หนังสือเรียนรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง

(ทช31001)ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย

สาระทักษะการดำาเนินชีวิตหลักสูตร การ ศึกษานอกระบบระดับ การ ศึกษา ขั้น พื้นฐาน

พุทธศักราช2551

สำานัก งาน สงเสริม การ ศึกษานอกระบบ และ การ ศึกษา ตามอัธยาศัย สำานัก งาน ปลัด กระทรวง ศึกษาธิการ

กระทรวง ศึกษาธิการ

หนังสือเรียน สาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง(ทช31001)ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย

ISBN : 978-974-232-393-6

พิมพครั้ง ที่ :1/2553

จำานวน พิมพ :5,000เลม

เอกสาร ทาง วิชาการ หมายเลข64/2552

คำ�นำ�

สำ�นักง�น สงเสริม ก�ร ศึกษ� นอก ระบบ และ ก�ร ศึกษ� ต�ม อัธย�ศัย ได ดำ�เนินก�ร จัดทำ� หนังสือเรียน ชุด ใหม นี้ ขึ้น เพื่อ สำ�หรับ ใช ใน ก�ร เรียน ก�ร สอน ต�ม หลักสูตร ก�ร ศึกษ� นอก ระบบ ระดับ ก�ร ศึกษ� ขั้น พื้นฐ�นพุทธศักร�ช2551ที่ มี วัตถุ ประสงค ใน ก�ร พัฒน� ผูเรียน ให มี คุณธรรมจริยธรรมมี สติปญญ� และ ศักยภ�พ ใน ก�ร ประกอบ อ�ชีพก�ร ศึกษ�ตอ และ ส�ม�รถ ดำ�รงชีวิต อยู ใน ครอบครัว ชุมชน สังคม ได อย�ง มี คว�ม สุข โดย ผูเรียน ส�ม�รถ นำ� หนังสือเรียน ไป ใช ใน ก�ร เรียน ก�ร สอน ดวย วิธีก�ร ศึกษ� คนคว� ดวย ตน เอง ปฏิบัติ กิจกรรม รวมทั้ง แบบฝกหัด เพื่อ ทดสอบ คว�ม รูคว�ม เข�ใจ ใน ส�ระ เนื้อห� โดย เมื่อ ศึกษ� แลว ยัง ไมเข�ใจ ส�ม�รถ กลับ ไป ศึกษ� ใหม ได ผูเรียน อ�จจะ ส�ม�รถ เพิ่มพูน คว�มรู หลังจ�ก ศึกษ� หนังสือเรียน นี้ โดย นำ� คว�มรู ไป แลกเปลี่ยน กับ เพื่อน ใน ชั้นเรียนศึกษ� จ�ก ภูมิปญญ� ทองถิ่นจ�ก แหลง เรียนรู และ จ�ก สื่อ อื่นๆ ใน ก�ร ดำ�เนินก�ร จัดทำ� หนังสือเรียน ต�ม หลักสูตร ก�ร ศึกษ� นอก ระบบ ระดับ ก�ร ศึกษ� ขั้น พื้นฐ�นพุทธศักร�ช2551ไดรับ คว�ม รวมมือ ที่ ดี จ�ก ผูทรงคุ วุฒิ และ ผู เกี่ยวของ หล�ย ท�น ซึ่ง ชวยกัน คนคว� และ เรียบเรียง เนื้อห� ส� ระ จ�ก สื่อ ต�งๆเพื่อให ได สื่อ ที่ สอดคลองกับ หลักสูตร และ เปน ประโยชน ตอ ผูเรียน ที่อยู นอก ระบบ อย�ง แทจริง สำ�นักง�น สงเสริม ก�ร ศึกษ� นอก ระบบ และ ก�ร ศึกษ� ต�ม อัธย�ศัย ขอ ขอบคุณ คณะ ที่ปรึกษ� คณะ ผู เรียบเรียงตลอดจน คณะ ผูจัดทำ� ทุกท�น ที่ ได ให คว�ม รวมมือ ดวยดีไวณโอก�สนี้ สำ�นักง�น สงเสริม ก�ร ศึกษ� นอก ระบบ และ ก�ร ศึกษ� ต�ม อัธย�ศัย หวัง ว� หนังสือเรียน ชุด นี้ จะ เปน ประโยชน ใน ก�ร จัดก�ร เรียน ก�ร สอน ต�มสมควร ห�ก มี ขอ เสนอแนะ ประก�รใด สำ�นักง�น สงเสริม ก�ร ศึกษ� นอก ระบบ และ ก�ร ศึกษ� ต�ม อัธย�ศัยขอ นอม รับ ไว ดวย คว�ม ขอบคุณ ยิ่ง

(น�ย อภิ ช�ติจี ระ วุฒิ) เลข�ธิก�รกศน.

หนา

คำานำา

คำาแนะนำาในการใชหนังสือเรียน

โครงสรางรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง

บทที่1 ความพอเพียง 1

บทที่ 2 ชุมชนพอเพียง 7

บทที่3 การแกปญหาชุมชน 19

บทที่4 สถานการณของประเทศไทยและสถานการณโลกกับความพอเพียง 25

ภาคผนวก 35

บรรณานุกรม 36

ส�รบัญ

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงทช 31001 ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย

เปนหนังสือเรียนที่จัดทำาขึ้นสำาหรับผูเรียนที่เปนนักศึกษานอกระบบ

ในการศึกษาหนังสือเรียนสาระผูเรียนควรปฏิบัติดังนี้

1.ศึกษาโครงสรางรายวิขาใหเขาในในหัวขอและสาระทักษะการดำาเนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง

สำาคัญผลการเรียนรูที่คาดหวังและขอบขายเนื้อหาของรายวิชานั้นๆโดยละเอียด

2.ศึกษารายละเอียดเนื้อหาของแตละบทอยางละเอียดและทำากิจกรรมตามที่กำาหนดและทำากิจกรรมตาม

กำาหนดแลวตรวจสอบกับแนวตอบกิจกรรมตามที่กำาหนดถาผูเรียนตอบผิดควรกลับไปศึกษาและทำาความเขาใจ

ในเนื้อหานั้นใหมใหเขาใจกอนที่จะศึกษาเรื่องตอๆไป

3.ปฏิบัติกิจกรรมทายเรื่องของแตละเรื่อง เพื่อเปนการสรุปความรู ความเขาใจของเนื้อหาในเรื่องนั้น ๆ

อีกครั้งและการปฏิบัติกิจกรรมของแตละเนื้อหาแตละเรื่องผูเรียนสามารถนำาไปตรวจสอบกับครูและเพื่อนๆที่

รวมเรียนในรายวิชาและระดับเดียวกันได

หนังสือเรียนเลมนี้มี4บท

บทที่ 1 ความพอเพียง

บทที่ 2 ชุมชนพอเพียง

บทที่ 3 การแกปญหาชุมชน

บทที่ 4 สถานการณโลกกับความพอเพียง

บทที่ 5 สถานการณของประเทศไทย

คำ� แนะนำ� ใน ก�ร ใช หนังสือเรียน

สาระสำาคัญ

เศรษฐกิจ พอเพียง เปน ปรัชญา ที่ พระบาท สมเด็จ พระเจาอยูหัว ทรง พระ ราช ดำารัส ชี้ แนะแนวทาง การ ดำารงอยู และ การ ปฏิบัติตน ของ ประชาชน ใน ทุก ระดับ ให ดำาเนิน ชีวิต ไป ในทาง สายกลาง โดย

เฉพาะ การ พัฒนา เศรษฐกิจ เพื่อให กาว ทัน ตอ โลก ยุค โลกาภิวัตนความ พอเพียงหมายถึงความ พอประมาณความ มี เหตุผลรวมถึง ความ จำาเปน ที่จะ ตอง มี ระบบ ภูมิ คุมกัน ใน ตัว ที่ ดี พอสมควร ตอ ผล กระทบ ใดๆอัน เกิด จาก การ เปลี่ยนแปลง ทั้ง ภายนอก และ ภายใน ทั้งนี้ จะ ตอง อาศัย ความ รอบรู ความ รอบคอบ และ ความ ระมัดระวัง อยางยิ่ง ใน การนำา วิชาการ ตางๆมา ใช ใน การ วางแผน และ ดำาเนินการ ทุก ขั้นตอนและ ขณะ เดียวกัน จะ ตอง เสริมสราง พื้นฐาน จิตใจ ของ คนใน ชาติ ให มี สำานึก ใน คุณธรรม ความ ซื่อสัตย สุจริต และ ให มี ความ รอบรู ที่ เหมาะสม ดำาเนิน ชีวิต ดวย ความ อดทน ความ เพียร มี สติปญญา และ ความ รอบคอบ เพื่อให สมดุล และ พรอม ตอ การ รองรับ การ เปล่ียนแปลง อยาง รวดเร็ว และ กวางขวาง ท้ัง ดาน วัตถุ สังคม ส่ิงแวดลอม และ วัฒนธรรม จาก โลก ภายนอก ได เปน อยาง ดี

ผล การ เรียนรู ที่คาดหวัง 1. อธิบาย แนวคิดหลักการความ หมายความ สำาคัญ ของ ปรัชญา เศรษฐกิจ พอเพียง ได 2. บอก แนว ทางใน การนำา ปรัชญา เศรษฐกิจ พอเพียง ไป ประยุกต ใช ใน การ ดำาเนิน ชีวิต 3. เห็น คุณคา และ ปฏิบัติ ตามหลัก เศรษฐกิจ พอเพียง 4. ปฏิบัติตนเปนแบบอยางในการดำาเนินชีวิตตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในชุมชน

5. แนะนำาสงเสริม ให สมาชิก ใน ครอบครัว เห็น คุณคา และ นำาไป ปฏิบัติ ใน การ ดำาเนิน ชีวิต 6. มีสวนรวมในชุมชนในการปฏิบัติตนตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

ขอบขาย เนื้อหา บทที่ 1 ความพอเพียง

บทที่ 2 ชุมชนพอเพียง

บทที่ 3 การแกปญหาชุมชน

บทที่ 4 สถานการณโลกกับความพอเพียง

บทที่ 5 สถานการณของประเทศไทย

โครงสร�งร�ยวิช� เศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษ�ตอนปล�ยทช31001

ความพอเพียง

บท ที่1

สาระสำาคัญ

เศรษฐกิจพอเพียงเปนปรัชญาที่ยึดหลักทางสายกลางที่ชี้แนวทางดำารงอยูและปฏิบัติของประชาชน

ในทุกระดับตั้งแตครอบครัวไปจนถึงระดับรัฐทั้งในการพัฒนาและบริหารประเทศใหดำาเนินไปในทางสาย

กลางมีความพอเพียง และมีความพรอมที่จะจัดการตอผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและภายใน

ซึ่งจะตองอาศัยความรู รอบคอบ และระมัดระวัง ในการวางแผน และดำาเนินการทุกขั้นตอน เศรษฐกิจพอ

เพียงไมใชเพื่อการประหยัด แตเปนการดำาเนินชีวิตอยางสมดุลและยั่งยืน เพื่อใหสามารถอยูไดแมในโลก

โลกาภิวัฒนที่มีการแขงขันสูง

ผลการเรียนรูที่คาดหวัง นักศึกษามีความรูความเขาใจและวิเคราะหแนวคิดหลักการปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงได

ขอบขายเนื้อหา เรื่องที่ 1 ความเปนมาความหมายหลักแนวคิด

เรื่องที่ 2 ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

เรื่องที่ 3 การจัดการความรู

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)2

เรื่องที่1ความเปนมาความหมายหลักแนวคิด

พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวภูมิพลอดุลยเดชไดพัฒนาหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อที่จะให

พสกนิกรชาวไทยไดเขาถึงทางสายกลางของชีวิตและเพ่ือคงไวซ่ึงทฤษฎีของการพัฒนาท่ีย่ังยืน ทฤษฎีน้ีเปนพ้ืนฐาน

ของการดำารงชีวิตซึ่งอยูระหวางสังคมระดับทองถิ่นและตลาดระดับสากลจุดเดนของแนวปรัชญานี้คือแนวทาง

ที่สมดุล โดยชาติสามารถทันสมัย และกาวสูความเปนสากลได โดยปราศจากการตอตานกระแสโลกาภิวัฒน

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มีความสำาคัญในชวงป พ.ศ. 2540 เมื่อปที่ประเทศไทยตองการรักษาความมั่นคงและ

เสถียรภาพเพื่อที่จะยืนหยัดในการพึ่งตนเองและพัฒนานโยบายที่สำาคัญเพื่อการฟนฟูเศรษฐกิจ ของประเทศโดย

การสรางแนวคิดเศรษฐกิจที่พึ่งตนเองได ซึ่งคนไทยจะสามารถเลี้ยงชีพโดยอยูบนพื้นฐานของความพอเพียง

พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวมีพระราชดำาริวา “มันไมไดมีความจำาเปนที่เราจะกลายเปนประเทศอุตสาหกรรม

ใหม(NIC)“พระองคไดทรงอธิบายวาความพอเพียงและการพึ่งตนเองคือทางสายกลางที่จะปองกันการเปลี่ยน

แปลงความไมมั่นคงของประเทศได

เรื่องที่2ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

“ การพัฒนาประเทศจำาเปนตองทำาตามลำาดับขั้น ตองสรางพื้นฐาน คือ ความพอมีพอกิน พอใชของ

ประชาชนสวนใหญเปนเบื้องตนกอนโดยใชวิธีการและใชอุปกรณที่ประหยัดแตถูกตองตามหลักวิชาเมื่อไดพื้น

ฐานมั่นคงพรอมพอควรและปฏิบัติไดแลวจึงคอยสรางคอยเสริมความเจริญและฐานะเศรษฐกิจขั้นที่สูงขึ้นโดย

ลำาดับตอไปหากมุงแตจะทุมเทสรางความเจริญยกเศรษฐกิจขึ้นใหรวดเร็วแตประการเดียวโดยไมใหแผนปฏิบัติ

การสัมพันธกับสภาวะของประเทศและของประชาชนโดยสอดคลองดวย ก็จะเกิดความไมสมดุลในเรื่องตางๆ

ขึ้นซึ่งอาจกลายเปนความยุงยากลมเหลวไดในที่สุด” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรณหอประชุมมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

วันพฤหัสบดีที่18กรกฎาคมพ.ศ.2517

“ คนอื่นจะวาอยางไรก็ชางเขาจะวาเมืองไทยลาสมัย วาเมืองไทยเชย วาเมืองไทยไมมีสิ่งใหมแตเรา

อยู อยางพอมีพอกิน และขอใหทุกคนมีความปรารถนาที่จะใหเมืองไทยพออยูพอกิน มีความสงบชวยกันรักษา

สวนรวมใหอยูทีพอสมควรขอย้ำาพอควรพออยูพอกินมีความสงบไมใหคนอื่นมาแยงคุณสมบัติไปจากเราได” พระราชกระแสรับสั่งในเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงแกผูเขาเฝาถวายพระพรชัยมงคลเนื่องในวันเฉลิมพระชนมพรรษาแตพุทธศักราช2517

“ การจะเปนเสือนั้นมันไมสำาคัญ สำาคัญอยูที่เราพออยูพอกิน และมีเศรษฐกิจการเปนอยูแบบพอมีพอ

กินแบบพอมีพอกินหมายความวาอุมชูตัวเองไดใหมีพอเพียงกับตัวเอง”

พระราชำาดำารัส“เศรษฐกิจแบบพอเพียง”พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชพระราชทานเมื่อวันที่

4ธันวาคมพ.ศ.2540

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001) 3

ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่ทรงปรับปรุงพระราชทานเปนที่มาของนิยาม “3 หวง 2 เงื่อนไข” ที่

คณะอนุกรรมการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง สำานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ

นำามาใชในการรณรงคเผยแพร ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ผานชองทางตางๆ อยูในปจจุบัน ซึ่งประกอบดวย

ความ“พอประมาณมีเหตุผลมีภูมิคุมกัน”บนเงื่อนไข“ความรูและคุณธรรม”

อภิชัย พันธเสน ผูอำานวยการสถาบันการจัดการเพื่อชนบทและสังคม ไดจัดแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง

วาเปน “ขอเสนอในการดำาเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจตามแนวทางของพุทธธรรมอยางแทจริง” ทั้งนี้เนื่องจากใน

พระราชดำารัสหนึ่ง ไดใหคำาอธิบายถึง เศรษฐกิจพอเพียงวา “คือความพอประมาณซื่อตรง ไมโลภมากและตอง

ไมเบียดเบียนผูอื่น”

ระบบเศรษฐกิจพอเพียง มุงเนนใหบุคคลสามารถประกอบอาชีพไดอยางยั่งยืน และใชจายเงินใหไดมา

อยางพอเพียงและประหยัด ตามกำาลังของเงินของบุคคลนั้น โดยปราศจากการกูหนี้ยืมสิน และถามีเงินเหลือ ก็

แบงเก็บออมไวบางสวนชวยเหลือผูอื่นบางสวนและอาจจะใชจายมาเพื่อปจจัยเสริมอีกบางสวน(ปจจัยเสริมใน

ที่นี้เชน ทองเที่ยว ความบันเทิง เปนตน) สาเหตุที่แนวทางการดำารงชีวิตอยางพอเพียง ไดถูกกลาวถึงอยางกวาง

ขวางในขณะนี้เพราะสภาพการดำารงชีวิตของสังคมทุนนิยมในปจจุบันไดถูกปลูกฝง สราง หรือกระตุน ใหเกิด

การใชจายอยางเกินตัวในเรื่องที่ไมเกี่ยวของหรือเกินกวาปจจัยในการดำารงชีวิต เชน การบริโภคเกินตัว ความ

