Ιούλιος του 2002. Στην παλιά κουζίνα της Κατασκήνωσης που μοιάζει με τη «βάρκα μας τη χιλιομπαλωμένη» δουλεύουν με μια μικρή αμοιβή, που κι εμείς δυσκολευόμαστε να δώ-σουμε κι εκείνες την αποδέχονται γιατί έχουν μεγάλη ανάγκη, κάποιες γυναίκες. Στο ζεστό στενόχωρο καμίνι βοηθάνε τη μαγείρισσα, πλένουν πιάτα και ταψιά στα χέρια και μιλούν για τα δικά τους βάσανα. Συχνά διαφωνούν, μαλώνουν και χρειάζεται επέμβαση της «ειρηνευτικής δύναμης» των εθελοντριών που είναι επιφορτισμένες και με το ρόλο αυτό, για να ηρεμήσουν τα πράγματα και να ξαναρχίσουν δυο μέρες μετά.

Στην Κατασκήνωση, εδώ και δέκα χρόνια τα πράγματα αλλάζουν προς το καλύτερο σε όλους τους τομείς, Έχει αυξηθεί ο αριθμός των παιδιών, έχουν προστεθεί νέοι εθελοντές, έχουν γίνει έργα βελτίωσης των εγκαταστάσεων, έχουν αναμορφωθεί προγράμματα αλλά η κουζίνα λειτουργεί πάντα με τον ίδιο τρόπο και κανένας εθελοντής δεν προσφέρεται με την καρδιά του να βοηθήσει εκεί. Στον απολογισμό τίθεται το θέμα, συζητιέται το χειμώνα και τον Ιούνιο ψάχνουμε απεγνωσμένα να βρούμε τις κυρίες που θα βοηθήσουν στην κουζίνα. Στον Πέτρο δεν αρέσει και για ένα άλλο λόγο: Είναι οι μοναδικές που πληρώνονται και χάνεται ο αμιγής εθελοντικός χαρακτήρας της Κατασκήνωσης.

Την Άνοιξη του 2003 ο Γιώργος λέει ότι έχει μια γνωστή τη Νάντια που δουλεύει σε μια οργάνωση που διακινεί εθελοντές, την SCI. Ο Πέτρος, ο Γιώργος κι ο Σπήλιος πάνε στα Γρα-φεία τους κάπου στη Κουμουνδούρου. Πολύ εναλλακτικά τα πράγματα. Αποφασίζεται ότι θα συνδιοργανωθεί ένα workcamp από έξι διεθνείς εθελοντές, όλες κοπέλες, που θα ανέβουν στην Κατασκήνωση για να βοηθήσουν στην Κουζίνα. Καλού κακού εμείς θα έχουμε και τις μισές κυρίες μπας και αυτές που θα έρθουν, σκέφτονται μόνο «Ελλάδα=Ήλιος=Διακοπές».

Στην οργανωτική του Ιουνίου έρχεται η Sarah, που θα ήταν η συντονίστρια της SCI, μαζί με τη Vanessa μια άλλη Ισπανίδα που θα έμενε πίσω στα Γραφεία τους. Γνωριζόμαστε, μιλάμε, τα Αγγλικά γίνονται η δεύτερη επίσημη γλώσσα της Κατασκήνωσης, συζητάμε, άκουσον-άκουσον, για ωράρια εργασίας και ρεπό, το κλίμα εξαιρετικό και η Vanessa ζητάει να ανέβει κι αυτή. Ο Πέτρος ξεκαθαρίζει ότι ωράρια εργασίας και ρεπό αφορούν μόνο τους ξένους. «Οι Έλληνες θα συνεχίσουν να είναι διαθέσιμοι όλες τις μέρες και για όσες ώρες τους χρειάζονται τα παιδιά, δηλαδή 24!».

Ιούλιος του 2003: Έρχονται η Barbara και η Lore από το Βέλγιο, η Beata και η Kasha από την Πολωνία και η Nina από τη Σλοβενία και με τις δύο Ισπανίδες γίνονται επτά.

Το καινούριο μπορεί να θέλει πολλά ξεκαθαρίσματα στους ρόλους, λύσεις σε καινού-ρια προβλήματα αλλά φέρνει ένα ανανεωτικό και αναζωογονητικό αέρα. Τα κορίτσια είναι πρόθυμα, εργατικά, δεν καταλαβαίνουν όλα τα μισόλογα και συνεννοούνται άψογα με τον «ομαδάρχη» τους τον Πίπη που δεν ξέρει Αγγλικά!

Την επόμενη χρονιά στην κουζίνα προσφέρουν μόνο ξένοι εθελοντές. Είναι 14, αγόρια και κορίτσια, κι έχουν συντονιστή τον χαρισματικό Ισπανό Jose. Όλα αλλάζουν και ένα παλιό πρόβλημα δίνει στη θέση του σε μια πηγή κεφιού, δημιουργίας και χαράς που κάνει γνωστή τη Κατασκήνωση στα πέρατα της Γης.

Σε έντεκα χρόνια, από το 2003 μέχρι το 2013, έχουν έρθει 118 ξένοι εθελοντές από 35 διαφορετικές χώρες, πολλοί και για τρίτη ή τέταρτη φορά όπως ο Jan και η Nadia.

Πριν έρθουν από τις μακρινές τους χώρες ψάχνουν απεγνωσμένα στους χάρτες το μέρος που λέγεται Kataskinosi. Κι όταν έρθουν και ζήσουν μαζί μας κρατάνε για πάντα στις καρδιές τους αυτό το χωριό με το περίεργο όνομα.

2 Κάποτε...

H Κατασκήνωση γίνεται πολυεθνική...τεύχος

Éäéïêôçóßá: Êáôáóêçíþóåéò ×áñïýìåíá ÐáéäéÜ ×áñïýìåíá ÍéÜôá Ãñáöåßá: Χέυδεν 14, 10434 ÁèÞíá, ôçë. 210-32.26.019, FAX 210-3257801URL: www.kataskinosi.gre-mail: kataskinoseis@yahoo.com

Åêäüôçò - Áñ÷éóõíôÜêôçò ÐÝôñïò Êáëëßôóçò

Åêôýðùóç: Ðáí.ÌáêñõãéÜííçò ÃñáöéêÝò ÔÝ÷íåò, Σαρπηδόνος 33, 104 42 Αθήνα, ôçë. 210-51.53.535

Åõ÷áñéóôïýìå ôïí ê. ÌáêñõãéÜííç êáé ôïõò óõíåñãÜôåò ôïõ ãéá ôç ðïëýðëåõñç âïÞèåéÜ ôïõò.

ÄçìÞôñçò Áíôùíßïõ

Μάρθα Δελή-Πυρουνάκη

Στέλλα Ελματζόγλου

Φοίβος Καλλίτσης

Σόνια Καραγεώργου

Αλέξανδρος Κυτίνος

Λίλη Μπέρτσου

Ìáñãáñßôá Íéêïëïðïýëïõ

Χριστίνα Νικολοπούλου

ÓðÞëéïò ÐÝôæáò

Ìáñßá ÓðÜôïõëá

Νάντια Χατζήνα

Γραφιστική Υποστήριξη ÄçìÞôñçò Áíôùíßïõ

ÓðÞëéïò ÐÝôæáò

Äéüñèùóç êåéìÝíùí ÌÜñèá ÄåëÞ-ÐõñïõíÜêç

Φωτογραφίες ÐÝτρος ΚαλλίτσηςΑντ. ΚωνσταντακόπουλοςΣταύρος ΧανάςÄéáêßíçóç ÓôñáôÞò ÐõñïõíÜêçò

ΣΥΝΤΑΚΤ ΙΚΗ ΟΜΑΔΑ

Πέπη Βατικιώτη

Εύα Καρτερού

Δημήτρης Λιωνής

Ößëéððïò Ëåùíßäáò

Τζένη Παπαζιού

Γιώργος Πυρουνάκης

Μαλβίνα Σουλελέ

Δημήτρης Χριστόπουλος

Ε ΙΔΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

èñïúóìá17

ποιοί είμαστεΤα Χαρούμενα Παιδιά-Χαρούμενα Νιάτα

είναι σήμερα μια Οργάνωση με περισσότερους από 80 ενεργούς εθελοντές που οργανώνει κατασκηνώσεις για την ψυχοκοινωνική στήρι-ξη των παιδιών και υλοποιεί, εντελώς δωρεάν, προγράμματα για παιδιά και νέους βασισμένα σε εμψυχωτικές δράσεις αισθητικής αγωγής (θέατρο, μουσική, καραγκιόζης, κουκλοθέατρο, φωτογραφία, ζωγραφική, θεατρικό παιχνίδι, χειροτεχνίες και κατασκευές).

Ένας πυρήνας 30 έμπειρων εθελοντών πλαισιωμένος από 50 νέους ανθρώπους δι-αχειρίζεται το παρόν και δημιουργεί το αύριο αυτής της προσπάθειας. Οι άνθρωποι αυτοί, που πιστεύουν στις διαχρονικές αξίες του έρ-γου όπως την αγάπη για τα παιδιά και τους αν-θρώπους, η βεβαιότητα για τα πολλά ταλέντα κάθε ανθρώπου, οι δημοκρατικοί θεσμοί, η ισότητα των ανθρώπων και η ελευθερία λόγου και σκέψης, φιλοξενούν χωρίς διακρίσεις παι-διά διαφορετικής καταγωγής, ηλικίας, φύλου, θρησκεύματος και οργανώνουν ή υποστηρίζουν δραστηριότητες για τους νέους που συμμετέ-χουν ως στελέχη στην κατασκήνωση.

3editorial

Τα χρόνια της κρίσης συνεχίζονται, οι δυσκολίες οι δικές μας μεγαλώνουν και τα βάσανα των φτωχότερων γίνονται επαχθέστερα. Βουλιάζουμε όλοι μαζί σε ένα τέλμα που δεν είναι πια μόνο οικονομικό. Οι γεροντότεροι, απαθείς, βλέπουν τηλεόραση αλλά δεν πιστεύουν λέξη από όσα τους σερβίρουν. Οι μεγάλοι δεν μπο-ρούν να λύσουν αυτά που δεν λύνονται και πέφτουν σε κατάθλιψη. Οι τριαντάρηδες, με τα πτυχία και τα προσόντα, ψάχνουν μια δουλειά ακόμα και με 400€, δεν τη βρίσκουν, και είτε φεύγουν για μέρη μακρινά είτε υπομένουν στωικά τη μοίρα τους αγκαλιάζοντας σφιχτά τα μωρά τους που γεννήθηκαν στην κρίση. Οι νέοι μάχονται να τελειώσουν σπουδές για να είναι στο επίσημο 60% της ανεργίας τους. Εργα-σιακά και άλλα δικαιώματα καταργούνται, το σύστημα υγείας διαλύεται, τα Σχολεία γεμίζουν με δασκάλους που αξιολογούνται για να φοβούνται ότι θα χάσουν το μισθό τους, στο κοινωνικό κράτος μπαίνει και επίσημα ταφόπλακα. Όλα ακριβαί-νουν εκτός από τα σουβλάκια και τους καφέδες που σου επιτρέπουν να ξαπλώσεις σε έναν άλλο καναπέ. Όσο για τα παιδιά πεινασμένα και ξεπαγιασμένα δεν έχουν κοντά τους κάποιον να τους διηγηθεί ένα ωραίο παραμύθι με καλό τέλος. «Έζησαν αυτοί καλά, κι εμείς καλύτερα».

Το παλιό στην πολιτική μάχεται, χωρίς ντροπή, να κάνει ό,τι του λένε τα αφεντικά του, το «καινούριο» που ξεπηδάει μέσα από μυστήριες υπόγειες διαδρομές φου-σκώνει με μιντιακές ντόπες και επιστρέφει στο μηδέν. Κι εκείνοι που έχουν οράματα και αξίες ανθρώπινες, εγκλωβισμένοι στην εσωστρέφειά τους μάχονται με τους δικούς τους. Ούτε για φως στην άκρη του τούνελ δεν λένε πια.

Όλα αυτά τα παρατηρούμε, τα ζούμε, είναι μέσα μας, τα κουβαλάμε. Ο θυμός υποχωρεί και η ανημποριά και η απραξία θριαμβεύουν. Θεατές στον ηθικό και πνευ-ματικό μας θάνατο που θα προηγηθεί του φυσικού.

Κι εμείς στην Κατασκήνωση παλεύουμε για τον, ένα από τους δώδεκα, μήνα που θα είναι καλύτερος για τους 200, μικρούς και μεγάλους, που θα είναι εκεί. Είμαστε σε άμυνα εδώ και πέντε χρόνια. Αγωνιζόμαστε να εξασφαλίσουμε πόρους και χορηγίες, αντιπαλεύουμε τις φασιστικές προκλήσεις, αντιμαχόμαστε την πνευματική κατρακύλα, προσπαθούμε να ξεπεράσουμε τη γλοιώδη απάθεια που εξαπλώνεται σαν επιδημία. Δυσκολευόμαστε να τα καταφέρουμε με όσα δεν εξαρτώνται από εμάς αλλά πετυχαίνουμε πολλά όταν είμαστε στο βουνό, παιδιά, νέοι και μεγαλύ-τεροι.

Πιστεύουμε στα δικαιώματα των παιδιών, γνωρίζουμε και το πώς θα τα μάθουν, θα τα διεκδικούν και θα τα απολαμβάνουν. Πιστεύουμε σε πανανθρώπινες αξίες, στον πολιτισμό, στην ευγένεια, την αποδοχή της διαφορετικότητας και γνωρίζουμε ότι δεν χρειάζονται μεγάλες προσπάθειες για να γίνουν από όλους αποδεκτές αφού ταιριάζουν στη φυσική τάξη των πραγμάτων και την ανθρώπινη ευφυΐα. Μά-θαμε να επικοινωνούμε με τους μικρότερους, τους μεγαλύτερους αλλά κι εκείνους που έρχονται από χώρες μακρινές με άλλους πολιτισμούς και Παιδεία είτε σαν εθελοντές είτε σαν μπόμπιρες που ήταν τυχεροί και έφτασαν τελικά στον τόπο μας που οι γονείς τους πίστευαν πως ήταν η δική τους Γη της Επαγγελίας.

Τρεις γενιές ανθρώπων, τόσο διαφορετικών μεταξύ τους, ζουν μαζί στην Κα-τασκήνωση και μοιάζουν να είναι μια τεράστια οικογένεια. Οι πιο πολλοί ήταν πα-λιότερα παιδιά εκεί, σαν αυτά που φροντίζουν τώρα. Ξέρουμε πως μας αρέσει να είμαστε μαζί με τους άλλους, να κάνουμε κάτι καλό και να περνάμε όμορφα. Μάθα-με να κουβεντιάζουμε «ήσυχα κι απλά», να ξεπερνάμε τις αντιξοότητες, να απολαμ-βάνουμε τη χαρά της δημιουργίας και του κεφιού στη διάρκεια της μέρας αλλά και τη συντροφικότητα στη σιγαλιά της νύχτας. Κάποιες φορές στενοχωριόμαστε που δεν μπορούμε να κάνουμε κι άλλα για τα παιδιά με τους νέους, νιώθουμε αδύναμοι που δεν διαθέτουμε χρήματα και μέσα, απογοητευόμαστε όταν τα πράγματα δεν είναι τέλεια καμωμένα. Και ξεκινάμε τη καινούρια κουβέντα για το καλύτερο που δεν ακυρώνει όσα καλά γίνονται. Κι έτσι πολλά χρόνια τώρα προχωράμε μπροστά.

σκέψεις

Πέτρος Καλλίτσης

4 στην αρχαία Ερένεια τον Ιούλιο...

κατασκήνωση 2013

Η παιδαγωγική αξία της ΚατασκήνωσηςΣτα χρόνια που γράφω αυτή τη στήλη προσπαθώ να περιγράψω

την κατασκήνωση που πέρασε. Φέτος νιώθω την ανάγκη να ξεφύγω από τα στενά πλαίσια της περιγραφής και να σχολιάσω την παιδα-γωγική αξία της Κατασκήνωσης που οργανώνουμε και τη συμβολή της στην ανάπτυξη υγιών σχέσεων του παιδιού τόσο με το φυσικό περιβάλλον όσο και με το ανθρώπινο.

Μέσα στο απόλυτο χάος αξιών, αισθητικής και οράματος για το αύριο που βιώνουμε, νιώθουμε μικροί και αδύναμοι. Ζούμε τη μεγαλύτερη ψυχοκοινωνική κρίση από το Β΄Παγκόσμιο πόλεμο. Η μέση οικογένεια συνθλίβεται κάτω από το οικονομικό βάρος και την ευθύνη να μεγαλώσει παιδιά σε ένα εχθρικό περιβάλλον χωρίς υποστηρικτικές δομές, χωρίς σχέδιο για την εκπαίδευση, χωρίς μοντέλο για το μέλλον.

Το μόνο ελπιδοφόρο μήνυμα είναι η άνθηση πολλών μικρών αν-θρώπινων ομάδων με υποστηρικτικούς σκοπούς προς το συνάνθρω-πο και με δράσεις που μπορούν να λειτουργήσουν, σε ένα βαθμό, επουλωτικά στα τραύματα που έχει δημιουργήσει η κρίση. Σε πολλές συνοικίες λειτουργούν Κοινωνικά Ιατρεία, Κοινωνικά Παντοπωλεία, τηλεφωνικές γραμμές ψυχολογικής υποστήριξης και πολλά ακόμα.

Με τα παιδιά όμως, τι γίνεται με τα παιδιά;Αν η μέση ελληνική οικογένεια έχει συνθλιβεί, ας αναλογιστού-

με τι έχει συμβεί στα παιδιά που δεν ανήκουν σε αυτό το στατιστικό μοντέλο, στα παιδιά που ήταν πάντα στο περιθώριο, λόγω φτώχειας, λόγω ρατσισμού, λόγω αδιαφορίας.

Τα παιδιά αυτά είναι που φτάνουν σε μας είτε μέσω φορέων που ακόμα υπάρχουν, είτε μέσω διαδικτύου, είτε από στόμα σε στόμα. Παιδιά με εμφανή τα σημάδια της ανέχειας σε πολλούς τομείς και με ανάγκες που κινούνται δυστυχώς στο επίπεδο της αποκατάστα-σης της ψυχικής τους ασφάλειας και όχι της πρόληψης.

Ένας αγώνας δρόμου ξεκινάει κάθε Ιούλιο γιατί, λαμβάνοντας πρωτίστως υπόψη το συμφέρον των παιδιών, θέλουμε στις είκοσι μέρες που διαθέτουμε, να εισπράξουν τα παιδιά όσο το δυνατόν

περισσότερες θετικές εμπειρίες μέσα σε ένα πνεύμα αξιοπρέπειας, ανοχής, ελευθερίας και ισότητας.

Το παιδαγωγικό πρόγραμμα των Κατασκηνώσεων διέπεται από τις αρχές της συλλογικότητας με σεβασμό στο άτομο, της διαφορε-τικότητας, της αποδοχής, της δικαιοσύνης, της ειρηνικής διευθέτη-σης των διαφωνιών και των συγκρούσεων και αποσκοπεί στην καλ-λιέργεια υποστηρικτικού προς τα παιδιά κλίματος και στη δημιουργία φιλικών σχέσεων χωρίς διακρίσεις.

82 χρόνια τώρα, οι Κατασκηνώσεις Χαρούμενα Παιδιά-Χαρούμενα Νιάτα, ως άτυπος αλλά πολύ στέρεος και συνεπής θεσμός κάνει ό,τι μπορεί στα πλαίσια των οικονομικών δυνατοτήτων της.

Αυθόρμητα αναδύονται τα ερωτήματα: Ποιο Κράτος ακόμα και σε κρίση, δεν θα στήριζε έτοιμες δομές υψηλών παιδαγωγικών προ-διαγραφών με μεγάλη εμπειρία και υψηλό επίπεδο εθελοντών; Ποιος δικαιούται να εθελοτυφλεί και να καταδικάζει σε αφανισμό τα παιδιά που δεν είχαν τύχη;

Όλα αυτά τα χρόνια οργανώνουμε με συνέπεια μια κατασκηνω-τική περίοδο 20 ημερών και παρέχουμε φιλοξενία-φροντίδα και ψυ-χοκοινωνική υποστήριξη σε παιδιά 6 ½ έως 13 χρονών. Αν είχαμε τη δυνατότητα θα μπορούσαμε να κάνουμε περισσότερες κατασκη-νωτικές περιόδους και περισσότερες υποστηρικτικές δράσεις για τα παιδιά το χειμώνα. Όπως και νάχει βέβαια εμείς θα συνεχίσουμε να κάνουμε καλά κατασκηνώσεις. Η ιστορική μας διαδρομή δεν μας επιτρέπει τίποτα λιγότερο. Ο αγωνιστής π.Γ.Πυρουνάκης ξεκίνησε τη λειτουργία τους το 1932 στο Πέραμα. Και εκείνος στηρίχτηκε στους φίλους του, στους ανθρώπους της προσφοράς, στους δημι-ουργούς μεγάλων αλλά όχι απρόσωπων, οργανισμών και επιχειρή-σεων, στους ανθρώπους του πνεύματος, στους καλλιτέχνες, στους αληθινά ανοικτούς και ευαίσθητους ανθρώπους.

82 χρόνια μετά ο προσανατολισμός αυτός παραμένει, 82 χρόνια μετά εξακολουθούν να υπάρχουν παιδιά που δεν έχουν τύχη.

Μαρία Σπάτουλα

5τα παιδιά απαντούν

H Κατασκήνωση για εμένα είναι ένας χώρος πολύ σημαντικός γιατί εδώ έκανα πολλούς φίλους, φεύγει το μυαλό μου από τα ηλεκτρονικά και ξεχνιέμαι από τις καθημερινές μου υποχρεώσεις και τη ζωή στην πόλη δηλαδή από τον θόρυβο των αυτοκινήτων και την αφόρητη ζέστη.

Ευριδίκη

Για μένα η Κατασκήνωση είναι ένας χώρος που θέλω να ζω κάθε χρόνο γιατί ζω σε ένα σπίτι στον Άλιμο που έχει βρώμικο αέρα, φασαρία αυτοκίνητα κάγκελα, δρόμους, ζω σε μια πόλη χάλια. Μου άρεσε που γνώρισα ξένους εθε-λοντές. ΙΠΗ-ΙΠΗ-ΗΝΩΣΗ θέλω να ξανάρθω Κατασκήνωση. Φεριντέ

Η Κατασκήνωση για μένα είναι παιχνίδια, παιχνίδια με τους φίλους μου, χαρά, χαλάρωση, δάση, αγάπη και αναπνοή στον καθαρό αέρα.

Βαγγέλης

Η Κατασκήνωση είναι ένα ωραίο μέρος για να διασκεδάζουν τα παιδιά και να ξεσκάνε από τους γονείς τους. Φραγκίσκος

Η Κατασκήνωση είναι ένα μέρος που είμαι ελεύθερη και κάνω όσα θέλω, όχι σα το σπίτι μου με τις φασαρίες και τα άλλα ενοχλητικά πράγματα. Με τις ομαδάρχισσες μου, όταν έχω ένα πρόβλημα με βοηθάνε να το λύσω. Πρέσιους

Κατασκήνωση για μένα σημαίνει να κάνω ότι δεν μπορώ να κάνω στο σπίτι μου. Δηλαδή πως μπορεί κάποιος στο σπίτι του να κάνει κάθε πρωί γυμναστική, να κοιμάται με άλλα 11 παιδιά και πάνω απ΄όλα να ακούει το καμπανάκι πρωί , μεσημέρι και βράδυ και τον κ. Πέτρο να σου λέει Καλημέρα και Καληνύχτα.

ΝικολέταΗ Κατασκήνωση είναι ένα μέρος χαράς, φιλίας διασκέδασης και αγάπης.

Πρέπει να κρατάει πάνω από τρεις βδομάδες. Τρεις βδομάδες είναι λίγες. Έχω έρθει πέντε φορές και έχω περάσει τέλεια.

Νικολός

Κατασκήνωση είναι πολλά ωραία πράγματα. Περνάω πολύ ωραία εδώ με πολλούς ωραίους φίλους. Μερικοί φίλοι είναι καλοί, άλλοι όχι τόσο. Νιώθω χαρά γιατί όλοι οι άνθρωποι εδώ, ομαδάρχες, κοινοτάρχες μας αγαπάνε.

Τζεσιάν

Κατασκήνωση σημαίνει η αγάπη των ομαδαρχών και των παιδιών, οι φίλοι που έκανα και όλες οι δραστηριότητες που χωρίς να με ζορίσουν χαίρομαι να τις κάνω.

Απόλλων

Η Κατασκήνωση είναι ωραία γιατί ζούμε στα δέντρα και στη φύση και βρί-σκουμε φίλους και τρομερά φαγητά. Ναπολέων

Η Κατασκήνωση είναι το δεύτερό μου σπίτι. Περνάμε πολύ ωραία, γνωρί-ζουμε παιδιά από διάφορες χώρες. Φεύγω ευχαριστημένη και περιμένω πως και πως να ξανάρθω. Μιρέμ

τί είναι για μένα η κατασκήνωση;

Το καλοκαίρι όλες οι πόλεις είναι καμίνιαΜα εδώ στην Κατασκήνωση είναι όλα φίναΕίμαστε επτά λαχταριστά γλυκά παγωτίνιακαι ΠΑ-ΠΑ- ΠΑΓΩΜΕΝΑ ΠΑΓΩΤΙΝΙΑμε ΚΡΕ-ΚΡΕ-ΚΡΕΜΑ ΦΡΑΟΥΛΑ ή ΠΡΑΛΙΝΑόταν συνεργαζόμαστε είναι όλα φίναΘέλουμε να ερχόμαστε εδώ κάθε μήνακαι ΠΑ-ΠΑ- ΠΑΓΩΜΕΝΑ ΠΑΓΩΤΙΝΙΑ Παγωτίνια 1η μεγάλων αγοριών

Μερικές από τις Κραυγές ομάδων που είχαν θέμα τα ΓλυκάΔώδεκα μπανόφι στη πρώτη τη σκηνήαπό την πόλη ήρθαν και πιάσαν κορυφήΜπανάνα, καραμέλαΜπισκότο, σαντιγύΑνακάτεψέ τα και ρίχτα στο ταψί Είμαστε μουράτοιψηλοί και δυνατοίτυπάκια ακαταμάχητα ακούστε την κραυγή Τουμπανόφι 1η μικρών αγοριών

Είμαι μια τουλούμπαΕίμαι μια τουλούμπαΡαβδωτή, σιροπιαστήΚι όλο κάνω τούμπα

Φάε μια τουλούμπαΚάνε κωλοτούμπαΈλα στην παρέα μουστην κατασκηνωτούμπα Τουλούμπες 2η μικρών κοριτσιων

Στην Κατασκήνωση ήρθαμεν΄αφήσουμε Ιστορίαμονάχα ένα δεν αρκείνα φύγει η λαιμαργίαΜικρά κι ακαταμάχηταλαχταριστά τρουφάκιαελάτε να χορέψετε κουνήστε τα κορμάκιαΞέρεις τι θέλειςθέλεις αυτή που αγαπάς έχει τρούφα σοκολάτα και τρελαίνει τα παιδιά. Τρούφα style

2η μεγάλων κοριτσιών

το Δάσος του Παιχνιδιού Ανεβαίνει το μονοπάτι, το φως λιγοστεύει. Μια φορά και έναν καιρό υπήρχαν

εννιά μικρά κοριτσάκια. Αυτές οι ομορφούλες ζούσαν διασκορπισμένες στον κό-σμο κλεισμένες σε διαμερίσματα μεγαλουπόλεων. Οι ζωές τους ήταν θα λέγαμε ανιαρές, ως και μίζερες. Κάθε πρωί σαν καλές μαθητριούλες κάθονταν στ θρανία τους για να ακολουθήσουν τις οδηγίες ‘’μορφωμένων’’ ανωτέρων, ενώ το από-γευμα αναλώνονταν σε ποικίλες ‘’εκπαιδευτικές δραστηριότητες’’. Οι σχέσεις τους με τους άλλους ανθρώπους ήταν παροδικές και πολύ χλιαρές. Συναισθηματικούς δεσμούς δυσκολεύονταν να αναπτύξουν ακόμη και με τις οικογένειες τους.

