-قىسىم تىل –ئەدەبىيات 6)باشالنغۇچ دەرسلىكىدىن(

پارات.14-سائەت (2)

-باشالنغۇچ مەكتەپ ؛خەلچەم 18تۇنىياز

ئاپتورى : كارىسكىي )پولشا(

ھېكايە()

پارات -----قوشۇن ياكى پائالىيەت ئەترەتلىرىنىڭ ھەركەت تەييارلىقىنى كۆزدىن كەچۈرۈش مەقسىتىدە ئۆتكۈزۈلگەن

كۆرەك.

ساۋاقداشالر ،پولشانىڭ دۆلەت بايرىمى يېتىپ بۇ نەقەدەر تەنتەنىلىك بايرام،نەقەدەر .كەلدى

كوچىالر ئادەم ،قاراڭھەيۋەتلىك پارات –ھە! ،بىناالر ئۈستىدە رەڭدار دېڭىزىغا ئايالنغانىدى

بايراقالر لەپىلدەيتتى،رەئىس سەھنىسى دۆلەت رەھبەرلىرى ۋە چەتئەللىك ئەزىز مېھمانالر بىلەن

تولغانىدى .بۇنداق تەنتەنىلىك ،ھەيۋەتلىك پاراتتىن ئۆتۈش نېمەدېگەن بەخىتلىك، نېمە دېگەن

پەخىرلىنەرلىك –ھە!

ئەزىمەت،يارايدىكەنسەن!

بۇ ئەزىمەتلەر يارايدىكەن!

كىشىلەر ئۇالرغا قانداق باھا بەردى ؟

بۇ ئەزىمەت كىمنى كۆرسىتىدۇ ؟كۆپچىلىك نېمە ئۈچۈن ئۇنى ماختايدۇ ؟

نۆۋەت بالىالر ئەترىتىگە كەلدى.سەپنىڭ بىرىنچى قولتۇقتاياقلىقرېتىدىكى ئەترەت باشلىقىنىڭ كەينىدىنال

بىر ئوغۇل باال كېتىپ باراتتى .تۇرقىدىن ،ئۇ ئۆزىنىڭ تايىنىۋالغانلىقىنى ئۇنتۇپ قالغاندەك قولتۇقتاياققا

ئۇ پۈتۈن ئەترەتتىكىلەر بىلەن بىردەكلىكنى قىالتتى .ساقالپ ،نەزىرىنى ئوڭ تەرەپكە قارىتىپ،كۆزلىرىنى يوغان ئېچىپ رەئىس سەھنىسىگە قارىغىنىچە كېتىپ

باراتتى .

،ئۇ قەددىنى رۇسلىغان، بورېكمانا بۇ بېشىنى كۆتۈرگەن ، تولۇق ئىشەنچ بىلەن

سەپنىڭ ئەڭ ئالدىدا كېتىپ بارىدۇ،سىزنەق مەيداندا بولسىڭىز

ئۇنىڭغا نېمە دەپ باھا بېرىسىز؟بورېك ناھايىتى قالتىس ماڭدى ،ھەممە

ئۇنىڭغا ھەيران قالدى ۋە ماختىدى . ئۇ باشقىالر بىلەن ئوخشاش مېڭىشى ئۈچۈن

قانداق بەدەللەرنى تۆلىگەندۇ؟ تەسەۋۇرىڭىزنى قانات يايدۇرۇپ ،

گۇرۇپپىالر بويىچە مۇنازىرلىشىپ بېقىڭ .

بورېكتىن باشقا يەنە كىملەر كۆپچىلىكنىڭ ماختىشىغا سازاۋەر

بورېك قەيسەر ۋە ئىرادىلىك بولغاچقا باشقىالرنىڭ بولدى؟ ماختىشىغا ئېرىشتى دېسەك،ئۇنداقتا بالىالر

ساق،رەتلىك پۇت-قولىئەترىتىدىكىلەرچۇ؟ ئۇالرنىڭ ماڭااليدۇ .شۇنداق تۇرۇقلۇق ئۇالر يەنە باشقىالرنىڭ

ماختىشىغا ئېرىشتى . بۇنېمە ئۈچۈن ؟ -ئابزاسقىچە كۆز يۈگۈرتۈپ 9-ئابزاستىن 2)

ئوقۇڭ (

بالىالر ئەترىتىدىكىلەر قانداق

قېيىنچىلىققا يولۇقتى؟

ئۇالرنىڭ قېيىنچىلىققا يولۇققىنىنى تېكىستىكى قايسى سۆز-جۈملىلەردىن ھېس قىلدىڭىز ؟

ھېچكىم ئالدىدا ئېغىز ئېچىشنى خالىمايتتى .