บันเทิงหลากหลายรูปแบบความสวยความงาม การแตงตัวตามแฟชั่น การพนันหรือเสี่ยงโชค เปนตน จนทำาให

ไมมีเงินเพียงพอเพื่อตอบสนองความตองการเหลานั้น สงผลใหเกิดการกูหนี้ยืมสิน เกิดเปนวัฏจักรที่บุคคลหนึ่ง

ไมสามารถหลุดออกมาไดถาไมเปลี่ยนแนวทางในการดำารงชีวิต

ทางสายกลาง

พอประมาณ

มีภูมิคุมกันมีเหตุผล

เงื่อนไข ความรู(รอบรู รอบคอบ ระมัดระวัง)

เงื่อนไข คุณธรรม(ซื่อสัตย สุจริต ขยัน อดทน แบง เปน)

ชีวิต เศรษฐกิจ สังคมสมดุล มั่นคง ยั่งยืน

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)4

เศรษฐกิจพอเพียงคือการยึดหลัก5ประการที่สำาคัญในการดำาเนินการไดแก 1. ทางสายกลางในการดำาเนินชีวิตต้ังแตระดับครอบครัวชุมชนและระดับรัฐรวมถึงเศรษฐกิจในทุกระดับ

2.มีความสมดุลมีความสมดุลระหวางคนสังคมสิ่งแวดลอมและเศรษฐกิจมีความสมดุลในการผลิต

ที่หลากหลายใชทรัพยากรที่มีอยูอยางมีประสิทธิภาพ

3. มีความพอประมาณความพอเพียงในการผลิตและการบริโภคบนพื้นฐานของความพอประมาณ

อยางมีเหตุผลไมขัดสนไมฟุมเฟอยในการใชทรัพยากรธรรมชาติและเทคโนโลยีที่มีความพอเพียง

4. มีระบบภูมิคุมกัน มีภูมิคุมกันในการดำารงชีวิต มีสุขภาพดี มีศักยภาพ มีทักษะในการแกไขปญหา

และมีความรอบรูอยางเหมาะสมพรอมรับผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงทั้งจากภายนอกและ

ภายในประเทศ

5.รูเทาทันโลกมีความรูมีสติปญญาความรอบคอบมีความอดทนมีความเพียรมีจิตสำานักในคุณธรรม

และความซื่อสัตย

นายแพทยปราชญ บุญยวงศวิโรจน ปลัดกระทรวงสาธารณสุขบรรยายเรื่อง การขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียงระดับ

ชุมชนในลักษณะบูรณาการ

เรื่องที่3การจัดการความรู

แมวาการอธิบาย ถึงคุณลักษณะและเงื่อนไขในปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง จะใชคำาวาความรู อันเปนที่

ตกลงและเขาใจกันทั่วไปแตหากพิจารณาปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่ไดทรงพระกรุณาปรับปรุงแกไขและ

พระราชทานพระบรมราชานุญาต ใหนำาไปเผยแพรอยางละเอียดนั้น กลับพบคำาวา “ความรอบรู” ซึ่งกินความ

มากกวาคำาวา “ ความรู “ คือนอกจากจะอาศัยความรูในเชิงลึกเกี่ยวกับงานที่จะทำาแลว ยังจำาเปนตองมีความรู

ในเชิงกวาง ไดแกความรูความเขาใจในขอเท็จเกี่ยวกับสภาวะแวดลอม และสถานการณที่เกี่ยวพันกับงานที่จะ

ทำาทั้งหมด โดยเฉพาะที่พระองคทานทรงเนน คือระบบชีวิตของคนไทยอันไดแกความเปนอยู ความตองการ

วัฒนธรรมและความรูสำานึกคิดโดยเบ็ดเสร็จจึงจะทำางานใหบรรลุเปาหมายได

การนำาองคประกอบดานความรูไปใชในปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปประยุกตใชในทางธุรกิจจึงมิได

จำากัดอยูเพียงความรู ที่เกี่ยวของกับมิติทางเศรษฐกิจ ที่คำานึงถึงความอยูรอด กำาไร หรือการเจริญเติบโตของ

กิจการแตเพียงอยางเดียว แตรวมถึงความรูที่เกี่ยวของกับมิติทางสังคม สิ่งแวดลอม และวัฒนธรรมของคนใน

ทองถิ่นนั้นๆสอดคลองตามหลักการไมติดตำาราเชนไมควรนำาเอาความรูจากภายนอกหรือจากตางประเทศมา

ใชกับประเทศไทยโดยไมพิจารณาถึงความแตกตาง ในดานตางๆอยางรอบคอบระมัดระวัง หรือไมควรผูกมัด

กับวิชาการทฤษฎีและเทคโนโลยีท่ีไมเหมาะสมกับสภาพชีวิตและความเปนอยูท่ีแทจริงของคนไทยและสังคมไทย

ยิ่งไปกวานั้น ความรู ที่ปรากฏในปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ยังประกอบไปดวย ความระลึกรู

(สติ)กับ ความรูชัด (ปญญา) ซึ่งถือเปนองคประกอบสำาคัญที่วิชาการหรือทฤษฎี ในตะวันตกที่เกี่ยวกับการ”

จัดการความรู ยังไมครอบคลุมถึงหรือยังไมพัฒนากาวหนาไปถึงขั้นดังกลาวจึงไมมีแนวคิดหรือเครื่องมือทาง

การบริหารจัดการความรูใดๆที่มีความละเอียดลึกซึ้งเทากับที่ปรากฏอยูในปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงอีกแลว

พิพัฒนยอดพฤติการไดกลาวไวในบทความเรื่องที่มักเขาใจผิดเกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพียงวา

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001) 5

เศรษฐกิจพอเพียงมีรากฐานมาจากแนวคิดในการสรางความ“พอมี” (คือการผลิต) “พอกิน-พอใช” (การบริโภค)

ใหเกิดขึ้นแกประชาชนสวนใหญของประเทศ เพราะถาประชาชนสวนใหญของประเทศยังยากไรขัดสน ยังมี

ชีวิตความเปนอยูอยางแรนแคนการพัฒนาประเทศก็ยังถือวาไมประสบความสำาเร็จ

เศรษฐกิจพอเพียงสำาหรับคนทุกกลุมมิใชแคเกษตรกร

การสรางความความ“พอกิน-พอใช”ในเศรษฐกิจพอเพียงนี้มุงไปที่ประชาชนในทุกกลุมสาขาอาชีพที่ยังมีชีวิต

แบบ “ไมพอกิน-ไมพอใช” หรือยังไมพอเพียง ซึ่งมิไดจำากัดอยูเพียงแคคนชนบท หรือเกษตรกร เปนแตเพียงวา

ประชาชนสวนใหญของประเทศที่ยังยากจนนั้นมีอาชีพเกษตรกรมากกวาสาขาอาชีพอื่นทำาใหความสำาคัญลำาดับ

แรกจึงมุงเขาสูภาคเกษตรหรือชนบทที่แรนแคน จนมีรูปธรรมของการประยุกตปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงออกมา

เปนเกษตรทฤษฎีใหมอันเปนที่ประจักในความสำาเร็จของการยกระดับชีวิตความเปนอยูของเกษตรกรให“พอมี”

“พอกิน-พอใช”หรือสามารถพึ่งตนเองไดในหลายพื้นที่ทั่วประเทศ

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)6

กิจกรรมที่1

1.ใหนักศึกษาแบงกลุมแลกเปลี่ยนและวิเคราะหประเด็นภายในกลุมแลวเลือกผูแทนกลุมออกมา

นำาเสนอตามใบงานตอไปนี้

1. ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงหมายถึงอะไร

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

2. เศรษฐกิจพอเพียงทานสามารถปรับใชในการดำาเนินชีวิตอยางไร

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

ใบงานที่1

ชุมชนพอเพียง

บท ที่2

สาระสำาคัญ ชุมชนที่มีความสามารถในการบริหารจัดการชุมชนอยางมีประสิทธิภาพเปนกำาลังสำาคัญในการขับ

เคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียงนักวิชาการหลายทานไดศึกษาและวิเคราะหเรื่องการพัฒนาชุมชน เพื่อมุงสูการเปน

ชุมชนที่พอเพียงรวมทั้งตัวอยางของชุมชนพอเพียงที่ประสบความสำาเร็จและตัวอยางของชุมชนพอเพียง

ดานพลังงาน

ผลการเรียนรูที่คาดหวัง 1. นักศึกษาสามารถอธิบาย และวิเคราะหการบริหารจัดการชุมชน องคกรตามหลักปรัชญา

เศรษฐกิจพอเพียง

2. อธิบายการบริหารจัดการชุมชนองคกรและประยุกตใชในการดำาเนินชีวิตอยางสมดุลพรอมรับ

ตอการเปลี่ยนแปลงของชุมชนได

ขอบขายเนื้อหา เรื่องที่ 1 ความหมายโครงสรางของชุมชน

เรื่องที่ 2 การพัฒนาชุมชน

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)8

เรื่องที่1ความหมายโครงสรางของชุมชน

ความหมายของชุมชน ชุมชน หมายถึงถิ่นฐานที่อยูของกลุมคน ถิ่นฐานนี้มีพื้นที่อางอิงได และกลุมคนนี้มีการอยูอาศัยรวมกันมีการทำากิจกรรม เรียนรูติดตอสื่อสารรวมมือและพึ่งพาอาศัยกันมีวัฒนธรรม

และภูมิปญญาประจำาถิ่นมีจิตวิญญาณและความผูกพันอยูกับพื้นที่แหงนั้นอยูภายใตการปกครองเดียวกัน

โครงสรางของชุมชนประกอบดวย3สวนคือ

1. กลุมคนหมายถึงการที่คน2คนหรือมากกวานั้นเขามาติดตอเกี่ยวของกันและมีปฏิสัมพันธตอกัน

ทางสังคมในชั่วเวลาหนึ่งดวยความมุงหมายอยางใดอยางหนึ่งรวมกัน

2. สถาบันทางสังคมเมื่อคนมาอยูรวมกันเปนกลุมแลวและมีวิวัฒนาการไปถึงขั้นตั้งองคกรทางสังคม

แลวก็จะมีการกำาหนดแบบแผนของการปฏิบัติตอกันของสมาชิกในกลุมเพื่อสามารถดำาเนินการตามภารกิจ

3. สถานภาพและบทบาทสถานภาพ หมายถึง ตำาแหนงทางสังคมของคนในกลุมหรือสังคมบทบาท

หมายถึงพฤติกรรมที่คนในสังคมตองทำาตามสถานภาพในกลุมหรือสังคม

เรื่องที่2การพัฒนาชุมชน

ชุมชนที่มีความสามารถในการบริหารจัดการชุมชนอยางมีประสิทธิภาพ ตองมีองคประกอบสำาคัญ

หลายประการและสามารถพัฒนาหรือควบคุมองคประกอบเหลานั้นได โดยผูศึกษาไวดังนี้ มีนักวิชาการหลาย

ทานที่ไดศึกษาและวิเคราะหองคประกอบการพัฒนาชุมชนไวตามแนวคิดการพัฒนาชุมชนดังตอไปนี้

สนทยาพลตรี(2533:65–68)ไดกลาวถึงการพัฒนาชุมชนวามีองคประกอบ2ประการสรุปไดดังนี้

1. การเขามีสวนรวมของประชาชนเอง เพื่อที่จะปรับปรุงระดับความเปนอยูใหดีขึ้น โดยจะตองพึ่ง

ตนเองใหมากที่สุดเทาที่จะเปนไดและควรเปนความริเริ่มของชุมชนเองดวย

2. การจัดใหมีการบริการทางเทคนิคและบริการอื่นๆที่จะเรงเราใหเกิดความคิดริเริ่มการชวยตนเอง

3. ชวยเหลือกันและกันอันเปนประโยชนมากที่สุด

คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ(2539:1–2)ไดกลาวถึงลักษณะการพัฒนาคน

และสิ่งแวดลอมซึ่งอาจถือวาเปนองคการพัฒนาชุมชนดวยสรุปไดดังนี้

1. การพัฒนาคนประกอบดวย4ดานดังนี้

ดานจิตใจ

ดานรางกาย

ดานสติปญญา

ดานบุคลิกภาพ

2. การพัฒนาสภาพแวดลอมใหเอื้อตอการพัฒนาประกอบดวย4ดานดังนี้

ดานเศรษฐกิจ

ดานครอบครัวและชุมชน

ดานทรัพยากรและสิ่งแวดลอม

ดานการบริหารจัดการและการเมือง

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001) 9

สุพัตราสุภาพ(2536:124–126)ไดกลาวถึงปจจัยที่มีอิทธิพลตอการเปลี่ยนแปลงทางสังคมซึ่งเปน

องคประกอบการพัฒนาชุมชนวามี7ประการดังนี้

1. สิ่งแวดลอมทางธรรมชาติหากมีความสมบูรณจะสงผลใหชุมชนมีการพัฒนาไดรวดเร็วและมั่นคง

2. การเปลี่ยนแปลลงดานประชากร การเพิ่มประชากรมีคุณภาพสามารถสรางใหเกิดการพัฒนาดาน

เศรษฐกิจสังคมและการเมืองทันสมัยขึ้น

3. การไดอยูโดดเด่ียวและติดตอเก่ียวของชุมชนใดท่ีมีการติดตอกันทำาใหการพัฒนาเปนไปอยางรวดเร็ว

4. โครงสรางของสังคมและวัฒนธรรมชุมชนที่มีการเคารพผูอาวุโสจะมีการเปลี่ยนแปลงนอยคานิยม

ตางๆชวยใหรูวาชุมชนมีการเปลี่ยนแปลงเกิดการพัฒนาขึ้นมากนอยเพียงไร

5. ทัศนคติและคานิยม การมีคานิยมดานอาชีพ ดานบริโภค เปนสวนของการชัดการพัฒนาในชุมชน

นั้นได

6. ความตองการรับรูการยอมรับสิ่งประดิษฐใหมๆจะเปนเครื่องชี้ทิศทางและอัตราการเปลี่ยนแปลง

ของชุมชน

7. พื้นฐานทางวัฒนธรรมถามีฐานที่ดีสิ่งใหมที่จะเกิดขึ้นยอมดีตามพื้นฐานเดิมดวย

พลายพลคุมทรัพย (2533 : 44–47)ไดกลาวถึงปจจัยที่สามารถใชในการพัฒนาชุมชน ซึ่งเปนองค

ประกอบการพัฒนาชุมชนวาประกอบดวย3ปจจัยดังนี้

1. โครงสรางทางสังคม ครอบครัวที่มีขนาดเล็กและมีโครงสรางไมซับซอนจะสงผลใหชุมชนนั้น

พัฒนาไดดีกวาชุมชนที่มีโครงสรางทางครอบครัวที่ซับซอน

2. โครงสรางทางชนชั้น ในชุมชนที่มีโครงสรางแบบเปด ที่สามารถเปลี่ยนแปลงฐานะทางสังคมได

งายชุมชนนั้นจะเกิดการพัฒนา

3. ความแตกตางทางเผาพันธุ เชื้อชาติ และศาสนา ความแตกตางหากเกิดขึ้นในชุมชนใดยอมเปน

อุปสรรคตอการพัฒนาตามลำาดับความแตกตาง

ยุวัฒนวุฒิเมธี(2531:58–63)กลาวถึงปจจัยที่เกื้อกูลใหการพัฒนาชนบทบรรลุความสำาเร็จจำาเปนตอ

การพัฒนาวาดวยองคประกอบและสวนประกอบยอยขององคประกอบดังนี้

1. นโยบายระดับชาติ ฝายบริหารจะสามารถดำาเนินการแผนพัฒนาไดตอเนื่อง และมีเวลาพอที่จะเห็น

ความถูกตอง คุมคา มีแนวทางประสานประโยชนระหวางรัฐและเอกชน และความรวมมือระหวางประเทศจะ

ตองเกื้อกูลตอการพัฒนา

2. องคการบริหารการพัฒนาชนบท ที่มีองคกรกลางทำาหนาที่ประสานนโยบายแผนงานและโครงการ

อยางมีประสิทธิภาพและมีอำานาจเด็ดขาดในการลงทุนในหนวยปฏิบัติตองดำาเนินการตามนโยบายแผนงานและ

โครงการในแผนระดับชาติและจัดงบประมาณการติดตามควบคุมที่มีประสิทธิภาพ

3. วิทยาการที่เหมาะสมและการจัดการบริการที่สมบูรณ เลือกพื้นที่และกลุมเปาหมายที่สอดคลองกับ

ความเปนจริงและเลือกวิทยาการที่ประชาชนจะไดรับใหเหมาะสม

4. การสนับสนุนระดับทองถิ่น ความรับผิดชอบของการสนับสนุนงานในทองถิ่นที่มีประสิทธิภาพจะ

เกิดการพัฒนาอยางแทจริงในระยะยาว

5. การควบคุมดูแลและติดตามผลการปฏิบัติงาน ควรเปนไปตามแผนงานและโครงการทุกระดับและ

ครอบคลุมทุกพื้นที่พรอมทั้งใหสถาบันการศึกษาทองถิ่นติดตามประเมินผล

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)10

อัชญาเคารพาพงศ(2541:82–83)กลาวถึงปจจัยสวนประกอบที่มือทธิพลตอการพัฒนาสรุปไดดังนี้

1. ผูนำา ไดแก ผูนำาทองถิ่น ทั้งเปนทางการและไมเปนทางการในหมูบาน และจากองคกรภาครัฐ มี

สวนใหชุมชนพัฒนาในทางที่ดีขึ้น เปนประโยชน ชุมชนมีเจตคติที่ดียอมรับสิ่งใหมและสรางพลังตอสูเพื่อการ

