ИЗВЕШТАЈ · 2014. 12. 19. · ИЗВЕШТАЈ ЗА РЕЗУЛТАТИТЕ ПД...

ИЗВЕШТАЈ

ЗА РЕЗУЛТАТИТЕ ПД ЕВАЛУАЦИЈАТА ЕКПНПМСКИ ФАКУЛТЕТ – СКППЈЕ

УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТПДИЈ“ ВП СКППЈЕ (15.09.2013-15.09.2014)

1

СПДРЖИНА

ВПВЕД ...........2

МИСИЈА ...........3

СТРАТЕГИСКИ ЦЕЛИ ...........3

I. ПЦЕНА НА СПСТПЈБАТА ...........5

1.1. Студиски прпграми ...........5

1.2. Наставнп-наушен и спрабптнишки кадар и критериуми за избпр и пценуваое на квалитетпт

...........8

1.3. Наставнп-пбразпвна дејнпст .........11

1.4. Студенти .........14

1.5. Прпстпрни и материјални ресурси .........17

1.6. Лпгистика .........18

1.7. Надвпрещна спрабптка .........20

1.8. Наушнп-истражувашка дејнпст .........22

1.9. Финансираое .........23

II. SWOT АНАЛИЗА ЗА ППДПБРУВАОЕ НА КВАЛИТЕТПТ .........24

ЗАКЛУЧПК .........26

ПРИЛПЗИ .........28

2

ВПВЕД

Пснпвна цел на прпцеспт на сампевалуација е да гп прпцени квалитетпт на наставнп-пбразпвнипт и наушнпистражувашки прпцес на првипт, втприпт и третипт циклус студии на Екпнпмскипт факултет – Скппје и врз пснпва на анализа и критишна прпценка на клушните елементи (студиски прпграми, наставнп-наушен и спрабптнишки кадар, наставнп-пбразпвна дејнпст, наушнпистражувашка рабпта, студенти, прпстпрни и материјални ресурси, лпгистика, надвпрещна спрабптка и финансираое) какп и сп ппмпщ на SWOT анализата да се разпткријат силните и слабите страни на прпцесите сп цел да се предлпжат мерки за нивнп ппдпбруваое, релативизираое или целпснп птстрануваое.

Прпцеспт на сампевалуација е пснпва за прпценка на ппзицијата на Екпнпмскипт факултет вп пбразпвнипт систем на Република Македпнија (надвпрещна евалуација). На тпј нашин, пвпј прпцес дпбива карактер на динамишна пплуга вп кпнтинуиранптп згплемуваое на сппспбнпста на Екпнпмскипт факултет за ппдпбруваое на кпнкурентнпста, квалитетпт и ефикаснпста на наставнп-пбразпвнипт прпцес, реализираое синергија ппмеду наставнп-пбразпвната и наушнп-истражувашката дејнпст и перманентнптп успврщуваое и унапредуваое на квалитетпт на академскипт кадар.

Успещнпста на прпцеспт на сампевалуација ппдразбира спздаваое сппдветна прганизациска структура. Вп таа наспка на Факултетпт беа фпрмирани кпмисии и ппдкпмисии на нивп на студиски прпграми какп нпсители на прпцеспт на сампевалуација. Избпрпт на шленпвите на Кпмисијата и ппдкпмисиите ја рефлектираще пптребата на самипт прпцес да се пбезбеди максималнп ушествп на заинтересираните и кпмпетентни субјекти, какп и да пбезбеди дпвплен степен на независнпст пд мислеоетп и вплјата на меначментпт. На тпј нашин се спздадени претппставки за ефикаснпст вп прпценка на реалнпста и валиднпста на инфпрмациите и нивнп претпшуваое вп факти какп пснпва на ппнатампщната квантитативна и квалитативна анализа на спстпјбите на Факултетпт. Вп тпј кпнтекст спрабптката меду Кпмисијата и ппдкпмисиите сп пдвиваще низ ппвеќе етапи и прпцеси на критишнп преиспитуваое и пценуваое на инфпрмациите за кпја цел за прв пат беще кпристена метпдплпгија на анкетен пращалник щтп беще израбптен пд страна на Кпмисијата и пптпа испратен дп пдделните кпмисии на I, II и III циклус на студии. Ваквата спрабптка е мптивирана пред сè пд пптребата заклушпците щтп ќе следат да дадат прецизна слика за спстпјбите и да станат реална пснпва за дпнесуваое преппраки и мерки за нивнп ппдпбруваое.

Кппперацијата вп прпцесите беще пбезбедена вп рамки на ппщирпката спрабптка сп струшните служби, врз пснпва на дпкументацијата и базата на ппдатпци и инфпрмации сп кпи распплага Факултетпт. Сепак Кпмисијата вп рамки на Прпцеспт се среќаваще сп пдредени пптещкптии пд пбјективна прирпда какп щтп се:

неппстпеое на прппищани (пд страна на Универзитетпт) индикатпри кпи претставуваат мерила за квалитетпт на пппделни елементи на наставнп-пбразпвнипт прпцес какп и кпнтрплни механизми и систем на известуваое за степенпт на пстваруваое на ппставените цели;

псвен анкетите за сампевалуација пд страна на студентите не ппстпи друг фпрмален нашин за кпнтрплираое на квалитетпт на прпцесите, и ппсебнп кај

3

административните служби; пттука беще кпнстатиранп птсуствп на јаснп дефиниран прпцес (циклус) кпј на кпнтинуирана пснпва ќе ја следи евалуацијата на квалитетпт и ќе вклушува ппвратни инфпрмации пд студентите, врабптените, итн.

Ппкрај наведените прпблеми Кпмисијата настпјуваще преку щирпкп ппставената мрежа на пднпси и сестраната размена на инфпрмации на релација: ппдкпмисии, струшни служби, Деканат, наставници, спрабптници и студенти, а врз пснпва на сппствените истражуваоа, критишки и аналитишки да ја вреднува сликата за спстпјбите вп наставнп-пбразпвната, наушнп-истражувашката дејнпст, надвпрещната спрабптка, финансираоетп и сл.

МИСИЈА

Вп стратещките дпкументи на Екпнпмскипт факултет1 дефинирана е мисијата какп дплгпрпшна наспка за развпј на единицата и какп пснпва за дефинираое на стратегиските цели и пперативните активнпсти:

Кпнтинуиранп пбразпвание на виспкпстручен кадар сппспбен кпмпететнп да решава прпблеми да им излегува вп пресрет на предизвиците на нпвипт миленниум и да ја зајакнува кпнкурентнпста на претпријатијата на еврппскп и медунарпднп нивп преку виспкп квалитетни прпграми пд бизнис и екпнпмија. Факултетпт, истп така, пбезбедува прпфесипнални услуги и истражуваоа за претпријатијата и јавнипт сектпр. Вп тпј кпнтекст Факултетпт е лидер на наципналнп нивп и ппстпјанп ја јакне свпјата репутација на медунрпднп нивп.

СТРАТЕГИСКИ ЦЕЛИ

Стратегиските цели се изведени пд стратегијата на ЕХЕА (European Higher Education Area) и Бплпоскипт рабптен план за перипдпт 2009-2012 гпдина:2 .

1. Кпнтинуиранп инпвираое на наставните прпграми и нивнп приентираое кпн пптребите на студените (SCL – Student Centered Learning), наместп традиципналните фпрми на пбразпвание приентирани кпн инпутите на наставните кадри;

2. Стандардизација и кпмпатибилнпст на квалификациите кпи се здпбиваат сп стекнатптп пбразпвание, какп и пбезбедуваое на виспк степен на нивнп признаваое какп пд страна на други универзитети, така и пд страна на прпфесипнални тела на рабптпдавци;

3. Стремеж кпн ппстигнуваоа на виспкп нивп на квалитет вп сите ппдрашја на 1 Стратещките правци на развпј на виспкптп пбразпвание вп земјите пд ЕУ беа прифатени и пд

Екпнпмскипт факултет, сп пглед на усвпената стратещка ппределба на Факултетпт за прифаќаое и дпстигнуваое на стандардите щтп се применуваат и важат вп земјите пд Еврппската унија (Стратегиски план на Екпнпмскипт факултет-Скппје 2012-2015 гпдина).

2 Истите се цитирани вп Стратегискипт план на Факултетпт 2012-2015

4

свпетп делуваое, какп единствен нашин за испплнуваое на услпвите неппхпдни за стекнуваое медунарпдна акредитација пд еминентна акредитаципна институција.

4. Ппдигнуваое на степенпт на имплементација на кпнцептпт на дпживптнп ушеое (Lifelong Learning) вп наставнп-пбразпвната и струшнп-апликативната дејнпст на Факултетпт преку прганизираое на разни видпви и фпрми на кпнтинуиранп пбразпвание, пбуки и едукации;

5. Креираое на наставнп-пбразпвни прпграми приентирани кпн истражуваое и инпвации, креираое на истражувашки сппспбнпсти кај студентите и впсппставуваое на блиски релации ппмеду пбразпваниетп и истражувашкипт сектпр;

6. Прифаќаое и имплементација на еврппските стандарди и наспки за пбезбедуваое квалитет вп виспкптп пбразпвание сп кпи ќе се пбезбеди квалитет вп наставнп-пбразпвната дејнпст и ќе се спздаде ефикасна и ефективна прганизациска структура;

7. Креираое на наставни прпграми щтп ќе гп прпдлабпшуваат стекнатптп знаеое на студентите вп пбласта на избраната струка и ќе им пвпзмпжат на студентите стекнуваое генеришки вещтини кпи се бараат на пазарпт на труд;

8. Ппдигнуваое на степенпт на мпбилнпст на текпвните и диплпмираните студенти за згплемуваое на мпжнпстите за нивнптп фпрмалнп и нефпрмалнп дппбразуваое, какп и на наставнипт и струшнп-административнипт кадар на Факултетпт вп функција на нивнп струшнп и наушнп успврщуваое;

9. Унапредуваое на инфпрмиранпста и прпмпвираое на атрактивнпста и кпнкурентнпста на Факултетпт за студенти пд разни земји пд светпт и зајакнуваое на спрабптката сп медунарпдни институции пд виспкптп пбразпвание;

10. Изнапдаое разни фпрми и извпри на дппплнителнп финансираое на дејнпста на Факултетпт какп пд стана на државните фпндпви така и пд страна на други извпри на финансираое вп земјата и странствп;

11. Збпгатуваое на издавашката дејнпст, пбјавени трудпви на автпри пд Факултетпт вп странствп, ппсебнп вп ренпмирани струшни списанија, и кпнтинуиранп надппплнуваое на библиптешнипт фпнд сп најспвремена струшна литература и перипдика;

12. Ппстпјанп унапредуваое на прпстпрните и материјалните ресурси и услпвите за студираое и рабпта на Факултетпт.

Тргнувајќи пд ппставените стратегиски цели, прпцеспт на сампевалуација на Екпнпмскипт факултет се слушува тпкму вп наспка на прпверка на реализацијата на истите вп перипдпт пд 15.09.2013 дп 15.09.2014 гпдина, сп интенција да ппслужи какп платфпрма за квалитативен развпј на наставнп-пбразпвната и наушнп-истражувашката дејнпст на Факултетпт вп иднипт перипд, а меду другптп и заради испплнуваое на услпвите неппхпдни за стекнуваое медунарпдна акредитација пд некпја пд еминентните акредитаципни институции.

5

I. ПЦЕНА НА СПСТПЈБАТА (РЕЗУЛТАТИ ПД САМПЕВАЛУАЦИЈАТА)

1.1. СТУДИСКИ ПРПГРАМИ

Пснпвна дејнпст на Екпнпмскипт факултет какп единица на Универзитетпт „Св. Кирил и Метпдиј“ вп Скппје е наставнп-пбразпвната дејнпст. Тпа е експлицитнп спдржанп вп сите дпкументи (визија, мисија, стратегиски план, акт за пснпваоеи др.) кпи даваат пснпва за правците на делуваое и развпј на Екпнпмскипт факултет. Следственп, пценуваоетп на наставнп-пбразпвната дејнпст е важен дел при прпцеспт на сампевалуација на Факултетпт, за да се пвпзмпжи унапредуваое на пснпвнипт прпцес - пбразпвание на студентите на сите студиски прпграми, следејќи ги најнпвите трендпви на екпнпмските и факултетите пп бизнис вп светпт и ппдгптвувајќи ги студентите вп целпст да пдгпвпрат на пптребите на македпнскптп стппанствп и јавнипт сектпр.

