รชกาลท 2

พญาครฑในเทพนยาย เทวก าเนดเปนเทพองคหนงททรง มหทธานภาพยงแดยอมเปนเทพ พาหนะส าหรบพระนารายณ ปกตอยวมานฉมพล ดงนนจงทรงพระกรณาใหใชรป ครฑยดนาคเปนสญลกษณ ประจ าพระองค

รปครฑยดนาค

สมยกรงธน (ตดตามพอไปรบทกครง)

รชกาลท 1 ขนครองราชย

สมเดจเจาฟากรมหลวงอศรสนทร

ออกผนวช @ วดพระศรรตนศาสดาราม ประทบ @ วดสมอราย (วดราชาธวาส)

อาย 39 - - > รชกาลท 1 สถาปนายศใหเปน พระมหาอปราช

สมเดจกรมพระราชวงบวรสถานมงคล = องครชทายาท

พระมเหส = เจาฟาหญงบญรอด สมเดจพระศรสรเยนทราบรมราชชนน

โอรส 3 คน คอ 1. เจาฟาราชกมาร 2. เจาฟาชายมงกฎ 3. เจาฟาจฑามณ

ลกกบอครชายา พระองคเจาชายทบ

พระราชกรณยกจ Royal Duties

พระราชกรณยกจ ดานท านบ ารงประเทศ และปอมปราการ

กอสรางเมองนครเขอนขนธ

พมารกรานไทยอยางตอเนอง

สรางเมองและปอมปราการตางๆ ขน เพอใหเปนเมองหนาดานคอยปอมปองกนขาศกทจะยกเขามาทางทะเล

@ สมทรปราการ + ปากลด

ใหครอบครวชาวมอญจากปทมธานมาอยอาศย

ปอมปศาจผสง

ปอมราห

ปอมศตรพนาศ

กรมหมนเจษฎาบดนทร

ปอมผเสอสมทร

การสรางเมองหนาดานและปอมปราการตาง ๆ ขนมามากมาย เพอปองกนไมใหขาศกเขามาถงพระนครไดโดยงาย

ปอมประโคนชย

ปอมกายสทธ

ปอมนารายณปราบศก

กรมหมนศกดพลเสพย

ปอมเพชรหงส

พระราชกรณยกจ ดานเศรษฐกจ

การเดนสวน - อากรสมพตสร การเดนสวน : แตงตงเจาหนาทออกไปส ารวจสวนของราษฎร วาสวนใดมผลไม 7 ชนด (ใหประโยชนแกเจาของ) ตอไปน 1. ทเรยน 2. มะมวง 3. มงคด 4. มะปราง 5. ลางสาด 6. หมากพลคาง 7. ทองหลาง จะตองเสยคาอากรสงกวาผลไมชนดอน