เปลี่ยนแปลง

2. สังคม–วัฒนธรรมการไดรับวัฒนธรรมจากสังคมเมืองมาปฏิบัติทำาใหชุมชนเกิดการเปลี่ยนแปลง

3. สิ่งแวดลอม การปรับปรุงสภาพแวดลอมภูมิศาสตรชุมชน สงผลใหที่ดินอุดมสมบูรณราคาสินคา

เกษตรดีความเปนอยูสะดวกสบายกวาเดิม

4. ประวัติศาสตร เหตุการณสำาคัญในอดีตมีผลตอการพัฒนาความสามัคคี รักพวกพอง ชวยเหลือซึ่ง

กันและกัน

ปรียาพรหมจันทร(2542:25)ไดสรุปองคประกอบที่เปนปจจัยการพัฒนาชุมชนไดดังนี้

1. ดานเศรษฐกิจชุมชนที่เศรษฐกิจดีการพัฒนาชุมชนสามารถพัฒนาไดดีดวย

2. ดานสังคมวัฒนธรรมและสิ่งแวดลอมเปนบริบทที่ปรับเปลี่ยนสภาพชุมชนไปตามปจจัย

3. ดานการเมืองหมายรวมถึงการเมืองระดับชาติและชุมชนระดับทองถิ่น

4. ดานประวัติศาสตรโดยอาศัยประสบการณและวิกฤตของชุมชนเปนฐานและบทเรียนการพัฒนา

ชุมนุม

นอกจากนี้ปรียา พรหมจันทร ยังไดจำาแนกออกเปนองคประกอบที่เปนปจจัยการพัฒนาชุมชนปจจัย

โดยตรงเชนคนทุนทรัพยากรการจัดการเปนตนและปจจัยโดยออมเชนภาวะเศรษฐกิจสังคมการเมืองการ

ปกครองเปนตน

ไพบูลย วัฒนศิริธรรม (2549) ไดกลาวถึงการสรางและพัฒนาคนรุนใหมเพื่อพัฒนาชุมชนทองถิ่น มี

ปจจัยสำาคัญ4ประการซึ่งถือเปนองคปะกอบการพัฒนาชุมชนดังนี้

1. สังคมดี สิ่งแวดลอมดี มีโอกาสในอาชีพ และกิจกรรมที่หลากหลาย รวมไปถึงวิถีชีวิต ศิลป

วัฒนธรรมความอบอุนความสุขความเจริญกาวหนาที่พึงคาดหวังในอนาคตดวย

2. ระบบการศึกษาของชาติ มีเปาหมายในการผลิตคนเพื่อการพัฒนาชุมชนหรือทองถิ่น ใหเปนที่พึง

ปรารถนาของทองถิ่นเพียงไร

3. รัฐธรรมนูญและนโยบายของรัฐ ที่เอื้อตอการพัฒนาชุมชนทองถิ่นใหเปนที่พึงปรารถนานาอยู

บทบาทของชุมชนมีสิ่งสำาคัญ3ประการคือความรักและความดีการเรียนรูที่มากกวาความรูและการจัดการกับ

ปจจัยชุมชนตางๆ

กิจกรรมที่ชุมชนตองรับผิดชอบคือ

- ตั้งคณะกรรมการบริหาร

- ประเมินสภาพของชุมชน

- เตรียมแผนการปฏิบัติ

- หาทรัพยากรที่จำาเปน

- ทำาใหแนใจวากิจกรรมของชุมชนทั้งหมด จะตองมีการติดตามและการบริหารที่มี ประสิทธิภาพ

สูงสุดสำาหรับการปฏิบัติงาน

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001) 11

แบบจำาลองชุมชนที่มีการบริหารจัดการที่ดี

แผนชุมชนที่มีพลัง

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)12

กระบวนการชุมชน

1.วิเคราะหชุมชน

2.การเรียนรูและการตัดสินใจของชุมชน

3.การวางแผนชุมชน

4.การดำาเนินกิจกรรมชุมชน

5.การประเมินผลการดำาเนินงานของชุมชน

องคประกอบการขับเคลื่อนชุมชน

1. โครงสรางพื้นฐานทางสังคมของชุมชน

2.ความคิดพื้นฐานของประชาชน

3.บรรทัดฐานของชุมชน

4.วิถีประชาธิปไตย

ตัวอยางชุมชนพอเพียงที่ประสบความสำาเร็จ

กุดกะเสียนวันนี้ที่ยิ้มได

เวลาติดขัดก็ไปกู...เขามาทำาทุน พอหาได ขายไดก็เอาไปฝาก...เขา” เขาในความหมาย ของคนใน

ชุมชนกุดกะเสียนคือสถาบันการเงินชุมชนกุดกะเสียนรวมใจ

ทามกลางภาวะเศรษฐกิจเงินเฟอพุง ดอกเบี้ยเพิ่ม ทั้งเงินกู เงินฝาก (ติดลบเมื่อเทียบกับเงินเฟอ) ทุ

กอยางอยูในชวงขาขึ้น(ราคา)จะมีที่ลดลงคงเปนกำาลังใจประชาชนโดยเฉพาะคนเมืองยิ้มฝนๆเผชิญชะตาในยุค

ขาว(แก)ยากน้ำามันแพงกันไป

แตกตางจากคนในชุมชนบานกุดกะเสียน ต.เขื่องใน อ.เขื่องใน จ.อุบลราชธานี หมูบานรางวัล

พระราชทาน “เศรษฐกิจพอเพียง อยูเย็นเปนสุข” สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี ซึ่งมีนายส

มานทวีศรีกำานันตำาบลเขื่องในเปนผูนำาสรางรอยยิ้มใหคนในชุมชน

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001) 13

จากหมูบานที่มีอาชีพทำานาปละ2ครั้ง แตเนื่องจากสภาพพื้นที่เปนที่ลุมมีน้ำาทวมถึงทำาใหมีปญหาน้ำา

ทวมนาจึงตองหาปลาแลกขาวตอมาประกอบอาชีพคาขายสียอมผาทำาใหมีปญหาหนี้สินเพราะตองไปกูนายทุน

ดอกเบี้ยสูง

แตสภาพในปจจุบันของกุดกะเสียน ผูคนยิ้มแยมแจมใจ เนื่องจากเศรษฐกิจของหมูบานดีขึ้นมาก สืบ

เนื่องจากการริเริ่มของผูนำาชุมชนที่เห็นปญหาของหมูบาน จึงไดสงเสริมใหมีการตั้งกลุมออมทรัพยจนกระทั่ง

พัฒนามาเปนธนาคารกุดกะเสียนรวมใจ โดยการปลอยสินเชื่อในอัตราดอกเบี้ยต่ำาใหคนในชุมชนไปประกอบ

อาชีพอาชีพหลักทำานาคาขายเฟอรนิเจอรเครื่องใชไฟฟาชุดเครื่องนอนชุดเครื่องครัวฯลฯ

ทั้งมีการรวมกลุมอาชีพ กลุมเลี้ยงโค กลุมทำาน้ำายาลางจานน้ำายาสระผม กลุมเพาะเห็ด กลุมเกษตรกร

ทำานากลุมจักสาน

หนึ่งในชุมชนตัวอยางที่กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย คัดเลือกมาเปนตนแบบในการสง

เสริมการบริหารการจัดการชุมชนใหเขมแข็งอยางยั่งยืน นายปรีชา บุตรศรี อธิบดีกรมการพัฒนาชุมชนกลาววา

ประเด็นยุทธศาสตรหนึ่งในการสงเสริมการบริหารการจัดการชุมชนคือการเพิ่มขีดความสามารถผูนำาชุมชนเพื่อ

ใหผูนำาชุมชนเปนกำาลังหลักในการบริหารการจัดการชุมชนใหชุมชนเขมแข็งและพึ่งตนเองไดในที่สุด

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)14

ยุทธศาสตรในการทำางานของกรมการพัฒนาชุมชนทั้ง5ประเด็นประกอบดวยการพัฒนาทุนชุมชน

การพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนใหเขมแข็ง การเพิ่มขีดความสามารถผูนำาชุมชนนำาขับเคลื่อนแผนชุมชน และการสง

เสริมการจัดการความรูชุมชนบนพื้นฐานปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงซึ่งมีเปาหมายสรางผูนำาชุมชนระดับแกนนำา

ทั่วประเทศจำานวน691,110คนภายใน4ปในป2551ดำาเนินการใน217หมูบานทั่วประเทศเพื่อใหไดผูนำาชุมชน

ที่มีภาวะผูนำามีคุณธรรมจริยธรรมองคความรู เปนกลุมแกนนำาในการขับเคลื่อนและผลักดันนโยบายของรัฐใน

ระดับชุมชนใหมีทิศทางการพัฒนาชุมชนสอดคลองกับการพัฒนาประเทศ

“สิ่งที่ทำาใหหมูบานไดรับการคัดเลือกมาจากการดำาเนินการทั้ง6ดานประกอบดวยการลดรายจายเพิ่ม

รายได การเรียนรู อนุรักษ เอื้ออาทรและการประหยัดสิ่งที่คณะกรรมการมาดูแลวประทับใจที่สุดคือสถาบัน

การเงิน”นายสมานกลาว ซึ่งไดนำาปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใชในการดำาเนินการบริหารธนาคารชุมชน กุด

กะเสียนรวมใจ การประหยัด อดออม ออมเพื่อนำาไปใชในการผลิต ไมนำาไปใชฟุมเฟอย ใหกูโดยถือหลักความ

พอประมาณถือหลักมีเหตุมีผลและมีภูมิคุมกันในตัวที่ดีภายใตเงื่อนไขความรูคือรอบรูรอบคอบระมัดระวัง

และเงื่อนไขคุณธรรมซื่อสัตย สุจริต ขยัน อดทนและแบงปนปจจุบันมีเงินทุนหมุนเวียนประมาณ 14 ลานบาท

สมาชิกสถาบันการเงินชุมชนประกอบดวยหมูที่10,11,12บานกุดกะเสียนตำาบลเขื่องในซึ่งมีสมาชิก246ครัว

เรือน285คนมีจำานวนสมาชิกเงินฝาก464คน

“สรางผลดีใหชุมชนผูกู กูถูก คนฝากไดดอกเบี้ยสูง ตั้งแตรอยละ 2สูงสุดหากมีเงินฝาก 5 แสนบาท

ขึ้นไปดอกเบี้ยรอยละ 5 บาทไมหักภาษีดอกเบี้ยกูงายกวา แตใหกูเฉพาะคนในชุมชน เทานั้น สวนผูฝากนอก

ชุมชนก็ฝากไดดอกเบี้ยเทาคนในชุมชนแตกูไมไดทำาใหประชาชนประหยัดดอกเบี้ยเงินกูไดชุมชนก็พึงพอใจ

เสียดอกเบี้ยนอยกวาและยังไดสวัสดิการกลับคืนสูชุมชน “ นายสมาน ทวีศรี ประธานกรรมการสถาบันการเงิน

ชุมชนกุดกะเสียนรวมใจกลาว

ในมุมมองของคนในชุมชน บานกุดกะเสียนตางบอกเปนเสียงเดียวกันวาที่มีวันนี้ไดเพราะ “ผูนำาดี”

เปนผูนำาชุมชนที่เขมแข็งนอกจากการยอมรับของคนในชุมชนแลวยังมีรางวัลมากมายรับรองอาทิผูใหญบาน

ยอดเยี่ยมแหนบทองคำาป2523กำานันยอดเยี่ยมแหนบทองคำาป2546ประกาศเกียรติคุณ“คนดีศรีอุบล”ป2550

และรางวัลผูนำาชุมชนดีเดนระดับเขตป2550ในฐานะที่เปนแกนนำาสรางรอยยิ้มใหชุมชน

ตัวอยางของชุมชนพอเพียงดานพลังงาน

ตลอด 3 ป (2549-2551) ของการเดินหนาโครงการจัดทำาแผนพลังงานชุมชน 80 ชุมชน สนองพระ

ราชดำาริ “เศรษฐกิจพอเพียง” ของสำานักนโยบายและยุทธศาสตร สำานักงานปลัดกระทรวงพลังงาน ดวยมอง

เห็นศักยภาพชุมชนในการจัดการดานพลังงานที่ชุมชนทำาเองได ภายใตการบริหารจัดการทรัพยากรทองถิ่นที่

สามารถนำามาเปลี่ยนเปนพลังงานทดแทนใชในการดำาเนินชีวิตนั้นทำาไดจริง

“แผนพลังงานชุมชน”คือสิ่งที่เกิดขึ้นกับทุกชุมชนที่เขารวมในระยะเวลาที่ตางกันพรอมกับกลไกการ

ทำางานรวมกัน ระหวางภาคชุมชนและภาควิชาการ โดยเฉพาะเจาหนาที่พลังงานจังหวัดหรือสำานักงานพลังงาน

ภูมิภาคซึ่งเปนตัวแทนกระทรวงพลังงานไปเผยแพรความรูสรางความเขาใจ“พลังงานเรื่องใกลตัว”และนำาเสนอ

เทคโนโลยีพลังงานทางเลือกหรือพลังงานทดแทนหลากหลายประเภท ใหชาวบานเลือกนำาไปใชไดอยางเหมาะ

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001) 15

สมกับความตองการ เพื่อประโยชนสูงสุดของการใชพลังงานอยางคุมคา และไมทำาลายสิ่งแวดลอมปรากฏการณ

ที่เกิดขึ้นในชุมชนสวนใหญที่เขารวมคือการตอยอดหรือนำาเทคโนโลยีที่กระทรวงพลังงานนำามาใหนั้นนำาไป

ประยุกตตอเพื่อการใชงานที่สะดวกและสอดคลองกับความตองการของแตละคนแตละชุมชนที่แตกตางกันการ

ลองทำาลองใชใหเห็นผลกระจางชัดแลวจึงบอกตอ

“สาธิตพรอมอธิบาย” จึงเปนพฤติกรรมที่เกิดขึ้นโดยอัตโนมัติของวิทยากรตัวคูณพลังงาน หรือนัก

วางแผนพลังงานชุมชนที่ไมหวงแหนความรู เกิดเครือขายวิทยากรตัวคูณพลังงานขึ้นอยูในทุกกลุมคนของชุมชน

ไมวาจะเปนอันดับแรก คือ แกนนำา ตอมาคือ ชาวบานที่สนใจ และนำาไปทำาจริงจึงขยายผลตอกับเพื่อนบาน

ใกลเคียงหรือในหมูญาติมิตรกับอีกกลุมคือเยาวชนที่เปนพลังเสริมแตยั่งยืน

ภาพที่เกิดขึ้นในชุมชนที่ทำาตามแผนพลังงานชุมชนอยางแข็งขัน คือ เกิดการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิต

สรางวิถีพลังงานชุมชนที่ไปไดดีกับแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง จุดเดนของเทคโนโลยีพลังงานที่ถูกนำาไปปรับ

ใช ไมไดเกิดประโยชนเฉพาะตัวผูปฏิบัติ แตยังสรางผลดีตอชุมชนคนรอบขาง และสังคมประเทศโดยรวมเมื่อ

เราสามารถสรางทางเลือกการใชพลังงานทดแทนขึ้นไดเอง และมีการจัดการอยางครบวงจร การจัดการพลังงาน

อยางยั่งยืนจึงเกิดขึ้นไดภายใตสองมือของทุกคนที่ชวยกัน ไมตองหวั่นวิตกกับภาวะความไมแนนอนของน้ำามัน

ที่ตองนำาเขาจากตางประเทศอีกตอไป

เมื่อยอมรับวาพลังงานเปนเรื่องใกลตัวการจัดการพลังงานของชุมชนที่ชวยเสริมสรางความเขมแข็ง

ชุมชนจึงเกิดขึ้นในหลายดานอาทิ

1. ดานเทคโนโลยีพลังงานชุมชนเกิดผลชัดเจนในหลายตำาบล ตัวอยางเชน ชาว อบต.พลับพลาชัย

จ.สุพรรณบุรี สิ่งที่เกิดคือความคึกคักของชุมชนกับการเลือกใชเทคโนโลยีประหยัดพลังงาน การทำาถานอัดแทง

จากขี้เถาแกลบดำาของโรงไฟฟาชีวมวลในพื้นที่

คลายกันกับ อบต.นาหมอบุญ จ.นครศรีธรรมราช ที่ อบต.และบรรดาแกนนำาพรอมใจกันผลักดันเต็มที่ ทั้งคน

เครื่องมือ และงบประมาณ ทำาใหยังคงใชพลังงานเทาเดิมแตคาใชจายดานพลังงานกลับลดลงเรื่อย ๆ โดยมี

เทคโนโลยีเพื่อการจัดการพลังงานในแบบเฉพาะของคนนาหมอบุญเปนเครื่องมือ

2. ดานการพัฒนาประชาธิปไตย (การมีสวนรวม) ตัวอยางเชนอบต.ถ้ำารงค อ.บานลาดจ.เพชรบุรี มี

จุดเดนของการขยายผลแผนพลังงานชุมชน ผานกระบวนการจัดทำาแผนพลังชุมชนทุกดานเกิดขึ้นจากการมี

สวนรวมของชาวชุมชน ที่มีกิจกรรมพลังงานแทรกอยูในวิถีชีวิตประจำาวัน และวิถีอาชีพที่เห็นตรงกันวาตอง

เปนไปเพื่อการอนุรักษพลังงานดวยเชนกิจกรรมทองเที่ยวชุมชนที่ใหใชจักรยานแทนการใชรถยนต

3. ดานการพัฒนาวิสาหกิจชุมชน (กลุมอาชีพดานพลังงาน) มี 7ชุมชนที่ไดรับการนำาเสนอวาเกิดรูป