Στις καρδιές των κοριτσιών φώλιαζε ένα όνειρο. Είχαν ακούσει ότι κάπου υπήρχε το Δάσος του Παιχνιδιού, όπου εκεί κρύβεται το Μεγάλο Μυστικό. Αυτή η σκέψη τους έδινε θάρρος και τις γέμιζε ενέργεια τους χειμώνες. Τα καλοκαίρια έπαιρναν τα υπάρχοντά τους-χρήσιμα και άχρηστα- και έψαχναν να το βρουν.

Ένα λοιπόν καλοκαίρι έτυχε να συναντηθούν μπροστά στο Δάσος του Παιχνι-διού. Για πρώτη φορά συνέβαινε να το ανακαλύψουν. Όταν μαθεύτηκε ο λόγος του ταξιδιού τους και αποκαλύφθηκε ότι ο σκοπός τους ήταν κοινός, όλες δυσαρεστή-θηκαν πολύ, γιατί πίστεψαν ότι είχε χαθεί η μοναδικότητα του ονείρου της καθεμί-ας. Βλέπετε, αδυνατούσαν να καταλάβουν ότι οι ιδέες μοιράζονται. Με ορμή ρίχτη-καν μέσα στις φυλλωσιές και με μανία έτρεχαν προσπαθώντας να ξεπεράσουν η μια την άλλη. Έσπρωχναν και κλωτσούσαν. Φώναζαν και κατηγορούσαν η μια την άλλη, πιστεύοντας η καθεμιά για τον εαυτό της, ότι έχει δίκιο. Ενδιαφέρονταν να κερδίσουν μια μάχη που μόνες τους είχαν στήσει.

Στο Δάσος του Παιχνιδιού το σκοτάδι κυβερνούσε. Άγρια φυτά γεμάτα αγκάθια τους έκλειναν το δρόμο. Τα λουλούδια ολόγυρα μαραμένα και τσαλαπατημένα. Τα ζωάκια δε φαίνονταν πουθενά. Τα πουλάκια δεν ακούγονταν από πουθενά. Και όλη η ατμόσφαιρα ενέπνεε φόβο.

Μετά από ώρες αγώνα τα κορίτσια σταμάτησαν να ξεκουραστούν. Καθισμένες η μία δίπλα στη άλλη παρατήρησαν ότι στα πρόσωπα όλων ήταν χαραγμένη η απογοήτευση. Ήταν μέσα στο Δάσος αλλά δεν έβρισκαν ούτε τα παιχνίδια ούτε το πολυπόθητο Μυστικό. Ασυνείδητα σχεδόν έσφιξαν η μία το χέρι της άλλης. Γρήγορα όμως το σφίξιμο στο χέρι έγινε άγγιγμα στην πλάτη και αυτό με τη σειρά του θερμή αγκαλιά.

Ο ήλιος ξετρύπωσε σιγά-σιγά μέσα από τα κλαδιά, ώσπου άπλωσε το φως του σε όλο το δάσος. Το μονοπάτι άνοιξε διάπλατα μπροστά τους. Τα λουλούδια άνθι-σαν σε όλα τα χρώματα και τους χάρισαν ένα σωρό αρώματα. Τα ζωάκια βγήκαν από τις φωλιές τους και τα τιτιβίσματα δημιούργησαν την πιο όμορφη μουσική.

Και τα κορίτσια σηκώθηκαν χαμογελώντας και άρχισαν να παίζουν. Είχαν βρει το μυστικό. Είχαν βρει τη χαρά γιατί κατάφεραν να δουν στο πρόσωπο των άλλων το δικό τους, γιατί συνειδητοποίησαν ότι κανείς δεν πορεύεται μόνος του αλλά ότι χρειάζεται πάντα κάποιον δίπλα του. Έζησαν έτσι αυτές καλά, σα ‘’Χαρούμενα Παιδιά’’, περιμένοντας τη στιγμή που θα γίνουν ‘’Χαρούμενα Νιάτα’’ σαν και εμάς, που ξέρουμε πια να ζούμε καλύτερα.

Μαλβίνα Σουλελέ

6 Έλληνες εθελοντές γράφουν

7Έλληνες εθελοντές γράφουν

και τώρα, τι γίνεται;Δεν το πολυσκέφτηκα όταν πρωτοπήγα στα σεμινάρια της κατασκήνωσης.

Ήθελα απλά να δοκιμάσω κάτι διαφορετικό μέσα σε ένα γοητευτικό πλαίσιο συνύπαρξης με καινούριους ανθρώπους και καταστάσεις.

Η πρώτη φορά που συνειδητοποίησα πως στ’ αλήθεια εκτός από τη θεωρία, θα περάσουμε και στην πράξη, ήταν ένα απόγευμα Παρασκευής στα γραφεία της κατασκήνωσης που ανακοινώθηκαν οι ομαδάρχες οι οποίοι επρόκειτο να ανα-λάβουν συγκεκριμένες ομάδες παιδιών. Τρόμος. Είχα προτείνει να μου δοθούν μικρές ηλικίες καθώς δεν είχα προηγούμενη εμπειρία με παιδιά κι είχα μείνει ήρεμη στην ιδέα πως κάπως έτσι θα γίνουν τα πράγματα. Ώσπου ακούω το όνομά μου να συνοδεύεται από τη φράση «2η μεγάλων κοριτσιών». Κρύος ιδρώτας. Και τώρα, τι γίνεται;

Λοιπόν τελικά έγινε πως ένα ηλιόλουστο πρωί άνοιξαν οι πόρτες της κατα-σκήνωσης και ξεχύθηκαν στο βουνό μικρά και μεγαλύτερα πλάσματα μέσα στις κραυγές και την ενέργεια. Ποτέ δεν είσαι έτοιμος να διαχειριστείς αυτό το συναί-σθημα της πρώτης επαφής υποθέτω, οπότε κάπου εκεί σταματούν οι σκέψεις και λειτουργούν τα ένστικτα. Το καλό με αυτό είναι πως τα ένστικτα είναι περισσότε-ρο αυθόρμητα από τις σκέψεις και τα παιδιά το εκτιμούν αυτό. Όσα λάθη κι αν θεωρείς πως έχεις κάνει ή πως θα κάνεις, αν είσαι αληθινός σίγουρα έχεις βρει τη χρυσή τομή. Κι αυτή δεν κατακτάται με συμβουλές, μόνο με πράξεις.

Ένα από τα τελευταία βράδια πριν το τέλος της περιόδου, κι ενώ όλα έχουν ησυχάσει, έχω μείνει να αφουγκράζομαι τις αναπνοές δέκα μικρών ανθρώπων που μου έμαθαν πολλά. Το κυριότερο ήταν η συνειδητοποίηση πως το να είσαι ο εαυτός σου είναι το μόνο που μπορείς να κάνεις για να επικοινωνήσεις αληθινά, σε κάθε ηλικία. Στα 6 ή στα 56. Με χαμόγελο ή με αυστηρότητα. Με μια αγκαλιά ή μόνο με ένα βλέμμα. Ήμουν δέκα χρόνια μεγαλύτερη από εκείνα τα κορίτσια κι όμως έχω πολλά παραδείγματα που, μέσα σε τρεις εβδομάδες, μου έδειξαν πως νομίζουμε πως ξέρουμε, μα καλό θα είναι να μάθουμε, να γνωρίζουμε.

Τον τρόμο εκείνο το απόγευμα στα γραφεία τον σκέφτομαι τώρα και γελάω, μα το κενό που βίωσα όταν άδειασε η κατασκήνωση, το βιώνω ακόμα. Είναι αυτό το κενό που θέλω να γεμίσω πηγαίνοντας ξανά φέτος, είναι το περιβάλλον της αλληλεγγύης και της συνύπαρξης σε μια χώρα που έχει ξεχάσει πως το χαμόγε-λο δεν εξαγοράζεται, χαρίζεται.

Να το θυμόμαστε αυτό όλοι την επόμενη φορά που θα αναρωτηθούμε «και τώρα, τι γίνεται;» στη ζωή μας. Η ευτυχία δεν είναι περίπλοκη, είναι μέσα μας. Και η κατασκήνωση το διδάσκει αυτό σε όποιον είναι αρκετά ανοιχτός για να το δει.

Στέλλα Ελματζόγλου

88 oι ξένοι εθελοντές γράφουν

“Dear Kataskinosi“Ο βασικός στόχος όταν αξιολογώ κατά καιρούς

τις εμπειρίες που έχω αφήσει πίσω μου, είναι η προσπάθεια να καταλάβω τον εαυτό μου και όσα εχω ζήσει, έτσι ώστε να λειτουργώ πιο σωστά στο μέλλον. Για να το πω διαφορετικά, προσπαθώ να αναδημιουργήσω την εμπειρία μου από τις αναμνή-σεις μου. Διαπιστώνω έτσι ότι καταφέρνω τουλάχι-στον να αναγνωρίζω τα λάθη που κάνω στην προ-σπάθεια μου να φέρω τα επιθυμητά απότελέσματα. Το να μαθαίνεις να μην επαναλαμβάνεις τα λάθη του παρεθόντος απαιτεί προσπάθεια. Καθώς είναι εύκολο να αναγνωρίζει κανείς τις καλές επιλογές του, τέτοια ήταν -χωρίς καμιά αμφιβολία- η επιλογή της Κατασκήνωσης για τη διεθνή εθελοντική εργασία μου. Μόλις τελείωσε η Κατασκήνωση, άρχισαν να μου λείπουν πράγματα, τα οποία ούτε μπορούσα να φανταστώ οτι θα μου έλειπαν, όπως η σκηνή μας, τα ροχαλητά των συνκατασκηνωτών μου ή ο θόρυβος των εντόμων. Δε μπορώ να βρω λόγια να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου. Γνώρισα αληθινούς ανθρώ-πους, καλούς ανθρώπους και το πιο σημαντικό είναι πως ένιωσα άνετα, όπως στο σπίτι μου. Οπότε απλά θα πω... “Σας ευχαριστώ όλους”!

Rafael Urbe Murguizu (Ισπανία)

Η Κατασκήνωση ήταν μια σπουδαία εμπειρία για μένα. Έμαθα πολλά για τον ελληνικό πολιτισμό, γνώρισα πολλούς εκπληκτικούς ανθρώπους (κυρίως έλληνες εθελοντές). Ήταν πολύ καλοί και φιλικοί και με βοήθησαν με τα “κακά” αγγλικά μου, που είναι πλέον λίγο καλύτερα. Η Κατασκήνωση με βοήθησε και για τη δουλειά μου (είμαι δασκάλα), καθώς έμα-θα νέα παιχνίδια και δραστηριότητες και είδα πως να δουλεύεις με παιδιά με ένα διαφορετικό τρόπο. Η κατασκήνωση ήταν μεγάλη ξεκούραση για μένα. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ!!!

Michala Nýdrlová (Τσεχία)

Δεν το πιστεύω ότι έχω βρεθεί στην Κατασκή-νωση! Δούλεψα στην κουζίνα, όπου έπρεπε να ετοι-μάζω το γεύμα και το δείπνο για περίπου διακόσια άτομα. Ήταν μια πολύ όμορφη, διαφορετική εμπει-ρία για μένα, γιατί σπάνια μαγειρεύω στην Ταιβάν. Τώρα μπορώ να κόψω και να ξεφλουδίσω πατάτες, να φτιάξω σαλάτα και πίτσα, αλλά και να κόψω καρ-πούζι γρήγορα! Τη νύχτα μπορούσα να πάω στο θέ-ατρο και να δω παραστάσεις που έπαιζαν παιδιά και έλληνες εθελοντές. Το θέατρο σκιών ήταν εξαιρετική παράσταση! Δεν υπάρχει internet αλλά είναι μια καλή ευκαιρία να βιώσει κανείς την απλή και παραδοσιακή ελληνική ζωή. Μου αρέσε πραγματικά εκεί! Έχετε τις καλύτερες ευχές μου!

Shu-Ting Yeh -Alison- (Ταϊβάν)

Κάτω απο τη σκιά των πεύκων και το τραγούδι των τζιτζικιών, δώδεκα νέοι άνθρωποι απο διαφορε-τικά μέρη του κόσμου συναντήθηκαν σ’ένα υπέροχο μέρος αξέχαστης ανθρώπινης ευτυχίας και αλληλεγ-γύης. Η ομάδα των ξένων εθελοντών γίνεται κομ-μάτι μιας Κατασκήνωσης με μεγάλη παράδοση και ιστορία (81 χρόνια δράσης). Σχεδόν τέσσερις βδο-μάδες οργανώνεται η Kατασκήνωση για 140 παιδιά που βιώνουν δυσκολίες στο περιβάλλον τους. Μετά τις πρώτες μέρες των δυσκολιών του να εργάζεσαι στην κουζίνα (προετοιμάζοντας ελληνική σαλάτα χω-ρίς καμία γνώση και ζαλισμένος απο το πλύσιμο πιάτων για διακόσια άτομα), η ομάδα απέκτησε με-γαλύτερη αυτοπεποίθηση και σχεδόν άγγιξε την τε-λειότητα! Οι εθελοντές απολάμβαναν να βοηθούν το “μεγάλο” σεφ Βασίλη να μαγειρέψει τα πεντανόστι-μα φαγητά του. Είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε τον ήλιο και την αύρα της ελληνικής παραλίας με “τρελό” οδηγό τον Πίπη. Μια απο τις τελευταίες μέ-ρες ξένοι και έλληνες εθελοντές κάναμε νυχτερινή ορειβασία και μαζί παρακολουθήσαμε την όμορφη θέα της ανατολής του ηλίου. Η ομάδα των ξένων

εθελοντών ετοίμασε μια χορευτική παράσταση με την πολεμική κραυγή “haka” της Νέας Ζηλανδίας, μια φωνητική παράσταση του παραδοσιακού ιταλι-κού τραγουδιού “Bella ciao”, μια θεατρική μεταφορά της ταινίας “Μαγαδασκάρη” και τις τελευταίες μέρες Λούνα Παρκ με πολλά παιχνίδια για τα παιδιά. Δε μπορώ να ξεχάσω το ζεστό χαμόγελο των ελλήνων εθελοντών και την προθυμία τους να βοηθήσουν. Δε μπορώ να ξεχάσω τη χαρά των παιδιών όταν χορο-πήδαγαν και φώναζαν και ζητούσαν αγκαλιά όλη την ώρα. Δε μπορώ να ξεχάσω τις σχέσεις φιλίας που δημιουργήθηκαν μεταξύ ανθρώπων που ζουν μίλια μακριά ο ένας απ’ τον άλλον. Αυτή ήταν η Κατασκή-νωση του 2013.

Minh Ngoc Mai (Τσεχία-Βιετνάμ)

Θέλω να να αναφέρω οτι έχω συμμετάσχει σε πολλές διεθνείς δραστηριότητες για ψυχαγωγία και εκπαίδευση στην Ευρώπη, και μπορώ να συγκρίνω. Η Κατασκήνωση ήταν η καλύτερη εμπειρία της ζωής μου. Ποτέ δεν έχω υπάρξει πιο χαρούμενη κι αυτό είναι το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή μας. Αυτό συνέβη γιατί όλοι ήταν θετικοί ή προσπαθούσαν να είναι, ανεξάρτητα από το τι συνέβαινε. Γνώρισα αν-θρώπους που δε θα ξεχάσω ποτέ, ακόμα κι αν δεν τους ξαναδώ. Ανθρώπους που νιώθω κοντά μου ακόμα κι αν δεν τους γνώρισα καλά ή και καθόλου. Ανθρώπους στους οποίους μπορώ να υπολογίζω ακόμα κι αν βρίσκονται στην άλλη άκρη του κόσμου, και το ίδιο κι αυτοί. Έμαθα κάποια πράγματα για τη μαγειρική, κάτι που είναι καλό για κάθε γυναίκα. Οταν ακούω το “Disco Partizani” ή Manu Chao η πρώτη μου σκέψη είναι το όμορφο καλοκαίρι που πέρασα μαζί σας. Είμαι περήφανη που έμαθα για τον πολιτισμό σας και τη γλώσσα σας. Το πιο “τρε-λό” έθνος. Το αγαπάω! Θα έρθω ξανά. Το υπόσχο-μαι! “Σας αγαπάω παιδιά!”

Kalina Koycheva (Βουλγαρία)

Οι ξένοι εθελοντές στην κατασκήνωση του 2013

Rafael Urbe Murguizu και Claudia Navarro από την Ισπανία, Michala Nýdrlová και Jan Petržίk από την Τσεχία, Nataliia Tolmachova από την Ουκρανία,

Margot Prevost από τη Γαλλία, Minh Ngoc Mai από το Βιετνάμ και την Τσεχία, Kalina Koycheva από τη Βουλγαρία,

Shu-Ting Yeh, Juei-Chen Shen και Chia-Chun Kao από την Ταϊβάν. και Anna Pretto από την Ιταλία.

Φιλοξενήθηκαν 72 αγόρια και 60 κορίτσια από 12 χώρες καταγωγής με τη βοήθεια 91 εθελοντών από την Ελλάδα και 9 χώρες του Κόσμου

Τα παιδιά χωρίστηκαν σε 4 κοινότητες και 15 ομάδες. Στο πρόγραμμα υπήρχαν ώρες για Χειροτεχνία, Αθλητισμό, Ώρα Ομάδων, Ψυχαγωγία και για τους

12 ομίλους δημιουργικής απασχόλησης: Φωτογραφία, Ζωγραφική, Θέατρο, Μουσική, Χορό, Καραγκιόζη, Τραγούδι, Κηπουρική, Κουκλοθέατρο, Κατασκευές και Μαγειρική.

Η Κατασκήνωση του 2013 λειτούργησε με διευθυντή -για 23η συνεχή χρονιά- τον Πέτρο Καλλίτση και υποδιευθυντές τους Μαρία Σπά-τουλα, Μάρθα Δελή και Δημήτρη Αντωνίου.

Κοινοτάρχες ήταν η Χρύσα Βαμβακά, η Πέπη Βατικιώτη, ο Αντώνης Κωνσταντακόπουλος και ο Θεοδόσης Πυρουνάκης.

Σε επιτελικές θέσεις ήταν ο Αντώνης Πυ-ρουνάκης, η Ειρήνη Νούσα, ο Γιώργος Χ. Πυ-ρουνάκης, ο Σπύρος Ακτύπης, ο Φώτης Παπ-πάς, ο Άγγελος Αποστολίδης, η Δέσποινα Νίκα, η Μαρία Ντάρδα, αλλά και ο Σπήλιος Πέτζας, ο Μάκης Αραβανής, η Αγγελική Γαβαλά, η Κα-τερίνα Μαρινάκη, η Αγγελική Καλλίτση, η Λίλη Μπέρτσου, ο Νίκος Καλλίτσης, ο Νίκος Μη-τρόπουλος, η Χριστίνα Νικολοπούλου, ο Κων-σταντίνος Βατικιώτης και η Νάντια Χατζήνα.

Ομαδάρχες ήταν οι Παύλος Γουναλάκης, Στέλιος Γαβαλάς, Αλέξανδρος Κυτίνος, Θάνος Σαγιάς, Γιάννης Χατζηηλιάδης, Νικηφόρος Πυ-ρουνάκης, Θωμάς Στρατάκης, Γιάννος Γαβα-λάς, Σπύρος Θωμάς, Γιάννης Λιάγκος, Λεωνί-δας Νικόλας, Γιώργος Βατικιώτης, Αλέξανδρος Κάππος, Φρισκίτα Γκίκα, Ερμίνα Καλλίνικου, Αντιγόνη Ακριτίδου, Βήρνα Θεοδώρου, Αριάδ-νη Αναγνωπούλου, Μαίρη Κάρδαρη, Χριστίνα Ποδάρα, Στέλλα Ελματζόγλου, Κατερίνα Τσια-πάρα, Έλλη Σάρρου, Σόνια Καραγεώργου, Κων-σταντίνα Βούλγαρη, Χρύσα Μπάστα, Μαλβίνα Σουλελέ και Φαίδρα Χριστοπούλου.

Βοήθησαν ακόμα η γιατρίνα μας Ειρήνη Σπυριδάκη και οι Κώστιας Αλεξανδρίδης, Σοφία Χατζόγλου, Μπάμπης Κωστιδάκης, Πασχάλης Ποδάρας, Μαρία Παπαδόγιαννη, Εύα Καρτερού,

Αθηνά Αντωνίου, Κωνσταντίνος Σκούφας, Λεωνίδας Βιδάλης, Θεμιστοκλής Καλλίτσης, Σταύρος Χανάς, Μαρία Γιάννη, Έφη Λαμπίρη, Αποστολία Ευθυμίου, Αλέξανδρος Αλεξανδρί-δης, Μάρκος Μπότσαρης. Βασίλης Καλογή-ρου, Θανάσης Κόλλιας, Δημήτρης Λιωνής και πολλά παλιά και μελλοντικά στελέχη.

Στην οργάνωση και λειτουργία της φετινής Κατασκήνωσης βοήθησαν και οι: Στρατής Πυ-ρουνάκης, Τιμολέων Χατζηβασιλείου, Μαρία Πυρουνάκη-Λιωνή, Δημήτρης Φραγκουλάκης, Ξενοφώντας Παπαϊωάννου, Παναγιώτης Ανα-στόπουλος και Ρίτα Ζαμπάλου.

Ιδιαίτερο ρόλο είχαν οι 11 εθελοντές από το εξωτερικό αλλά και ο chef Βασίλης Πανα-γιωτόπουλος με τον Jan Petzik που είχαν την ευθύνη για το εξαιρετικό φαγητό.

Óå üëïõò ôïõò áíèñþðïõò ðïõ ðñüóöåñáí ôç âïÞèåéÜ ôïõò åèåëïíôéêÜ êáé ìå ðïëëÞ áãÜðç, Ýíá ÌÅÃÁËÏ ÅÕ×ÁÑÉÓÔÙ

...ένα χωριό 200 ανθρώπων από 4 ηπείρους! 9

10

Υπό τον ήχο των τζιτζικιών και τη σκιά των πεύκων ένας πολυπολιτι-σμικός θίασος κάνει πρόβα τζενεράλε στους Όρνιθες του Αριστοφάνη με μουσική υπόκρουση Χατζηδάκη. Η δεκαμελής ομάδα παιδιών από τη Νιγηρία, τη Γεωργία, την Αλβανία, τη Μολδαβία και την Ελλάδα, προβά-ρουν τις ατάκες τους υπό την καθοδήγηση των στελεχών της κατασκήνω-σης «Χαρούμενα Παιδιά- Χαρούμενα Νιάτα». «Δίνουμε μεγαλύτερη έμφα-ση στην αισθητική αγωγή παρά στα αθλήματα», εξηγεί η υποδιευθύντρια, κ. Μαρία Σπάτουλα. Τα παιδιά που φιλοξενούνται εδώ προέρχονται από οικονομικά ασθενείς οικογένειες με κοινωνικά προβλήματα, ενώ πολλά εξ αυτών μεγαλώνουν εκτός οικογενειακού πλαισίου. «Έχουν περιορισμέ-νες προσλαμβάνουσες και στόχος μας είναι σε είκοσι μέρες να τους προσφέρουμε πολλαπλά ερεθίσματα, προκειμένου να ανακαλύψουμε κά-ποια πιθανή έμφυτη κλίση τους». Είναι ενδεικτικό ότι από τα δέκα μέλη του θεατρικού ομίλου μόνο δύο έχουν παρακολουθήσει κάποια θεατρική παράσταση.

Λίγα μέτρα μακρύτερα συναντούμε τη δραστήρια ομάδα μαγειρικής, που παρασκευάζει με περισσό ζήλο κοκτέιλ χωρίς αλκοόλ. «Μαγειρέ-ψαμε από ταμπουλέ και παγωτό μέχρι πάστα ρεβυθιού και μπρουσκέ-τες», εξηγεί ο 34χρονος Άγγελος, καθηγητής αγγλικών τον χειμώνα αλλά... σεφ για τις ανάγκες της κατασκήνωσης. Τα εύγευστα ροφήματα δίνονται στην παρακείμενη φωτογραφική ομάδα. «Μάθαμε να κάνουμε photoshop», μου λέει γεμάτος καμάρι ο 12χρονος Γρηγόρης, που έχει κληρονομήσει το «μικρόβιο» από τη φωτογράφο θεία του. «Διαθέτουμε πέντε φωτογραφικές μηχανές τις οποίες χρησιμοποιούμε εναλλάξ», πε-ριγράφει ο ομαδάρχης Σπύρος. Σε ένα απομακρυσμένο σημείο συνα-ντιέται ο όμιλος αστρονομίας. «Τους διδάσκω ότι ο κόσμος μας διέπεται από φυσικούς νόμους», λέει στην «Κ» ο 30χρονος φυσικός, Παύλος, καθώς κατασκευάζει μαζί με τα παιδιά έναν πλανήτη από πηλό και γκο-φρέ χαρτί. «Διαθέτουμε αστρονομικά εργαλεία για παρατηρήσεις των πλανητών και των εκλείψεων». Προς τον ουρανό στρέφουν το βλέμμα τους και οι επίμονοι κηπουροί, που με επιμέλεια ποτίζουν τα ζαρζαβατικά τους, ενώ κάτω από ένα πεύκο παίζεται κουκλοθέατρο.

Η γκάμα των δραστηριοτήτων είναι πλούσια: κηπουρική, θέατρο, κου-κλοθέατρο, μαγειρική, αστρονομία, φωτογραφία, εικονογραφία, μουσι-κή, ζωγραφική, κατασκευές και καραγκιόζης. Πλάι στα 134 παιδιά βρί-σκονται 70 μόνιμοι εθελοντές, ενώ στην κουζίνα εργάζονται στο πλαίσιο προγραμμάτων εθελοντικής εργασίας δώδεκα νέοι από το εξωτερικό. «Έχουμε τόσους πολλούς εθελοντές, που δεν έχουμε πού να τους κοιμί-σουμε», παρατηρεί χαριτολογώντας ο διευθυντής, κ. Πέτρος Καλλίτσης, «από ανθρώπους είμαστε πλούσιοι».