Евалуацијата на наставнп-пбразпвната дејнпст тргнува пд пснпвната рамка, т.е. системпт на пбразпвание. Системпт на пбразпвание на Екпнпмскипт факултет е такпв щтп наставата се прганизира вп три циклуси на пбразпвание и тпа – прв циклус вп траеое пд шетири гпдини (најмалку 240 кредити), втпр циклус (една или две гпдини и следственп 60 или 120 кредити) и трет циклус на студии (60 кредити). Сите студиски прпграми се акредитирани и се вп спгласнпст сп важешките закпнски рещенија вп Република Македпнија. Факултетпт прганизира и специјалистишки курсеви, пбуки и предаваоа впн пснпвната наставнп-пбразпвна дејнпст, врз пснпва на претхпднп пдпбрени прпграми за рабпта. Сепак, брпјпт на ваквипт вид прпграми за кпнтинуиранп и дпживптнп ушеое (спгласнп утврдената цел бр. 4) е сеущте мнпгу мал, щтп истпвременп на Факултетпт му ги лимитира и мпжнпстите за пстваруваое дппплнителни финансиски средства (бараое излпженп вп целта бр. 10).

Вп рамки на I-пт (првипт) циклус егзистираат 7 студиски прпграми3. Кај сите е присутен наппр за ппстпјанп инпвираое и кпристеое на ппзитивните искуства пд сппдветните студиски прпграми присутни на ренпмираните странски универзитети, какп и сппствените искуства пд претхпднипт перипд.

Иакп Факултетпт е пснпван вп далешната 1950 гпдина, најгплем дел пд студиските прпграми ппд ппстпјнипт назив се етаблирани вп академската 1998/1999 гпдина (5 студиски прпграми), една се среќава пд 1992/1993 гпдина (Маркетинг), а најмладата (Е-бизнис) пд 2002/2003 гпдина. Ппследнптп рефпрмираое кај сите прпграми е евидентиранп вп академската 2012/2013 гпдина.

Сите прпграми ппседуваат јасни и прецизни цели сп фпкус на студентпт заради негпвп пбезбедуваое сп знаеоа, сппспбнпсти и вещтини кпи сппдветствуваат на прпфилпт на студиската прпграма (задпвплена стратегиската цел бр. 1).

Вкупнипт брпј семестри предвидени сп секпја пд студиските прпграми изнесува 8, без исклушпк. Ваквипт принцип на впеднашенпст е присутен и кај вкупнипт фпнд/брпј шаспви пп задплжителни и избпрни предмети. Именп, фпндпт шаспви пп

3 Е-бизнис, Екпнпмија, Маркетинг, Меначмент, Надвпрещна тргпвија, Сметкпвпдствп и ревизија, и

Финансиски меначмент.

6

задплжителните предмети се движи пд 1680 дп 1710 шаспви, а кај избпрните предмети се движи вп интервал пд 990-1080 шаспви. Ваквипт фпнд шаспви пп пдделни предмети сппдветствува на струшнипт прпфил щтп се пшекува да се дпбие сп заврщуваое на пдделната студиска прпграма. Дппплнителнп, предвиденипт фпнд шаспви за студентска практика кај секпја студиска прпграма, целпснп сппдветствува на пшекуванипт струшен прпфил, и придпнесува кпн признаваое на спптветнипт прпфил пд страна на други универзитети (задпвплена/делумнп целта бр. 2).

Штп се пднесува дп пдделните предметни прпграми, кај 6 студиски прпграми се цени дека сите предметни прпграми ги испплнуваат целите на студиската прпграма, дпдека самп кај 1 студиска прпграма (Финансиски меначмент), препвладува мислеоетп дека задплжителните предметни прпграми се пние кпи вп пптпплнпст ги испплнуваат целите на студиската прпграма, ппврзани сп бараоата на пазарпт на труд (делумнп испплнета целта бр. 7).

Кај студиските прпграми истп така не ппстпи дилема дека задплжителните предметни прпграми сппдветствуваат на диплпмата щтп се стекнува сп заврщуваое на студиската прпграма.

Кај сите предметни прпграми (задплжителни и избпрни), јаснп е наведена пснпвната и дппплнителната литература.

На нивп на II (втпр) циклус егзистираат 11 еднпгпдищни студиски прпграми4 (дпставени се извещтаи за 10, без Стратегиски меначмент на шпвешки ресурси, кпја иакп акредитирана, сè ущте не беще активирана) и 6 двегпдищни студиски прпграми5 (дпставени извещтаи за 4, без Маркетинг кпја беще ставена вп мируваое и Стратегиски меначмент на шпвешки ресурси, акредитирана, нп сèущте не беще активирана). Кај студиските прпграми пд II циклус ппсебнп е нагласена тенденцијата за нивнп кпнтинуиранп успврщуваое и рефпрмираое сп цел дпведуваое вп спстпјба на кпмпатибилнпст сп сппдветните студиуми вп светпт. Преппзнаена е пптребата пд кпнтинуиран трансфер на знаеоа и кпристеое на ппзитивните искуства пд сппдветните студиски прпграми на ренпмираните странски универзитети.

Најгплем дел пд студиските прпграми се етаблирани вп претхпдната деценија (вп перипдпт ппмеду 2002-2008 гпдина). Најстарата прпграма ппд ппстпјнипт назив датира пд ппшетпкпт на 1970-тите (Маркетинг, 1972/1973), а студиската прпграма пп Меначмент е впведена вп 1992/1993 гпдина. Двегпдищните студиски прпграми се етаблирани вп академската 2010/2011 гпдина. Ппследнптп рефпрмираое кај сите прпграми е евидентиранп вп академската 2012/2013 гпдина.

Сите прпграми ппседуваат прецизнп дефинирани цели. Вп тпј кпнтекст пснпвната интенција е пбезбедуваое на студентпт сп знаеоа, сппспбнпсти и вещтини, какп и спздаваое ппдлпга за критишкп преиспитуваое на реалнпста. Вп пваа смисла, пдделните студиски прпграми имаат за цел унапредуваое на знаеоетп и зајакнуваое

4 Е-бизнис меначмент, Еврппски студии, Екпнпмски развпј и медунарпдни финансии, Маркетинг, МБА-

меначмент , Мпнетарна екпнпмија, финансии и банкарствп, Меначмент вп псигуруваоетп, Сметкпвпдствп и ревизија, Статистишки метпди за бизнис и екпнпмија, Стратегиски меначмент на шпвешки ресурси, и Управуваое вп јавнипт сектпр

5 Е-бизнис меначмент, Мпнетарна екпнпмија, Финансии и банкарствп, Сметкпвпдствп и ревизија, и

Стратегиски меначмент на шпвешки ресурси.

7

на аналитишките сппспбнпсти на студентите заради нивна ппгплема ефикаснпст при анализа на прпблемите вп екпнпмијата и бизниспт. Псвен тпа, сите студиски прпграми какп свпја цел имаат развиваое сппспбнпст за критишка анализа, какп и инспирираое на студентите за истражуваое (спгласнп сп целта бр. 5).

Вкупнипт брпј семестри предвидени сп секпја пд еднпгпдищните студиски прпграми изнесува 2, а кај двегпдищните е 4.

Сппднпспт на задплжителните и избпрните предмети е впеднашен и се движи вп интервалпт 60:40 или 50:50 (исклушпк е еднпгпдищната студиска прпграма пп Мпнетарна екпнпмија, финансии и банкарствп, каде сите предметни прпграми имаат статус на избпрни), секакп вп спгласнпст сп ппзитивните закпнски прпписи.

Вкупнипт фпнд шаспви пп задплжителните и избпрните предмети е рефлексија на сппднпспт ппмеду задплжителните и избпрните предмети и се движи вп интервалпт 160:90 (или 160:80) за еднпгпдищните, дп 320:240 за двегпдищните прпграми. Ппвтпрнп, исклушпк е еднпгпдищната студиска прпграма пп Мпнетарна екпнпмија, финансии и банкарствп, каде фигурира самп фпнд на шаспви пд избпрните предмети.6

Фпндпт шаспви пп пдделни предметни прпграми сппдветствува на струшнипт прпфил щтп се пшекува да се дпбие сп заврщуваое на пдделната студиска прпграма. Штп се пднесува дп предвиденипт фпнд шаспви за студентска практика, истипт целпснп сппдветствува на пшекуванипт струшен прпфил.

Вп ппглед на пдделните предметни прпграми, препвладува мислеоетп дека сите тие ги испплнуваат целите на пдделните студиски прпграми.

Кај ниту една студиска прпграма не ппстпи дилема дека задплжителните предметни прпграми сппдветствуваат на диплпмата щтп се стекнува сп заврщуваое на самата студиска прпграма.

Секпја ппединешна предметна прпграма (задплжителна или избпрна), ппседува јаснп наведена пснпвна и дппплнителна литература.

Вп кпнтекст на III-пт (третипт) циклус егзистираат 4 студиски прпграми7. Кај секпја пд нив е видлив наппрпт за етаблираое врз пснпва на спвремените тенденции и искуства пд сппдветните дпктпрски студии прганизирани на ренпмирани странски универзитети. Сетп пва вп функција на развиваое аналитишки и наушнп-истражувашки сппспбнпсти на студентите и ппттикнуваое на нивнипт критишки пднпс кпн ппстпјните мпдели и знаеоа и сппспбнпст за синтеза на стекнатите спзнанија.

Спгласнп принциппт за фпрмираое единствена Шкпла за дпктпрски студии на нивп на Универзитетпт, сите 4 студиски прпграми се етаблирани вп академската 2012/2013 гпдина.

Целите на сите прпграми се јаснп и прецизнп дефинирани и се наспшени кпн студентпт заради негпвп пбезбедуваое сп напредни знаеоа пд сппдветната пбласт и сппспбнпст за креативнп размислуваое. Псвен тпа се настпјува да се ппттикне негпвипт

6 Сите предметни прпграми на пваа студиска прпграма се избпрни пднпснп студентпт избира 6 пд

ппнудените 12 предметни прпграми пд листата на студиската прпграма, какп и еден пд листата на УКИМ (вкупнп 7).

7 Демпграфија, Екпнпмски науки, Прагнизаципни науки и управуваое (меначмент) и Статистишки метпди

за бизнис и екпнпмија

8

критишки пднпс и сппспбнпст за дијагнпстицираое на екпнпмските прпблеми, пдлушуваое и генерираое нпви идеи и рещенија.

Вкупнипт брпј семестри предвидени сп секпја пд студиските прпграми е идентишен и изнесува 6.

Сппднпспт ппмеду вкупнипт брпј задплжителни и избпрни предмети се движи вп интервалите пдредени сп ппзитивните закпнски прпписи. Слишнп на претхпднптп, ваквипт сппднпс е присутен и кај вкупнипт фпнд/брпј шаспви пп задплжителни и избпрни предмети,.

Вкупнпт фпнд шаспви пп пдделни предметни прпграми сппдветствува на струшнипт прпфил щтп се пшекува да се дпбие сп заврщуваое на пдделната студиска прпграма. Истп така, предвиденипт фпнд шаспви за студентска практика целпснп сппдветствува на пшекуванипт струшен прпфил.

Штп се пднесува дп пдделните предметни прпграми, се цени дека секпја прпграма пптпплнп ги испплнува целите на студиската прпграма.

Кај 3 пд 4 студиски прпграми (исклушпк е единственп студиската прпграма пп Прганизациски науки и управуваое) присутнп е размислуваое за надпградуваое на кпрпуспт задплжителни предметни прпграми сп цел пптенцираое на сппдветнпста на диплпмата щтп се стекнува сп заврщуваое на студиската прпграма.

Кај сите предметни прпграми (задплжителни и избпрни), јаснп е наведена пснпвната и дппплнителната литература.

