Төрийн эдийн засгийн зохицуулалт, татвар, төсөв

2009 он 1http://www.gelegjamts.blogspot.com/

Макро Эдийн Засаг хичээлБагш: А.Гэлэгжамц

Эдүгээ аж үйлдвэр хөгжсөн улс орнуудын төрүйлдвэрлэгдэж буй үндэсний орлогын 30-аас 40хүртэл хувийг төвлөрүүлэн авч дахин хуваарилахынзэрэгцээ бие даан үйл ажиллагаагаа явуулж буйбизнесийн байгууллагуудын эдийн засгийнамьдралын хэм хэмжээг зохицуулах, нийгэмд байгаанөөцийг оновчтой, үр ашигтай хуваарилах, төгсөрсөлдөөн өрнөх таатай нөхцлийг бүрдүүлэх зэргээрэдийн засгийн хөгжилд шийдвэрлэх үүргийггүйцэтгэж байна.Өнөөгийн эдийн засгийн тогтолцоог танин мэдэхийн тулд бидэндзөвхөн зах зээлийн механизмыг танин мэдэх төдийгүй төрөөсэдийн засгийг зохицуулах шаардлага, гүйцэтгэхүүрэг, зорилт, зохицуулалтын арга механизмыг ойлгож мэдэх ньихээхэн чухал юм.


Төрөөс ЭЗ-ийг зохицуулах шаардлага

Сонгодог эдийн засгийн онолыг үндэслэгч Английннэрт эдийн засагч Адам Смит 1876 онд бичсэн "Ардтүмний баялаг" гэдэг алдарт бүтээлдээ эдийн засгийнамьдрал, хүмүүсийн эдийн засгийн сонирхолдсуурилсан "үл үзэгдэгч гар"-ын буюу бидний яриадбайгаа зах зээлийн механизм болох эрэлт, нийлүүлэлт,үнийн механизмаар зохицуулагдаж байдгийг нээнхаруулсан билээ. Гэхдээ энэхүү зах зээлийн механизмнь дангаараа эдийн засгийг бүрэн гүйцэт, үр ашигтайзохицуулах чадваргүй, ихээхэн учир дутагдалтайболохыг XX зууны эхээр цэвэр зах зээлийнзохицуулалттай улс орнуудыг бүхэлд нь хамарсанэдийн засгийн гүнзгий хямрал харуулж өгсөн.2009 он 5http://www.gelegjamts.blogspot.com/

Төрөөс ЭЗ-ийг зохицуулах шаардлага

Сонгодог эдийн засгийн онолыг үндэслэгч Английннэрт эдийн засагч Адам Смит 1876 онд бичсэн "Ардтүмний баялаг" гэдэг алдарт бүтээлдээ эдийн засгийнамьдрал, хүмүүсийн эдийн засгийн сонирхолдсуурилсан "үл үзэгдэгч гар"-ын буюу бидний яриадбайгаа зах зээлийн механизм болох эрэлт, нийлүүлэлт,үнийн механизмаар зохицуулагдаж байдгийг нээнхаруулсан билээ. Гэхдээ энэхүү зах зээлийн механизмнь дангаараа эдийн засгийг бүрэн гүйцэт, үр ашигтайзохицуулах чадваргүй, ихээхэн учир дутагдалтайболохыг XX зууны эхээр цэвэр зах зээлийнзохицуулалттай улс орнуудыг бүхэлд нь хамарсанэдийн засгийн гүнзгий хямрал харуулж өгсөн.2009 он 6http://www.gelegjamts.blogspot.com/

Нийгэм-эдийн засгийн амьдралд байгаа зах зээлийнмеханизм зохицуулж чадахгүй тэр асуудлуудыг төргүйцээн шийдвэрлэж өгдөг учраас сая эдийн засагтогтвортой өсч хөгжих боломжтой болдог. Үүнд л төрийнэдийн засгийн зохицуулалтын зайлшгүй шаардлага, ачхолбогдол оршино.

Ямар асуудлыг ЗЗ-ийн механизм шийдвэрлэхэд учир дутагдалтай вэ...

Нэгдүгээрт, зах зээлийн механизм нийгмийн шинжтэйасуудлыг бүрэн гүйцэт шийдвэрлэж чаддаггүй.

Хоёрдугаарт, нийгэмд зах зээлийн механизмынтусламжтайгаар нөөцийн хуваарилалт явагдаж байдагболовч тэр бүр оновчтой байж чаддаггүй.

