ทนตแพทยหญง พรทพย แกวประดษฐ โรงพยาบาลสงขลา จงหวดสงขลา

โครงการสงเสรมสขภาพชองปากเดกพการในโรงเรยน

สงขลาพฒนาปญญา จงหวดสงขลา ป 2553

โดย ทนตแพทยหญงพรทพย แกวประดษฐ

โรงพยาบาลสงขลา จงหวดสงขลา

ทนตแพทยหญง พรทพย แกวประดษฐ โรงพยาบาลสงขลา จงหวดสงขลา

1.ประชมผปกครอง ผดแลเดก และเดกกลมเปาหมาย

กลมงานทนตกรรม โรงพยาบาลสงขลาไดรวมกบทางโรงเรยนสงขลา

พฒนาปญญา จดประชมผปกครอง ในวนอาทตยท' 16 พฤษภาคม 2553

เพ'อช 1แจงโครงการสงเสรมสขภาพชองปากเดกพการในโรงเรยนสงขลาพฒนา

ปญญา จงหวดสงขลา ป 2553 ทาความเขาใจรวมกน ระหวางผปกครอง และ

คณครผ ดแลนกเรยนทกคน และใหความรทนตสขศกษา ในหองประชมของ

โรงเรยน และสมภาษณผปกครองตามหองเรยน เพ'อสอบถามถงพฤตกรรม

การบรโภค และข 1นทะเบยนบตรทอง และบตรคนพการแกนกเรยนทกคน

ผล คอ มผ ปกครองและนกเรยนเขารวมในการประชมจานวน 370 คน

คณครผดแลเดกจานวน 44 คน ในหองประชม ผปกครองสวนใหญ ใหความ

รวมมอและมความยนดในโครงการ รวมท 1งมความคาดหวงใหทางกลม

ทนตแพทยหญง พรทพย แกวประดษฐ โรงพยาบาลสงขลา จงหวดสงขลา

งานทนตกรรม โรงพยาบาลสงขลา ใหบรการทนตกรรมกบเดกๆ สาหรบคณคร

ผดแลเดกๆ ให ความรวมมอโดยทาการสมภาษณจากแบบสอบถามกบผปกครอง

เปนรายบคคล ในแตละหองเรยน

ผลการสมภาษณ พบวา ผ ปกครองโดยสวนมากขาดการดแลทนต

สขภาพเดก ๆ ท 1งเร'องการแปรงฟน พฤตกรรมการบรโภคอาหารท'ไมถกตอง

อาหารท'รบประทาน และขาดการนาเดกๆมารบบรการทนตกรรม โดยสวนใหญ

จะใหเดกรบประทานอาหารท'เปนอาหารกรบกรอบ และของหวาน น 1าอดลม

รวมท 1งนมรสชอคโกแลต รสหวาน

การดาเนนงานในกจกรรมน 1 ส'งท'ทาไมไดคอ ไมสามารถครอบคลมการ

สมภาษณผปกครองใหไดครบ 100 % เน'องจาก ผปกครองบางคนรบกลบกอน

และผปกครองบางคนไมไดเขารวมประชม

ทนตแพทยหญง พรทพย แกวประดษฐ โรงพยาบาลสงขลา จงหวดสงขลา

2. สรางทมงานในการดแลสขภาพชองปากเดกพการ

ซ'งประกอบดวย ทนตแพทย ในกลมงานทนตกรรม โดยเฉพาะอยางย'ง

ทนตแพทยเฉพาะทางดานทนตกรรมสาหรบเดก เพ'อรองรบงานบรการทนตกรรม

สาหรบเดกพเศษ

เจาหนาท'ทนตสาธารณสข เพ'อทางานทนตกรรมสงเสรมและทนตกรรม

ปองกน

ผชวยทนตแพทย และผชวยเหลอคนไข ท'ผานการอบรมและฝกปฏบตใน

การชวยขางเกาอ 1 ในผ ปวยเดกพการ จากสถาบนราชานกล เม'อวนท' 7-11

