ΓΕΝΕΣΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ

ΚΑΙ ΒΙΟΣΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Σι είναι η βιοτεχνολογία;

• Η τεχνολογία κατά τθν οποία αξιοποιοφνται οργανιςμοί, βιολογικά ςυςτιματα ι βιολογικζσ διαδικαςίεσ για τθν παραγωγι ενόσ προϊόντοσ ι τθν πραγματοποίθςθ μιασ διεργαςίασ.

Γενετική μηχανική και βιοτεχνολογία

• 170 εκατομμφρια άνκρωποι ςτον κόςμο πάςχουν από ςακχαρϊδθ διαβιτθ.

• Ο ςακχαρϊδθσ διαβιτθσ είναι θ ζλλειψθ ι χαμθλι ςφνκεςθ μιασ ορμόνθσ που ρυκμίηει τθν ςυγκζντρωςθ τθσ γλυκόηθσ ςτο αίμα, τθσ ινσουλίνης.

• Η ποςότθτα ινςουλίνθσ που χρειάηεται αυτόσ ο μεγάλοσ αρικμόσ αςκενϊν δεν ιταν εφκολο να καλυφκεί με ςυμβατικά μζςα (απομόνωςθ από πάγκρεασ άλλων οργανιςμϊν)

• Κι εδϊ ζρχεται να επζμβει θ γενετικι μθχανικι.

Πως παίρνουμε λοιπόν την ινσουλίνη;

Γενετική μηχανική

• Το ςφνολο των τεχνικϊν με τισ οποίεσ μεταφζρεται γενετικό υλικό από ζναν οργανιςμό ςε κάποιον άλλο.

• Οι οργανιςμοί που προκφπτουν ονομάηονται γενετικά τροποποιημένοι (όχι μεταλλαγμζνοι).

• Οι εφαρμογζσ τθσ γενετικισ μθχανικισ αφοροφν τθν αντιμετϊπιςθ αςκενειϊν (ιατρικι) και τθν αφξθςθ τθσ γεωργικισ και κτθνοτροφικισ παραγωγισ.

Η γενετική μηχανική στην Ιατρική

ΓΟΝΙΔΙΑΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

• Χαρτογράφθςθ του ανκρϊπινου γονιδιϊματοσ.

• Εντοπίςαμε γονίδια που προκαλοφν αςκζνειεσ.

• Ειςαγωγι του φυςιολογικοφ γονιδίου ςτον αςκενι.

• Αςκζνειεσ που αντιμετωπίηονται ι ερευνάται θ αντιμετϊπιςθ τουσ με αυτι τθ μζκοδο:

• Κυςτικι ίνωςθ

• Αιμορροφιλία

• Μεςογειακι αναιμία

• Δρεπανοκυτταρικι αναιμία

• Καρκίνοσ κ.ά.

• Χρθςιμοποίθςθ γενετικά τροποποιθμζνων βακτθρίων για τθν παραγωγι

– Εμβολίων (AIDS, θπατίτιδεσ Α-Β-C, ελονοςία, κοκίτθσ)

– Αντιβιοτικϊν

– Ορμονϊν (ινςουλίνθ, αυξθτικι, ερυκροποιθτίνθ)

Η γενετική μηχανική στην Ιατρική

ΓΕΝΕΣΙΚΑ ΣΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ

ΟΡΓΑΝΙΜΟΙ (Γ.Σ.Ο Ή GMO)

Γενετικά τροποποιθμζνοσ οργανιςμόσ (ΓΤΟ), είναι ζνασ ηωντανόσ οργανιςμόσ, φυτικόσ ι ηωικόσ που ζχει υποςτεί τροποποίθςθ των αρχικϊν γενετικϊν του χαρακτθριςτικϊν με προςκικθ, αφαίρεςθ ι αντικατάςταςθ τουλάχιςτον ενόσ γονιδίου

Γενετικά τροποποιθμζνα φυτά, ϊςτε να: ανκίςτανται ςε ηιηανιοκτόνα και ςε βλαβεροφσ μικροοργανιςμοφσ (ςόγια, καλαμπόκι) να αναπτφςςονται ςε αντίξοεσ ςυνκικεσ (ςε αλμυρά ι άνυδρα εδάφθ, ςε υπερβολικό ψφχοσ) π.χ. γενετικά τροποποιθμζνθ ντομάτα με γονίδια ψαριοφ παράγουν τροφι με ειδικι ςφςταςθ (γενετικά τροποποιθμζνο ρφηι με ενςωματωμζνο το γονίδιο τθσ βιταμίνθσ Α)

ΦΥΤΑ

Γενετικά τροποποιθμζνα ηϊα ϊςτε να ζχουν ταχφτερθ και μεγαλφτερθ ανάπτυξθ (ςολομόσ, κοτόπουλο με γονίδια μοςχαριοφ) και να επιηοφν ςε αντίξοεσ ςυνκικεσ (υπερβολικό ψφχοσ, ξθραςία)

ΖΩΑ

ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ Γ.Τ.Ο.

