ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 1

ลงกากถา

วาดวยขอคด ของดศรลงกา

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 2

ทปรกษา :

พระเทพโพธวเทศ พระเทพกตตโสภณ

พระเทพกตตโมล พระวเทศธรรมรงษ

พระสนทรพทธวเทศ พระวเทศธรรมกว

พระครวสฐธรรมรส พระครวนยธรดร.สมทร ถาวรธมโม

พระครสงฆรกษอาพล สธโร พระมหาดร.ถนด อตถจาร

พระมหาอดม ปภงกโร พระอาจารยนาว นนทโย

พระมหาเอกชย สญญโต พระมหามนตร คตตธมโม

พระวญญ สรญาโณ ดร.อมร แสงมณ

ดร.เสาวคนธ จนทรผองศร

ภาพโดย :

พระมหาดร.ถนด อตถจาร พระมหาทานอง แสงชมพ

พระมหาอเนก อเนกาส พระมหาปยะ อตตมปญโญ

พสจนอกษร :

พระมหาสญชย ชยสทธโก ป.ธ.๙ พระมหาสนชย สรธมโม ป.ธ.๗

พระบญชาสทธ ชตนธโร

ปก/รปเลม : นรนดร รนระนา

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 3

ค าน า

“เกาะลงกานเปนของพระพทธเจาเอง เปนเสมอนคลงเตมไปดวยแกว ๓ ประการ ดงนน ความเปนอยของพวกมจฉาทฐจะไมถาวรไปไดเลย เหมอนการอยของพวกยกษในสมยโบราณไมถาวร ฉะนน” หนงสอปชาวล

ผเขยนมความประทบใจในผคนและประเทศศรลงกามากจากการไดพบปะพดคยในทตางๆ ไมวาจะเปนทประเทศอนเดย ศรลงกา และสหรฐอเมรกา ชาวศรลงกาม ความออนนอมถอมตน และมอธยาศยดยมแยมแจมใส ประกอบกบเคยศกษาประวตของทานอนาคารกะ ธรรมปาละ ผอทศชวตเพองานเผยแผพระพทธศาสน า ความประทบใจจงเพมขนเปนเทาทวคณ เหตนจงปรารภอยในใจวา ถาเวลาและโอกาสอานวยจะเดนทางไปศรลงกา

ปพ.ศ.๒๕๕๔ มการจดประชมสมมนาพระธรรมทตสายตางประเทศทวโลก ณ ประเทศอนเดย-เนปาล พระธรรมทตสายตางประเทศจากทวปตางๆ เดนทางมารวมประชมสมมนาในครงน พระมหาดร.ถนด อตถจาร เลขาธการสมชชาสงฆไทยในสหรฐอเมรกา กลาววา “มพระคณเจาและญาตธรรมอยากจะไปนมสการพทธสถานในศรลงกา และทานจะนาคณะไปนมสการพทธสถานในลงกา มความสนใจอยากไปดวยไหม ” เนองจากจะตองเดนทางกลบประเทศไทยในระยะเวลานนอยแลว ผเขยนจงตอบตกลงอยางไมลงเลสงสย

เมอเดนทางไปศรลงกาไดสมผสบรรยากาศ สถานท และผคน ยงเพมคว ามประทบใจ ไดขอคด และมองเหนของดทชาวศรลงกาม คดวานาจะนาสงทไดพบจากประสบการณตรงและการศกษาของตนเอง มาแลกเปลยนกนบาง เพอเปนคตขอคดใหทานทงหลายทมความสนใจในประเทศแหงนได เรยนรรวมกน ผเขยนไมไดลงลกในรายละเอยดเกยวกบประวตศาสตร บคคล สถานท และประเทศ เพราะมผรอบรหลายทานเขยนไวแลว ซงหาอานไดทวไป

หวงเปนอยางยงวา เมออานหนงสอเลมนแลว ผอานจะไดขอคด คตเตอนใจเสมอนลงกาเปนบทเรยนเลมใหญใหเราสามารถนาไปปรบใชในชวตประจาวนไดในฐานะพทธศาสนกชนเชนเดยวกน

ดวยความปรารถนาด

ปยเมธ

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 4

เกรนน า

ขอกลาวคาทกทายทชาวสงหลพดเวลาพบกนวา อายบวร แปลวา ขอใหอายยนยาว กอนจะกลาวถงขอคดและของดศรลงกา อยากจะ นาประวตและความเปนมาของดนแดนของคนฝามอแดงมาเลาสกนฟงใหทราบพอสงเขปวามความเปนมาอยางไร ทาไม ทาไม ? ถงเรยกประเทศแหงนวา ศรลงกา ใครเปนบรรพบรษของชาวสงหล ? ตลอดถงขอมลเบองตนทควรทราบเกยวกบชาวศรลงกา ฉะนน เราอยามวเสยเวลาอยเลย ไปศกษาดวยกนเลยดกวา

ประเทศหลากนาม

สมยเปนนกเรยนภาษาบาลศกษาวธแตงฉนทเหนคาวา ประเทศซลอน ถงกบงงเปนไกตาแตก เพราะไมรวาเปนประเทศอะไร อยทไหน พอรตอนหลงวา ศรลงกา กบ ซลอน เปนประเทศเดยวกนจงถงบางอ อ ชาวพทธทศกษาพระพทธศาสนาคงเคยไดยนคาวา นกายลงกาวงศ คอพร ะพทธศาสนาทไทยรบเอาจากศรลงกาในสมยสโขทย มาดกนวาศรลงกามกนาม

ชาวไทยสวนมากเรยกประเทศนวา “ ลงกา” แปลวา เกาะ สวนนกศกษาภาษาบาล และตวผเขยนเองรจกในนาม “ ตมพะปณณทวป” แปลวา เกาะของคนมฝามอแดง กยงมชออนอกทเรยกกน เชน “ลงกาทวป” และ “สงหลทวป” สวนชาวยโรปเรยกวา ซลอน (CEYLON) ผรกลาววา นาจะมาจากคาวา ซแลนด (Sea Land) ดนแดนทลอมรอบไปดวยทะเล แตเรยกไปเรยกมากลายเปน ซลอน (Ceylon) นบๆ ดชอกมมากโข แถมในตานานยงกลาวไวอกวา ในพระพทธเจาแตละสมยกชอไมเหมอนกน เชน

- สมยพระกกสนโธพทธเจา เรยกวา โอชทปะ หรอ โอชทวป - สมยพระโกนาคมพทธเจา เรยกวา วรทปะ หรอ วรทวป - สมยพระกสสปพทธเจา เรยกวา มณฑทปะ หรอ มณฑทวป

สรปแลว แตโบราณเรยก ลงกา สมยองกฤษปกครอง เรยก ซลอน เมอไดรบเอกราชแลว จง

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 5

ใชชอเดมแลวเตมคาวา ศร ไปขางหนาเปนศรลงกา แปลวา เกาะทมแตความเจรญรงเรอง

บรรพบรษของชาวสงหล

ถาใครเคยไปวดพระศรรตนศาสดาราม(วดพระแกว)ในพระบรมมหาราชวง มโอกาสเดนชมผนงกาแพงรอบในวดจะเหนภาพวาดมหากาพยรามเกยรตเรองราวการสรบระหวางพระรามกบทศกณฐ จะเหนภาพหนมานฆาทาวทศกณฐ เผากรงลงกา ซงกรงนคนสวนมากลงความเหนวา ศรลงกา เมอนกถงเรองรามเกยรตครงใด ทาใหนกถงกรงลงกาพระราชวงของทศกณฐดวย แตทศกณฐกไมใชตนตระกลของชาวศรลงกา

ในตานานบอกไววา บรรพบรษของชาวลงกา คอ เจาชายวชย ทรงเปนพระราชโอรสของพระเจาสงหพาห และพระนางสงหสวล แหงเมองสงหบร มพระอนชา ๑ พระองค นามวา เจาชายสมตตะ เจาชายวชยเปนคนเสเพลดอรน พระองคพรอมบรวาร ๗๐๐ คน ชอบเบยดเบยนรงแกชาวบาน จนทาใหพระราชบดาอดทนตอพฤตกรรมไมไหว จงจ บโกนหวเสยครงหนงเพอใหชาวบานรวาเปนคนไมด และเนรเทศทงหมดลงเรอไปถงทาเรอสปปารกะ(ปจจบนคอ โสปาระ เมองบอมเบย ) ไปถงทนน เจาชายพรอมสมนกไมทงนสยเดมยงเทยว กอความไมสงบอก จงถกจบเนรเทศลงเรออกรอบจนไปขนทเกาะลงกา วนทเจาชายวชยขนเกาะลงกา ตรงกบวนทพระพทธเจาเสดจดบขนธปรนพพาน ทงมตานานเลาวาพระพทธองคไดตรสกบทาวสกกะพรอมทงเทวดาและมนษยทงหลายวา “โอ ทาวสกกะ! ธรรมของเราจะประดษฐานในเกาะลงกา และในวนนเอง เจาฟาชายองคโตของพระเจาสงหพาหกษตรยแหงสงหบรในประเทศลาละ เสดจข นฝงทเกาะนนพรอมดวยราชบรพาร ๗๐๐ คน และจะเสวยราชสมบตในเกาะนน ดงนน ขอพระองคจงปกปกรกษาเจาฟาชายนนพรอมทงบรวารและทงเกาะลงกานนดวยเถด” หลงจากขนเกาะแลว เจาชายวชย ไดปราบชาวพนเมอง ตงเมองหลวง สถาปนาพระองคเปนปฐมกษตรยของประเทศศรลงกา

เกรนนามาซะเนนนาน ขอนาทานทงหลาย ดมดากบขอคด และของดศรลงกาไดแลว ณ บดเดยวน

ภาค ๑

ขอคด ๘ ส. ของชาวศรลงกา

- ส.ท ๑ คอ สงฆมตตา หรอพระนางสงฆมตตาเถร

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 6

พระนามของพระนางสงฆมตตาเถรยงปรากฎเดนชดอยในประวตศาสตรพระพทธศาสนา มใชเพราะพ ระนางเปนพระราชธดาของพระเจาอโศกมหาราชผเกรยงไกร แตเพราะวรกรรมทพระนางนาภกษณสงฆและกงพระศรมหาโพธไปประดษฐานไวในศรลงกานนตางหากเลา ททาใหพทธศาสนกชนจดจาความดงามอนนนอยางทเขาวา “อยเพอตนเอง อยแคสนลม อยเพอสงคม อยชวนรนดร”

หลงจากการทาสงคายนาครงท ๓ ณ วดอโศการาม เมองปาฎลบตรเสรจแลว ดวยวสยทศนอนกวางไกล ทาใหพระเจาอโศกมหาราชทรงปรกษากบพระโมคคลลบตรตสสเถระ และ ทรงสงพระธรรมทต ๙ สายออกไปเผยแผพระพทธศาสนาในทศานทศ รวมถงทรงสง พระมหนทเถระพรอมคณะเดนทางไปประกาศพระพทธศาสนาในเกาะตมพปณณทวปดวย

พระมหนทเถระเสดจไปเกาะลงกาพบกบพระเจาเทวานมปยตสสะในวนเพญกลางเดอน ๗ ทภเขามสสกะ(ปจจบนเรยกวา มหนตะเล)ในขณะทพระราชาเสดจออกไปลาเนอ ทรงสนทนาปราศยทดลองสตปญญาซงกนและกนจนเกดความเลอมใสใจศรทธา จากนนพระมหนทเถระกแสดงธรรมโปรดพระเจาเทวานมปยตสสะพรอมทงขาราชบรพารจนเกดความศรทธาในพระรตนตรย จนพระเจาเทวานมปยตสสะไดถวายพระราชอทยานมหาเมฆวนใหเปนทอยของพระมหาเถระพรอมคณะ ซงตอมาอทยานแหงนกลายเปนวด “มหาวหาร”

พระมหนทเถระกลาวกบพระเจาเทวานมปยตสสะวา ถาอยากใหพระพทธศาสนาประดษฐานมนคงในลงกาอยางแทจรง ต องใหกลบตรในเกาะนอปสมบทเปนพระภกษในพระศาสนา ซงตอมาพระราชน ดดาของพระเจาเทวานมปยตสสะทรงพระนามวาอรฎฐและคนอนๆ อก ๕๕ คน ไดออกบวชเปนพระภกษในพระพทธศาสนา

ในเวลาตอมาพระนางเจาอนฬา พระราชนรองและพระสนมกานลแสดงความประสงคจะอปสมบทเปนพระภกษณบาง เมอพระมหนทเถระทราบจงถวายคาแนะนาใหพระเจาเทวานมปยตสสะทรงสงราชทตไปสานกของพระเจาอโศกมหาราช เพอทลขอใหพระนางสงฆมตตาเถรพรอมคณะเดนทางไปยงเกาะลงกาพรอมทงนากงพระศรมหาโพธตรสรของพระพทธเจาไปปลกยงลงกาดวย เพอเปนตวแทนของพระพทธองคและเปนสรมงคลแกผสกการะบชา ซงกงพระศรมหาโพธทพระนางนาไปปลกยงอยเปนศนยรวมจตใจของชาวพทธลงกาจนถงปจจบนนมอายกวา ๒,๓๐๐ ป