ธรรมจริง คือ อบต.หนองแซง อ.หันคา จ.ชัยนาท อบต.หนองโพรง อ.ศรีมหาโพธิ จ.ปราจีนบุรี อบต.ตาอ็อง

อ.เมืองสุรินทร จ.สุรินทร อบต.กุดน้ำาใส อ.น้ำาพอง จ.ขอนแกน อบต.กอเอ อ.เขื่องใน จ.อุบลราชธานี อบต.ทุง

อ.ไชยาจ.สุราษฎรธานีอบต.ทาขามอ.หาดใหญจ.สงขลา

ในทุกชุมชนเกิดอาชีพที่มาจากการตอยอดเทคโนโลยีพลังงานชุมชนออกมาเปนผลิตภัณฑสินคา

ชุมชนทำารายไดเปนอาชีพเสริม จากผลพวงการบริหารจัดการพลังงานทดแทนในชุมชนไมวาจะเปนถานจากกิ่ง

ไมที่เคยไรคาถานผลไมเหลือทิ้งในบรรจุภัณฑเกๆใชดูดกลิ่นในตูเย็นน้ำาสมควันไมที่ใชประโยชนไดสารพัด

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)16

ที่สำาคัญหลายชุมชนเกิดกลุมอาชีพชางผลิตเตาเผาถาน เตาซูเปอรอั้งโลประหยัดพลังงาน เตาชีวมวล

ในแบบที่ถูกประยุกตใหเหมาะกับการใชของแตละพื้นที่จำาหนายใหกับคนในตำาบลและนอกพื้นที่

4. ดานการศึกษา (กิจกรรมการเรียนการสอนดานพลังงาน) ชุมชนสวนใหญมองภาพความยั่งยืนดาน

การจัดการพลังงานชุมชน โดยมุงเปาหมายไปที่การปลูกฝงเด็กและเยาวชน ในรั้วโรงเรียนและในชุมชนเกิด

ความรูความเขาใจวาเรื่องพลังงานเปนอีกปจจัยหนึ่งที่เกี่ยวของในชีวิตประจำาวันของทุกคนและมีพลังงานหลาย

ชนิดสามารถบริหารจัดการใหเกิดความยั่งยืนไดจากทรัพยากรที่มีอยูในชุมชนสรางพฤติกรรมการใชพลังงาน

อยางรูคุณคา

5.ดานการทองเที่ยว(ศูนยการเรียนรูเพื่อเปนที่ศึกษาดูงาน)มีตัวอยาง2ชุมชนที่ทำาเรื่องนี้อยางเขมขน

คือ อบต.ดอนหญานาง อ.ภาชี จ.พระนครศรีอยุธยา เปนชุมชนที่เนนการเลือกนำาเทคโนโลยีพลังงานไปใชให

สอดคลองกับความตองการที่หลากหลายของคนในชุมชน ซึ่งมีทั้งทำานา ทำาสวน และคาขาย รวมทั้งเดินหนา

สรางจิตสำานึกผานการทำางานกับโรงเรียน และนักเรียนในพื้นที่หวังการเรียนรูที่ซึมลึกวาพลังงาน คือ สวนหนึ่ง

ของชีวิตที่ตองใสใจและจัดการจึงเกิดแหลงเรียนรูจากการทำาจริงกระจายอยูทั่วชุมชน

6. ดานสุขภาวะและสิ่งแวดลอม ผลอีกดานหนึ่งของการจัดการพลังงานชุมชนไปใชอยางมีเปาหมาย

ดังตัวอยาง ต.คอรุม อ.พิชัย จ.อุตรดิตถ ที่มีสำานักงานพลังงานภูมิภาคที่ 9 เขามาเสริมตอแนวทางเศรษฐกิจพอ

เพียง ที่ชุมชนทำาอยูเดิมอยางเขมแข็งนั้นใหมั่นคงยิ่งขึ้น มีการอบรมทำาปุยอินทรีย ซึ่งการลดการใชสารเคมีจะ

ชวยใหสุขภาพของคนในชุมชนและสิ่งแวดลอมดีขึ้นมีจุดเผยแพร ศูนยเรียนรูพลังงานมีการอบรมการทำาไบโอ

เซลอบรมเผาถานเปนตน

7. ดานบัญชีพลังงานครัวเรือน การทำาบัญชีคาใชจายดานพลังงานถือเปนหัวใจ หรือจุดเริ่มตนของ

การไดมาซึ่งขอมูลในการสรางความรวมมือหาทางออกของการประหยัด ลดคาใชพลังงาน แทบทุกชุมชนใช

เปนเครื่องมือรวมทั้งอบต.บางโปรงอ.เมืองจ.สมุทรปราการที่สำานักงานพลังงานภูมิภาคที่1ไดเขาไปเชื่อมตอ

แนวทางการพัฒนาชุมชนในวิถีเศรษฐกิจพอเพียงในแบบเฉพาะของสังคมกึ่งเมืองกึ่งอุตสาหกรรมที่มีทรัพยากร

ที่จะแปลงมาเปนพลังงานทดแทนไดนั้นมีนอย ชุมชนจึงเดินหนาดวยการสรางจิตสำานึกกับเครื่องมือ “บัญชี

พลังงานครัวเรือน”ที่ไมตองลงทุนเพราะทุกคนทำาไดดวยตัวเองและทำาไดตลอดเวลา

นี่คือ การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นจากการรูจักการบริหารจัดการและการใชพลังงานชุมชนอยางมี

ประสิทธิภาพ เปนวิถีพลังงานชุมชนของคนพอเพียง ที่กำาลังขยายผลออกไปอยางกวางขวาง และเราทุกคน

สามารถมีสวนรวมได และเริ่มไดตลอดเวลา เราสามารถชวยจัดการกับปญหาพลังงานใหหมดไปได เมื่อเรารูจัก

พึ่งตนองและใชชีวิตดวยความพอประมาณความมีเหตุผลและมีภูมิคุมกันอันเปนหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

ที่จะนำาไปสูการจัดการพลังงานชุมชนอยางยั่งยืน

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001) 17

จากขอความตอไปนี้ใหผูเรียนวิเคราะหเขียนสงอาจารยประจำากลุมและนำาเสนอเพื่อแลกเปลี่ยน

“การโฆษณาในจอทีวีและวิทยุปจจุบันถายังโฆษณากันอยางบาเลือดอยูอยางน้ีจะไปสอนใหคนไมซ้ือ

ไมจาย และใหบริโภคตามความจำาเปนไดอยางไร ในเม่ือปลอยใหมีการกระตุนการบริโภคแบบเอาเปนเอาตายอ

ยูเชนน้ีผูคนก็คิดวาอะไรท่ีตัวเองตองการตองเอาใหไดความตองการถูกทำาใหกลายเปนความจำาเปนไปหมด”

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

ใบงานที่2

กิจกรรมที่2

การแกปญหาชุมชนบท ที่3

สาระสำาคัญ การแกปญหาชุมชนโดยใชปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยพื้นฐานก็คือการพึ่งพาตนเอง เปนหลัก

การทำาอะไรเปนขั้นตอน รอบคอบ ระมัดระวัง พิจารณาถึงความพอดี พอเหมาะพอควร ความสมเหตุสม

ผล และการพรอมรับความเปลี่ยนแปลง การสรางความสามัคคีใหเกิดบนพื้นฐานของความสมดุล ในแตละ

สัดสวนแตละระดับ ครอบคลุมทั้งดานจิตใจ สังคม เทคโนโลยีทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมรวมถึง

เศรษฐกิจ

ผลการเรียนรูที่คาดหวัง 1. สำารวจและวิเคราะหปญหาของชุมชนดานสังคมเศรษฐกิจสิ่งแวดลอมและวัฒนธรรมพื้นฐาน

ของหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

2. อธิบายแนวทางพัฒนาชุมชนดานสังคม เศรษฐกิจ สิ่งแวดลอมและวัฒนธรรมตามหลักแนวคิด

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงได

3. เสนอแนวทางและมีสวนรวมในการแกปญหา หรือพัฒนาชุมชนดานสังคม เศรษฐกิจ สิ่งแวด

ลอมและวัฒนธรรมโดยใชปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

4. มีสวนรวมในการสงเสริม เผยแพร ขยายผลงานการปฏิบัติตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

ของบุคคลชุมชนที่ประสบผลสำาเร็จ

ขอบขายเนื้อหา เรื่องที่1 ปญหาของชุมชน

เรื่องที่2 การจัดทำาแผนชุมชน

เรื่องที่ 3 การประยุกตใชเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อแกไขปญหาชุมชน

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)20

ในแตละชุมชนจะมีปญหาที่แตกตางกันออกไปขึ้นอยูกับบริบทของชุมชนแตโดยทั่วไปเราสามารถ

แบงปญหาของชุมชนออกในดานตางๆดังนี้

1. ปญหาดานการศึกษาอาทิเชนจำานวนผูไมรูหนังสือระดับการศึกษาของประชาชน

อัตราการศึกษาในระดับตางๆและแหลงเรียนรูในชุมชนเปนตน

2. ปญหาดานสุขภาพอนามัยไดแกภาวะทุโภชนาการคนพิการโรคติดตอโรคประจำาตัวอัตราการ

ตายของทารกแรกเกิดสถานพยาบาลในชุมชนการรับบริการดานสาธารณสุขเปนตน

3. ปญหาดานสังคมการเมืองการปกครองไดแกการเกิดอาชญากรรมแหลงอบายมุขความขัดแยง

ทางการเมืองกิจกรรมที่เกี่ยวของกับการเลือกตั้งในระดับตางๆ

4. ปญหาดานสิ่งแวดลอม และทรัพยากรธรรมชาติไดแก ปญหามลภาวะตางๆ การทำาลายทรัพยากร

ธรรมชาติและสิ่งแวดลอมของมูลฝอยกับธรรมชาติตางๆ

5. ปญหาดานศาสนา ศิลปวัฒนธรรม ไดแก การสืบทอด อนุรักษและการปฏิบัติศาสนกิจของ

ประชาชนที่สงผลถึงความรักและความสามัคคีของคนในชาติเชน

- ดานการศึกษา

- สุขภาพอนามัย

- ดานสังคม/การเมืองการปกครอง

- สิ่งแวดลอม

- ศาสนาวัฒนธรรมคุณธรรม

ควรแยกปญหาเปนดานๆ มากวาการยกมาเปนอยางๆ ใหผูเรียนจำาแนกและคนหาปญหาในชุมชนของ

ตนเอง

แนวทางการแกปญหาชุมชน

เนนเรื่องปญหา เปนการเปลี่ยนแปลงที่เอาปญหามาเปนตัวตั้ง แลวหาแนวทางจัดการหรือแกปญหา

นั้นๆชุมชนเปลี่ยนแปลงไปหรือไมอยางไรดูที่ปญหาวามีอยูและแกไขไปอยางไร

เนนเรื่องอำานาจเปนการเปลี่ยนแปลงที่มองตัวอำานาจเปนสำาคัญชุมชนเปลี่ยนแปลงไปหรือไมอยางไร

ดูที่ใครเปนคนจัดการ อำานาจในการเปลี่ยนแปลงอยูที่ไหน ศักยภาพในการเปลี่ยนแปลงเพิ่มขึ้นหรือไม และสุด

ทายมีการเปลี่ยนโครงสรางอำานาจหรือไม

เนนการพัฒนาเปนการเปลี่ยนแปลงที่เนนที่พลังจากภายในชุมชนดำาเนินการเปลี่ยนแปลงชุมชนโดย

การตัดสินใจการกระทำาของคนในชุมชนเองไมไดไปเปลี่ยนที่คนอื่นหากเปนการเปลี่ยนที่ชุมชนและไมไดเอา

ตัวปญหาเปนตัวตั้งแตเปนความพยายามที่จัดสรางชุมชนที่พึ่งตนเองและสามารถยืนอยูไดดวยตนเอง

เรื่องที่1ปญหาชุมชน

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001) 21

เรื่องที่2การจัดทำาแผนชุมชน

การแกปญหาชุมชนที่เปนรูปแบบและขั้นตอน นาจะใชการแกปญหาในรูปแบบชุมชนโดยชุมชนจะ

ตองมีคณะทำางานที่มาจากหลายภาคสวน เขามามีสวนรวมในการแกปญหาของชุมชนดวยตนเอง โดยนำาเอา

ปญหาและประการณของชุมขน มาวิเคราะห จัดลำาดับและแนวทางการแกไข มารวมกันพิจารณา ปญหาใน

บางเรื่องชุมชนสามารถแกไขไดดวยตนเองปญหาใหญๆและซับซอนอาจตองจัดทำาเปนโครงการประสานงาน

หนวยงาน องคการภาครัฐ หรือองคกรปกครองสวนทองถิ่นหรือหนวยงานที่มีการรับผิดชอบ และมีศักยภาพ

โดยตรงตลอดจนโครงการของรัฐบาล

การจัดทำาแผนชุมชนนาจะเปนเนื้อหาสาระหนึ่งที่ชุมชนจะตองไดรับการฝกฝนเพราะในปจจุบันนี้

ทางราชการไดใชแนวทางของแผนชุมชนเปนแนวทางในการพัฒนาไมวาจะเปนโครงการกองทุนเศรษฐกิจพอ

เพียงโครงการSMLและโครงการขององคการตางๆแมกระทั่งองคการปกครองสวนทองถิ่น

เรื่องที่3การประยุกตใชเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อแกปญหาชุมชน

ดานจิตใจมีจิตใจเขมแข็งพึ่งตนเองได/มีจิตสำานึกที่ดี/เอื้ออาทร/ประนีประนอมนึกถึงผลประโยชนสวนรวมเปนหลัก

ดานสังคมชวยเหลือเกื้อกูลกัน/รูรักสามัคคี/สรางความเขมแข็งใหครอบครัวและชุมชน

ดานทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม รูจักใชและจัดการอยางฉลาดและรอบคอบ / เลือกใชทรัพยากร

ที่มีอยูอยางคุมคาและเกิดประโยชนสูงสุด/ฟนฟูทรัพยากรเพื่อใหเกิดความยั่งยืนสูงสุด

ดานเทคโนโลยี รูจักใชเทคโนโลยีที่เหมาะสม สอดคลองกับความตองการและสภาพแวดลอม

(ภูมิสังคม)/พัฒนาเทคโนโลยีจากภูมิปญญาชาวบานเองกอน/กอใหเกิดประโยชนกับคนหมูมาก

การประยุกตใชปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

- โดยพื้นฐานก็คือการพึ่งพาตนเองเปนหลักการทำาอะไรเปนขั้นตอนรอบคอบระมัดระวัง

- พิจารณาถึงความพอดีพอเหมาะพอควรความสมเหตุสมผลและการพรอมรับความเปลี่ยนแปลง

- การสรางสามัคคีในเกิดขึ้นบนพื้นฐานของความสมดุลในแตละสัดสวนแตละระดับ

- ครอบคลุมทั้งดานจิตใจสังคมเทคโนโลยีทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมรวมถึงเศรษฐกิจการ

5. จัดระเบียบชุมชน

1. การชวยตนเอง (Self – help) หมายถึงการเปลี่ยนแปลงที่ชุมชนคนหาปญหา รับสมัครสมาชิก

และใหบริการกันเองโดยรับความชวยเหลือจากภายนอกใหนอยที่สุด

2. การสรางพันธมิตร (Partnership) หมายถึงการเปลี่ยนแปลงการดำาเนินการโดยคนในชุมชนที่

มีปญหารวมตัวกันรับความชวยเหลือจากภายนอกโดยเฉพาะดานการเงิน

3. การทำางานรวมกัน(Coproduction)หมายถึงการจัดตั้งกลุมองคกรในชุมชนขึ้นมารับผิดชอบกิจ

กรรมรวมกับหนวยงานภาครัฐ

4. การกดดัน (Pressure) หมายถึงการเปลี่ยนแปลงที่คนในชุมชนคนหาประเด็นปญหาของตน

มาจัดการ แตเปนการจัดการภายใตกฎเกณฑของบานเมือง ดวยการโนมนาวใหนักการเมืองและขาราชการ

เปลี่ยนแปลงนโยบาย

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)22

5. การประทวงคัดคาน (Protest) หมายถึงการรวมตัวกันของประชาชน และมีการจัดระเบียบที่

มุงกอใหเกิดการเปลี่ยนอปลงระบบเศรษฐกิจและการเมือง

ทำาอยางไรจึงจะจัดชุมชนใหมีการทำางานอยางมีประสิทธิภาพ

กิจกรรมที่ชุมชนตองรับผิดชอบคือ

- ตั้งคณะกรรมการบริหาร

- ประเมินสภาพของชุมชน

- เตรียมแผนการปฏิบัติงาน

- หาทรัพยากรที่จำาเปน

- ทำาใหแนใจวากิจกรรมของชุมชนทั้งหมด จะตองมีการติดตามและการบริหารที่มีประสิทธิภาพ

สูงสุดสำาหรับการปฏิบัติงาน

การประเมินสภาพชุมชน - ชุมชนการดำาเนินกิจกรรมของตนเองโดยอิงขอมูลสารสนเทศ

- วิเคราะหชุมชนหรือเรื่องราวของชุมชนคณะกรรมการบริหารจะตองทำาการประเมินดวย

คณะกรรมการเอง

- มองปญหาและหาทางแกไขทรัพยากรและขอจำากัด

- ประเมินสิ่งที่คนพบใหผสมผสานกันเปนองครวมที่จะเสนอใหชุมชนไดรับทราบ

- การประเมินเปนสิ่งที่ตองกระทำากอนที่จะมีการวางแผนปฏิบัติงานของชุมชนใหแนใจวาชุมชนมี