1. Προϊόλτα υστηθής προέιεσσες

• Μείσζε ρξόλνπ σξίκαλζεο ησλ θπηώλ ή δέληξσλ πνπ ηα παξάγνπλ

• Απμεκέλε αλζεθηηθόηεηα ζε αζζέλεηεο θαη βιαβεξνύο νξγαληζκνύο

• Ληγόηεξε ρξήζε δηδαληνθηόλσλ θαη εληνκνθηόλσλ

2. Προϊόλτα δωηθής προέιεσσες

• Απμεκέλε αληίζηαζε ζε αζζέλεηεο, αύμεζε ηεο πνιιαπιαζηαζκνύ

• Μεγαιύηεξε παξαγσγή θξέαηνο, απγώλ θαη γάιαθηνο

3. Ουέιε γηα το περηβάιιολ

• Ληγόηεξε ρξήζε εληνκνθηόλσλ, δηδαληνθηόλσλ θαη ιηπαζκάησλ

• Δμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο

4. Ουέιε γηα τολ πιεζσσκό

• Απμεκέλε παξαγσγή ηξνθίκσλ γηα ηνλ απμαλόκελν αλζξώπηλν πιεζπζκό

ηεο γεο

• Αληηκεηώπηζε ηνπ πξνβιήκαηνο ηεο πείλαο θαη ηνπ ππνζηηηζκνύ, πνπ

καζηίδεη ζήκεξα έλα πνιύ κεγάιν αξηζκό ρσξώλ παγθνζκίσο

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΟΙ ΚΙΝΔΤΝΟΙ

ΑΠΟ ΣΟΤ ΓΣΟ.

1. Δθμιουργία νζων ι ακόμθ ιςχυρότερων ι ανκεκτικότερων πακογόνων και βλαβερϊν οργανιςμϊν

2. Μεγιςτοποίθςθ των επιβλαβϊν ενεργειϊν βλαβερϊν οργανιςμϊν που ιδθ υπάρχουν μζςω νζων γενετικϊν ςυνδυαςμϊν με τουσ μεταλλαγμζνουσ οργανιςμοφσ είτε αυτοί είναι ηϊα ι φυτά

3. Πρόκλθςθ αρνθτικϊν φαινομζνων ςε οργανιςμοφσ ι μθ βλαβερά ζντομα, ςε πουλιά και άλλα ηϊα τα οποία αρχικά δεν ιταν μζςα ςτουσ ςτόχουσ για τουσ οποίουσ ζγινε θ παρζμβαςθ

4. Πρόκλθςθ διαταραχϊν ςε οριςμζνα οικοςυςτιματα

5. Απϊλεια και αλλαγζσ ςτθν φυςικι ποικιλία και γενετικι διαφοροποίθςθ που υπάρχει μζςα ςτισ διάφορεσ μορφζσ ηωισ

1. Πικανότθτα ανάπτυξθσ αλλεργιϊν

2. Πικανι επανεμφάνιςθ αςκενειϊν

3. Αφξθςθ τθσ αντίςταςθσ των μικροβίων ςτα αντιβιοτικά

4. Μείωςθ τθσ αποτελεςματικότθτασ αυτϊν των φαρμάκων

5. Παραγωγι νζων τοξινϊν από μεταλλαγμζνα φυτά οι οποίεσ μπορεί να είναι τοξικζσ και για τον άνκρωπο

ΚΙΝΔΤΝΟΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΚΑΣΑΝΑΛΩΣΗ

ΑΠΟ ΣΟΤ ΓΣΟ

ΒΙΟΗΘΙΚΗ

• Βηοεζηθή είλαη ν θιάδνο εθείλνο ηεο επηζηήκεο πνπ αζρνιείηαη κε ηα εζηθά

πξνβιήκαηα πνπ πξνέθπςαλ από ηηο λέεο αλαθαιύςεηο ηεο Βηνινγίαο θαη ηηο

εθαξκνγέο ηεο Γελεηηθήο Μεραληθήο θαη ζπλίζηαηαη ζηελ πξνζπάζεηα

απνθπγήο κε αληηζηξεπηώλ θαηαζηάζεσλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηνλ ρεηξηζκό

ηνπ γελεηηθνύ πιηθνύ.

• Σύκβαζε γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Γηθαησκάησλ θαη ηεο Αμηνπξέπεηαο

ηνπ Αλζξώπηλνπ Όληνο (1998)

«Απαγορεύεηαη οποηαδήποηε παρεκβοιή κε ζθοπό ηε δεκηοσργία

αλζρώπηλοσ όληος γελεηηθά όκοηοσ κε άιιο αλζρώπηλο ολ, δωληαλό ή

λεθρό», Άρζρο 1

«Κάζε άηοκο έτεη δηθαίωκα λα γλωρίδεη οποηαδήποηε πιεροθορία αθορά ηελ

σγεία ηοσ», Άρζρο 10

«Απαγορεύεηαη θάζε είδοσς δηάθρηζε ελαληίολ αηόκοσ κε βάζε θιερολοκηθά

ηοσ ταραθηερηζηηθά», Άρζρο 11

• ΟΥΝΔΣΚΟ : Γηαθήξπμε γηα ην Αλζξώπηλν Γνληδίσκα θαη ηα

Αλζξώπηλα Γηθαηώκαηα