Ο κ. Καλλίτσης είναι θεματοφύλακας της κατασκηνωτικής κουλτού-ρας του πρωτοπόρου κληρικού, πατέρα Πυρουνάκη, που ίδρυσε το 1932 κατασκήνωση στο Πέραμα και από το 1952 συνέστησε το ομώνυμο σω-ματείο, που απέκτησε τις σημερινές ιδιόκτητες εκτάσεις στο όρος Πατέρα. Στα 81 χρόνια λειτουργίας υπολογίζεται ότι έχουν φιλοξενηθεί 15.000 παιδιά όλων των εθνικοτήτων. Ο μεγαλύτερος όγκος των παιδιών σήμε-

ρα προέρχεται από το Κέντρο Αγάπης Ελευσίνας, το Ίδρυμα Αγία Άννα, τους Φίλους του Παιδιού, τα Χωριά SOS, την Παιδόπολη Αλίμου. «Πριν από την κρίση είχαμε κυρίως παιδιά μεταναστών, σήμερα η αναλογία έχει αλλάξει, τα μισά παιδιά είναι Ελληνόπουλα». Οι πόροι της κατασκή-νωσης προέρχονται από δωρεές. Το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λά-τση στηρίζει επί πενταετία το έργο της κατασκήνωσης, ενώ την τελευταία διετία, στο πλαίσιο του προγράμματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης «Είναι Καθήκον Μας», κάλυψε το κόστος φιλοξενίας 30 παιδιών. Οικονομική βοήθεια έχουν προσφέρει και ο ΟΛΠ, η Alpha Bank κ.ά.

Δάκρυα αποχωρισμούO κόμπος στο στομάχι την πρώτη ημέρα της κατασκήνωσης και τα

δάκρυα στη λήξη της περιόδου χαράσσονται στη μνήμη των περισσότε-ρων παιδιών. Για τα «Χαρούμενα Παιδιά», όμως, τα παραπάνω συναισθή-ματα βιώνονται εντονότερα, καθώς το τέλος της κατασκήνωσης σημαίνει συχνά επιστροφή σε κάποια δομή φιλοξενίας και όχι ανέμελες διακοπές με την οικογένεια. «Στην αρχή ήθελα να φύγω, αλλά τώρα έχω μεγάλη λύπη», μου εξομολογείται μια 11χρονη κατασκηνώτρια, που σε τρεις μέρες θα επιστρέψει στο ίδρυμα, όπου μεγαλώνει.

από το περιθώριο της ζωής

Εθελοντές αγκαλιάζουν παιδιά

κείμενο: Ιωάννα Φωτιάδηφωτογραφίες: Γιάννης Μπαρδόπουλος

αναδημοσίευση από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στις 25/7/2013

Παιδιά που ζουν στο περιθώριο της κοινωνίας ανακάλυψαν και φέτος κόσμους γνώσεων και φιλίας στην κατασκήνωση «Χαρούμενα Παιδιά - Χαρούμενα Νιάτα», στο όρος Πατέρας, που ίδρυσε το 1932 ο πατήρ Πυρουνάκης. Περίπου 70 εθελοντές τους προσφέρουν πλούσιες δραστηριότητες: Πέρα από το κουκλοθέατρο της φωτογραφίας, κηπουρική, μαγειρική, αστρονομία, φωτογραφία, εικονογραφία, μουσική, θέατρο, ζωγραφική, κατασκευές, Καραγκιόζη...

παιδαγωγικά

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν η Χριστίνα, η Εύα και μια ακόμα Χριστίνα. Η Χριστίνα ήταν εικαστικός, η Εύα μουσικός και η άλλη Χριστίνα οικονομολόγος με γεωπονικές τάσεις. Η οικονομολόγος με τις γεωπονικές τάσεις φύτευε κουνουπίδια, κολοκύθες και ραπανάκια. Η μουσικός της ζήτησε μια κολοκύθα γιατί είχε ακούσει ότι γίνεται ωραίο κρουστό, προσπάθησε να την φτιάξει αλλά δεν τα κατάφερε.. Τότε ζήτησε τη βοήθεια της πρώτης Χριστίνας που ήταν και η πρώτη στις κατασκευές. Αποφάσισαν ότι θα προσπαθούσαν να τη φτιάξουν και οι τρεις μαζί. Και τα κατάφεραν! Έτσι ξεκίνησαν να κατασκευάζουν κι άλλα όργανα από τα λαχανικά που καλλιεργούσαν. Φλογέρες από καρότο, καραμούζες από πιπεριές (κέρατα προφανώς!) και τύμπανα από καρπούζια. Ξαφνικά τους ήρθε μια ιδέα... να ιδρύσουν την Ορχήστρα των Χωμάτων! Και επειδή στα κορίτσια της ιστορίας μας άρεσε να μοιράζονται τη χαρά τους με τα παιδιά, πήραν το κίτρινο βανάκι τους και άρχισαν να οργώνουν όλα τα γύρω σχολεία. Κι έζησαν αυτές καλά κι εσείς καλύτερα...

Δεν είναι τυχαία η επιλογή μας να περιγράψουμε την ομάδα μας και τη δουλειά μας με παραμύθι. Σε μία ελάχιστα παραμυθένια εκπαί-δευση, σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που αποκλείει όλο και περισσότε-ρο την καλλιτεχνική και πολιτιστική παιδεία, σε μία αυστηρά γραμμική εκπαίδευση που το παιδί εκπαιδεύεται από το νηπιαγωγείο για να μπει στο πανεπιστήμιο, εμείς αποφασίσαμε ότι θα βάλουμε στη δουλειά μας έναν και μοναδικό άξονα, τη δημιουργικότητα.

Θεωρούμε πως η δημιουργικότητα στην εκπαίδευση είναι εξίσου σημαντική με τον αλφαβητισμό και πρέπει να αντιμετωπίζεται με την ίδια ακριβώς τακτική. Για να βρει ο άνθρωπος τα ταλέντα του πρέπει να χρησιμοποιήσει τη φαντασία του και να είναι έτοιμος να κάνει λάθη. Είναι αδύνατον να προκύψει οποιαδήποτε πρωτότυπη ιδέα αν πρώτα δε γίνουν πολλά λάθη. Το σχολείο στιγματίζει τα λάθη, τα απαγορεύει, μαζί με αυτά σκοτώνει και τη φαντασία των παιδιών.

Εμείς πιστέψαμε ότι τα πράγματα μπορούν να γίνουν και αλλιώς. Και αν δεν μπορούμε να αλλάξουμε το εκπαιδευτικό σύστημά μας, μπορούμε παρόλα αυτά να δημιουργήσουμε τις συνθήκες ώστε όσο το δυνατόν περισσότερα παιδιά να έχουν την δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με δράσεις που θα συμβάλουν στην ανάπτυξη της δημιουργικό-τητας τους. Το εργαλείο που θεωρούμε αναγκαίο είναι η τέχνη γιατί από μόνη της έχει την ισχύ να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο μάθησης.

Γιατί τέχνη;Η επιστημονική έρευνα καταδεικνύει, ότι η καλλιτεχνική αγωγή εί-

ναι πολλαπλά ωφέλιμη και απαραίτητη για το παιδί, καθώς συμβάλλει στην διαμόρφωση της «αισθητής νόησης» και στην ολοκλήρωση του άνθρωπου ως προσωπικότητα. Ενισχύει τη δημιουργική σκέψη και προ-σφέρει αίσθημα ολοκλήρωσης. Υποστηρίζει τη γνώση που μπαίνει σε εφαρμογή και, αν και μοιάζει να μην έχει καμία χρησιμότητα, αποτελεί ίσως το μόνο γνωστικό αντικείμενο που αποκαλύπτει μέσα από την

διδακτική διαδικασία πτυχές του ‘ευ ζην’. Η καλλιτεχνική αγωγή εξοι-κειώνει το παιδί με τις λεπτότερες μορφές του συναισθήματος, με τις ανώτερες ιδέες του ανθρώπινου πνεύματος, συμμετέχει δυναμικά στην ηθική, πνευματική και αξιακή ωρίμανση του παιδιού, υποστηρίζει την διαδικασία της ενεργητικής, βιωματικής μάθησης και συμβάλλει στη δημιουργία μελλοντικών ελεύθερων πολιτών.

Η σύγχρονη τέχνη έχει διευρύνει ριζικά τόσο την έννοια του έργου τέχνης όσο και του καλλιτέχνη-δημιουργού. Το εικαστικό έργο τέχνης ξεπερνάει τα όρια του τελάρου, μπορεί και να καταργεί τα παραδοσι-ακά υλικά και να γίνεται ένα δρώμενο που συντελείται και εξαντλείται σε ένα ορισμένο χωρο-χρονικό πλαίσιο. Με όλα τα παραπάνω και με την μη επιβολή αισθητικών κριτηρίων αποτελεί ιδανικό εργαλείο για να δημιουργηθεί ένα πεδίο δράσης μέσα στο οποίο το παιδί θα μπορεί να δημιουργήσει ελεύθερα.

Γιατί περιβάλλον; Αυτές οι αναζητήσεις της σύγχρονης τέχνης, που αναπλαισιώνουν

ριζικά την έννοια και το ρόλο των εικαστικών τεχνών, μοιάζει να εγ-γράφονται στο γενικότερο πλαίσιο των κοινωνικών επιστημών που προτείνουν το διάλογο και την από κοινού οικοδόμηση νοήματος και γνώσης. Πρόκειται για το ίδιο πλαίσιο θεωριών από το οποίο έλκει η Περιβαλλοντική εκπαίδευση. Αυτές οι «συνεκφωνήσεις» και οι «προφο-ρικότητες» της σύγχρονης τέχνης είναι, από την σκοπιά της Περιβαλ-λοντικής Εκπαίδευσης, οι ενεργοί μαθητές/πολίτες που μαθαίνουν να παρατηρούν την πραγματικότητα, να αντιλαμβάνονται την πολυπλοκότη-τά της, τις αλληλεπιδράσεις περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονο-μικών παραγόντων, και να συν-εκφωνούν εναλλακτικές λύσεις.

Η μειωμένη έκθεση και επαφή των παιδιών με το φυσικό τους περιβάλλον ως χώρος παιχνιδιού και δημιουργίας περιορίζουν την ικανότητα τους να συμμετέχουν στην εξερεύνηση και την ελεύθερη έκφραση.

Έρευνες δείχνουν ότι αυτή η ικανότητα μαζί με την πρόσβαση των παιδιών σε φυσικό περιβάλλον, είναι ζωτικής σημασίας για την ανά-πτυξη τους σε κάθε τομέα: νοητικά, συναισθηματικά, κοινωνικά, πνευ-ματικά και σωματικά. Τα οφέλη από την αύξηση του ελεύθερου και δημιουργικού χρόνου και την πρόσβαση των παιδιών σε φυσικούς χώρους περιλαμβάνουν τη βελτίωση της συγκέντρωσης και του αυτοε-λέγχου, την αντιμετώπιση των συναισθημάτων και τη μείωση του στρες, τη διέγερση της δημιουργικότητας, τα μειωμένα συμπτώματα ADD και ADHD, και τη βελτίωση του συντονισμού.

Το αίτημα για μια δημοκρατικότερη κοινωνία βρίσκεται στην καρ-διά και των τεχνών και της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.

“Η εκπαίδευση είναι σαν τη γεωργία, δεν μπορείς να προβλέψεις ότι ένα λουλούδι θα ανθίσει αλλά μπορείς να δημιουργήσεις τις συνθήκες που θα το βοηθήσουν να ανθίσει.”

η Ορχήστρα των Χωμάτων

Εύα Καρτερού

11

περιβαλλοντική εκπαίδευση & καλλιτεχνικά βιωματικά εργαστήρια

ένα ανέκδοτο διήγημα πρωτοδημοσιεύεται στο Θροϊσμα12

Dies natalis invicti solis

Μια ολόκληρη γειτονιά βρίσκεται απ’ το πρωί στο πόδι. Άνθρωποι κάθε ηλικίας αποφάσισαν να γίνουν βοηθοί ζαχαροπλάστη. Σε λίγες μέρες είναι Χριστούγεννα και όφειλαν, ως ήταν το έθιμο, να ετοιμά-σουν προσφορές γλυκισμάτων με βάση τη ζύμη, τους ξηρούς καρπούς και το μέλι. Γιορτές δίχως μέλι δεν γίνονται.

*Το μικρό ζαχαρένιο ζαχαροπλαστείο ανήκε τα τελευταία πενήντα

χρόνια στην κυρία Μελίνα. Μελίνα λέγανε και την πολίτισσα τη γιαγιά της, Μελίνα και τη μάνα της. Στο μαγαζί της κάθε γλύκισμα είχε ως βάση του το μέλι. Η Μελίνα (γιαγιά-μάνα-εγγονή) πίστευε πως το μέλι ήταν μια θεϊκή τροφή διότι έπεφτε από τον ουρανό μαζί με την πρωινή δροσιά πάνω στα λουλούδια και από εκεί το μάζευαν οι μέλισσες, και πρόσφεραν μελίπηκτα γλυκίσματα στη Δήμητρα.

Όταν μίλαγε για το μέλι μέλωνε η ίδια. Στην κυρία Νίκη, που είχε προβλήματα με τον αγροίκο τον άντρα της, εξηγούσε πως, αν θέλει την εύνοια των αγαθών δυνάμεων, έπρεπε να δώσει στους καλικαντζάρους λουκάνικα και λουκουμάδες. Τότε και ο άντρας σου θα γλυκαθεί και θα μερέψει. Στην κυρία Βάσω, που είχε κόρη της παντρειάς αλλά γαμπρός δεν φαινόταν πουθενά, βάλε το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέν-νων το σταυροψώμι στη μέση του τραπεζιού και γύρω γύρω φρούτα βουτηγμένα στο μέλι και με τον ερχομό του νέου έτους ετοίμαζε τα στέφανα. Η κυρία Βάσω έφευγε με το χαμόγελο στα χείλη. Την Άνοιξη θα πάντρευε την κόρη της.

Απ’ το μαγαζάκι της Μελίνας όλος ο κόσμος προμηθευόταν -για την πρώτη μέρα του καινούργιου χρόνου- κλώνους ελιάς, ένα μεγάλο ρόδι και ένα μπολ γεμάτο μέλι, σύμβολο ευτυχίας και ευγονίας για κάθε σπιτικό. Οι βαρκάρηδες κι οι νοικοκύρηδες των μεγάλων καϊκιών την ημέρα της Πρωτοχρονιάς περνούσαν από κει για να πάρουν στο καΐκι ένα ρόδι και τηγανίτες με άφθονο μέλι για το καλό του χρόνου. Το μέλι της Μελίνας συνόδευε το «Ανέτειλας, Χριστέ, εκ Παρθένου, νοητέ Ήλιε της Δικαιοσύνης».

Ήλιος για τη μικρή κοινότητα του νησιού ήταν η Μελίνα με τα γλυκί-σματά της. Η Μελίνα ήταν η ιέρεια του μελιού. Υιοθετούσε την αιγυπτι-ακή παράδοση πως ο θεός Ρα έκλαψε και τα δάκρυα από τα μάτια του έπεσαν στο χώμα και μεταμορφώθηκαν σε μέλισσες. Οι μέλισσες άρ-χισαν αμέσως να τρυγούν το νέκταρ των λουλουδιών κι έτσι το μέλι και το κερί γεννήθηκαν από αυτά τα δάκρυα. Δεν υπήρχε γλυκό που να μην έχει ως βάση του το μέλι: καλαθάκια με κρέμα γιαουρτιού, κέικ μήλου με μελάσα, μπισκοτάκια πιπερόριζας, δίπλες, λουκουμάδες, κανταΐφι, και άλλα πολλά. Όποιον πάταγε στο κατώφλι της τον φίλευε κι από μια δημιουργία της. Αυθεντικά έργα τέχνης. «Μεράκι, αγάπη και γνώσεις χρειάζεται κάθε τέχνη», έλεγε με καμάρι. Η Μελίνα με τη γιαγιά την πολίτισσα ήταν μια γνήσια γραικιά, όπως ήθελαν να την αποκαλούν. Κά-ποιο Πάσχα, όταν ένας νεόπλουτος επισκέπτης του νησιού ζήτησε «τσιζ κέικ», θύμωσε τόσο πολύ που ο άνθρωπος φοβήθηκε. «Πρώτα θα φας από τα χεράκια μου φρέσκια μυζήθρα με μέλι» και μετά να δούμε αν θα ξαναγυρέψεις αυτό το πράμα».

*Τα τελευταία χρόνια η Μελίνα είχε και βοηθό. Η ζήτηση μεγάλωνε,

οι παραγγελίες πλήθαιναν και τα δυο της χέρια δεν έφταναν να ετοιμά-ζει τόσα διαφορετικά γλυκά. Σαν μάννα εξ ουρανού έπεσε στο κονάκι της ο Ομάρ απ’ το μακρινό Ιράν. Ο Ομάρ ήταν ένας πραγματικός

ποιητής που εξ ανάγκης ασχολήθηκε και με τη μαγειρική. Στην πατρίδα του δούλευε μάγειρας σε ξενοδοχείο. Μαζί με άλλους συμπατριώτες του ακολούθησαν την τύχη (;) εκατομμυρίων ανθρώπων να περάσουν λαθραία στην Ευρώπη. Ο Μεχμέτ, ένας συγγενής, τού συμπαραστάθηκε, του έβγαλε παράνομα χαρτιά και τον έβαλε στο βαπόρι για το νησί. Εκεί, θα βρεις σίγουρα δουλειά και καλούς ανθρώπους και δεν λάθεψε. Μια μέρα που η Μελίνα πνιγόταν στη δουλειά, ο Ομάρ προθυμοποιήθηκε να της δώσει ένα χεράκι. Από τότε, κάθε μέρα από τα χαράματα μέχρι αργά το βράδυ τα μελαμψά του χέρια ζυμώνουν και ψήνουν γλυκά. Η Μελίνα αποφάσισε να τον κρατήσει γιατί ο Ομάρ δούλευε απαγγέλλο-ντας Ρουμπαγιάτ: «Όμοια γι’ αυτούς που για το Σήμερα φροντίζουν, / μα και γι’ αυτούς που κάποιο Αύριο ατενίζουν / κράζει ο μουεζίνης απ’ το Σκοτεινό Πυργί: /«Τρελοί! η αμοιβή σας δεν είν’ ούτε Εδώ ούτ’ Εκεί». Με τον Ομάρ στη δούλεψή της, οι συνταγές αυξήθηκαν και οι παραγ-γελίες αβγάτεψαν. Οι ντόπιοι δοκίμασαν τον περσικό χαλβά και έκτοτε ο χαλβάς απ’ την Περσία έγινε το αγαπημένο τους γλυκό. Ο Ομάρ θα μπορούσε να είναι ο γιος που έχασε πριν από τριάντα χρόνια, όταν ο ομφάλιος λώρος έβαλε θηλιά στο λαιμουδάκι του μωρού. Τα μεσημέ-ρια τρώγανε μαζί. Ο Πέρσης ποιητής, όπως χαϊδευτικά τον έλεγε, της μαγείρευε fesengun, το περσικό βασιλικό φαγητό. Εσύ είσαι η βασίλισ-σα του μελιού και μια βασίλισσα οφείλει να τρώει μόνο fesengun. Με τη γλώσσα δεν είχε ιδιαίτερο πρόβλημα. Μίλαγε φαρσί τα ελληνικά γιατί από παλιά αγαπούσε καθετί ελληνικό. Και μείς και σεις, πανάρχαιοι λαοί δεν αντέξαμε αυτό το βάρος, έλεγε μελαγχολικά. Και η Μελίνα κουνούσε συγκαταβατικά την κεφαλή της. Στο τέλος του συμποσίου τους ο Ομάρ πρόσφερε για επιδόρπιο μαλεμπί και η κυρία Μελίνα θυμόταν τότε την πολίτισσα γιαγιά Μελίνα. Άρχιζε τότε τις ιστορίες της και τα σμυρναίικα τραγούδια της μάνας της. Μεθυσμένη από μνήμες και αρώ-ματα έγερνε στον σοφά της και ονειρευόταν την Πόλη και τη Σμύρνη, κι ας μην είχε ταξιδέψει ποτέ στα μέρη εκείνα. Ο Ομάρ την άκουγε μαγεμένος και όταν αυτή αποκοιμιόταν, άρχιζε τις δικές του αφηγήσεις για την όμορφη Νασρίν και την απάνθρωπη θανάτωσή της στις φυλακές του Mashad Vahil Abad, με την κατηγορία της συνωμοσίας εναντίον της άρχουσας τάξης, για τις κόρες του που η κυβέρνηση τις εξαφάνισε, για τους γονείς του που βρέθηκαν απαγχονισμένοι, επειδή δεν υπέκυψαν στο φόβο και στον εκφοβισμό.

*Στα μέσα Δεκεμβρίου- που ο φωτοδότης και ζωοδότης ήλιος έχει

απομακρυνθεί από τη γη -το λιμενικό με μια αστραπιαία κίνηση έφτασε νύχτα στο νησί και συνέλαβε τον Ομάρ. Κανείς δεν κατάλαβε το παρα-μικρό. Η Μελίνα μάταια τον περίμενε τα ξημερώματα. Οι εφημερίδες αργότερα έγραψαν πως μαζί με άλλους ιρανούς πρόσφυγες έραψαν τα στόματά τους, με ίνες από κορδόνια, σε μία ένδειξη διαμαρτυρίας, ώστε να τους χορηγηθεί άσυλο και να αποφύγουν τον επαναπατρισμό τους. Στις 25 Δεκεμβρίου, που ο ήλιος πλησιάζει ξανά τη γη και η μέρα μεγαλώνει, οι αρχαίοι Πέρσες γιόρταζαν τα γενέθλια του Μίθρα, του θεού του Ηλίου και του φωτός, το «γενέθλιον του αήττητου φωτός».

Οι κάτοικοι της μικρής νησιωτικής κοινότητας δε ξέχασαν τον Ομάρ. Ξημερώνοντας η μέρα της γέννησης του Θεανθρώπου έκαναν προσφορές γλυκισμάτων με βάση τη ζύμη, τους ξηρούς καρπούς και το μέλι, για να ’χει ο Θεός καλά το δικό τους Πέρση.

του Δημήτρη Χριστόπουλου

Το γενέθλιο του αήττητου ήλιου

Ένας δίγλωσσος συγγραφέας. Ένα ενδιαφέρον βιβλίο. Μια εμπει-ρία ζωής, μίζερη και γεμάτη αδικία στην Ελλάδα, ανακουφιστική και γε-μάτη αναγνώριση στη Σουηδία.

Το προτελευταίο βιβλίο του Θο-δωρή Καλλιφατίδη, η αυτοβιογραφία του. Ο συγγραφέας ξεκινάει τη διή-γησή του από τα παιδικά του χρόνια όταν οκτώ χρονών υπό την προστα-σία του παππού του φεύγει από το

χωριό του, τους Μολάους της Λακωνίας κι έρχεται στην Αθήνα όπου είχαν καταφύγει οι γονείς του κυνηγημένοι από τις διώξεις των πολιτι-κών τους αντιπάλων. Μιλάμε για τα δύσκολα χρόνια του Εμφυλίου.

Ο πατέρας του, δάσκαλος, είχε διωχθεί από το δημοτικό σχολείο με την κατηγορία του κομμουνιστή.

Από την Αθήνα αρχίζει στην ουσία το μεταναστευτικό ταξίδι του μικρού αγοριού που αργότερα στα 24 του χρόνια θα καταλήξει στη Σουηδία.

Ο συγγραφέας περιγράφει τα δύσκολα χρόνια του στο σχολείο, την αγάπη του για το διάβασμα, την αποτυχία του να περάσει στο Πα-νεπιστήμιο λόγω την φρονημάτων του πατέρα του, τις διαδηλώσεις, τις

συλλήψεις, τα δύσκολα χρόνια στο στρατό την περίοδο της χούντας αλλά και τη φοίτησή του στο θέατρο Τέχνης όπου αποτυγχάνει να γίνει ηθοποιός. Τέλος η μεγάλη ανέχεια τον οδηγεί να φύγει στη μακρινή Σουηδία για την οποία ελάχιστα γνωρίζει. Εκεί μετά τις πρώτες δυ-σκολίες θα καταφέρει να σπουδάσει φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης όπου αργότερα θα διδάξει και θα εκπληρώσει το όνειρό του να γίνει συγγραφέας.

Σ’ όλο το έργο τον τον βασανίζουν τρία ερωτηματικά σχετικά με το ποιός είχε καταδώσει τον πατέρα του στους Γερμανούς όπως επίσης και τι είχε συμβεί με τον αδελφό του Στέλιο στο χωριό και τον ετερο-θαλή αδελφό του στο στρατό. Όλα αυτά θα απαντηθούν όταν μεγάλος πια θα επιστρέψει στο χωριό του, τους Μολάους, όπου οι συμπατρι-ώτες του θα τον τιμήσουν αναγνωρίζοντας το σημαντικό λογοτεχνικό του έργο.

Διαβάζοντας αυτό το συναρπαστικό βιβλίο διαπιστώνεις γι’ άλλη μια φορά πόσο η Ελλάδα πληγώνει τα παιδιά της. Διωγμένος σκληρά από την πατρίδα του ο συγγραφέας, θα επιστρέψει για να εισπράξει την αναγνώριση που δικαιούται και θα ξαναφύγει ανακουφισμένος, γνωρίζοντας πια καλά ότι ‘’Τα περασμένα δεν είναι όνειρο’’. Ήταν οι αλήθειες μιας ζωής με τις οποίες μπορεί τώρα να ζήσει συμφιλιω-μένος.

13βιβλία που μας άρεσαν

Μια γοητευτική ποιητική συλλογή του πολύ γνω-στού μας Τίτου Πατρίκιου για την ποίηση.

Το ολιγοσέλιδο αυτό βιβλίο των εκδόσεων ΚΙ-ΧΛΗ περιλαμβάνει εννέα καλοδουλεμένες ενότητες που καθεμιά καταλήγει με τη φράση κατακλείδα ‘’Εκεί πάνω σε βρίσκει η ποίηση’’.

Ο Τίτος Πατρίκιος χρησιμοποιώντας μια γλώσ-σα απλή, απαλαγμένη από περιτολογίες θεωρεί ότι το υποκείμενο εδώ δεν είναι ο άνθρωπος αλλά η ποίηση δηλαδή για να μιλήσουμε απλά, δεν πάει ο ποιητής σ’ αυτήν, δεν την κυνηγά. Είναι η ίδια η ποίηση έμπνευση που κινείται απρόσμενα κι επιπλέον έρχεται στον ευ-αίσθητο αναγνώστη όταν δεν την περιμένει σαν θεία επιφοίτηση, σαν αυθόρμητος προσκεκλημένος για να τον βοηθήσει να καταλάβει τον εαυτό του, τον κόσμο γύρω του.