ความเขาใจที่ถูกตองตรงกันกับสิ่งที่คณะบริหารไดสังเกตมาและเปนความเห็นรวมกันเกี่ยวกับ

ธรรมชาติและขอบเขตของปญหาและศักยภาพ

การเตรียมแผนปฏิบัติการชุมชน - ชุมชนเปนผูกำาหนดอนาคตของตนเอง

- การตัดสินสิ่งที่ตองการเฝาสังเกตสิ่งที่มีอยู และทำาความเขาใจขั้นตอนที่ตองการ เพื่อใหไดสิ่งที่

ตองการทั้งหลายทั้งปวงคือพื้นฐานการวางแผน

- เนื้อแทของการวางแผนการจัดการ

เราตองการอะไร

เรามีอะไรอยูในมือ

เราจะใชสิ่งที่อยูในมืออยางไรใหไดสิ่งที่เราตองการ

อะไรจะเกิดขึ้นเมื่อเราทำา

แผนปฏิบัติการของชุมชนควรชี้ใหเห็นถึง - เดี๋ยวนี้ชุมชนเปนอยางไร

- เมื่อสิ้นสุดแผนแลวตองการที่จะเปนอยางไร

- จะไดอะไรจากการเปลี่ยนแปลง

- คณะกรรมการบริหารจะเปนผูรางแผนปฏิบัติจากขอมูลสะทอนกลับของชุมชน จากการประเมิน

ปจจุบันรางแผนปฏิบัติการควรนำาเสนอตอชุมชนท้ังหมดเพ่ือการปรับแผนและการอนุมัติจากชุมชน

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001) 23

กิจกรรมที่3 ใหผูเรียนแบงกลุมกลุมละ5-10คนศึกษาปญหาของชุมชนจัดปญหาเปนกลุมๆและหาแนวทางแกปญหา

ใบงานที่3

ทานคิดอยางไรเกี่ยวกับประเด็นตอไปนี้

“ มีเรื่องจริงเกี่ยวกับนาสาวกับหลานชายจากชายจากปลายทุงอยุธยาซึ่งมีทั้งปลาและพืชผักพื้นบานอุดมสม

บูรณนามีการศึกษาสูงจึงยายไปเปนครูอยูในเมืองใหญเวลากลับไปเยี่ยมบานเธอจะรับประทานอาหารจำาพวก

ปลาและผักพื้นบานดวยความพอใจ สวนหลานชายมักบน วาปลาและผักพื้นบานเปนอาหารลาสมัย หนุมนอย

คนนั้นจึงชอบขับมอเตอรไซค เขาไปในตลาดเพื่อรับประทานอาหารทันสมัย ไดแกบะหมี่สำาเร็จรูป น้ำาอัดลม

ขนมกรุบกรอบ”

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)24

กิจกรรมที่4

ใหผูเรียนแบงกลุม 5-10 ใหวิจารณ สถานการโลกวาเหตุใดประเทศที่มีความเจริญกาวหนาอยาง

ประเทศสหรัฐอเมริกาจึงประสบปญหาเศรษฐกิจตกต่ำา

ใบงานที่4

ใหผูเรียนบันทึกสาเหตุที่ทำาใหภาวะเศรษฐกิจตกต่ำาทั่วโลก

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

สถานการณของประเทศไทยและสถานการณโลกกับความพอเพียง

บท ที่4

สาระสำาคัญ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มุงเนนใหเกิดการพิจารณาอยางรอบดาน มีความรอบคอบ และ

ระมัดระวังในการวางแผนและการดำาเนินงานทุกขั้นตอน เพื่อมิใหเกิดความเสียหายตอการพัฒนา เปนการ

พัฒนาที่คำานึงถึงการมีรากฐานที่มั่นคงแข็งแรง สรางการเจริญเติบโตอยางมีลำาดับขั้นตอน สามารถยกระดับ

คุณภาพชีวิตทั้งทางกายภาพและทางจิตใจควบคูกัน หลักการของเศรษฐกิจพอเพียงจึงมิไดขัดกับกระแสโลกาภิ

วัฒนตรงกันขามกลับสงเสริมใหกระแสโลกาภิวัฒนไดรับการยอมรับมากขึ้นดวยการเลือกรับการเปลี่ยนแปลง

ที่สงผลกระทบในแงดีตอประเทศ ในขณะเดียวกันตองสรางภูมิคุมกันในตัวที่ดีพอสมควรตอการเปลี่ยนแปลง

ในแงที่ไมดีและไมอาจหลีกเลี่ยงได เพื่อจำากัดผลกระทบใหอยูในระดับไมกอความเสียหายหรือไมเปนอันตราย

รายแรงตอประเทศ

ผลการเรียนรูที่คาดหวัง ตระหนักในความสำาคัญของการพัฒนาประเทศภายใตกระแสโลกาภิวัฒนและเลือกแนวทางหลัก

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกตใชในการดำาเนินชีวิตอยางสมดุลและพรอมรับตอความเปลี่ยนแปลงของ

ประเทศภายใตกระแสโลกาภิวัฒน

ขอบขายเนื้อหา เรื่องที่ 1 สถานการณโลกปจจุบัน

เรื่องที่ 2 สถานการณพลังงานโลกกับผลกระทบเศรษฐกิจไทย

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)26

เรื่องที่1สถานการณโลกปจจุบัน(ชวงป2551-2552)

เมื่อสหรัฐอเมริกาไดพัฒนาเศรษฐกิจของตน สูสูงสุดของทุนนิยมโลก เนื่องจากตลาดทุนจากทั่วโลก

หลั่งไหลสูตลาดทุนในสหรัฐอเมริกา หลังจากเกิดวิกฤตเศรษฐกิจเอเซียและขยายตัวออกไปทั่วโลก สตอกทุน

จำานวนมหาศาลในแตละประเทศ ไมสามารถนำาไปลงทุนได เนื่องจากเศรษฐกิจชะลอตัวถึงขั้นวิกฤติ เม็ดเงิน

จากสตอกทุน ทั่วทุกมุมโลกไดไหลบาทะลักสูตลาดทุนในสหรัฐอเมริกา ปญหาจากการเติบใหญของทุนใน

สหรัฐอเมริกา ก็คือการขยายพื้นที่การลงทุน เพื่อกระจายทุนออกไป ในขอบเขตปริมณฑลใหกวางที่สุด เพื่อ

รองรับการขยายตัวของทุนที่นับวันจะเติบใหญ

ป พ.ศ.2541 ขณะที่วิกฤตเศรษฐกิจกำาลังเปนภัยคุกคามประเทศตางๆ จากทั่วโลก ตลาดทุนใน

สหรัฐอเมริกากลับพุงทะยานอยางรวดเร็วดัชนีหุนDowJonesพุงทะยานทะลุ10,000จุดเปนครั้งแรกและสูงสุด

กวา 11,000 จุด Nasdaq สูงกวา 3,800 จุด สรางความเลื่อมใสศรัทธา งุนงง และไมเขาใจตอเศรษฐกิจอเมริกา ที่

สวนทางกับวิกฤตเศรษฐกิจโลกซึ่งจริงๆแลวเปนเรื่องที่สามารถทำาความเขาใจไดไมยากเมื่อสตอกทุนในแตละ

ประเทศ ไมสามารถนำาไปลงทุนภายในประเทศได และความเชื่อมั่นในตลาดทุนอเมริกา ยังคงอยูในความรูสึกที่

ดีของนักลุงทุน ดังนั้น ทุนจากทั่วทุกมุมโลกจึงหลั่งไหลเขาสูตลาดทุนในอเมริกา เมื่อตลาดทุนในอเมริกาไมได

เติบโตบนพื้นฐานของความเปนจริง การเติบทางเศรษฐกิจแบบฟองสบูของสหรัฐอเมริกา จึงนาจะยืนอยูได

ไมนาน

ป 2001 ปฐมวัยยางกาวแรก ของรอบพันปที่สาม บริษัทยักษใหญในสหรัฐอเมริกาเริ่มทะยอย ประกาศ

ผลประกอบการกำาไรที่ลดลง และการประกาศปลดพนักงาน เชน เมื่อเดือนธันวาคม 2543 เจเนอรัล มอเตอรส

(จีเอ็ม)ปลดพนักงาน15,000คนวันพุธที่24มกราคม2544ลูเซนตเทคโนโลยีผูผลิตอุปกรณโทรศัพทยักษใหญ

ประกาศปลดพนักงาน 16,000 ตำาแหนง เวิรลพูลผูผลิตเครื่องใชไฟฟาปลดพนักงาน 6,000 คน เอโอแอล ไทม

วอรเนอรกิจการสื่อยุคใหมจากการผนวกระหวางอเมริกาออนไลนกับไทมวอรเนอรปลดพนักงาน2,000คน

การแกวงตัวอยางไรทิศทางและไมชัดเจนของตลาดทุนในสหรัฐอเมริกา เร่ิมท่ีจะผันผวนและไมแนนอน

นักลงทุนเริ่มไมแนใจตอความเชื่อมั่นตลาดทุนอเมริกา และเมื่อนายคิอิชิ มิยาซาวา รัฐมนตรีคลังญี่ปุน กลาวเมื่อ

วันที่8มีนาคม2544ในการชี้แจงตอคณะกรรมาธิการงบประมาณของวุฒิสภายอมรับความปราชัยทางเศรษฐกิจ

อยางเปนทางการครั้งแรก หลังจากที่เศรษฐกิจญี่ปุนผุกรอนเปนปญหายืดยื้อยาวนานมารวม 10 ป วา ฐานะ

การเงินของประเทศกำาลังย่ำาแยเต็มที หรืออาจกลาวไดวา ใกลจะลมละลายแลว สัปดาหรุงขึ้นหลังการแถลงของ

มิยาซาวาตลาดทุนในสหรัฐอเมริกานำาโดยNASDAQลวงลงกวา30%ตามดวยDowJones,S&Pและตลาดทุน

ทั่วโลกพังทะลายลงทันทีจอรจบุชเรียกสถานการณนี้วาเปนWorldStockCrisis

ขณะที่นักลงทุนจากทั่วโลก เกิดความไมเชื่อมั่นตลาดทุนในสหรัฐอเมริกา เหตุการณความตึงเครียด

ในภูมิภาคตางๆ ทั่วโลก ในชวงของเดือนมีนาคม 2544 ไลตั้งแตการประกาศจะพัฒนาขีปวุธปองกันตนเองของ

สหรัฐอเมริกา การจับตัว มิโลเซวิช อดีตผูนำา ยูโกสลาเวีย การตอสูของชาวปาเลสไตน ที่พัฒนาจากการขวาง

กอนอิฐกอนดิน มาเปนการวางระเบิดและมีการใชปน ความตึงเครียดในเชสเนีย การทำาลายพระพุทธรูปที่ใหญ

ที่สุดในโลกของกลุมตาลีบันในอัฟกานิสถานไดสรางแผลลึกในจิตใจของชาวพุทธตอชาวมุสลิมองคทะไลลา

มะธิเบต เยือนใตหวัน เรือดำาน้ำาอเมริกาโผลที่เกาะแหงหนึ่งในญี่ปุนโดยไมมีการแจงลวงหนา สหรัฐอเมริกา

ประกาศขายอาวุธแกใตหวัน ปดทายดวยการยั่วยุจีน ดวยการใชเครื่องสอดแนมบินรุกล้ำาเขาไปในนานฟาจีน

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001) 27

กระทั่งทำาใหจีนตองใชเครื่องบินขับไลสองลำา ขึ้นบังคับใหเครื่องบินสอดแนมของสหรัฐลงจอดบนเกาะไหหลำา

เหตุการณที่เกิดความตึงเครียดดังกลาวลวนเกิดขึ้นในเดือนมีนาคมขณะที่วิกฤตตลาดทุนของสหรัฐอเมริกากำาลัง

เกิดขึ้นพอดี โดยเบื้องลึกจะเกิดจากการสรางสถานการณโดยสหรัฐอเมริกาหรือไมก็ตาม ภายในระยะเวลาเพียง

หนึ่งเดือนดัชนีตลาดหุนDowJonesก็ดีดกลับขึ้นมายืนอยูในระดับที่สูงกวาเดือนมกราคมเสียอีกทั้งที่เศรษฐกิจ

ของสหรัฐอเมริกายังตกอยูในภาวะที่เลวราย

สถานการณเศรษฐกิจสหรัฐอเมริกา – ญี่ปุน กำาลังจะนำาไปสูวิกฤตเศรษฐกิจทุนนิยม การเตรียมพรอม

ของสหรัฐอเมริกาในการตั้งรับ และเปดแนวรุกตอสถานการณดังกลาว มานานกวา 20 ป นั่นก็คือการเตรียม

พรอมดานยุทธศาสตร “การทำาสงครามเลี้ยงเศรษฐกิจ” เนื่องจากสหรัฐอเมริกา ไดพัฒนาปจจัยการผลิตสูยุค IT

(Information Technology) ดังนั้น ยุทธศาสตร ยุทธวิธี ทางสงคราม ไดถูกพัฒนารูปแบบสงครามสูยุค IT

ขณะท่ีรูปแบบยุทธศาสตร - ยุทธปจจัย ของประเทศตางๆ ท่ัวโลก ยังคงใชรูปแบบของสงครามในยุคอุตสาหกรรม

(บางประเทศมหาอำานาจอยาง จีน –รัฐเซีย รูปแบบสงครามอาจพัฒนาสูยุค IT แลว แตยังไมมีการสาธิต เชน

สหรัฐอเมริกาที่ไดผานการสาธิตแลวในสงครามอาว)

ประเทศจีนหลังจากที่ เติ้งเซี่ยวผิง ไดประกาศนโยบายสี่ทันสมัย นำาประเทศจีนสูการพัฒนาดาน

พลัง การผลิต ดวยนโยบาย หนึ่งประเทศสองระบบ ทำาให GDP จีน เติบโตระหวาง 8–12% มาโดยตลอด แม

ปจจุบันที่วิกฤตเศรษฐกิจโลกสงผลกระทบกับทุกประเทศ การเติบโตทางเศรษฐกิจของจีน ก็ยังยืนอยูในระดับ

7-8% จากการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจของจีนดังกลาว ยอมที่จะไปกระทบ และขัดขวางตอผลประโยชนของ

สหรัฐอเมริกา ในการที่จะแผอิทธิพลของสูการเปนจักรวรรดินิยมจาวโลก ดังนั้น ความพยายามในการที่จะ

ทำาลายจีนใหออนกำาลังลง ดวยการแยกสลายจีนจาก 8 เขตปกครองตน ใหเปนแปดประเทศเชนเดียวกับรัฐเซีย

จึงนับเปนสุดยอดของยุทธศาสตรอันจะนำาไปสูความสำาเร็จของการเปนจักรวรรดินิยมจาวโลก

เรื่องที่2สถานการณพลังงานโลกกับผลกระทบเศรษฐกิจไทย

ปญหาเรงดวนในปจจุบันที่สงผลกระทบตอเกือบทุกประเทศในโลก คือ การที่ราคาน้ำามันไดสูงขึ้น

อยางรวดเร็วและตอเนื่องในชวงเวลา 4-5 ปที่ผานมา และ ดูเหมือนน้ำามันในปนี้ (พ.ศ.2551) จะแพงสูงสุดเปน

ประวัติการณแลว ภาวะน้ำามันแพงทำาใหตนทุนดานพลังงาน (โดยเฉพาะอยางยิ่งในการขนสง) สูงขึ้นอยาง

รวดเร็ว มีผลลูกโซตอไปยังราคาสินคาและบริการตางๆ นอกจากจะทำาให คาครองชีพสูงขึ้นมากแลว ยังเปน

อุปสรรคตอการขยายตัวทางเศรษฐกิจอีกดวย

ผลกระทบเหลานี้ไดกอใหเกิดการประทวงของกลุม ผูที่ตองแบกรับภาระ เชน คนขับรถบรรทุก และ

ชาวประมงในหลายประเทศ รวมทั้งการเรียกรองใหรัฐบาลยื่นมือเขามาแทรกแซงและใหความชวยเหลือ ปญหา

ราคาน้ำามันแพงมากในชวงนี้ถือไดวาเปนวิกฤตการณน้ำามันครั้งที่3ของโลกก็วาได

7ปจจัยตนเหตุน้ำามันแพง! ราคาน้ำามันดิบในตลาดโลกเริ่มขยับตัวขึ้นสูงอยางเห็นไดชัดในป 2547 โดยราคาน้ำามันดิบ สูงขึ้น

บารเรลละประมาณ $10 เปนกวา $38 ตอบารเรล และหลังจากนั้นเปนตนมา ราคาก็มีแนวโนมสูงขึ้นโดยตลอด

จะมีลดลงบางในบางครั้งเปนชวงสั้นๆ เทานั้น โดยความผันผวนของราคามีมากขึ้น แตการเปลี่ยนแปลงเปนไป

ในทางเพิ่มมากกวาทางลด

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)28

ในชวงปลายป 2550 ราคาน้ำามันดิบพุงสูงเกิน $100 ตอบารเรล ซึ่งนอกจากจะเปนระดับที่สูงที่สุดเปน

ประวัติการณในรูปของราคาปปจจุบันในชวงครึ่งปแรกของป2551ราคาน้ำามันก็ยังคงขยับสูงขึ้นอยางตอเนื่อง

และอยูในระดับกวา$130ตอบารเรลในสัปดาหที่2ของเดือนมิถุนายน2551มีบทความขอเขียนจำานวนมากที่ได

วิเคราะหและอธิบายสาเหตุของภาวะน้ำามันแพงดังกลาวสวนใหญมีประเด็นที่เหมือนกันและสอดคลองกันดังนี้

