Η συμβολή των Πληροφοριακών Συστημάτων Νοσοκομείου ενδυναμώνει την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα των υπηρεσιών Υγείας

Ακολουθώντας τη ραγδαία ανάπτυξη των σύγχρονων τεχνολογιών ιατρικής πληροφορικής και του διαδικτύου, έχουν δημιουργήσει νέες προκλήσεις στη βελτίωση των υπηρεσιών υγείας και της αποτελεσματικής λειτουργίας όλων των δημόσιων νοσηλευτικών ιδρυμάτων. Η εισαγωγή των πληροφοριακών συστημάτων οδηγούν στην άμεση πρόσβαση σε νοσοκομεία όπου κρίνεται αναγκαία για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας του συστήματος υγείας1.

Ο χώρος της υγείας παράγει και διαχειρίζεται τεράστιο όγκο πληροφοριών από τα νοσοκομεία, έως και τα εξειδικευμένα κέντρα άσκησης του ιατρικού λειτουργήματος. Ο διαρκώς έλεγχος του αυξανόμενου κόστους παροχής υπηρεσιών, η βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, η καλύτερη εξυπηρέτηση των ασθενών, η προληπτική ιατρική είναι μερικοί από τους τομείς ενδιαφέροντος. Δυστυχώς όμως το μεγαλύτερο μέρος της πληροφορίας αυτής, διακινείται ακόμα με τον παραδοσιακό χειρογραφικό τρόπο2,3. Ο βασικός λόγος που δικαιολογεί αυτή την κατάσταση είναι το μεγάλο ύψος της επένδυσης με αμφίβολα, μέχρι σήμερα αποτελέσματα, λόγω έλλειψης μακροχρόνου σχεδιασμού, της ακόμα ανώριμης αγοράς, της έλλειψης προτύπων, της πολυπλοκότητας των συστημάτων ιατρικής πληροφορικής και τέλος της δυσχέρειας στην εισαγωγή του εξαιρετικά μεγάλου πλήθους στοιχείων με τη χρήση συμβατικών τεχνικών.

Ο τομέας της ιατρικής πληροφορικής στην χώρα μας αποτελούνταν από ανεξάρτητες και αυτόνομες μονάδες με μικρή έως ελάχιστη ανταλλαγή δεδομένων και πληροφοριών μεταξύ τους, ενώ η χρήση τεχνολογιών πληροφορικής αντιμετωπίσθηκε επίσης αυτόνομα και ανά περίπτωση1. Τα τελευταία χρόνια η αυξανόμενη πίεση για αλλαγές και βελτιώσεις αυξάνεται ολοένα και περισσότερο. Το χάσμα ανάμεσα στη ζήτηση για ποιοτικές υπηρεσίες υγείας από ενημερωμένους πολίτες από τη μία και την ποιότητα της προσφοράς υπηρεσιών υγείας από πλευράς του κράτους και των μονάδων υγείας του από την άλλη, ολοένα και μεγαλώνει 3. Έτσι σχεδόν σε όλα τα νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας υπάρχει, τουλάχιστον, μια στοιχειώδης υποδομή. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι τέτοια ώστε να επιτρέπει την τέλεση κάποιων απλών και μεμονωμένων διεργασιών είτε οικονομικής διαχείρισης είτε εργαστηριακών εφαρμογών για την αρτιότερη τήρηση των αρχείων. Σε διάφορες έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί με στόχο τη χρήση των εξειδικευμένων πληροφοριακών συστημάτων που δεν είναι ιδιαίτερα διαδομένη στην χώρα μας, καθώς οι οποίοι επιδρούν στην αποδοχή πληροφοριακών συστημάτων μεταξύ των ιατρών.

Τα πληροφοριακά συστήματα νοσοκομείου αποτελούν χρήσιμα εργαλεία με τα οποία μπορούν το προσωπικό των νοσηλευτικών οργανισμών να διαχειρίζονται διάφορες νοσοκομειακές πληροφορίες, ώστε να παρακολουθούν διαχρονικά την εξέλιξη του νοσοκομείου, να λαμβάνουν σημαντικές αποφάσεις και να επιλύουν προβλήματα2. Σε δημόσια νοσηλευτικά ιδρύματα συγκεντρώνονται και επεξεργάζονται τεράστιες ποσότητες πληροφοριών οι οποίες είναι πολύ σημαντικές για την εξυπηρέτηση των πολιτών. Η οργάνωση, η ανάλυση και η χρήση των πληροφοριών αυτών να πραγματοποιείται

αποτελεσματικότερα και σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα οι νέες τεχνολογίες απλοποιούν τις υφιστάμενες διαδικασίες λειτουργίας των μονάδων υγείας, ελαττώνοντας τον καθημερινό φόρτο εργασίας, βελτιώνοντας σημαντικά τις συνθήκες εργασίας του προσωπικού και μειώνοντας αισθητά το χρόνο αναμονής του ασθενή. Η εισαγωγή των νέων αυτών τεχνολογικών εφαρμογών στην καθημερινή λειτουργία τους, βασίζεται στην αντίληψη ότι η πρόσβαση τους στους φορείς της πρέπει και μπορεί να διευκολυνθεί με κάθε τρόπο. Η νέα επανάσταση στον τομέα της υγείας δεν πρέπει να αφορά μόνο την ιατρική αλλά επίσης και τη χρήση της τεχνολογίας για την παροχή πληροφοριών που θα είναι στο κέντρο της ασφαλούς και αποδοτικής περίθαλψης με επίκεντρο τον ασθενή.