1.2. НАСТАВНП-НАУЧЕН И СПРАБПТНИЧКИ КАДАР И КРИТЕРИУМИ ЗА ИЗБПР И ПЦЕНУВАОЕ НА КВАЛИТЕТПТ

Наставен кадар на првипт циклус на студии

На нивп на целипт Факултет, наставата ја реализираат вкупнп 61 наставник и спрабптник (36 мажи и 25 жени) сп следните зваоа: 31 редпвен прпфеспр, 3 впнредни прпфеспри, 18 дпценти, 8 спрабптници и 1 ппмлад спрабптник. Пд спрабптниците 3 се дпктпри пп екпнпмски науки и 6 се магистри пп екпнпмски науки. Пд вкупнипт брпј наставници и спрабптници, сите се врабптени сп пплнп рабптнп време. Ппмпщ вп реализацијата на наставнипт прпцес пбезбедуваат и 2 привременп врабптени спрабптници какп и ппределен брпј на демпнстранти кпи се ангажирани на предметите на кпи ппстпјат вежби и ппгплем брпј студенти.

Редпвните прпфеспри се на впзраст пд 41-65 гпдини, впнредните прпфеспри се на впзраст пд 40-46 гпдини, дпцентите се на впзраст пд 30-41 гпдини, а спрабптниците се на впзраст пд 31-37 гпдини. Вп 2013 гпдина нема нпви врабптуваоа на наставен кадар. Трпјца редпвни прпфеспри заминале вп пензија.

На факултетпт вп 2013/2014 гпдина, вп зимскипт семестар, на шетирите гпдини на првипт циклус на студии (дпдиплпмските студии), активни8 се вкупнп 4431 студент,

8Какп „активни“ се сметаат студентите кпи направиле упис вп зимскипт семестар пд ушебната 2014/2015

гпдина.

9

пд кпи 4127 редпвни и 304 впнредни, дпдека на втприпт циклус на студии на 10-те студиуми, активни се вкупнп 328 студенти, какп на еднпгпдищните, така и на двегпдищните студии. Вп текпт на 2013 (дп септември 2014) гпдина магистрирале вкупнп 162 кандидати, а дпктприрале 45. Вп ушебната 2013/2014 гпдина на третипт циклус на студии се запищале 2 кандидати, кпи сп веќе активните 10 дпктпранди пд ушебната 2012/2013 (вп щкплата за дпктпрски стуидии) прават вкупна брпјка пд 12 кандидати9.

Спстпјбата вп ппглед на сппднпспт на наставнипт кадар сп вкупнипт брпј на студенти, пднпснп сппднпспт на наставнипт кадар вп пднпс на редпвните студенти, е влпщена вп сппредба сп претхпднипт перипд. Тпа е ппради фактпт щтп вп изминатите 5 гпдини се пензипнираа дури 12 прпфеспри, а нпви врабптуваоа, пднпснп ппдмладуваоа на кадарпт вп истипт перипд решиси и да немаще. Паралелнп сп пвпј тренд следеще прпцес на стимулираое и пмаспвуваое на студираоетп кпе генерира дппплнителен ангажман за ппгплем брпј наставници и спрабптници на Факултетпт преку изведуваое на дппплнителни шаспви настава на втприте паралелки на пдделни предмети (ппради гплемипт брпј на студенти), какп и настава на Прпект +45 и дисперзираните студии вп мпментпт активни вп Струга и Велес. Иакп истите забелещки се прпвлекуваат пд гпдина вп гпдина, сепак, се шини дека вп изминатите две ушебни гпдини е направен ппзитивен исшекпр вп наспка на урамнптежуваое на пптпваренпста, преку активнп вклушуваое на дваесетина нпвп-дпктприрани спрабптници вп наставата на прв, и ппреткп на втпр циклус студии.

Прпсешнипт сппднпс на студенти на 1 наставник на прв циклус студии е 85 студенти пп наставник. Нп, пвие сппднпси се разлишни кај разлишните студиски прпграми и се движат пд 31 студент на 1 наставник на департманпт пп Екпнпмија, дп 144 студенти на 1 наставник на департманпт пп Сметкпвпдствп и ревизија, пднпснп 174 студенти пп 1 наставник на департманпт Финансиски меначмент. Веднащ мпраме да укажеме дека пвие индикатпри се недпвплнп прецизни за изведуваое на кпнешни заклушпци, ппради еднпставнипт факт щтп дпбар дел пд наставниците и спрабптниците се еднпвременп ангажирани вп наставнп-пбразпвнипт прпцес на ппвеќе студиски прпграми, а дел пд нив изведуваат настава и на други факултети. Нп, тие дппплнителни ангажмани самп ја влпщуваат сликата, пднпснп прпсешнипт брпј на студенти пп наставник, пднпснп спрабптник на Факултетпт. Пд друга страна, треба да се има предвид дека брпјпт на студенти пп наставник и спрабптник е знашителнп ппгплем на прва и втпра студиска гпдина, а ппмал на ппвиспките студиски гпдини, иакп прпсеците сепак ппкажуваат дека спстпјбата вп ппглед на дистрибуцијата на брпјпт на студенти пп наставник не е впеднашена. Притпа евидентна е натпрпсешната пптпваренпст кај еден дел пд наставниците вп реализираоетп на наставнп-пбразпвнипт прпцес, щтп се гледа и пд разликите вп гпдищнипт фпнд на шаспви ппмеду наставнипт кадар (иакп ретки, сепак вп ппределени изплирани слушаи еден наставник мпже да има над 600 наставни шаса гпдищнп, за разлика пд друг наставник кпј има самп 90 шаса гпдищнп). Нп, спстпјбите мпжат да станат алармантни акп се земе предвид фактпт дека вп следните 2-5 гпдини (вп предвидуваоетп е вкалкулирана мпжнпста за прпдплжуваое на впзраста за пензипнираое кпја ја нуди нпвипт закпн за пензипнираое) се пшекува дппплнителнп пензипнираое на ущте 10тина прпфеспри щтп знаши дппплнителнп

9 Сампевалуацијата на наставнп-пбразпвната дејнпст на студиските прпграми на факултетпт вклушуваще

и следеое на други релевантни ппказатели (ппказателите се наведени вп табела 1 вп анекспт).

10

влпщуваое на спстпјбите. Пттаму, ппвеќе пд алармантна е пптребата пд ппстпјана пбнпва на наставнипт кадар, щтп за жал, не е слушај веќе ппдплг временски перипд ппради рестриктивната пплитика за нпви врабптуваоа на надлежните министерства.

Ппстпеоетп на сппдветен сппднпс вп ппглед на брпјпт на студенти и наставнипт кадар е еден пд клушните предуслпви за реализација на спвремена настава кпја се базира на интерактивнпст и даваое мпжнпст да се слущне мислеоетп на секпј пд студентите. Пттаму, настава сп гплем брпј на студенти на некпи предмети пневпзмпжува примена на спвремени метпди, пднпснп ппттикнуваое на дискусија и интеракција сп студентите, па шестп пати прпфесприте на предметите сп ппгплема маспвнпст се примпрани да изведуваат класишни предаваоа или ex-катедра (загрпзуваое на дел пд целта бр. 6).

Гплемипт пбем на наставни активнпсти, прпследенп сп административните пбврски кпи прпизлегуваат пд наставата, вп гплем дел гп апспрбираат рабптнптп време на наставнипт и спрабптнишкипт кадар и пневпзмпжуваат негпва дпвплна ппсветенпст на истражуваоетп. Истражуваоетп не самп щтп е спставен дел, туку вп ппследнп време е круцијален дел пд рабпта на универзитетските прпфеспри на кпе се инсистира вп гплема мера пспбенп при избприте и унапредуваоата вп ппвиспки зваоа. Сппред искажуваоетп на наставнишкипт и спрабптнишкипт кадар на Факултетпт вп прпсек самп 25-30% пд рабптнптп време успеваат да гп ппсветат на истражуваое, а пстатпкпт пд рабптнптп време птпада вп најгплем дел (над 50%) на наставни активнпсти и на административни пбврски (пд 10 дп 20%). Иакп Факултетпт спгласнп свпјата пплитика и правилник за струшнп успврщуваое на врабптените, какп и вп спгласнпст сп свпите финансиски мпжнпсти секпја гпдина пбезбедува финансиски и материјални стимули за врабптените за да гп ппттикне и мптивира нивнптп наушнп и истражувашкп љубппитствп и пбјавуваоетп на резултатите пд истптп, сепак недпстасува ппсерипзна ппддрщка на пвпј план пд самата држава и надлежните министерства.

Наставен кадар на втприпт циклус на студии

Вп ппследната академска 2013/2014 гпдина сппднпспт на наставни лица и студенти на втприпт циклус на студии е вп нпрмални - вппбишаени рамки вп кпи се движат и еврппските прпсеци (испплнуваое на дел пд целта бр.6).

Вп реализацијата на наставнп-пбразпвнипт и наушнп-истражувашкипт прпцес на втприпт циклус студии на факултетпт е ангажиран ппгплемипт дел пд наставнишкипт кадар на факултетпт. Иакп вп ппследните некплку гпдини, ппгплем дел пд дпцентите се вклушени вп наставата, сепак вп најгплем дел наставнипт и наушнп-истражувашкипт прпцес гп изведуваат редпвните и впнредните прпфеспри пд редпвите на Екпнпмскипт факултет вп Скппје. Тпа мпже да се прптплкува на нашиндека Факултетпт му придава гплемп знашеое и има серипзен пристап спрема пвпј дел пд свпите активнпсти и затпа ппвеќе се пптпира на ренпмирани наставници, избрани вп највиспкптп зваое, сп гплемп искуствп вп едукативнипт и наушнп-истражувашкипт прпцес. Пд друга страна, мпжеби сп ппгплема вклушенпст на ппмладите прпфеспри вп пвпј прпцес би се пвпзмпжилп дпдаваое дппплнителна вреднпст вп наставата и истражуваоата на втприпт циклус преку инпвативнпста, спвременпста вп пристапите на изведуваое на

11

наставата, какп и преку пренесуваое на ппсвежите искуства спбрани пд студиските престпи на странски универзитети низ кпи главнп ппминаа сите ппмлади кадри.

Пна щтп би мпжелп да се претстави какп мпжнпст на Факултетпт вп иднина е ппгплема вклушенпст на визитинг прпфеспри пд ренпмирани и партнерски виспкппбразпвни институции пд странствп вп изведуваое на наставата и вежбите какп на првипт, така и на втприпт и третипт циклус на студии.

Вп таа наспка какп вппшена слабпст на Факултетпт е щтп ушествптп на нащите наставници и спрабптници вп универзитетски средини вп Еврппа и вп светпт преку изведуваое на настава, истражуваое, или преку прпграми на мпбилнпст вп ппследната ушебна 2013/2014 гпдина е сѐ ущте недпвплна (загрпзуваое на дел пд целта бр. 8).

Пд друга страна пак, сѐ ппгплема е вклушенпста на гпстите-предаваши пд бизниспт или пд јавните и невладините институции кпи на ппкана на предметните прпфеспри пдржуваат предаваоа и гп пренесуваат сппственптп искуствп на теми релевантни за спдржината на предметните дисциплини. Пва е секакп практика за ппшит кпја и ппнатаму треба да се пхрабрува и интензивира.

Критериуми за избпр и пценуваое на квалитетпт

При избприте, реизбприте и унапредуваоата на наставниците и спрабптниците, Факултетпт вп целпст ги ппшитува критериумите, стандардите и пбврските щтп прпизлегуваат пд Закпнпт за виспкптп пбразпвание, недвпсмисленп ги спрпведуваще Статутпт и усвпените единствени критериуми за избпр вп наставнп-наушни зваоа на Универзитетпт, какп и Правилникпт за внатрещни пднпси и рабптеоетп на Факултетпт. Какп пптврда на тпа гпвпри и фактпт щтп вп ппследните некплку гпдини на Факултетпт на ниту еден избпр или реизбпр вп зваое немалп ппплаки или жалби на пбјективпста или критериумите вп пценуваоетп на наставнп-наушните и струшни резултати на избраните кадри пд страна на други прптивкандидати кпи аплицирале на истипт кпнкурс, иакп на ппгплемипт брпј пд кпнкурсите ималп барем ущте еден апликант за рабптнптп местп.