Η ποίηση λοιπόν βρίσκει τον άνθρωπο εκεί που σκέφτεται και ξανασκέφτεται τα πράγματα, εκεί που διερευνά την ταυτότητά του, εκεί που αναθεωρεί τον τρόπο που ερωτεύτηκε, εκεί που προβαίνει σε ασκή-σεις αυτογνωσίας, είτε μελετώντας τη μοναξιά του, είτε επιζητώντας τη δυνατότητα γι’ αλληλεγγύη και κοι-νωνικότητα. Σ’ολες αυτές τις καταστάσεις που ζει, έρ-χεται λοιπόν η ποίηση και τον κατακλύζει, τον μαγεύει, τον ταξιδεύει.

Ο ποιητής γράφοντας σε β’ ενικό πρόσωπο μοιά-ζει να ομιλεί στον εαυτό του, στην πραγματικότητα όμως απευθύνεται σε καθένα από εμάς ξεχωριστά υπενθυμίζοντάς μας ότι όλα στη ζωή είναι ποίηση.

Μάρθα Δελή

Μάρθα Δελή

“Δημόσιες Ιστορίες” του Δημήτρη Χριστόπουλου Εκδόσεις ΠΗΓΗ, 2013

Ο Φιλόλογος Δημήτρης Χριστόπουλος που έχει συγγράψει εκπαιδευτικά βιβλία εμφανίζεται για πρώτη φορά σαν διηγηματογράφος με τις δεκαέξι «Δημόσιες Ιστορίες» του που γεννήθηκαν σε δίσεκτους καιρούς, όταν έφτασε και για αυτές το πλήρωμα του χρόνου. Δεκαέξι ιστορίες με λιτές και καλοδουλεμένες αφη-γήσεις που αποτυπώνουν καλειδοσκοπικά τα πολλαπλά πρόσωπα του δημόσιου βίου μας. Ξενοφοβία, ρατσιστι-κή βία, συνδικαλιστικό ξεπούλημα, ανεργία αλλά και η

ευμάρεια, η ερημιά της πόλης και μια υποβόσκουσα νοσταλγία για αξίες που χάνονται, κυριαρχούν στα διηγήματα που δεν έχουν ένα αίσιο αλλά ένα ρε-αλιστικό τέλος που υπονοεί και ένα αδιέξοδο στις σημερινές προσεγγίσεις των πραγμάτων. Όταν τις διαβάζεις αναρωτιέσαι γιατί καθεμιά από αυτές να μην έχει γίνει μυθιστόρημα και να τελειώνει τόσο γρήγορα. Να τις διαβάσετε κι εσείς!

Πέτρος Καλλίτσης

‘’Τα περασμένα δεν είναι όνειρο’’ του Θοδωρή ΚαλλιφατίδηΕκδόσεις ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ

‘’Σε βρίσκει η ποίηση’’ του Τίτου ΠατρίκιουΕκδόσεις ΚΙΧΛΗ

14 συνέντευξη

Στο τελευταίο βιβλίο σας «Το αγόρι που ζωγράφιζε τον ουρα-νό» έχετε έναν ήρωα που ζωγραφίζει παντού και μάλιστα η ζω-γραφική του δίνει τη δυνατότητα να κάνει τον κόσμο καλύτερο. Πολύ εύκολα μπορεί να φανταστεί κανείς ένα τόσο δημιουργικά παραγωγικό άνθρωπο σαν εσάς ως το Φράνσις που μεγάλωσε. Πόσο κοντά πέφτει;

Με βάζετε να κάνω κριτική του εαυτού μου -πράγμα ιδιαίτερα δύσκολο- και να μπω κατά κάποιο τρόπο στο πετσί του Φράνσις. Ο ήρωας του βιβλίου μου είναι ένα πρόσωπο υπερβατικό που καταφέρνει και φτάνει στο στόχο του μέσα από διαδικασίες που ξεπερνούν τα όρια της λογικής. Εγώ από την άλλη σαν Βασίλης αυτό δε το έχω καταφέρει. Θα το ήθελα αλλά είναι αδύνατον. Ο Φράνσις λοιπόν είναι ίσως μια προέκταση αυτού του οποίου είμαι και θα ήθελα; Βάζω ερωτηματικό διότι ποτέ μέχρι τώρα δεν

είχα αναρωτηθεί κάτι τέτοιο. Από την άλλη, κοινά στοιχεία με τον Φράνσις έχω, και μάλιστα αρκετά στον τρόπο σκέψης. Αναζητώ το πέραν της λογικής μερικές φορές. Φαντάζομαι και φτιάχνω σενάρια που θα μπορούσαν να είναι επεισόδια από τη “Ζώνη του Λυκόφωτος” με τη διαφορά ότι ο Φράνσις τα πραγματοποιεί. Εύ-χομαι και προσδοκώ τα βιβλία μου, οι ζωγραφιές μου, να έχουν αντίκτυπο, να μιλούν στους ανθρώπους, να συγκινούν και ακόμη ακόμη έστω και στο ελάχιστο να διαμορφώνουν. Αυτό θα με έκανε ευτυχή και μέσα από αυτό το πρίσμα θα μπορούσαμε να πούμε πως ο Φράνσις μεγάλωσε και μεγαλώνοντας άλλαξε το όνομά του από Φ. σε Β.

Η τέχνη (ειδικά με τη σημερινή αυθαίρετη χρήση του όρου) δε μπορεί να σώσει τον κόσμο, τουλάχιστον έχει τη δυνατότητα να αλλάξει κάτι από τα κακώς κείμενα της πραγματικότητάς μας;

ΠαπατσαρούχαςΣυνέντευξη στο Φοίβο Καλλίτση

Β α σ ί λ η ς

Ο Βασίλης Παπατσαρούχας έχει χαρίσει εικόνες σε πάνω από πενήντα βιβλία για παιδιά και ενήλικες. Πιθανότατα έχει ακόμη περισσότερες εικόνες που περιμένουν να εκδοθούν και να μαγέψουν. Παράλ-ληλα δημιουργεί και εικονογραφεί τις δικές του ιστορίες, ενώ το 2009 έκανε την πρώτη του ατομική έκθεση ζωγραφικής. Το βιογραφικό του κρύβει μia σειρά από συμμετοχές σε διεθνείς εκθέσεις και βραβεία. Άσχετα όμως με τις περγαμηνές, είναι οι εικόνες του που τον κάνουν να ξεχωρίζει και η τάση του να παραμένει πολυπράγμων και ενεργός. Είχα την τύχη πριν 4 χρόνια να δω την έκθεσή του “Οι Αλύκοι στη χώρα των θαυμάτων” και να γνωρίσω τους πίνακές του, αυτή τη φορά και τον ίδιο.

15συνέντευξη

Πολλές φορές όταν με ρωτούν τι δου-λειά κάνω και απαντώ ζωγράφος σαν αντα-πάντηση παίρνω “Α καλλιτέχνης δηλαδή” και γρήγορα σπεύδω να πω πως όχι ακριβώς ή μάλλον όχι με την έννοια που έχει πάρει η λέξη καλλιτέχνης πλέον. Έχει φορεθεί τόσο πολύ και με τόσο κακόγουστο τρόπο που δε θέλω να έχω καμία σχέση με αυτό. Ναι σί-γουρα καλλιτέχνης είμαι αλλά όχι όπως πολύ σωστά είπατε πρωτίστως με την αυθαίρετη χρήση του όρου. Από την άλλη για να απαντή-σω στην ερώτησή σας. Η σωστή τέχνη έχει τη δύναμη να μαλακώσει και να λειάνει αιχμη-ρές γωνίες που καραδοκούν από παντού να μας τραυματίσουν. Έχει τον τρόπο της για να παράγουμε αντισώματα ενάντια στην ευτέλεια και στην έκπτωση της αισθητικής την οποία ζούμε σε τεράστιο βαθμό αρκετά χρόνια. Να αλλάξει τελείως την κατεύθυνση του ποταμού; Δε νομίζω... Εκεί χρειάζονται και άλλα στοι-χεία τα οποία με τον κατάλληλο πάντρεμα θα φέρουν ένα σωστό αποτέλεσμα και ένα από αυτά είναι οι καλές τέχνες. Ποια είναι τα άλλα κατά τη δική μου σκέψη; “Αυτό είναι άλλο καπέλο” όπως θα έλεγε και ο πατέρας μου.

Η εικονογράφηση για μένα ήταν πάντα το κομμάτι που αποκάλυπτε τη μαγεία του κειμέ-νου, ακούγεται ως μεγάλη ευθύνη. Πώς ξεκι-νάει για εσάς αυτή η σχέση;

Σαν κάθε υγιής και χαλαρή σχέση. Με ένα βασικό συστατικό, το παιχνίδι. Ξεκινώ παίζοντας, εξάλλου το παιχνίδι σε πολλές εκφάνσεις της ζωής μου είναι ένα στοιχείο και ένα δικαίωμα το οποία διατηρώ, καλλι-εργώ και προφυλάσσω όσο περισσότερο μπορώ. Μου κάνει καλό να είμαι σε διάθεση παιχνιδιού καθημερινά. Έτσι ακριβώς δου-λεύω. Ποτέ μου δεν πήρα στα σοβαρά αυτό το οποίο κάνω. Υπεύθυνα και με αισθητικούς στόχους, ναι. Με φιλοδοξία και ψώνισμα, ποτέ. Έτσι συνεχίζω και όπου βγάλει.

Ζωγραφίζει κανείς διαφορετικά απευθυ-νόμενος σε παιδιά, από ότι σε «μεγάλους»;

Σίγουρα είναι διαφορετική διαδικασία. Κατ’ αρχάς ζωγραφίζει κανείς με άλλο τρό-πο από τη στιγμή που έχει ένα κείμενο δί-πλα του, γνωρίζοντας πως η ζωγραφική του θα πρέπει όχι μόνο να στέκει σε σχέση με τη ιστορία αλλά και αισθητικά να μπορεί να είναι σωστή μέσα σε ένα δισέλιδο κλπ. Αν προσθέσουμε κιόλας πως ο τελικός αποδέ-κτης είναι το παιδί και όχι ένα ενήλικο κοινό εκεί τα πράγματα αλλάζουν ακόμη περισσό-τερο. Πάντα μπορεί κανείς να κάνει τις τρέ-λες και τις εικαστικές ακροβασίες που τον εκφράζουν αλλά μέσα από ένα διαφορετικό φιλτράρισμα.

Ποια είναι η καλύτερη κριτική από το ανή-λικο κοινό σας; Φτάνει σε εσάς η αποδοχή πέρα από την εμπορική επιτυχία ενός βιβλίου ή μιας βράβευσης;

Δεν έρχομαι ιδιαίτερα συχνά σε επαφή με τα παιδιά. Σίγουρα έχουν υπάρξει φορές που αυθόρμητα και εντελώς αναπάντεχα έτυχα της κριτικής τους και όταν αυτή είναι θετική ψηλώνω καμιά δεκαριά πόντους που λένε αλλά γενικότερα το feedback που λέμε και στην Ελλάδα είναι χαμηλό σε σχέση με τους μικρούς αναγνώστες. Προχτές και σε ένα οικογενειακό τραπέζι ο ανιψιός και βαφτισιμιός μου (ετών 7) γυρνά με πολύ σοβαρό και δημοσιογραφικό ύφος και με ρωτά “νονέ, τι βιβλίο ζωγραφίζεις αυτό τον καιρό;”. Το χάρηκα που τον ένοιαζε τι κάνω, το χάρηκα ακόμη περισσότερο όταν του έδειχνα τα πρωτότυπα έργα από κοντά και το χαμόγελο του ήταν αβίαστο και αληθινό. Καλές και οι βραβεύσεις αλλά είναι λίγο πως να το πω... “Να ‘χαμε να λέγαμε” που λένε. Δεν τις απαξιώνω. Με κάνουν χαρού-μενο και υπερήφανο. Απλά δεν είναι εκεί το ζητούμενο και η ουσία.

Πώς μπορείς να κάνεις τα παιδιά να αγαπήσουν τη ζωγραφική, το βιβλίο, τον κινηματογράφο; Σε ένα κόσμο που οι βα-σικές ανάγκες δεν καλύπτονται για πολλά παιδιά, πόσο εύκολο είναι να συζητήσουμε για την ανάγκη για την τέχνη;

Η εποχή μας την έχει καταστήσει σε εί-δος πολυτελείας αλλά η αλήθεια είναι πως είναι είδος πρώτης ανάγκης. Από κει ξεκι-νούν όλα. Αν μπορούσε αυτό να περάσει με κάποιο τρόπο στην καθημερινότητά μας και στη δομή της κοινωνίας όλα θα άλλαζαν με αλματώδεις ρυθμούς προς το καλύτε-ρο. Στις βασικές ανάγκες που λέτε θεωρώ πως είναι και η αισθητική εκπαίδευση μαζί με όλα τα υπόλοιπα. Βασικές ανάγκες δεν είναι το παιδί να έχει πέντε ζευγάρια πα-πούτσια (και λίγα λέω) ή δεκαπέντε διαφο-ρετικά φτηνά παιχνίδια. Ας έχει δυο καλά ζευγάρια και πέντε άρτια αισθητικά παιχνί-δια και ας είναι και λίγο ακριβότερα. Ας μπει και καμιά αφίσα ή ένα ωραίο σχέδιο από κάποιον καλλιτέχνη μέσα στα παιδικά δωμάτια. Φτάνει πια ο Disney και η Barbie.

Σε μια εποχή που οι ήρωες των κινου-μένων σχεδίων περνάνε μέσα από τον υπο-λογιστή και τα παιδιά έχουν συνηθίσει σε άλλες εικόνες (χωρίς περιγράμματα) πώς εξελίσσεται η παιδική εικονογράφηση;

Ψάχνει και βρίσκει άλλους τρόπους ώστε να αφορά την εποχή της και κατ΄ επέ-κταση τα παιδιά. Όλα αλλάζουν και, μαζί με τα υπόλοιπα και το πως αντιμετωπίζουμε το παιδικό βιβλίο.

Στη δική σας δουλειά εισβάλει ο ηλε-κτρονικός υπολογιστής;

Σχεδόν καθόλου. Όχι γιατί έχω κάτι ενάντια σε αυτό, απλά δε με ενδιαφέρει σαν εκφραστικό μέσο.

Θα μπορούσατε να φανταστείτε τους ήρωές σας να γίνονται εμπορικό Franchise;

Να δούμε κουκλάκια, τηλεοπτικά σήριαλ ή θέατρο;

Εγώ το φαντάζομαι και θα ήμουν ιδιαί-τερα χαρούμενος αν συνέβαινε. Αυτό που δεν φαντάζομαι είναι να μετακομίζω σε άλλη χώρα, όπου κάτι τέτοιο θα ήταν εφι-κτό έστω και ως ιδέα. Θα μπορούσαμε να κάνουμε τέτοιου είδους κινήσεις. Γιατί να μη βγουν έξω τα δικά μας εγχώρια προϊ-όντα; Δεν είναι κάτι εύκολο και αυτονόητο αλλά τουλάχιστον αξίζει τον κόπο να παλέ-ψει κανείς. Απαραίτητες προϋποθέσεις για αυτό; Εκπαίδευση του ματιού και του νου. Να μπορούμε να βλέπουμε λίγο παραπέ-ρα.

Στις εκθέσεις ζωγραφικής δεν υπάρχει το κείμενο. Πώς αλλάζει η τεχνοτροπία ή η προσέγγιση;

Είναι τελείως διαφορετική κατάσταση και εν μέρει απάντησα στην ερώτηση αυτή παραπάνω. Ο αποδέκτης είναι διαφορετι-κός και όταν μιλάμε για ειλικρινή δημιουρ-γία δεν υπάρχει καν σαν ιδέα στο μυαλό σου την ώρα που ζωγραφίζεις. Ποιος θα το δει, αν τον αφορά κλπ. Κάνεις αυτό που θες. Επιτυχημένο ή όχι είναι ένα σκαλί πα-ραπάνω. Όχι πως η εικονογράφηση δεν είναι ειλικρινής δημιουργία. Το ίδιο πράγ-μα είναι απλά εκεί δουλεύεις εξ αρχής με κάποιες συνθήκες. Όπως και να έχει δε νο-μίζω, πως με κείμενο ή χωρίς, η τεχνοτρο-πία αλλάζει. Ο τρόπος που αποδίδεις την ιδέα σου και κατ’ επέκταση πως δουλεύεις έχεις να κάνει με τις ανάγκες της εικόνας σου και μόνο. Μπορεί κάποιος να δουλεύ-ει με τρόπο όπου εικονογραφικά αλλά και καθαρά “εικαστικά” να είναι απολύτως ταυ-τόσημα όσον αφορά την τεχνοτροπία καλύ-πτοντάς τον/την και στα δυο πεδία ή και το αντίστροφο.

Υπάρχουν κάποιοι από τους δικούς σας παιδικούς ήρωες που θα θέλατε να τους δώσετε μορφή, ή δε θέλετε να πειράξετε αυ-τές τις πρώτες σκέψεις;

Δε το έχω σκεφτεί ποτέ μέχρι σήμε-ρα (πλην της Αλίκης του Λιούις Κάρολ που είχα την τύχη να κάνω σχετικά πρόσφατα) οπότε δεν νομίζω πως σαν ανησυχία με αφορά...

Κάποιο «ενήλικο» μυθιστόρημα που πρέ-πει να αποκτήσει εικονογράφηση;

Πάρα πολλά. Αν ρωτάτε για εικονογρά-φηση που θα γινόταν από μένα θα διάλεγα το βιβλίο “Ο Παράμεσος” της Γιόκο Ογκά-ουα.

Φαντάζεστε τον εαυτό σας χωρίς τη ζωγραφική ή τη σχέση με τα παιδιά;

Φαντάζεστε ένα κόσμο χωρίς βία; Όταν αυτό θα συμβεί και γω τότε θα μπο-ρώ να φανταστώ να κάνω κάτι άλλο πέραν αυτού του οποίου κάνω.

Παντελής Βούλγαρης

Ο Παντελής Βούλγαρης είναι ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου. Τριάντα χρόνια μετά την πρώτη του ταινία, το «Προξενιό της Άννας», το 2014 βρίσκει τον σκηνοθέτη να πραγματοποιεί ένα μεγάλο του όνειρο, να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το μυθιστόρημα της Ιωάννας Καρυστιάνη, «Μικρά Αγγλία». Ένα δευτεριάτικο πρωινό λοιπόν, συναντηθήκαμε στο σπίτι του και είχα τη χαρά να γνωρίσω έναν άνθρωπο που αγαπάει την τέχνη που υπηρετεί και επιμένει να πιστεύει σε αυτή. Ξεκινώντας από τη «Μικρά Αγγλία» επιστρέψαμε πίσω στο παρελθόν, ενώ με διαβεβαίωσε ότι έχει ακόμη ιστορίες που θέλει να μας αφηγηθεί.

Αυτός ο τόπος δεν έχει τελειώσει με τα ερωτήματα για το παρελθόν

Συνέντευξη στο Φοίβο Καλλίτση

σκιαγραφήσεις16

φωτό: Ανδρέας Σιμόπουλος / FOSPHOTOS

Η «Μικρά Αγγλία» ήταν ένα επιτυχημένο μυθιστόρημα εδώ και πάρα πολλά χρόνια, για-τί περίμενε τόσα χρόνια να μεταφερθεί στην οθόνη;

Μια ιδιαιτερότητα αυτής της τέχνης είναι ότι η ιδέα και η επιθυμία εξαρτώνται από τον οικονομικό παράγοντα. Μιλάμε για την πιο ακριβή τέχνη. Η γυναίκα μου, η Ιωάννα Καρυ-στιάνη, κατάφερε να γράψει την ιστορία μόνη της, με ένα μολύβι και χαρτί. Εγώ για να με-ταφέρω αυτή την ιστορία χρειάζομαι κόσμο, ένα ολόκληρο συνεργείο -στη «Μικρά Αγγλία» ήμασταν περίπου σαράντα άτομα- τους ηθο-ποιούς, τα μηχανήματα και το χρόνο. Χρειάζε-ται χρόνος για την προετοιμασία της ταινίας, γιατί η σχολαστική προετοιμασία είναι το πιο σημαντικό τμήμα. Στη συνέχεια έρχεται το γύ-ρισμα το οποία οργανώνεται επάνω σε ένα πρόγραμμα σφιχτό και ακριβές, και πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός σε αυτό το τμήμα γιατί εκεί είναι τα πολλά έξοδα, για τις μετακινή-σεις και τη διατροφή. Πρέπει να έχουν βρεθεί οι χώροι, τα κοστούμια, οι ηθοποιοί, οι θέσεις των αντικειμένων. Τέλος χρειάζεται αρκετός χρόνος για την τεχνική επεξεργασία της ταινί-ας, την προσθήκη του ήχου και της μουσικής. Μετά από τόσα χρόνια που δουλεύω μπορώ πλέον να υπολογίσω το ύψος αυτού του κό-στους για κάθε ιδέα που μου έρχεται.

Άρα υπήρχε ως σχέδιο αρκετό καιρό πριν.Όταν διάβασα το βιβλίο είχε μία δυνατή

ιστορία, σημαντικούς χαρακτήρες και την Άν-δρο που είναι το αγαπημένο μου νησί. Είχαμε επιχειρήσει άλλες δύο φορές σε αυτά τα 15-17 χρόνια που μας χωρίζουν από την κυκλο-φορία του βιβλίου να μεταφέρουμε αυτή την ιστορία χωρίς επιτυχία. Είμαστε τυχεροί που, σε αυτή την περίοδο της κρίσης, βρέθηκαν άνθρωποι από την Άνδρο να μας στηρίξουν οικονομικά κι έτσι ένα όνειρο παλιό βρήκε τον τρόπο να πραγματοποιηθεί. Αλλά κάθε σκη-νοθέτης πάντα έχει στις αποσκευές του πέ-ντε-έξι θέματα-ιστορίες που αν είναι τυχερός καταφέρνει να τις κάνει, αν δεν είναι τυχερός μένει με ένα ανεκπλήρωτο όνειρο. Ο Stanley Kubrick πέθανε χωρίς να πραγματοποιήσει ένα όνειρο που είχε για μία ταινία για το Να-πολέοντα, μια ακριβή παραγωγή που δε βρήκε την απαραίτητη χρηματοδότηση. Έτσι ενώ η «Μικρά Αγγλία» υπήρχε σαν επιθυμία αρκετά χρόνια, είχε την τύχη να γυριστεί τώρα.

Είχε την τύχη να μεταφερθεί στον κινημα-τογράφο και να δώσει σε αυτούς τους ήρωες μία λύτρωση που έλειπε από το βιβλίο. Οι εικό-νες σας κατάφεραν να δείξουν κάτι που η δική μου φαντασία ίσως δεν έπιανε.

Να η διαφορά ενός λογοτεχνικού κειμέ-νου από μία κινηματογραφική ταινία. Το βα-σικό στοιχείο είναι ότι ο αναγνώστης κατά κάποιο τρόπο γίνεται ο σκηνοθέτης της ιστο-ρίας, καθώς φαντάζεται ή ονειρεύεται αυτά τα πρόσωπα. Ποια είναι η Όρσα, ποια είναι η Μόσχα, πώς περιγράφονται στο βιβλίο, ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους, τους χώρους, την ατμόσφαιρα, και δημιουργεί εικόνες, ανάλογα και με το βαθμό που το συγκίνησε το βιβλίο. Ο κινηματογράφος είναι πολύ πιο ακριβής ως τέχνη, και προκύπτουν αλλαγές. Όταν για παράδειγμα είχα τα δύο πρόσωπα την Όρσα και τη Μόσχα, οι οποίες περιγρά-φονται η μία ως ξανθιά και η άλλη ως μελα-χρινή, εγώ βρήκα τις ηθοποιούς με αντίθετα χαρακτηριστικά. Η οπτική συγκίνηση είναι πολύ δυνατή, και οι εικόνες δημιουργούν ένα νέο σύμπαν, που μπορεί να βασίζεται σε μία ιστο-ρία που έχει ήδη γραφεί αλλά δημιουργεί μία

καινούρια συγκίνηση. Επειδή ήμασταν τυχεροί και η ταινία ακούμπησε σε πολύ ταλαντούχους ανθρώπους, αυτό που είχα στο μυαλό μου, δηλαδή η λύτρωση, πραγματοποιήθηκε σε με-γάλο βαθμό.

Σας αρέσει και να στρέφεστε στο παρελ-θόν. Υπάρχει μια θεωρία του Μαρκ Φερό που λέει ότι «Σε όποια εποχή και να διαδραματίζε-ται μία ταινία πάντα μιλάει για την εποχή της». Εσείς πώς λειτουργείτε;

Εμένα με ενδιαφέρει ο τόπος, γιατί από τη στιγμή που αποφάσισα να ασχοληθώ με τον κινηματογράφο προσπάθησα να δω και να καταλάβω τον τόπο που ζω, τον τόπο που δουλεύω, τους ανθρώπους του. Το παρελθόν και η έρευνα της εποχής με συγκινεί, είτε ως δημιουργό είτε ως αναγνώστη, η εποχή από τη δικτατορία του Μεταξά και μετά, έχει ενδια-φέρον όχι μόνο από την ιστορική της πλευρά αλλά και όσον αφορά στην καθημερινή ζωή και στους ανθρώπους. Από την άλλη πλευρά αυτός ο τόπος δεν είναι μία χώρα που έχει τελειώσει τα ερωτήματά της για το παρελθόν, και πιστεύω ότι υπάρχουν πάντα ανοιχτά ερω-

είναι μία παρηγοριά

ότι μέσα σε αυτή την

κατάσταση αποφασίσαμε

να βγούμε από τα σπίτια

μας και να καταλάβουμε

το γείτονά μας

σκιαγραφήσειςΠαντελής Βούλγαρης

18

τήματα που ο κινηματογράφος, και η γενικότε-ρα η τέχνη, μπορεί να τα πλησιάσει και να τα ερμηνεύσει. Τα σύγχρονα ερωτήματα χρειάζο-νται χρόνο για να μπορέσεις να τα πλησιάσεις και να τα ερμηνεύσεις. Νομίζω ότι το κυρίαρ-χο στις επιλογές μου είναι ότι προσπαθώ κι εγώ ο ίδιος να καταλάβω τι συνέβη και ποιοι ήταν οι παράγοντες που διαμόρφωσαν μία συγκεκριμένη περίοδο και πώς θα μπορού-σαν να ειπωθούν κάποια πράγματα. Μαζί με το θεατή αναρωτιέμαι κι εγώ, γιατί δεν είμαι ούτε ιστορικός, ούτε εκπρόσωπος πολιτικού κόμματος για να πρέπει να ισχυριστώ ότι έχω απαντήσεις.

Ζούμε και σε μία χώρα, που είμαστε έτοιμοι να κάνουμε εύκολους και κακούς ιστορικούς παραλληλισμούς.