Ένα πληροφοριακό σύστημα νοσοκομείου αποτελείται από διάφορες εφαρμογές όπως ο ηλεκτρονικός φάκελος υγείας, η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, το ηλεκτρονικό κλείσιμο ραντεβού, η ηλεκτρονική αποπληρωμή υπηρεσιών υγείας, οι ηλεκτρονικές προμήθειες, το δίκτυο των Νοσηλευτικών υπηρεσιών, κ.α1,2. Η ανάπτυξη των πληροφοριακών συστημάτων συμβάλει στη μείωση του κόστους και στη βελτίωση της παραγωγικότητας στην μείωση των ιατρικών σφαλμάτων, στον περιορισμό των αδικαιολόγητων θεραπειών, στη βελτίωση της ιατρό-φαρμακευτικής περίθαλψης.

Η ανάλυση των επιδράσεων της τεχνολογικής εξέλιξης στα νοσηλευτικά ιδρύματα, η πορεία της εφαρμογής της, ο τρόπος εισαγωγής και εκπαίδευσης του ιατρικού προσωπικού και τους τρόπους που βοηθάνε στην ταχύτερη, ασφαλή και πιο εύκολη από ποτέ πρόσβαση σε οποιαδήποτε πληροφορία θελήσει ο πολίτης. Η έξαρση στην ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών διεθνώς αποτελεί μια διευκόλυνση στο επίπεδο της παρεχόμενης περίθαλψης των νοσοκομείων ενώ έχει διαπιστωθεί η έντονη ερευνητική δραστηριότητα στην ανάπτυξη νέων εφαρμογών όπως η Τηλεχειρουργική, η τηλε-παρακολούθηση επειγόντων περιστατικών και ασθενών, η τηλε-εκπαίδευση, η τηλε-συνεργασία, κ.α.

Η τεράστια αξία και η σημασία των πληροφοριακών συστημάτων, η αδιάλειπτη εξέλιξη και αναβάθμιση αυτών στον παρόν άρθρο μας δίνουν τη δυνατότητα να αναφέρουμε με τη χρήση των πληροφοριακών συστημάτων σε έναν ευπαθή κλάδο του δημόσιου τομέα όπως είναι τα δημόσια νοσηλευτικά ιδρύματα5. Η αργοπορία που εμφανίζεται οφείλεται κατά κύριο λόγο στο ότι η επιστήμη της Πληροφορικής και η εισαγωγή της τεχνολογίας δεν υπήρξε σαφές αποτέλεσμα στην παραγωγικότητα καθώς η ηλεκτρονική πληροφορία δεν διαχεόταν παρά μόνο στα στενά πλαίσια ενός ή μερικών τμημάτων, με αποτέλεσμα τη μερικώς αυτοματοματοποίηση και την επιτάχυνση κάποιων διεργασιών ρουτίνας.

Η Κοινωνία της Πληροφορίας και το Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο στήριξης, όπου αποτελούν τον βασικό μοχλό υλοποίησης των δράσεων για το ρυθμό διείσδυσης των τεχνολογιών στο χώρο της υγείας, δεν υπήρξε ανάλογος με αυτόν που παρατηρήθηκε σε άλλους τομείς, αλλά ούτε και με αυτόν που παρατηρήθηκε στις υπόλοιπες αναπτυσσόμενες χώρες2,4. Έτσι παρατηρείται μία μεγάλη ανομοιομορφία, στο επίπεδο των πληροφοριακών συστημάτων στα νοσοκομεία της χώρας μας. Νοσηλευτικά ιδρύματα που διαθέτουν σωστά στελεχωμένα τμήματα πληροφορικής υπήρξαν πιο αποτελεσματικά παρουσιάζοντας υψηλό επίπεδο στη χρήση και στην υλοποίηση τεχνολογιών πληροφορικής.

Βιβλιογραφία:

1. Αποστολάκης Ι., Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας, Αθήνα, Παπαζήση , Β’ Έκδοση , 2007

2. Βαγγελάτος Α, Σαριβουγιούκας Ι, Πληροφοριακά Συστήματα Νοσοκομείου: Απαραίτητη Υποδομή στο Σύγχρονο Νοσοκομείο, Ιατρική 2001, Εταιρεία Ιατρικών Σπουδών. Εκδόσεις ΒΗΤΑ

3. Αποστολάκης Ι., Τζιακόπουλος Α. , Θέματα Διοίκησης Πληροφοριακών Υποδομών στις μονάδες Υγείας, Αθήνα, Mediforce, 2005

4. Βαγγελάτος Α, Σαριβουγιούκας Ι., Η διείσδυση Πληροφοριακών Συστημάτων στα Νοσοκομεία. Επιθεώρηση Υγείας , Τόμος 16, 2005, Τεύχος 2, σ. 30-31

5. Κολοστούμπης Γεώργιος, Μακρυγιαννάκη Κλεάνθη , Ακρίβος Χριστόδουλος, “Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας: Κριτήρια Αξιολόγησης της Υπάρχουσας & Μελλοντικής Κατάστασης”, 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δημόσιας Υγείας & Υπηρεσιών Υγείας – Αθήνα, Ελλάδα σελ. 182, 2010