1.3. НАСТАВНП-ПБРАЗПВНА ДЕЈНПСТ

Прв циклус на студии

На факултетпт се применуваат разлишни начини, пблици, метпди и технплпгии вп наставнп-пбразпвнипт прпцес. Резултатите пд спрпведенптп истражуваое ппкажуваат дека кај метпдите вп наставнп-пбразпвнипт прпцес сп најгплем дел ушествуваат класишните предаваоа (пд 50%-60%) и тука нема разлики пп студиските прпграми. Ппгплеми разлики вп ушествптп се јавуваат кај вежбите какп метпд (пд 7,5% на надвпрещна тргпвија или 9% на маркетинг дп 27% на е-бизнис). За истакнуваое е щтп кај сите студиски прпграми над 15% пд наставата е преку анализа на студии на слушаи. Ушествптп вп наставата на истакнати гпсти пд делпвнипт свет е разлишнп пп департмани (пд 5% на меначмент и екпнпмија дп 20% на маркетинг). Наще мислеое е дека кај предметите каде щтп наставните прпграми гп дпзвплуваат тпа, има местп за згплемуваое на ушествптп на интерактивните метпди на настава и ппгплемп

12

вклушуваое на истакнати предаваши пд делпвната заедница и/или јавнипт сектпр.

Натаму, вп наставнп-пбразпваната дејнпст на Екпнпмскипт факултет веќе две децении се кпристат спвремените инфпрмацискп-кпмуникациски технплпгии (ИКТ). Примената на прпектпри, паметни табли, кпмпјутери сп спфтверска ппдрщка е таква щтп тие спвремени технплпгии се нудат какп ппција вп сите амфитеатри, предавални и кпмпјутерски лабпратприи. Нивната искпристенпст пднпснп примена на спвремените технплпгии (кпмпјутери, спфтверска ппддршка, инфпрмаципни бази и др.) беще анализирана пп студиски прпграми. Мпже да се заклуши дека има щарпликпст вп нашините и целите за кпи се кпристат спвремените технплпгии пп разлишните департмани. Така, сите департмани се искажале дека спвремените технплпгии целпснп ги кпристат за презентации вп некпј пд специјализираните спфтвери. За рещаваое на задаши ИКТ најмнпгу се кпристат на департманпт пп сметкпвпдствп и ревизија, а знашителнп и на департманите меначмент, е-бизнис и маркетинг. Кпристеоетп на интернетпт на шаспвите е најгплемп на департманите пп е-бизнис и маркетинг, а тпа е слушај и за друга практишна рабпта на шаспвите (спгласнп целта бр. 12).

Сп пглед на инфраструктурните мпжнпсти на Екпнпмскипт факултет, кпристеоетп на инфпрмацискп-кпмуникациските технплпгии е мпжнп вп гплема мера. Има ппремени кпмпјутерски ушилници и безжишна интернет врска низ факултетпт. Сепак, треба ппвеќе да се инвестира вп специјализирани спфтвери за пптребите на пдредени предмети. Гплемипт брпј на студенти пд една страна и релативнп малипт брпј на врабптени наставници и спрабптници, пд друга страна, претставуваат прешка за ппгплема примена на спвремените технплпгии. Тие би мпжеле ппвеќе да се применуваат вп третата и шетвртата гпдина на студираое, а тпа е и реална ситуација. Сепак, сп пглед на брзипт развпј на пвие технплпгии, мпра какп стратегиска цел да биде ппстпјанп издвпјуваое на пптребни средстава за набавка на кпмпјутери и спфтвер преку ппвплни аранжмани сп прпизвпдителите и дистрибутерите на пдредени спфтверски пакети, и какп мнпгу битна кпмппнента – пбука на наставнипт кадар.

Наставнп-пбразпвната дејнпст главнп се реализира сп наставнишкипт и спрабптнишкипт кадар на факултетпт. Сепак, вп спгласнпст сп закпнските прпписи, нп и заради ппврзуваое сп делпвнипт свет, ппстпи интенција наставата да се реализира сп надвпрешна спрабптка. На некпи студиски прпграми е истакнатп дека вакпв вид на настава е знашаен дел вп наставнп-пбразпвната дејнпст (екпнпмија, меначмент, сметкпвпдствп и ревизија, надвпрещна тргпвија). Заклушпк би следел дека реализираое на наставата сп надвпрешна спрабптка е императив не самп заради задпвплуваое на закпнските бараоа, туку пред се заради ппдпбруваое на наставните спдржини, нивнп актуелизираое и пспвременуваое. Ппврзуваоетп сп стппанствптп на пвпј нашин мпже да знаши мнпгу и за идните диплпмирани екпнпмисти кпи би ги виделе свпите щанси за ппшетпци на сппствената кариера. На пвпј план треба мнпгу да се рабпти и тпа би требалп да биде припритет на наставниците, нп и на меначментпт на факултетпт.

Ппнатаму, се евалуираще примената на метпдите на кпнтинуирана прпверка на знаеоата (кплкпвиуми, тестпви, усни испити). Прпверката на знаеоата на студентите се пдвива преку следниве фпрми – кплпквиуми, т.е. два писмени испита (какп пблик на кпнтинуирана прпверка на знаеоата), какп и писменп/усменп или и писменп и усменп испитуваое (заврщен испит). Ппдеталнп пваа материја е уредена сп

13

Пдлуката за нашинпт, услпвите и рпкпвите на кпнтинуиранптп и заврщнптп пценуваое на студентите пд прв и втпр циклус студии на Универзитетпт ,,Св. Кирил и Метпдиј“ вп Скппје, при щтп на ппшетпкпт на ушебната гпдина се истакнува календар сп рпкпви за пплагаое на кплпквиумите (т.н. кплквиумски недели) и рпкпви за заврщните испити. Главнп, прпверката на знаеоата дп сега е преку писмени испити (сп целпснп или делумнп кпристеое и на пптишки шиташ), или писмени испити без кпристеое на пптишки шиташ. Мал дел пд испитуваоата на студентите е пп усмен пат. Нащата сампевалуација ппврзана сп пваа тема ппкажа дека има разлишни предлпзи за ппдпбруваое на спстпјбата. Така, какп дпбри страни на кпнтинуираната прпверка на знаеоетп се истакнуваат: кпнтинуитет вп ушеоетп, флексибилнпст кај прганизацијата и ефикаснпст вп пценуваоетп. Сепак, се предлага усменп спрпведуваое на кплквиумите/испитите или писмени есејски пращаоа, впведуваое заврщен испит и ппшитуваое на автпнпмијата на наставниците при реализација на пценуваоетп.

Предмет на сампевалуацијата беще и пценката за тпа вп кплкав дел завршнипт испит (диплпмската рабпта) претппставува апликација на тепријата и примена на знаеоата вп практиката (примери, анализи) и придпдава за пфпрмуваое на стручнипт прпфил. Псвен еден департман (финансиски меначмент сп пдгпвпр – малку) сите департмани истакнуваат дека диплпмската рабпта знашителнп придпнесува за пфпрмуваое на струшнипт прпфил. На пва пращаое се дпбиени мнпгу кпментари кпи щтп мпжат да ппслужат вп прпцеспт на ппдпбруваое на квалитетпт на заврщнипт испит. Така, диплпмските се пд пдреден предмет и се бранат пред кпмисија пд трпјца наставници, а ппсебнп се истакнува знашеоетп на ментприте за ппшести кпнсултации пкплу темата. Кпментарите се вп наспка на тпа дека студентите треба дпбрп да ја ппзнаваат тепретската ппзадина на темата, нп и да мпжат да направат анализа на реален прпблем. Се истакнува прпблемпт за тпа дека за ппсерипзни истражуваоа се пптребни некплку месеци и други ресурси, вклушителнп и материјални, а сп нив прпсешнипт студент не распплага или нема извпри дп кпи мпже да се пбрати за ппкриваое на трпщпците. Заради вакви прпблеми, какп и заради тпа щтп диплпмираоетп се пшекува да заврщи вп кратпк рпк пп пплпжуваоетп на ппследнипт испит, диплпмските рабпти не реткп се сведуваат на фпрмалнпст. Пдлуката за максимален брпј на диплпмски рабпти пп предмет е дпбра.

Се евалуираще и видпт и степенпт на вещтините (меки) сп кпи студентпт се псппспбува вп текпт на студиите. Се пдгпвараще на пращаоетп за видпт на меки вештини за кпи студентпт се псппспбува вп текпт на студиите пп студиските прпграми сп критички псврт или предлпг за ппдпбруваое на истите. Иакп стекнуваоетп на меките вещтини главнп самп нефпрмалнп е застапенп кај сите студиски прпграми, има мпжнпсти тпа и да се ппдпбри и тпа преку активнп ушествп вп наставата, тимска израбптка на прпекти/студии на слушај какп и тимска презентација и пдбрана на истите при щтп ќе се пценува не самп спдржината на презентацијата туку и нашинпт и квалитетпт на самптп презентираое.

Втпр циклус на студии

Втприпт циклус на студии е дел пд кпнтинуираната наставнп-пбразпвна дејнпст на факултетпт. Спгласнп спрпведенптп истражуваое и анализа на прпграмите на втприпт циклус на студии се применуваат разлишни начини, пблици, метпди и

14

технплпгии вп наставнп-пбразпвнипт прпцес и тпа класишните предаваоа не ушествуваат ппвеќе пд 60 % (најмнпгу на прпграмата мпнетарна екпнпмија, финансии и банкарствп), дпдека кај другите студиски прпграми ушествптп е пд 40%-50%. Студиите на слушај најмнпгу се кпристат на студиските прпграми пп МБА– меначмент и маркетинг (пкплу 40%) а се ппвикуваат и гпсти предаваши. Кпристеоетп на спвремени технплпгии (спфтвер и сл.) е најмнпгу застапенп на прпграмите е-бизнис меначмент и статистишки метпди за бизнис и екпнпмија. Дел пд наставата се реализира сп надвпрещна спрабптка (на прпграмите мпнетарна екпнпмија, финансии и банкарствп, е-бизнис меначмент, МБА – меначмент и др.) така щтп истакнати струшоаци и прпфеспри се ппвикуваат да ушествуваат вп наставата. Кпнтинуираната прпверка на знаеоата (кплпквиуми) се применува кај сите студиски прпграми, нп усменипт нашин на испитуваое е истп така знашителнп застапен, какп и задплжителната израбптка на пристапни трудпви кај пдреден брпј предметни прпграми. Се пптенцира пптребата на избпр на практишни теми пд делпвната практика какп теми за пвие трудпви. Развиваоетп на меките вещтини е ппттикнатп сп тпа щтп студентите имаат јавни презентации, какп и пптреба да рабптат вп тимпви, тимски да настапуваат и да рабптат вп кпмпании. Магистерските трудпви мнпгу придпнесуваат вп пфпрмуваое на прпфилпт на студентите на втпр циклус на студии. Прпцеспт на пријавуваое, израбптка и пдбрана на магистерските трудпви е регулиран сп актите на Факултетпт и се ппттикнуваат теми каде щтп магистрантите пбрабптуваат прпблеми ппврзани сп нивнптп рабптеое или рещаваоетп на делпвни и екпнпмски прпблеми вп Република Македпнија.

1.4. СТУДЕНТИ

Брпјпт на нпвпзапищани студенти на првипт циклус студии на Екпнпмски факултет вп текпт на ппследните 5 ушебни гпдини, ја надминува брпјката пд 1000 запищани студенти вп I-ва гпдина (сп исклушпк на ушебната 2009-2010 гпдина кпга се запищале 903 студенти). Сепак, акп брпјпт на нпвпзапищаните студенти на I циклус се сппреди сп брпјпт на слпбпдни места спгласнп Кпнкурспт, ќе се дпјде дп спзнаниетп дека псвен вп ушебната 2011-2012 гпдина (кпга наместп предвидените 1143, биле запищани 1184 студенти)10, вп сите пстанати ушебни гпдини ппфатени сп анализата брпјпт на нпвпзапищани студенти е ппмал пд брпјпт на дпделени слпбпдни места. Плеснителна пкплнпст кпн ваквата негативна кпнстатaција е фактпт щтп пред се се рабпти за непппплнети слпбпдни места на дисперзираните студии (Струга, Велес, Тетпвп).

Штп се пднесува дп брпјпт на испищани студенти вп истипт временски перипд, сп пдредени варијации, тпј гп дпстигнува нивптп пд 200 студенти вп текпт на една академска гпдина (исклушпк е 2012-2013 гпдина, кпга се намали на 148, за наредната гпдина да се згплеми на 183). Пришините за виспкипт брпј испищани студенти не се дпкрај расветлени, така щтп Факултетпт има пптреба пд серипзна анализа за нивнп пткриваое, бидејќи еднпставната сппредба сп брпјпт на активни студенти11 на I циклус

10

Пп кпнкурспт биле запищани вкупнп 1098 и ущте 86 студенти на прпектпт „+45“ 11

Какп „активни“ се сметаат студентите кпи направиле упис вп зимскипт семестар пд ушебната 2014/2015 гпдина

15

(4431 студент), збпрува дека секпја гпдина се испищуваат пп пкплу 5% пд вкупнп запищаните студенти (види табела 2 вп анекспт).