1) กำาลังการผลิตสวนเกิน (excessproduction capacity) ในตลาดน้ำามันดิบอยูในระดับที่คอนขางต่ำามา

ตลอด5ปที่ผานมาทั้งนี้เปนผลจากการที่ประเทศผูผลิตน้ำามันหลายแหงขาดแรงจูงใจในการขยายกำาลังการผลิต

ในชวงที่ราคาน้ำามันอยูในระดับคอนขางต่ำาในชวงทศวรรษ1990หนวยงานพลังงานของสหรัฐ(EIA)รายงานวา

ในเดือนกันยายน2550OPECมีกำาลังการผลิตสวนเกินเพียง2ลานบารเรลตอวัน(ประมาณ2%ของปริมาณการ

ใชน้ำามันของโลก)โดยประมาณ80%ของสวนเกินนี้อยูในซาอุดีอาระเบียเพียงประเทศเดียว

2) การผลิตน้ำามันจากแหลงใหมๆ ในโลก เริ่มมีตนทุนที่สูงมากขึ้น ทั้งนี้อาจเปนเพราะแหลงน้ำามัน

ขนาดใหญๆ ถูกคนพบและใชงานเปนสวนใหญแลว ยังเหลืออยูก็จะเปนแหลงน้ำามันขนาดเล็ก หรือที่มีคุณภาพ

ต่ำาหรือที่อยูในถิ่นทุรกันดาร/น้ำาทะเลลึกๆซึ่งมีตนทุนการสำารวจและการผลิตที่สูงมากมีการวิเคราะหพบวาใน

ปจจุบันตนทุนการผลิตน้ำามันในปริมาณ4ลานบารเรลตอวัน(คิดเปน5%ของปริมาณการผลิตของโลกในปจจุบัน)

มีตนทุนการผลิตสูงถึง$70ตอบารเรลตัวอยางที่เห็นไดชัดคือทรายน้ำามัน(tarssands)ในแคนาดาซึ่งเริ่มผลิต

ออกมาแลวและมีตนทุนการผลิตไมต่ำากวา$60ตอบารเรล

3) ในประเทศผูผลิตและสงออกน้ำามันรายใหญหลายราย การผลิตน้ำามันมีโอกาสหยุดชะงักได (supply

disruption) เพราะเหตุจากความไมสงบทางการเมือง สงคราม และภัยธรรมชาติ เหตุการณสำาคัญที่บงชี้ถึง

ปญหานี้ไดแกการบุกอิรักของกองทัพสหรัฐในป2546ทำาใหกำาลังการผลิตน้ำามันของอิรักลดลงระดับหนึ่งและ

ความไมสงบซึ่งยังคงเกิดขึ้นในประเทศหลังจากนั้น ยังเปนอุปสรรคสำาคัญตอการผลิตและการสงออกน้ำามันของ

อิรักใหกลับไปสูระดับปกติ

ความขัดแยงระหวางอิหรานกับประเทศตะวันตกเกี่ยวกับโครงการพัฒนานิวเคลียรของอิหราน (ซึ่งเปน

ผูผลิตน้ำามันมากเปนอันดับที่4ของโลก)กอใหเกิดความตึงเครียดในภูมิภาคตะวันออกกลางระหวางอิหรานและ

สหรัฐโดยอิหรานประกาศวาจะใชน้ำามันเปนอาวุธเพื่อตอบโตมาตรการคว่ำาบาตรของสหรัฐและในป2551ไดมี

การเผชิญหนากันระหวางทหารอิหรานและทหารสหรัฐในบริเวณชองแคบฮอรมุซซึ่งเปนทางผานสำาคัญสำาหรับ

การขนสงน้ำามันจากตะวันออกกลาง

พายุเฮอรริเคนในแถบอาวเม็กซิโกในเดือนกันยายน 2548 มีผลกระทบตอแทนผลิตน้ำามันของเม็กซิโก

และโรงกลั่นที่ตั้งอยูตอนใตของสหรัฐ มีผลใหราคาน้ำามันเบนซินในสหรัฐเพิ่มสูงขึ้นเปน $3 ตอแกลลอน ซึ่ง

เปนระดับที่สูงสุดในรอบ25ป

ผูกอการรายในไนจีเรียคุกคามแหลงผลิตน้ำามันหลายครั้ง ทำาใหประมาณการผลิตและสงออกน้ำามันจาก

ไนจีเรียลดลงประมาณ500,000บารเรลตอวัน

ความขัดแยงทางการเมืองระหวางรัฐบาลเวเนซุเอลาและรัฐบาลสหรัฐ ทำาใหการนำาเขาน้ำามันจากเวเนซุเอลาของ

สหรัฐมีความเสี่ยงมากขึ้น

4) ในหลายประเทศที่สงออกน้ำามันได มีการผลิตน้ำามันในปริมาณที่ลดลงไป เพราะปริมาณสำารอง

เริ่มมีขอจำากัดมากขึ้น ในขณะเดียวกันความตองการใชน้ำามันในประเทศเหลานี้ก็เพิ่มขึ้นตามการขยายตัวของ

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001) 29

ประชากรและเศรษฐกิจดวย ทำาใหหลายประเทศตองลดการสงออกลง เชน อินโดนีเซีย เม็กซิโก นอรเวย และ

อังกฤษในระหวางป2005ถึง2006การบริโภคน้ำามันภายในประเทศผูสงออก5อันดับแรกคือซาอุดีอาระเบีย

รัสเซีย นอรเวย อิหราน และสหรัฐอาหรับเอมิเรตส ไดเพิ่มสูงขึ้นถึงรอยละ 5.9 และมีปริมาณการสงออกลดลง

กวารอยละ 3 เมื่อเทียบกับปกอนหนานี้ หรือในกรณีของอินโดนีเซียที่รัฐบาลมีการอุดหนุนผูบริโภคภายใน

ประเทศ และกรณีของซาอุดีอาระเบียที่ราคาน้ำามันเบนซินในประเทศอยูที่ 5 บาทตอลิตร ขณะที่มาเลเซียอยูใน

ระดับ 20 บาทตอลิตร จึงทำาใหเกิดการคาดการณวาปริมาณการสงออกน้ำามันดิบของประเทศผูสงออกน้ำามันจะ

ลดลงถึง 2.5 ลานบารเรลตอวันภายในชวง 10 ปนี้ เมื่อไมกี่เดือนมานี้ขาววารัฐบาลอินโดนีเซียกำาลังพิจารณาจะ

ถอนตัวจากการเปนสมาชิกOPECเพราะอินโดนีเซียจะไมสามารถสงออกน้ำามันไดอีกตอไปในอนาคตอันใกลนี้

5) นอกจากกำาลังการผลิตสวนเกินของน้ำามันดิบจะมีนอย กำาลังการกลั่นน้ำามัน ของโลกก็มีปญหา

คอขวด โดยมีสวนเกินนอยกวา 1 ลานบารเรลตอวัน ในขณะเดียวกันตลาดน้ำามันมีแนวโนมตองการใชน้ำามัน

ชนิดเบาและสะอาดมากขึ้น จึงสรางแรงกดดันใหโรงกลั่นน้ำามันตองลงทุนปรับปรุงคุณภาพอีกดวย ขอจำากัดนี้

จึงทำาใหราคาผลิตภัณฑน้ำามันมีราคาสูงขึ้นเพิ่มไปจากการเพิ่มของราคาน้ำามันดิบ และกำาไรของโรงกลั่นน้ำามัน

อยูในระดับที่คอนขางสูงมาโดยตลอดเปนที่นาสังเกตดวยวาสหรัฐซึ่งเปนผูใชน้ำามันรายใหญที่สุดของโลกไมได

กอสรางโรงกลั่นน้ำามันแหงใหมมาเลยตั้งแตทศวรรษ1970

6) ถึงแมวาราคาน้ำามันระหวางป2546ถึงป2550จะสูงขึ้นกวา3เทาตัวแลวแตความตองการใชน้ำามัน

ของโลกก็ไมไดลดลงเลย กลับยังคงเพิ่มขึ้นในอัตรา 3.55% ในป 2548 และในอัตราที่ยังสูงกวา 1% ใน ปตอๆ

มา ปรากฏการณเชนนี้แตกตางจากที่เกิดขึ้นในชวงวิกฤตน้ำามันสองครั้งแรก (ป 2516/17 และป 2522/23) ซึ่งเรา

พบวาราคาน้ำามันที่สูงขึ้นมากทำาใหความตองการน้ำามันลดลงในปตอมา ในชวง 4-5 ปที่ผานมา เศรษฐกิจโลกยัง

ขยายตัวไดคอนขางดีและดูเหมือนจะยังไมไดรับผลกระทบจากภาวะราคาน้ำามันแพงมากนักจีนและอินเดียเปน

ผูใชพลังงานที่มีอิทธิพลตอตลาดน้ำามันโลก

7) กองทุนประเภท hedge funds หันไปลงทุนซื้อขายเก็งกำาไรในตลาดน้ำามันลวงหนามากขึ้น ทั้งนี้เพื่อ

หลีกเลี่ยงการลงทุนในรูปของเงินดอลลารสหรัฐ ซึ่งในระยะหลังมีแนวโนมออนคาลงมากเมื่อเปรียบเทียบกับ

เงินสกุลอื่นๆ เนื่องจากภาวะตลาดน้ำามันตามที่กลาวมาแลวชี้ใหเห็นวาราคาน้ำามันมีแนวโนมที่จะสูงขึ้น ผูจัดการ

กองทุนเหลานี้จึงเก็งกำาไรโดยการซื้อน้ำามันไวลวงหนาเพื่อขายเอากำาไรในอนาคต สงผลใหราคาน้ำามันทั้งใน

ตลาดspotและตลาดลวงหนาสูงขึ้นอีกระดับหนึ่ง

ปรากฏการณโลกรอนและปรากฏการณเรือนกระจก

คาผิดปรกติของอุณหภูมิเฉลี่ยที่ผิวโลกที่เพิ่มขึ้นในชวงป พ.ศ. 2403–2549 เทียบกับอุณหภูมิระหวาง

พ.ศ.2504–2533คาเฉลี่ยอุณหภูมิผิวพื้นที่ผิดปกติที่เทียบกับอุณหภูมิเฉลี่ยระหวางปพ.ศ.2538ถึงพ.ศ.2547

ในชวง 100 ปที่ผานมา นับถึง พ.ศ. 2548 อากาศใกลผิวดินทั่วโลกโดยเฉลี่ยมีคาสูงขึ้น 0.74 ± 0.18

องศาเซลเซียส ซึ่งคณะกรรมการระหวางรัฐบาลวาดวยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Intergovernmental

Panel on Climate Change: IPCC) ของสหประชาชาติไดสรุปไววา “จากการสังเกตการณการเพ่ิมอุณหภูมิโดย

เฉล่ียของโลกท่ีเกิดข้ึนต้ังแตกลางคริสตศตวรรษท่ี 20 (ประมาณต้ังแต พ.ศ. 2490) คอนขางแนชัดวาเกิดจากการ

เพ่ิมความเขมของแกสเรือนกระจกท่ีเกิดข้ึนโดยกิจกรรมของมนุษยท่ีเปนผลในรูปของปรากฏการณเรือนกระจก”

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)30

ปรากฏการณธรรมชาติบางอยาง เชน ความผันแปรของการแผรังสีจากดวงอาทิตยและการระเบิดของภูเขาไฟ

อาจสงผลเพียงเล็กนอยตอการเพิ่มอุณหภูมิในชวงกอนยุคอุตสาหกรรมจนถึง พ.ศ. 2490 และมีผลเพียงเล็ก

นอยตอการลดอุณหภูมิหลังจากป 2490 เปนตนมา ขอสรุปพื้นฐานดังกลาวนี้ไดรับการรับรองโดยสมาคมและ

สถาบันการศึกษาทางวิทยาศาสตรไมนอยกวา 30 แหง รวมทั้งราชสมาคมทางวิทยาศาสตรระดับชาติที่สำาคัญ

ของประเทศอุตสาหกรรมตางๆ แมนักวิทยาศาสตรบางคนจะมีความเห็นโตแยงกับขอสรุปของ IPCC อยูบาง [4]

แตเสียงสวนใหญของนักวิทยาศาสตรที่ทำางานดานการเปลี่ยนแปลงของภูมิอากาศของโลกโดยตรงเห็นดวยกับ

ขอสรุปนี้ แบบจำาลองการคาดคะเนภูมิอากาศบงชี้วาอุณหภูมิโลกโดยเฉลี่ยที่ผิวโลกจะเพิ่มขึ้น 1.1 ถึง 6.4 องศา

เซลเซียส ในชวงคริสตศตวรรษที่ 21 (พ.ศ. 2544–2643) คาตัวเลขดังกลาวไดมาจากการจำาลองสถานการณแบบ

ตางๆ ของการแผขยายแกสเรือนกระจกในอนาคต รวมถึงการจำาลองคาความไวภูมิอากาศอีกหลากหลายรูป

แบบ แตความรอนจะยังคงเพิ่มขึ้นและระดับน้ำาทะเลก็จะสูงขึ้นตอเนื่องไปอีกหลายสหัสวรรษ แมวาระดับของ

แกสเรือนกระจกจะเขาสูภาวะเสถียรแลวก็ตาม การที่อุณหภูมิและระดับน้ำาทะเลเขาสูสภาวะดุลยภาพไดชาเปน

เหตุมาจากความจุความรอนของน้ำาในมหาสมุทรซึ่งมีคาสูงมาก การที่อุณหภูมิของโลกเพิ่มสูงขึ้นทำาใหระดับ

น้ำาทะเลสูงขึ้น และคาดวาทำาใหเกิดภาวะลมฟาอากาศ ที่รุนแรงมากขึ้น ปริมาณและรูปแบบการเกิดหยาดน้ำาฟา

จะเปลี่ยนแปลงไป ผลกระทบอื่นๆ ของปรากฏการณโลกรอนไดแก การเปลี่ยนแปลงของผลิตผลทางเกษตร

การเคลื่อนถอยของธารน้ำาแข็ง การสูญพันธุพืช-สัตวตางๆ รวมทั้งการกลายพันธุและแพรขยายโรคตางๆ เพิ่ม

มากขึ้นรัฐบาลของประเทศตางๆ แทบทุกประเทศไดลงนามและใหสัตยาบันในพิธีสารเกียวโต ซึ่งมุงประเด็น

ไปท่ีการลดการปลอยแกสเรือนกระจก แตยังคงมีการโตเถียงกันทางการเมืองและการโตวาทีสาธารณะไปท่ัวท้ังโลก

เก่ียวกับมาตรการวาควรเปนอยางไรจึงจะลดหรือยอนกลับความรอนท่ีเพ่ิมข้ึนของโลกในอนาคตหรือจะปรับตัวกัน

อยางไรตอผลกระทบของปรากฏการณโลกรอนที่คาดวาจะตองเกิดขึ้น

พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว มีพระราชดำารัสเกี่ยวกับปรากฏการณเรือนกระจก ที่ศาลาดุสิดาลัย อยาง

ลึกซึ้ง กระทรวงวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี จึงไดรับสนองกระแสพระราชดำารัส นำาเขาประชุมคณะรัฐมนตรี

จนกระทั่งทำาใหวันที่4ธ.ค.ของทุกปเปนวันสิ่งแวดลอมแหงชาติตั้งแตป2534เปนตนมา

จากผลงานพระราชดำาริและการทรงลงมือปฏิบัติพัฒนาดวยพระองคเอง เกี่ยวกับสภาพแวดลอม โดย

เฉพาะอยางยิ่ง ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ที่มีคุณประโยชนตอคนชนชาติตางๆ ทั้งดานเศรษฐกิจ สังคม ความ

มั่นคงของมนุษยและการเมือง ซึ่งเปนที่ประจักษไปทั่วโลก องคการสหประชาชาติ โดยนายโคฟ อันนัน อดีต

เลขาธิการองคการสหประชาชาติ จึงไดเดินทางมาประเทศไทย ในวาระมหามงคลฉลองสิริราชสมบัติครบ 60 ป

เขาเฝาพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว วันที่ 26 พ.ค. 2549 เพื่อถวายรางวัล “UNDP Human Development

LifetimeAchievementAward”(รางวัลความสำาเร็จสูงสุดดานการพัฒนามนุษย)ซึ่งเปนรางวัลประเภทLife-Long

Achievementและพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงเปนพระมหากษัตริยพระองคแรกในโลกที่ไดรับรางวัลนี้

องคการสหประชาชาติ ไดยกยองพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว เปน “พระมหากษัตริยนักพัฒนา” และ

กลาวถึงปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง (Sufficiency Economy) ของพระองควา เปนปรัชญาหรือทฤษฎีใหมที่นานา

ประเทศรูจักและยกยอง โดยที่องคการสหประชาชาติไดสนับสนุนใหประเทศตางๆ ที่เปนสมาชิก ยึดเปน

แนวทางสูการพัฒนาประเทศที่ยั่งยืน

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001) 31

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มิใชเปนเพียงปรัชญานามธรรม หากเปนแนวทางปฏิบัติซึ่งสามารถจะชวย

ทั้งแกไขและปองกันปญหาที่เกิดจากกิเลสมนุษย และความเปลี่ยนแปลงที่ซับซอนรุนแรงขึ้น ที่กำาลังเกิดขึ้นกับ

มนุษยทั้งโลก และปญหาที่ลุกลามตอถึงธรรมชาติ กอใหเกิดความเปลี่ยนแปลงใหญในเชิงรุนแรง และสราง

ปญหายอนกลับมาที่มนุษย

โดยทั่วไป มักเขาใจกันวา ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เหมาะที่จะใชเฉพาะกับคนยากจน คนระดับราก