Гуравдугаарт, зах зээлийн механизм нь үйлдвэрлэгч,хэрэглэгчдэд шаардлагатай мэдээллийг зохих хэмжээгээрөгч хараахан чаддаггүй.


Төрийн эдийн засгийн үүргүүдАНУ-ын нэрт эрдэмтэн, Нобелийн шагналт Леонтьев

аливаа нийгмийг далайд хөвж яваа далбаат завьтайзүйрлүүлэн үзэж далбаат завь зорьсон газраа хүрэхэд түүндсалхи хэрэгтэйгээс гадна хад мөргөхгүйн тулд сайн жолоохэрэгтэй байдгийн нэгэн адил эдийн засаг зорилгодоо хүрэхэдтөрийн сайн зохицуулалт чухал юм гэж эдийн засаг дахьтөрийн зохицуулалтын зайлшгүй шаардлага, ач холбогдлыгүнэлж хэлсэн байдаг. Төрийн зүтгэлтэн хүмүүс эдийн засгийгоновчтой, үр ашигтай зохицуулахын тулд чухам юуг, яажхийх вэ? гэдгээ маш тодорхой мэдэж байх нь чухал байдаг.

Төрөөс эдийн засагт гүйцэтгэх үүрэг нь асар өргөн хүрээтэй, олон талтайболовч үйл ажиллагааных нь зорилго, чиглэлээр 5 үндсэн төрөлдангилан үзэж болох юм.


Үргэлжлэл...

1. Эдийн засгийн амьдралын хууль, эрхзүйн үндсийг бүрдүүлэх нь;

2. Нөөцийг хуваарилах нь;3. Төгс өрсөлдөөн өрнөх таатай

нөхцлийг бүрдүүлэх нь;4. Орлогыг дахин хуваарилах нь;5. Эдийн засгийг тогтворжуулах нь;

Зах зээлийн эдийн засгийнтогтолцоонд үйлдвэрлэгчид нь юуг,ямар хэмжээгээр, хэрхэн яаж, юугаархийх, хэнд зориулж хийх, хаана,хэдийд, ямар үнээр борлуулах зэрэгүндсэн асуудлуудыг эрэлт,нийлүүлэлт, үнийн дохиог үндэслэнцэвэр бие даан шийдвэрлэх боловч энэнь хязгааргүй эрх дарх эдлэнэ гэсэн үгхараахан биш юм. Өөрөөр хэлбэл,бусдын эрх ашгийг хөндсөн, хорхөнөөл учруулахаар эрх дарх эдлэхёсгүй нь тодорхой. Тухайлбал, байгальорчныг бохирдуулсан, бусдын эрхашгийг хохироосон, хуурч мэхэлсэн,хэрэглэгчдийн эрүүл мэндэд хортойажил үйлчилгээ эрхлэн явуулах гэхмэт.






Нийгэмд нөөцийн хуваарилалт зах зээлийн механизмынтусламжтайгаар явагдах боловч тэр бүр оновчтой болжчаддаггүй. Энэ нь нэгдүгээрт, зарим бараа үйлчилгээ илүүдэлхэмжээгээр үйлдвэрлэгдэж байхад, нөгөө бараа үйлчилгээхомсдолтой байх, хоёрдугаарт, нийгмээрээ хэрэглэдэг боловчзайлшгүй шаардлагатай зарим бүтээгдэхүүн үйлчилгээнийүйлдвэрлэлд нөөц хүрэлцэхгүй болох зэргээр илэрдэг.


Үнэ

Тоо хэмжээ

D1

S1

P*

Q*

P*

Q*

=∆Q

∆T

∆T


1. Эдийн засгийн амьдралын хууль, эрх зүйн үндсийг бүрдүүлэх нь;

2. Нөөцийг хуваарилах нь;3. Төгс өрсөлдөөн өрнөх таатай нөхцлийг бүрдүүлэх нь;4. Орлогыг дахин хуваарилах нь;5. Эдийн засгийг тогтворжуулах нь;