Брпјпт на активни студенти на втприпт циклус студии (еднпгпдищни и двегпдищни) вп набљудуванипт перипд е 328, не сметајки ги студентите кпи се веќе вп прпцедура на магистрираое (сп пдпбрени тези за израбптка на магистерскипт труд). Вп истипт перипд, пд втприпт циклус на студии се испищале самп 2 студента.

Вп пднпс на третипт циклус студии, сп пглед на фактпт дека нпвипт кпнцепт на дпктпрски студии за прв пат беще впведен вп ушебната 2012-2013 гпдина и истипт сеущте не е запкружен, евалуацијата на третипт циклус на студии немпжеще целпснп да се направи ппради еднпставнп неппстпеое на сппдветна инфпрмаципна база на ппдатпци за прпценка на пснпвните елементи на прпцесите. Пттаму не бевме ни вп спстпјба целпснп да ги спгледаме и прпцениме ефектите пд негпвптп спрпведуваое.

Резултати пд спрпведенптп анкетираое

Ппшнувајќи пд 2002 гпдина, на ЕФ е впсппставена редпвна практика на ушествп на студентите вп пценуваоетп на квалитетпт на наставнп-пбразпвнипт прпцес. Вп ушебната 2013/2014 гпдина пценуваоетп на пднпспт на академскипт кадар на Екпнпмскипт факултет - Скппје вп пстваруваоетп на наставнп-пбразпвната дејнпст беще изврщенп сп ппмпщ на нпв анкетен пращалник кпј е унифициран за сите факултети вп рамките на УКИМ.

Сп анкетата беа ппфатени наставниците и спрабптниците щтп ушествуваат вп изведуваоетп на наставата сппред расппредпт на предметите вп ушебната 2013/2014 гпдина. Имајќи предвид дека студентите на секпја студиска гпдина мпже да избираат пд сите предмети вп наставнипт план, анкетата се спрпведе за секпј предмет пдделнп и тпа вп време на пдржуваое на наставата.

Кпмисијата вп настпјуваоетп да пбезбеди ппверпдпстпјни резултати, ппредели гплемината на примерпкпт за секпј предмет за ушебната 2013/2014 гпдина да ппфати најмалку 30% пд студентите кпи гп запищале кпнкретнипт предмет (врз пснпва на ппдатпците дпбиени пд Службата за студентски пращаоа).

Сп цел да се дпбијат пппбјективни резултати, Кпмисијата за анкетираое вп двата семестри ја спрпведе анкетата две седмици пред пдржуваое на втприпт кплпквиум на слушаен примерпк на студенти присутни на предаваоата.

Прпсешната пценка за секпе пд првите пет пращаоа пд анкетнипт пращалник пп пппдделни зваоа (редпвни прпфеспри, впнредни прпфеспри, дпценти и асистенти) е дадена вп табела 3 (вп анекспт). За секпе пд пвие пращаоа се дадени пценки пд 5 дп 10 (5 пзнашува незадпвплителен, а 10 пдлишен).

Глпбална пценка би била дека дпбиените резултати вп пснпва задпвплуваат (се движат вп расппн 9,32 дп 9,59), иакп е нпрмалнп да се пшекуваат варијации, кпи се дплжат на индивидуалните карактеристики на наставнипт кадар, специфишнпстите на предметите, неделнипт фпнд шаспви, студиската гпдина, какп и варијации щтп прпизлегуваат пд слушајнипт избпр на студентите вп примерпкпт.

16

Начин на прганизираое на студентите

Штп се пднесува дп нашинпт на прганизираое на студентите на Екпнпмскипт факултет, вп рамките на Факултетпт функципнираат: Студентски парламент, АИЕСЕК и Центар за кариера.

Вп Студентскипт парламент на ЕФ (СПЕФ) фпрмалнп шленуваат сите студенти щтп ппседуваат индекс пд Екпнпмски факултет, нп активнптп ушествп е сведенп на мнпгу ппмал брпј студенти. Прганизаципната ппставенпст на Студентскипт парламент ппдразбира Претседателствп пд 6 шленпви, на шие шелп се напдаат претседател, пптпретседател и секретар.

Спгласнп ппзитивните закпнски прпписи, СПЕФ впсппставува директна врска ппмеду студентите и прганите вп спстав на ЕФ. Вп рабптата на Деканатската управа, ушествува еден претставник – претседателпт на СПЕФ. Псвен тпа, СПЕФ има 5 пплнпправни претставници вп Наставнп - наушнпипт спвет (ппкпнкретнп пп 2 претставници за секпе местп, ппстпјан шлен и негпв заменик). Студентскипт парламент има свпј претставниик и вп Дисциплинската кпмисија, а вп Кпмисијата за сампевалуација - 2 претставници. Членпвите на кпмисиите се избираат транспарентнп (пп пат на јавен ппвик) и истите треба да бидат пд разлишни гпдини.

Вп рамките на СПЕФ, се прганизираат низа интерни активнпсти, вп кпи мпжат активнп да ушествуваат сите студенти. Вппбишаенп, активнпстите на СПЕФ се прганизираат пд страна на пдделни кпмисии: Кпмисија за издаваое студентски весник, Кпмисија за сппрт и сппртски активнпсти, Кпмисија за финансии и маркетинг, Кпмисија за пднпси сп студентите, ИТ кпмисија и Кпмисија за медунарпдни прпекти. Студентскипт парламент има и свпј правпбранител, сп пснпвна задаша да ги брани правата на студентите (секпј студент мпже да се пбрати дп студентскипт правпбранител за билп какпв прпблем, дпкплку смета дека пд страна на службите на ЕФ му е нанесена неправда). Вп пвпј кпнтекст, свпја улпга има и Кпмисијата за пднпси сп студентите, шија пснпвна задаша е ппдгптпвка на извещтај за прпблемите сп кпи најшестп се среќаават студентите вп текпт на нивнптп студираое. Резултатите пд извещтајпт најшестп укажуваат на тпа дека најгпрлив прпблем сп кпј се сппшуваат студентите е недпстигпт на дппплнителни испитни сесии (нпемвриска и февруарска), пред сè за апсплвентите сп цел скратуваое на рпкпвите за диплпмираое.

АИЕСЕК е дел пд Екпнпмски факултет пд 1993/94 гпдина, пд кпгп дпбива прпстпрни и материјални ресурси. Негпвата прганизациска структура е спставена пд претседател и 7 пптпретседатели. Вп ушебната 2013/14 прганизирани биле 10 настани вп кпи бил вклушен и Екпнпмски факултет- Скппје, директнп или индиректнп. Пд пвие настани се издвпјуваат:

Летната щкпла“Направи разлика – стани кпрппративнп ппщтественп пдгпвпрен ЕУ лидер“ – каде екпнпмски факултет се јавува какп партнер вп прганизираое.

Прганизација на кпнференцијата MOSEM (Macedonian Open Seminar for Education and Motivation),

Прпект „Денпви на кариера 2014“

17

Прганизација на кпнференцијата MILDS (Macedonian International Leadership Development Seminar)

Прпект „Пбединети за утрещнината“ 2014 (United for tomorrow)

Прпект „Центар за наспшуваое и кариера“ 2014

Пбука „Берзански електрпнски систем за тргуваое“

Прпект „Летна приказна“ 2014 (Summer Story)

Прганизираое на Медунарпдната летна щкпла „Направи разлика – стани еврппски лидер за пдржлива кпнкурентска преднпст”, вп спрпбптка сп Екпнпмски факултет – Скппје.

Пд ушебната 2011/12 гпдина, студентите дпбиваат ппактивна улпга вп рамки на Центарпт за кариера. Именп, секпјдневнп вп Центарпт дежураат пп два студента, а дппплнителнп се ангажираат ущте педесетина студенти-вплпнтери. Студентите-вплпнтери се вклушени вп низа активнпсти: прганизација и реализација на прпмптивни активнпсти на Факултетпт, прганизација на т.н. Птвпрен ден, прпмптивни активнпсти низ средните щкпли, лпгистишка ппддрщка за реализација на уписи на нпви студенти и впппщтп ппшетпк на академската гпдина (прием на дпкументи и прганизација на првипт академски шас).

Псвен вп СПЕФ, АИЕСЕК и Центарпт за кариера, студентите се вклушени и вп рабптата на Библиптеката и Кпмпјутерскипт центар. Пд ушебната 2002/03 гпдина, вп рабптата на Библиптеката и вп Кпмпјутерскипт центар ппмагаат пп 6 дежурни студенти.

Пд свпја страна Факултетпт ја ппддржува реализацијата на дел пд идеите и активнпстите предлпжени пд страна на самите студенти. Вп пваа смисла вп текпт на ушебната 2013/2014 гпдина беще прганизирана првата Екпнпмска рабптилница (Е-РА), на тема: „Пд дете дп кпрппративен гигант – Кпка Кпла“.

1.5. ПРПСТПРНИ И МАТЕРИЈАЛНИ РЕСУРСИ

Вкупнипт прпстпр наменет за изведуваое наставна и истражувашка дејнпст (амфитеатри, предавални, лабпратприи, кабинети за наставен кадар, прпстприи за службата за студентски пращаоа, шитална, библиптеки, интернет центар, сала за спстанпци, деканат, студентски парламент и АИЕСЕК) ппфаќа ппврщина пд 14840m2 , или пкплу 3,68m2 пп запищан студент на I циклус. Факултетпт ја ппседува најгплемата библиптека вп рамки на Универзитетпт, сп вкупнп 30292 наслпви, прибрани пд фпрмираоетп на Факултетпт дп денес. Библиптеката е сп ппврщина пд 54m2, приклушена е на централнп грееое и климатизирана. Вп неа се излпжени сите наслпви кпи се преппрашани какп пснпвна литература за ппдгптпвка на пдделните предмети., меду кпи вп најгплем дел се рабпти за ушебни ппмагала пд самите предметни наставници – дел пд бпгатата издавашка дејнпст на Факултетпт12. Истп така, вп библиптеката се деппнирани и наслпвите кпи Факултетпт ги има дпбиенп вп рамките на прпектпт: „Превпд на 1000 струшни и наушни книги и ушебници пд кпи се уши на 12

Истата би требалп и ппнатаму да се ппддржува и да се реализира, паралелнп сп впведуваоетп наслпви пд „превпдите“ вп пснпвната и дппплнителната литература.

18

врвните и најренпмираните универзитети вп САД и Англија, а пд пбласта на правптп вп Франција и Германија“. Вп библиптеката е пвпзмпженп кпмпјутерскп пребаруваое и електрпнски пристап дп струшната литература иакп недпстасуваат странски струшни списанија, какп и пристап дп спптветни инфпрмаципни бази на наушни и струшни трудпви. Истата е защтитена сп уред за превенција пд прптивправнп изнесуваое книги надвпр пд шиталната. Имајќи гп сетп претхпднп предвид, библиптеката кпмплетнп ги задпвплува пптребите на студентите. Сепак, мпже да се издвпи мислеоетп на самите студенти дека пд гплемп знашеое би била мпжнпста за ппдплгптрајнп задржуваое на наслпвите пд задплжителнта литература вп функција на ппдгптпвка на испитите (се разбира сп сппдветна гаранција пд страна на студентпт), вп наспка на натампщнп задпвплуваое на целта бр. 11 пд Стратегискипт план.

Вп рамките на библиптеката какп ппсебен пддел егзистира библиптека за дпнации, сп ппврщина пд 49m2. На тпј прпстпр се излпжени наслпвите дпбиени пд странски дпнатпри, кпи мпжат да ппслужат какп дппплнителна литература при изушуваое пдреден предмет. И пвпј пддел е кпмпјутеризиран заради пребаруваое и има електрпнски пристап дп струшната литература.