หญา และประเทศยากจน อีกทั้งเครื่องมือ เทคโนโลยี ก็จะตองใชเฉพาะเครื่องมือราคาถูกเทคโนโลยีต่ำา การ

ลงทุนไมควรจะมีการลงทุนระดับใหญ แตในความเปนจริง ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงก็ตองการคนและความคิด

ที่กาวหนาคนที่กลาคิดกลาทำาในสิ่งใหมๆ

เนื่องจากการนำาปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปใชประโยชนในดานตางๆ ไมมีสูตรสำาเร็จหรือคูมือการ

ใชปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงสำาหรับภารกิจ ดังเชน วิกฤตโลกรอน ผูเกี่ยวของจึงตองศึกษาทำาความเขาใจ แลวก็

พัฒนาแนวทางหรือแนวปฏิบัติสำาหรับแตละปญหาขึ้นมาโดยยึดหลักที่สำาคัญดังเชน

- การคิดอยางเปนระบบอยางเปนกระบวนการทางวิทยาศาสตร

- หลักคิดที่ใช ตองเปนหลักการปฏิบัติที่เปนสายกลางที่ใหความสำาคัญของความสมดุลพอดี ระหวาง

ทุกสิ่งที่เกี่ยวของดังเชนระหวางธรรมชาติกับมนุษย

- ขอมูลท่ีใชจะตองเปนขอมูลจริงท่ีเกิดจากการศึกษาการวิจัยหรือการลงสนามใหไดขอมูลท่ีเปนจริง

- การสรางภูมิตานทานตอความเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้น

- การยึดหลักของความถูกตอง คุณธรรม จริยธรรม จรรยาบรรณ ในทุกขั้นตอนของการดำาเนินงาน

ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งเปนกระบวนการสำาคัญของการสรางภูมิตานทานตอผลกระทบและความ

เปลี่ยนแปลงที่กำาลังเกิดขึ้นหรือที่จะเกิดขึ้น

เหลานี้เปนหลักการใหญๆซึ่งผูที่รับผิดชอบหรือเกี่ยวของหรือคิดจะทำาโครงการหรือกิจกรรมในระดับ

คอนขางใหญ จะตองคำานึงถึง และสามารถจะนำาปรัชญานี้ไปใชไดทันที และมีผูที่ไดใชลวนประสบความสำาเร็จ

สูงสุดที่มนุษยพึงจะมีคือความสุขที่ยั่งยืน

แลวเรื่องของการแขงขัน ชิงไหวชิงพริบ การวางแผนยุทธศาสตรและโลจิสติกส(การจัดซื้อจัดหา การ

จัดสงการบำารุงรักษาอุปกรณและการรักษาพยาบาลบุคลากร)ในการบริหารจัดการระบบหรือโครงการใหญๆ

การใชจิตวิทยามวลชนการใชเทคโนโลยีกาวหนาการกำาหนดแผนหรือตนเองใหเปน“ฝายรุก”มิใช“ฝายตั้งรับ”

ละปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงปฏิเสธหรือไม?

คำาตอบคือ ปฏิเสธ ถาใชอยางไมถูกตอง อยางหลีกเลี่ยงกฎหมาย อยางผิดคุณธรรม-จริยธรรม-และ

จรรยาบรรณ อยางไมซื่อตรงตอหนาที่และความรับผิดชอบ อยางมีเจตนาเพื่อผลประโยชนที่ไมสุจริตของตนเอง

และพวกพอง แตจะตองรูจักและใชอยางรูเทาทัน ปกปอง และรักษาผลประโยชนของสวนรวม อยางมีความคิด

กาวหนาในเชิงสรางสรรค

สำาหรับการแกปญหา หรือการเตรียมเผชิญกับปญหาจากวิกฤตโลกรอน มีประเด็นและเรื่องราวทั้งเกา

และใหม ดังเชน เรื่องของมาตรการที่ถูกกำาหนดขึ้นมา เพื่อเผชิญกับภาวะโลกรอน เพื่อใหประเทศที่พัฒนาแลว

และที่กำาลังพัฒนา (ดังเชนประเทศไทย) ไดดำารงอยูรวมกัน พึ่งพิง และเอื้ออาทรตอกัน อยางเหมาะสม ดังเชน

เรื่อง คารบอนเครดิต ที่เปนเรื่องคอนขางใหมของประเทศไทย แตก็เปนทั้ง “โอกาส” และ “ปญหา” ที่ประเทศ

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)32

ไทยตองเผชิญ ซึ่งก็ขึ้นอยูกับคนไทยเราเองวา จะตองเตรียมตัวกันอยางไร เพื่อใหสามารถเปน “ที่พึ่ง” ของโลก

หรือประเทศอื่นแทนที่จะเปน“ปญหา”ที่เกิดจากความไมใสใจหรือความใสใจแตเพื่อจะกอบโกยผลประโยชน

เทานั้น

เรื่องของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงกับวิกฤตโลกรอน จึงมีโจทย มีเปาหมายมากมาย ที่ทาทาย เชิญชวน

ใหผูคนและประเทศ ที่ตองการมีชีวิตสรางสรรคและมีความสุขอยางยั่งยืนไดนำาไปใช โดยใชปญญาเปนตัวนำา

กำากับดวยสติและควบคุมดวยคุณธรรมกับจริยธรรม

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงนี้ ถูกใชเปนกรอบแนวคิดและทิศทางการพัฒนาระบบเศรษฐกิจมหภาค

ของไทย ซึ่งบรรจุอยูในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 10 ( พ.ศ. 2550 – 2554 ) เพื่อมุงสูการ

พัฒนาที่สมดุลยิ่งขึ้นและมีภูมิคุมกันเพื่อความอยูดีมีสุขมุงสูสังคมที่มีความสุขอยางยั่งยืนดวยหลักการดังกลาว

แผนพัฒนาฯฉบับที่10นี้จะเนนเรื่องตัวเลขการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจแตยังใหความสำาคัญตอระบบเศรษฐกิจ

แบบทวิลักษณหรือระบบเศรษฐกิจ ที่มีความแตกตางกันระหวางเศรษฐกิจชุมชนเมืองและชนบท แนวปรัชญา

เศรษฐกิจพอเพียงยังถูกบรรจุในรัฐธรรมนูญของไทยเชน รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทยพุทธศักราช2550

ในสวนที่ 3 แนวนโยบายดานการบริหารราชการแผนดิน มาตรา 78(1) บริหารราชการแผนดินใหเปนไปเพื่อ

การพัฒนาสังคม เศรษฐกิจ และความมั่นคงของประเทศอยางยั่งยืน โดยตองสงเสริมการดำาเนินการตามปรัชญา

เศรษฐกิจพอเพียงและคำานึงถึงผลประโยชนของประเทศชาติในภาพรวมเปนสำาคัญ

นายสุรเกียรติ เสถียรไทย ในฐานะรัฐมนตรีกระทรวงการตางประเทศไดกลาวเมื่อวันที่ 24 พฤศจิกายน

พ.ศ. 2547 ในการประชุมสุดยอด The Francophonic Ouagadougou ครั้งที่ 10 ที่ Burkina Faso วาประเทศ

ไทยไดยึดแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง ควบคูกับ “การพัฒนาแบบยั่งยืน” ในการพิจารณาประเทศทั้งทางดาน

การเกษตรกรรมเศรษฐกิจและการแขงขันซึ่งเปนการสอดคลองกับแนวทางของนานาชาติในประชาคมโลก

การประยุกตนำาหลักปรัชญาเพื่อนำาพัฒนาประเทศในตางประเทศนั้น ประเทศไทยไดเปนศูนยกลาง

การแลกเปลี่ยนผานทางสำานักงานความรวมมือเพื่อการพัฒนาระหวางประเทศ(สพร.) โดย สพร. มีหนาที่

คอยประสานงานรับความชวยเหลือทางวิชาการดานตางๆ จากตางประเทศมาสูภาครัฐ แลวถายทอดตอไปยัง

ภาคประชาชน และยังสงผานความรูที่มีไปยังประเทศกำาลังพัฒนาอื่นๆ เรื่องปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงนั้น สพร.

ถายทอดมาไมต่ำากวา 5 ป ประสานกับสำานักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจาก

พระราชดำาริ(กปร.)และคณะอนุกรรมการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียงซึ่งตางชาติก็สนใจเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง

เพราะพิสูจนแลววาเปนสิ่งที่ดีและมีประโยชน ซึ่งแตละประเทศมีความตองการประยุกตใชปรัชญาเศรษฐกิจ

พอเพียงไมเหมือนกันขึ้นอยูกับวิถีชีวิต สภาพภูมิศาสตร ฯลฯเชนพมา ศรีลังกาเลโซโทซูดานอัฟหานิสถาน

บังกลาเทศ ภูฎาน จีน จิบูดี โคลัมเบีย อียิปต เอธิโอเปย แกมเบีย อินโดนิเซีย เคนยา เกาหลีใต มาดากัสการ

มัลดีฟสปาปวนิวกินีแทนซาเนียเวียดนามฯลฯโดยไดใหประเทศเหลานี้ไดมาดูงานในหลายระดับทั้งเจาหนา

ที่ปฏิบัติงานเจาหนาที่ฝายนโยบายจนถึงระดับปลัดกระทรวงรัฐมนตรีกระทรวงตางๆ[14]

นอกจากนั้นอดิศักดิ์ ภาณุพงศ เอกอัครราชทูตไทยประจำากรุงเวียนนา ประเทศออสเตรีย ไดกลาววา

ตางชาติสนใจเร่ืองเศรษฐกิจพอเพียง [14] เน่ืองจากมาจากพระราชดำาริในพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวท่ีทรงหวงใย

ราษฎรของพระองค และอยากรูวาทำาไมรัฐบาลไทยถึงไดนำามาเปนนโยบาย สวนประเทศที่พัฒนาแลวก็ตองการ

ศึกษาพิจารณาเพื่อนำาไปชวยเหลือประเทศอื่น

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001) 33

13นักคิดระดับโลกเห็นดวยกับแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงและมีการนำาเสนอบทความบทสัมภาษณเปนการยื่น

ขอเสนอแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงใหแกโลก เชน ศ.ดร.วูลฟกัง ซัคส นักวิชาการดานสิ่งแวดลอมคนสำาคัญของ

ประเทศเยอรมนีสนใจการประยุกตใชหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงอยางมากและมองวานาจะเปนอีกทางเลือก

หน่ึงสำาหรับทุกชาติในเวลาน้ี ท้ังมีแนวคิดผลักดันเศรษฐกิจพอเพียงใหเปนท่ีรูจักในเยอรมนี, ศ. ดร.อมาตยา เซน

ศาสตราจารยชาวอินเดีย เจาของรางวัลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตรป 1998 มองวา ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

เปนการใชสิ่งตางๆ ที่จำาเปนตอการดำารงชีพ และใชโอกาสใหพอเพียงกับชีวิตที่ดี ซึ่งไมไดหมายถึงความไมตอง

การ แตตองรูจักใชชีวิตใหดีพอ อยาใหความสำาคัญกับเรื่องของรายไดและความร่ำารวย แตใหมองที่คุณคาของ

ชีวิตมนุษย, นายจิกมี ทินเลย นายกรัฐมนตรีแหงประเทศภูฎาน ใหทรรศนะวา หากประเทศไทยกำาหนดเรื่อง

เศรษฐกิจพอเพียงใหเปนวาระระดับชาติ และดำาเนินตามแนวทางนี้อยางจริงจัง “ผมวาประเทศไทยสามารถ

สรางโลกใบใหมจากหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง สรางชีวิตที่ยั่งยืน และสุดทายจะไมหยุดเพียงแคในประเทศ

แตจะเปนหลักการและแนวปฏิบัติของโลกซึ่งหากทำาไดสำาเร็จไทยก็คือผูนำา”[15]

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงนี้ ไดรับการเชิดชูสูงสุดจากองคการสหประชาชาติ(UN) โดยนายโคฟ อันนัน

ในฐานะเลขาธิการองคการสหประชาชาติ ไดทูลเกลาฯถวายรางวัล The Human Development lifetime

AchievementAwardแกพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวเมื่อวันที่26พฤษภาคม2549และไดมีปาฐกถาถึงปรัชญา

เศรษฐกิจพอเพียง วาเปนปรัชญาที่มีประโยชนตอประเทศไทยและนานาประเทศ[6] และสามารถเริ่มไดจากการ

สรางภูมิคุมกันในตนเอง สูหมูบาน และสูเศรษฐกิจในวงกวางขึ้นในที่สุด นาย Hakan Bjorkman รักษาการ

ผูอำานวยการ UNDP ในประเทศไทยกลาวเชิดชูปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และ UNDP นั้นตระหนักถึงวิสัยทัศน

และแนวคิดในการพัฒนาของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวฯ[16] โดยที่องคการสหประชาชาติไดสนับสนุนให

ประเทศตางๆที่เปนสมาชิก166ประเทศยึดเปนแนวทางสูการพัฒนาประเทศแบบยั่งยืน[7]

อยางไรก็ตาม ศ. ดร.เควิน ฮิววิสัน อาจารยประจำามหาวิทยาลัยนอรธแคโรไลนา ที่แซพเพลฮิลล ได

วิจารณรายงานขององคการสหประชาชาติโดยสำานักงานโครงการพัฒนาแหงสหประชาชาติ (UNDP) ที่ยกยอง

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง[17]วา รายงานฉบับดังกลาว ไมไดมีเนื้อหาสนับสนุนวา เศรษฐกิจพอเพียง “ทางเลือก

ที่จำาเปนมากสำาหรับโลกที่กำาลังดำาเนินไปในเสนทางที่ไมยั่งยืนอยูในขณะนี้” ( น. V . ในรายงาน UNDP ) โดย

เนื้อหาแทบทั้งหมดเปนการเทิดพระเกียรติ และเปนเพียงเครื่องมือในการโฆษณาชวนเชื่อภายในประเทศเทานั้น

(18)สวนHakanBjorkmanรักษาการผูอำานวยการ“UNDP”ตองการที่จะทำาใหเกิดการอภิปรายพิจารณาเรื่องนี้

แตการอภิปรายดังกลาวน้ันเปนไปไมไดเพราะอาจสุมเส่ียงตอการหม่ินพระบรมเดชานุภาพซ่ึงมีโทษถึงจำาคุก(10)

เมื่อปลายเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2549 นายโคฟ อันนัน เลขาธิการสหประชาชาติไดเขาเฝาทูลเกลา ฯ

ถวายรางวัล Human Development Lifetime Achievement Award หมายความวาพระเจาอยูหัวสละความสุข

สวนพระองค และทุมเทพระวรกาย ในการพัฒนาคนไทยในชวง 60 ป จนเปนที่ประจักษในความสำาเร็จ ของ

พระราชกรณียกิจพระบรมราโชวาทและเปนแบบอยางทั่วโลกไดคำากราบบังคมทูลของนายโคฟบงบอกใหเห็น

เขาศึกษาเรื่องปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงอยางละเอียด และรับปากวาจะนำาไปเผยแพรทั่วโลก รวมทั้งประมุข

หรือผูแทนของประเทศตาง ๆ ที่ไดมาเขาเฝา และขออัญเชิญไปใชในประเทศของเขา เพราะเห็นวาเปนแนวทาง

ที่ดี

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)34

นอกจาก United Nation Development Program ( UNDP ) เปนองคกรหนึ่งภายใตสหประชาชาติ

ที่ดูแลเกี่ยวกับการพัฒนา ดานหนึ่งที่เขาตองดูแล คือการพัฒนาคน มีหนาที่จัดทำารายงานประจำาป โดยในปหนา

จะเตรียมจัดทำาเรื่องการพัฒนาคนของโลก และคนในแตละประเทศ ( Country report และ Global report ) โดย

ในสวนของประเทศไทยจะนำาเรื่องปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเปนหลักในการรายงานและเผยแพร ทั้งภาษาไทย

และภาษาอังกฤษเพื่อที่ประเทศอื่นจะไดรับประโยชนจากของพระราชทานที่พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว

พระราชทานใหคนไทยมากกวา 30 ป แลว จะเห็นไดวาขณะนี้ปรัชญาฯนี้ ไดเผยแพรโดยองคกรระดับโลกแลว

เราในฐานะพสกนิกรของพระองคทานนาจะภูมิใจหันมาศึกษาและนำาไปปฏิบัติอยางจริงจังก็จะบังเกิดผลดียิ่ง

กิจกรรม

ใหนักศึกษาแบงกลุม 5-10 คน วิเคราะห/วิจารณ สถานการณของประเทศไทย วาเกิดเศรฐกิจตอกต่ำา

เพราะเหตุใด

ใบงานที่5

1. ใหผูเรียนเขียนคำาขวัญเกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพียง

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

2. ใหผูเรียนประเมินสถานการณของครอบครัวและวิเคราะหวาจะนำาปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมา

ใชไดอยางไร

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

ภาคผนวก

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)36

บรรณานุกรม

สำานัก บริหารงาน การ ศึกษา นอก โรงเรียน. สำานักงาน ปลัด กระทรวง ศึกษาธิการ. แนวทางการจัดการศึกษา นอกโรงเรียนตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงชุมชนโดยกระบวนการการศึกษานอกโรงเรียน. กรุงเทพฯ : หางหุนสวน จำากัด โรงพิมพ อักษร ไทย ( นสพ. ฟา เมืองไทย) . 2 5 5 0 . ศูนย การ ศึกษา นอก โรงเรียน ภาค กลาง. สำานัก บริหารงาน การ ศึกษา นอก โรงเรียน. สำานักงาน ปลัด กระทรวง ศึกษาธิการ. กระทรวง ศึกษาธิการ. หลักสูตรเศรษฐกิจพอเพียงสำาหรับเกษตรกร. ศูนย การ ศึกษา นอก โรงเรียน ภาค กลาง. 2 5 4 9 . ( เอกสาร อัดสำาเนา) สำานักงาน คณะกรรมการ พัฒนาการ เศรษฐกิจ และ สังคม แหงชาติ. คณะ อนุกรรมการ ขับ เคลื่อน เศรษฐกิจ พอเพียง. นานาคำาถามเกี่ยวกับปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง. 2 5 4 8 . สำานักงาน คณะกรรมการ พิเศษ เพื่อ ประสานงาน โครงการ อัน เนื่อง มาจาก พระ ราช ดำาริ. เศรษฐกิจพอเพียง. 2 5 4 8 . จตุ พร สุข อินทร และมั งก โรทัย. “ สราง ชีวิต ใหม อยาง พอเพียง ดวย บัญชี ครัวเรือน” เดลินิวส หนา 3 0 ฉบับ วันจันทร ที่ 2 0 เมษายน พ. ศ. 2 5 2 2 จินตนา กิจ มี. “เกษตรพอเพียงแหงบานปาไผ” . มติชน หนา 1 0 ฉบับ วันเสาร ที่ 2 8 มีนาคม พ. ศ. 2 5 5 2 . เอ กรินทร สี่ มหาศาล และ คณะ, คุณธรรมนำาความรูสู......เศรษฐกิจพอเพียงป.6 กรุงเทพฯ : บริษัท อักษร เจริญ ทัศน อาท จำากัด. มปพ.

