/30و و CuNi90/10CuNi90/10آلياژ بر ) درصد درصد ) دو خاطر به دريايي كارهاي براي وزن ( اساس دو خاطر به دريايي كارهاي براي وزن اساس

به مقاومت و خوردگي به مقاومت به خاصيت مقاومت و خوردگي به مقاومت خاصيتباشد . مي بسيارمناسب باشد .رسوب مي بسيارمناسب رسوب

اخير سالهاي اخير در سالهاي دردر موفقي در تحقيقات موفقي تحقيقات

بدنه ساخت بدنه زمينه ساخت زمينه - يا نيكل مس از - كشتي يا نيكل مس از كشتي

با بدنه با پوشانيدن بدنه پوشانيدنمس مس ورقهاي نيكل نيكل ––ورقهاي

باعث كه شده باعث انجام كه شده انجامها كشتي عمر ها افزايش كشتي عمر افزايش

است . است .شده شده

پوسته پوسته ايجاد ايجادحفاظتيحفاظتي

- - با نيكل مس آلياژ متالوژيكي بيو عمليات اثر - در - با نيكل مس آلياژ متالوژيكي بيو عمليات اثر دركند مي اكسيدي حفاظتي اليه يك توليد دريا كند آب مي اكسيدي حفاظتي اليه يك توليد دريا آب

آن ضخامت آن كه ضخامت كه

44××103103 (. انسان موي ضخامت است .) آنگستروم انسان موي ضخامت است آنگستروم200200) است مقدار اين (برابر است مقدار اين برابر

عمليات شدن كامل عمليات براي شدن كامل زمان 22براي بيشتر يا زمان ماه بيشتر يا ماهاست . است .نياز نياز

برداشته نرخ ميزان اكسيدي اليه تشكيل از برداشته پس نرخ ميزان اكسيدي اليه تشكيل از پسفلز فلز شدن شدن

((Removal RateRemoval Rate ) حدود حدود ( به مي 22به سال در مي ميكرون سال در ميكرونرسد . رسد .

انگليسي دريايي انگليسي زير دريايي پروژه AstuteAstuteزير اين كه است زيردريايي پروژه اولين اين كه است زيردريايي اولين

گيرد . مي انجام آن گيرد .روي مي انجام آن روي دريايي زير اين دريايي ظرفيت زير اين يك 9898ظرفيت در كامل طور به كه باشد مي يك نفر در كامل طور به كه باشد مي نفر

است . شده طراحي كامپيوتري بعدي سه است .محيط شده طراحي كامپيوتري بعدي سه محيط تر پيچيده اتمي نيروگاه يك از دريايي زير اين انرژي توليد تر قسمت پيچيده اتمي نيروگاه يك از دريايي زير اين انرژي توليد قسمت

است .است . وزن حدود در دريايي زير اين بدنه به وارده وزن فشار حدود در دريايي زير اين بدنه به وارده اتومبيل اتومبيل 400400فشار

است . است .خانوادگي خانوادگي طول در كه است شده طراحي طول طوري در كه است شده طراحي به 2525طوري نياز مفيد عمر به سال نياز مفيد عمر سال

ندارد . مجدد ندارد . سوختگيري مجدد سوختگيري

January 2006January 2006

در مس در كاربرد مس كاربرد

نانوتكنولوژي نانوتكنولوژي

امروزي امروزي كاربرد كاربرد نانو اندازه در مس نانو ذرات اندازه در مس ذرات

و پليمر و براي پليمر برايروغنكاريروغنكاري٬٬پالستيكپالستيك

فلزي ٬٬جوهر جوهر دهي فلزي پوشش دهي پوشششود . مي شود . استفاده مي استفاده

مس كاربردهاي مهمترين مس از كاربردهاي مهمترين ازكامپيوترهاي ساخت در كامپيوترهاي نانو ساخت در نانو

PcPc تكنولوژي اين و تكنولوژي است اين و استافزايش باعث كه افزايش است باعث كه است

حد در كامپيوترها حد سرعت در كامپيوترها سرعتاست . شده است .گيگاهرتز شده گيگاهرتز

آينده هاي آينده كاربرد هاي كاربرد

: در مسي هاي دهنده اتصال در : ميكروالكترونيك مسي هاي دهنده اتصال ميكروالكترونيكدر نانو در اندازه نانو اندازه

ICIC و حافظه و هاي حافظه شود CPUCPUهاي مي استفاده شود كامپيوتر مي استفاده كامپيوتر..