ในคมภรอรรถกถาสมนตปาสาทกากลาวถงการเสดจไปเกาะลงกาของพระนางสงฆมตตาเถรพรอมคณะทนากงพระศรมหาโพธไปปลกทเมองอนราธประ พรอมทงทาการอปสมบทพระนางอนฬาและพระสนม เปนพธกรรมทยงใหญอลงการนาเลอมใสอนแสดงออกถงความศรทธาอยางแรงกลาทกษตรยทง ๒ พระองค คอ พระเจาอโศกมหาราช และพระเจาเทวานมปยตสสะมตอพระพทธศาสนา เหนถงความเสยสละ อนยงใหญของพระมห

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 7

นทเถระและพระนางสงฆมตตาเถรแลวควรทเราอนชนรนหลงควรเอาเปนแบบอยางในการเผยแผพระพทธศาสนาตอไป ขอจบส.ท ๑ ดวยกฤษณาสอนนองคาฉนทของสมเดจพระมหาสมณะเจา กรมสมเดจพระปรมานชตชโนรสทวา

พฤษภกาสร อกกญชรอนปลดปลง

โททนตเสนงคง สาคญหมายในกายม

นรชาตวางวาย มลายสนทงอนทรย

สถตยทวแตชวด ประดบไวในโลกา

ความดกปรากฎ กตยศกฤาชา

ความชวกนนทา ทรยศยนขจรฯ

ทกวนนชาวศรลงกาจะมพธแหพระนางสงฆมตตาเถร เพอระลกถงคณงามความดทพระนางทาไว และแสดงออกถงความกตญญกตเวทตอพระนาง

- ส.ท ๒ คอ สทธา มศรทธาอยางแรงกลาในพระพทธศาสนา

เมอ มโอกาสเดนทางไป ประเทศศรลงกา ดนแดนพระพทธศาสนา ๒,๓๐๐ ป ความประทบใจ แรก หรอเฟรส อมเพรสชน (First Impression) คอ ความศรทธาทชาวศรลงกามตอพระพทธศาสนา และกลาแสดงออกให เหน (กลาคด กล าพด กลาทาในสงท ถกตอง ) เปนตนวาพระพทธรปปางสมาธสขาว ทประดษฐานไวภายในสนามบนแหงชาต เมองโคลมโบใหคนเดนทางไป-มาไดเคารพกราบไหว และสงทประทบใจอกประการหนง คอ ภายในสนามบนจะมรานหนงสอธรรมะ พรอมสงทเกยวของกบพระพทธศาสนาไวใหคนไดเลอก อาน และซอหาตดตวเปนทระลก

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 8

สมยทผเขยนเปนนกศกษาอยทวดไทยพทธคยา ประเทศอนเดย ไดศกษาประวตของวรบรษชาวพทธศรลงกา นามวา อนาคารกะ ธรรมปาละ ผกอตงสมาคมมหาโพธ (Mahabodhi Society) และเปนผมสวนสาคญในการฟนฟพระพทธศาสนาในแดนพทธภม ทชาวพทธทวโลกไมควรลมคณปการของทาน เกดความเลอมใสใจศรทธามากในปณธานการทางาน ก ารเสยสละอทศชวตเพอพระพทธศาสนาของทานอนาคารกะ ธรรมปาละ ถงกบตงจตอธษฐานกอนทานมรณภาพวา “จะขอเกดอก ๒๕ ชาต ในตระกลพราหมณ เพอท างานใหพระพทธศาสนา” แมในประเทศศรลงกา เองตามหวเมองตางๆ จะมรปปนของทานตามทางสแ ยกไวใหคนกราบไหว ไมตางจาก ประเทศอนเดยทปนรปของทานมหาตมะ คานธ ไวใหคนสกการะตามหวเมองตางๆ

กอนจะเดนทางไป เยอน ศรลงกา(เดนทางระหวางวนท ๕ – ๑๒ ก . พ . ๒๕๕๔ ) ไ ดศกษาประวตศาสตรของประเทศ และพระพทธศาสนา ทาใหทราบวา ตงแตพระพทธศาสนาเขาไปประดษฐานใน ดนแดนคน มฝามอแดง ซงพระมหนทเถระ (พระราชโอรสของพระเจาอโ ศกมหาราช )และคณะนา พระสทธรรมไปมอบแดชาวสงหล จนพระพทธศาสนาเปนป กแผนมนคง ตงแตบดนน จนถงบดน พระพทธศาสนาในศรลงกาไดผานมรสมจากการรกราน ดวยวธ ตางๆ ของชา ตตะวนตก (โปรตเก ส, ฮอลนดา และชาวองกฤษ )และศาสนาทชาวตะวนตกนา เขาไป แตดวย ความศรทธาของชาวสงหลทมตอพระพทธศาสนาอยาง มนคง (อจลสทธา ) ทาใหสามารถรกษาพระพทธศาสนาไวไดจนถงปจจบน

ผลงานทชาวศรลงกาแสดงออก ถงความรกและศรทธา ตอพระพทธศาสนา นนมมากมาย เชน การ ออกมาปกปองเมอพระพทธศาสนา มภย คกคาม หรอถกลบหล ดวยชาวตางชาต ตางศาสนา ทไม เคารพหรอ เขาใจ ในวฒนธรรมประเพณ เชน การทชาวตางชาตหรอคนไมมศาสนาไปนงบนบาของพระพทธรปแลวถายภาพโฆษณาไปทวโลก เปนตน

สงหนงทผเขยนจาไดด คอ การทสหประชาชาตประกาศใหวนวสาขบชา(วนประสต ตรสร และปรนพพานของพระพทธเจา )เปนวนสาคญของโลก กเปนผลงาน ชนโบวแดง ของชาวศรลงกาทชวยกนเรยกรอง ใหองคกร

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 9

ระดบโลกยอมรบ โดยรฐบาลศรลงกาเสนอตอสมชชาสหประชาชาตสมยท ๕๔ ปพ.ศ.๒๕๔๒ และเมอวนท ๑๕ ธนวาคม ๒๕๔๒ สหประชาชาตจงมมตใหวนวสาขบชาเปนวนสากลของโลก และทสาคญอยางยงอกประการหนง คอ การปฏบตตอพระพทธรปเสมอนหนงพระพทธเจา เชน การกางมงใหพระพทธรปยงไมใหไตไรไมใหตอม และระเบยบเรองการถายภาพทหามหนหลงใหพระพทธรป เพราะถอวาไมใหความเคารพ

เมอกลาวถงศรทธา ของชาวสงหล ทาใหนกถงอบาสกธรรม หรอธรรมะของอบาสกอบาสกาทควรม ชาวพทธคงจากนได ดถงคณสมบตอนสาคญ ๕ ขอ แตขอนามากลาวไวในทน เพยง ๓ ขอ คอ

- มสทธา (ศรทธา ) คอ มความเชอทประกอบดวยปญญา เชน เชอในกฎแหงกรรม วาท าดไดด ท าชวไดชว เชอในพระพทธ พระธรรม และพระสงฆ เปนตน

- มศล คอ ม สตสามารถควบคมความประพฤตทางกาย วาจาใหเปนไปดวยความเรยบรอยดงาม ไมเบยดเบยนตนเองและผอน

- ไมถอมงคลตนขาว เปนกระตายตนตม มงหวงผลจากการกระท า และการงาน มใชจากโชคลางและสงทตนกนวาขลงศกดสทธ เปนตน

เมอเหนความศรทธาทชาวศรลงกามตอพระพ ทธศาสนาแลว กไดแตราพงกบ ตวเองวา เรามศรทธาแบบเขาไหม และสามาร ถจะรกษาพระศาสนาไวได ไหม ถามวกฤตพระพทธศาสนา เกดขน ขออยาใหศรทธาของเราเปนเชนศรทธาหวเตาเลย แตจงเปนศรทธาทเดนเคยงคกบปญญา จะไดนาพาพระศาสนาและประเทศชาตอยรอดปลอดภย

ศรทธาด ตองม ปญญาจบ

ชวยกากบ พรอมกนไป ไมหางเหน

หากศรทธา ขาดปญญา หมดเจรญ

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 10

เหมอนเรอเดน ไรหางเสอ เพลยหลงทาง

- ส.ท ๓ คอ สาธ เสนหของชาวศรลงกา

มคาโบราณกลาวไว วา เวลาทาบญขอใหตงจต อธษฐานวา เกดชาตใด ภพใด ขออยาใหเกดเปน “พระลงกา มาอนเดย เมยฮนด หมไทย ไกจน ” ทาไมนะเหรอ ? เพราะชาวลงกานน ถาจะบวชเปนพระ ตอง คดใหรอบคอบ เพราะเมอบวชแลวไมสามารถสกได สวนมาอนเดย เมยฮนด คนทเคยไปประเทศอนเดยคงเขาใจวา เกดเปนมาอนเดย และเมยฮนดมนลาบากแคไหน สวนหมไทย และไกจนคงทราบกนดวา หวหม และไกนน เมอถงเทศกาลสาคญจะถกเฉยดนาไปเซนไหวเทพเจาประจา

เกรนมาซะนาน เพอจะ พดถงเสนหทสาคญอกประการหนงของชาวพทธลงกา คอคาวา สาธ ทาไมถงเปนเสนหแคพดวาสาธ ไมเหนจะยากเยนตรงไหน หลายทานอาจตงคาถามในใจ ไมเปนไร เดยวจะไขขอของใจใหคลายสงสย เมอผเขยนเปนนกศกษาอยเมองพทธคยาสถานทตรสรของพระพทธเจา ประเทศอนเดย บอยคร งทไดพบชาวสงหลเดนทางมานมสการสงเชนยสถานทง ๔ คอ สถานทประสต ตรสร แสดงปฐมเทศนา และปรนพพาน สงทไดยนประจาคอเสยงสาธ การทชาวลงกาตงใจเปลงออกมาดวยความเลอมใสศรทธา ตอนเชาๆ ชาวศรลงกาใสชดสขาวเขาแถวเดนไปเจดยพทธคยา ตนพระศรมหาโพธ โดยมพระภกษเดนนาหนา พดธรรมะใหฟง ญาตโยมกพรอมกลาวคาวา สาธ สาธ สาธ ฯลฯ ตลอดทาง

ในนทานธรรมบท มบอยครงทพระภกษทาความดแลวพระพทธเจาจะยกยองสดด ดวยตรสคาวา สาธ สาธ สาธ ดแลว ดแลว เธอท าดแลว คาวา สาธ แปลวา ดแลว เปนการอนโมทนากบสงทคนอนทาด เปนบญอยางหนง ภาษาพระเรยกวา ปตตานโมทนามย บญสาเรจดวยการอนโมทนายนดกบ ความดทคนอนทา ฉะนน ทานจงบอกวา อยาครานอนโมทนา บญ ทาใหนกถงคาพดของพระเดชพระคณพระเทพโพธ

วเทศ เจาอาวาสวดไทยพทธคยา อนเดย ซงมคนมาถามความคดเหนของทานเกยวกบการสรางวด ไทยในแดนพทธภมซงมวดเกดขนมากมาย ทานตอบเพยงสนๆ วา “ใครท าด เราอนโมทนาดวย”

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 11

ในพระไตรปฎกมเรองเลาวา มชายคนหนงไปฟง ธรรมจากพระพทธเจา หลงจากฟงแลว เกดความเลอมใสศรทธาอยางแรงกลา จงไปขออนญาตภรรยาออกบวช ครนบวชแลว ประเพณในสมยนนเมอภรรยาเปนหมาย จะ ถกรบเขาหลวงเปนสนมของพระเจาปเสนทโกศล กษตรยผครองเมองสาวตถ แควนโกศล

วนหนง นายม าลาการเกบดอกบวมาถวายพระเจาปเสนทโกศล พระองคทรงมอบดอกบวใหกบ พระมเหสและสนมทกพระองค พรอมทงทรงยนดอกบวใหสนมนางนนดวย เมอนางรบดอกบว แลว ยมดวยความดใจ แตเมอรบมาแลวดมกลบรองไห ทาใหพระเจาปเสนทโกศลทรงสงสยวา เกดอะไรขนกบนาง จงตรสถาม

พระนางทลตอบวา ดใจทไดรบพระราชทานดอกบว แตทรองไห เพราะกลน หอมของดอกบวคลายกบกลนปากของอดตสาม ซงตอนนทานบวชเปนสมณะ ศากยะบตรอย

พระเจาปเสนทโกศลมความสงสยวา จะมดวยเหรอ ? คนทกลนปากหอม คลายกลนดอกบว ลองไมเคยวไมสฟนสกวนคงเหมนนาด ยงสมยนถาไมไดแปรงฟนคงไมมใครกลาสนทนากบคนอน ทรงตองการทจะพสจน วาจรงหรอไม จงใหขาราชบรพารไปกราบ นมนตพระพทธเจาและพระรปนนมาฉนภตตาหารในพระราชวง เมอฉนภตตาหารเรยบรอยแลว พระพทธเจาทรง ทราบความ