Үнэ

Тоо хэмжээ

D1

S1

P*

Q*

P*

Q*

=∆Q

∆T

∆T









Өрсөлдөөн нь аливаа нийгэм-эдийнзасгийн хөгжлийн гол хөдөлгөгчхүчин болдог. Өрсөлдөөнт орчинд лзах зээлийн механизм жинхэнэутгаараа үйлчилнэ. Бизнес эрхлэгчбүхэн ашиг орлогоо нэмэгдүүлэхийнүүднээс зах зээлд ноёрхлоотогтоохыг ил далд ямар нэгхэлбэрээр байнга эрмэлзэж байдаг.Энэ нь эдийн засагт дангаарноёрхох ноёрхол (монополь) үүсэхсуурь болдог. Зах зээлийн механизмэдийн засгийн амьдралд монопольүүсэх үйл явцыг хязгаарлан барьжзохицуулж чаддаггүй. Харин чмонополь үүсч хөгжихийн хэрээрзах зээлийн механизмын үйлчлэлөөрөө суларч эхлэнэ.






Зах зээлийн механизмын орлогохуваарилалт нь шударгашинжтэй боловч орлого дахь тэгшбус байдлыг эрс нэмэгдүүлдгээрэээргээд нийгэмд олон сөрөг үрдагаврыг бий болгодгийн зэрэгцээхүнлэг талаасаа ч ихээхэн учирдутагдалтай юм. Төр татвараараадамжуулан орлогын тодорхойхэсгийг өөртөө төвлөрүүлэнорлого багатай, амьдралынтүвшин доогуур давхрагад дахинхуваарилах замаар орлого дахьтэгш бус байдлыг зөөлрүүлэнбагасгах, хүнлэг ёсыг хэрэгжүүлэхүүргийг гүйцэтгэдэг.






Төрийн нэлээд шинэлэг бөгөөдихээхэн чухал үүргийн нэг болэдийн засгийг тогтворжуулах,өөрөөр хэлбэл, материалын болонхүний нөөцийн бүрэнашиглалтыг хангаж, үнийнтүвшинг тогтвортой байлгахявдал юм. Аливаа эдийн засагөөрт байгаа материалын болонхөдөлмөрийн нөөцийг бүрэнашигласан нөхцөлд сая хамгийнхурдацтай хөгжих боломжтой.


2009 он http://www.gelegjamts.blogspot.com/ 21

Татвар, төсвийн бодлогын тухай 1-р курсынэхний улиралд “Мөнгө санхүүгийн онол”хичээлээр судласан тул энэ хичээлээрхураангуй ойлголтыг өгөх болно.

Татвар гэж юу вэ?

Татвар нь нийгэм задарч, хэсэг бүлэгт хуваагдаж,улс үүсч хөгжих үеэс бий болжээ. Улс байгуулагдажтөрөөс өөрийн үүргийг биелүүлэхийн тулд тодорхойхэмжээний хөрөнгийг улсын гарт төвлөрүүлэхзайлшгүй шаардлагатай бөгөөд түүнийг албанжурмаар дайчлах болсон байна. Тухайлбал улсынудирдлага, батлан хамгаалах, боловсрол, эрүүлмэндийн зэрэг зардлыг санхүүжүүлэх хөрөнгийн ихүүсвэрийг төсөвт төвлөрүүлэх хэрэгтэй. Энэ нь

юм.татвар


Татварын ЭЗ дахь үүрэгТатвар нь эдийн засагт 3 үндсэн үүргийг гүйцэтгэнэ. Үүнд:

1.Улсын төсвийг бүрдүүлэгч үндсэн эх сурвалжийн;

2.Төрөөс эдийн засгийг зохицуулах гол хэрэгслийн;

3.Хүн ам, нийгмийн бүлгүүдийн орлого дахь тэгш бус

байдлыг багасгах, амьдралын түвшинг ойртуулах

хэрэгслүүдийн үүргийг тус тус гүйцэтгэнэ.


Татварын ангилалТатварыг дотор нь ноогдуулж буй объект, авч буйарга, цаашдын зарцуулалтын зориулалт зэргээс ньшалтгаалуулан орлого ба өмч хөрөнгөнд ноогдуулахтатвар, бараанд ноогдуулах татвар гэсэн 2 үндсэн төрөлдангилж үздэг.

