˘ˇˆ · 15875 /6515 14155 /6471 : ˝˛˚ ˜ ! 23 ˘ ˇ - - - www .dmk .ir pria @dmk .ir 88889870...

6515/15875و 6471/14155: صندوق پستي 23شماره -خيابان برزيل شرقي -ميدان ونك - تهران

ir.dmk@pria ir.dmk.www 88889870: دور نويس 88889861 - 9: تلفن

0

گزارش گزارش

چهارمين سمينار كارگروه چهارمين سمينار كارگروه

حسابرسي زيست محيطي حسابرسي زيست محيطي

سوسايسوسايآآ



1



2

»فهرست «

3..............................................................................................................................................................مقدمه - 1

3.................................................................................................................................................هدف كارگروه - 2

3........................................ .................... .................... .................... .....................................اعضاي كارگروه - 3

3............................................. .................... .................... .................... ..........گزارشي از جريان كار اجالس - 4

3...................................................................................................سخنراني رئيس ديوان محاسبات مالزي - 4- 1

4........................................................................................................................سخنراني نماينده اينتوساي - 4- 2

4...............................................................................................................................سخنراني نماينده چين - 4- 3

6.................................................................................................................................خالصه مقاالت كشورها - 5

6...............................ي جمهوري اسالمي ايرانحسابرسي آلودگي آب درياي خزر با رويكرد آسيب شناس - 5- 1

7..................................................................................................حسابرسي مديريت جنگل ها در اندونزي - 5- 2

8.......................................................................................حسابرسي تطابق با تغييرات آب و هوايي روسيه - 5- 3

9........................................................................................................حسابرسي تغييرات آب و هوايي ژاپن - 5- 4

10.................................................................................................مديريت كيفيت آب آشاميدني در مالزي - 5- 5

13.................................................................................................................حسابرسي آلودگي آب در هند - 5- 6

22........................................................................................................ما در مقايسه با كشورهاي ديگرسطح - 6

22...................................................................................................................تجربيات بدست آمده از اجالس - 7



3

زيست محيطي آسوسايزيست محيطي آسوسايزيست محيطي آسوسايزيست محيطي آسوسايسمينار كارگروه حسابرسي سمينار كارگروه حسابرسي سمينار كارگروه حسابرسي سمينار كارگروه حسابرسي چهارمين چهارمين چهارمين چهارمين گزارش گزارش گزارش گزارش

::::مقدمهمقدمهمقدمهمقدمه ----1111

بـا سپتامبر 20سپتامبر الي 18در تاريخ آسوساي زيست محيطي نشست كارگروه حسابرسي سومين

به منظـور تبـادل تجربيـات نانگ مالزي به رياست چين در شهر پي كننده شركت 55كشور و 22حضور

. برگزار گرديدحسابرسي زيست محيطي

::::هدف كارگروههدف كارگروههدف كارگروههدف كارگروه ----2222

للـي كار گروه حسابرسي زيست محيطي اينتوساي كارگروهي است تحـت نظـارت سـازمان بـين الم

كه به موسسات عالي حسابرسي و دولتهـاي مربـوط، جهـت بهبـود ) اينتوساي(موسسات عالي حسابرسي

.محيط زيست از طريق تبادل اطالعات و افزايش سطح همكاري كمك مي كند

بوده كه اينتوسايكارگروه زيست محيطي آسوساي تحت نظارت كارگروه حسابرسي زيست محيطي

گروهي است حرفه اي و ماموريت آن هم اينست كه اعضـاي آسوسـاي را تاسيس شد كار 2000در سال

اين كـارگروه بـا هـدف تسـهيل . براي انجام دقيق و فعال حسابرسي هاي زيست محيطي تشويق نمايد

تبادل اطالعات و تجربيات در حوزه حسابرسي زيست محيطي و و توسعه حسابرسي هاي مشترك زيست

فرامرزي و تقويت ارتباط با كارگروه حسابرسي زيست محيطي اينتوساي محيطي براي مقابله با مشكالت

