Цахим хэрэглэгдэхүүн

87-р сургуулийн Монгол хэл, уран зохиолын багш Т.Анхбаяр

Баймжит бүтээврийн утга

1

А. Ерөнхийлөн

асуух

юу? уу? Сайн байна уу?

Б. Ялган асуух бэ, вэ? Ямар сайхан юм бэ? Яасан сайхан өдөр

вэ?

2

Он

цлох утг

атай

Батлан онцлох шүү, за Би заавал очно шүү. Зэв унагам за.

Магадлан онцлох даг, даа, хуна Тэднийг тэгэх тусам очно хуна. Үзнэ дээ,

унтсан дагаа

Салан онцлох л, бол, хүртэл, гэж,

гэдэг, гэгч, бээр, хүү

минь

Ах л ирлээ. Дорж бол хүний мөсөөр сайн

хүн. Бух тэрэг гэдэг чинь энэ. Янгир гэгч

амьтан энэ үү. Чи чинь яав.

Зэрэгцүүлэн

онцлох

ч/чиг/, зэрэг, мэтийн Ах ч ирлээ. Би үзнэ ч, очно ч. Энэ мэтийн

хүмүүс бий л дээ.

Ерөнхийлөн

дуудах

аа Дорж оо, зүгээрхэн шиг байгаарай.

Ялган дуудах минь Өл буурал хангай минь өмөг түшгээ

хайрлагтун.

3

Бар

агц

а

алах

утг

а

Тааварлан

барагцаалах

биз, буй, за Уншина биз. Эрдмийнхээ хураар л

манийгаа тэтгэнэ биз.

Төсөөлөн

барагцаалах

шив, шүү, шиг Хүмүүс явав шив. Бороо дуслах шиг

боллоо.

4

Ад

илтг

ах у

тга

Жишин адилтгах мэт шиг Сар мэт гэрэлтэй. Нохой шиг амьтан

явна.

Эс тоомсорлон

адилтгах

мэт, шүү Энэ мэт нь яаж чадах вэ? Ширээ шүү

юмаа ав. Очсон шиг аж

Багасган

адилтгах

хан Жижигхэн, мяралзанхан, томоохон,

өчигдөрхөн, саяхан, дөрөвхөн, цагаахан,

ойрхон, юухан, хээхэн

5

Дурса

н

дурд

ах

Шууд дурсан

дурдах

билээ, лээ, ажээ, аж,

санжээ, санж

Тал сайхан нутагтай билээ. Чиний цүнх

тэнд л байна. Аав минь үүнийг өгсөн сөн.

Дам дурдсан гэнэ Эмгэн өвгөн хоѐр амьдран суудаг байж

гэнэ.

6

Хүсэ

н

бая

сах

Хүсэн -сан Эх нутгийнхаасайхныг цөтийг нь үзэх

сэн

Хөгжих хөхих хө... Энд жимс их ургадаг юм байна хө. Дунд

голын ногоо нь хө ургасан байтлаа

тарьсан юм шиг ээ хө

7

Батл

ах

утгатай

Нотлох батлах аа...еэ/юм мөн/ гэм Нохойн гөлөг ч хөөрхөн юм аа. Энэ

Доржийн дүү мөн. Би очноо очно.

Боломжийг

батлах

нь ээ, минь, чинь Нар шарах нь ээ. Ингэж явснаас үхэх

минь зүгээр. Би уулзсан юм чинь

8

Үгү

йсг

эх

утг

атай

Хориглох бүү, битгий Тамхи битгий татаарай Аар саар юманд

битгий бухимд

Үгүйсгэх үл, эс, гүй, биш,

бус, гэж

Хэн ч түүнийг үл мэднэ. Батыг биш,

Доржийг дууд. Тэр явах биш, яах юм.

Сануулан

хориглох

вий Чи тийшээ явна бий вий. Чи ч бүр

ингэхдээ тулсан хүн бий.