Орлого ба өмч хөрөнгөнд ноогдуулах татвар нь:• хүн амын орлогын татвар •нийгмийн даатгалын шимтгэл •аж ахуйн нэгжийн ашгийн татвар •өмч хөрөнгөнд ноогдуулах татвар

Бараанд ноогдуулах татвар нь: •Худалдааны татвар•Гаалийн болон онцгой татвар зэргээс тус тус бүрдэнэ


Татвар ба орлого хуваарилалтХүн амын орлогод ноогдуулах татварыг орлогоос ньхамааруулан ялгавартай тогтоох замаар орлого дахьтэгш бус байдлыг багасгах боломжтой байдаг.Татварыг орлогоос нь хамааруулан ялгавартайтогтоох зарчмыг татварын өсгөн нэмэгдүүлэхзарчим гэнэ. Үүний үр дүнд татвар төлсний дараахорлого дахь ялгаа багасдаг. Нэрлэсэн орлогоостатвар төлөөд үлдэх орлого нь өрхийн худалдан авахчадварыг илэрхийлнэ.

Албан татвар ногдуулах жилийн орлогын хэмжээ (төгрөгөөр) Албан татварын хувь хэмжээ

0-3,0 тэрбум 10%3,0 тэрбум ₮-өөс дээш 300,0 сая +(3,0 тэрбум ₮- өөс дээш

төгрөгийн орлогын дүн)X 25%2009 он 26http://www.gelegjamts.blogspot.com/

Нийгмийн оршин тогтнохын үндэс болсон материаллагүйлдвэрлэлийн явцад бий болсон ДНБ болон үндэсний орлогонь хуваарилалт, дахин хуваарилалтын бүх үе шатаар ээлждараалалтай дамжин хуваарилагдаж, нийгмийн хүртэл болдогбилээ. Үндэсний оролгыг хуваарилах, дахин хуваарилахадтөсөв чухал үүргийг гүйцэтгэж иржээ. Дахин хуваарилалтынявцад үндэсний орлогын тодорхой хэсгийг мөнгөн хэлбэрээрулсын төсөвт төвлөрч, улсын санхүүгийн төвлөрсөн нөөцийгбүрдүүлдэг билээ.

Төр засгийн зүгээс өөрийн үндсэн үүргээ гүйцэтгэхийн тулдиргэд, байгууллага, аж ахуй нэгжийн орлогын тодорхойхэсгийг улсын төсөвт төвлөрүүлж, түүнийг үйлдвэрлэлийнболон үйлдвэрлэлийн бус хүрээний хэрэгцээнд зориулан дахин

хуваарилахтай холбогдсон мөнгөний харилцааг ТӨСӨВгэнэ.



Өнөө үед төсвийн төлөвлөлт...

Төсөв Монгол улсадМонгол Улсад хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж буй хуулийн дагуутөрийн чиг үүргийг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах санхүүгийн эхүүсвэр бий болгох зорилгоор тухайн төсвийн жилд төрийнмэдэлд хуримтлуулан хуваарилж, зарцуулах мөнгөнхөрөнгийн орлого, зарлагын тэнцлийгМонгол Улсын нэгдсэнтөсөв гэнэ.

Улсын төсөв нь улс орныхоо эдийн засгийн тогтвортой өсөлтийгхангах, хүн амын аж амьдралыг дээшлүүлэх, нийгмийн баталгаагбий болгох, орон нутгийг жигд хөгжүүлэх зорилгоор бүрдүүлэнашиглаж байгаа мөнгөн хөрөнгийн төвлөрсөн сан бөгөөд ДНБ-ийг дахин хуваарилах, эдийн засгийг төрөөсзохицуулах, урамшуулах, мөнгөн хөрөнгийн сангийнбүрдэлт, ашиглалтад хяналт тавих үүргийг гүйцэтгэдэг.2009 он 31http://www.gelegjamts.blogspot.com/


Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн бүрдэл:

+ Монгол Улсын төсөв

+ Орон нутгийн төсөв

+ Монгол Улсыг хөгжүүлэх сангийн төсөв

+ Нийгмийн даатгалын сангийн төсөв


Төсвийн орлого1. Бүх төрлийн татварын орлого (орлого ба ашигт

ноогдуулах татвар, худалдааны татвар, гаалийнтатвар, үл хөдлөх хөрөнгөд ноогдуулах татвар г.м);

2. Татварын бус орлого буюу улсын өмч хөрөнгө, улсынүйлдвэрийн газрууд, улсын худалдаанаас орохорлого;

3. Үнэт цаас борлуулснаас олох орлогуудаас бүрдэнэ.