.تشكيل شده است

موظف هستند حسابرسي هـاي زيسـت )اينتوساي و آسوساي( WGEAمضافاً اينكه كشورهاي عضو

.محيطي را بطور فعال انجام داده و در فعاليتها و برنامه هاي كارگروه حضور موثر و فعال داشته باشند

::::اي كارگروهاي كارگروهاي كارگروهاي كارگروهاعضاعضاعضاعض ----3333

اردن، ژاپـن، عـراق، ايـران، اندونزي، هند، چين، كمبوج، بحرين، سترليا،ا كشور شامل 22اين كارگروه در

و يمـن ويتنـام، تركيـه، تايلنـد، روسـيه، عربستان سـعودي، پاكستان، عمان، ميانمار، مالزي، كويت، كره،

.نماينده اينتوساي از كشور استوني حضور داشتند

گزارش



4

::::گزارشي از جريان كار اجالسگزارشي از جريان كار اجالسگزارشي از جريان كار اجالسگزارشي از جريان كار اجالس ----4444

مراسم افتتاحيه آسوساي چين و برگزار كننده آن مالزي بود زيست محيطي رئيس كارگروه حسابرسي

با سخنراني رئيس ديوان محاسبات مـالزي ،نماينـده اينتوسـاي و نماينـده صبح 9سپتامبر ساعت 18روز

.گرديدآغاز چين

رئيس ديوان محاسبات مالزي سخنراني -1-4

وظيفـه مطالبي درخصوص ضمن خوش آمدگويي«قاي آمبوين بوآنگ رئيس ديوان محاسبات مالزي آ

فرهنگهـا و ملتهـاي مختلـف در اين سمينار كرد و اشاره نمود كه بيان محيط زيست ازحفاظت در دولت

اميـدواريم . همكـاري كننـد تا درباره حفظ محيط زيست و در موارد مربوط به آينده شده اند دور هم جمع

كـرده و اسـتفاده و محيط زيست سالم آب، تغييرات آب و هوايي در حفظندگان از تجربيات شركت كنكه

.براي آينده و حفظ و پايداري تالش كنيم

محيط زيست اهميت زيادي قائل است و سياستهاي زيادي در اين زمينه همـراه بـا برايمالزي وي گفت

ي ظ محـيط زيسـت تـالش كنـد و ملت مالزي متعهد است تا در حف. كند هاي مختلف اجرا مي نامه توافق

»بيان كرددر خصوص حسابرسي هاي زيست محيطي را هايشان فعاليتاز اي تاريخچه سپس

سخنراني نماينده اينتوساي -2-4

و در حسابرسـي محـيط زيسـت كـارگروه بود كه درباره فعاليتهـاي بعدي نماينده اينتوساي سخنران

كـار درباره اعضاي همچنين توضيح داد اخته مي شودموضوعات زيست محيطي كه در كارگروه به آن پرد

. صحبت كرد و تالشهاي كه در خصوص حسابرسي زيست محيطي مي شود اينتوساي گروه

:عبارتند از شود مي پرداختهدر اين كارگروه به آنها موضوعاتي كه وي اشاره كرد

تغييرات آب و هوايي -1

پايدار توسعه -2

ها جنگل -3

آليعدني و منابع م -4

آب -5



5

به افزايش چشمگير همكاري و تبادل اطالعات بين حسابرسان كشورها و همكاريهـاي در ادامه وي

سپس توضيحاتي در مورد پروژه هاي تحقيقاتي،اطالعاتي و . منطقه اي در زمينه محيط زيست اشاره كرد

».دبرگزارشده و مي شود ارائه نمو 2013-2011آموزشي كه طي سالهاي

:سخنراني نماينده چين -3-4

محيط زيست اميد مردم هر كشور است و هر ملتي بايد به آن اهميـت بدهـد و از آن حفاظـت كنـد «

كشورهاي آسيايي بايد در اين زمينه و تغييرات آب و هوايي فعال باشند و از به هدر رفتن منـابع و ذخـاير

.جلوگيري كنند

كشـورهاي آسـيايي . براي حفظ محيط زيست اسـتفاده كنـيم ماليي شبايد از تجربيات اروپا و امريكا

.تالش كرده اندسالهاي اخير با به مشاركت گذاشتن دانش و تجربياتشان در حفظ محيط زيست طي