Αυτό είναι ένα στοιχείο που με αγριεύει πολλές φορές. Αν κάποιος ασχοληθεί με τον Εμφύλιο, θα καταλάβει ότι ένας εμφύλιος πό-λεμος δεν είναι μία απλή ιστορία και στη δικιά μας την περίπτωση ακόμη δεν έχουν δοθεί απαντήσεις. Πολλά ερωτήματα είναι αφορμή για να μη μονοιάσουμε, να μην τοποθετήσου-με ερωτήματα για ουσιαστικό διάλογο. Ως αποτέλεσμα με ευκολία αναφερόμαστε σε πα-λαιότερες εποχές χωρίς να δώσουμε βάρος στο τι προέκυψε.

Ίσως αυτές οι πληγές εμπόδισαν και την «Ψυχή Βαθιά» και δε μπόρεσε να πιάσει το κοι-νό όπως οι «Νύφες» ή η «Μικρά Αγγλία».

Όντως αυτές οι επιφυλάξεις υπήρχαν πολύ πριν ξεκινήσω τα γυρίσματα, όμως θε-ωρώ ότι η προσφορά ενός ανθρώπου και ενός καλλιτέχνη είναι στο να τολμάει και να ακουμπάει πράγματα και πληγές, που δεν είναι πάντα εύκολα. Ας καταφέρει η ταινία να κάνει το θεατή έστω για δεκαπέντε λεπτά να σκεφτεί και να προβληματιστεί. Δεν είναι ο στόχος να περάσουμε μηνύματα, αλλά να αποτελέσουμε αφορμή για προβληματισμό.

Ειδικά στις περιόδους κρίσης πέφτει μεγά-λο βάρος επάνω στην τέχνη. Τελικά της ανα-λογεί όμως όλο αυτό;

Αυτό είναι πάντα το ζητούμενο, είτε υπάρ-χει κρίση είτε όχι. Η υποχρέωση της τέχνης εί-ναι να ευαισθητοποιήσει, να ανοίξει ένα μικρό διαδρομάκι στη λογική και τη σκέψη του αν-θρώπου που έρχεται σε επαφή με ένα έργο.

Σε τριάντα χρόνια καριέρας έχετε κάνει δώδεκα ταινίες μεγάλου μήκους. Ήταν ο ρυθ-μός που θέλατε ή οι συνθήκες δεν επέτρεψαν τη πιο συχνή σας παρουσία;

Θα μπορούσα να κάνω ταινίες κάθε χρό-νο, και μάλιστα ζηλεύω τους Αμερικανούς Σκηνοθέτες του ’50. Ήταν επαγγελματίες σκη-νοθέτες, ανήκαν σε ένα στούντιο και έκαναν διαρκώς ταινίες. Οι συνθήκες όμως δε δίνουν την ευκαιρία σε ένα κινηματογραφιστή να εκ-φράζεται. Από την πείρα μου, μπορώ να σου πω, ότι κάθε τρία χρόνια έβρισκα τον τρόπο να κάνω μία ταινία. Βέβαια τώρα με τη σύγ-χρονη τεχνολογία, η δυνατότητα να κάνεις μια

ταινία είναι πολύ πιο εύκαιρη. Με μία ψηφιακή κάμερα μπορείς να πραγματοποιήσεις κάτι και να δεις τι έχεις στο μυαλό σου, καθώς και να δουν οι φίλοι σου και οι θεατές σου ποιος είσαι. Και αυτό είναι ένα μεγάλο όπλο στα χέρια των νέων κινηματογραφιστών.

Είχατε σκεφτεί ποτέ να φύγετε;Όχι. Στη δικτατορία είχα μία πρόσκληση

να φύγω και να δουλέψω, αλλά για συναισθη-ματικούς λόγους δεν ήθελα να φύγω από την Ελλάδα. Μια δεύτερη ευκαιρία ήταν μετά από μία αποτυχία μιας ταινίας, που δημιούργησε μεγάλο οικονομικό χρέος. Όμως αυτό που ξέρω είναι ο τόπος και οι άνθρωποι, μπορώ να αναγνωρίσω τις αντιδράσεις και τις χειρο-νομίες. Εδώ είναι που μπορώ να καταλάβω το άμεσο υλικό μου, την ανθρώπινη περιπέτεια. Μπορώ να πω ότι δεν το επιθύμησα το εξωτε-ρικό, ούτε μου λείπει.

Ο κινηματογράφος όπως είπατε λοιπόν δεν έχει το προνόμιο του δημιουργού, είναι μία συλλογική τέχνη. Για πολύ καιρό οι συλλογι-κές προσπάθειες στην κοινωνία μας ήταν κάτι αξιοπερίεργο, σήμερα μετά την κρίση υπάρχει μία αφύπνιση της συλλογικότητας και βλέπουμε τον κόσμο να βγαίνει από τα διαμερίσματά του. Ποιο είναι άραγε το μέλλον αυτών των συλλο-γικοτήτων;

Αυτές οι προσπάθειες είναι πολύ σημαντι-κές και είναι μία παρηγοριά ότι μέσα σε αυτή την κατάσταση αποφασίσαμε να βγούμε από τα σπίτια μας και να καταλάβουμε το γείτονά μας, να τον δούμε. Είναι σημαντικό να βλέπει κανείς κόσμο να μαζεύεται είτε για να δημιουργήσει κάτι, είτε να δει μία ταινία, να διαβάσει κάτι. Είναι εξαιρετικά σημαντικά στοιχεία, που για μένα δεν είναι κάτι καινούριο, γιατί όπως ανέ-φερα ο κινηματογράφος είναι μία συλλογική δουλειά, μόνο έτσι δημιουργώ. Χαίρομαι που βλέπω τους νέους κινηματογραφιστές να λει-τουργούν ως παρέα, γιατί πιστεύω ότι από τις ομάδες προκύπτουν πολύ σημαντικά πράγματα.

Και ποια είναι η δική σας κινηματογραφική συνέχεια;

Αγαπάω τον κινηματογράφο όπως τον αγαπούσα. Ακόμη και όταν δεν κάνω μία ται-νία, μου λείπουν οι σύντροφοι, τα γυρίσματα, αυτός ο μαγικός τρόπος της δουλειάς, γεμά-τος ρίσκο και κινδύνους. Και έχοντας βιώσει μέσα από τη «Μικρά Αγγλία» την αγάπη του κόσμου που μου επιβεβαιώνει ότι η κατεύθυν-ση που έχω επιλέξει είναι σωστή, θέλω να συνεχίσω να κάνω ταινίες. Όμως επιστρέφο-ντας στην αρχή της συζήτησής μας όλα αυτά εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες. Άλλω-στε δεν πλούτισα από τις ταινίες που έκανα, αντίθετα χρεώθηκα, οπότε η καθημερινότητά μου δεν άλλαξε. Μεγαλώνω και δεν ξέρω για πόσο θα μπορώ ακόμα να κάνω ταινίες, αλλά σίγουρα έχω στις αποσκευές μου τέσσερα-πέντε πράγματα που θα προσπαθήσω να ολο-κληρώσω.

κάθε σκηνοθέτης

πάντα έχει

στις αποσκευές του

πέντε-έξι θέματα που αν

είναι τυχερός καταφέρνει

να τις κάνει ταινίες,

αν δεν είναι τυχερός

μένει με ένα

ανεκπλήρωτο όνειρο

φωτό: Ανδρέας Σιμόπουλος / FOSPHOTOS

Φίλιππος Λεωνίδας

Η αναζήτηση του success story είναι ίσως το μεγαλύτερο ανέκδοτο αυτή την εποχή, και όμως αν κοιτάξει κανείς τι τραβάει την προοσχή στον κινηματογράφο, θα δει ότι μέσα σε όλο το χάος που μας περιβάλει, όλα τα μετράμε με γνώμονα επιτυχίας το χρήμα και τη φήμη.

Φέτος επέλεξε ο Martin Scorcese να μεταφέρει την ιστορία του Jordan Belfort, και ενώ χαρίζει στο Leonardo Di Caprio έναν από τους καλύτερους ρόλους της καριέρας του, μας αναγκάζει επί τρεις ώρες να παρακολουθήσουμε πώς τα διάφορα golden boys και οι παρέες του έβγαζαν λεφτά και τα ξόδευαν σε ναρκωτικά και για να χρησιμοποιούν ανθρώπους ως βελάκια. Η γνωστή λογική των ταινιών του σκηνοθέτη, της ανόδου και της πτώσης ενός αν-θρώπου, μετατρέπεται σε μία ατέλειωτη συρραφή σκηνών που μπορεί να θέλει να σχολιάσει την ηθική πτώση ενός ανθρώπου, την ίδια στιγμή όμως ξεκαθαρίζει ότι αυτός ο άνθρωπος είναι η επιτυχία του συστήματος. Και ναι, αυτές τις ιστορίες θέλει το κοινό.

Στην αντίθετη ακριβώς πλευρά της ζωής οι αδερφοί Cohen αποφασίζουν στο Inside Llewyn Davis να μιλήσουν για την ιστορία ενός ταλαντούχου ανθρώπου, ο οποίος ζει στο περιθώριο της επιτυχίας λιγότερο ικανών συναδέλφων του. Ίσως η επιθυμία του να μιλήσει απλώς η μουσική του, ο εκτροχιασμός της πορείας του όταν αυτοκτόνησε ο συνεργάτης του, η τάση του να ζει ως παράσιτο, χωρίς ιδιοκτησία και χωρίς μεγάλα σχέδια για το μέλλον. Οι Cohen στήνουν έναν ήρωα που δεν έχει να κάνει κάποια αποκάλυψη, δεν προσπαθεί να δώσει κάποια βαρύγδουπη συμβουλή. Υπάρχει, επιβιώνει και κινείται σε ένα κόσμο ο οποίος παρά τις καλές στιγμές, στο σύνολο υποκρίνεται και δεν έχει καμία αυθεντικότητα.

Εκεί που ο Belfort παίρνει το μικρόφωνο και χειραγωγεί τις μάζες και κατορθώνει να κά-νει best seller την ιστορία του και συνεχίζει να κερδίζει χρήματα εις βάρος των ανθρώπων, ο Llewyn έχει το μικρόφωνο και τραγουδάει απλές ιστορίες, και οι ευκαιρίες του success story τον προσπερνούν. Και σε επανάληψη της ιστορίας, η ταινία των Cohen παρά το ότι αποτελεί μία από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς, δεν άγγιξε το κοινό που τράβηξε ο Scorcese.

Δυστυχώς προτιμάμε να βλέπουμε, να θαυμάζουμε ή να ελπίζουμε στο ψέμμα του κάθε success story, αφήνοντας ακόμη και τις στιγμές αυτές της κινηματογραφικής απόδρασης να μολύνονται από αυτές τις έννοιες. Ο Llewyn Davis έκρυβε στιγμές μαγείας, ηρεμίας και μίας υπόσχεσης ότι υπάρχει χώρος και για κάτι διαφορετικό, ότι το ταλέντο και η ουσία υπάρχουν ακόμη και αν τα κέρδη δεν είναι αντάξια τους. Πριν χαρίσετε τρεις ώρες για το Λύκο της Wall St και τις υποψηφιότητες του για βραβεία, δείτε και ακούστε το Inside Llewin Davis.

19στη μαγεία του σινεμά

Φοίβος Καλλίτσης

Κάποιες στιγμές αλήθειας

Η κλέφτρα των βιβλίων του Brian PercivalΗ ταινία βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Μάρκους Ζού-

σακ. Το ιστορικό πλαίσιο είναι η xιτλερική Γερμανία πριν και κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η μητέρα της Λίζελ δεν μπορεί να την μεγαλώσει και τη δίνει σε ανάδοχη οικογένεια. Η Λίζελ αγαπάει το διάβασμα και τα βιβλία και σε αυτό βρίσκει σύμμαχο τον ανάδοχο πατέρα της, τον Χανς, ο οποίος την ενθαρρύνει και την βοηθάει. Με κεντρικό άξονα την ζωή της Λίζελ και τις σχέσεις της με τον περίγυρό της παρουσιάζονται βασικά ιστορικά γεγονότα της εποχής. Η Νύχτα των Κρυστάλλων, το Κάψιμο των βιβλίων, οι διώξεις των Εβραίων και των πολιτικών αντιπάλων των Ναζί. Η ταινία μέσω μιας απλής ιστορίας και ίσως χιλιοειπωμένης, παίρνει ξεκάθαρη στάση σε σημαντικά ερωτήματα και δείχνει τη διαφορά ανάμεσα στο καλό και το κακό, το σωστό και το λάθος, το δίκαιο και το άδικο. Η ανθρωπιά, ο σεβασμός, η αλληλεγγύη, η ελευθερία είναι αναντίρρητες αξίες. Απορρίπτει την θεωρία των μο-νόδρομων και τονίζει πως υπάρχουν διαφορετικές επιλογές ακόμη και στη χιτλερική Γερμανία. Αυτό το πετυχαίνει δείχνοντας τη σκληρότητα της εποχής, τα διλήμματα αλλά και το χιούμορ με το οποίο αντιμετω-πίζουν τις αντιξοότητες οι ήρωες. Η ταινία μας θυμίζει την αξία των βιβλίων και του διαβάσματος που έχει χαθεί στη σύγχρονη εποχή.

Στα αρνητικά είναι η μεγάλη διάρκεια της ταινίας που οδηγεί σε πλατειασμό καθώς και η τάση ωραιοποίησης των βασικών χαρακτή-ρων.

θέατρο20

Στη φιλόξενη Θεατρική Σκηνή του Αντώνη Αντωνίου, στην Κυψέλη, αλλά και στη Ζάκυνθο, η θεατρική ομάδα Ονειροπόροι παρουσίασε την πιο άρτια παράστασή της στη σχεδόν 20χρονη πορεία της με το έργο του Τ.Όσμπορν Οργισμένα Νιάτα. Αυτό το εξαιρετικό έργο για τους ανυπότακτους νέους που προκάλεσε κλυδωνισμούς στην αγγλική κοι-νότητα όταν πρωτοπαρουσιάστηκε τη δεκαετία του πενήντα. Μια εποχή όπου η αποικιοκρατική δύναμη της Βρετανίας πληγώνεται ανεπανόρθω-τα και η χώρα προσπαθεί να ανασυγκροτηθεί. Κάπου εκεί μεγαλώνουν οι τεντιμπόηδες, τα οργισμένα νιάτα της Αγγλίας. Στην Ελλάδα του σήμερα δύσκολα θα μπορούσε να επιλεγεί ένα πιο επίκαιρο θεατρικό έργο από τα Οργισμένα Νιάτα του Τζον Όσμπορν.

Ένα έργο μοντέρνο, επαναστατικό και για την εποχή του προκλητικό. Η Μαρία Σπάτουλα, σκηνοθέτις των Ονειροπόρων, έδωσε στην ομάδα το βήμα να εκφράσει την οργή και την αμφισβήτηση που έχει προκαλέ-σει η επιβαλλόμενη κρίση, στην Ελλάδα του τώρα.

Το έργο ανήκει στη ρεαλιστική περίοδο και ενώ σε αυτό συμμετέ-χουν πέντε πρόσωπα, στην πραγματικότητα όλα περιστρέφονται γύρω από ένα. Τον οργισμένο Τζίμι. Ένα παιδί της εργατικής τάξης, που αν και έχει πανεπιστημιακές σπουδές πουλάει γλυκά σε υπαίθριο πάγκο. Η ανώτερης καταγωγής γυναίκα του τού ξυπνά την οργή για την κοινωνι-κή τάξη που εκπροσωπεί και μέσα από τη σκληρότητα και την ταπείνωση στην οποία την υποβάλει, αμφισβητεί όλα τα κοινωνικώς αποδεκτά και απορρίπτει τις επίσημες αξίες.

Οι ηθοποιοί Νικόλας Καμακάρης, Αθηνά Αντωνίου, Αποστολία Ευθυμίου και σε διπλή διανομή ο Δημήτρης Αντωνίου και ο Φοίβος Καλλίτσης, ενσαρκώνουν τους ρόλους μιας γενιάς που κάθε της προσ-δοκία έχει ματαιωθεί πριν καλά-καλά γεννηθεί. Η Πέπη Βατικιώτη και η Σοφία Παναγοπούλου, σε διπλή διανομή στο ρόλο της μάνας, εκπρο-σωπούν τις παλιές και σκουριασμένες ιδέες της παλιάς γενιάς. Όλοι τους βγήκαν από τον εαυτό τους και έγιναν ένα με εκείνα τα πρόσωπα, που έζησαν μισό αιώνα πριν στη Βρετανία. Ο Νικόλας Καμακάρης (Τζίμι) δίκαια τραβά την αγάπη αλλά και την οργή των γύρω του, κα-θώς συγκλονίζει με τον τρεμάμενο χαρακτήρα που υποδύεται. Η Αθηνά Αντωνίου -γυναίκα του Τζίμι- άλλοτε θύτης και άλλοτε θύμα καταφέρνει να ισορροπεί ανάμεσα στη στωικότητα της αγάπης και τη δειλία της αδι-αφορίας. Ο Δημήτρης Αντωνίου απαλλαγμένος από τα “παλιά παπού-τσια” επιτυχημένων ρόλων, πιο φρέσκος και ανάλαφρος ενσάρκωσε ίσως τον πιο αγνό χαρακτήρα του έργου. Τον επιστήθιο φίλο του Τζίμι,

Κλίφ. Τον ρόλο μοιράστηκε σε διπλή διανομή με τον Φοίβο Καλλίτση. Έναν Κλιφ τρυφερό και αθώο που διατηρεί την καλοσύνη του όσο και εάν προκληθεί. Η Αποστολία Ευθυμίου, σε αυτό το έργο πατά σταθερά και παρουσιάζει με επιτυχία την Έλενα. Η μάνα του έργου, Πέπη Βατι-κιώτη σε ένα ρόλο συντηρητικό και συνάμα κρυφά απαιτητικό. Την ίδια ηλικιωμένη γυναίκα υποδύθηκε, στην πρώτη της συμμετοχή στην ομάδα, με επιτυχία η Σοφία Παναγοπούλου.

Τα σκηνικά της Μαργαρίτας Νικολοπούλου, μελετημένα και φροντι-σμένα ως την κάθε λεπτομέρεια, έκαναν τη μικρή εγγλέζικη γκαρσονιέ-ρα ασφυκτική, σαν κλουβί που κρατά τους ενοικους της εγκλωβισμέ-νους. Οι μουσικές επιλογές του Δημήτρη Λιωνή πέτυχαν να βγάλουν το θεατή έξω από τον μοναδικό σκηνικό χώρο που εκτυλίσσεται το έργο. Στον δρόμο, τη γειτονιά, την εκκλησία.

Η σκηνοθέτις, παρουσιάζει μέσα από τους τέσσερις ηθοποιούς, τους νέους που αποκτούν την ευκαιρία να σπουδάσουν, αλλά δεν κατα-φέρνουν να αξιοποιήσουν τις σπουδές τους και τους βοηθά να γίνουν για λίγο η πρώτη μεταπολεμική γενιά που βιώνει τη διάψευση των ελ-πίδων των γονιών τους για ένα καλύτερο κόσμο. Η Μαρία Σπάτουλα προσανατολίζεται πάντα στο ν’ ανοίγει δρόμους σε κάθε έμπειρο ή νέο ηθοποιό ώστε να δει μέσα στον εαυτό του το πρόσωπο που υποδύεται. Πράγμα καθόλου εύκολο καθώς απαιτεί πάνω απ’ όλα βαθιά γνώση για τον ανθρώπινο πλούτο.

Η συμπαγής ομάδα των τριών, σκηνοθέτις-σκηνογράφος-μουσικός, αποτελεί πλέον ένα πολύ έμπειρο σύνολο ανθρώπων, που μαζί με τον Πέτρο Καλλίτση που υποστηρίζει παράλληλα πολλούς τομείς, καθώς και τους υπόλοιπους συντελεστές, απαρτίζουν μια θεατρική ομάδα τόσο δεμένη και δουλεμένη που καταφέρνει να μετατρέπει την κοινή αγάπη για το θέατρο σε κινητήρια δύναμη για τη δημιουργία. Ιδιαίτερη σημα-σία έχει αυτή η δημιουργία όταν γίνεται σε μέρες που οι ανθρώπινες αντοχές εξαντλούνται και η πάλη για τα καθημερινά εξουθενώνει και αποξενώνει από όσα μας θρέφουν. Οι Ονειροπόροι το έτος 2015 συμπληρώνουν είκοσι χρόνια από την παρουσίαση της πρώτης τους παράστασης, την Αυλή των Θαυμάτων. Η πολύχρονη πορεία, από την Ελευσίνα και το έργο για τον ξεριζωμό του Ι. Καμπανέλλη, έως το κέντρο της Αθήνας και τα Οργισμένα Νιάτα του Τ. Όσμπορν χαρακτη-ρίζεται από την αδιάκοπη αναζήτηση και την επένδυση στην πνευματική δημιουργική αμφισβήτηση.

από τoυς “Ονειροπόρους”

Οργισμένα Νιάτατου John Osborn

Τζένη Παπαζιού

Εμφύλιος, αθώοι και φταίχτες, νικητές και ηττημένοι, Ελλάδα δύο τα-χυτήτων. Για μερικούς, μέχρι τη δεκαετία του ’80 περίπου. Για άλλους, μέχρι τώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές. Εμφύλιος, αποτυπωμένος με πολλές επιφυλάξεις στα σχολικά εγχειρίδια ιστορίας, συνήθως στα εκτός ύλης, δεδομένου ότι, άλλα κεφάλαια κρίνονται «ως μείζονος ση-μασίας». Έτσι, για πολλούς της γενιάς μου τα γεγονότα των ετών ’44-’49 είναι γνωστά είτε από διηγήσεις, είτε μέσα από το φίλτρο μυθιστορημάτων και ταινιών. Άλλωστε, όλα αυτά μοιάζουν μακρινά και, σαφέστατα, θολά, τώρα στην εποχή των μνημονίων, της απόγνωσης, της μοναχικής καθη-μερινότητας.

Αυτήν την αίσθηση αποπνέει η παράσταση «Αυγά Μαύρα», της Θεα-τρικής Σκηνής του Αντώνη Αντωνίου. Μία γυναίκα ψυχαναγκαστική με την καθαριότητα, ένας άνδρας -ο αδελφός- αυτόκλητος επισκέπτης στο αποστειρωμένο σαλόνι της και η εκμυστήρευση ξεκινά. Δύο άνθρωποι με

διαφορετική οπτική, πληγωμένοι από την κοσμοθεωρία, την ιδεολογία και τους αγώνες του κομμουνιστή πατέρα. Η μία τον έχει καθαιρέσει, καθώς μεγάλωσε σε ίδρυμα που της προσέφεραν οι «νικητές», προφανώς με χρήματα του σχεδίου Μάρσαλ. Ο άλλος, προσπαθώντας, με κάθε τρόπο, να κρατήσει ψηλά, όχι το πατρικό, αλλά το ανδρικό πρότυπο του ήρωα, μάχεται να στρογγυλέψει γωνίες και αιχμές της ιστορίας που ακόμα μα-τώνει. Ακόμη και τώρα που ηγέτες, ιδεολογίες, ισορροπίες κατέρρευσαν. Πειθώ για την αναγκαιότητα των πράξεων δεν υφίσταται, ούτε με επίκληση στο Συναίσθημα, ούτε με επίκληση στη Λογική. Συγχώρεση επίσης. Αυτό που υπάρχει ωστόσο, είναι μία απέλπιδα προσπάθεια να πιαστούν και οι δύο από μία σανίδα, από κάτι αδιόρατο και νεφελώδες, καθώς το ερώ-τημα της ηρωίδας επιμένει πεισματικά: «Κι εγώ; Πού ήμουν εγώ;» Πού ήταν τότε στα χρόνια του αγώνα, αλλά και πού είναι τώρα στα χρόνια της αγωνίας. Πού μπορεί να βρίσκεται ένα μικρό παιδί εξαρτημένο από τις επιλογές των μεγάλων; Πού μπορεί να βρίσκεται ένας ενήλικας εξαρτημέ-νος από τις επιλογές των ισχυρών; Το παιδί, κρυμμένο σε μία σπηλιά, ο ενήλικας, κρυμμένος πίσω από τον ψυχαναγκασμό και τα χάπια. Χάπια, για να κρατηθεί σε μία μονότονη ζωή συμβάσεων και υποχωρήσεων, αντίθετη από το σύνθημα των προγόνων μας: «Αιρετώτερος ο έντιμος θάνατος», για τον αγώνα τον καλό. Χρειάζεται επομένως, στόχος όραμα. Αυτό που ίσως γεννήσει η επόμενη μέρα, όταν ο αυτόκλητος επισκέπτης θα ξετυλίξει και πάλι, με την ίδια τελετουργία, το κουβάρι του παρελθόντος. Μάλλον σ’ ένα κόμπο του θα αποκαλυφθεί και η πυξίδα του προσανατολισμού.

Σε μία παράσταση, γραμμένη από το Διονύση Χαριτόπουλο, που ο νόμος της έκπληξης κυριαρχεί, η Νατάσα Ασίκη και ο Αντώνης Αντωνίου εμψυχώνουν με ανθρώπινο και συναισθηματικά φορτισμένο τρόπο τους δύο ήρωες, τους οποίους, εκτός από το σκοτεινό παρελθόν, τους ενώνει η βαθιά αγάπη, η στήριξη κι ένας μοναδικός κώδικας επικοινωνίας, που πόρρω απέχει από τις συμβάσεις και τους συμβιβασμούς.

Ο Έλλην Βρυκόλαξ

21θέατρο

από τη “Θεατρική Σκηνή” του Αντώνη Αντωνίου

Αυγά Μαύρατου Διονύση Χαριτόπουλου

της Πέπης Βατικιώτη

Σκηνοθεσία-Διασκευή Κειμένων: Κωνσταντίνος Ντέλλας

«- Πες μου τί στέκεσαι Θανάση, oρθός, βουβός σε λείψανο, στα μάτια μπρός; Γιατί Θανάση μου, βγαίνεις το βράδυ; Ύπνος γα σένανε δεν είναι στον Άδη;» [...] Αριστοτέλης Βαλαωρίτης

Είναι μερικές παραστάσεις που γεννιούνται από μία ιδέα, και από αυτή την ιδέα ξεκινάει μία έρευνα, η έρευνα πρέπει να γίνει θεατρικό κείμενο, το κείμενο να γίνει προφορικός λόγος και κίνηση, η κίνηση να βρει τον κατάλληλο χώρο. Οι ιδέες είναι πολλές και καλές, η εκτέλεση όμως είναι που θα τις κάνει παράσταση.

Η αρχική λοιπόν ερώτηση του «Υπάρχουν Βρυκόλακες στην Ελλά-δα;» θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα κακόγουστο αστείο. Αντίθετα ο Κωνσταντίνος Ντέλλας αναζητά αυτά τα μυστηριώδη όντα μέσα στο έργο ξένων περιηγητών, λαογράφων, ποιητών, μαρτυρίες καθημερινών ανθρώπων μέσα από εφημερίδες και δημοτικά τραγούδια. Στη συνέχεια αποφασίζει να αναδείξει τις ιστορίες μέσα από τη μουσικότητα του λό-γου και την κινησιολογία. Ο ίδιος μαζί με τις Μαρία Μαγανά και Έλενα Γεωργίου, μεταμορφώνονται διαρκώς σε διαφορετικούς χαρακτήρες, δίνοντας ζωή σε αυτές τις ιστορίες.