حال در نيز نانو اندازه در مسي هاي حال كامپوزيت در نيز نانو اندازه در مسي هاي كامپوزيتدر الكتريك دي ماده عنوان به تا هستند در بررسي الكتريك دي ماده عنوان به تا هستند بررسي

. شوند استفاده .ميكروالكترونيك شوند استفاده ميكروالكترونيك

: حرارت انتقال هاي حرارت :سيستم انتقال هاي سيستم

كه بودند سيالي ايجاد دنبال به ها دهه كه محققين بودند سيالي ايجاد دنبال به ها دهه محققينباشد . داشته خوبي حرارت انتقال باشد .خاصيت داشته خوبي حرارت انتقال خاصيت

بازدهي افزايش در كاربردهايي سيالي چنين بازدهي اين افزايش در كاربردهايي سيالي چنين اينها ها اتومبيل ٬٬اتومبيل

مطبوع تهويه هاي مطبوع سيستم تهويه هاي صنعتي ٬٬سيستم تجهيزات صنعتي و تجهيزات و. داشت .خواهد داشت خواهد

ANLANL ))Argonne National lab.Argonne National lab. ( (ًاخيرااخيرا ً كه است كرده ايجاد فلزي كه سيال است كرده ايجاد فلزي سيال

است . مسي نانو ذرات است .داراي مسي نانو ذرات داراي

تنها كردن تنها اضافه كردن از 3/03/0اضافه حجمي از درصد حجمي درصدگليكول اتيلن به مس نانو گليكول ذرات اتيلن به مس نانو ذراتاندازه به را آن حرارتي اندازه هدايت به را آن حرارتي %%4040هدايت

تحقيقات . داد تحقيقات . افزايش داد نشان نشان ANLANLافزايشاز يكي سياالت اين كه است از داده يكي سياالت اين كه است داده

اتقال هاي وسيله ترين اتقال پيشرفته هاي وسيله ترين پيشرفتههدايت داراي كه هستند هدايت حرارت داراي كه هستند حرارت

پايداري و زياد العاده فوق پايداري حرارتي و زياد العاده فوق حرارتيهستند . مدت هستند .بلند مدت بلند

و رقيب سياالت از سيال اين حرارتي و هدايت رقيب سياالت از سيال اين حرارتي هدايتشده بيني پيش شده مقدار بيني پيش است .1010مقدار بيشتر است .برابر بيشتر برابر

صنعت در آنكه بر عالوه تكنولوژي صنعت اين در آنكه بر عالوه تكنولوژي HVACHVACاين

((Heating,Ventilation,air conditioningHeating,Ventilation,air conditioning) )

تحقيقات با توان مي شد خواهد واقع استفاده تحقيقات مورد با توان مي شد خواهد واقع استفاده موردكامپيوترها سوپر بازدهي افزايش زمينه در كامپيوترها بيشتر سوپر بازدهي افزايش زمينه در بيشتر

كرد . استفاده سرطان بيماري درمان همچنين كرد .و استفاده سرطان بيماري درمان همچنين و

: ميكروبي ضد ميكروبي :مواد ضد مواددانشگاه دانشگاه در مواد MITMITدر ضمينه در مواد تحقيقاتي ضمينه در تحقيقاتي

و ها بيمارستان در كاربردي كه و ضدميكروبي ها بيمارستان در كاربردي كه ضدميكروبي. شود مي انجام دارد تهويه .سيستم شود مي انجام دارد تهويه سيستم

قوي العاده فوق قوي ماده العاده فوق ماده( ( Super strong materialSuper strong material ) )

دانشگاه در دانشگاه تحقيقات در انجام John HopkinsJohn Hopkinsتحقيقات سختي مس روي انجام بر سختي مس روي بركند . مي حفظ را خود داكتيليته كه شود كند .مي مي حفظ را خود داكتيليته كه شود مي

كه حرارتي عمليات سري يك انجام با تحقيقات اين اساس كه بر حرارتي عمليات سري يك انجام با تحقيقات اين اساس بر ) ( مي است مكانيكي دستكاري و نيتروژن مايع تبريد فوق ( شامل ( مي است مكانيكي دستكاري و نيتروژن مايع تبريد فوق شامل

در هايي كريستال داراي كه كرد ايجاد مسي هاي ورق در توان هايي كريستال داراي كه كرد ايجاد مسي هاي ورق توان - غير . كرنش تنش خواص داراي ماده اين باشد نانو - اندازه غير . كرنش تنش خواص داراي ماده اين باشد نانو اندازه

است . است .معمول معمولهستند كوچكتر فلز هاي دانه وقتي كه دهد مي نشان هستند تحقيقات كوچكتر فلز هاي دانه وقتي كه دهد مي نشان تحقيقات

را ها نابجايي حركت جلوي تا دارند وجود بيشتري دانه را مرزهاي ها نابجايي حركت جلوي تا دارند وجود بيشتري دانه مرزهاييابد . مي افزايش ماده استحكام خاطر همين به و يابد .بگيرند مي افزايش ماده استحكام خاطر همين به و بگيرند

هاي دانه اندازه اگر كه است داده نشان نيز ديگري تحقيقات هاي البته دانه اندازه اگر كه است داده نشان نيز ديگري تحقيقات البتهمي كاهش فلز استحكام برسد نانو حد به اندازه از بیش مي مس كاهش فلز استحكام برسد نانو حد به اندازه از بیش مس

يابد .يابد .