ประสงคของพระราชาจงเปดโอกาสใหพระรปนนอนโมทนา ทนททพระรปนนเปดปากพด กลนหอมกฟงไปทวพระนคร จนทาใหพระเจาปเสนทโกศลแปลกพระทย และทลถามพระพทธองควา พระรปนในอดตชาตไดทากรรมอนใดไว

พระพทธเจาทรงวนจฉยวา ในอดตชาต พระรปน ไมไดทาอะไรมาก มาย เพยงแตเวลาทคนทาความด จะกลาวอนโมทนาสาธกบเขา คอ ยนดกบความดทคนอนทา

การกลาว สาธกบการทาความดของคนอน นอกจากจะเปนการสนบสนนใหคนทาความด ตามหลกทวา ปคคณเห ปคคะหาระหง ยกยองคนทควรยกยอง แลว ยงเปนการปลกฝงใหจตใจของผกลาว ไมรษยาในเมอคนอนทาดและไดดอกดวย

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 12

- ส.ท ๔ คอ สวดมนตเกง

“สวดมนตเปนยาทา ภาวนาเปนยากน ” พวกเราไดยนคาพดนบอยๆ คนสวนมากกยงไมเขาใจวามความหมายอยางไร บางคนอาจจะคดเลยเถดไปวาเปนเพยงคาคลองจองทพระนยมพด ในตางประเทศ มการวจยจากสถาบนชนนาหลายแหง ทวโลกเกยวกบการสวดมนต วามผลดตอสขภาพกาย และสขภาพจต เพราะในขณะทสวดนน จตใจของผสวดจดจออยกบบทสวดมนต ไมวอกแวก วนวาย ทงการสวดมนตยงเส มอนเปนการออกกาลงกายอวยวะตางๆ ของรางกายอกดวย เพราะการเปลงเสยงสวดอกขระแตละตวนน เนองจาก อกขระแตละตวมทเกดไมเหมอนกน เชน ก ไก เกดทคอ , ป ปลา เกดทรมฝปาก เปนตน จงเทากบ เปนการ ออกกาลงกายไปในตวดวย ในขณะทสวดนน ถาจตเปนสมาธคอตงมนแนวแนอยกบสงทสวด จะทาใหจตใจ สะอาด สวาง สงบ เมอใจสงบไมมสงรบกวน(กเลส) กายกพลอยสงบระงบไปดวย ปราชญจงบอกวา “ออกก าลงกายตองเคลอนไหว ออกก าลงใจตองหยดนง”

วนทคณะผเขยน เดนทางไป สกการะพระธาตเขยวแกว ณ วดพระธาตเขยวแกว กวาจะผานดานเขาไปภายในวดตองตรวจกน หลาย ครงโดยเฉพาะฆราวาส สาหรบพระภกษสาเณรผานสบาย โชคดทไกดทวรประสานงานไวเรยบรอยแลว คณะจงผานเขาไปเดนชมภายในบรเวณวด ทมการปองกนอยางแนนหนา เพอปองกนภยทจะเกดขนจากผทตองก ารจะทาลายศนยรวมจตใจของชาวลงกา เดนชมไปแตละชนของตกทแสดงเกยวกบพระธาตเขยวแกว ไมวาจะเปนงาชาง เชอกทเคยใชในพธแหพระธาต เขยวแกว สมบตอนมคาทคนถอดบชาพระธาตเขยวแกว ททางรฐบาลนามาแสดงไวใหชม

พอใกลถงเวลาทเขาจะเปดใหคนเขาไปสกการะพระธาตเขยวแกว คณะของพวกเรากขนไป

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 13

บนชนสองของหอทเกบพระธาตเขยวแกว มชาวศรลงกานง สมาธบาง นงสวดมนตบาง (การนงของชาวลงกาสวนมากจะนยมเหยยดขา เคยเหนชาวลงกานงฟง พระเทศน ประนมมอ และเหยยดเทาไปทางพระ คนทไมเขาใจอาจเกดอกศลจตคดไมดกบเขาวาไมเคารพพระ แตส าหรบชาวลงกาแลวจตใจทเคารพเปนสงส าคญ)รอเวลาทจะเขาชมสกการะพระธาตเขยวแกว

ผเขยนนงกราบไปทางทเกบพระธาต ฯ และนงหลบตาทาสมาธ ในขณะนนกไดยนเสยงสวดมนตบทตางๆ เชน บทมงคลสตร กรณยเมตตสตร รตนสตร เปนตน ฟงเสยงสวดมนตของชาวศรลงกาแลว รสกปตและมความสข เพราะสวดมนตเปนจงหวะ จงหนวงเหนยวเอาเสยงสวดมนตมาเปนอารมณในการทาสมาธ ทาใหจตใจเบกบาน แชมชนด

เมอนงสมาธพอสมควรแลว จงลมตาขนและเหลอบมองไปทางคณะสวดมนตชาวลงกา พรอมทงยมให พวกเขาจงเขามาทาความเคารพ และทกทาย สอบถาม สาระทกขสกดบ จงทาใหรวา ชาวศรลงกากลมนเดนทางมาจากทไกล หางจากเมองแคนดเกอบ ๑๐๐ กโลเมตร แตเดนทางมาสกการะพระธา ตเปนประจาทกปตดตอกนเปนเวลา ๔๕ ปแลว เหมอนเปนจารตประเพณอยางหนงของตระกลทถอปฏบตมายาวนาน สนทนากนพกใหญกไดเวลา

เขาไปกราบพระธาตเขยว แกว จงตองไปเขาแถว เพอเขากราบนมสการพระธาต ฯ ภายในหองซงตองผานประตหลายประต วนนนคณะผเข ยนเปนคณะท ๒ ทไดเขาไปกราบพระธาตฯ ภายใน แตมเวลาไมนานในการนมสการ เพราะตองเออเฟอแกคณะอนทรอควยาวเหยยดดวย เพยงเวลาแคไมกนาท กบการไหวพระธาตฯ กทาใหมความสขใจทกครงทนกถง

ผเขยนประทบใจชาวสงหลทปลกฝงการสวดมนตใหกบบตรหลาน และคนในครอบครว เพราะทกคนในครอบครวไมวาจะตวเลกไมกขวบก สามารถสวดมนตสตรตางๆ ไดไมแพ พระภกษ เลยทเดยว การสวดมนตเกงจงเปนสญลกษณอยางหนงของชาวศรลงกาทชาวพทธไทยเราควรเอาเปนแบบอ ยาง เพราะอยางนอย ถามคนถามชาวพทธไทยวา อะไร คอ สญลกษณของชาวพทธไทย อยางนอยเรากตอบเขาไดวา สวดมนตเกง ไมใชนนทาเกง มชาวพทธบางทานเคยบอกวา เปนชาวพทธสบาย งายๆ ไมตองถออะไร อนนตองระวง เพราะถาไมยดถอปฏบตอะไร

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 14

เลย กคงไมตางจาก คนทไมมศาสนา ฉะนน ชาวพทธไทยอยางนอยกตองมเอกลกษณอะไรสกอยางทจะโชวชาวโลกไดวาเรากมด

- ส.ท ๕ คอ ใสชดขาว เอกลกษณของชาวพทธลงกา

การแตงชดขาวไปวดดเหมอนจะเปน เรองปกตของชาวพทธลงกา วนทผเขยนเดนทางไปชมวดกลยาณ ในเมองโคลมโบ เหนชาวพทธลงกาใสชดขาว พาลกหลานไปเรยนพระพทธศาสนาวนอาทตย ทกคนตางแตงกายดวยชดขาว เปนภาพประทบใจทหาดไดยากในประเทศอน คณะแสวงบญตางพดเปนเสยงเดยวกนถงความประทบใจทไดเหนภาพเดกๆ ตงแตเลกจนโตมาศกษาพระพทธศาสนา มครท งพระภกษและฆราวาสชวยกนสอนในวชาตางๆ ทเดกๆ ควรร ผเขยนเดนด ไปตามหองเรยนตางๆ แตกไมกลาเขาไปทกทายอะไรมากมายเนองจากยงอยในชวโมงเรยนของเดกๆ แตกเหนถงความตงใจเรยนของพวกเรา

ผเขยนบวชเรยนมาตงแตอาย ๑๒ ป จนถงปจจบน อาย ๓๓ ป ยงไมเคย เหน นกเรยนพระพทธศาสนาวนอาทตยมากมายอยางน ถามพระภกษชาวศรลงกาทนาคณะเราไปเยยมชมวด ทานกลาววา มนกเรยนประมาณ ๕ ,๐๐๐ คน ฟงแลวไดแตนกอนโมทนาและเกดแรงบนดาลใจวาบานเรานาจะเอาเปนแบบอยาง วดหลายวดในเมองไทย และมหาจ ฬาลงกรณราชวทยาลยกจดตงโรงเรยนพระพทธศาสนาวนอาทตย

มากวา ๕๐ ป เหมอนกน ถาผเขยนจาไมผดกไดไอเดยมาจากประเทศศรลงกาน

เคยสงเกตชาวพทธจากประเทศตางๆ ทเดนทางไปไหวพระในประเทศอนเดย ผเขยนมความประทบใจชาวพทธลงกา เปนพเศษ ในความมระ เบยบวนย เชน การแตงกายดวยชดขาวเหมอนกน หมด การเขาแถวเปนระเบยบเรยบรอย การเปลงวาจาสาธการพรอมกน และการสวดมนต เปนตน การ ปฏบตไดเชนน แสดงวา ไดรบการฝกฝนอบรมมาอยางดจนกลายเปนอปนสย เหนภาพอนประทบใจแลวกไดแตนกถงพทธพจนท “ทนโต เสฎโฐ มะนสเสส ในหมมนษย ผทฝกฝนพฒนาตนเอง เปนผประเสรฐ ” แตการฝกมนษยกเปนสงททาไดยากทสด โดยเฉพาะตวเรา แตถาใครฝกไดกเปนยอดมนษยอยางเชน พระพทธเจา พระเยซ มหาตมะ คานธ มาตน ลเธอร คงส และมหาบรษอกหลายทานบนโลกใบน

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 15

มสภาษตจนเกยวกบการฝกกาย ฝกจตวา

"จงระวงความคด เพราะความคดจะกลายเปนความประพฤต จงระวงความประพฤต เพราะความประพฤตจะกลายเปนความเคยชน จงระวงความเคยชน เพราะความเคยชนจะกลายเปนนสย จงระวงนสย เพราะนสยจะกลายเปนสนดาน จงระวงสนดาน เพราะสนดานจะก าหนดชะตากรรมตลอดชวต"

- ส.ท ๖ คอ สมาธ หรอพระพทธรปปางสมาธ นยมสรางในศรลงกา

นกปราชญทางพทธศาสนาเตอนสตไววา "ไหวพระพทธ ระวงอยาสะดดเอาทองค า ไหวพระธรรม ระวงอยาขย าคมภรใบลานเปลา ไหวพระสงฆ ระวงไปหลงลกชาวบาน " เปนสงทเราควรระวงอยางยงในการปรบความคดของเราใหเปนสมมาทฎฐ คอ มองทกอยางดวยความเขาใจ พระพทธรปถอวาเปนสอในการดง คนใหเขาถงสจจธรรม เปนเจดยอยางหนง ทควรเคารพบชาเรยกวา อทเทสกเจดย คอ สราง อทศเจาะจงพระพท ธเจา หรอจะบอกวา เปนเสมอนตวแทนของพระพทธองคกไมผด ชาวพทธไทยใหความเคารพพระพทธ รปมากและนยมสรางถวายวดตางๆ พระพทธรปปางมารวชย เปนปางทชาวไทยนยมสรางไวบชาสกการะ เพราะมความเชอวา สามารถเอาชนะปญหาอปสรรคตางๆ ได

ในประเทศศรลงกา ผเขยนเหนชาวพทธลงกานยมสรางพระพทธรปปางสมาธ, ปางไสยาสน, ปางราพง และปางแสดงสจธรรม โดยเฉพาะอยางยง คอ พระพทธรปปางสมาธ ไมทราบวามเหตผลประการใดจ งนยมสรางพระพทธรปปางน แตผเขยนสรปเองในใจวา คนศรลงกาคงตองการ สอหรอสอนประชาชน วา ควรมสมาธ หรอตงใจทาสงตางๆในชวต เพราะสมาธหรอความตงใจมนนนมความสาคญอยางมากในการดาเนนชวตประจาวน ถานนคอวตถประสงคของการสรางพระพทธรปปางนถอวาเปนกสโลบายทชาญฉลาดมาก เพราะไปทไหนจะเหนแตพระพทธรปปางน บางเมองสรางไวบนยอ ดเขาสงเดนเหนสงา มองเหนพระพทธรปปางสมาธทไรเหมอนพระพทธเจาเตอนสตวา จงมสมาธเดยวน