يانگـذاري شـد تـا در نكشور ب 12با مشاركت وي گفت كارگروه حسابرسي زيست محيطي آسوساي

.تالش شده است تا تجربيات به مشاركت گذاشته شودنيز نشستدر اين . حفظ محيط زيست فعاليت كنند

دولت چين نيز تالش كرده است تا به موفقيتهـايي در زمينـه حفاظـت محـيط سخنران عنوان داشت

تحقيقـات و وگزارشي از اقـدامات دولـت چـين در حفـظ محـيط زيسـت وي در ادامه.زيست دست يابد

.كرد بيان دادهانجام در حفظ محيط زيستچين ي كهفعاليتهاي

ايم تا بتوانيم با همكاري همديگر و نزديكتـر در امروز همه دور هم جمع شدهدر خاتمه نيز ابراز داشت

»ط زيست بيشتر بكوشيميحفظ مح

سـپتامبر كشـورهاي هنـد،ايران،عراق و مالزي،چين،تايلنـد و 18بعد از ظهر اجالس در روز

.خود اقدام نمودند) سيگزارش حسابر(پاكستان نسبت به ارائه مقاله

.ستامبر از جنگل و مرتع و اكوتوريسم بازديد بعمل آمد 19روز

. سپتامبر حسابرسي تغييرات آب و هوايي كه كار مشترك چين و هند بود ارائه شد 20روز

::::خالصه مقاالت كشورهاخالصه مقاالت كشورهاخالصه مقاالت كشورهاخالصه مقاالت كشورها ----5555

از مضافاً اينكه .درج گردد مي باشددر اين قسمت سعي شده خالصه اي از مقاالتي كه مفيد و مناسب

درج مقاله كشوري جمهوري اسالمي ايران خودداري و فقـط در خصـوص نحـوه ارائـه مقالـه كشـوري و

.پرسش و پاسخ توضيح داده شود



6

:ارائه مقاله جمهوري اسالمي ايران -1-5

وبخـ برگـزاري قبل از شروع مقاله جمهوري اسالمي ايران از موسسه عالي حسابرسي مالزي بـراي

اياداره حسابرسي ملي چين و رياست آن بـر كـارگروه حسابرسـي بـر از همچنين . تشكر گرديدكنفرانس

.تشكر شدخوبشان فعاليت

معرفي جمهوري اسالمي ايران ديوان محاسباترا به عنوان حسابرس كل زيست محيطي بنده خود

مضافاً اينكه گفته شد جمهـوري . ه بكندبه تجربيات ما اضاف سميناركه اين نمودم و ابراز اميدواري . كردم

وداشـته چشـمگيري هاي زيست محيطي فعاليت حسابرسي در ارتباط باال اخير ه ساسالمي ايران طي س

گزارشـات حسابرسـي متعـددي از و هبه عضويت كارگروه حسابرسي زيسـت محيطـي اينتوسـاي درآمـد

.نموده استولت و پارلمان ارائه گيري به د تصميم هكمك ب برايزيست محيطي تهيه و موضوعات

است كـه تـا محيطي زيستامروز ما در اين سمينار يكي از گزارشات حسابرسي مقاله در خاتمه گفته شد

بـه روش سـال گذشـته اسـت كـه دريـاي خـزر حسابرسـي آلـودگي آب مربـوط بـه كنون تهيه شـده و

.است تهيه شده هوري اسالميمحيطي ديوان محاسبات جم تحسابرسي زيسدپارتمان در شناسي آسيب

.ارائه گرديد توسط آقاي تور گزارش بعد از اين توضيح پاورپوينت

:پرسش و پاسخ

.شدمطرح هشركت كنندتوسط كشورهاي بشرح ذيل بعد از ارائه پاورپوينت دو سوال

چـرا كنوانسـيون تهـران ردريـاي خـز انجام شـده در خصـوص طبق حسابرسي هاي زيست محيطي -1

. كارايي الزم را نداشته است تاكنون

البته كشورهاي حوزه درياي خزر شامل ايران، روسيه، آذربايجان، قزاقسـتان ، دادمپاسخ كه اينجانب