มถนายน 2553

การทางานในโครงการสงเสรมสขภาพชองปากเดกพการ ไดจดสรร

ทมงานออกเปน 2 ทม ไดแก ทมออกพ 1นท' ซ'งเขาไปทางานในโรงเรยนสงขลา

พฒนาปญญา ทกๆ วนองคาร

วนพฤหสบด และวนศกร

และทมใหบรการทนตกรรมใน

โรงพยาบาลสงขลา ซ'งคอย

ใ หบ รการทนตกรรมแ ก เดก

พเศษ ทกๆเชาวนพฤหสบด

ทนตแพทยหญง พรทพย แกวประดษฐ โรงพยาบาลสงขลา จงหวดสงขลา

3. ตรวจสขภาพชองปากเดกพการ และสมภาษณผดแลเดกพการและ

ผปกครอง

จากการสมภาษณ ผดแล และผปกครองเดก เก'ยวกบพฤตกรรมบรโภค

อาหาร และทศนคตเก'ยวกบการทาฟน พบวา เดกโดย 90% จะเปนเดกนอน

ประจาท'โรงเรยน จะไดรบการทานอาหาร วนละ 3 ม 1อ คอ เชา กลางวน และ

เยน และมขนมหวานซ'งเปนขนมสด และด'มนมรสจด ไมไดทานขนมขบเค 1ยว

ยกเวน กรณท'มผมาบรจาค ซ'งอาจจะเปนขนมขบเค 1ยว หรอไอศกรม หรอผลไม

การแปรงฟน ไดแปรงฟน วนละ 2 คร 1ง คอ เชา และกอนนอน ยกเวนเดกมธยม

ท'มคณครคอยใหมาแปรงฟนหลงอาหารกลางวน

ทนตแพทยหญง พรทพย แกวประดษฐ โรงพยาบาลสงขลา จงหวดสงขลา

การตรวจสขภาพชองปาก พบวา เดกพการในโรงเรยนสงขลาพฒนา

ปญญา มสภาวะทนตสขภาพ คอนขางแย (poor oral hygiene) และพบวาม

สภาวะเหงอกอกเสบเกอบทกคน

ปญหาและอปสรรค การตรวจสขภาพชองปากเดกพการ ไมสามารถทา

ไดครอบคลม 100 % เน'องจาก เดกพการทางสมองบางคน จะไมใหความรวมมอ

เน'องจากมความหวาดกลวคนแปลกหนา และเดกในแตละหองเรยน ไมไดมา

โรงเรยนครบทกคน

ความประทบใจ การตรวจสขภาพชองปากเดกพการ กลมน 1 ตองอาศย

แรงบนดาลใจ ความรวมมอจากคณครผดแล โดยเฉพาะครอนามย ซ'งอยดแล

ดาเนนงาน ดวยตลอดโครงการ จนเราสามารถเขาถง เดกและสรางความไวใจจน

สามารถทาใหเขารวมมอได

ทนตแพทยหญง พรทพย แกวประดษฐ โรงพยาบาลสงขลา จงหวดสงขลา

4. แผนพฒนาทกษะการดแลสขภาพชองปากเดกพการ

แผนพฒนาทกษะการดแลทนตสขภาพชองปากเดกพการ โดยการสอน

ทนตสขศกษา แกเดกพการทกๆช 1นเรยน ยอมสฟนเพ'อดแผนคราบจลนทรย

สอนแปรงฟนเปนรายกลม และรายบคคล และทาฟลออไรดวานช ใหแกเดก

ทกคน อยางนอยคนละ 3 คร 1ง

ผลการทากจกรรมการสงเสรมปองกน เดกๆมพฒนาการเก'ยวกบการ

แปรงฟนไดดข 1น แปรงฟนไดสะอาดข 1น สวนเดกท'มพฒนาการทางดานสมองชา

กไดรบการฝกฝนมากข 1น และเดกๆไดแปรงฟนหลงอาหารกลางวนทกช 1นเรยน