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 16

สมาธ(Meditation) แปลวา ความตงมนสมาเสมอ คอ จตใจทตงมนอยกบสงใดสงหนง ในทกศาสนามการทาสมาธ แตสมาธในพระพทธศาสนาแตกตางจาก สมาธในศาสนาอ น เพราะสมาธในพทธศาสนา เรยกวา สมมาสมาธ แปลวา ความตงมนชอบ ถกตอง หรอสมาธชอบ หมายถง การทาสมาธททาจนไดฌาน เพอเอาเปนบาทฐานในการเจรญปญญา เพอใชเปนดาบประหตประหารกบกเลสตณหา ตอไป คณลกษณะของสมมาสมาธ คอ สะมาหโต ปะรสทโธ และกมมะนโย คอ

- สะมาหโต แปลวา ตงมน ไมหวนไหว ไมสดสายไปนนมานเหมอนลง เปรยบเชนนาตกทไหลลงจากภเขาและไหลไ ปทางเดยวกน มพลงมหาศาล สามารถจะพดพาเอาสงตางๆ ทขวางหนาไปได จนถงสามารถผลตกระแสไฟฟาไดดวย จตใจทแนวแนมนคง ยอมมพลงในการ ทากจตางๆ ในชวตประจาวน เชน อานหนงสอกจาไดงาย

- ปะรสทโธ แปลวา บรสทธ คอ จตทปราศจากอารมณขนหมว เชน โลภ โกรธ หลงเขามาเกยวของ เชนกบนาในหนองทตะกอนนอนกนแลว สามารถมองเหนกง หอย ป ปลา จตทบรสทธยอมมองเหนอารมณตางๆ ท ผานเขามาไดอยางชดเจน

- กมมะนโย แปลวา ควรแกการงาน เหมาะสาหรบใชงาน คอ ควรแกการทางานทางดานปญญา โดยเฉพาะอยางยงจตทเปนสมมาสมาธจะ สามารถทางานไดอยางมประสทธภาพ ประสทธผล งานทออกมาจงละเอยด ประณต และไมบกพรอง

พระพทธรปอกปางหนงทเหนทวไปในศรลงกา คอ พระพทธรปปางไสยาสน สาหรบผเขยน เมอเหนพระพทธรปปางนแลว ไดขอคดวา ควรพกผอนบาง ไมใชทางานจนไมไดพกผอน หรอพกผอนจนไมไดทางาน สรปแลวทกคนกตองจดสรรปนสวนเวลาในการใชชวตใหลงตว เหมาะสมกบแตละคนไป เพราะเราตางไดเวลามา ๒๔ ชวโมงเทากนหมด

โดยสวนตว เวลาทกราบไหวพระพทธรปครงใด กเหมอนทานเตอนสตเราอยตลอดเวลา เชน พระพทธรปปางสมาธ เตอนใหเรามสมาธหรอตงใจกบสงททา , พระพทธรปปางไสยาสนเตอนใหเราจดสรรเวลาพกผอนให เพยงพอกบความตองการของรางกาย , สาหรบคนไทยทนยมสรางพระพทธรปปางมารวชย นนคอการเตอนสตใหเราเอาชนะมารหรอจดการกบสงไมด ในใจของเราใหได เสยกอน นแหละคอคมภรธรรมทแฝงอยในพระพทธรปทเรากราบไหว

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 17

บางคนยงถามตอไปอกวา ทาไมหวแหลม , หยาว , หนายม , และตามองตา สงเหลานกเปนปรศนาธรรมทปราชญทานตองการสอนเรา หวแหลม คอ ใหใชเหตผล ใชปญญาในการดาเนนชวต , หยาว คอ ใหเปนคนหนกแนน ตรวจสอบกอน ไมหเบาเชองาย, หนายม หมายถง ใหเปนคนยมแยมแจมใส หรอมจตใจสดชนแจมใส และอกประการหนงทสาคญวา ทาไมตามองตา คอ ใหดตว เอง อานตวเองใหมากๆ อยางทเขาวา “ดตวเองใหออก บอกตวเองใหได ใชตวเองใหเปน”

- ส.ท ๗ คอ สรณงกร หรอสามเณรสรณงกร

ธรรมดาของสรรพสง ในโลกน คอ เกดขน ตงอย และ เสอมไป บางคราวเจร ญขน บางคราวกเสอมลง พระพทธศาสนาในศรลงกากไมสามารถหลกพนกฏธรรมดาขอนไปได บางสมยเจรญรงเรอง บางสมยกเสอมโทรมลงไป แตพระพทธศาสนาในศรลงกากไมสนคนดทเกดมาชวยกอบกพระพทธศาสนาใหกลบมาเจรญรงเรองขนอก บคคลทปรากฏเดนชดขนมาในประวตศาสตรการฟนฟศาสนา คอ สามเณรสรณงกร ชวประวต ของทานเปนชวตทนาศกษาเรยนร อยางยง โดยเฉพาะพระภกษททาหนาทเปนพระธรรมทตเผยแผพระศาสนา เพราะบคคลทานนเกดมาเพอรบใชพระพทธศาสนาอยางแทจรง ผเขยนขอนาประวตและผลงานการฟนฟพระพทธศาสนาในลงกามาเลาสกนฟงโดยยอ ดงตอไปน

เดกชายสรณงกร เกดวนอาทตย ปเถาะ พ .ศ.๒๒๔๒ ณ หมบานชอ แวลวฎะ (Valivita) แขวงเมองตมปะเน(Tumpane) ทานเกดในตระกลกลตงคะ ซงเปนตระกลชนสงชนอามาตย เปนผปกครองทองถนนน

ทานสรณงกรมความสนใจในทางพระพทธศาสนาตงแตเยาววย กอรปทงมความเลอมใสศรทธาในพระพทธศาสนาอยางลกซง ประสงคทจะออกบวชตงแตยงเปนเดก แตบดามารดาไมยอมอนญาต แตทานกไมลดละ ความตงใจจรงในการออกบวช แสดงความมงมนจนบดามาร ดายอมอนญาตใหบวชเมอทานอาย ๑๖ ป โดยไดรบการบรรพชาเปนสามเณรจากพระสรยโกทเถระ

เมอบวชแล วทานกไดตงใจศกษาเลาเรยนทง ภาค ปรยตและภาคปฏบต โดยได ออกแสวงหาอาจารยเพอ ศกษาภาษาบาล และธรรมะ ทานเปนคนมความวรยะอตสาหะสนใจในการศกษาจงทาให ไมชานานกแตกฉานในภาษาสงหล บาล และสนสกฤต

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 18

เมอมความรพอ เอาตวรอดแลว สามเณรสรณงกรพรอมคณะสลวตรททานตงขนกบศษย จารกไปตามคามนคมนอยใหญเพอสงสอนประชาชนใหเขาใจธรรมะ และฟนฟการบณฑบาตซงหายไปจากประเทศศรลงกา ดวยขอวตรปฏบตและ การเทศนาทสามารถนาไปปฏบตไดในชวตประจาวน ทาใหประชาชนใหความสนใจและเลอมใส แตเปนธรรมดาของการทางานยอมมปญหาอปสรรค เมอทานมคนเลอมใสมากขน จงทาใหพระภกษคณะเดมไมพอใจจนเกดเปนความกนขนถงโรงศาล และคณะสามเณรสรณงกรเปนฝายแพ

ตอมามพระฮนดรปหนงเดนทางมาจากประเทศอนเ ดย เพอเทยวชมเมองอนราธ ประ พระเจานเรนทรสงหทรงทราบจงรบสงใหนมนตพระฮนดรปนนเขาไปในพระราชวง เพราะทรง ปรารถนา จะทราบความเปนไปของพระพทธศาสนาในอนเดย แตพระฮนดรปนนไมมความรเกยวกบพระพท ธศาสนาเลย จงมพระราชประสงคจะใหพระลงกาแสดงความสามารถใหนกบวชตางชาตไดเหน ทรงอาราธนาใหคดเลอกพระนกเทศนมาแสดงธรรมในพระราชวง แตไมมใครสามารถแสดงธรรมใหนกบวชตางศาสนาฟงได จนทาใหพระเจานเรนทรสงหทรงกลมพระทย อามาตยทานหนงจงกราบทลเสนอวา มสามเณรสรณงกรสามารถแสดงธรรมได เพราะเปนผแตกฉานในธรรมะ พระเจานเรนทรสงหจงสงเจาหนาทไปนมนตมาเทศน สามเณรรบนม นตและเดนทางลงมาเทศน ดวยความสามารถทฝกฝนมา สามเณรกลาวคาถาภาษาบาล และอธบายเปนภาษาสงหล พรอมทงแปลใหนกบวชฮนดฟงเปนภาษาสนสกฤษ คนทมาประชมสโมสรในวนนนตางทงในอจฉรยภาพขอน

นบตงแตนนเปนตนมา สามเณรสรณงกรจงเปนทยอมรบ นบถอของบคคลทวไป พระเจานเรนทรสงห เองกทรงศรทธาในสามเณรเปนอยางมาก การดาเนนงานเผยแผ พระศาสนา จงสามารถขยายขอบขายออกไปไดกวางเพราะมเพอนรวมงานคอยชวยเหลอ ทานไดรางกฎระเบยบของคณะสลวตร วาดวยการนงหม การทาวตรสวดมนต และการบณฑบาต เปนตน ในเวลาทวางทานกแตงคมภรทางพระพทธศาสนา เชน สารตถะสงคหะ มหาโพธวงสะ ฯลฯ

เมอทาการเผยแผพระศาสนาไปไดระยะหนง สามเณรสรณงกรกมความคดวา การจะประดษฐานพระศาสนาใหเปนป กแผนมนคงนน ตองมการอปสมบทเปนพระภกษของชาวลงกาเอง จงทลขอความชวยเหลอใหพระเจาแผนดนชวยเปนธระในเรองแสวงหาพระภกษมาอปสมบทใหสามเณรและชาวลงกา พระเจาแผนดนหลายพระองคทรงเปนธระในการสงราชทตไปสบหาพระพทธศาสนาแบบเถรวาทในประเทศตางๆ แตการอปสมบทพธกมาบรรลผลสาเรจในรชกาลของพระเจากตตศรราชสงหทรงสงราชทต ใหเดนทางไปขอใหคณะสงฆจากสยามประเทศ มาชวยฟนฟการพระศาสนา ในสมยกรง

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 19

ศรอยธยา โดยพระเจาบรมโกศทรงสงคณะพระธรรมทตไทยชดแรกโดยการนาของพระอบาลมหาเถระ มพระภกษ ๑๘ รป สามเณร ๘ รป ไปใหการบรรพชาอปสมบทแกชาวลงกาเปนพระภกษสงฆ ถง ๗๐๐ รป เปนสามเณร ๓,๐๐๐ รป และสามเณรสรณงกรกไดรบการอปสมบทเปนพระภกษ และตอมาทานไดรบการแตง ตงใหเปนสมเดจพระสงฆราชสรณงกร สงฆราชรปแรก และรปสดทายของศรลงกา

สมเดจพระสงฆราชสรณงกรทรงทางานเผยแผพระศาสนาจนมพระชนมายได ๘๑ พรรษา เปนธรรมดาของสงขารรางกาย พระองคทรงพระประชวร ในขณะทประชวรมพระประสงคจะสดบพระธรรมเทศนา คณะลกศษยไดนมนตใหพระมาเทศน ขณะกาลงสดบพระธรรมเทศนาอยนน พระองคกสนพระชนมดวยอาการสงบ พระเจาแผนดนทรงพระกรณาโปรดใหจดพธพระราชทานเพลงศพอยางสมเกยรต พรอมทงรบสงใหสรางเจดยสาหรบบรรจพระอฐธาตซงตอมาเรยกวา สรณงกรเจดย

สมเดจพระสงฆราชสรณงกร จงถอวา เปนแบบอยางของการทางานเพอพระพทธศาสนาอยางแทจรง การทางานของทานมปญหาอปสรรคมากมาย บางครงถงกบตองขนโรงศาล บางครงถกลอบฆาจากคนตางศาสนา แตดวยความมงมนตงใจจรง ทานเปลยนปญหาใหเปนปญญา เปลยนวกฤตเปนโอกาส ยดหลกทพระพทธเจาทรงทาไวเปนแบบอยางทวา ทรงเอาชนะทกอยางดวยความด จงทาใหพระพทธศาสนาในศรลงกากลบมาเกดใหมอกครงหนง

ถาผอานอยากศกษา เรองราวชวประวต โดยละเอยด ของสามเณรสรณงกร สามารถหาอานไดจาก หนงสอประดษฐานพระสงฆสยามวงศ ในลงกาทวป ของกรมพระยาดารงราชานภาพ , พระพทธศาสนาในศรลงกา ของ ชศกด ทพยเกษร และหนงสอสยามวงศในลงกา ของสยาม แสนขต เปนตน

