تکنیک دلفیروش تصمیم گیری گروهی

بسم رب الشهداء و الصدیقین

در ورحی پ حمد ا88125065

بری ا ر خ رضا شی88125083

مقدمه

ای�کاره از مجم�وعه ای ب�ه گ�روهی، گ�یری ه�ای تص�میم انج�ام غیرج�امع وض�عیت های تع�یین ب�رای ک�ه اجتم�اعی روش �ه �ب �وان �می ت �ا �روش ه این جمله ی از �ود. �می شب�ه تواف�ق مغ�زی، طوف�ان اس�می، گ�روه فن رأی گ�یری،

وسیله ی کارت و ...

،تفاده�اس م�ورد گ�روهي دانش كس�ب روش ه�اي از يكي ب�راي س�اختار داراي فراين�دي ك�ه اس�ت. دلفي تكني�ك �دهاي �ران Jطي در �ميم گيري �تص �ه �ب �ك �كم و �ني �پيش بيپيمايش�ي، جم�ع آوري اطالع�ات و در نه�ايت، اجم�اع گ�روهي

است.

چه می تواند/ باید باشد؟چه هست؟

فهرست محتوا

سیر تاریخیتعريف دلفیانواع دلفیاهداف و كاربردهای دلفیشرايط كاربرد اجزاي اصلي دلفیفرآيند دلفیمزايای تکنیک دلفیمحدوديت های تکنیک دلفی

سیر تاریخی

اب�)ارب آپول�و معب�د افس�انه ی از دلفي تكني�ك نام �ب�ه يون�ا�ن گ�رفت�ه� ش�د�ه ك�ه دل�في دلفي( �در جزي�ره

پيش بي�ني و پيش گ�ويي آين�ده مش�هور ب�وده است..دیل شد�حدس، قض�اوت و اله�ام ب�ه روش علمی تبال�س در ب�ار اولین کمپ�انی 1950برای توس�ط

RAND�در تو�س�عه �ا�رتش ط�را�حي �و دف�اع�ي پ�رو�ژه �نيم�ه �ده�ه و �از ي�ك� روش 1960ي�اف�ت عن�وا�ن �ب�ه

مهم علمي شناخته شد.

تعریف دلفی

English terminology معادل فارسی

Delphi Technique تکنیک دلفی

Approach Delphi مشی/ رویکرد دلفی

Delphi Study مطالعه ی دلفی

Delphi Survey پیمایش دلفی

Delphi Poll رأی گیری دلفی

Delphi Method روش دلفی

Delphi Consensus Study مطالعه ی اجتماعی دلفی

تعریف دلفی

رات�دلفي رويك�رد ي�ا روش�ي سيس�تماتيك در تحقي�ق ب�راي اس�تخراج نظاز� يك گروه� متخصص د�ر م�ورد يك م�وضوع ي�ا يك �سؤال است.

دهاي��ران از �ري �س �ك �ي �ق �طري از �روهي �گ �اع �اجم �ه �ب �يدن �رسب�ه نظ�رات في�دبك و پاس�خ دهندگان گمن�امي حف�ظ ب�ا پرس�ش نامه اي

اعضاي پانل است. تقل در�درخواس�ت قض�اوت هاي ح�رفه اي از متخصص�ین ه�تروژن و مس

از اس�تفاده ب�ا ج�غراف�ي�ايي ب�زرگ �س�طح د�ر و�ي�ژه مو�ض�وع ي�ك م�و�رد م�داوم ب�ه �اجم�اع �نظ�را�ت ت�ا زم�ان� دس�تيابي ك�ه اس�ت پرس�ش ن�امه ه�ا

تكرار مي شود. ني�روش مط�العه ی چن�د م�رحله اي ب�راي گ�ردآوري نظ�رات در م�وارد ذه

ب�ودن موض�وع و� اس�تفاد�ه از پا�س�خ هاي نوش�تا�ري بج�اي گ�رد هم آوردن �اس�ت، �و ه�دف �اج�م�ا�ع� ب�ا �امك�ا�ن �اظ�ه�ار� نظ�ر آزا�دان�ه و �ي�ك �گ�روه م�ت�خص�ص

ت�جديد ن�ظر ع�قايد �با تخم�ين ها�ي عددی م�ی باشد.

انواع تکنیک های دلفی

نوع کالس.یک(Classic Delphi ) ،ین�تك�رار : گمن�امی متخصصآ�م�اري �پا�س�خ ها�ي �گ�ز�ارش ،��كن�تر�ل ش�د�ه �ب�ازخور ،�ب�ازگ�ويي �ي�ا

گروه و تمركز بر اجماع ده�اص�الح ش ب�دون (: Modified Classic Delphi)کالس�یک گ�روه تع�امالت

گمن�امي پانليس�ت ها ، ع�دم ني�از در رس�يدن ب�ه اجم�اع ، ن�وع س�ؤال )ب�از / بسته ( و روش آناليز )كيفي/ كمJي( بكار رفته.