ปญหาอปสรรคในการทางาน เน'องจากกลมเปาหมายเปนเดกจานวน

มาก การดแลเร'องการใชขอมอจงทาไดเฉพาะในเดกท'ใหความรวมมอ และเดก

บางกลม เชน เดกกลมออทสตก บางคนจะไมใหความรวมมอ และการใชขอมอ

มปญหา หากจะทาไดคดวาตองอาศยความรวมมอจากผปกครองโดยตรง ใน

การฝกการใชขอมอ ในการแปรงฟนรวมกน

ทนตแพทยหญง พรทพย แกวประดษฐ โรงพยาบาลสงขลา จงหวดสงขลา

ทาฟลออไรดวานช

ทนตแพทยหญง พรทพย แกวประดษฐ โรงพยาบาลสงขลา จงหวดสงขลา

สอนทนตสขศกษา และสอนแปรงฟน

ทนตแพทยหญง พรทพย แกวประดษฐ โรงพยาบาลสงขลา จงหวดสงขลา

การส�อสารกบครผดแล เพ'อใหเกดเปนทมงาน ทางานรวมกนในการ

ดแลสขภาพชองปากเดกพการ เร'องการแปรงฟน ท'หอนอน เชาและกอนนอน

และการแปรงฟนหลงอาหารกลางวน โดยเนนใหครผ ดแลเดกแตละหองเรยน

ตดตอส'อสารกบผปกครองของเดกในความรบผดชอบ เพ'อเช'อมโยงยงผปกครอง

ใหทราบถงกจกรรมท'เราไดทาไป ท 1งการตรวจฟน การแปรงฟน การทาฟลออไรด

วานช และการไปรบบรการทนตกรรมของเดกๆ เพ'อทราบถง feed back ความ

คาดหวง และเพ'อใหเกดความตระหนกถงการดแลเร'องน 1จากผ ปกครองอยาง

ตอเน'อง เม'อเดกกลบไปอยบาน

ทนตแพทยหญง พรทพย แกวประดษฐ โรงพยาบาลสงขลา จงหวดสงขลา

5. ใหบรการทนตกรรมแกเดกพการ

จดชองทางการใหบรการทนตกรรมแกเดกพการกลมน 1 ณ หองฟน กลม

งานทนตกรรม โรงพยาบาลสงขลา ทกๆ วนพฤหสบด ชวงเชา โดยทนตแพทย

เฉพาะทางสาขา ทนตกรรมสาหรบเดก

ไดรบความรวมมออยางด จากคณครผดแลเดก พาเดกท'ไดรบอนญาต

จากผปกครอง มาทาฟนท'โรงพยาบาล และเดกไดรบการดแลสขภาพชองปาก

จน complete caseและไดจดทาสมดบนทกการทาฟน ประจาตวคนไขสาหรบเดก

กลมน 1 เพ'อใชเปนเคร'องมอส'อสาร ในการตดตอกบผปกครอง เพ'อทราบความ

คาดหวง และการตอบสนองจากผปกครอง

ทนตแพทยหญง พรทพย แกวประดษฐ โรงพยาบาลสงขลา จงหวดสงขลา

ผลท'ไดรบ มการปรบเปล'ยนพฤตกรรมการทาฟนของเดกๆ ซ'งคร 1งแรก

ท'มาทาฟน จะมความไมไวใจและหวาดกลวตอการทาฟนมาก แตจากการทางาน

ของทนตแพทยและทมงาน เดกๆ มความหวาดกลวนอยลง และใหความรวมมอ

ในการทาฟนเปนอยางด

ความประทบใจ ในความดแลเอาใจใสของคณครอนามย และความ

รวมมอของเดกๆ จากท'กลวการทาฟน จนสามารถทาฟนไดโดยไมกลว และม

ความสขในการมาทาฟนท'โรงพยาบาล