ขนน กระทอน สมตางๆ มะไฟ

ฝรง สาเก สบปะรด เงาะ

เสยคาอากรรองลงมา เรยกวา พลากร

การเดนสวน - อากรสมพตสร

การเดนสวน เปนการออกส ารวจตนไม ตามททางการไดก าหนดคาอากรไว

มการระบจ านวนของตนไมทจะเสย

อากรไวในแตละปอยางชดเจนเปนปๆ จนกวาจะเดนสวใหม

อากรสมพตรสร = อากรททางการเรยกเกบจากราษฎรใน

อตราทต าลงมาอกจากไมผลประเภทลมลก

เชน กลวย ออย

ในสวนมเทาไหร = จายเทานน

การเดนนา

การแตงตงขาหลวง เพอออกไปท าการส ารวจทนา

ของราษฎร และออกหนงสอส าคญไวใหแกเจาของทนา

เพอไวใชเปนหลกฐานในการเกบคานา เรยกวา ภาษหางขาว

เจาของนาตองน าขาวเปลอก ไปสง @ ยงฉางหลวง แบงออกเปน

ภาษหางขาว

- นาทท าไดทงน าทา / น าฝน

- นบจ านวนโค/กระบอทใชท านา - ไมวาจะท านา / ไมท า - - > เสยหางขาวตลอดไป

1. นาน าทา / นาโคค

2. นาฟางลอย

- อาศยแตน าฝนในการท านา - อยในทดอน + ถาทใดท าไมได/ ไมไดท า - - > ไมตองเสยหางขาว

ผลประโยชนทางการคา

ตดตอคาขายกบตางประเทศ

ปรบปรง + เปลยนแปลง ลกษณะการเกบภาษอากรใหม >

(เพอความเหมาะสมกบลกษณะการคาของไทย)

1. ภาษเบกรอง

คาอนญาตใหเรอเขามาคาขาย โดยเกบภาษมาก/ นอย ตามขนาดความกวางของปากเรอ

2. ภาษสนคาขาเขา-ออก

เกบรอย ชก 3 เกบเปนอยางๆ ไปตามชนดของสนคา เชน น าตาลทราย - - > หาบละ 50 สตางค

3. ก าไรคลงสนคา

การตงคลงสนคาเปนของหลวง (มหมายประกาศบงคบ)

ตองขายใหพระคลงสนคา Only !!! (หามขายใหคนอนนะ)

ถาจะคาขายกบตางประเทศ ตองมารบสนคาจากพระคลงสนคา

สนคาทตองคาขายแตพระคลงสนคา

1. รงนก 2. ฝาง 3.ดบก 4. พรกไทย 5. งา

6. เนอไม 7. ผลเรว 8. ตะกว 9. รง

การคากบตางประเทศ

: สมพนธไมตรกบนานาประเทศ

: ตลาดการคาขยายมากกวารชกาลท 1

: สวนใหญคาขายกบ จน

พระราชกรณยกจ การท านบ ารง พระศาสนา

ซอมแซมใบลานฉบบทขาดหายไป

สรางพระไตรปฎกฉบบใหมขนมาอกหนงจบ

เรยกวา

(ปกใบลานทท าใหมเขยนลายรดน าพนแดง)

สรางฉบบ

ขนมาในการครงนทรงใหแปลพระปรตรทงหลาย

จากอกษรขอมมาเปนภาษาไทย

ฉบบรดน าแดง

สงคายนาสวดมนต

สงเสรมเลาเรยนพระปรยตธรรม

เพอเพมพนความรและวทยฐานะ

ศกษาภาษาบาล

ปฏรปการสอน+สอบพระปรยตธรรมใหม

ก าหนดหลกสตรเปน บาเรยน / เปรยญ - - > ตร / โท / เอก

บรณะหนงสอส าคญทางศาสนา

บรณะหนงสอมหาชาตค าหลวง ชวยกนแตงซอมแซม ตอนทหายไป

แตงหนงสอโอวาทานสาสน = ธรรมวนย / ขอปฏบตแกสมณเพศ

(หมพานต / ทานกณฑ / จลพน / มทร / สกบรรพ / ฉกษตรย)

ฟนฟประเพณงานวนวสาขบชา ซงปฏบตมาตงแตพระเจาแผนดนครงกรงสโขทย

ออกพระราบญญตใหประชาชนท าวสาขา และหามฆาสตว 3 วน

...จงทรงพระราชศรทธาจะยกรอวสาขบชามหายยญพธ อนขาดประเพณมานน ใหกลบคนเจยรฐตกาลปรากฏส าหรบแผนดนสบไป จะใหเปนอตตประโยชน และปรตถประโยชน...แตนสบไป เถง ณ วนเดอน ๖ ขน ๑๔ ค า ๑๕ ค า แรมค า ๑ เปนวนพธวสาขบชานกขตฤกษใหญ

ประชมพระราชปจฉา เลม 2 , ส านกวรรณกรรมและ ประวตศาสตร กรมศลปากร,2550,น. 263-267

พระราชปจฉาในรชกาลพระบาทสมเดจพทธเลศหลานภาลย : พธวสาขบชา

...บานเมองเรานคนรนเกามความสามารถรกษาบานเมองไวใหอยอยางสงบสข พอทจะมศลปกรรมตางๆ อนเปนทเชดชภาษาไดอยางเปนระยะเวลาอนยาวนานไมขาดสาย...