كنند و تركمنستان براي ايجاد و تقويت سازوكارهاي مناسب حاكم بر محيط زيست درياي خزر تالش مي

اظـت محـيط فسال پـيش كنوانسـيون ح 9نه حدود كافي نيست به عنوان نمواين تالشها ولي به نظر ما

مقابلـه « هاي آن به غير از پروتكل زيست درياي خزر بين كشورهاي ساحلي خزر منعقد شد ولي پروتكل

.به تصويب نرسيده است» هاي نفتي اي در مبارزه با آلودگي همكاري منطقه



7

پـذير اسـت كـه بـدون آن امكان هاي آن بايد بگويم كه تحقق تعهدات كنوانسيونها از طريق پروتكل

هاي كافي براي حفاظت و نگهداري محيط زيسـت دريـاي خـزر و مقابلـه بـا مشي ها و خط قواعد و رويه

.آلودگي آب وجود نخواهد داشت

همكاري موسسات عالي حسابرسي كشورهاي تهرانتر شدن كنوانسيون يكي از راهكارهاي اثربخش

همچنـين تهيـه و . باشـد يست دريا و كمك به دولتهاي خود مـي حوزه درياي خزر در حسابرسي محيط ز

.تواند به كارآيي بيشتر آن كمك كند تصويب سازوكارهاي ضمانت اجرايي كنوانسيون نيز مي

نسـبت بـه اولـين گـام را برداشـته و ،ديوان محاسبات جمهوري اسالمي ايران به عنوان يك اقدام مثبت

.و آن را به كشورهاي عضو كنوانسيون ارائه نموده است شناسي آلودگي درياي خزر اقدام آسيب

اي مهمتـرين فـاكتور كليـدي در آلـودگي آب شما در گزارش خود ذكر كرديد كه جريانهاي رودخانـه -2

.بدست آمده استكشورها چگونه اي ميزان آلودگي جريانهاي رودخانهاطالعات . درياي خزر است

بر اساس اطالعاتي كه دبيرخانه كنوانسـيون از ايـن كشـورها كشورهاي حوزه درياي خزر : پاسخ دادم

از ايـن اطالعـات لـذا نموده انـد به دبيرخانه كنوانسيون تهران ارائه راها آلودگيو نوع ميزان مي خواهد

شـده و تحليـل استخراج Version State Of the Environment report-(SOE)گزارش

.است

. ق حضار و ارائه لوح يادبود تقدير شددر خاتمه با تشوي

از نكات جالب در جلسه پرسش و پاسخ اين بود كه دو كشور ارائـه كننـده مقالـه حسابرسـي از عهـده

. سواالت برنيامدند كه با تعجب و خنده حضار همراه بود

)حسابرسي مديريت جنگلها( اندونزي -2-5

:هدف از حسابرسي

باني، منـاطق جنگلـي، تغييـرات آب و نترل داخلي مربوط به بخش جنگلارزيابي فعاليتهاي سيستم ك -1

و طراحـي گيچگون ومجوز استفاده از جنگل و مناطق جنگلي و حفاظت مناطق جنگلي و بررسي هوايي،

.آنهاست ياجرا

ارزيابي اينكه آيا فعاليتهاي حفاظت جنگل، مجوزها و همچنـين سيسـتم امنيتـي و حفـاظتي منـاطق -2

.شوند يا نه طابق با قوانين اجرا ميجنگلي م



8

اي، مـديريت محدوده حسابرسي شامل فعاليتهاي حفاظت جنگلي، استحكام و تقويـت جنگلهـاي منطقـه

.است 2008تا سال 2006تغييرات آب و هوايي، مجوز استفاده از جنگل و مديريت مناطق از سال

و چند قـانون ديگـر 2004اصالحيه سال و 1999معيارهاي حسابرسي شامل قوانين تصويب شده در سال

.دولت و وزارت جنگلباني است مقرراتاست و همچنين 2006و 2004مصوب سالهاي

:روش حسابرسي

روش ريسك -1

برداري روش نمونه -2

.است GPSو GISاستفاده از -3

و اينكـه طـرح و عدم كفايت مقررات اسـت كنترلي ها حاكي از نقاط ضعف در سيستم يافته :يافته ها