سیاس..ی :Policy Delphi)نوع �زار ( �اب �ي �سياس دلفي ب�ه رس�يدن و كالمي اينج�ا در داده ه�ا و ب�وده تسهيل س�ازي اجم�اع �و م�تخص�ص �ب�ودن ش�ركت كنندگان الزم نيس�ت، و �ه�دف

نهايي انتخاب مناسب ترين سياست است. نوع تصمیم گیری(Decision Delphi ) : دلفي تصميم، پانلي

متشكل از افراد در موقعيت تصميم گيري است.

اهداف و کاربردها

تعيين اولويت

سازمان دهي ارتباطات

گروهي

جمع آوري گروهي اطالعات

تعيين سياست ها

تخصصيص منابع اجماع يا

توافق گروهي

پیش بینی آینده

تصميم گيري و افزايش

اثربخشي آن

قضاوت

تسهيل حل مسئله

نيازسنجي

هدف گذاري

كمك به برنامه ريزي

شرایط کاربرد

نياز به قضاوت متخصصان و نظرات گروه وسيعتوافق گروهي در دستيابي به نتايج وجود مشكل پيچيده، بزرگ و بين رشته اي و عدم توافق يا

ناكامل بودن دانشدر دسترس بودن متخصصين با تجربه و متخصصاز نظر جغرافيايي پراكندهعدم محدوديت زمانيعدم وجود روش »هزينه – اثربخش« ديگري

اجزای اصلی دلفی

تکرار یا بازگوییپرسش نامهمتخصصينبازخورد كنترل شدهگمنامی شرکت کنندگانآناليز نتايجاجماعزمان

تکرار یا بازگویی

تماتيك و�تك�رار ي�ك س�ري ران�دها ب�ه ص�ورت فراين�دي، سيساجم�اع ه�دف ب�ا و پرس�ش نامه وس�يله ی ب�ه نوش�تاري

نظرات. ر�ب�ار در م�ورد س�ؤاالت مش�ابه نظ متخصص�ين ح�داقل دو

می دهند. دهای�متخصص�ین در ه�ر ران�د نبای�د از نظ�رات س�ایرین در ران

س�ایر وض�عيت و شخص�يت نف�وذ از ت�ا ش�وند آگ�اه قب�ل شركت كنندگان در پاسخ هاي آنها اجتناب گردد.

تعداد راندها تا حد زيادي عملي يا تجربي بوده و بستگي بهزمان در دسترس و نوع سؤال آغازين دارد.

متخصصین

)صالحیت متخصصین )پانلیست ها ته�داش نظ�ر م�ورد زمينه ی موض�وع در ك�افي دانش باي�د دلفي متخص�ص

باش�د، در �بحث ها وارد� شود و ب�ر نتاي�ج فر�ايند تأثي�ر گ�ذار با�شد. بي طرف، و اطالعات كسب شده منعكس كننده ی � پاسخ دهنده ها بايد نسبتا

دانش و درك آنها باشد.تعداد متخصصین

هيچ قانون صريحي در مورد نحوه ی انتخاب و تعداد متخصصين وجود ندارد وتعداد آنها وابسته به برخی فاكتورهاست از جمله: هموژن يا هتروژن بودن

نمونه، وسعت مشكل، كيفيت تصميم، توانايي تيم تحقيق در اداره ی مطالعه، اعتبار داخلي و خارجي، زمان جمع آوري داده ها و منابع در دسترس.

نمونه گیریo)نمونه گیری گلوله برفی )در صورت عدم شناسایی متخصصینo)نمونه گیری تصادفی )در صورت شناخته شده بودن و زیاد بودن متخصصین

پرسش نامه

وده�دلفي يكس�ري از ران�دهاي پيمايش�ي ي�ا پرس�ش نامه اي بك�ه ب�ا پرس�ش نامه ی اولي�ه، پرس�ش نامه ی ران�دهاي بع�دي را باي�د در م�رحله ی ط�راحي تحقي�ق در ن�يز ش�كل مي ده�د و اولي�ه، س�ؤال م�ورد در ش�ود. گرفت�ه تص�ميم آن م�ورد و � وس�يع ت�ا وس�يع )معم�وال از س�ؤاالت متمرك�ز پيوس�تاري

بازپاسخ( بكار می رود.

ه�در م�واردي ك�ه ه�دف، راهنم�ايي ش�ركت كنندگان نس�بت بداراي و متمرك�ز س�ؤاالت از باش�د، خ�اص موض�وع ی�ک

ساختار استفاده مي گردد.

بازخورد کنترل شده

رات�نظ ب�ازنگري ب�رای فرص�تی دادن مع�ني ب�ه بازخورد، خ�ود و ارزش�يابي نظ�رات س�ايرين توس�ط متخصص�ين اس�ت

كه جزو مهم حركت به سمت اجماع است.

او�ت�ا قض دارن�د اج�ازه و شركت كنندگان تش�ويق مي ش�وند ت هايش�ان در ران�د اول ي�ا ران�دهاي قبلي را م�ورد بررس�ی

قرار دهند؛ اما تبادل اطالعات بين متخصصين آزاد نيست.