Η παράσταση καθώς εξερευνά τις ιστορίες των Βρυκολάκων, κινείται μέσα στο χώρο, παρασύροντας τους θεατές σε αυτή την αναζήτηση, αλλάζοντας διαρκώς θέσεις και τα δεδομένα θεατή-ηθοποιού. Το ανα-καινισμένο πλέον Δημοτικό Θέατρο Πειραιά ανοίγει πόρτες που κρατά επτασφράγιστες για να υποδεχτεί όλες αυτές τις ιστορίες νεκρών που επιστρέφουν στη ζωή, εμπνέοντας ποιητές και πανικοβάλοντας τον κό-σμο που τους συναντά.

Εντυπωσιακά χωροθετημένη, χορογραφημένη και καλοκουρδισμένη παράσταση, σε βάζει στον κόσμο της από την ώρα που περιμένεις στο φουαγιέ του θεάτρου, με μία διαρκή επανάληψη πληροφοριών για τους βρυκόλακες ή αλλιώς και βορβόλακες, οι οποίοι σκορπούν τον τρόμο στην ελληνική ύπαιθρο, και τελικά τρέμουν το νερό της θάλασσας περισ-σότερο και από τον ήλιο. Στη συνέχεια οι τρεις ηθοποιοί απλά σε παρα-σύρουν μέχρι να ξεσπάσεις σε ένα ενθουσιώδες χειροκρότημα.

του Φοίβου Καλλίτση

22 χορός

Οι θεωρίες περί της γενέσεως ενός είδους τέχνης, ακόμα και όταν αποτελούν προϊόν μιας έρευνας που έχει διεξαχθεί με όσο το δυνατόν αντικειμενικότερα κριτήρια, σπανίως εγκαταλείπουν την ουσία της κατα-γωγής τους. Μία θεωρία είναι πάντα ένα θώρι, μια ματιά συγκεκριμένη που αποτίθεται στην ουσία ενός αντικειμένου. Κατά τις επιταγές του λό-γου, αντικείμενο χωρίς υποκείμενο δεν νοείται- ως εκ τούτου, τα συμπε-ράσματα που εξάγονται από οποιαδήποτε μορφή αναδίφησης διέπονται πάντοτε και από μία υποκειμενικότητα.

Περί των κοινωνικών, καλλιτεχνικών και φυλετικών σπόρων από τους οποίους δημιουργήθηκε το flamenco υπάρχει πληθώρα θεωριών. Η στε-ρεοτυπική μεταφορά που βαφτίζει ‘‘ρίζες’’ τις γενεαλογικές καταβολές ενός είδους τέχνης χρησιμοποιείται κατά κανόνα στην περίπτωση του flamenco και παροτρύνει τη δημιουργία και άλλων συγγενών μεταφορών που επιθυμούν, δια της αφαιρετικής οδού, να προσεγγίσουν τη βαθιά υπόσταση αυτής της πλουμισμένης τέχνης. Το flamenco είναι μια βάτος καιομένη, η φλόγα που το συντηρεί έχει βαθιά σχέση με το γενεσιουργό του ρίζωμα, αλλά ταυτόχρονα διαφοροποιείται κατά την επαφή της με τον αέρα της κάθε εποχής.

Τα πρώτα ξεκάθαρα σημάδια για την ύπαρξη του flamenco ανιχνεύο-νται στα τέλη του 18ου αιώνα στη δυτική Ανδαλουσία, εντός του γεωγρα-φικού τριγώνου που σχηματίζουν οι πόλεις Sevilla, Jerez και Cádiz. Είναι η εποχή του ώριμου ισπανικού διαφωτισμού, κατά τον οποίον η Ισπανία βρίσκεται σε μία προσπάθεια ανασύνταξης δυνάμεων και ανακατάταξης των τρόπων σκέψης που πηγάζουν από την καθολική πίστη και την άκρι-τη προσκόλληση στις παραδόσεις. Η αυτοκρατορική Ισπανία αποτελεί παρελθόν και οι κτήσεις της εκτός της Ιβηρικής μειώνονται με ανησυχη-τικό ρυθμό. Κατά την ιστορική αυτή στιγμή, την Ανδαλουσία μαστίζει η φτώχεια, η παρακμή της γεωργίας, του εμπορίου και των παραδοσιακών επαγγελμάτων των πόλεων (κυρίως λόγω του διωγμού των εβραίων και των μουσουλμάνων), παρόλες τις προσπάθειες των διαφωτιστών να κά-νουν πράξη τις ορθολογιστικές ιδέες περί της λύσεως των προβλημάτων διαβίωσης.

Η Ανδαλουσία υπήρξε πάντοτε μία γη πονεμένη. Ακόμα και στις πε-ριόδους ακμής του παρελθόντος, η οικονομία της περιοχής ευνοούσε πάντοτε τις κοινωνικές αντιθέσεις. Πέραν όμως του ποια ήταν τα κοινω-νικά στρώματα του παρελθόντος, για να κατανοήσει κανείς τον πολυποί-κιλο και πολύπαθο χαρακτήρα του flamenco πρέπει να αναρριχηθεί στο πολυπολιτιστικό και πολυπολιτισμικό πλέγμα που χαρακτηρίζει τον Νότο της Ισπανίας. Η ανδαλουσιανή γη έχει δεχθεί επιρροές από λαούς πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους: τους ιθαγενείς Ίβηρες με το μεσογειακό ταμπεραμέντο (κατά τους πρωτοϊστορικούς χρόνους), τους Φοίνικες με

τη μεγάλη μουσικοχορευτική παράδοση της Ανατολής, τους Ταρτέσιους, για τους οποίους επίσης υπάρχουν αναφορές σχετικές με τα μουσικο-χορευτικά τους δρώμενα, και αργότερα τους Ρωμαίους και –ως έναν βαθμό- τους Έλληνες.

Χωρίς αμφιβολία όμως, κανένα στοιχείο δεν πότισε την Ανδαλουσία τόσο βαθιά όσο το αραβικό. Οι Άραβες (και άλλες φυλές που είχαν ασπαστεί το ισλάμ) εισέβαλαν στον Νότο της Ισπανίας το 711 μ.Χ. και σύντομα εξαπλώθηκαν σε ολόκληρη τη χερσόνησο. Μέχρι το έτος 1492, όπου επανακτάται από τους χριστιανούς η Γρανάδα, κυριαρχεί στην Ιβηρι-κή η reconquista (επανάκτηση), και χριστιανοί και μουσουλμάνοι βρίσκο-νται σε έναν ακατάπαυστο πόλεμο.

Κατά το μεγαλύτερο διάστημα της μουσουλμανικής κυριαρχίας συμ-βίωναν στην Ανδαλουσία, η χριστιανική, η μουσουλμανική και η εβραϊκή κουλτούρα. Στο ενδιαφέρον αυτό αμάλγαμα ήρθε να προστεθεί η παρου-σία των τσιγγάνων, μιας φυλής νομαδικής φύσεως που προερχόταν από τις Ινδίες και έπειτα από ένα μακρύ μεταναστευτικό ταξίδι πέρασε στην Ισπανία κατά τον 15ο αιώνα. Οι νομάδες αυτοί με το φλογερό καλλι-τεχνικό ταλέντο και τις εξωτικές καλλιτεχνικές εκφράσεις εγκατέλειψαν -στην πλειονότητά τους- τον νομαδισμό και εγκαταστάθηκαν κυρίως στην Ανδαλουσία.

Το flamenco, πολυσχιδούς καταγωγής, αλλά τέκνο γνήσιο της Ανδα-λουσίας, φέρει σημάδια κληρονομημένα απ’ τη γενέτειρά του. Ό,τι άγγιξε την ανδαλουσιανή γη είναι παρόν στο σώμα του: τα φοινικικά κρουστά, τα κοκκινάδια που άλειφαν στο πρόσωπό τους οι γυναίκες των Ιβήρων, οι φαρμπαλάδες στις γυναικείες φορεσιές των μινωικών τοιχογραφιών, ακόμα και οι Ρωμαίοι, που έχτισαν δρόμους και γιοφύρια να περάσει η ιστορία και να τίξει το ιδίωμα romance, τη ρομανική πρόγονο της Ισπανικής. Παρόντες και παρούσες και παρόντα είναι στο σώμα του οι επιδέξιες κινήσεις των δακτύλων της ινδικής χορικής παράδοσης (επιρ-ροή φερμένη από τους τσιγγάνους), η λαϊκή και η λόγια καλλιτεχνική παράδοση των Αράβων (αλλά και οι πιο πρωτόγονες εκφράσεις των άλλων αφρικανικών λαών που τους συνόδευαν), τα καλέσματα του μου-εζίνη και η τέχνη της ανάγνωσης του Κορανίου, η εβραϊκή λόγια, λαϊκή και θρησκευτική παράδοση, καθώς και οι –κατά μία έννοια- υβριδικές καλλιτεχνικές εκφράσεις του τόπου όπως η αραβο-ανδαλουσιανή και σε-φαραδίτικη μουσική και ποίηση.

οι ρίζες του FlamencoΤο flamenco είναι μια βάτος καιγομένη. Οι σπίθες του αλλάζουν ήχο και μορφή και χρώμα ακατάπαυστα, μα δεν σιωπούν ποτέ. Να τις κατασιγάσεις δυνατό δεν είναι. Δεν είναι άλλωστε και επιθυμητό.

της Μίκας Παρασκευά

Όσον αφορά στον χριστιανικό κόσμο, οι επιρροές είναι συνδεδε-μένες με τα γρηγοριανά θρησκευτικά άσματα, με ίχνη της βυζαντινής μουσικής, καθώς και με ιθαγενή θρησκευτικά τελετουργικά των λεγό-μενων mozárabes, χριστιανών που ζούσαν σε μουσουλμανικό έδαφος. Σε ορισμένα κλαδιά του flamenco διακρίνονται ακόμα και ψήγματα των μουσικών εκφράσεων του Νέου Κόσμου, της μαύρης μουσικής (λόγω της επαφής με τους Αφρικανούς σκλάβους που μεταφέρθηκαν στην Αμε-ρική), καθώς και της ευρωπαϊκής αυλικής παράδοσης (αναγεννησιακή μουσική, μπαρόκ, κ.λπ.).

Μετά την κατάκτηση της Γρανάδας από τους χριστιανούς, οι μου-σουλμάνοι και οι εβραίοι μετατράπηκαν σε ανεπιθύμητες μειονότητες οι οποίες αργότερα υπέστησαν τον διωγμό. Ανεπιθύμητη μειονότητα για τη νεοσύστατη αυτοκρατορία της Ισπανίας αποτελούσαν και οι τσιγγά-νοι. Όσοι από τις τρεις αυτές μειονότητες κατάφεραν να παραμείνουν στην Ανδαλουσία, έστιξαν με την ύπαρξή τους τη γένεση του flamenco, το οποίο δημιουργήθηκε στα πλαίσια ενός περιορισμένου κοινωνικού περιθωρίου και είχε κατ’ αρχάς έναν χαρακτήρα καθαρά λαϊκό. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, η περιθωριακή αυτή τέχνη εμπλουτίστηκε με νέα στοιχεία και ευνοήθηκε από την άνθιση των cafés cantantes (κέντρα λαϊκής διασκέδασης όπου παρουσιάζονταν μουσικοχορευτικά θεάματα), ενώ συνέχισε να αναπτύσσεται στα καθημερινά γλέντια των τσιγγάνων και σε άλλα λαϊκά περιβάλλοντα.

Ακολουθώντας αυτή την πορεία, το flamenco εξελίχθηκε σε ένα με-γαλειώδες είδος τέχνης που είχε –και έχει- την ιδιότητα να είναι έντεχνο και εξαιρετικά αριστοτεχνικό χωρίς να χάνει τον λαϊκό του χαρακτήρα και τις έντονες ερωτικές του περιπτύξεις με το φολκλόρ. Τον 19ο αιώνα, στα χρόνια του ισπανικού ρομαντισμού, οι ξένοι περιηγητές ανέδειξαν με το βλέμμα τους και τα γραπτά τους την αξία του flamenco. Κατά τα τέλη του ιδίου αιώνα άρχισε να υπάρχει και ένα λόγιο ενδιαφέρον εκ μέρους των Ισπανών γι’ αυτό το μυστηριώδες καλλιτεχνικό επιτήδευμα. Το λόγιο αυτό ενδιαφέρον που εξύψωνε ηθικά το flamenco εμψύχωσε ο ποιητής Federico García Lorca, στις αρχές του 20ου αιώνα.

Την ίδια εποχή, προϊόντος του ισπανικού εμφυλίου πολέμου (1936-1939), ο Νίκος Καζαντζάκης επισκέπτεται την Ισπανία και στα ταξιδιωτικά του απομνημονεύματα χαρακτηρίζει το flamenco « [...] μουσική μονόσερ-τη, αράπικη, όλο πάθος και θάνατο, που ανεβαίνει από τις ισκιωμένες μεσαυλές και τα πυκνά καφάσια της Κόρδοβας και της Σεβίλιας [...]». Το πάθος είναι η επικρατέστερη ουσία στη σάρκα του flamenco. Ο έρωτας κι ο θάνατος, η σκλαβιά και η λεφτεριά, ο πόνος του διωγμού και της πενίας, αλλά -ενίοτε- και η διάθεση για σαρκασμό, ντύνονται με πάθος, γίνονται άσμα και χορός, επιφωνήματα ηχηρά, χτύπημα των χεριών που κατακαίει τις παλάμες, γοερός λυγμός μίας κιθάρας που γογγύζει- όπως του Lorca, εκείνη η κιθάρα που θρηνεί:

«[...] Το κλάμα της κιθάρας αρχινά. Να την κατασιγάζεις είναι μάταιο. Να την κατασιγάσεις δυνατό δεν είναι. Κλαίει μονότονα όπως κλαίει το νερό, όπως κλαίει ο αγέρας πάνω στο χιονιά. Να την κατασιγάσεις δυνατό δεν είναι. [...]»

Το flamenco είναι μια βάτος καιγομένη. Οι σπίθες του αλλάζουν ήχο και μορφή και χρώμα ακατάπαυστα, μα δεν σιωπούν ποτέ. Να τις κατα-σιγάσεις δυνατό δεν είναι. Δεν είναι άλλωστε και επιθυμητό. Το flamenco είναι μια τέχνη γεμάτη δημιουργικές αντιθέσεις. Μια τέχνη υψηλή που απ' τα χαμηλά φλεγόμενα κλαδιά της σε καλεί να την ανακαλύψεις.

Tablao

στο Playground

Στις 13 και 14 Δεκεμβρίου στο PLAYGROUND στο Βοτα-νικό δόθηκαν δύο παραστάσεις Tablao Flamenco από την Γιώτα Πεκλάρη και τους συνεργάτες της. Δυο όμορφες βραδιές με πολλή μουσική, τραγούδι και χορό φλαμένκο στην παραδοσιακή του μορφή.

Ο χώρος του Playground με τους μαύρους τοίχους και τον υποβλητικό φωτισμό προδιαθέτει ότι κάτι αναπάντεχο, εξωτικό θα συμβεί εκεί. Με ένα ποτήρι κρασί στο χέρι περιμένεις την παράσταση.

Η κιθάρα, η φωνή και ο χορός συνδιαλέγονταν με βάση τον κοινό ρυθμό και μέσα από αυτή την επικοινωνία δημιουργούσαν ισότιμα ένα μοναδικό καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Οι συντελεστές των παραστάσεων ήταν:Χορογραφίες: Γιώτα ΠεκλάρηΚιθάρα: Πάνος ΚαρτίμπεληςΤραγούδι: Yota Baron, Δροσιά ΧαρίσηΧόρεψαν: Γιώτα Πεκλάρη, Βίκη Σκορδαλή, Ειρήνη Κλημοπούλου, Seda Karayilan, Εύα ΚαρτερούPalmas: Γιώτα Πεκλάρη, Βίκη Σκορδαλή, Ειρήνη Κλημοπούλου, Seda Karayilan, Εύα Καρτερού, Νατάσσα Καραγιαννάκου, Χριστίνα Καράμπαμπα.Φωτισμοί:Σοφία ΑλεξιάδουΦωτογραφίες: Γιάννης ΤουρλίδηςΟι θεατές γέμισαν ασφυκτικά και τις δύο βραδιές το χώρο και απόλαυσαν τις παραστάσεις.

Τα έσοδα διατέθηκαν στις Κατασκηνώσεις Χαρούμενα Παιδιά-Χαρούμενα Νιάτα.

Flamenco

23

κόμικ24

Σπουδές Κακών Τεχνών της Σόνιας Καραγεώργου

Αρχικά ήταν η Βιομηχανική Επανάσταση. Όλα έγιναν μέσω αυτής, και χωρίς αυτή δεν θα γινόταν τίποτα. Ούτε η Γραφιστική Επανάσταση.* Τα Comics και το Animation είναι παιδιά αυτής της γραφιστικής επανάστα-σης, και ενώ ακόμα μάχονται για τον αριθμό κατάταξής τους ανάμεσα στις Καλές Τέχνες (9η και 8η αντίστοιχα), ο φίλος μου ο Βασιλάκης εξηγεί: «Τα Μικιμάο εννοεί.» Τα έντυπα Μικιμάo: Μίκι, Ντόναλντ, Superman, Spiderman... ααα και Λούκυ Λουκ......ή αλλιώς κόμικς, ή κόμιξ, ή και κόμικσξς, στο μυαλό των πολλών είναι μάλλον μια αρνητικά φορτισμένη λέξη. Περιγράφει αμερικάνικα «παρα-λογοτεχνικά» προϊόντα που κάνουν κακό στους νέους που τα διαβάζουν, αλλά παραμένουν ιδανικά για την τουαλέτα, σίγουρα καλύτερα απ’ το να διαβάζεις τα συστατικά των σαμπουάν και των απορρυπαντικών.

«Τα comics βλάπτουν τα παιδιά» αποφασίζει η αμερικανική κοινωνία του ’50 και από τους βασικότερους υπεύθυνους για αυτή τη φήμη ποιος άλλος από τον ψυχίατρο Fredic Wertham. Με κλινικές μελέτες του, συ-νέδεσε τη νεανική εγκληματικότητα με την ανάγνωση των comics, χρησι-μοποιώντας ως πρόφαση τη σχέση της θεματολογίας τους με τη βία, το σεξ, τις παραβατικές συμπεριφορές κ.ά.

Η θεωρία αυτή όμως έχει δύο μεγάλα κενά. Ο Wertham αγνόησε εκατομμύρια αναγνωστών comics που δεν παρουσίασαν ποτέ αποκλίνου-σα συμπεριφορά και το κυριότερο, απέφυγε να εξετάσει τις πραγματικές αιτίες που προκαλούν προβληματικές συμπεριφορές. Δεν υπάρχει αμφι-βολία ότι κυκλοφόρησαν comics κακής ποιότητας, αλλά αυτό δεν είναι η αιτία μιας κοινωνικής παθογένειας. Είναι το αποτέλεσμά της.

Ξεκινώντας λοιπόν με τη μορφή της γελοιογραφίας, εξελίχθηκαν σε comic strips*, περιοδικά, fanzines*, album, web comics* κ.ά. και περ-νώντας από σαράντα σύμπαντα, τα comics κατάφεραν να ξορκίσουν το πνεύμα του Wertham και να (αυτο)αποκαλεστούν 9η Τέχνη.Τα Μικιμάο του κινηματογράφου και της τηλεόρασης: Disney και... Disney......ή αλλιώς καρτούν ή ανιμέισιον, στο μυαλό των πολλών είναι ταυτόσημο με τις ταινίες του Walt Disney, ίσως και με τα πρωινά τηλεοπτικά προ-γράμματα του Σαββατοκύριακου, και σημαίνει «παιδικός κινηματογρά-φος» ή και χάσιμο χρόνου για μερικούς. Γονείς κυρίως.

Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μία αυτόνομη 8η Τέχνη, την τέχνη του animation, που η σχέση της μ’ αυτή του κινηματογράφου παραμένει ένα μυστήριο και περιπλέκεται με το πέρασμα του χρόνου. Όσο βαρετή είναι όμως η θεωρητική ανάλυση ορισμών τέχνης, και ειδικά όταν απο-

τελούν εξεταστέα ύλη, τόσο ενδιαφέρουσα είναι η πρακτική ενασχόληση με τις ίδιες τις τέχνες.

Τα νήπια λοιπόν είναι οι πρώτοι «μαθητές» που μπορούν να πανηγυρί-σουν. Το animation στις τάξεις του νηπιαγωγείου δεν είναι πια μια ουτο-πία και η στιγμή που η θέασή του δεν θα υποδεικνύει τεμπελιά στο μυαλό των μαμάδων δεν είναι μακριά. Πολλές μαμάδες που κατσαδιάζουν τα παιδιά τους όταν δείχνουν υπέρμετρο ζήλο για τους φανταστικούς τους ήρωες, χάρτινους ή τηλεοπτικούς, θα εκπλαγούν ρίχνοντας μια ματιά στις καινούριες έρευνες για τα εκπαιδευτικά προγράμματα στα νηπιαγωγεία.

Στο πλαίσιο των ερευνών παιδιά του νηπιαγωγείου, ανάμεσα τους και παιδιά που είχαν τα ελληνικά ως δεύτερη γλώσσα και παιδιά που δεν ήταν εξοικειωμένα με την τεχνολογία, δημιούργησαν αυτόνομα και συλλογικά animation ταινίες, σενάρια, flipbooks*, storyboards*. Τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να προβληματιστούν πάνω σε αυτό που έβλεπαν και κατασκεύα-ζαν. Τι είναι αλήθεια και τι ψέμα, ποιο μήνυμα κρύβεται στην εικόνα και πώς θα πω εγώ αυτό που θέλω με εικόνες; Κατανόησαν την έννοια της αναπαράστασης και εξερεύνησαν την εικόνα, τον ήχο, τα τεχνολογικά μέσα. Σχολίαζαν ως θεατές αλλά και δημιουργοί. Μέσα από το παιχνίδι και την καθοδήγηση τα παιδιά πέτυχαν να αποκωδικοποιήσουν μηνύματα, να κατασκευάσουν νοήματα και να τα αποδώσουν με συνδυασμό τρόπων και μέσων.

Καθώς η έννοια του εγγραματισμού στο σύγχρονο σχολείο εξετά-ζεται και διευρύνεται, η εισαγωγή της τέχνης του animation στις εκπαι-δευτικές διαδικασίες δεν είναι καθόλου απίθανο σενάριο. Αν μάλιστα συμφωνούμε ότι σήμερα μοιάζουν πραγματικά όσα είναι ψευδαισθήσεις και κατασκευές των ΜΜΕ, ότι ο ρόλος της τεχνολογίας είναι σημα-ντικός στο σύγχρονο βίο, αλλά και γενικότερα ότι η «πραγματικότητα είναι κωδικοποιημένη και κατανοείται μέσω των πολιτισμικών κωδίκων», τότε η διαδικασία δημιουργίας μιας ταινίας animation στο νηπιαγωγείο φαίνεται να έχει μεγαλύτερο συντελεστή βαρύτητας από τα μαθηματικά κατεύθυνσης της Γ’ Λυκείου.9η και 8ηΔύο Τέχνες ξεχωριστές, λίγο υποτιμημένες μέχρι σήμερα αλλά με αισι-όδοξο μέλλον. Έχουν κοινό σημείο εκκίνησης το ονειρικό και μοναδικές προϋποθέσεις το ελεύθερο μυαλό και την απενοχοποίηση των ταξιδιών στον κόσμο της φαντασίας. Ίσως γι’ αυτό τις απολαμβάνουν με την ψυχή τους τα παιδιά. Παιδιά μικρά και μεγάλα..

Γραφιστική Επανάσταση: όρος που περιγράφει την διείσδυση της εικόνας σε όλες τις πτυχές του πολιτισμού (φωτογραφία, αφίσες, σχέδια, διαφημίσεις, εκτυπώσεις κ.ά.)

comic strip: μικρή ιστορία, με αρχή, μέση και τέλος, που εξιστορείται, συνήθως, σε τρία ή τέσσερα καρέ, βλ. Αρκάς.

fanzine: συνήθως έχει τη μορφή μικρού περιοδικού, που φτιάχνεται και κυκλοφορεί από ερασιτέχνες εκδότες και δημιουργούς και διανέμεται χέρι με χέρι έξω από τα

καθιερωμένα πλαίσια διανομής και διακίνησης εντύπων.

web comics: κόμικς που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο σε ιστοσελίδες δημιουργών ή σε άλλες σχετικές σελίδες.

flipbook: μικρό «βιβλιαράκι», που σε κάθε σελίδα του είναι τυπωμένη μια από τις «συνεχόμενες» φωτογραφίες. Όταν κάποιος το ξεφυλλίσει στρίβοντας με τον αντί-

χειρα τις σελίδες, οι φωτογραφίες «τρέχουν» γρήγορα -η μία μετά την άλλη- και δίνουν την αίσθηση κινούμενης εικόνας, του video δηλαδή.

storyboard: πίνακας διάταξης εικόνων με σκοπό να αποδοθεί μία σαφής εικόνα των πλάνων με την σειρά, εμφανίζονται σε μία ταινία. Μοιάζει πολύ με κόμικς όπου

σκιτσάρονται (συχνά πλάνο-πλάνο) οι σκηνές μιας ταινίας πριν γυριστεί.

Οι Κατασκηνώσεις Χαρούμενα Παιδιά-Χαρούμενα Νιάτα διαθέτουν μία πλούσια πινακοθήκη που διαρκώς εμπλουτίζεται με νέες προσφορές έρ-γων που διατίθενται ώστε να υπάρχουν έσοδα για τις δραστηριότητες που οργα-νώνονται για τα παιδιά.

Ο πνευματικός αυτός πλούτος δεν πρέπει να μένει μόνο στα Γραφεία αλλά να εκτίθεται ώστε να μπορούν να τον θαυμάσουν πολλοί άνθρωποι κυρίως αυτοί που δεν έχουν την δυνατότητα να τον αποκτήσουν.

Τα Χαρούμενα Παιδιά-Χαρούμενα Νιάτα επεκτείνοντας την κοινωνική τους παρέμβαση στην πόλη της Ελευσίνας με μια πολιτιστική, οργάνωσαν την 23η Έκθεση Έργων Τέχνης και Λόγου από 8 έως 15 Μαρτίου 2014 στο Πολιτιστικό Κέντρο Λεωνίδας Κανελλόπουλος που παραχωρήθηκε από το Ν.Π.Δ.Δ. Πολιτισμού, Αθλητισμού, Κοινωνικής Πολιτικής & Προσχολικής Αγωγής του Δήμου Ελευσίνας.

Εκτέθηκαν 64 έργα των 55 σημαντικών Ζωγράφων, Χαρακτών, Γλυ-πτών και αρκετά βιβλία.