شود و نظارت و ارزيابي بر نتايج آن وجود ندارد عمليات ملي بر تغييرات آب و هوا به طور قانوني اجرا نمي

.كافي وجود ندارد كارايي ،ها به علت عدم وجود مقررات قانوني براي اجراي برنامههمچنين

ـ كـه وزارت جنگـل نمـود هيـأت حسابرسـي پيشـنهاد بر اساس يافته هـا ، اني روش محاسـبه كـربن را ب

. ميزان كربن در جنگلهاي اندونزي انجام دهد در خصوصريزي كند و يك برآورد ملي برنامه

)حسابرسي تطابق با تغييرات آب و هوايي(روسيه -3-5

مـاده 2009اند كه در سـال سال گذشته فعاليتهايي را در زمينه تغييرات آب و هوايي آغاز كرده 15از

2009در سـال موسسه حسابرسي . است مبارزه با تغييرات آب و هوايي وضع كردندير زمينه سرا د قانوني

تا مطمئن شود كه آيا قوانين پروتوكـل كيوتـو داداختصاص داده شده انجام حسابرسي مالي درباره بودجه

:اين حسابرسي شامل موارد زير بود. يابد يا خير مطابق با چارچوب سازمان ملل تحقق مي

اتخاذ شده در تحقق قوانين پروتكل كيوتو درباره تغييرات آب و هوا تدابيرتحليل -1

نظارت بر قوانين اجرايي پروتكل كيوتو و سنجش ميـزان افـزايش تأثيرپـذيري اسـتفاده از انـرژي در -2

بخش اقتصاد ملي وتوسعه راهكارهايي جهت جلوگيري از تغييـرات آب و هـوايي زيـان بـار و پيامـدهاي

. 2012في آن براي دوره زماني سال من

هاي فدرالي اختصاص يافته براي قـوانين فدراسـيون ، شامل بودجهبودجهتجزيه و تحليل به كارگيري -3

.روسيه در ايجاد مقادير بازدارنده با هدف تطابق اقتصادي با تغييرات آب و هوا



9

به كارگيري بودجه اختصاص يافته اثربخشي -4

)حسابرسي تغييرات آب و هوا (ژاپن گزارش كشوري -4-5

.ارايه شد گزارش كشوري توسط هيأت حسابرسي ژاپن با عنوان حسابرسي تغييرات آب و هوا

سـازي وظـايف قانوني مبني بر شفاف 1993سياستهاي زيست محيطي ژاپن در سال در راستاي : خالصه

اي، بخـش تجـاري و ي منطقـه اين سياستها شامل ؛ سياسـتها .وضع شدحفاظت محيط زيست در دولت،

.شهروندان جهت افزايش مشاركت و نگهداري و حفظ محيط زيست است

در توجه به حفاظت از محيط يبه منظور تقويت حسابرس 1999حسابرسي محيط زيست ژاپن در سال

يك بخش رسمي حسابرسي زيست محيطي در بخش حسابرسي 2009از سال . زيست شروع به كار كرد

.بودجه در اختيار دولت اطمينان حاصل شود درست ليت نمود تا از به كارگيريآغاز به فعا

مورد است كه مربـوط بـه حفاظـت 14، 2010تا 2008نتايج حسابرسي زيست محيطي ژاپن از سال

محيط زيست جهاني، محيط زيست ملي و ميزان اتـالف و بازيافـت توسـط وزارت محـيط زيسـت،وزارت

.مل و نقل و توريسم و وزارت كشاورزي، جنگلباني و ماهيگيري بوداقتصاد و صنعت، زمين، ح

از اين تعـداد مورد مربوط به حفاظت محيط زيست جهاني است كه 10مورد گزارش، 14از ميان اين

.بود CO2رد مربوط به كنترل توليد وم 6جويي انرژي و مورد آن مربوط به صرفه 4 ، نيز

هيأت حسابرسـي ايـده خـود را مبنـي بـر اينكـه وزارتخانـه CO2 در نتايج حسابرسي مربوط به كاهش

وضع و آن را اجرا كند ارايـه كـرد CO2را براي كاهش مقرراتيبايد به طور مؤثر )محيط زيست(مربوط

هاي مختلف به منظور كاهش و كنترل توليـد در راستاي اين پيشنهاد وزارتخانه سوبسيدي را براي پروژه.