آنالیز نتایج

:بطور معمول، براي آناليز نتايج دلفي

در اولين راند، آناليز محتوي براي شناسايي تم هاي اصلي درپرسش نامه ی بدون ساختار اوليه انجام مي گيرد كه نتايج آن

پرسش نامه ی بدون ساختار را به پرسش نامه اي باساختار تبديل می کند که اساس راندهاي بعدي را تشكيل مي دهد.

ي است كه تكنيك رتبه بنديJدومين راند، آغاز بكارگيري روش های كمو درجه بندي )ميانه و چارك ها( استفاده مي شود.

،در سومين راند و راندهاي متعاقب، شاخص هاي مركزي )میانگینمیانه، نما و ...( و پراكندگي )انحراف از معیار، محدوده ی میان چارکی

و ...( بكار مي روند.

اجماع

ده و�منظ�ور از اجم�اع، رس�يدن ب�ه اتف�اق نظ�ر در م�ورد ي�ك ايگ�اه تالش ب�راي مش�خص س�اختن تفاوت ه�ا اس�ت. اجم�اع ب�ه تواف�ق ب�ه � بلك�ه ص�رفا نيس�ت، پاس�خ ص�حيح ي�افتن مع�ني از موض�وع ي�ك س�طح خاص�ی در رس�یدن ش�ركت كنندگان

است. در اس�تفاده م�ورد معي�ار ن�وع و جنس مق�االت، اك�ثريت

نمونه ه�ا تفس�ير اس�اس ب�ر را اجم�اع تع�يين و تعري�ف � زم�اني در م�ورد اجم�اع تص�ميم گيري ل�ذا اساس�ا مي دانن�د. از خاص�ي درون س�طح آرا از درص�د مشخص�ي ك�ه ش�ده

درصد(100 الی 51موضوع قرار گيرد. )

گمنامی شرکت کنندگان

ود و�در دلفي، اطالع�ات ب�دون تم�اس ف�يزيكي منتق�ل مي شرا �ه �مطالع در �ير �درگ �راد �اف �اير �س �ركت كنندگان، �ش

نمي شناسند و يا حداقل پاسخ هاي آنها گمنام است.ر مي�ده�د ت�ا نظ�رات گمن�امي ب�ه ه�ر عض�و پان�ل فرص�ت براب

خ�ود را بي�ان و اي�ده ها را ب�دون فش�ار رواني و شناس�ايي ب�ه �هيل كننده ی �تس �ه �ك �د، �كن �ه �ارائ �ا �اعض �اير �س �يله ی �وسحقيقت گ�ويي و پاس�خ هاي ب�از ب�وده و م�وجب كس�ب بينش و

دانش كافي در تحقيق مي شود. ه�ك چ�را نيس�ت، كام�ل گمن�امي احتم�ال نظ�ر مي رس�د به

محق�ق، اف�راد پاس�خ دهنده اص�لي را مي شناس�د. بن�ابراين، گاه واژه شبه گمنامي در دلفی استفاده می شود.

زمان

دلفي ني�از م�ورد زمان ه�اي اس�ت. زم�ان بر دلفي اج�راي ش�امل زم�ان هماهن�گ ك�ردن )س�ازمان دهي، درخواس�ت و �ه �ب �ال �ارس و �تن �نوش فكرك�ردن، اطالع�ات(، �افت �دري

متخصصين است.

ا�ب ك�ه اس�ت فرص�تي الكتروني�ك تكنول�وژي از اس�تفاده �ال �انتق �ايي �توان و �ردازش �پ �ازي، �ذخيره س �اي �امتيازهپرس�رعت، حف�ظ گمن�امي پاس�خ دهندگان و پتانس�يل ب�ازخورد س�ريع از طري�ق رايان�ه و اين�ترنت س�ريع تر و آس�انتر انج�ام

مي شود.

فرآیند دلفی

مزایای روش تکنیک دلفی

ای بازشناسایی�ارائه ی بحث ه

ای مخالف�کس�ب اجم�اع در گروه ه

ار در ارائه ی�آزادی از هرگون�ه فش

نظرات

و زم�ان رفتن ه�در از جلوگ�یری

انرژی

طح���س در �تفاده ��اس �ان ��امک

جغرافیایی وسیع

د�روش�ی ارزان، عی�نی، ب�دون تهدی

و آس�ان ب�را�ی شن�اس�ایی و فهمی�دن

است.

ربی�در ش�رایط کمب�ود ش�واهد تج

محکمی �ع�دم �وض�و�ح، �نظ�رات �و

ار�ائه می کند.

انعطاف پذیری زیاد

کاربرد در رشته های مختلف

وزش مصاحبه گران�عدم نی�از ب�ه آم

محدودیت های تکنیک دلفی

مصنوعی بودن اجماع

ریزش پانل متخصصین

احتمال دریافت میزان پایین

پاسخ

خستگی از موضوع

تأثیر کم محققین بر

توسعه ی ابزار تحقیق

نیازمندی به تالش و کار زیاد

سیر آهسته و وقت گیر بودن

تأثیرگذار بودن توافقات

گروه بر نظرات پانلیست ها

احتمال دقیق نبودن اجماع

به دست آمدن نتایج عمومی

کمبود تعهد و پاسخ های

عجوالنه

با تشکر