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001) 37

1. นางพรทิพย กลารบ ผูอำานวยการกลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน2. นางสาวพิมพาพร อินทจักร สถาบันกศน.ภาคเหนือ3. นางสาวสุดใจ บุตรอากาศ สถาบันกศน.ภาคเหนือ4. นางณัฐพร เชื้อมหาวัน สถาบันการศึกษาและพัฒนาตอเนื่องสิรินธร5. นางวารุณี เผือกจันทึก สถาบันการศึกษาและพัฒนาตอเนื่องสิรินธร6. นายทองจุล ขันขาว สถาบันกศน.ภาคกลาง7. นางอมรรัตน ศรีกระจิบ สถาบันกศน.ภาคกลาง8. นางสาวสุรัตนา บูรณะวิทย สถาบันกศน.ภาคตะวันออก9. นางสาวสาสินี สมทบเจริญกุล สถาบันกศน.ภาคตะวันออก10.นางสาวสมทรง นิลนอย สถาบันกศน.ภาคตะวันออก11.นายมณเฑียร ละงู สถาบันกศน.ภาคใต12.นางสาวสิริลักษณ จันทรแกว ศูนยวิทยาศาสตรเพื่อการศึกษานครศรีธรรมราช13.นางสาวลักษณสุวรรณ บุญไชย ศูนยวิทยาศาสตรเพื่อการศึกษาตรัง14.นายเดชพสิษฐ เตชะบุญ ศูนยวิทยาศาสตรเพื่อการศึกษาลำาปาง15.นางพวงเพชร วิเศษชู ศูนยวิทยาศาสตรเพื่อการศึกษาสระแกว16.นางอาภรณ เลิศกิจคุณานนท ศูนยวิทยาศาสตรเพื่อการศึกษาสระแกว17.นางทิพรัตน สัมฤทธิ์รินทร ศูนยฝกและพัฒนาอาชีพราษฎรไทยบริเวณชายแดนชุมพร18.วาที่รอยตรีอัมพร มากเพชร ผูอำานวยการศูนยฝกและพัฒนาอาชีพราษฎรไทยบริเวณ ชายแดนสระแกว19.นายวิเชียร ใจจิตร ศูนยฝกและพัฒนาอาชีพราษฎรไทยบริเวณชายแดนสระแกว20.นายกิตติเกษม ใจชื่น ศึกษานิเทศ21.นางศิริพรรณ สายหงส ขาราชการบำานาญ22.นางดุษฎี ศรีวัฒนาโรทัย กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน23.นางพรทิพย เข็มทอง กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน24.นางนันฐิณี ศรีธัญญา กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน25.นางรุงอรุณ ไสยโสภณ กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน26.นายวิวัฒนไชย จันทนสุคนธ กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน27.นางพัฒนสุดา สอนซื่อ กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน28.นางพิชญาภา ปติวรา กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน29.นายสุรพงษ มั่นมะโน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน30.นายศุภโชค ศรีรัตนศิลป กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน31.นางรุงลาวัณย พิไลวงค กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน32.นางสาวปยวดี คะเนสม กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน33.นางสาวเพชรินทร เหลืองจิตวัฒนา กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

รายชื่อผูเขารวมประชุมปฏิบัติการเขียนตนฉบับแบบเรียน

ตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช2552

ระหวางวันที่29มิถุนายน–3กรกฎาคม2552

ณโรงแรมแกรนดเดอวิลลกรุงเทพมหานคร

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)38

1. นายวิมล จำานงบุตร รองเลขาธิการกศน.2. นางพรทิพย กลารบ ผูอำานวยการกลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

คณะบรรณาธิการ3. นายประกิต จันทรศรี ผูอำานวยการศูนยวิทยาศาสตรเพื่อการศึกษาสมุทรสาคร

4. นายสงัด ประดิษฐสุวรรณ ผูอำานวยการอุทยานวิทยาศาสตรพระจอมเกลาณหวากอ

จ.ประจวบคีรีขันธ

5. นายชัยกิจ อนันตนิรัติศัย ผูอำานวยการศูนยวิทยาศาสตรเพื่อการศึกษาตรัง

6. นายสุชาติ มาลากรรณ ผูอำานวยการศูนยวิทยาศาสตรเพื่อการศึกษาพระนครศรีอยุธยา

7. นายกัญจนโชติ สหพัฒนสมบัติ ผูอำานวยการสำานักงานกศน.อ.บางประกง

8. นางทิพวรรณ สิทธิรังสรรค ศูนยฝกและพัฒนาอาชีพเกษตรกรรมวัดญาณสังวราราม

วรมหาวิหารอันเนื่องมาจากพระราชดำาริ

9. นายทวี โอมาก ขาราชการบำานาญ

10.นางสาวสุรีพร เจริญนิช ขาราชการบำานาญ

11.นายไชโย มวงบุญมี ขาราชการบำานาญ

12.นายอราม คุมทรัพย ขาราชการบำานาญ

13.นายชุมพล หนูสง ขาราชการบำานาญ

14.นางสาวสุวรรณา ลองประเสริฐ ศึกษานิเทศก

15.นางมาลี รัชตนาวิน ศึกษานิเทศก

16.นางทองพิน ขันอาสา ศึกษานิเทศก

17.นางสุปรารถนา ยุกตะนันทน โรงเรียนบดินทรเดชา

18.นางสาวนภาพร อมรเดชาวัฒน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

19.นางพรทิพย เข็มทอง กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

20.นางสาวเยาวรัตน คำาตรง กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

21.นางพิชญาภา ปติวรา กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

22.นางกนกพรรณ สุวรรณพิทักษ กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

23.นางอัจฉราภรณ โควคชาภรณ ศึกษานิเทศก

24.นางสาวกฤษณา โสภี ศูนยฝกและพัฒนาอาชีพราษฎรไทยบริเวณชายแดนสระแกว

25.นายวิเชียร ใจจิตร ศูนยฝกและพัฒนาอาชีพราษฎรไทยบริเวณชายแดนสระแกว

26.นายเริง กองแกว สำานักงานกศน.จ.นนทบุรี

27.นางสาวอมรรัตน ศรีกระจิบ สถาบันกศน.ภาคกลาง

รายชื่อผูเขารวมประชุมปฏิบัติการบรรณาธิการสื่อแบบเรียน

ตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช2551

ระหวางวันที่7-10กันยายน2552

ณโรงแรมอูทองอินนจังหวัดพระนครศรีอยุธยา

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001) 39

27.นางสาวอมรรัตน ศรีกระจิบ สถาบันกศน.ภาคกลาง

28.นางสาวพิมพาพร อินทจักร สถาบันกศน.ภาคเหนือ

29.นางสาวสุรัตนา บูรณะวิทย สถาบันกศน.ภาคตะวันออก

30.นางสาวสุปรีดา แหลมหลัก สถาบันกศน.ภาคตะวันออก

31.นางสาวสาลินี สมทบเจริญกุล สถาบันกศน.ภาคตะวันออก

32.นางนวลพรรณ ศาสตรเวช สำานักงานกศน.จ.นครปฐม

33.นางดุษฎี ศรีวัฒนาโรทัย กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

34.นางรุงอรุณ ไสยโสภณ กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

35.นางนันฐิณี ศรีธัญญา กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

36.นางพัฒนสุดา สอนซื่อ กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

37.นายสุรพงษ มั่นมะโน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

38.นายศุภโชค ศรีรัตนศิลป กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

39.นางสาวสิรินธร นาคคุม สำานักงานกศน.จ.สมุทรสาคร

40.นางสาวบีบีฮารา สะมัท สำานักงานกศน.จ.สมุทรสาคร

เจาหนาที่จัดพิมพตนฉบับ41.นางสาวศิรินทิพย สุขลอม สำานักงานกศน.จ.นครปฐม

42.นางสาวอัญชลีพร แกวพิจิตร สำานักงานกศน.จ.นครปฐม

43.นางรุงลาวัณย พิไลวงค กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

44.นางวันวิสาข ทองเปรม กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

45.นางสาวเพชรินทร เหลืองจิตวัฒนา กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

46.นางสาวกรวรรณ กวีวงษพิพัฒน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)40

1. อภิชาติ จีระวุฒิ เลขาธิการกศน.

2. นายวิมล จำานงบุตร รองเลขาธิการกศน.

3. นางพรทิพย กลารบ ผูอำานวยการกลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

4. ทองอยู แกงไทรฮะ ที่ปรึกษาดานการพัฒนาหลักสูตรกศน.

5. นายกัญจโชติ สหพัฒธนสมบัติ ผูอำานวยการสำานักงานกศน.อำาเภอบางปะกง

6. นายศักดิ์อุดม วรรณทวี สำานักงานกศน.อ.โขงเจียม

7. นางณัฐพร เชื้อมหาวัน สถาบันการศึกษาและพัฒนาตอเนื่องสิรินธร

8. นายธวัชชัย ใจชาญสุกิจ สำานักงานกศน.จ.สมุทรสงคราม

9. นางอัจฉรา ใจชาญสุกิจ สำานักงานกศน.จ.สมุทรสงคราม

10.นายวิทยา แกวเวียงเดช สำานักงานกศน.จ.ชัยนาท

11.นายเริง กองแกว สำานักงานกศน.จ.นนทบุรี

12.นางสาวบีบีฮารา สะมัท สำานักงานกศน.จ.สมุทรสงคราม

13.นางสาวสิรินธร นาคคุม สำานักงานกศน.จ.สมุทรสงคราม

14.นายอุชุ เชื้อบอคา สำานักงานกศน.อ.หลังสวน

15.นางสาวพัชรา ศิริพงษโรจน สำานักงานกศน.จ.กระบี่

16.นายวิทยา บูรณะหิรัญ สำานักงานกศน.จ.พังงา

17.นางภาวินันท สิริวัฒนาไกรกุล สำานักงานกศน.จ.นครราชสีมา

18.นางสาวนวลพรรณ ศาสตรเวช สำานักงานกศน.จ.นครปฐม

19.นางสาวอัญชลีพร แกวพิจิตร สำานักงานกศน.จ.นครปฐม

20.นางศิรินทรทิพย สุขลอม สำานักงานกศน.จ.นครปฐม

21.นางอมรรัตน ศรีกระจิบ สถาบันกศน.ภาคกลาง

22.นางชัยยันต มณีสะอาด สถาบันกศน.ภาคใต

23.นายสฤษดิ์ชัย ศิริพร สถาบันกศน.ภาคตะวันออก

24.นางชอทิพย ศิริพร สถาบันกศน.ภาคตะวันออก

25.นายเรืองเวช แสงรัตนา สถาบันกศน.ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

26.นายพิชิต แสงลอย ผูอำานวยการสักนักงานกศน.อำาเภอนครชัยศรี

27.นายวิเชียร ใจจิตร ศูนยฝกและพัฒนาอาชีพราษฎรไทยบริเวณชายแดนสระแกว

28.นางกฤษณา โสภี ศูนยฝกและพัฒนาอาชีพราษฎรไทยบริเวณชายแดนสระแกว

29.นางสาวสภาพร บุญมา ศูนยฝกและพัฒนาอาชีพราษฎรไทยบริเวณชายแดนสระแกว

30.นายเสกขภัทร ศรีเมือง ศูนยฝกและพัฒนาอาชีพราษฎรไทยบริเวณชายแดนสระแกว

รายชื่อผูเขารวมประชุมบรรณาธิการสื่อหนังสือเรียนกศน.

ตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช2551

ภาคเรียนที่1/2552

ระหวางวันที่12-15มกราคม2553

ณโรงแรมอูทองอินทรจังหวัดพระนครศรีอยุธยา

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001) 41

31.นางสาววิไล แยมสาขา สถาบันการศึกษาทางไกล

32.นางสาววาสนา โกลียวัฒนา สถาบันการศึกษาทางไกล

33.นางทองพิน ขันอาสา ศึกษานิเทศก

34.นางสาวสภาพรรณ นอยกำาแหง ศึกษานิเทศน

35.นางอัชราภรณ โควคชาภรณ ศึกษานิเทศน

36.นางสุปรารถนา ยุกหะนันทน สำานักงานเขตพื้นที่การศึกษากทม.เขต2

37.นางเอื้อมพร สุเมธาวัฒนะ ศูนยเทคโนโลยีทางการศึกษา

38.นางสรัญณอร พัฒนาไพศาล ผูอำานวยการสำานักงานกศน.อำาเภอเฉลิมพระเกียรติ

39.นางสาวพิมพใจ สิทธิสุรศักดิ์ ขาราชการชำานาญ

40.นายทวี โอมาก ขาราชการชำานาญ

41.นางศิริพรรณ สายหงส ขาราชการชำานาญ

42.นายชุมพล หนูสง ขาราชการชำานาญ

43.นายไชโย มวงบุญมี ขาราชการชำานาญ

44.นายอราม คุมทรัพย ขาราชการชำานาญ

45.นางพัฒนสุดา สอนซื่อ ขาราชการชำานาญ

46.นายจำานง วันวิชัย ขาราชการชำานาญ

47.นางธัญญาวดี เหลาพาณิชย ขาราชการชำานาญ

48.นายอุทัย หนูแดง ขาราชการชำานาญ

49.นางนพรัตน เวโรจนเสรีวงษ กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

50.นางดุษฎี ศรีวัฒนาโรทัย กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

51.นาวสาวเยาวรัตน คำาตรง กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

52.นางพรทิพย เข็มทอง กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

53.นางรุงอรุณ ไสยโสภณ กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

54.นางสาวนภาพร อมรเดชาวัฒน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

55.นายวิวัฒนไชย จันทนสุคนธ กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

56.นายสุรพงษ มั่นมะโน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

57.นายศุภโชค ศรีรัตนศิลป กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

58.นางพิชญาภา ปติวรา กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

59.นางสาววรรณพร ปทมานนท กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

60.นางรุงลาวัลย พิไลวงศ กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

61.นางสาวปยวดี คะเนสม กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

62.นางสาวเพชรรินทร เหลืองจิตวัฒนา กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

63.นางสาวกรวรรณ กวีวงษพิพัฒน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

64.นางสาวชาลินี ธรรมธิษา กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

65.นางสางอลิศรา บานชี กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำาเนินชีวิตรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย(ทช31001)42

ที่ปรึกษา

1. นายอภิชาติ จีระวุฒิ เลขาธิการกศน.

2. นายวิมล จำานงบุตร รองเลขาธิการกศน.

3. นายประเสริฐ บุญเรือง รองเลขาธิการกศน.

4. ดร.ทองอยู แกวไทรฮะ ที่ปรึกษาดานการพัฒนาหลักสูตรกศน.

5. ดร.ชัยยศ อิ่มสุวรรณ ผูเชี่ยวชาญเฉพาะดานการพัฒนาหลักสูตร

6. นางพรทิพย กลารบ ผูอำานวยการกลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

ผูยกรางและเรียบเรียง

1. นางพัฒนสุดา สอนซื่อ กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

คณะผูบรรณาธิการครั้งที่1

1. นางพัฒนสุดา สอนซื่อ ขาราชการบำานาญ

2. นายอุชุ เชื้อบอคา สำานักงานกศน.อ.หลังสวน

3. นางสาวพัชรา ศิริพงษาโรจน สำานักงานกศน.จ.กระบี่

4. นายวิทยา บูรณะหิรัญ สำานักงานกศน.จ.พังงา

ผูพิมพตนฉบับ

1. นางสาวปยวดี คะเนสม กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

2. นางสาวเพชรินทร เหลืองจิตวัฒนา กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

3. นางสาวกรวรรณ กวีวงษพิพัฒน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

4. นางสาวชาลินี ธรรมธิษา กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

5. นางสาวอลิศรา บานชี กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

คณะทำางาน1. นายวิวัฒนไชย จันทนสุคนธ

2. นายสุรพงษ มั่นมะโน

3. นายศุภโชค ศรีรัตนศิลป

4. นางพิชญาภา ปติวรา

5. นางสาววรรณพร ปทมานนท

6. นางสาวเพชรินทร เหลืองจิตวัฒนา

คณะผูจัดทำา

บันทึก

บันทึก