- ส.ท ๘ คอ สยามวงศนกาย

ประวตศาสตรพระพทธศาสนาเส มอนผาขาวทไมมรอยดางดา เกยวกบการรบราฆาฟน แตพระพทธศาสนากลบเปนศาสนทตทเชอมความสมพนธระหว างประเทศตางๆ ในแทบเอเชย ไดเปนอยางด เมอเดนทางไปประเทศแหงใดไมวาจะเปนพมา กมพชา ลาว ศรลงกา และอนเดย ทาใหเกดความปลาบปลมใจวา เราในฐานะชาวพทธมความสมพนธอนดเยยมไมมเรองขนของหมองใจกน โดยเฉพาะอยางยงสมพนธไมตรทางพระพทธศาสนาระหวางไทยกบศรลงกาเปนปกแผนแนนแฟน ในสมยสโขทย ประเทศไทยเปนฝายรบความชวยเหลอดานพระศาสนาจากลงกา แตในสมยกรงศรอยธยา ไทยไดนาพระพทธศาสนากลบไปมอบใหศรลงกาดงเดม

มอยบางสมยทพ ระพทธศาสนา ในศรลงกา ซบเทราลงไป เพราะถก ปญหาทงภายนอกทงภายในรมเรา จนแทบจะเอาตวไมรอด ในสมยนนประเทศศรลงกาไดขอความชวยเหลอจากประเทศไทยทางดานการพระศาสนา

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 20

ประเทศไทยไดสงพระอบาลพรอมทงคณะไปฟนฟพระศาสนาทลงกา โดยเดนทางไป ใหการบรรพชาอปสมบทแกสามเณรสรณงกรและชาวลงกาเปนจานวนมาก จนทาใหเกดคณะสงฆนกายสยามวงศขนและดารงอยจนถงปจจบน

พระอบาลมหาเถระพรอมทงคณะถอวาเปนพระธรรมทตชดแรก (ถาเปนสมยนกเปนสนคาOTOP ชนเยยม)ทไทยสงออกไปประกาศพระศาสนาในตางแดน ทานและคณะไมเพยงแตใหการอปสมบทกลบตรชาวสงหลเทานน แตทานยงไดฟนฟวนยนยมพระบรมพทธานญาตใหแกพระสงฆลงกา ททานอปสมบท ใหไดเหนเปนแบบอยาง เชน การอธษฐานเขาพรรษา การปวารณาออกพรรษา การทอดถวายกฐน อปสมบทวธ การแสดงอาบต การถวายสงฆทาน การสวดมนต การแสดงอาบต และอนๆ เรยกไดวา ทานเปนแปนพมพหรอตนแบบทดในการประพฤตปฏบต ดงมกลอนนรนามวา

การสงสอน คนทงหลาย ใหมธรรม

พดใหจา ทาใหด อยใหเหน

การทาด ใหเขาด นจาเปน

อยใหเหน วามสข ทกเวลา

เพยงการพด ใหเขาจา แตทาทราม

พดรอยคา มนตกตา แลวไรคา

ทาใหด เพยงครงเดยว มราคา

จงอตสาห ทาใหด อยใหเหน

พระอบาลมหาเถระทางานเผยแผพระศาสนาในลงกาอยไมกปกถงแกมรณภาพดวยโรคหอกเสบ เมอพ .ศ.๒๒๙๙ กษตรยลงกาโปรดใหจดพธพระราชทานเพลงศพของทานอยางสมเกยรต กลาวไดวา ทานตายในระหวางปฏบตหนาท ถาเปนทหารกตองมธงชาตคลมโลงศพ

กลาวถงพระเจาอยหวบรมโกศทรงมวสยทศนกวางไกลทรงสงคณะพระอบาลไปใหกลบตรชาวลงกาบรรพชาอปสมบท พรอมทงอบรมดานวนยบญญตกอน หลงจากนนพระองคกสงคณะพระธรรมทตชดท ๒ มพระ

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 21

วสทธาจารยเปนหวหนา คณะพระธรรมทตชดท ๒ น เกงทางดานวปสสนากรรมฐาน เพราะวาพระองคประสงคจะใหพระศาสนาในลงกาเจรญทงดานปรยต และดานปฏบต

คณะของพระวสทธาจารยเดนทางไปกอนถงเกาะลงกา เรออบปาง ทาใหมพระภกษ สามเณร และผตดตามบางทานเสยชวต แตคนทรอดคออาศยเกาะไมขนฝง หลงจากขนฝงแลวทานไดสงสาสนไปถงพระอบาล ครนพระอบาลไดรบจดหมายแลว ไดแจงใหพระเจากตตศรราชสงหทรงทราบ และทรงสงมหาเสนาบดนากาลงพล และสงตางๆ เปนตนวา จวร ยารกษาโรค ไปชวย ทาใหคณะพระธรรมทตชดท ๒ ปลอดภย และเดนทางเขาเมองหลวงไปเปลยนใหคณะพระธรรมทตชดแรกกลบเมองไทย การสงพระธรรมทตชดท ๒ ไปปฏบตศาสนกจตอจากชดแรกเปนการทางานตอจากทชดแรกไดทาไว ทาใหนกายสยามวงศมนคงอยในลงกาตราบเทาทกวนน

ภาค ๒

6 ท(T)ของดศรลงกา

เมอเดนทางไปเยอนศรลงกา แดนพทธศาสนา ๒,๓๐๐ ป ถงจะมเวลาอยภายในประเทศไมกวน ไดเรยนรขอคดคตธรรมจากประสบการณตรงทควรนามาปรบใชในชวตประจาวนแลว ไดมองเหนของดทศรลงกาม พอสรปลงไดใน ๖ ท ดงน

- T = Tree (Bodhi Tree)

ทแรก คอ โบด ทร หร อกงพระศรมหาโพธทมความสาคญอยางยง เปนศนยรวมจตใจของชาวสงหล ไดรบการบนทกวาเปนต นไมทมอายมากทสดในโลก ชาวพทธนบถอวาเปนชวธาต คอพระธาตทยงมชวตอย (A living relic) เมอเดนทางไปเยอนตมพปณณทวป ผเขยนไดมโอกาสแวะไปชมวดตางๆ ภายในวดเหลานนจะมสงทสาคญอย ๒ อยาง คอ ๑.ตนพระศรมหาโพธ ๒.พระพทธรป ทาไมตน

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 22

พระศรมหาโพธจง มความสาคญตอชาวสงหล จงอ ยากจะนาประวตคราวๆ ของการนากง พระศรมหาโพธมาประดษฐานในประเทศศรลงกา ดงตอไปน

กอนจะกลาวถงการนากงโพธ พระศร มหาโพธมาประดษฐานในประเทศแหงน จะขอกลาวถง ประวตความสาคญของตนพระศรมหาโพธตนไม ทพระพทธเจาประทบนงตรสร วา ทาไม ? ชาวพทธจงใหความเคารพเทากบพระพทธเจา เรองมอยวา

สมยทพระพทธเจาประทบ อยทวดเชตวนมหาวหาร เวลาเยนจะมชาวเมองถอดอกไมธปเทยนมาถวายสกการะและฟงธรรมเปนประจา แตมบางคราวทพระพทธองคไมไดประทบอยท วด เสดจออกไปโปรดเวไนยสตวทเมอง อน เมอชาวเมองไมพบพระพทธองค ดวยความคดถง จงพากนไปหาพระอานนทและกลาววา อยากใหพระพทธเจาฝากสงของไวใหดตางหนาเวลาไมอย

เมอพระพทธเจาเสดจกลบวด พระอานนทจงไปทลเรองนใหทรงทราบ ทาใหพระพทธองคตรสเรองเจดย ๔ ประการวาสามารถเปนตวแทนของพระองคได คอ

๑. ธาตเจดย คอ อฐธาตจะเกดมขนหลงจากพระพทธเจาปรนพพานแลวเทานน ๒. บรโภคเจดย คอ สงทพระพทธองคเคยใชสอย เชน ตนโพธตรสร ๓. อทเทสกเจดย คอ สงทสรางอทศพระพทธเจา เชน พระพทธรป เปนตน ๔. ธรรมเจดย คอ ธรรมะคาสงสอนของพระพทธเจา

พระพทธเจาตรสวา ตอน นมแตบร โภคเจดย คอ สงทพระพทธ องคเคยใชสอย เทานนทใชเปนทระลกตางหนาเวลาคดถงกนได และทรงแนะนาใหพระอานนทไปนา เมลดพระศรมหาโพธมาปลกไว ทวดเชตวนมหาวหาร พระอานนทไดขอรองใหพระมหาโมคคลลานะไปนาเมลดมาจากตาบลอรเวลาเสนานคม (ปจจบน คอ พทธคยา รฐพหาร)

พระมหาโมคคลลานะเหาะไปทอรเวลาเสนานคม ใชจวรชอนเอาเมลดโพธทรวงหลนจากตน ไมใหตกถงพนแลวเหาะกลบมาทวดพระเชตวนมหาวหาร นาเมลดโพธมอบใหพระอานนท เมอถงเวลาจะปลก พระอานนทกพยายามหาคนมาปลกเมลดโพธนเพราะมความสาคญมาก ไปทลขอใหพระเจาปเสนทโกศลกษตรยผปกครองแควนโกศลปลก พระองคกไมรบดวยเหตผล ทางการเมองการปกครอง เพราะถาศตรรกราน เหนวาเปนตนไมทพระเจาแผนดนทรงปลก กจกทาลายเสย จงไปขอใหทานอนาถบณฑกะ ผสรางวดปลก ทานเศรษฐจง ตอบรบเปนคนปลก

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 23

ให ดวยความเอาใจใส ในเรองน ตนโพธน จงมชอวา “อานนทโพธ ” มความเชอวา ตนโพธตนนยงมชวตอยจนถงปจจบนทวดเชตวนมหาวหาร

เลามานาน จงขอกลาวเรองการนากงพระศรมหาโพธไปประดษฐานทประเทศศรลงกา โดยพระนางสงฆมตตา พระราชธดาของพระ เจาอโ ศกมหาราช เมอทรงอปถมภการทาสงค ายนาครงท ๓ ปพ.ศ.๒๓๖ เสรจแลว พระองคกทรงสงพระธรรมทตออกไปประกาศพระศาสนา ๙ สาย หนงใน ๙ สายนน คอ พระธรรมทตทเดนทางไปเผยแผทประเทศศรลงกาโดยมพระมหนท เถระหรอพระราชโอรสของพระองคเองเปนหวหนานาไป เมอพระมหนทเถระพรอมคณะไปแลว ไดเทศนโปรดชาวสงหลจนเลอมใสในพระพทธศาสนาและมคนออกบวชเปนพระภกษมากมาย ทาใหสตรจานวนมากเปนหมายและอยากบวชในพระพทธศาสนาดวย

ความทราบถงพระเจาอโศกมหาราชวามคนอยากบวชเปนภกษณ จงสงพระสงฆมตตาเถรพรอมดวยคณะไปศรลงกา เพอใหการอปสมบทนางขตตยาทงหลาย ในการเสดจไปของพระนางสงฆมตตาเถรในครงนน พระองคไดนากงพระศรมหาโพธทประดษฐานในกระถางทองคาไปประดษฐานไวทเมองอนราธประดวย

ในคมภรอรรถกถาสมนตปาสาทกากลาวถงการอญเชญกงตนพระศรมหาโพธไปเกาะล งกาวา ใหญโตมโฬหาร จะขอนาขอความบางตอนมาใหอานเพอเจรญศรทธา ดงตอไปน

พระเจาอโศกตงพระทยจะสงตนมหาโพธไปเกาะลงกาอยกอน

ถามวา " พระราชาไดตนมหาโพธมาจากไหน ? "

แกวา " ไดทราบวา พระราชาทรงมพระประสงคจะสงตนมหาโพธไปยงเกาะลงกา เมอสมนสามเณรยงไมมา เพอตองการรบเอาพระธาต กอนแตพระสงฆมตตาเถรจะไปนนนนแล กทรงพระดารวา ' เราจกสงตนมหาโพธ ซงไมควรจะตดดวยศสตราไปไดอยางไรหนอแล ' เมอไมเปนอบาย จงตรสถามอามาตยชอมหาเทพ . อามาตยนนกราบทลวา " ขาแตสมมตเทพ ! มภกษบณฑตเปนอนมาก. " พระราชาทรงสดบคานนแลว รบสงใหตระเตรยมภตร เพอภกษสงฆ ในทสดภตกจไดตรสถามพระสงฆวา " ทานผเจรญ ! ตนมหาโพธของพระผมพระภาคเจา ควรไปยงเกาะลงกาหรอไมหนอ ? " พระสงฆมอบใหเปนภาระของพระโมคคลบตรตสสเถระ. พระเถระถวายพระพรวา " ตนมหาโพธ ควรไปยงเกาะลงกาแท มหาบพตร ! " ดงนแลว ไดทลบอกมหาอธษฐาน ๕ ขอ ของพระผมพระภาคเจา.