CO2 ت حسابرسي موظف به كنترل آن شدارايه كرد و هيأ.

18ميليون ين بود كه مربـوط بـه 542/23پروژه سوبسيد داده شده كه مجموعاً 126به : نتايج حسابرسي

و كنتـرل واحـدها CO2توليد ميزان نتايج نشان دادند كه كه است 2009تا 2005منوي اجرايي از سال

.بود كاهش يافته

)آشاميدنيمديريت كيفيت آب (مالزي -5-5

پيشينه و هدف تحقيق -1



10

تأمين آب پاكيزه و كيفيت آن براي تضمين سالمت عمومي و امنيت و نيز تهديدهاي توسعه ملي بسـيار

آب پاكيزه و كيفيت آن از طريـق خـواص فيزيكـي ، شـيميايي ، بيولـوژيكي و راديولـوژيكي . مهم است

، اغلـب كيفيـت مردم مصرف كنندگان ، افراد غيردولتي وعمومرسانه ها ، اتحاديه هاي . مي شود ارزيابي

ازرابطه ، يـك تحقيـق اين در . بسيار پايين آب را در مناطق روستايي و شهري مالزي مشخص نموده اند

مديريت كيفيت آب نوشيدني در كشور صورت گرفته تا ارزيابي كند كه آيا برنامه ريـزي ، اجـرا و كنتـرل

ور كامل ، كارآمد و موثر در رابطه با استانداردهاي كيفيت آب آشاميدني ملي كـه كيفيت آب آشاميدني بط

.توسط وزارت سالمت مالزي تعيين گرديده مديريت شده يا خير

حوزه و روش شناسي -2

13اين نمونـه شـامل تمـامي . حوزه حسابرسي شامل برنامه ريزي ، اجرا و كنترل آب نوشيدني مي شود

. دستگاه عمـل آوري روي آب را در كشـور تحـت پوشـش قـرار داده اسـت 42ست كه ايالت در مالزي ا

حسابرسي شامل موشكافي دقيق اسناد ، مدارك ، فايل ها و تحليـل داده هـا در مـورد ماهيـت عرضـه و

تأمين آب ايالت ها ، افراد دولتي تنظيم كننده آب ، وزارت سالمت ، وزارت انرژي، تكنولوژي و آب سـبز،

بازديدهاي فيزيكـي بـراي . ون خدمات آب ملي، واحد محيط زيست و نيز واحد جنگل داري است كميسي

. دستگاههاي مختلف عمل آوري آب و تست نمونه برداري از كيفيت آب انجام شد

مسائل مديريت كيفيت آب آشاميدني -3

.نواحي مربوط به ذخاير و جنگل هاي قابل دسترسي به آب اعالم نشده است 1-3

ت اعالم نواحي دسترسي به آب در تضمين تأمين پايدار مناسب و مداوم آب خام به لحاظ كيفيـت و كميـ

ضروري است و محدوديت هايي را بوجود مي آورد كه انـواع فعاليـت هـا را در نـواحي دسترسـي بـه آب

ب آلودگي و جنگل يا بخشي از آن براي جلوگيري از وقوع هر فعاليتي مجاز مي كند كه ممكن است موج

.كمبود منابع آب خام شود

اعالم هكتار مناطق دائماً جنگلي تاكنون 16.349.419هكتار از 1.301.466اينطور مشخص شده است كه

واحـد جنگـل داري دولـت بايـد . مخازن كشور اعالم رسمي نشده است % 80بيش از . رسمي شده است

ر حاليكه افراد دولتـي تنظـيم كننـده آب ، واحـد ميزان جنگل هاي قابل دسترسي به آب را بررسي كند د



11

برنامه ريزي اقتصادي و قسمت تأمين و عرضه آب بايد نواحي دسترسي به آب و مخازن آن را شناسـايي