2008 он

Үргэлжлэл... Монгол улсад

Монгол улсад төсвийн орлого нь...

1. Урсгал орлого

2. Хөрөнгийн орлого

3. Тусламжийн орлого

гэсэн үндсэн 3 хэсгээс бүрдэнэ.

Урсгал орлого нь татварын болонтатварын бус орлогоос бүрдэнэ.

Төсвийн хөрөнгийн орлого нь өмчхувьчлалын орлого, төрийн өмчит ААН-ийн ногдол ашиг, үндсэн хөрөнгөборлуулсны орлого, газар худалдсаныорлого, барааны нөөцийн борлуулалтаасбүрдэнэ.

олон улсын байгууллага, гадаад орныурсгал болонхөрөнгийнтусламж, Засгийн газар ба нутгийнзахиргаадын хоорондын тусламжаасбүрдэнэ.


Төсвийн зарцуулалт1. Нийгэм соёлын арга хэмжээг санхүүжүүлэх, эрүүл

мэнд, соёл, боловсрол, нийгмийн халамж г.м;2. Батлан хамгаалах, гадаад харилцаа, дипломат албыгсанхүүжүүлэх;

3. Төр, засгийн удирдлагын аппаратыг санхүүжүүлэх;4. Дэд бүтэц дэх хөрөнгө оруулалт болон нийгмийн шинжтэйулсын үйлдвэрийн газруудын алдагдлыг нөхөнсанхүүжүүлэх;

5. Улсын гадаад, дотоод өрийг тус бүр санхүүжүүлэхэд гаргажбуй зардлуудаас бүрдэнэ.


Төсвийн зарлагыг...


1. Урсгал зардал

2. Хөрөнгийн зардал

3. Эргэж төлөгдөх зээл гэж ангилна.

Бараа үйлчилгээний зардал, татаасба урсгал шилжүүлэг, зээлийнүйлчилгээний төлбөр

Улсын төсвийн урсгал зардлын төсвийн төслийг төсвийн ерөнхийлөн захирагчид8 дугаар сарын 15-ны дотор санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргаанытөв байгууллага (Сангийн яам)-д хүргүүлснээр энэхүү төсвийн төслийг Сангийняам хянан үзэж 9 дүгээр сарын 15-ны дотор Засгийн газарт өргөн мэдүүлнэ.Засгийн газар төсвийн төслийг ерөнхийлөн захирагч бүрээр хэлэлцэж 10 дугаарсарын 1-ний дотор Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлж, улмаар Улсын Их Хуралулсын төсвийг 12 дугаар сарын 1-ний өдрийн дотор хэлэлцэж батална.2009 он 39http://www.gelegjamts.blogspot.com/


Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтын тухай...Эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийн цар хүрээ өргөжиж буйтай холбогдуулантөсвийн хөрөнгө оруулалтын хэмжээ ихээхэн нэмэгдэх боллоо. Өнөөдөрманай улсын нийт хөрөнгө оруулалтын 30 гаруй хувийг улсын төсвийнхөрөнгө оруулалт эзэлж байна. Улсын төсвөөс хөрөнгө оруулалтаар 2000-2004 онд нийт 204.4 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө зарцуулсан бол 2005-2008онд нийт 1130.2 тэрбум төгрөгт хүрч өмнөх жилүүдээс нийт хөрөнгөоруулалтын хэмжээ 5.5 дахин нэмэгдсэн байна. Улсын төсвөөс хөрөнгөоруулалтад 2005 онд 59.9 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө зарцуулсан бол 2008онд батлагдсан 571.3 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалтын төсөл, аргахэмжээ 2005 оноос 9.5 дахин өссөн байна.

Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтын эх үүсвэр нь улсын төсөвболон орон нутгийн төсвийн хөрөнгө, тусгай зориулалтынсангаас бүрдэх бөгөөд улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтыгУИХ-ын чуулганаар, орон нутгийн төсвийн хөрөнгө оруулалтыгаймаг, нийслэлийн ИТХ-аар хэлэлцэн баталдаг.2009 он 41http://www.gelegjamts.blogspot.com/

Төсвийн тэнцэл

Төсвийн орлого, зарлага хоёр тэнцэж байгаа буюу

эсвэл орлого нь зарлагаасаа давж байвал түүнийг

тэнцвэржигдсэн төсөв гэнэ. Хэрэв орлого нь

зарлагаасаа давж байвал үлдэгдлийг засгийн газар

дараа жилийн төсвийн орлогод шилжүүлэх буюу

урьдчилан өлөвлөгдөөгүй арга хэмжээнд зарцуулна.