Στην Έκθεση συμμετείχαν με έργα τους οι:Αθηναίος Ευάγγελος, Ανούση-Ηλία Ρένα, Αργυρακοπούλου Μαρία,

Βακιρτζής Γιώργος, Βαλτή Πηνελόπη, Βαμβατήρα Μάγδα, Βαρλάμος Γιώργος, Βασίλογλου Μαρίνα, Βατανίδης Στάθης, Βέλλης Γιάννης, Βού-ρου - Αλλάζ Κλαίρ, Βρανά Γιούλη, Γαρουφαλής Χρήστος, Γκόνου Ειρήνη, Γραββάνη Λύντια, Δεσεκόπουλος Νίκος, Δήμος Αναστάσιος, Ευαγγελάτος Κώστας, Ζωϊδη Πόπη, Ηλιάδης Νίκος, Θεοδωρόπουλος Άγγελος, Κάλλαν Κανούτο, Κανά Ειρήνη, Κανδρής Παναγιώτης, Κατζουράκης Μιχάλης, Κέ-πετζης Αντώνης, Κόκκαλης Πάνος, Κράλλη Γεωργιάννα, Λαγάνα Ιφιγέ-νεια, Μάκρας Στράτος, Μάρκου-Μουρούζη Αικατερίνη, Μεθυμάκη Μαρία, Μελά Εύα, Μπότσογλου Χρόνης, Νιάρχος Κώστας, Ξένου Βάνα, Ξυλά-Ξαναλάτου Ίρις, Οικονομίδης Νικόλαος, Παπανικολάου Παναγιώτης, Πα-πατσαρούχας Βασίλης, Παπούλα Λίλυ, Πολυχρονάτου Ελένη, Ρόκος Κυριά-κος, Σαργέντης Γ.-Φοίβος, Σαρελάκου Ρουμπίνα, Σερέμης Κωνσταντίνος, Σιγάλας Γεώργιος, Σκούρτη Αγγελική, Σμυρλή Νινέττα, Σπύρου Βασιλική, Σφακιανάκη Χριστίνα, Τάπτα Ελένη, Τομπάζης Αλέξανδρος, Τσεκούρα Ερρι-έτη, Τσόνογλου Βασιλική

και οι Συγγραφείς Γιώργος Ανωμερίτης, Ευάγγελος Κυτίνος, Γιώργος Πέππας, Μαρία Πυ-

ρουνάκη-Λιωνή, Γιάννης Τσούτσιας, Δημήτρης Χριστόπουλος. Στα εγκαίνια της Έκθεσης που έγιναν το Σάββατο 8/3/2014 παρα-

βρέθηκαν ο Δήμαρχος Ελευσίνας Γιώργος Τσουκαλάς, οι Αντιδήμαρχοι Γαβριήλ Καμπάνης και Αθανάσιος Μαυρογιάννης, πολλοί Δημοτικοί Σύμ-βουλοι και εξέχουσες προσωπικότητες της πόλης. Ο Δήμαρχος Γιώργος Τσουκαλάς μίλησε με πολύ θερμά λόγια για όσα προσφέρουν οι Κατασκη-νώσεις στα παιδιά της πόλης και τόνισε τη σημασία της ποιότητας και της συνέχειας του Έργου.

25εκδηλώσεις για την ενίσχυση των Κατασκηνώσεων

23η Έκθεση Προσφοράς

To 3ο εθελοντικό παζάρι Αλληλεγγύης οργανώθηκε, όπως και τα προ-ηγούμενα χρόνια, στο Κλειστό Γυμναστήριο Ιωάννης Φωκιανός, απέναντι από το Καλλιμάρμαρο Στάδιο, στην Αθήνα.

Το διήμερο 21 και 22 Δεκεμβρίου 2013 στη μεγάλη αίθουσα στήθηκαν τριάντα πάγκοι γεμάτοι με κοσμήματα, διακοσμητικά είδη, παιχνίδια, κου-ζινικά, αξεσουάρ, φωτιστικά, μικρές ηλεκτρικές ή ηλεκτρονικές συσκευές, βιβλία, cds, κόμικς, συλλεκτικά αντικείμενα, τσάντες, ζώνες, κοσμήματα συσκευασμένα και τυποποιημένα τρόφιμα και πολλά άλλα. Ιδιαίτερα εντυ-πωσιακός ήταν ο μπουφές με τα γλυκά και τις πίτες που έφερναν συνεχώς φίλες με εξαιρετικές επιδόσεις στη μαγειρική.

Η μεγάλη ομάδα εθελοντών που είχε αναλάβει τη διοργάνωση ήταν εκεί από την Παρασκευή το βράδυ για να ετοιμάσει τα πάντα, να διαθέτει αντικείμενα και τρόφιμα και να υποδέχεται με ένα χαμόγελο και μια καλή κουβέντα τους δεκάδες επισκέπτες. Και έφυγαν αργά το βράδυ της Κυρια-κής όταν όλα είχαν μεταφερθεί στις αποθήκες και ο χώρος παραδόθηκε καθαρός.

Ξεχωριστές ήταν οι ώρες που βρέθηκαν στο παζάρι τα Φωνητικά Σύ-νολα του Ωδείου ΤΕΧΝΟΤΡΟΠΙΑ που γέμισαν με τις θαυμάσιες φωνές τους το χώρο.

Το παζάρι πήγε καλά οικονομικά και τα έσοδά του εξασφαλίζουν τη φιλοξενία δώδεκα παιδιών της Κατασκήνωσης του επόμενου Ιουλίου.

3ο εθελοντικό Παζάρι Αλληλεγγύης

Φανταστείτε μια παρέα 10-15-20 ατόμων, ίδιας περίπου ηλικίας -μεταξύ 20 και 30- στην Αθήνα του 2013. Και πιο συγκεκριμένα στα τέλη του Σεπτέμβρη του 2013. Ελπίζω να μην έχετε ξεχάσει ήδη τη δο-λοφονία ενός νέου ανθρώπου εξαιτίας των πολιτικών του πεποιθήσεων στο Κερατσίνι, γιατί από κει ξεκίνησαν όλα.

Κατέληξαν βέβαια σε κάτι εντελώς διαφορετικό και είναι πολύ πι-θανό να ήταν απλά η αφορμή για να αναρωτηθούμε για τη στάση μας. Τι κάνουμε και τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για τους συνάνθρωπούς μας; Είναι αρκετά; Στηρίζουμε την διαφορετικότητα; Με ποιους τρό-πους εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας σε ανθρώπους που πραγματικά τη χρειάζονται; Και εν τέλει είναι αυτό αρκετό;

Πολλές ερωτήσεις και άλλοι τόσοι προβληματισμοί. Μετά από αρ-κετές συναντήσεις και συζητήσεις και με την ερώτηση ‘’μπορούμε 20 άτομα να αλλάξουμε τον κόσμο’’ να παραμένει αναπάντητη, καταλήξαμε σε κάποιες πιο ρεαλιστικές ιδέες και σίγουρα εφαρμόσιμες.

Έχοντας εμπειρία από τα καλοκαίρια μας στην κατασκήνωση, αγά-πη για τα παιδιά και πιστεύοντας ότι στα παιδιά πρέπει να στηρίξουμε τις ελπίδες μας για ένα ‘’καλύτερο μέλλον’’ αποφασίσαμε να ξεκινή-σουμε με όσα παίζουν στην πλατεία Βικτωρίας. Να τους δείξουμε ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν κάνουν διακρίσεις ανάλογα με τη χώρα προέλευσης, τη γλώσσα ή τη θρησκεία. Ότι όλοι έχουμε δικαίωμα στο παιχνίδι τη χαρά, την ανεμελιά και πως είναι ωραίο όταν παίζεις με παι-διά από άλλες χώρες αφού σίγουρα έχουν να σου μάθουν καινούρια παιχνίδια που δεν είχες φανταστεί πως υπάρχουν. Έπειτα, με τα παιδιά εμπλέκονται και οι γονείς. Βγαίνουν από το σπίτι τους, συναντιούνται σε ένα δημόσιο ανοιχτό χώρο, ανταλλάσσουν κουβέντες με τον διπλανό τους, συμμετέχουν ακόμα και αν δεν το πολύ- καταλαβαίνουν σε μια ομαδική δράση της γειτονιάς τους.

Και επειδή είναι καλύτερα να έχεις συμμάχους από το να είσαι μόνος σου, επικοινωνήσαμε με τη συνέλευση κατοίκων πλατείας Βι-κτωρίας. Μας ενημέρωσαν για τα προβλήματα και τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων που ζουν στα πέριξ. Άνθρωποι από πολλές χώρες που έχουν αντιμετωπίσει αρκετές φορές εχθρική συμπεριφορά, που δεν γνωρίζουν καλά τη γλώσσα και αρκετές φορές φοβούνται να βγουν έξω, όπως επίσης και έλληνες κάτοικοι μερικοί από τους οποίους είναι ανοιχτοί στο διαφορετικό και κάποιοι άλλοι όχι.

Τους ενημερώσαμε για τις προθέσεις μας και εκείνοι έδειξαν ιδιαί-τερο ενδιαφέρον για την πρόταση μας. Έχοντας λοιπόν και τη βοήθεια της συνέλευσης, οργανώσαμε τα εργαστήρια και τις δραστηριότητες και κάπως έτσι φτάσαμε στο πρωινό του Σαββάτου της 13ης Ιανουαρίου.

Δυναμώσαμε τη μουσική και με κέφι υποδεχτήκαμε τα παιδιά της περι-οχής και των περαστικών.

Πάνω στα στρατσόχαρτα και ανάμεσα στα χαρτόνια, τις μπογιές και τα πολύχρωμα υλικά μαζί με τα παιδιά φτιάξαμε animation video στην ειδική πλατφόρμα, μπαλάκια από χώμα και μπαλόνια, κρουστά μουσικά όργανα και χάρτινα τέρατα.

Σειρά είχαν τα παιχνίδια μέσα από τα οποία γνωριστήκαμε, γε-λάσαμε, βάλαμε γρήγορα τις μπότες, τη φόρμα και τις κάσκες μας και εκτοξευθήκαμε στο διάστημα, όπου αντιμετωπίσαμε με επιτυχία τις δοκιμασίες στις οποίες μας υπέβαλαν λιοντάρια, ελέφαντες και άλλα περίεργα ζώα. Όταν προσγειωθήκαμε στη γη ξεκουραστήκαμε τραγου-δώντας παρέα με την κιθάρα και ανανεώσαμε το ραντεβού μας για ένα άλλο Σάββατο, στην ίδια πλατεία, όπου θα την ξαναζωντανέψουμε με γέλια, φωνές, τραγούδια και ίσως αυτή τη φορά δε γίνουμε αστροναύ-τες αλλά κάτι άλλο που θα μας πάει σε κόσμους ξένους, ωραίους και μαγικούς.

Έχουμε κάνει συνολικά 4 εκδηλώσεις στην πλατεία και κάθε φορά τα παιδιά και αρκετοί γονείς ανταποκρίνονται πολύ θετικά. Το εγχείρη-μα μπορεί να φαντάζει σε κάποιους από μικρό και ανούσιο μέχρι μη δημιουργική αξιοποίηση του χρόνου μας. Αντί για απάντηση θα σας αφήσουμε με δύο ερωτήσεις.

Ποιες είναι τελικά οι αξίες, οι αρχές και οι προτεραιότητες μας; Για ποιες ιδέες πολεμάμε καθημερινά;

26

Νάντια ΧατζήναΧριστίνα Νικολοπούλου

στην Πλατεία Βικτωρίας

Σήμερα στο τρόλεϊ, όπως άνοιξε η πόρτα απότομα, χτύπησε ένα μικρό κοριτσάκι και το κοριτσάκι άρχισε να κλαίει. Νομίζω πως ήταν το πρώτο σκηνικό που με έβγαλε από το λήθαργο της μέρας. Που μου θύ-μισε πως, επειδή συμπεριφέρεσαι σαν ρομπότ, δε σημαίνει πως είσαι κιόλας. Ζήλεψα. Αυτό που χτυπιόταν και φώναζε και εκτόνωνε τον πόνο του; Ε, αυτό. Ζήλεψα. Θέλω να βάλω τα κλάματα και να φωνάζω πως τίποτα δεν είναι εύκολο σε αυτή την πόλη. Να χτυπιέμαι. Να περνάει ο κόσμος και να με καθησυχάζει, όπως το κοριτσάκι. Όχι να με λογο-κρίνει. Να αγκαλιάσουμε λίγο ο ένας την τρομάρα του άλλου μήπως και τη μικρύνουμε.

«Θέλω να φύγω από εδώ». Τα «θέλω να φύγω από εδώ» ως απόρ-ροια αυτής της έλλειψης ενδιαφέροντος για την κατανόηση του εαυτού μας αλλά και των γύρω μας, αυξάνονται και πληθύνονται τόσο, που γίνονται γραφικά. Λες πλέον «Καλημέρα, καλά είσαι;» και 9 στους 10 σου απαντάνε «Τι καλά, να φύγουμε από εδώ, να σωθούμε». Κρίμα που ακόμα δεν έχουμε καταλάβει πως την πίεση και τον προβληματισμό τα φέρουμε μέσα μας και τα ταξιδεύουμε οπουδήποτε ανά τον κόσμο αν δεν μάθουμε να τα διαχειριζόμαστε ή αν μη τι άλλο να τα βλέπουμε και να αναγνωρίζουμε την ύπαρξή τους.

«Θέλω να φύγω από εδώ» μου χε πει και ο Απόλλωνας σε μια συζήτηση την πρώτη βδομάδα της κατασκήνωσης. Μου εξηγούσε πως εντάξει, δεν ήταν και τόσο άσχημα στην κατασκήνωση, απλά πως δεν του ταίριαζε και ήθελε να πάει σπίτι. Με μερικές ακόμα ειλικρινείς συζητήσεις και με αρκετή προσωπική προσπάθεια, ο Απόλλωνας προς

το τελείωμα της κατασκήνωσης μου δήλωσε με θάρρος και προσμονή πως σίγουρα θα τα πούμε ξανά του χρόνου εκεί. Στο μεταξύ φρόντισε να δοκιμάσει να αφεθεί στην έννοια της συνύπαρξης, της αποδοχής ακόμα και της σύγκρουσης. Και τα κατάφερε. Κι είναι μόλις 13 χρό-νων.

Αντί λοιπόν να ψάχνουμε δικαιολογίες για τις τάσεις άρνησης προς την πραγματικότητα, αλλά και ψευδαίσθησης πως ντε και καλά κάπου αλλού κρύβεται η χαμένη ευτυχία που με βία μας αρπάξανε, ίσως θα ‘ταν καλύτερο να καλλιεργήσουμε έστω και λίγο τον Απόλλωνα μέσα μας. Να δοκιμάσουμε να προσαρμοστούμε, να αφεθούμε και να πι-στέψουμε σε καινούριους ανθρώπους και σε εναλλακτικές ιδέες και προτάσεις. Να ανακαλύψουμε έναν εαυτό που γύρω του δε θα βλέπει μόνο σκοτάδι, μα θα είναι επιτέλους υπεύθυνος τόσο για το σκοτάδι όσο και για τις πολύχρωμες πιτσιλιές.

Κι εντάξει, το σκοτάδι είναι εύκολη επιλογή. Οι πολύχρωμες πιτσι-λιές ωστόσο, απαιτούν φαντασία και πρωτοβουλίες. Κι αν θέλεις να φύγεις, να το κάνεις. Κανένας τόπος και προορισμός όμως δε θα σου προσφέρει ελευθερία αν δεν αποδεχτείς πως την ελευθερία την καλλιεργείς μέσα σου. Εδώ, εκεί ή μέσα στο τρόλεϊ. Αυτό είναι το καλό με την προσωπική ευθύνη. Την παίρνεις και την εφαρμόζεις όποτε το νιώσεις πραγματικά ανάγκη. Και τότε είναι που κι ο Απόλλωνας, ο εσω-τερικός κι ο εξωτερικός, σκάει το πρώτο του χαμόγελο.

27εθελοντές σε σκέψεις και δράση

ναι μεν, αλλά

Στέλλα Ελματζόγλου

28 από το τεύχος 16...

Μάϊος-Ιούνιος, Νέες σκηνές Η οικονομική δυσπραγία δεν επιτρέπει προ-

γραμματισμό μεγάλων έργων στην Κατασκή-νωση. Όμως ο Δήμαρχος Γιώργος Τσουκαλάς και ο Δήμος Ελευσίνας είναι για μια ακόμα χρονιά στο πλάι μας και έτσι ανακατασκευά-ζονται τρία δάπεδα σκηνών, εμπλουτίζεται η παιδική χαρά και εξασφαλίζονται αρκετά υλικά για τη συντήρηση των εγκαταστάσεων.

Οι εθελοντές μας, με πρώτο τον Αντώνη, όλο τον Ιούνιο οργανώνουν εξορμήσεις για την αποψίλωση, τη συντήρηση ψυγείων και φούρνων και της παιδικής χαράς.

Ιούνιος, ΔΡΟΜΟΙ ΖΩΗΣΣτις 15 Ιουνίου ένα πούλμαν με παιδιά και

εθελοντές των ΔΡΟΜΩΝ ΖΩΗΣ φτάνει στην Κατασκήνωση. Η ψυχαγωγία των παιδιών ορ-γανώθηκε από τους εθελοντές της Κατασκήνω-σης με μεγάλη επιτυχία.

Ιούνιος, Έλληνες και ξένοι εθελοντές Πολλοί νέοι εθελοντές, κυρίως κορίτσια,

παρακολούθησαν τα σεμινάρια και θα είναι μαζί μας στην Κατασκήνωση. Χρύσα, Μαλ-βίνα, Γιάννης, Στέλλα, Μαίρη, Σόνια, Αριάδ-νη, Αλέξανδρος, Κωνσταντίνα, Έλλη, Λεωνί-δας μπαίνουν στην ομάδα των εθελοντών. Το workcamp με τους 12 εθελοντές της SCI θα γίνει για 12η συνεχόμενη χρονιά. Ο Jan από την Τσεχία θα ξανάρθει.

Ιούνιος, εγγραφές παιδιώνΗ Μαρία στην Αθήνα και η Αγγελική στην

Ελευσίνα σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος των εγγραφών και ακούνε τα βάσανα των οικογε-νειών. Η ανέχεια αυξάνει πάλι το ποσοστό των παιδιών από την Ελλάδα. Θα είναι μαζί μας παιδιά που ζουν στην Ελευσίνα και πηγαίνουν το χειμώνα στη «Φιλική Φωλιά» και παιδιά της πόλης που οι γονείς τους ξέρουν την Κατασκή-νωση. Γράφονται ακόμα παιδιά από τις συνοι-κίες της Αθήνας που υπέδειξαν η Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου Ελευσίνας οι «Φίλοι του Παιδιού», οι «Δρόμοι Ζωής», το «Κέντρο Στή-ριξης Παιδιού και Οικογένειας», η «Ένα παιδί, ένας κόσμος» η «Παιδόπολη Αλίμου Αγ. Αν-δρέας» και το Ίδρυμα «Αγία Άννα».

Ιούλιος, ΛαχείοΤο Λαχείο έχει σταθεροποιηθεί σε μέτρια

επίπεδα. Η οικονομική κρίση που πλήττει και τη «μεσαία τάξη» και η μέτρια οργάνωσή μας έχει σαν αποτέλεσμα να πουληθούν μόνο 4.932 λαχνοί και να εισπραχθούν 9.864€. Τα πράγ-ματα με τις χορηγίες χρημάτων, τροφίμων και υλικών πάνε καλύτερα και η Κατασκήνωση λει-τουργεί με τις υψηλές της προδιαγραφές.

2 Ιουλίου, τα σεμινάρια ολοκληρώνονταιΣτην Οργανωτική συνάντηση στις 2/7 ο

Πέτρος που θα είναι, για 23η συνεχόμενη χρο-νιά, Διευθυντής μιλάει για τα παιδιά που θα φιλοξενήσουμε και κάποιες από τις δυσκολίες που θα συναντήσουμε. Σοβαρότητα, ζεστό κλί-μα, χαρούμενα πρόσωπα αλλά και αγωνία για τη σύνθεση των ομάδων και τους ρόλους που καθένας θα έχει. Οι κραυγές των ομάδων θα έχουν θέμα «Γλυκά».

5-7 Ιουλίου, ΠροκατασκηνωτικήΤο πρωί της Παρασκευής φθάνουν οι πρώ-

τοι για να παραλάβουν τρόφιμα και υλικά που στέλνουν οι χορηγοί και σιγά-σιγά όλο και περισσότεροι ανεβαίνουν στο βουνό και μπαί-νουν σε συνεργεία με τους εμπειρότερους να δίνουν οδηγίες. Τραπεζαρίες, σκηνές, κουζίνα, κρεβάτια, τουαλέτες, αποψίλωση, μαγείρεμα όλο για περισσότερους και «Λ» για τους τελευ-ταίους που προσέρχονται. Είμαστε πολλοί, όλα γίνονται γρήγορα και πάντα υπάρχει κέφι για τραγούδι το βράδυ.

8 Ιουλίου, τα παιδιά φθάνουνΤα τρία πούλμαν με τα 132 παιδιά και το

φορτηγό με τα πράγματά τους φθάνουν. Οι φωνές και γέλια τους γεμίζουν το χώρο. Τις επόμενες 20 ημέρες περισσότεροι από 200 άνθρωποι θα δημιουργήσουν μια κοινωνία που δεν κάνει διακρίσεις, που δίνει την ευκαιρία στον καθένα, παιδί ή νέο, να δείξει τα ταλέντα του χωρίς να έχει να λύσει προβλήματα επιβί-ωσης. Γνώση και εμπειρία συνδυάζονται με την αγνότητα, τον ενθουσιασμό και τις καινούριες ιδέες και όλα ξεπερνούν κάθε προσδοκία.

Νιάξιμο, αγάπη και φανερά συναισθήματα διαχέονται στον γαλάζιο ουρανό, τα κατα-

πράσινα πεύκα και το κοκκινόχωμα και είναι το αντίβαρο στις δυσκολίες που δημιουργεί η συμβίωση τόσων διαφορετικών ανθρώπων.

Ιούλιος, Επισκέψεις Τις τελευταίες μέρες φέρνουμε, με δικά

μας έξοδα, το υπηρεσιακό κλιμάκιο της Αντιπε-ριφέρειας Δυτικής Αττικής που τα βρίσκει όλα καλά και μας δίνουν και πάλι άδεια λειτουργί-ας. Η επιθεώρηση της TUV Hellas καταλήγει στην πιστοποίηση κατά ISO 9001 και 22000.

Το πρωί της 24ης Ιουλίου έρχονται εκπρό-σωποι του Ιδρύματος Λάτση και οι απεσταλμένοι της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ. Ενθουσιάζονται και την άλλη μέρα υπάρχει ολοσέλιδο στην εφημερίδα που γίνεται αφορμή να είμαστε στις ειδήσεις του Αθήνα 984. Τo απόγευμα της ίδιας μέρας 150 φίλοι και παλιά στελέχη έρχονται για τη Γιορτή των φίλων περιηγούνται στην Έκθεση Χειροτεχνίας, απολαμβάνουν τα εδέσματα του κ.Βασίλη και παρακολουθούν ενθουσιασμένοι παιδιά και εθελοντές στη Ψυχαγωγία.

28 Ιουλίου, τα παιδιά φεύγουνΓρήγορα περνάει ο καιρός και τις τρεις τε-

λευταίες μέρες έχουν τόσα να γίνουν. Τα παι-διά παρουσιάζουν τη δουλειά του Ομίλου τους και προσπαθούν να ξεπεράσουν τον εαυτό τους στους αγώνες στίβου, οι εθελοντές ντυμένοι «Ζωγράφοι» σερβίρουν το δείπνο και παρασύ-ρουν τα παιδιά στο χορό. Όλοι μαζί φτιάχνουν τα κοσμήματα, παίζουν το Μεγάλο Παιχνίδι της Κατασκήνωσης, ξεκαρδίζονται με το τελευταίο επεισόδιο του σίριαλ “Πήτερ Παν”, ανεβαίνουν στη Σημαία να ακούσουν και να πουν «ευχα-ριστώ» για να μείνουν δακρυσμένοι πριν τον πρόσκαιρο(;) αποχωρισμό.

31 Ιουλίου, η Κατασκήνωση κλείνει Οι δουλειές για το μάζεμα τελειώνουν γρή-

γορα γιατί είμαστε πολλοί. Οι καθιερωμένοι «γάμοι» περιορίζονται, το μπάνιο στη θάλασσα, το μεγάλο τραπέζι και το party βοηθούν στην αποφόρτιση. Μια τελευταία ματιά μας βεβαιώ-νει ότι όλα είναι τακτοποιημένα και καθαρά.

Ξέρουμε ότι όλα όσα ζήσαμε προστέθηκαν στο αεράκι της Κατασκήνωσης και δίνουμε υπόσχεση ότι και το 2014 θα είμαστε εκεί.

μικρό οδοιπορικότον Απρίλιο του 2013

φτάνει σε σας το τεύχος 16 κι από τότε πολλά έγιναν

στο μικρό μας χώρο...

Οκτώβριος, απολογισμός δράσηςΤο Σάββατο 19 Οκτωβρίου έγινε στην Κα-

τασκήνωση η συνάντηση των Ελλήνων εθελο-ντών της κατασκηνωτικής περιόδου του 2013. Συζητήθηκαν όσα έγιναν τον Ιούλιο για τα 132 παιδιά που φιλοξενήθηκαν δωρεάν και διατυπώ-θηκαν προτάσεις για την βελτίωση των επιμέ-ρους προγραμμάτων και την προετοιμασία των εθελοντών για την ψυχοκοινωνική στήριξη των παιδιών. Όλοι συμφώνησαν ότι η Κατασκήνω-ση κάλυψε με άψογο τρόπο την μεγάλη ανά-γκη των παιδιών για εξαιρετικό φαγητό, ότι οι σχέσεις μεταξύ των εθελοντών ήταν πολύ καλές και βελτιώνονταν όσο περνούσαν οι μέρες και ότι ικανοποιήθηκαν σε μεγάλο βαθμό οι υψηλές απαιτήσεις ποιότητας που έχουν τεθεί από το Δ.Σ. αλλά και τα ISO 9001 και 22000 με βάση τα οποία λειτουργεί η Κατασκήνωση.

Επισημάνθηκε το γεγονός ότι οι αθλητι-κές εγκαταστάσεις χρειάζονται βελτιώσεις που όμως είναι πολύ δύσκολο να υλοποιηθούν με την παρούσα οικονομική κατάσταση και με τα έσοδα των Κατασκηνώσεων Χαρούμενα Παιδιά-Χαρούμενα Νιάτα να είναι πολύ μικρότερα από τα έξοδα που απαιτούνται.

Υπάρχει εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό έτοιμο να προσφέρει εθελοντικά τις υπηρεσίες του στα παιδιά της μεγάλης ανάγκης, χειμώνα και καλοκαίρι, αλλά η έλλειψη χορηγιών ανα-στέλλει πολλές από τις πιθανές δράσεις.