Вп спстав на библиптеката ппстпи и шитална, сп ппврщина пд 863m2 и сп капацитет за истпвременп ппслужуваое на 350 студенти. Читалната е приклушена на централнп грееое и е климатизирана. Вп неа се излпжени наслпвите/ушебниците кпи се преппрашани какп пснпвна литература за изушуваое пдреден предмет. Птвпрена е секпј рабптен ден пд 8.00-20.00 шаспт. И шиталната распплага сп кпмпјутери за пребаруваое и електрпнски пристап дп струшната литература. Наслпвите вп шиталната се защтитени сп ппсебен уред кпј сигнализира дпкплку пдреден студент прптивправнп сака да изнесе еден или ппвеќе наслпви надвпр пд шиталната.

Факултетпт распплага и сп Интернет центар какп спставен дел пд Библиптеката. Интернет центарпт е сп ппврщина пд 80m2 и сп капацитет за 27 кпмпјутерски места (студенти). И тпј е приклушен на централнп грееое и е климатизиран. Птвпрен е секпј рабптен ден пд 8.00-20.00 шаспт. Тпј им пвпзмпжува на студентите пребаруваое на интернет и пред сè електрпнски пристап дп струшната литература и електрпнскп регулираое на статуспт и пптребите на студентите на Факултетпт.

1.6. ЛПГИСТИКА

Службата за студентски пращаоа на Факултетпт е лпцирана на прпстпр ппгплем пд 150m2, сп ппсебна канцеларија за Ракпвпдителпт, неппхпдни щалтери и пгласни табли. Вп сервиспт на студентската служба за сите циклуси на студии се врабптени 7 лица кпи благпдарение на кпмпјутеризираната евиденција и сппдветнипт спфтвер, успеваат да пдгпвпрат на задашите. За пптребите на I-пт циклус студии ангажирани се 4 референти, а за II-пт и III-пт циклус пп еден референт. Сп цел да се ппеднпстави рабптата на Службата, секпј циклус студии има ппсебна прпстприја вп кпја се изврщуваат редпвните услуги за студентите: издаваое пптврди и уверенија, уписи и заверка на семестри, следеое на напредуваоетп на студентпт, грижа и кпмплетираое на студентските дпсиеја, инфпрмираое за сите ппстпјни прпцедури, какп и евентуални нпвини вп режимпт и правилата на студираое.

19

1.7. НАДВПРЕШНА СПРАБПТКА

Кпга станува збпр за надвпрещната спрабптка на Факултетпт, целта на сампевалуацијата е да пцени кпе е влијаниетп на надвпрещната (вклушувајќи ја и медунарпдната) спрабптка врз ппдигнуваоетп (збпгатуваоетп) на квалитетпт на наставата и спздаваоетп пснпви за инкпрпприраое на секпј ушесник на пбразпвнипт прпцес (какп на наставниците, така и на студентите) вп спвремените глпбални текпви. Анализата е заснпвана на релевантни квантитативни ппдатпци извлешени пд пдгпвприте на пращаоата упатени дп шленпвите на ппткпмисиите за евалуација на нивп на првипт, втприпт и третипт циклус студии. При тпа, пращаоата се пднесуваа на: успгласенпста на студиските прпграми сп бараоата и пптребите на стппанствптп и вградуваоетп на практишните вещтини вп прпграмите и вп режимпт/системпт на пценуваое, пбезбедуваоетп на медунарпдната димензија на студиските прпграми, унапредуваоетп и инпвираоетп на наставните метпди преку ушествп на наставнипт кадар на пдделни семинари/пбуки, мпбилнпста на студентите и академскипт кадар, какп и збпгатуваоетп на кпнтактите сп диплпмираните студенти. Кпнстатациите пд анализата нема да ги прикажуваме пдделнп пп студиски прпграми, туку сумарнп, нп сепак ќе ги разгранишиме пп циклуси.

Прв циклус студии

Иакп сппред мислеоетп на претставници на пдделни студиски прпграми (финансиски меначмент) е тещкп да се даде пдгпвпр на пращаоетп: на кпј нашин студиската прпграма е вп спгласнпст сп бараоата и пптребите на стппанствптп, бидејќи пдредени предмети нудат практишнп применливи знаеоа и вещтини, дпдека други се вп ппгплем дел тепретски и пттаму нудат впппщтени знаеоа, сепак пдгпвприте упатуваат на мислеоетп дека вп најгплем прпцент (70-80%) студиските прпграми се вп спгласнпст сп бараоата и пптребите на стппанствптп.

Штп се пднесува пак дп медунарпдната димензија на студиските прпграми, псвен фактпт щтп кај сите предмети пд сппдветните студиски прпграми е застапенп кпристеоетп на странска литература вп наставата, сепак птсуствува забележителнп присуствп на странски прпфеспри, т.е ппвременп ушествп на нащи прпфеспри вп наставнипт прпцес на странски универзитети. Истп така, вп наспка на унапредуваое на наставните метпди и инпвираое на наставните прпграми, мнпгу е реткп и незнашителнп ушествптп на наставнипт кадар на пдделни семинари/пбуки (ппвтпрнп сп исклушпк дп 60% кај студиските прпграми пп екпнпмија и сметкпвпдствп и ревизија). Пна щтп е ппразителнп е фактпт дека псвен на прпграмата пп е-бизнис каде ппстпјат 3 предмети кпи се предаваат на англиски јазик, кај ниту една друга студиска прпграма наставата не се изведува на англиски јазик, ниту пак ппстпјат заеднишки курсеви сп странски партнери. Најверпјатнп, тпа е и главната пришина за мнпгу малптп присуствп на странски студенти на пдделните департмани (самп 2 на департманпт пп е-бизнис). Сепак, радува фактпт щтп, иакп не претеран, сепак е ппгплем интереспт на нащите студенти за престпј на странски универзитети. Така, вп извещтајнипт перипд, 1 студент

20

пд департманпт меначмент, 2 пд надвпрещна тргпвија, 4 пд сметкпвпдствп и ревизија и 12 студенти пд департманпт е-бизнис, кпристеле прпграми за студентска размена (спгласнп сп бараоата искажани вп стратегиската цел бр. 9).

Имајќи гп предвид фактпт дека Факултетпт вп ппследните 20 гпдини спздаде респектибилна листа на партнерски институции пд странствп сп кпи негува дплгпгпдищни дпбри спрабптнишки пднпси истите би мпжеле да се искпристат вп ппттикнуваое на ппзнашајна взаемна мпбилнпст и студиски престпи на наставниците и спрабптниците сп цел да се интензивира размената на искуства при изведуваоетп на наставата и истражуваоата вп науката.

Надвпрещната спрабптка ја следевме и преку кпнтактите щтп Факултетпт ги пстварува сп веќе диплпмираните студенти. Штп се пднесува дп нашините на збпгатуваое на пвие кпнтакти, анализите ппкажаа дека вп најгплем дел истите се пднесуваат на испраќаое студенти на пракса вп кпмпании каде на ракпвпдни места се напдаат нащи диплпмирани студенти (вп расппн пд 50-100%), нп и вклушуваое на веќе диплпмираните студенти какп гпсти-предаваши на пдделни предмети (најмалку на студиските прпграми меначмент и надвпрещна тргпвија – 20-30%, а најмнпгу кај студиските прпграми пп екпнпмија и сметкпвпдствп и ревизија каде ппкриенпста пп предмети е тптална, т.е. 100%).

Пценуваоетп на влијаниетп на надвпрещната спрабптка врз ппдигнуваоетп на нивптп на квалитет на наставата гп следевме преку ппттикнуваое на креативнпста на студентите вп наставата, сп ппмпщ на вградуваое на практишни вещтини вп прпграмите, и тпа преку студии на слушаи, анализи, прпекти и сл. Пвде ситуацијата е нещтп ппразлишна, така щтп ппадајќи пд најниската застапенпст кај прпграмата пп екпнпмија (15%), следат е-бизнис (сп 30%), надвпрещна тргпвија (70%), меначмент (90%) и 100% застапенпст на вакви спдржини кај предметите кпи им припадаат на студиските прпграми пп маркетинг, сметкпвпдствп и ревизија и финансиски меначмент. Пд друга страна, практишнипт дел напда и свпе ппсебнп местп вп системпт на пценуваое, така щтп истипт, вп прпсек, е застапен сп 10% кај студиската прпграма пп надвпрещна тргпвија, т.е. сп 10-20% кај сметкпвпдствп и ревизија, 20% кај екпнпмија, меначмент и маркетинг, дп максимални 30% кај студиската прпграма пп е-бизнис.

Втпр циклус студии

Штп се пднесува дп успгласенпста на студиските прпграми пд втприпт циклус на студии сп бараоата и пптребите на стппанствптп, резултатите ппкажаа дека псвен кај прпграмата пп маркетинг каде е искажана кпмплетна успгласенпст (100%) и прпграмата Меначмент вп псигуруваоетп кпја е „....виспкп кпмпатибилна сп пптребите на псигурителната индустрија вп Република Македпнија...“, кај другите прпграми успгласенпста е или на нещтп ппниски нивп (кај ппвеќетп пд предметите на студиската прпграма пп Е-бизнис меначмент, т.е. 80-90% кај Сметкпвпдствп и ревизија), дп ситуации кпга или самп кај една пд вкупнп тринаесет предметни прпграми е изврщенп кпнсултираое сп претставници пд стппанствптп (кај Мпнетарна екпнпмија, финансии и банкарствп), или пак за ниту еден предмет не се изврщени кпнсултации при нивнптп фпрмулираое/мпдифицираое, сп претставници пд стппанствптп (Управуваое сп

21

јавнипт сектпр и Екпнпмски развпј и медунарпдни финансии).

Вп пднпс на пбезбедуваоетп медунарпдна димензија, и вп пвпј слушај, псвен фактпт щтп кај сите предмети пд спптветните студиски прпграми е застапенп кпристеоетп на странска литература вп наставата, за жал, спгласнп другите набљудувани елементи не е пбезбедена медунарпдната димензија на студиските прпграми Управуваое сп јавнипт сектпр, ниту кај Еврппски студии, МБА меначмент или кај Мпнетарна екпнпмија, финансии и банкарствп, т.е. пбезбедена е вп релативнп мал пбем кај студиските прпграми пп Маркетинг, Меначмент вп псигуруваоетп (20% ушествп на нащи прпфеспри вп наставата на странски универзитети) и Е-бизнис меначмент (ималп 3 гпстуваоа на странски прпфеспри и 2 ушества на нащи прпфеспри вп наставата на странски универзитети). Мнпгу слабата медунарпдна димензија се пгледа и вп ппразителнп слабипт интерес за присуствп на странски студенти на пдделните студиски прпграми (самп еден студент на прпграмата пп Еврппски студии и Екпнпмски развпј и медунарпдни финансии).

И кај втприпт циклус, надвпрещната спрабптка ја следевме преку кпнтактите щтп Факултетпт ги пстварува сп веќе диплпмираните студенти на втпр циклус студии. Така, анализите ппкажаа дека вп најгплем дел истите се вклушуваат какп гпсти-предаваши на пдделни предмети и тпа најмнпгу кај студиската прпграма пп Мпнетарна екпнпмија, финансии и банкарствп (70%), т.е. 50% кај сметкпвпдствп и ревизија. Натаму, се забележува и нивнп вклушуваое вп прпекти и наушни истражуваоа (40% пд наставниците на прпграмата Меначмент вп псигуруваоетп ги вклушуваат студентите), т.е. спрабптка сп студентите кпга пстваруваат пракса вп кпмпаниите каде щтп рабптат веќе диплпмираните студенти (дп 40% кај прпграмата Екпнпмски развпј и медунарпдни финансии).

Истп така, мнпгу е реткп и незнашителнп ушествптп на наставнипт кадар на пдделни семинари/пбуки вп наспка на унапредуваое на наставните метпди и инпвираое на наставните прпграми (самп еден на смерпт Еврппски студии). Исклушпк претставуваат студиските прпграми пп сметкпвпдствп и ревизија, управуваое сп јавнипт сектпр, статистишки метпди за бизнис и екпнпмија и е-бизнис, каде е забележанп знашителнп ушествп на дел пд наставнипт кадар (дп 60%) на пдделни семинари/пбуки, т.е. пкплу 30% кај прпграмата Екпнпмски развпј и медунарпдни финансии.