มหาอธษฐาน ๕ ขอของพระผมพระภาคเจา

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 24

มหาอธษฐาน ๕ ขอเปนไฉน ? คอไดทราบวา พระผมพระภาคเจา ทรงบรรทมบนพระแทนปรนพพาน ไดทรงอธษฐานวา " เพอตองการใหตนมหาโพธประดษฐานอยในลงกาทวป พระเจาอโศกมห าราชจกเสดจมารบเอาตนมหาโพธ, ในเวลานน กงมหาโพธดานทศทกษณ จงขาดเองทเดยว แลวประดษฐานอยในกระถางทอง . " นเปนอธษฐานขอทหนง. ทรงอธษฐานวา " กในเวลาประดษฐานอยในกระถางทองนน มหาโพธจงลอยเขาไปสหองหมวลาหกตงอย. " นเปนอธษฐานขอทสอง. ทรงอธษฐานวา " ในวนคารบ ๗ ตนมหาโพธจงลอยลงมาจากกลบหมวลาหก ตงอยในกระถางทอง เปลงฉพพรรณรงสจากใบและผลทงหลาย . " นเปนอธษฐานขอทสาม. ทรงอธษฐานวา "พระธาตรากขวญเบองขวา จงทายมกปาฏหารยในวนประดษฐานอยทพระเจ ดยในถปาราม. " นเปนอธษฐานขอทส. ทรงอธษฐานวา " พระธาตของเราประมาณโทณะหนง ในเกาะลงกานแล ในเวลาประดษฐานอยในมหาเจดย จงแปลงเพศเปนพระพทธเจาแลวเหาะขนสเวหาส ทายมกปาฏหารย. " นเปนอธษฐานขอทหา.

วสสกรรมเทพบตรปลอมตวเปนชางเนรมตกระถางทอง

พระราชาทรงสดบมหาอธษฐาน ๕ ขอนแลว มพระหฤทยเลอมใสรบสงใหจดการชาระหนทาง ตงแตเมองปาตลบตร(เมองปตนะ รฐพหาร ในปจจบน )จนถงตนมหาโพธแลว ใหนาทองคาเปนอนมากออกมา เพอตองการใหสรางกระถางทองคา. ในขณะนนนนแล วสสกรรมเทพบตร ทราบพระราชหฤทยไดนรมตเปนชางทอง ยนอยตรงพระพกตร (ของพระราชา) พระราชาทอดพระเนตรเหนเขาแลว จงตรสวา " พอ เจาจงเอาทองนไปทากระถาง. " เขาทลวา " ขาแตสมมตเทพ ! ขอพระองคทรงบอกขนาดใหทราบ. " พระราชาตรสวา " พอ เจานนแหละ ทราบและจงทาใหไดขนาด . " เขารบวา " ดละ สมมตเทพ ! ขาพระองคจกกระทา " จงถอทองเอามอลบคลา ดวยอานภาพของตน นรมตกระถางทอง วดโดยรอบประมาณ ๙ ศอก สง ๕ ศอก กวาง ๓ ศอกหนา ๘ นว ขอบปากมขนาดเทาโคนงวงชาง.

พระราชาพรอมดวยเสนาเสดจไปยงตนมหาโพธ

ครงนน พระราชา เสดจออกจากนครปาตลบตรดวยเสนาใหญยาวประมาณ ๗ โยชน กวางประมาณ ๓ โยชน พาเอาพระอรยสงฆไดเสดจไปยงทใกลตนมหาโพธ . เสนาลอมตนมหาโพธ ซงมธงชยและธงแผนผายกขนไวแลว วจต รดวยรตนะตาง ๆ ประดบดวยเครองอลงการมากมาย เกลอนกลนไปดวยดอกไมนานาชนด ประโคมดวยเครองดรยางคหลายหลาก. พระราชานมนตเอาพระมหาเถระผเปนคณะปาโมกข ประมาณพนรป แลวใหพระราชาผไดรบการอภเษกทวชมพทวปจานวนพนองคแวดลอมพระองคและตนมหาโพธ ไดประทบยนทโคนตนมหาโพธทอดพระเนตรดตนมหาโพธ. สวนทเหลอเวนลาตนของมหาโพธ และสวนแหงกงใหญดานทศทกษณประมาณ ๔ ศอก ไมปรากฏใหเหน พระราชาทรงเหนปาฏหารยนน เกดพระปตปราโมทย ตรสแกภกษสงฆวา "

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 25

ทานผเจรญ ! ขาพเจาเหนปาฏหารยนแลว ยนด จะบชาตนมหาโพธ ดวยราชสมบตในทวป " จงไดถวายการอภเษก.

พระราชาทรงท าสตยาธษฐาน

ครงนน พระราชาทรงบชา(ตนมหาโพธ)ดวยดอกไมและของหอมเปนตน กระทาประทกษณ ๓ ครง ถวายบงคมในททง ๘ เสดจลกขนแลวประทบยนประคองอญชล มพระประสงคจะเชญเอาตนมหาโพธดวยการทาคาสตย รบสงใหตงกระถางทองขางบนตงทสาเรจดวยรตนะทกอยาง ซงตงหนนใหสงขน ตงแตพนดนจนถงกงดานขวาของมหาโพธแลว เสดจขนบนรตนบฐทรงถอพระสวรรณตลกา ( พกนทองคา ) ทารอยขดดวยมโนสลา แลวไดทรงทาสจพจนกรยาวา " ถาตนมหาโพธควรประดษฐานอยในเกาะลงกาและหากวาขาพเจาพงเปนผหมดความสงสยในพระพทธศาสนาไซร, ขอใหตนมหาโพธ จงประดษฐานอยในกระถางทองเสยเองทเดยว . " พรอมกบการทรงทาสจพจน กงโพธ ขาดตรงททรงเอามโนสลากาหนดหมายไว แลวตงอยในเบองบนกระถางทอง อนเตมดวยโคลนผสมดวยของหอม.

ตนมหาโพธแตกหนอออกใหม

ในวนท ๑๗ ตงแตวนทตนมหาโพธประดษฐานอยในกระถางทอง หนอใหม ๆ แหงตนมหาโพธกไดปรากฏขน. พระราชาแมทอดพระเนตรเหนหนอเหลานนแลว กทรงเลอมใส เมอจะทรงบชาตนมหาโพธดวยราชสมบตอก ไดทรงถวายการอภเษกในสากลชมพทวป. สมนสามเณรไปเพอรบเอาพระธาต ในวนเพญเดอนกตตกมาส (คอ วนเพญเดอน ๑๒) ไดเหนการบชาแกตนมหาโพธเปนมหรสพเดอนกตตกมาส.

พระเจาอโศกมหาราช ทรงหมายถงตนโพธทนามาจากมหาโพธมณฑลแลวชาไวทนครปาตลบตร โดยนยดงกลาวมาน จงตรส (กะพระนางสงฆมตตาเถร ) วา " แม ! ถาเชนนนของใหลกรบเอาตนมหาโพธไปดวยเถด. " พระนางสงฆมตตาเถรนน ทลรบวา " สาธ "

พระเจาอโศกทรงตงตระกลตาง ๆ ไวเพอรกษาตนมหาโพธ

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 26

พระราชา พระราชทานตระกลเทวดา ๑๘ ตระกลอามาตย ๘ ตระกลพราหมณ ๘ ตระกลกฎมพ ๘ ตระกลเลยงโค ๘ ตระกลเสอดาว ๘ และตระกลชาวกาลงคะ ๘ ไวเพอรกษาตนมหาโพธ, และพระราชทานหมอทอง ๘ หมอเงน ๘ ใบ ไวเพอรดนา ( ตนมหาโพธ ) แลวทรงใหยกตนมหาโพธขนสเรอ พรอมดวยบรวารนทแมนาคงคา, ฝายพระองคเองเสดจออกจากพระนครขามดงชอวชฌาฏว แลวเสดจไปถงทาชอตามพลตต ตลอด ๗ วน โดยลาดบ . ในระหวางทาง พวกทวยเทพ นาค และมนษย ได พากนบชาตนมหาโพธอยางมโหฬาร ฝายพระราชา ทรงพกตนมหาโพธไวทรมฝงสมทร ๗ วน แลวไดทรงถวายราชสมบตอยางใหญในสากลทวป คราวน เปนการทรงถวายราชสมบตในชมพทวปครงท ๓ แกตนมหาโพธนน

พระเจาอโศกทรงลยน าสงตนมหาโพธไปเกาะลงกา

พระเจาอโศกธรรมราชา ครนทรงบชา (ตนมหาโพธ) ดวยราชสมบตอยางใหญอยางนนแลว ในวนปาฏบทแรก ( คอแรม ๑ คา )แหงเดอนมคสรมาส (คอ เดอนอาย ) จงทรงยกตนมหาโพธขน เสดจลยนาไปประมาณเพยงพระศอ ทรงวางไวบนเรอ แลวทรงรบสงใหแมพระนางสงฆมตตาเถร พรอมดวยบรวารขนเรอ จงไดตรสคานกะอรฏฐอามาตยวา " พอ! ขาพเจาบชาตนมหาโพธ ดวยราชสมบตในสา กลชมพทวปถง ๓ ครง ตองลยนาไปประมาณเพยงคอ สง (ตนมหาโพธ )ไปใหพระสหายของขาพเจา, แมพระสหายของขาพเจานนกจงทรงบชาตนมหาโพธเหมอนอยางนแหละ.

ทาวเธอครนพระราชทานขาวสาสนแกพระสหายอยางนนแลวทรงคราครวญประคองอญชล ประทบยนหลงพระอสสชลอยวา " ตนมหาโพธของพระทศพล ซงฉายชอพระรศมดจมชวตอย ไปละหนอ "ดงน นาวาทตนมหาโพธขนประดษฐานอยแมนนแล เมอมหาชนจองมองแลดอ ย กออกวงไปสทองทะเลหลวง เหลาระลอกคลนในมหาสมทรสงบเงยบประมาณโยชนหนงโดยรอบ เหลาปทมชาตเบญจพรรรณกแยมบาน ฝายพระเจาอโศกมหาราช ทรงระทมทกขเพราะวโยคจากตนมหาโพธ ทรงคราครวญกนแสง จองพระเนตรด จนสดทสนวสย แลวกเสดจกลบ

พระเจาเทวานมปยดสกรงลงกาเตรยมตอนรบตนมหาโพธ

ฝายพระเจาเทวานมปยดสมหาราชแล จาเดมแตว นปาฏบทแรกแหงเดอนมคสรมาส(คอเดอนอาย ) ทรงรบสงใหชาระตกแตงมรรคาตงแตประตดานทศอดร(แหงอนราธบร) จนถงทาชมพโกลปฏฏนะตามคาของสมนสามเณร, ในวนทเสดจออกจากพระนคร ไดประทบยนอย ณ ทตงศาลา อนมอยทฝงสมทรใกลกบประตดานทศอดรนนเองไดทอดพระเนตรเหนตนมหาโพธ ทกาลงมาอยในมหาสมทรนนแลโดยสมบตนน เพราะอานภาพของพระเถระ ทรงปลมพระหฤทยเสดจออกไป รบสงใหเอาดอกไมเบญจพรรณโปรยลงตลอดทางทงหมด ทรงตง

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 27

เครองบชาดอกไมอนมคาไวในระหวางทางเปนระยะแลว เสดจไปทา ชมพโกลปฏฏนะโดยวนเดยวเทานนอนพวกพนกงานตาลาวจรดนตรทงปวงแวดลอมแลว ทรงบชา (ตนมหาโพธ) อยดวยเครองสกการะทงหลายมดอกไม ธปและของหอมเปนตน เสดจลยนาไปประมาณเพยงพระศอแลวทรงรบสงวา " ตนมหาโพธของพระทศพล ซงฉายชอพระรศมดจมชวตอยมาแลวหนอ " มพระหฤทยเลอมใสแลว จงทรงยกตนมหาโพธขนแลว วางลงบนพระเศยร อนเปนอวยวะสงสด พรอมดวยเหลาตระกลทสมบรณดวยชาต ๑๖ ตระกล ผแวดลอมตนมหาโพธ เสดจขนจากสมทร แลวทรงพกตนมหาโพธไวทรมฝงมหาสมทร ทรงบชา ดวยราชสมบตในเกาะตมพปณณทวปทงหมดสน ๗ วน. ทาวเธอทรงใหตระกลทสมบรณดวยชาต ๑๖ ตระกลสาเรจราชการแทน. ภายหลงตอมาในวนท ๔ ทาวเธอทรงรบเอาตนมหาโพธแลว ทรงทาการบชาอยอยางโอฬาร เสดจถงกรงอนราธบรโดยลาดบ .