.نمايند

.كنترل كامل نواحي دسترسي به آب انجام نگرفته است -2-3

ارخانه و ريختن زباله و رهـاكردن چندين فعاليت غيرقانوني همچون كشاورزي ، استخراج ماسه ، تخليه ك

اين فعاليت در كـاهش كيفيـت آب خـام ناشـي از ،دام در مسير سدها در آبگير رودخانه ها صورت گرفته

و محتويات آلومينيومي آب نقش دارند و اينطور توصيه مي شود كه ) گل آلود بودن(تأثير افزايشي تيرگي

عـالوه بـر . كامل از طريق امور تنظيم آب صورت گيـرد حفظ و كنترل نواحي دسترسي به آب بايد بطور

تنظيم آب خام ، افراد دولتي تنظيم كننده آب بايد نقش مهمي بعنوان هماهنـگ كننـده بـين ايـن مـوارد

. داشته باشند

.هزينه هاي حق االمتياز آب خام در نظر گرفته نمي شوند و تغيير داده مي شوند 3-3

هزينـه كه را مطالعه نكردند در اين ايالت ها )تصفيه نشده(اي امتياز آب خامهزينه هاطالعات چند ايالت

يك روش باثبـات . در نظر گرفته نمي شوند ، ميزان هزينه مطالبه شده متفاوت مي باشد نيز حق االمتياز

به طـور منطقـي و بوجود آمده را )تصفيه نشده(هزينه آب خام شده بنحويكه براي محاسبه بايد مشخص

. برآورد و باري بر دوش اپراتورهاي مربوط قرار ندهد قول مع

مديريت ضعيف البراتورهاي متمركز و البراتورهاي دستگاه عمل آوري آب . 4-3

تنها چند آزمايشگاه متمركز اين اعتبارات را از استاندارد اعتباري البراتـوار مـالزي يـا بررسيها حاكي است

بغير از آن تمامي البراتورهاي متمركز بـه . شناسايي كرده اند (ISO) سازمان بين المللي استانداردسازي

را انجام دهند اكثـر البراتورهـاي عمـل IVتا Iتجهيزات تست كامل مجهز نيستند تا تست پارامترهاي

آوري آب ، خصوصاً آزمايشگاههاي تحت نظارت دولت تست كيفيت آب را توسط افرادي انجام مي دهند

اعتباري در مقايسه با دستگاههاي عمل آوري آب اجرا شـده توسـط بخـش خصوصـي كه به صالحيت و

بايد مديريت البراتورهاي دستگاههاي عمـل آوري آب و مـديريت متمركـز را كنتـرل دولت . نياز ندارند

. نمايند

سيستم هاي عمل آوري بدون گل و الي در دستگاههاي عمل آوري آب 5-3



12

درنتيجـه ، گـل و الي شـكل . گل و الي نمـي باشـد تصفيهراي سيستم چند دستگاه عمل آوري آب دا

گرفته طي فرايند عمل آوري آب بطور مستقيم به رودخانه هاي پايين دست پيش مي روند و آب رودخانه

1974منطبق با قانون كيفيت محيط زيست سال . است )تصفيه نشده(را آلوده مي كنند كه منبع آب خام

ت محيط زيست اطراف و حفاظت آن ، تمامي اپراتورهاي تسهيالت تـأمين آب بايـد و براي تضمين كيفي

گل و الي يا ضايعات و زباله توليد شده از دستگاه هاي عمـل آوري آب را منطبـق بـا قـوانين / رسوبات

. اجرايي محيط زيست كنترل كنند

.سيستم هاي فلوئوريداسيون غير فعال مي باشند. 6-3

در . ستم هاي فلوئوريداسيون دستگاههاي عمل آوري آب در حال عمل و كاركرد اسـت از سي% 36 صرفاً

mg/l 6/0و mg/l 4/0ميان اين موضوعات كه توسط اپراتورها بوجود مي آيد دامنه محتويات آن بـين

.اسـت تخصيص سـاالنه ناكـافي براي حمايت از هزينه هاي اجرايي .است كه به سختي بدست مي آيد