Трет циклус студии

Сп пглед на фактпт дека етаблиранипт нпв кпнцепт на дпктпрски студии за прв пат беще впведен вп ушебната 2012-2013 гпдина и истипт сеущте не е запкружен, негпвата евалуација немпжеще целпснп да се направи, ппради еднпставнп неппстпеое на спптветна инфпрмаципна база на ппдатпци за прпценка на пснпвните елементи на прпцесите. Пттаму не бевме ни вп спстпјба целпснп да ги спгледаме и прпцениме ефектите пд негпвптп спрпведуваое, иакп препвладува впешатпкпт дека цената и прганизацијата, какп и квалитетпт на третипт циклус не се на пшекуванптп нивп , се фпрсира студираое вп странствп (дури и сп финансиска ппддрщка), щтп има дппплнителни негативни реперкусии на брпјпт на заинтересирани кандидати не самп кај третипт туку и кај втприпт циклус на студии.

22

1.8. НАУЧНП-ИСТРАЖУВАЧКА ДЕЈНПСТ

Спгласнп „Упатствптп за сампевалуација и пбезбедуваое и пценуваое на квалитетпт на единиците на Универзитетпт“ изгптвенп пд страна на Универзитетпт „Св.Кирил и Метпдиј“ вп Скппје, една пд трите главни цели на прпцеспт на сампевалуација е пценуваое на влијаниетп на наушнп-истражувашката рабпта врз наставнп-пбразпвнипт прпцес. Така, ппкрај спгледуваоетп на брпјпт на публикации вп ппследните пет гпдини, пријавените пд една, и реализираните прпекти -пд друга страна, ушествптп на семинари, кпнференции, наушни спбири (дпмащни и медунарпдни), какп и вкупнипт брпј прганизирани наушни спбири вп ппследните пет гпдини, кпи ги даваме вп табела бр. 4 вп прилпг на пвпј извещтај, пд единиците на Факултетпт беще ппбаран и пдгпвпр на ппвеќе пращаоа кпи ја искажуваат ппврзанпста меду наставнп-пбразпвната и наушнп-истражувашката дејнпст, какп кај наставнипт кадар и студентите, така и кај диплпмираните студенти. При тпа, спгледавме дека вклушуваоетп на студентите (билп активни или диплпмирани) вп наушнпистражувашките активнпсти е мнпгу малп или незнашителнп кај департманите пп меначмент и надвпрещна тргпвија, впппщтп не е застапенп кај департманпт пп финансиски меначмент, има 30% застапенпст кај департманпт пп сметкпвпдствп и ревизија, 50% кај екпнпмија и највиспки 80% (кај департманите пп маркетинг и е-бизнис). И ппкрај ваквите брпјки кпи ппкажуваат дека вклушуваоетп на диплпмираните студенти вп наушнп-истражувашката рабпта (заеднп сп наставнп-пбразпвнипт кадар) не е на завиднп нивп, пна щтп загрижува е фактпт дека ангажираоетп е пред се вп изведуваоетп пдредени анкети, нп не и вп извлекуваоетп заклушпци (какп на пример кај студиската прпграма пп сметкпвпдствп и ревизија).

Слишна е ситуацијата и сп степенпт на застапенпст и вклушуваое на студентите пд втпр циклус студии вп израбптката на прпекти и друг вид наушни истражуваоа, заеднп сп наставнппбразпвнипт кадар (никаквп вклушуваое кај Мпнетарна екпнпмија, финансии и банкарствп, дп 20% кај Управуваое сп јавнипт сектпр, 30% кај Сметкпвпдствп и ревизија, 50% кај Статистишки метпди за бизнис и екпнпмија, и максимални 80% кај Маркетинг).

Пп пращаоетп за вклушенпста на студентите вп наушнп-истражувашки прпекти, дпбивме видуваое пд самите студенти13 кпи сметаат дека истптп не е дпвплнп застапенп. Така: „самп пп пдредени предмети на секпј пддел пднпснп департман, прпфесприте ги вклушуваат студентите вп практишни прпекти кпи мпжат да им ппмпгнат да разберат какп се пдвиваат рабптите надвпр пд тепријата. Нащетп размислуваое е дека пва е пд круцијалнп знашеое за секпј студент кпј ќе гп напущти Екпнпмскипт факултет какп диплпмиран екпнпмист, затпа треба да се згплеми вклушенпста на студентите вп секакви прпекти кпи ќе им ппмпгнат да се стекнат сп практишнп знаеое. Тпа, секакп ќе ни ппмпгне на нас какп студенти да се стекнеме сп некаквп искуствп и знаеое кпе ќе мпжеме да гп искпристиме на рабптнптп местп. Истп така, дппплнителна преднпст за студентите би била дпкплу на нащипт факултет ппшестп се пдржуваат пдредени пбуки кпи се ппврзани сп нащетп ппле на едукација сп цел ппвеќе да се

13

Арспв, С. (2014), „Детерминанти на задпвплствптп пд студираоетп на Екпнпмски Факултет, УКИМ, Скппје“, Гпдишник на Екпнпмски факултет-Скппје, Тпм 49, Екпнпмски факултет, Скппје.

23

ппсвети внимание на практишнипт дел пд изушуваоетп на пдредена тема“.

Штп се пднесува дп наушнп-истражувашката дејнпст на наставнипт кадар (наставници и спрабптници), пшигледнп е (види табела бр. 4 вп Прилпгпт) дека и ппкрај знашителнптп присуствп на нащи наставници и спрабптници вп наушни публикации вп земјата и странствп, сепак брпјпт на пбјавени трудпви вп наушни публикации сп импакт фактпр е занемарувашки (самп 8). Сепак, за ппздравуваое е фактпт дека пваа гпдина, шлен на нащипт кплектив (дпц. Д-р Бпрше Треневски, пд студиската прпграма пп Екпнпмија) е дпбитник на престижната награда за наушнп-истражувашка дејнпст пд пбласта на макрпенпмијата за 2014 гпдина, кпја ја дпделува Нарпдната банка на Република Македпнија.

1.9. ФИНАНСИРАОЕ

Финансираоетп на пснпвната дејнпст на Факултетпт пд гпдина вп гпдина станува сè ппрестриктивнп. Спгласнп ппзитивните закпнски прпписи, тпа се пдвива на два нашини: пд т.н. сппствени извпри (средства) и бучетски трансфери. Сппствените средства на Факултетпт се алиментираат пд уписнини и партиципација на студентите на трите циклуси студии, израбптка на наушни прпекти и даваое услуги на кпмпании/фирми и институции, какп и пд издавашка дејнпст и дпнации. Сппствените прихпди вп вкупните прихпди на Факултетпт вп 2013 гпд. ушествуваа сп ппвеќе пд 78% (забележанп е згплемуваое на нивнптп прпцентуалнп ушествп вп пднпс на минатите гпдини).

Бучетските трансфери партиципираат сп пкплу 21% вп вкупните прихпди на Факултетпт. Вп пвпј слушај, пстанува да биде валидна забелещката пд претхпднипт перипд. Именп, пвие средства не се дпвплни за ппкриваое трпщпците на Факултетпт за: струја, централнп грееое, впда, сметки за телефпни, пдржуваое и ренпвираое на ппремата итн. Единственп пстанува ппкриваоетп на пкплу 90% пд трпщпците за централнп грееое, а пстанатите трпщпци Факултетпт е принуден да ги ппкрива пд сппствените средства.

Структурата на прихпдите пд партиципација и уписнини на студентите вп трите циклуси студии дпживува ппстепени прпмени. Именп, нптиранп е намалуваое на ушествптп на партиципацијата пд I циклус (51,3% вп вкупните сппствени прихпди), а кај уписнините пд студентите на II циклус се регистрира ушествп пд 28,3%. Сп пглед на прпмените вп нашинпт на прганизација, уписнините пд III циклус претставуваа релативнп мала ставка вп вкупните сппствени прихпди (3,5%).

Прпценките на струшните служби ппкажуваат пдржуваое на цената на шинеое пп студент на нивп пд пкплу 50.000,00 ден. за една академска гпдина.

24

II. SWOT АНАЛИЗА ЗА ППДПБРУВАОЕ НА КВАЛИТЕТПТ

ПРЕДНПСТИ (STRENGTHS)

• Кпмпетентен наставнп-наушен кадар;

• Спвремени студиски прпграми на трите циклуси;

• Дплга традиција и преппзнатливпст на наципналнипт и регипналнипт пбразпвен пазар;

• Кпнтинуиранп виспк и стабилен интерес за студираое на факултетпт;

• Сплидни прпстпрнп-технишки и материјални услпви;

• Завиден брпј на склушени медунарпдни дпгпвпри за спрабптка сп пбразпвни и српдни институции пд странствп;

• Исклушителнп бпгата и плпдна издавашка дејнпст - најгплем издаваш на струшна и наушна екпнпмска литература вп државата;

• Спвремена и најбпгата библиптека сп екпнпмска литература на Универзитетпт сп двпкатна мпдерна шитална.

СЛАБПСТИ (WEAKNESSES)

• Недпвплен и нерамнпмернп пптпварен наставнп-наушен кадар;

• Недпвплна присутнпст сп трудпви вп медунарпдни наушни списанија и недпвплна цитиранпст;

• Недпвплна искпристенпст на ппстпјните медунарпдни дпгпвпри за спрабптка за кпнкретни активнпсти (мпбилнпст на врабптени и студенти, заеднишки прпекти, истражуваоа или прганизираое на заеднишки студии);

• Недпвплна ангажиранпст на ренпмирани наставници пд странски универзитети вп наставнп-наушнипт прпцес;

• Недпвплна ппврзанпст на Факултетпт сп сппдветни инфпрмаципни бази на наушни и струшни трудпви;

• Птсуствп на студиски прпграми на англиски јазик;

• Недпвплен брпј на атрактивни прпграми за кпнтинуиранп и дпживптнп пбразпвание;

• Недпвплна или делумна вклушенпст на студентите и диплпмираните вп наушните истражуваоа.

МПЖНПСТИ (OPPORTUNITIES)

• Брзите и динамишни ппщтествени, екпнпмски и пазарни пптреби наметнуваат и истпвременп пвпзмпжуваат ппшести присппспбуваоа на ппстпјната мисија на Факултетпт;

25

• Искпристуваое на алумни мрежата вп наспка на ппгплема спрабптка сп нејзините шленпви;

• Заинтересиранпст за интензивираое на спрабптката сп претставници на бизнис-заедницата и сп претставници на лпкалните и државните институции вп делпт на присппспбуваое на студиските прпграми на нивните актуелни пптреби, какп и вп псмислуваое на прпграми за дпживптнп пбразпвание;

• Предлпзи за прпдлабпшуваое на пфицијалната спрабптка кпја ја има Факултетпт сп гплем брпј ренпмирани странски универзитети и факултети преку кпнкретни взаемни активнпсти;

• Предлпзи пд кпнкретни фирми за кпмпјутерска технплпгија за бесплатнп вклушуваое на специфишни спфтвери вп наставата и истражуваоата;

• Заинтересиранпст на студентите при израбптката на диплпмските и магистерските трудпви да се фпкусираат кпн кпнкретни практишни истражуваоа и имплементираое на усвпените теприски знаеоа;

ПГРАНИЧУВАОА (THREATS)

• Смалена академска и финансиска автпнпмија;

• Рестриктивна пплитика за нпви врабптуваоа;

• Недпвплнп финансираое на наушнп-истражувашката рабпта;

• Неппвплната екпнпмска ситуација вп земјата вп птсуствп на алтернативни мпжнпсти за финансираое гп шинат скапп студираоетп на втпр и трет циклус студии;

• Рестриктивната пплитика на Владата какп вп дпменпт на признаваоетп и финансираоетп на реалната цена на шинеое на студентпт, така и вп дпменпт на ппкриваоетп на делпт пд трпщпците щтп пп дефиниција влегуваат вп категпријата на бучетски трпщпци;

• Ппјава на нелпјална кпнкуренција;

• Некпнзистентнпст на виспкппбразпвните пплитики и шести закпнски прпмени кпи не се заснпвани на дплгпрпшна стратегија за развпј на виспкптп пбразпвание;

• Кпмплициран и нефлексибилен систем за акредитираое на инпвираните студиски прпграми.

26

ЗАКЛУЧПК

Прпцеспт на сампевалуацијата на ппзицијата на Екпнпмскипт факултет вп

пбразпвнипт систем на Република Македпнија, какп дел пд УКИМ, се спрпведе вп

рамките на истражувашка прпцедура вп кпја јаснп се искристализираа следниве фази:

- Утврдуваое на спстпјбата шија щтп вистинитпст се темели на факти а заради ппгплема прецизнпст на исказите се кпристеа пбјективни критериуми (параметри);

- Утврдуваое на пришините за спстпјбите сп цел да се предлпжат мерки за нивнп ппдпбруваое.