เมอตนมหาโพธ อนเปนธงชยแหงพระสทธรรมของพระทศพลประดษฐานอยแลว เพอประโยชนเกอกล เพอความสข แกชนชาวเกาะโดยรอบ ดวยการสบตอลาดบแหงลกหลานอยางนแลว พระนางอนฬาเทว พรอมกบมาตคามพนหนง คอ หญงสาว( ผเปนบาทบรจารกาของตน ) ๕๐๐ คน และหญงชาววงอก ๕๐๐ คน ผนวชในสานกของพระนางสงฆมตตาเถร ไมนานนกพรอมดวยบรวารกดารงอยในความเปนพระอรหนต . ฝายพระราชภาคไนยชออรกฐะแล พรอมกบบรษ ๕๐๐ คน บวชในสานกของพระเถระพรอมดวยบรวาร ไดดารงอยในความเปนพระอรหนต ตอกาลไมนานเชนเดยวกน.

- T= Tooth(The Buddha Tooth)

อนโคควาย ตายเลา เหลอเขาหนง

ชางตายยง เหลองา เปนศกดศร

คนเราตาย เหลอไว แตชวด

บรรดาม ประดบไว ในโลกาฯ

ของดของศรลงกาอกอยางหนงนอกจากตนพระศรมหาโพธแลวทจะไมกลาวถงไมได คอ พระธาตเขยวแกวของพระพทธเจา เคยเดนทางไปกราบไหวศพครบาอาจารยทปฏบตดปฏบตชอบ บางวดลกศษยกจะพยายามเกบศพเอาไวไมเผา ถงแมเผาแลวกยง เกบกระดก ไวใหคนบชา บางครง ขนาดทะเลาะกน แยงกระดกของทาน เพอเกบไวบชา นแหละหนาทเขาบอกวา คนดใครๆ กตองการ ไมวาจะตอนมชวตอย หรอตายไปแลว คนกไมรงเกยจ

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 28

พระพทธเจาเปนบคคลทมนษยโลก เทวโลก และพรหมโลกตองการ ในมหาปรนพพานสตรบางตอนกลาวไววา หลงจากทาพธ ถวายพระเพลงพระบรมศพแลว เมองตางๆ ตองการจะไดอฐธาต ของพระพทธเจาไวบชา ตางสงสาสนมาขอสวนแบง แตเมอตกลงไมไดกจะทาการยทธกน โชคดวาไดโทณพราหมณมาชวยไกลเกลยทาใหสามารถแบงพระอฐธาตได พระธาตเขยวแกวท เมองแคนดนนมความสาคญยงตอชาวศรลงกา มความเชอวาเจาชายองคใดไดครอบครองพระธาตเขยวแกว เจาชายองคนนจะไดเปนกษตรยลงกาโดยสมบรณ อยากจะนาประวตการนาพระธาตเขยวแกวจากแควนกาลงคะ อนเดย ไปเกาะลงกา มากลาวใหฟงโดยยอ ดงตอไปน

พระธาตเขยวแกว คอ สวนทเปนเขยวของพระพทธเจามทงหมด ๔ องค คอ องคหนงประดษฐานอยทพระจฬามณเจดยบนสวรรคชนดาวดงส องคหนงประดษฐานอยทนาคพภพ องคหนงประดษฐานอยทแควนคนธาระ และอกองคหนงประดษฐานอยทแควนกาลงคะ ทางทศตะวนออกเฉยงใตของประเทศอนเดย ฉะนน ในโลกมนษยเราจงมพระธาตเขยวแ กวเหลออยเพยง ๒ องค องคทเคยอยแควนคนธาระปจจบนอยทวดหลงกวง เมองปกกง ประเทศจน สวนอกองคทเคยอยแควนกาลงคะปจจบนอยทวดพระธาตเขยวแกว เมองแคนด ประเทศศรลงกา

มประวตเกยวกบพระธาตเขยวแกวในคมภรดาลดาวงศของศรลงกาวา ในสมยของพระเจา คหสวะ แควนกาลงคะ เกดศกสงครามขน พระเจาคหสวะกอนจะออกรบไดตรสสงพระนางเหมมาลาพระราชธดาวา ถาพระองคสวรรคตในสนามรบใหนาพระธาตเขยวแกวไปเกาะลงกา เปนจรงดงวาพระองคสวรรคตในสนามรบ พระราชธดาของพระองคพรอมดวยพระสวามไดอญเชญพระธาตเขยวแกวลงเรอ และเดนทางไปถงเมองอนราธบรในสมยพระเจากรตศรเมฆวรรณครองราชยในพ.ศ.๘๔๕

กษตรยศรลงการกเคารพพระธาตเขยวแกวมาก เปรยบดวยเครองราชกกธภณฑ เมอยายเมองหลวงไปทใดกจะอญเชญพระธาตเขยวแกวไปประดษฐานไวทนนดวย เพราะมความเชอวา พระธาตฯ จะดลบนดาลใหบานเมองอดมสมบรณ รมเยนเปนสข ตอมาชาวพทธศรลงกาไดสรางวดพระธาตเขยวแกวทเมองแคนด (สถานทประดษฐานพระธาตเขยวแกวปจจบน) และตงคณะกรรมการรกษาพระธาตเขยวแกวขนดแลรกษาอยางด

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 29

คณะผเขยนมโอกาสไดเขาไปไหวผอบทบรรจพระธาตเขยวแกวเหมอนกน ซงไดเหนเพยงผอบทองคาและพวกสรอยทอง เครองประดบทบคคลผศรทธาถอดถวายบชาพระธาตฯ ซงวนนนในคณะของพวกเรากมญาตโยมผมจตศรทธาถอดแหวนถวายพระธาตฯ ดวยเหมอนกน

- T= Tea มชารสเลศ

ประเทศศรลงกาเปนเกาะทมสภาพภมประเทศทสวยงาม บางพนทเปนภเขาเหมาะแกการปลกพชบนเขา ผเขยนกาลงจะกลาวถงการปลกชา ซงชาซลอนถอวาเปนแบรนดเนมทตดตลาด และเปนสนคาสงออกชนเยยม เชน เมองนวารา เอลลยา (NUWARA - ELIYA )ถอวาเปนศนยกลางของอตสาหกรรมไรชา

ผนาคณะจดโปรแกรมธรรมสญจรสแดนพระพทธศาสนา ๒,๓๐๐ ป ออกเปน ๒ ชวง หรอ ๒ ส. คอ

๑.แสวงบญ คอ เดนทางไปนมสการพทธสถานทสาคญตามเมองตางๆ

๒. เสวยบญ คอ หลงจากทาบญแลว มบญ กไปเสวยผลบญ ดวยการเดนทางไปชมทศนยภาพอนสวยงามของศรลงกา เชน ไรชา และรตนชาต เปนตน

พวกเรานงรถลดเลาะไปตามรมเขา ทสองขางทางเตมไปดวยไรชาอนสวยงาม ไดแวะเยยมชมไรชา และ

ขบวนการผลตชา ตงแตเกบจนกระทงบรรจหบหอพรอมสงขาย หลงอาหารมอเทยงแลว มทใหนงลองจบนาชาวาชอบแบบไหนชนดใด และทใหจบจายซอหาชาไปฝากญาตมตรคนสนท คณะของพวกเรากไมลมทจะซอหาไปฝากครบาอาจารย และญาตๆ

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 30

- T = Tradition มประเพณวฒนธรรมทงดงาม

ประเทศศรลงกาเปนประเทศทรารวยประเพณวฒนธรรมซงอยบนพนฐานของพทธศาสนาและศาสนาฮนด เชน พธการแหพระธาตเขยวแกวทเรยกวา เปราเฮรา (Perahera)ซงปหนงจดเพยงครงเดยวในชวงเขาพรรษา จดประมาณ ๑๕ วน, พธการแหดรต เปนพธฉลองการเสดจประพาสลงกาของพระพทธเจา จดขนในเดอนย , งานฉลองวสาขบชา เปนงานฉลองทยงใหญกวาประเทศอนๆ มการประดบไฟและเรองราวเกยวกบพระพทธเจา และในประเพณนมการสงส.ค.ส.ใหกนดวย ชาวศรลงกาจะไมนยมสงส .ค.ส.ในเทศกาลอนเหมอนประเทศทวโลก, พธแหงโปโสนในวนเพญเดอน ๗ จดเพอฉลองการเสดจมาลงกาของพระมหนทเถระพรอมบรวาร เปนตน

วฒนธรรมอกอยางหนง คอ ระบาของชาวศรลงกาทมเอกลกษณการแตงการรายราทโดดเดนเฉพาะตว สามารถแบงออกเปน ๓ แบบ คอ ระบากนดยน(Kandyan Dancing)เปนระบาประจาชาต เปนการเลยนแบบการรายราของชาง นกยง และเปนการเลาเรองราวของมหากาพ ยรามเกยรต , ระบาทางใตของประเทศ(Low country dance) มเอกลกษณคอสวมหนากากคลายผตาโขนบานเรา, ระบาสะบารกามวะ(Sabaragamuwa Dances) เปนระบาถวายเทพเจาสะมน(God Saman) ของชาวพนเมอง

- T = Tourism การทองเทยวทยงใหญ

ประเทศศรลงกาถอกนวาเปนไขมกแหงคาบสมทรอนเดย เพราะมสถานททองเทยวหลากหลายบรรยากาศ เปนเกาะทมทะเลลอมรอบ บางเมองเปนพนราบ บางเมองเปนภเขา ผเขยนขอแนะนาสถานททชาวพทธนยมไปนมสการ ดงตอไปน ๑. เมองอนราธประ (ANURADHAPURA)เปนเมองหลวงเกาแหงแรก มสงทควรชม คอ ๑.ตนพระศรมหาโพธตนแรกทนามาจากอนเดยโดยภกษณสงฆมตตา ๒.โลหะปราสาทหลงท ๒ ในโลกทพระพทธโฆษาจารยเขยนคมภรวสทธมรรค(หลงแรกนางวสาขาสรางถวายพระพทธเจาและพระสงฆทวดบพพาราม) ๓. พระมหาเจดยสวรรณมาลกทพระเจาทฎฐคามนสรางถวายสงฆ

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 31

๒. โปโลนนารวะ (Polonanruwa)

เมองโปโลนนารวะ เมองหลวงแหงท ๒ ของศรลงกา มสงทนาชม ดงน คอ ๑.วดกลวหาร(Gal

Vihara)ทมพระพทธรปสลกจากหนผานาอศจรรย ๒.พระไตรปฎกฉบบหนผา ๓. พระราชวงพระ

เจาปรกมพาหมหาราชผอปถมภการทาสงคายนา ๔.วฏฏาตเก องคสถปทเคยประดษฐานพระธาต

เขยวแกว ๕. ตกรฐสภาของพระเจาปรกรมพาหมหาราช ๖.อฒจนทรศลา(Moonstone)พรมเชดเทา

กอนเขาวหาร และเปนปรศนาธรรมอนลกซง

๓. ถ าพระดมบลลา (Dambulla)

วหารถาวดดมบลลา มทงหมด ๕ ถา มพระพทธรปมากมายกวา ๑๕๐ องค ภาพเขยนจตรกรรม

ฝาผนงทสวยงาม มองคเจดยในถาทเกบสมบตพระราชา และพระพทธรปหลอทองเหลองทใหญ

ทสดในเกาะลงกา ประดษฐานอยหนาวดทางขนไปชมถา

๔.ภเขาสกรยา (Sigiriya)

เขาสกรยา เมองปราการบนยอดเขาของพระเจากสยปะ พยายามชลอสรรคลงมาสพนพภพ หรอ

พระราชวงลอยฟานาอศจรรย และภาพเขยนสปนเปยกนางอปสรบนหนาผาสงชน อายพนกวาป ส

ยงสดใสงดงามราวกบจาลองนางสวรรคบนพนพภพ

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 32

๕.เมองแคนด(Kandy)

เมองแคนดเดนทางไปเฝาพระสงฆนายกนกายมลลวตตะ(สยามนกาย) ไปทวดดาลตามาลกาวา เขา

นมสการพระธาตเขยวแกว ทวทศนบนยอดเขามองลงมาเหนทะเลสาบททอดยาวกวางใหญ ขดโดย

นามอของมนษย และวดอสครยา ทพระอบาลจากกรงศรอยธยาเคยเปนพระอปชฌายบวชชาวสงหล

จนเกดนกายสยามวงศมาจนทกวนน

๖.ไรชาสวย- นวารา เอลลยา (NUWARA - ELIYA )

เมองนวารา เอลลยา เปนหวใจของอตสาหกรรมไรชา(The heart of the tea industry) ชมไรชาสวย นาตกใส ภเขาสง ดมดากบธรรมชาตทงดงาม จนไดขนานนามวามรกตแหงเอเชย เยยมโรงงานใบชาทมชอเสยง ชมชารสเลศในโรงงานผลตชาศรลงกาทมชอเสยงกองโลก อมเอมกบบรรยากาศอนสดชน ชมนาตกสงทไหลตลอดป งดงามเขยวชอมดวยไรชาบนยอดเขาสงจากระดบนาทะเล ๖,๑๘๒ ฟต เปนทพกตากอากาศอนสวยงามและมชอเสยงทสดในเอเชย

๗.โคลมโบ (COLOMBO)