พระราชด ารสสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร พระราชทานในทประชมคณะกรรมการมลนธพระบรมราชานสรณ พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ในพระบรมราชปถมภ

เมอวนท 9 ธนวาคม 2520

ดานกฎหมาย พระราชกรณยกจ

พระราชก าหนดสกเลก

ชายฉกรรจ พลเมองชนสามญ / เขยนเลขกม

การสก คอ การเอาเหลกแหลม แทงตามเสนหมกทเขยนไวเปนตวอกษร บอกชอเมอง ชอมลนายทสงกด โดยสกทขอมอดานหนาหรอดานหลงมอ

พระราชก าหนดหามมใหสบแลซอขายฝน

ในสมยรชกาลท 2 ไดทรงตราพระราชก าหนดโทษใหสงขนไปอก ...หามอยาใหผใดสบฝน กนฝน ซอฝนขายฝน และ เปนผสมซอสมขายเปนอนขาดทเดยว ถามฟงจบได และมผรองฟอง พจารณาเปนสจจะใหลงพระอาญา เฆยน 3 ยก ทเวนบก 3 วน ทเวนเรอ 3 วน รบราชบาทว บตรภรรยา และ ทรพยสงของใหสนเชง ใหสงตว ไปตะพนหญาชาง ผรเหนเปนใจมไดเอาความมาวากลาว จะใหลงพระอาญาเฆยน 60 ท...

สมเดจพระบรมวงศเธอ กรมพระยาด ารงราชานภาพ, พระราชพงศาวดารกรงรตนโกสนทรรชกาลท 2, น.36

พระราชก าหนดหามเลยงไก นก ปลากดไวชนแลกดเปนการพนน

ในสมยรชกาลท 2 ไดทรงตรากฎไว เพอไมใหเปนหนทางใหไพรฟาประชาชนในพระองคกอกรรมท าบาป ...หามอยาใหผใดเลนชนไกแลลยงนกสชมพ นกคม นกกระทาแลเลยงปลากดตอไปอก จบไดแลมผรองฟองพจารณา เปนสตย ใหลงพระราชอาญา เฆยนสามยกแลวใหเอากรงนก ขวดปลา คาแขวนคอ จ าคอ ประจานรอบตลาดสามวน... กฎหมายรชกาลท 2 , พระราชบญญตเรองหามเลยงไก นก ปลากดไวชนแลกดเปนการพนน จ.ศ.1173

พระราชกรณยกจ ศลปวฒนธรรม

พระราชนพนธในรชกาลท 2 แยกได 3 หมวดดงน

เปนความเจรญสงสดในทางภาษา และภาษาเปนเครองทแสดงถงวฒนธรรมทเตบโต

วรรณคดและศลปกรรม เปนเครองแสดงถงบานเมองเจรญตงมน

พระมหากษตรยนกอกษรศาสตรพระองคแรก

ยคทองของวรรณคด

กลอนบทละครใน

ยอดของบทละครร า

กลอนเสภา

กาพย

บทละครนอก

๑. ชางเขยน ๒. ชางปน ๓. ชางแกะ ๔. ชางสลก ๕. ชางหลอ ๖. ชางกลง ๗. ชางหน ๘. ชางรก ๙. ชางบ ๑๐. ชางปน

สลกรปสงหสตวนานา ดนเดนออกมาเหมอนจรง ทงเนอนกดงเปนเหนประหลาด พฤกษชาตเหมอนจะไหวไกวกง อนรปเสอสงหมกระทง เหมอนจะยางวางวงเวยนวน” (บทพระราชนพนธจากละครอเหนา)

ธงไตรรงคในรชกาลท 6