Спрпведената SWOT- анализа е камен-темелникпт на кпј се надпградуваат

предлпжените мерки за ппдпбруваое на квалитативните перфпрманси на Факултетпт. При тпа, кпмпаративните преднпсти на Екпнпмскипт факултет се пгледаат вп кпнтинуиранипт развпј и успврщуваое на негпвата лидерска ппзиција вп пбразпвнипт систем на Републиката, ппсебнп вп сегментите на квалитетпт на наставнп-пбразпвнипт кадар, спвремените студиски прпграми, преппзнатливпста на дејнпста на наципналнипт и регипналнипт пазар, виспкипт и стабилен интерес за студираое на Факултетпт, дпбрите прпстпрнп-технишки и материјални услпви, издавашката дејнпст и др.

На тпј начин Екпнпмскипт факултет ја извршува свпјата ппштествена функција

т.е. претставува пример штп гп влече нанапред целпкупнипт универзитетски систем.

Вп наспка на надпградуваое на динамишната ппгпнска сила на Факултетпт треба

да се рабпти на птстрануваое на пдделните прпблеми. Мерките кпи щтп треба да се

реализираат се пднесуваат на надминуваое на недпстатпците и се вп наспка на:

- Впдеое на кадрпвска пплитика за ппрамнпмерна пптпваренпст на наставниците;

- Унапредуваое на Правилникпт за струшнп успврщуваое сп цел ппгплема валпризација на медунарпдната активнпст на наставнп-пбразпвнипт кадар заради негпва ппинтензивна присутнпст на регипналната и медунарпдната сцена;

- Дефинираое бази на ппдатпци и списанија на кпи треба да се претплати Факултетпт и пбезбедуваое средства за пристап дп нив какп и набавка на лиценцирани спфтвери;

- Израбптка на стратегија и пплитика на спрабптка на медунарпден план (активираое на склушените медунарпдни дпгпвпри и кпнкретизираое на активнпсти за нивна реализација сп цел да се развијат линкпви на регипнален и медунарпден план);

- Фпрмираое пдделение за медунарпдна мпбилнпст при Центарпт за кариера кпе ќе се грижи за спрпведуваое на пплитиките на медунарпдната мпбилнпст;

- Прганизираое активнпсти кпи ќе ги пдржуваат и ефектуираат спрабптките сп бизнис заедницата сп цел ппгплема мпбилнпст на студентите (практишна настава, студиски престпи, стипендии, врабптуваоа) ;

27

- Активираое на пптенцијалните пплуги за пермаментнп пбразпвание: пбуки за практишари, специјалистишки курсеви (пп примерпт на специјалистишкипт курс пп ЛЕР);

- Фпрмираое мпдул вп кпј студентите ќе мпжат да ппсетуваат настава на англиски јазик и вп тпј кпнтекст прганизираое и развпј на маркетинг план за медунарпдна прпмпција на Факултетпт;

- Фпрмираое пдделение за пбука и развпј на кадри заради зајакнуваое на административните капацитети на Факултетпт вп наспка на ппгплема струшнпст и прпфесипналнпст вп изврщуваое на рабптата.

Скппје, 19.11.2014

Кпмисија за сампевалуација

Прпф. д-р Билјана Секулпвска-Габер, претседател, с.р.

Прпф. д-р Наталија Никплпвска, шлен, с.р.

Прпф. д-р Калина Треневска-Благпева, шлен, с.р.

Прпф. д-р Пеце Неданпвски, шлен, с.р.

Дпц. д-р Љупшп Ефтимпв, шлен, с.р.

Студент Фрпсина Наскпвска, шлен, с.р.

Студент Марија Стпјкпска, шлен, с.р.

28

ПРИЛПЗИ

Табела 1. ППКАЗАТЕЛИ ЗА СЛЕДЕОЕ НА НАСТАВНП-ПБРАЗПВНАТА ДЕЈНПСТ И ПРПЦЕСПТ НА СТУДИРАОЕ

Дплжина на прпсешнптп време на студираое (спгласнп апликацијата вп студентската служба)

5 гпд. и 4 месеци

Брпј на студенти кпи се запищале вп ппследните пет ушебни гпдини (пд кпи активни14)

5222 (4431)

Брпј на студенти кпи диплпмирале вп ппследните пет ушебни гпдини (15.09-2009-14.09.2014)

3853

Брпј на студенти пд една генерација кпи диплпмирале вп предвиденипт рпк (8 семестри) за генерацијата запищани вп ушебната 2010/2011 гпдина

262 пд 86615 (1077-211)

Брпј на запищани студенти на втпр циклус вп ппследните 5 гпд.16 1894

Брпј на магистрирани студенти пд втпр циклус вп ушебната 2013/2014 гпдина

162

Брпј на активни студенти на трет циклус-дпктпрски студии (вп щкплата за дпктпрски студии активна пд ушебната 2012/2013)

12

Брпј на пријавени дпктпрски дисертации вп ппследните пет гпдини 304

Брпј на дпктпрски дисертации пдбранети вп ппследните пет гпдини 130

Табела 2. НПВПЗАПИШАНИ И ИСПИШАНИ СТУДЕНТИ НА ЕФ 2009-2014

Учебна гпдина

ПРВ ЦИКЛУС СТУДИИ ВТПР ЦИКЛУС СТУДИИ17

Слпбпдни места

Запишани студенти

Испишани студенти

Слпбпдни места

(вкупнп еднпгпд. и

двегпдишни)

Запишани студенти (вкупнп

еднпгпд. и двегпдишни)

Испишани студенти

2009/2010 984 903 221 н.п. 351 -

2010/2011 1143 1077 211 н.п. 478 (442+36) -

2011/2012 1143 1184 229 984 (676+308) 450 (381+69) -

2012/2013 1256 1049 148 984 (676+308) 374 (302+72) -

2013/2014 1260 1009 183 806 (656+150) 241 (203+38) 2

ВКУПНП 5786 5222 992 - 1894 2

Активни 4431 328

14

Какп „активни“ се сметаат студентите кпи направиле упис вп зимскипт семестар пд ушебната 2014/2015 гпдина

15 Земен е брпјпт на „активните“ студенти (1077 запищани минус 211 испищани)

16 Деталните ппдатпци пп гпдини следат вп табела 2.

17 Деталните ппдатпци пп студиски прпграми следат вп табелите 2А, 2Б, 2В и 2Г.

29

Табела 2А: Запишани кандидати на Втпр циклус на студии за учебната 2010/2011 гпдина

Еднпгпдишни студии: Вкупнп запишани

1.МБА-Мемачмент 108

2.Е-бизнис меначмент 47

3.Маркетинг 41

4.Сметкпвпдствп и ревизија 53

5.Мпнетарна екпнпмија,фин.и банкарствп 147

6.Еврппски студии 11

7.Екпнпмски развпј и медунарпдни финансии 13

8.СМЕБЕ 11

9.Управуваое вп јавен сектпр 6

10.Меначмент вп псигуруваое 5

ВКУПНП: 442

Двпгпдишни студии:

1.Мпнетарна екпнпмија финансии и банкарствп 20

2. Е-бизнис меначмент 7

3. Сметкпвпдствп и ревизија 4

4.Маркетинг 4

5.СМЕБЕ 1

ВКУПНП: 36

Вкупнп еднпгпдишни и двпгпдишни 478

30

Табела 2Б: Запишани кандидати на Втпр циклус на студии за учебната 2011/2012 гпдина

Еднпгпдишни студии: Квпта Вкупнп запишани

1.МБА-Мемачмент 118 88

2.Е-бизнис меначмент 80 58

3.Маркетинг 50 36

4.Сметкпвпдствп и ревизија 80 35

5.Мпнетарна екпнпмија,фин.и банкарствп 150 132

6.Еврппски студии 50 11

7.Екпнпмски развпј и медунарпдни финансии 40 8

8.СМЕБЕ 28 5

9.Управуваое вп јавен сектпр 50 4

10.Меначмент вп псигуруваое 30 4

ВКУПНП: 676 381


1.Мпнетарна екпнпмија финансии и банкарствп 150 32

2. Е-бизнис меначмент 40 19

3. Сметкпвпдствп и ревизија 40 6


5.СМЕБЕ 28 1


Вкупнп еднпгпдишни и двпгпдишни 984 450

31

Табела 2В: Запишани кандидати на Втпр циклус на студии за учебната 2012/2013 гпдина









8.СМЕБЕ 28 11


10.Меначмент вп псигуруваое 30 -







5.СМЕБЕ 28 -



32

Табела 2Г: Запишани кандидати на Втпр циклус на студии за учебната 2013/2014 гпдина









8.СМЕБЕ 28 9


10.Меначмент вп псигуруваое 30 2








33

Tабела 3: РЕЗУЛТАТИ ПД СПРПВЕДЕНАТА АНКЕТА ВП УЧЕБНАТА 2013/2014

Прашаоа:

Прпсечна пценка за секпе прашаое пп пппдделни зваоа

Редпвни прпфеспри

Впнредни прпфеспри Дпценти Асистенти

1. Ппдгптвенпст за предаваоата/вежбите. 9,35 9,64 9,66 9,56

2. Квалитет на изведуваоетп на наставата (нашин на излпжуваое на материјалпт). 9,14 9,49 9,47 9,48

3. Редпвнпст на шаспвите и раципналнп искпристуваое на времетп. 9,52 9,70 9,67 9,63

4. Дпстапнпст за кпнсултации и кпмуникација. 9,29 9,57 9,52 9,64

5. Пднпс кпн студентпт. 9,32 9,61 9,54 9,65

Прпсек 9,32 9,60 9,57 9,59

Табела 4. ППКАЗАТЕЛИ ЗА СЛЕДЕОЕ НА НАУЧНП-ИСТРАЖУВАЧКАТА ДЕЈНПСТ НА ВРАБПТЕНИТЕ ВП ПЕРИПДПТ 2009-2014 ГПДИНА18

ППИС БРПЈ ВКУПНП

вп Р. Македпнија вп странствп

Наушни публикации

Сп импакт фактпр

222 250

8

472

8

Прпекти

пријавени

реализирани

6

819

20

4

26

12

Наушни кпнференции 25 143 168

Симппзиуми 3 8 11

Рабптилници 8 35 43

Семинари-спбири 1+1 12+3 17

Летни щкпли 10 2 12

Пбуки 2 - 2

18

Деталните ппдатпци пп гпдини следат вп табелата 4А. 19

Брпјпт на реализираните прпекти е ппгплем пд пријавените бидејки ги ппфаќа и прпектите кпи биле заппшнати пред референтнипт перипд

34

Табела 4А. ППКАЗАТЕЛИ ЗА СЛЕДЕОЕ НА НАУЧНП-ИСТРАЖУВАЧКАТА ДЕЈНПСТ НА ФАКУЛТЕТПТ ПП ГПДИНИ

ППИС Вкупен брпј вп Р.Македпнија Вкупен брпј вп странствп ВКУП-НП

09/10 10/11 11/12 12/13 13/14 Вкупнп 09/10 10/11 11/12 12/13

13/14 Вк.

Наушни публикации

Сп импакт фактпр

43 47 57 49 24 220 44

2

49

2

44

1

76

2

39

1

252

8

472

8

Прпекти

Пријавени

Дпбиени

реализирани

вп тек

7

4

2

2

2

1

1

2

1

1

1

2

1

2

1

12

7

7

6

1

5

1

1

2

1

2

8

1

2

1

5

1

1

1

21

4

3

5

33

11

10

11

Наушни кпнференции 4 9 4 8 25 25

Симппзиуми 1 1 1 3 3

Рабптилници 4 4 8 8

Семинари-спбири 2 2 2

Летни щкпли 2 3 5 10 10

Пбуки 1 1 2 2

ИЗВЕШТАЈ · 2014. 12. 19. · ИЗВЕШТАЈ ЗА РЕЗУЛТАТИТЕ ПД...

Documents

Transcript of ИЗВЕШТАЈ · 2014. 12. 19. · ИЗВЕШТАЈ ЗА РЕЗУЛТАТИТЕ ПД...