Νοέμβριος, γενική συνέλευση και εκλογέςΗ Τακτική Γενική Συνέλευση των μελών του

Σωματείου έγινε την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου 2013 στα Γραφεία του Σωματείου. Στη Γενική Συνέλευση παρουσιάστηκε ο 20σελιδος απο-λογισμός δράσης του απερχόμενου Δ.Σ. και διαβάστηκε η Έκθεση της Εξελεγκτικής Επιτρο-πής που εγκρίθηκαν ομόφωνα από τα μέλη του Σωματείου.

Στις εκλογές που ακολούθησαν ψήφισαν 42 από τα 54 ταμειακά εντάξει μέλη και εκλέχτηκαν τα μέλη του νέου Δ.Σ. τα οποία στις 2 Δεκεμβρί-ου 2013 συγκροτήθηκαν σε σώμα με Πρόεδρο τη Χρύσα Βαμβακά, Αντιπρόεδρο το Σπήλιο Πέ-τζα, Γενικό Γραμματέα το Δημήτρη Αντωνίου, Ταμία το Στρατή Πυρουνάκη, Σύμβουλο Δημοσί-ων Σχέσεων την Ρίτα Ζαμπάλου, Ειδικό Γραμμα-τέα τον Φοίβο Καλλίτση και Συμβούλους τους Κώστια Αλεξανδρίδη, Θεοδόση Πυρουνάκη και Αντώνη Κωνσταντακόπουλο.

Στην Εξελεγκτική επιτροπή εκλέχτηκαν οι Αντώνης Πυρουνάκης, Ξενοφών Παπαϊωάννου και Πέπη Βατικιώτη.

Δεκέμβριος-Tablao Flamenco Στις 13 και 14 Δεκεμβρίου στο PLAYGROUND

στο Βοτανικό δόθηκαν δύο παραστάσεις Tablao Flamengo και τα έσοδα διατέθηκαν στις Κατα-σκηνώσεις.

Δεκέμβριος, Χριστουγεννιάτικο Bazaar21 και 22 Δεκεμβρίου γίνεται στο «Φωκια-

νό», στο Καλλιμάρμαρο Στάδιο, το 3ο Εθελοντι-κό Bazaar αλληλεγγύης οργανωμένο από μια μεγάλη ομάδα εθελοντών που πηγαίνει εξαιρετι-κά. Και του χρόνου!

Ιανουάριος 2014, κοπή της πίταςΣτις 11 Ιανουαρίου έγινε η κοπή της πί-

τας των Κατασκηνώσεων Χαρούμενα Παιδιά-Χαρούμενα Νιάτα στην Κατασκήνωση στον Άγιο Γεώργιο Μάνδρας.

Ο καιρός ήταν πολύ καλός για τη εποχή αυτή και η Κατασκήνωση καταπράσινη και γε-μάτη ανεμώνες και οι 70 φίλοι, γείτονες και εθελοντές που παραβρέθηκαν απόλαυσαν την φύση. Μαζί μας ήταν εκ μέρους του Δημάρ-χου και του Δημοτικού Συμβουλίου Μάνδρας ο Γιώργος Σαμπάνης που υποσχέθηκε ότι και φέ-τος ο Δήμος θα βοηθήσει στην λειτουργία της Κατασκήνωσης με εξοπλισμό και τρόφιμα.

Αφού η Πρόεδρος Χρύσα Βαμβακά έκοψε την πίτα με τυχερό της χρονιάς τον Κώστια Αλε-ξανδρίδη όλοι απόλαυσαν τις σπεσιαλιτέ που ο καθένας είχε φέρει και το κρασί του φίλου Κώ-στα Διαμάντη. Η μέρα έκλεισε με τους εθελο-ντές να παίζουν με χιούμορ αλλά και πάθος την παραδοσιακή αμπάριζα.

Φεβρουάριος, ΣυνεστίασηΤο Σάββατο 15 Φεβρουαρίου 2014 στην

αίθουσα ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ στην Ελευσίνα έγινε η ετήσια Συνεστίαση των Φίλων και των Εθελο-ντών των Κατασκηνώσεων.

Οι 170 φίλοι και εθελοντές που παραβρέ-θηκαν, κι ανάμεσά τους ο Καθηγητής του ΕΜΠ Δημήτρης Παπαντώνης και πολλά εξέχοντα μέλη της κοινωνίας της Ελευσίνας, είχαν την ευκαιρία να τα πουν απολαμβάνοντας το φαγητό και το κρασί τους και στη συνέχεια να τραγουδήσουν και να χορέψουν μέχρι τις 3 το πρωί τα τραγού-δια που με πολύ κέφι έλεγαν ο Νίκος Ναούμης με το μοναδικό μπουζούκι του, η Ελένη Φίλιππα με το σαντούρι της και ο Χάρης Γιαχνής με την κιθάρα του.

Μάρτιος, 23η ΄Έκθεση ΠροσφοράςΑπό 8-15 Μαρτίου 2014 έγινε στο Πολι-

τιστικό Κέντρο Λεωνίδας Κανελλόπουλος στην Ελευσίνα η Έκθεση Προσφοράς με έργα 55 Καλλιτεχνών και πολλά βιβλία.

Απρίλιος, Συνάντηση νέων εθελοντώνΣτις 4 Απριλίου στο foyer του κινηματογρά-

φου ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ συναντιώνται 65 εθελο-ντές και νέοι φίλοι, βλέπουν φωτογραφίες και συζητούν για την νέα Κατασκήνωση.

Μάρτιος-Ιούνιος, ΣεμινάριαΣτην Κατασκήνωση χρειάζονται εκπαιδευμέ-

να, και όχι μόνο έμπειρα, στελέχη για να είναι τα παιδιά ευτυχισμένα και χαρούμενα. Τα σεμι-νάρια για τους εθελοντές προγραμματίστηκαν για τις 11,12 και 14 Απριλίου και 1 και 3 Μαϊ-ου. Γίνεται προσπάθεια να βρεθούν νέα, κυρίως αγόρια, στελέχη, αλλά και να υπάρχουν πολύ καλά προετοιμασμένα προγράμματα.

Τα σεμινάρια για τους εθελοντές της Κατα-σκήνωσης 2014 θα γίνουν τον Ιούνιο. Οι εθε-λοντές πρέπει να δηλώσουν την διαθεσιμότητά τους μέχρι τις 31 Μαϊου 2014 για να υπάρχει χρόνος για την καλή οργάνωση της κατασκή-νωσης.

Απρίλιος, Έκδοση του ΠεριοδικούΤο ΘΡΟΪΣΜΑ 17 είναι έτοιμο, σας το στέλ-

νουμε και περιμένουμε τις απόψεις σας. Απρίλιος-Ιούνιος, ΛαχείοΚυκλοφορεί το Λαχείο 2014. Η τιμή του 2

ΕΥΡΩ και η κλήρωση γίνεται στις 23 Ιουλίου. Ας προσπαθήσουμε όλοι μαζί να διαθέσου-

με σε φίλους και γνωστούς λίγους ή περισσό-τερους λαχνούς για να πάμε καλά.

Απρίλιος-Ιούνιος, Τεχνικά Έργα Η οικονομική δυσπραγία αναβάλλει την

εκτέλεση μεγάλων νέων έργων. Κάποια Σαββα-τοκύριακα όμως θα χρειαστεί να ανέβουμε για δουλειές στην Κατασκήνωση.

Ιούνιος, Εγγραφές παιδιώνΑπό 16 έως 23 Ιουνίου 2014 θα γίνουν,

στη Φωλιά αλλά και στα Γραφεία στην Αθήνα, οι εγγραφές παιδιών. Θα φιλοξενήσουμε 140 παιδιά από όλο τον κόσμο. Η ενημερωτική συνά-ντηση με τους γονείς είναι στις 30 Ιουνίου.

Ιούλιος, ο μήνας της μεγάλης δράσηςΣτις 30 Ιουνίου θα γίνει η οργανωτική συ-

νάντηση με τα στελέχη της κατασκήνωσης του 2014, ενώ η προκατασκηνωτική θα αρχίσει την Παρασκευή 4 Ιουλίου.

Τα παιδιά θα ανέβουν στις 7 Ιουλίου και θα φύγουν στις 27 Ιουλίου ενώ η κατασκήνωση θα κλείσει στις 30 Ιουλίου 2014.

Τα περισσότερα από όσα θα συμβούν τους επόμενους μήνες θα τα μαθαίνετε από το newsletter. Για όσα καταφέραμε, όσα δεν κάνα-με, θα πρέπει να περιμένετε μέχρι τον Απρίλη του 2015, όταν εκδοθεί το επόμενο ΘΡΟΪΣΜΑ.

Τετάρτη 23 Ιουλίου 2014, στις 7.30 το απόγευμα, ελάτε στην Κατασκήνωση! Είστε καλεσμένοι στη Γιορτή των Φίλων για να δείτε από κοντά παιδιά και νιάτα σε δράση!

29 ...στο τεύχος 17

Την εποχή αυτή, όπως και το 2011, με αφορμή τις αποκαλύψεις σκανδά-λων σε καθόλου Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που «δραστηριοποιούνται» στο εξωτερικό αλλά και πολιτικές έριδες μεταξύ των κομμάτων γίνονται αδιάκριτα αναφορές στα ΜΜΕ για τις ΜΚΟ και τον ύποπτο ρόλο τους.

Οι Κατασκηνώσεις Χαρούμενα Παιδιά-Χαρούμενα Νιάτα δεν έχουν ένα ή δύο ή πέντε χρόνια λειτουργίας, έχουν 82 και δεν ιδρύθηκαν ευκαιριακά από φίλους πολιτικών αλλά από τον π.Γεώργιο Πυρουνάκη. Για τα Γραφεία στην Πλατεία Βικτωρίας, που δεν είναι καθόλου πολυτελή αλλά απλά ευ-πρεπή, πληρώνεται ενοίκιο 200€ τον μήνα και δεν δαπανάται ούτε 1 € για αμοιβές, άμεσες ή έμμεσες, ανθρώπων αφού όλα όσα χρειάζονται για το έργο που προσφέρεται στα παιδιά γίνονται αποκλειστικά από εθελοντές.

Τα τελευταία 30 χρόνια οι Κατασκηνώσεις Χαρούμενα Παιδιά-Χαρούμενα Νιάτα συμμετείχαν σε 4 προγράμματα της Γ.Γ. Νέας Γενιάς και 1 πρόγραμ-μα του Υπουργείου Απασχόλησης για τα οποία υποβλήθηκαν τα δικαιολο-γητικά όλων των δαπανών που εγκρίθηκαν από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Τα ποσά αυτά είναι λιγότερα από το 5% των προϋπολογισμών και κάτι λιγότερο από 20 € για κάθε παιδί που φιλοξενήθηκε στην Κατασκήνωση.

Οι Κατασκηνώσεις Χαρούμενα Παιδιά-Χαρούμενα Νιάτα δεν έχουν κα-μιά συμμετοχή σε προγράμματα του εξωτερικού και δυσκολεύονται πολύ να συγκεντρώσουν τα χρήματα που χρειάζονται για την δωρεάν φιλοξενία των 140 παιδιών και τις δράσεις των 100 ενεργών εθελοντών.

Συνεχίζουμε με επιμονή, αφοσίωση και αγάπη για τα παιδιά, πιστεύουμε ότι θα φτάσουμε τα 100 χρόνια παρουσίας και ότι τα έργα μας μάς διαχω-ρίζουν από τις γενικεύσεις που γίνονται για άλλη μια φορά στα ΜΜΕ.

Αυτή η πολύ ωραία φωτογραφία, αλλά και αντίστοιχες από παλιότερα χρόνια

κυκλοφορεί στο διαδίκτυο και χρησιμοποιείται από πολλούς άσχετους

χωρίς αναφορά στην προέλευσή της. Ας γνωρίζουν όλοι ότι είναι τα παιδιά

και οι εθελοντές από τα Χαρούμενα Παιδιά- Χαρούμενα Νιάτα αγκαλιασμένοι

και δακρυσμένοι την ώρα του αποχωρισμού.

30 προβολή στα ΜΜΕ

έγραψαν και είπαν για μας

Πληροφορίες για τη δράση μας θα βρείτε στο www.kataskinosi.gr. Γραφτείτε συνδρομητές για να λαμβάνετε κάθε μήνα το newsletter!Θα μας συναντήσετε ακόμα στο Facebook στο http://www.facebook.com/groups/8327554133/

Μπορεί, όσα αναφέρονται παραπάνω, να μας στενο-χωρούν και να μας πληγώνουν αλλά υπάρχουν και ανα-φορές που παρουσιάζουν τα πράγματα όπως είναι και χρησιμοποιούν κολακευτικά λόγια για όσα γίνονται στις Κατασκηνώσεις Χαρούμενα Παιδιά-Χαρούμενα Νιάτα.

Εκτός από το άρθρο στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ που υπάρ-χει στη σελίδα 10 υπάρχουν πολλές αναφορές στα ΜΜΕ από καλούς επαγγελματίες και ευαίσθητους αν-θρώπους που μπορούν και αξιολογούν σωστά γεγονότα και προσπάθειες και τα προβάλουν χωρίς κανένα όφε-

λος επειδή πιστεύουν ότι αξίζουν την προβολή. Ο Γιάννης Σελήνης δημοσιεύει στο ένθετο ΝΗΣΙΔΕΣ της ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΩΝ ΣΥ-

ΝΤΑΚΤΩΝ ένα πολύ καλό ολοσέλιδο άρθρο για το 3ο Χρισουγεννιάτικο Bazaar που έγινε τα Χριστούγεννα. Η Μαρία Τσώλη, ανακοινώνει στη διαδικτυακή έκδοση της εφη-μερίδας ΤΟ ΒΗΜΑ, την Έκθεση προσφοράς Έργων Τέχνης και Λόγου και το ίδιο κάνουν πολλά portal στο Διαδίκτυο όπως το Culture now και το in.gr

Ο φίλος Νικόλας Καμακάρης και ο Γιώργος Σμυρνής του Alpha 989, ο Σταύρος Διοσκουρίδης στο EΝ ΛΕΥΚΩ 87,7 και οι συνεργάτες του ΑΘΗΝΑ 984 κάνουν πολύ συχνά αναφορές στα ραδιόφωνά τους στις εκδηλώσεις που διοργανώνουμε αλλά και στην Κατασκήνωση.

Η φίλη Τζένη Παπαζιού, που εκδίδει το περιοδικό SERIOUS, πάντα έχει αναφορές ενώ η καλή μηνιαία εφημερίδα ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ έχει σε κάθε τεύχος ολόκληρη σελίδα που επιτρέπει να μαθαίνουν τα νέα μας οι κάτοικοι του Θριασίου.

Τους ευχαριστούμε όλους θερμά.

οι ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΙΣ και οι "κρατικές" ΜΚΟ

31οικονομικά και χορηγίες

δει δη χρημάτων

Χορηγίες χρημάτων και υλικών

"Υιοθεσία" φιλοξενίας παιδιών

ΛΑΧΕΙΟ 2014Êõêëïöïñåß ôï Ëá÷åßï ìå áíôéêåßìåíá êëÞñùóçò 50 ðßíáêåò êáé 50 âéâëßá. ÔéìÞ Ëá÷íïý 2 ÅÕÑÙ.

ÊëÞñùóç óôéò 23 Ιουλίου 2014 þñá 8 ì.ì.

Ãéá ëá÷íïýò ôçëåöùíÞóôå óôï 210-32.26.019

Το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, χάρις και στο προσωπικό ενδιαφέρον των Δ.Αφεντούλη και Ε.Λιανού «υιοθέτησε», για 6η συνεχόμενη χρονιά, την φιλοξενία τριάντα παιδιών της Κατασκήνωσης χορηγώ-ντας στο Σωματείο μας το ποσό των 15.000 €.

Περισσότερες από 11.000 μερίδες φαγητού ετοιμάστηκαν φέτος από τον Chef

Βασίλη Παναγιωτόπουλο στο μαγειρείο

ÓÊÅÐÔÅÓÔÅ ÍÁ ÁÍÁËÁÂÅÔÅ ôá Ýîïäá ôçò öéëïîåíßáò åíüò ðáéäéïý;

500€ èá ôïõ ÷áñßóïõí 21 áîÝ÷áóôåò ìÝñåò!

Μεγάλες Χορηγίες

Τα τελευταία χρόνια, κάθε νέα χρονιά γίνεται χειρότερη για όλους τους αν-θρώπους που βρίσκονται γύρω μας και πλήττει περισσότερο όσους εξάντλησαν πια τα τελευταία στηρίγματά τους όπως τις πολυμελείς οικογένειες, τους οικονο-μικούς μετανάστες, τους πρόσφυγες και τώρα πια και ανθρώπους που δυστυχούν κλεισμένοι σιωπηλοί στα παγωμένα σπίτια τους. Όσοι μπορούν φεύγουν για άλλες πατρίδες αλλά όσοι μένουν και υποφέρουν γίνονται περισσότεροι. Το Κράτος λείπει και ασχολείται με τους «δανειστές» της χώρας, η κοινωνική φροντίδα επαφίεται σε τίμιες ή όχι ιδιωτικές πρωτοβουλίες και η ανεργία ταλαιπωρεί οικονομικά και ψυχολογικά τους νέους.

Το καλοκαίρι θα έρθει γρήγορα, τα σχολεία θα κλείσουν, τα συσσίτια θα λιγο-στέψουν και τα παιδιά θα μείνουν με την αιθαλομίχλη στις καρδιές τους. Θα προ-σπαθήσουμε να τα πάρουμε στην Κατασκήνωση. Οι δικοί μας άνθρωποι, κυρίως νέοι, δεν θα μείνουν απαθείς και μίζεροι εγκλωβισμένοι στα προβλήματά τους. Και για όλους, μικρούς και μεγάλους θα τελειώσει το βάσανο της 11μηνης αναμονής του μήνα της δημιουργίας, της χαράς και της ποιότητας ζωής που όλοι αξίζουν.

Αφού κανένας από τους 70 ενήλικους δεν θα αμειφθεί υλικά για την προ-σφορά του θα χρειαστούμε 12€ για κάθε μέρα για καθένα που θα είναι στην Κα-τασκήνωση. Τόσα μας χρειάζονται για 5 φορές φαγητό, για τα υλικά όλων των προγραμμάτων, για τη συντήρηση των εγκαταστάσεων, για τις μεταφορές. Πρέπει να καταφέρουμε να συγκεντρώσουμε περίπου 50.000€ .

Μέλη, εθελοντές και φίλοι θα έρθουν στη Συνεστίαση, την Έκθεση, θα αγορά-σουν Λαχεία. Όμως δεν φθάνουν. Οι φίλοι που είναι σε εταιρείες και σε Ιδρύματα και κρατικές δομές και ξέρουν ότι όλα όσα δοθούν θα πάνε στα παιδιά πρέπει να πείσουν όσους αποφασίζουν για χορηγίες χρημάτων και προϊόντων.

Πέρσι τα καταφέραμε και οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους τους φίλους που ενίσχυσαν οικονομικά τις προσπάθειές μας, ιδιαίτερα τις κυρίες:

Μαρκησία Χατζηπαύλου, Δωροθέα Γιαννίση, Ελένη Λιδώρη, Καίτη Taylor, Έφη Χαϊκάλη, Αγγελία Πατέρα, Ευτυχία Παπατζανάκη, Ειρήνη Φούντου, Ελένη Κονι-δάρη, Μαρία Διαμαντοπούλου, Λένα Καλπίδου, Αντιγόνη Παπαπασχάλη, Χριστίνα Κουράφα, Ντίνα Καλαμίτση, Μαρίκα-Ζηνοβία Φαφαλιού, Βάλλυ Μαυρονικολάου, Ειρήνη Αλεξοπούλου, Πηνελόπη Μοντσενίγου, Όλγα Στουραϊτου

τους κυρίους Σπύρο Μεταξάτο, Ηλία Κουντούρη, Κωστή Καβουλάκο, Γιάννη Παπαδόπουλο,

Σωτήρη Καλαμίτση, Στέλιο Σκούφα, Λουκά Λιδώρη, Τάσο Γκιάτη, Γιώργο Γκιάτη, Νίκο Καπλανίδη, Γιώργο Τσαγκαράκη, Αντώνη Τσουρινάκη, Γιάννη Χρυσοβέργη, Κώστα Μπούτση, Γιώργο Πέππα, Μόσχο Μοσχίδη, Τάσο Σουλτανόπουλο, Θεμι-στοκλή Καλλίτση, Κώστα Κοθωνίδη, Νίκο Χαλάτση, Κωνσταντίνο Βοναζούντα, Χαράλαμπο Πέππα

τη θεατρική ομάδα ΟΝΕΙΡΟΠΟΡΟΙ, το PLAYGRAOUND και όσους μεσολάβησαν για να βρεθούν τρόφιμα και υλικά όπως τους:Γιώργο Παναγόπουλο και τους φίλους του στην UNILEVER, Παναγιώτη Κου-

βάτσο και τους φίλους του στη NESTLE, Άννα Καρακατσάνη, Ξενοφώντα Παπαϊ-ωάννου και στις φίλες από τον ΔΕΣΜΟ (www.desmos.org) που μας έφεραν σε επαφή με πολλές εταιρείες.

Åôáéñåßåò êáé óýëëïãïé ìå ôç ìåóïëÜâçóç ößëùí ðïõ îÝñïõí êáëÜ ôç ÷ñçóéìüôçôá ôçò ðñïóðÜèåéáò ðïõ ãßíåôáé ãéá ôá ðáéäéÜ ôçò ìåãáëýôåñçò áíÜãêçò μας åíßó÷õóáí.

Áðü ôïí Απρίλιο ôïõ 2013 μέχρι το Μάρτιο του 2014 μας âïÞèçóáí -με äùñåÝò 200-1.000 € ïé: COMMON PROGRESS, GOLDEN DESTINY.ΕΛΛΗΝΟΓΑΛΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ST.JOSEF, MOTOR OILΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΑΝΔΡΑΣ. BETAPLAN ΑΕΜ, ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ Ν.ΣΜΥΡΝΗΣ

- äéáèÝôïíôáò ðñïúüíôá êáé ìÝóá ïé: ΔΗΜΟΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ, ΔΗΜΟΣ ΜΑΝΔΡΑΣ, ΑΣΤΑΡΤΗ, UNILEVER και UNILEVER Παγωτά, NESTLE, ΠΑΝΕΜΠΟΡΙΚΗ-Σ.ΨΙΛΙΑΝΟΣ, MISKO, ΜΠΙΣΚΟΤΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, CHIPITA, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ Σ.ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΦΛΩΡΙΔΗΣ ΑΕΒΕΚ, ΧΡΥΣΑ ΑΥΓΑ, TOYOTA-ΠΛΕΣΤΗΣ, ΜΕΛΙΣΣΑ-ΚΙΚΙΖΑΣ, ΜΥΛΟΙ ΚΕΠΕΝΟΥ, ΦΑΡΜΑ ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ, ΥΙΟΙ Δ.ΜΑΝΩΛΑΡΟΥ, ΚΩΣΤΑΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ, ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΣ, SKOT AE, ΕΥΡΩΧΑΡΤΙΚΗ, ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ, Ι. & Σ., ΑΕΕ, AGRINO-EY.Γ.ΠΙΣΤΙΟΛΑΣ Α.Ε., ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΙΩΤΗΣ, Γ.ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ ΑΕ, ΑΤΛΑΝΤΑ ΑΕ, Food Allergens Labo-ratories, ΑΠΕΝΤΟΜΩΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, ΒΙΒΕΧΡΩΜ, ΒΑΣΩ ΣΤΡΑΚΑΤΟΥΝΑ, ΕΦΗ ΛΑΜΠΙΡΗ, η οργάνωση ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ και η ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΕΣημαντική είναι η προσφορά της TUV HELLAS που πιστοποιεί δωρεάν κατά ISO 9001 και ISO 22000 τις υπηρεσίες που παρέχουν οι Κατασκηνώσεις στα παιδιά.

Οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Κωνσταντί-νο Περατικό, στο Ζαννή Βούλγαρη, στο ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΡΙΟ ΑΠΟΡΩΝ ΝΕΩΝ ΚΑΙ ΝΕΑΝΙΔΩΝ ΚΛΕΟΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗ και στο Γιώργο Ανωμερίτη της ΟΛΠ Α.Ε. για τις μεγάλες προσφορές τους και για την πολυετή ενίσχυση των προσπαθειών μας.

êáôáóêçíùóåéò ÷áñïõìåíá ðáéäéá-÷áñïõìåíá íéáôá

χεϋδεν 14, 104 34 ÁèÞíá

www.kataskinosi.gr

áí ðéóôåýåôå üôé ç ðñïóðÜèåéÜ ìáò áîßæåé êáé èÝëåôå íá âïçèÞóåôå ôüôå:

KáôáèÝóôå Ýíá ðïóü óôïõò Ëïãáñéáóìïýò:• 080-67172687 óôçí ÅÈÍÉÊÇ ÔÑÁÐÅÆÁ168-00-2002-004752 óôçí ALPHA BANK0026-0056-01-0200373065 óôçí EUROBANK5025-010577-269 óôçí ÔÑÁÐÅÆÁ ÐÅÉÑÁÉÙÓ Þ óôï ðñüãñáììá winforlife óôï www.easypay.gr

ÊÜíôå ôéò áãïñÝò óáò ìå ìéá ðéóôùôéêÞ Winlife Visa και • δηλώστε τις Κατασκηνώσεις Χαρούμενα Παιδιά

Óõìðëçñþóôå ôçí Ôá÷õäñïìéêÞ åðéôáãÞ ðïõ åóùêëåßåôáé•

AãïñÜóôå Ëá÷íïýò ôïõ Ëá÷åßïõ ðïõ êëçñþíåé, • óôéò 23 Ιουλίοõ 2014, 50 ðßíáêåò êáé 50 âéâëßá

“• ÕéïèåôÞóôå”, ìå 500 €, ôç “öéëïîåíßá” ãéá 21 ìÝñåò åíüò ðáéäéïý óôçí êáôáóêÞíùóç

ÄéáèÝóôå ãéá ôá 140 ðáéäéÜ ôá • åîáéñåôéêÜ ðñïúüíôá ôçò Åôáéñåßáò óáò (τρόφιμα, υλικά καθαριότητας κλπ)

Áöéåñþóôå ÷ñüíï óôéò äñáóôçñéüôçôÝò ìáò και • δουλέψτε εθελοντικά στα προγράμματά μας για τα παιδιά και τους νέους

ÅðéêïéíùíÞóôå ìáæß ìáò áöÞíïíôáò ìÞíõìá óôï 210-32.26.019

óôÝëíïíôáò FAX óôï 210-32.57.801 Þ e-mail óôï kataskinoseis@yahoo.com

και στο kataskinosi@gmail.com

EN ISO 9001:2008Παροχή Υπηρεσιών Διαμονής, Σίτισης και

Ψυχοκοινωνικής Στήριξης Παιδιών και Εφήβων

EN ISO 22000:2005Επεξεργασία και Διάθεση Τροφίμων

στις εγκαταστάσεις της Κατασκήνωσης