เมองหลวงโคลมโบ ชมวดกลยาน ซงเปนวดทใหญ ชมภาพจตรกรรมฝาผนงทงดงามเลาเรองราว

พทธประวตและประวตศาสตรพระพทธศาสนาในศรลงกา และชมวดคงคารามทงดงามดานศลปะ

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 33

เปนสถานทตงโรงเรยนพระพทธศาสนาวนอาทตยแหงแรกของศรลงกา

- T = True man วรบรษศรลงกาผมอปการะคณตอพระพทธศาสนา

พระพทธศาสนาเปนศาสนาประจาชาตของศรลงกา ประชากรสวนมากของประเทศเปนพทธศาสนกชน ประเทศแหงนเคยมกระทรวงพระพทธศาสนา ตอมาศาสนาอนๆ กอยากมกระทรวงศาสนาของตนเองบาง ทาใหรฐบาลยตปญหาดวยการยบเปนกระทรวงศาสนาอยางเดยว ในท(T)สดทายน ผเขยนอยากขอกลาวถงวรบรษ ใจเพชรผทางานเพอประโยชนและความสขของชาวสงหล โดยเฉพาะอยางยงชาวพทธเรา จะข อกลาวถงบคคลทมผลงานโดดเดนเปนทรจกของพทธศาสนกชน เพอเปนทฎฐานคตในการประพฤตปฏบตตาม นคอบคคลเหลานน

- พระมหนทเถระ และพระนางสงฆมตตา ทงสองพระองคเปนพระราชโอรสและพระราชธดาของพระเจาอโศกมหาราช เมอพระเจาอโศกทรงสรางวหาร ๘๔,๐๐๐ หลงถวายเปนพทธบชา ทรงตรสถามพระโมคคลลบตรตสสเถระวา พระองคทาขนาดนถอวาเปนญาตของพระศาสนาหรอยง ? พระโมคคลลบตรตสสเถระทลตอบวา ยงไมชอวาเปนญาตพระศาสนาตราบใดทยงไมมพระราชโอรส-ธดาบวชในพระพทธศาสนา พระเจาอโศกทรงอนญาตใหพระราชโอรส-ธดาออกผนวช หลงจากผนวชแลว ทงสองพระองคไดบรรลพระอรหนต และเปนกาลงสาคญในการประดษฐานพระพทธศาสนาในลงกา ชาวศรลงกาทกปจะมขบวนแหเพอยกยองคณงามความดของพระมหนทเถระและพระนางสงฆมตตาเถร

- พระเจาเทวานมปยตสสะ เปนพระราชโอรสของพระเจามฏสวะ ทรงเปนพระสหายสนทกบพระเจาอโศกมหาราช แต ไมเคยพบกนเลย เมอพระมหนทเถระเดนทางไปประกาศพระศาสนาในเกาะลงกา พระเจาเทวานมปยตสสะทรงอปถมภและเปนกาลงสาคญในการประดษฐานพระศาสนาในลงกา พรอมทง สรางวดมหาวหารและวดอนๆ ถวายพระสงฆ

- พระพทธโฆษาจารย เปนพระมหาเถระชาวอนเดย เกดในตระกลพราหมณ ใกลสถานทตรสรของพระพทธเจา ชอบเดนทางไปตามสถานทตางๆ เพอโตวาทกบนกปราชญ และทานกไดรบชยชนะตลอดในการปะวาทะ แตมาปราชยในการโตคารมกบพระเรวตเถระ จงยอมออกบวชเปนลกศษยเพอเรยนพทธมนต เมอบวชแลวศกษาพระไตรปฎกจนแตกฉาน ภายหลงพระเรวตเถระกลาวกบทานวา ในอนเดยมพระไตรปฎกบาล ยงไมม

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 34

อรรถกถาบาล แตคมภรอรรถกถาอยทเกาะลงกา ทานจงเดนทางไปลงกา ตามคาแนะนาของพระอาจารย ไปถงแลวไดแสดงความสามารถใหพระเถระสานกมหาวหารเหนดวยการแตงคมภรวสทธมรรคอธบายหลกธรรมในพระพทธศาสนา คอ ศล สมาธ และปญญา จนพระเถระสานกมหาวหารยอมรบและมอบคมภรอรรถกถาใหทานปรวรรตจากภาษาสงหลเปนภาษาบาล คณะผเขยนมโอกาสไดไปนมสการวดอาโลกวหารททานใชเปนทปรวรรตอรรกถาจากภาษาสงหลเปนภาษาบาลอกดวย ซงพระเดชพระคณสมเดจพระมหารชมงคลาจารยพรอมคณะไดสรางรปจาลองพระพทธโฆษาจารยถวายไวทวดนนใหคนไดเคารพบชากราบไหว

สมยผเขยนเรยนระดบปรญญาโทอยทมหาวทยาลยมคธ พกทวดไทยพทธคยา เวลาเดนทางไปนมสการพระเจดยพทธคยาและตนพระศรมหาโพธ กไมลมทจะนาดอกไมไปนมสการสถปทครบาอาจารยกลาววาบรรจอฐธาตของพระพทธโฆษาจารยซงตงอยทางทศตะวนตกของตนพระศรมหาโพธ สาหรบพระพทธศาสนาฝายเถรวาทแลว ถาใครไมเคยศกษาคมภรวสทธมรรคมคากลาววาไมสามารถเปนนกปราชญได

- พระอบาลมหาเถระ เปนพระธรรมทตไทยทควรยดไวเปนแบบอยางในการเผยแผศาสนาไดเดนทางไปประดษฐานพระพทธศาสนาในลงกา ดวยการวางระเบยบปฏบตของพระภกษสงฆองคสามเณรและพทธศาสนกชนใหเรยบรอยงดงาม เปนท เคารพนบถอของชาวศรลงกามาก จนพากนเรยกคณะสงฆททานนาไปวา สยามวงศนกายบาง อบาลวงศบาง สยาโมบาลวงศบาง

- สมเดจพระสงฆราชสรณงกร ทานเกดมาเพอกอบกพระพทธศาสนาโดยแทจรง ดวยความเสยสละ อดทน และเอาใจใสในการเผยแผพระธรรมของทาน จนพระเจากตตศรราชสงหทรงเลอมใส เมอสบโอกาสสามเณรสรณงกรจงทลขอใหพระองคสงสาสนไปขอพระภกษจากกรงศรอยธยาสมยพระเจาบรมโกศใหมาบรรพชาอปสมบทกลบตรชาวลงกา ภายหลงเมอบวชเปนภกษแลวไดรบแตงตงใหเปนสมเดจพระสงฆราชองคแรกและองคสดทายของลงกา

- อนาคารก ธรรมปาละ เปนชาวลงกาผอทศชวตเพองานพระพทธศาสนาในแดนพทธภม อนเดย ไดรบแรงบนดาลใจจากการอานหนงสอประทปแหงเอเชย(The Light of Asia) ของเซอร เอดวน อารโนลด จงเดนทางไปนมสการสถานทตรสรของพระพทธเจา แตไปเหนซากปรกหกพงของเจดยโดยไมไดรบการเอาใจใส เกดความสงเวชจงตงจตอธษฐานวา จะขอฟนฟพทธสถานในอนเดย ทานไดกอตงสมาคมมหาโพธขน เพอทางาน เผยแผพระศาสนา เดนทางไปบรรยายทวโลก เพอเรยกรองใหชาวพทธมสทธในพทธ

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 35

สถาน

- พนเอกเฮนร สตล ออลคอต(Colonel Henry Steel Olcott) เปนคนอเมรกนทหนมานบถอพระพทธศาสนาและมบทบาทสาคญในการฟนฟพระพทธศาสนาในศรลงกา กอตงสมาคมพทธญาณ(Buddhist Theosophical Society)เพอชวยเรองการศกษาแกชาวพทธ และเปดสอนโรงเรยนพระพทธศาสนาวนอาทตย เปนตน

ภาคผนวก

ปกณณกะศรลงกา

ทตง เปนเกาะในมหาสมทรอนเดย หางจากตอนใตของอนเดยประมาณ 80 กโลเมตร พนท 65,610 ตารางกโลเมตร เมองหลวง กรงโคลมโบ (Colombo) เมองส าคญ เมองแคนด(Kandy) เปนเมองหลวงเกาและศนยกลางทางพทธศาสนาตงอยตอนกลางของประเทศ ภมอากาศ มอากาศแบบรอนชน ฝนตกชกในชวงฤดมรสม เวลา เวลาเรวกวามาตรฐานกรนช ๕ ชวโมง(ชากวาประเทศไทย ๑ ชวโมง) ประชากร 19.4 ลานคน (2551) ประกอบดวยชาวสงหล รอยละ 74 ชาวทมฬ รอยละ 18 ประชากรมสลม (แขกมวรและชาวมาเลย) รอยละ และอน ๆ รอยละ 1 ภาษา ภาษาสงหลเปนภาษาราชการและภาษาประจาชาต (รอยล 74) ภาษาทมฬเปนภาษาราชการเชนกน (รอยละ 18) ภาษาองกฤษใชตดตอสอสารทวไปในภาครฐ และประชากรประมาณรอยละ 10 สามารถสอสารดวยภาษาองกฤษ ศาสนา ศาสนาพทธนกายเถรวาท รอยละ 70 (มนกาย ๓ นกายใหญ คอ สยามนกาย, อมรปรนกาย และ รามญนกาย วดประมาณ ๙,๐๐๐ วด พระสงฆประมาณ ๒๖,๐๐๐ รป) ศาสนาฮนด รอยละ 15 ศาสนาครสต รอยละ 8 และศาสนาอสลาม รอยละ 7 ระบบการปกครอง ปกครองดวยระบอบสาธารณรฐภายใตประชาธปไตยแบบรฐสภา โดยมประธานาธบดเปนประมขของรฐและหวหนาฝายบรหาร (Head of State and Head of Government) และดารงตาแหนงสงสดของ

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 36

กองทพ ประธานาธบดไดรบการเลอกตงโดยตรงจากประชาชน อยในตาแหนง คราวละ 6 ป และดารงตาแหนงไดไมเกน 2 สมย ประธานาธบดคน ปจจบน คอ นายมาฮนดา ราชปกษา (Mahinda Rajapaksa) ซงเขารบตาแหนงเมอวนท 19 พฤศจกายน 2548 วนชาต 4 กมภาพนธ (วนประกาศเอกราช) ไดรบเอกราชคนจากองกฤษในป พ.ศ.๒๔๙๑ สนคาสงออก ใบชา ขาว ยางพารา มะพราว อบเชย นางสรมาโว บนดารานยเก(Sirimavo Bandaranaike) นายกรฐมนตรหญงคนแรกของประเทศและโลก นางจนทรกา บนดารานยเก กมารตงคะ(Chandrika Bandaranaike Kumaratunga) ประธานาธบดคนแรกของประเทศและโลก วนหยดราชการ วนพระ หรอวนธรรมสวนะ เพราะเปนเมองพทธ และชาวพทธศรลงกาถออโบสถศล

หนงสอประกอบการเขยน

พจนานกรมพทธศาสตรฉบบประมวลธรรม พระพรหมคณาภรณ(ป.อ.ปยตโต)

เยอนสยามนกายในศรลงกา พระธรรมโกศาจารย(ประยร ธมมจตโต)

ประวตตนพระศรมหาโพธตรสร พระเทพโพธวเทศ(ทองยอด ภรปาโล)

ทองแดนพระพทธศาสนา ๒,๓๐๐ ป ณ ประเทศศรลงกา พระมหาดร.ถนด อตถจาร

ประดษฐานพระสงฆสยามวงศในลงกาทวป กรมพระยาดารงราชานภาพ

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 37

พทธศาสนาในศรลงกา ชศกด ทพยเกษร

สยามวงศในลงกา สยาม แสนขต

Sri Lanka Rohan Gunaratna

เกยวกบ ปยเมธ

เกดเมอวนท 23 ตลาคม 2520 จ.อดธาน และบรรพชาเปนสามเณรเมออาย 12 ป ตอมาในป พ.ศ . 2543 สาเรจ

การศกษาขนสงสดในดานบาลศกษาของประเทศไทย คอสอบไดเปรยญธรรมประโยค 9 ประโยค ขณะเปน

สามเณรและไดรบการอปสมบททวดพระศรรตนศาสดาราม ในพระบรมราชปถมภของพระบาทสมเดจพระ

เจาอยหว ในฐานะนาคหลวง

ปพ .ศ. 2545 ไดเดนทางไปศกษา ประเทศอนเดย หลงจาก จบการศกษาแลวไดชวยงานพระธรรมทตสายประเทศ

อนเดย-เนปาลอยระยะหนง กอนจะ เขาอบรมโครงการพระธรรมทตสายตางประเทศของทมหาวทยาลยมหาจฬาลง

กรณราชวทยาลย

ปพ .ศ. 2550 ไดเดนทางมาปฏบตศาสนกจเปนพระธรรมทตสายตางประเทศ ณ วดปาสนต ธรรม มลรฐเวอรจเนย

ประเทศสหรฐอเมรกาจนถงปจจบน

ลงกากถา วาดวยขอคดและของดศรลงกา 38