» ـ ئىنتايىن تەس بىر ئىش بار ،پاراتتىن ئۆتكەندە بورېك قانداق قىلىدۇ ؟«

ئۇنى قاتناشمىغىن،دەپ نەسىھەت قىلساق قانداق بوالر

؟سەپنىڭ ئاخىرىدا ماڭسۇنمۇ يا ؟سەپنىڭ

ئوتتۇرسىغائېلىۋالساقچۇ؟لېكىن،ئۇنىڭغا قانداق دەيمىز؟

بورېك مېيىپ بولغاندىكىن كىم دەيدۇ؟ئۇدۇل دەۋەرسە بولمامدۇ؟

نېمىشقا ئويلىنىپ كېتىدۇ؟

ئەترەت باشلىقىنىڭ جاراڭلىق ئاۋازى جىمجىتلىقنى بۇزدى:

- دوستالر ! بورىكنى سەپنىڭ ئالدىنقى رېتىگە

ئورۇنالشتۇرساق ،ھەممەيلەن ئۇنى ئېنىق كۆرەلىسە قانداق؟پۇتى

مېيىپ بولغان بىلەن ،بورېك يەنىال بالىالر ئەترىتىنىڭ ئەزاسى،يەنە

ئادەتتىكى ئەزاسى ئەمەس !كېلىپ

رۇ-قالتىس گەپ قىلدىڭ ! بالىالر

ئەترىتى مانا شۇنداق بولۇشى كېرەك –تە .باشقا ئەترەتتىكىلەر چوقۇم بىزگە

ھەۋەس بىلەن قارايدىغان بولدى. بىرىنچى رەتتە قولتۇقتاياقلىق ئەترەت ئەزايىمىز ماڭسۇن!-دىدى بىر باال يۇقۇرى ئاۋازدا.

ھەممەيلەننىڭ چىرايىغا كۈلكە يۈگۈردى.ئۇالر ھاياجىنىنى باسالماي چاۋاك

چېلىشىپ كەتتى .

بىز كومنىزىم ئىزباسارى بىز ،ئەجداتالرنىڭ ئەنئەنىسىگە ۋارىس

بولىمىز. ۋەتەننى سۆيىمىز ،خەلقنى سۆيىمىز ،

يەلپۇنەر چوغدەك قىزىل گەلىستۇكۇمىز .

دائىم تەييارمىز! تۆھپە يارتىشقا ، قويماي تولۇق يوقتىشقا . دۈشمەندى

(3غەلبەسېرى مەردلەرچە ئالغا ،)بىز كومنىزم ئىزباسارى بىز !

بورېكقا ۋە بالىالر ئەترىتىگە بىر نەچچە ئېغىز سۆز قىلغۇم كېلىۋاتىدۇ

،بۇ يۈرەك سۆزلىرىمنى يېزىپ ئوقۇپ بېرەي.

دۇنيادىكى بارلىق ئىنسانالر باراۋەر ھوقۇققا ۋە ئەركىنلىككە ئىگە .شۇڭا بىزباشقىالرنى

ھۆرمەتلەشنى ۋە كەچۈرۈم قىلىشنىبىلىشىمىز، باشقىالرنى چۈشىنىشىمىز

ھەممە كىشى ئازغىنە كېرەك .پەقەت مېھرىبانلىق يەتكۈزسە جەمئىيەت تېنچ-ئىتتىپاق،

كەلگۈسىمىز تېخىمۇ گۈزەل بولغۇسى!

رۇ تاپشۇرۇق

كەچتە ، بورېك قاتتىق ھاياجان ئىلكىدە قولىغا قەلەم

ئېلىپ، كۈندىلىك خاتىرە دەپتىرىنى ئاچتى....

----------------------------------

-----------

تەلەپ ؛ 1

. كۈندىلىك خاتىرە قالدۇرۇشنىڭ تەرتىپلىرى

ئېنىق بولشى كېرەك . 2

. سۆز جۈملىلەر باغالشقان ،ئابزاسالرغا

ئايرىلغان بولۇشى كېرەك. 3

.ئوبرازلىق تىلالر مۇۋاپىق قوللىنىلغان بولشى كېرەك .

4. ئىمال خاتالىقىغا ئاالھىدە دىققەت قىلىش .