ปญหาและอปสรรคท'พบ คอ เดกบางคนไมมบตรผ พการ และ

ผปกครองกไมสะดวกท'จะไปจดทะเบยนให ทาใหเดกคนน 1นไมสามารถมารบ

บรการทนตกรรมได แนวทางการแกไข คอขอความรวมมอกบทางสานกงาน

สาธารณสขจงหวดสงขลา ในการตดตอประสานงานกบโรงพยาบาลท'ข 1น

ทะเบยนบตร ทอง ไดสงใบ refer เพ'อมารบบรการทนตกรรม ท'รพ.สงขลา

ทนตแพทยหญง พรทพย แกวประดษฐ โรงพยาบาลสงขลา จงหวดสงขลา

6. กจกรรมเย3ยมบาน

การดาเนนงานนอกจากท'ทนตบคลากรจะเขาไปมบทบาท ในการดแล

ทนตสขภาพแลว ยงไดออกแบบใหเกดการดแลตนเอง ระหวางคณคร ผดแล กบ

เดกแตละหอง แตละกลมและใหคณครเช'อมโยงถงผปกครองท'ใหความสนใจเร'อง

น 1โดยผานทางใบขออนญาตผปกครอง โดยจะมหนงสอผลการตรวจชองปากของ

เดก และสงใบขออนญาต ในการทาฟนและผานทางสมดบนทกสขภาพชองปาก

นกเรยน เพ'อใหเกดความเช'อมโยง และดแลอยางตอเน'อง ระหวาง คณคร และ

ผปกครอง

และตดตามงานทนตกรรมสาหรบเดกกลมน 1 ดวยวธ เย'ยมบานเดกพการ

จานวน 2 ครอบครว เพ'อพดคยถง การดแลสขภาพชองปาก และแลกเปล'ยน

ความคดเหน กบผปกครอง

ผลท'ไดรบ ทาใหทราบถงความผกพน และการเขาถงผ ปกครองของ

คณครอนามย และคณครผดแลเดก ท'สามารถส'อสาร และเขาใจกน ทาให

งานทนตฯ ทาไดงายย'งข 1น เกดเครอขายเช'อมโยงระหวางชมชนข 1น

ทนตแพทยหญง พรทพย แกวประดษฐ โรงพยาบาลสงขลา จงหวดสงขลา

ทนตแพทยหญง พรทพย แกวประดษฐ โรงพยาบาลสงขลา จงหวดสงขลา

7. ตรวจสขภาพชองปาก และสมภาษณผดแลเดกพการ ภายหลง

โครงการ

ตรวจสขภาพชองปากเดกพการ หลงการโครงการพบวา สภาวะชอง

ปากของเดกในแง สภาวะปรทนต หรอสภาวะเหงอกอกเสบดข 1นอยางเหนไดชด

ซ'งเปนผลจากการแปรงฟนท'ด และไดรบการดแลจากผดแล และผปกครองมาก

ข 1น การสมภาษณผ ดแลเดกพการ พบวาม ความร และทศนคตในการดแล

ทนตสขภาพท'ถกตองข 1น และสาหรบการรบบรการทางทนตกรรม สาหรบเดกกลม

น 1 ยงมความคาดหวง ใหเกดการตระหนก และการเขารวมในการมารบบรการ

ทนตกรรม ดวยตนเองของผปกครอง

ส'งท'ทาไมไดสาหรบเปาหมายในการทาโครงการน 1 คอ โครงการท'ทาไม

สามารถทาครอบคลมได100 % เน'องจาก เดกพการท'มาโรงเรยนในแตละวน

จะไมครบ และบางคนกไมสามารถใหความรวมมอได จงทาใหไมสามารถตรวจ

ฟนได

ทนตแพทยหญง พรทพย แกวประดษฐ โรงพยาบาลสงขลา จงหวดสงขลา