Төсвийн жилийн орлого, зарлагын тэнцвэрийг

засгийн газраас зориудаар барих гэсэн оролдлого нь

эдийн засгийн тэнцвэрт байдалд сөргөөр нөлөөлдөг.


Төсвийн алдагдал ба улсын өр

Төсвийн алдагдал гэдэг нь төсвийнзардлага нь орлогоосоо давах үзэгдэл юм.

Алдагдлыг нэлээд хэдэнхэлбэрээр ангилдаг. Үүнд:урсгал тооцооноос гарахалдагдал, гадаад хүчинзүйлийн алдагдал, урсгалзарлагын өсөлтийналдагдал, мөнгө зээлийнбодлогыналдагдал, субъектив хүчинзүйлийн алдагдал, хөрөнгөоруулалтын бодлогыналдагдал, урсгал орлогыналдагдал, санхүүгийн буруубодлогын алдагдал зэрэгорно.2009 он 43http://www.gelegjamts.blogspot.com/

Төсөв нь төр, засгийн зүгээс эдийн засгийн үйл амьдралд хөндлөнгөөс оролцох нэг

зэвсэг болж өгдөг.


Төсвийн алдагдлыг нөхөх нь

1.Төсвийн алдагдлыг хорогдуулах замаар алдагдлыг нөхөх

2.Татварын хувь хэмжээг өсгөх замаар төсвийн алдагдлыг нөхөх

3.Төсвийн алдагдлыг улсын өр болгон хувиргаж нөхөх

4.Улсын мэдлийн хөрөнгийг арилжаалж нөхөх

5.Цаасан мөнгө гүйлгээнд нэмж гарган мөнгөний нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлж улсын өрийг төлөх


Төсвийн алдагдлыг бууруулах нь

Төсвийн алдагдлыг арилгах зорилгоорсангийн бодлогыг авч явуулах ньэргээд эдийн засгийн тогтвортойбайдалд сөргөөр нөлөөлдөг. Иймдтөсвийн алдагдлыг бууруулахын тулдзасгийн газраас сангийн бодлогын бусарга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх нь илүүүр дүнтэй байдаг.


Ашигласан ном, сурах бичгийн жагсаалт

•Б. Сувд, Б.Алтанцэцэг “Экономикс”, 2000 он, Улаанбаатар хот•К.Р.Макконелл, С.Л.Брю “Экономикс”•П.Самуельсон, В.Нордхаус “Экономикс”•Б.Баярдаваа, Д.Гансүлд. “Макро экономикс”, 2005 он, Улаанбаатар хот•Н.Г.Мэнкью “Макро эдийн засаг” 2005 он, УБ•З.Баярмаа, Б.Нарантунгалаг “Макро эдийн засаг” 2004 он, УБ•Марк Скаузэн “Эдийн засгийн ухаан эдүгээчлэгдсэн замнал” 2003 он, УБ•Р.Оросоо “Макро эдийн засаг” 2005 он, УБ•Р.Амаржаргал “Макро эдийн засгийн суурь” 2005 он, УБ•Д.Болдбаатар “Макро эдийн засгийн ухаан” 2006 он, УБ•Б.Баярдаваа “Эдийн засгийн онол” 2006 он, УБ•Peter Jochumzen “Essentials of Macroeconomics” •Stephanie Schmitt-Grohe Martin Uribe “International Macroeconomics” 2008 он•David A.Dilts “Introduction to Macroeconomics” 2006 он•Robert M. Kunst “Introduction to Macroeconomics” 2006 он•Antonio Mele “Lecture Notes in Financial Economics” 2009 он•John C.Driscoll “Lecture Notes in Macroeconomics” 2001 он•Martin Uribe “Lectures in Open Economy Macroeconomics” 2007 он•Brian Krauth “Macroeconomic Theory” 2004 он•Dirk Krueger “Macroeconomic Theory” 2004 он•David Andolfatto “Macroeconomic Theory and Policy” 2005 он•Гэх мэт ...

Төрийн эдийн засгийн зохицуулалт, татвар, төсөв

Technology

Transcript of Төрийн эдийн засгийн зохицуулалт, татвар, төсөв