.مي باشد با افزايش قيمت د و مسائل عرضه و تأمين فلوئوريد همراههزينه خري

برنامه هاي غيراستاندارد شده براي پاكسازي مخازن آب 7-3

افراد دولتي تنظيم كننده مقـررات مربـوط . هيچ برنامه استانداردي براي پاكسازي مخازن آب وجود ندارد

مقامات مربوطه بايد برنامه هـاي . ياز اقدام مي نمايند به آب بر اساس برنامه هاي زمانبندي ، در صورت ن

د كه كيفيت آب نوشيدني را تضمين مـي ناستانداردي را براي پاكسازي مخازن آب و لوله ها در نظر بگير

. نمايد

.مديريت ايستگاه نمونه برداري رضايتبخش نمي باشد 8-3

بازديـدهاي . ده ضـروي هسـتند ايستگاههاي نمونه بـرداري بـراي كنتـرل كيفيـت آب تـأمين شـ

تحقيقاتي از چند ايستگاه نمونه برداري نشان مي دهد كه ايستگاه هاي نمونه برداري مطابق خصوصـيات

نشده اند و اين ايستگاهها به خوبي نگهداري نمي شوند و تجهيـزات ايسـتگاهها صـدمه مربوطه ساخته

در مساجد ، مغازه ها و خانه ها بعنوان ايستگاه هاي نمونه برداري بـه كـار كه و لوله هاي آبي است ديده

. مي روند داراي كد مخصوص نيستند

عملكردهاي اصالحي فوري براي مديريت ايستگاههاي نمونه برداري بايـد توسـط افـراد مسـئول

. تأمين آب انجام گردند



13

.تست كيفيت آب و تست استرليزه انجام نمي شود 9-3

در ميـان تسـت هـاي . تأمين آب تست استرليزه و كيفيت آب را انجام نـداده انـد ينمسئولخي از بر

رورت دارد ضـ كـه موردنياز تست نشتي و فشار ، جريان آب و تست كيفيت آب بدون باكتري مدنظر است

.روش هاي تست كيفيت و استرليزه بطور كامل انجام گردد

نتيجه گيري -4

بر اساس رضايت مصرف كنندگان در مورد كيفيت آب عرضه شده مشخص شـده آناليزهاي موردنظر

اين نظرسنجي از طريق سـطح عملكـرد . ميانگين سطح رضايت مصرف كنندگان مطلوب مي باشد ،اند

ايالـت از ميـان 4كيفيت آب آشاميدني بر طبق برنامه تضمين كيفيت استوار است كه نشان مي دهد تنها

سـطح رضـايت مصـرف بيشتري براي افزايش تالش هاي بايد ولي ي روبرو بوده اند ايالت با نارضايت 13

را مختلفـي مقامـات مربـوط اقـدامات ،بر اساس تحقيقات مديريت آب آشاميدني. صورت گيردكنندگان

. و كنترل كيفيت آب آشاميدني انجام داده اند حفظ جهت

موسسه عالي حسابرسي هند : آلودگي آب در هند -6-5

ساالنه افرادي كه بخاطر آب ناسالم مي ميرند از تمام آنهايي كه در اثر خشونت هايي نظير جنگ مـي

. ميرند بيشتر است

دورنما و برنامه ريزي حسابرسي -1

رودخانه 55رودخانه طويل ، 14ليتر مواد زائد صنعتي و كشاورزي و فاضالب ها به ها در هند ميليون*

. نه كوچك مي ريزد فرعي و چندصد رودخا

.مهمترين منبع آلودگي رودخانه ها ، فاضالب شهري و تخليه مواد زائد صنعتي مي باشد *

بـه همـين . فاضالب توليدي بازيافت مي شود ؛ بقيه به آبهاي اصلي مي ريزد % 30در حال حاضر تنها *

مواد زائد كشاورزي ، . اصلي مي شود دليل ، آلوده كننده ها وارد آبهاي زيرزميني ، رودخانه و ديگر آبهاي

يا آبهاي مزارع كه به سمت رودخانه ها زهكشي مي شوند آلوده كننده مهم ديگر آب مي باشند كه حاوي

درياچه ها و مخازن آب سرتاسر كشور ، بدون استثناء از نظر كيفي بـا درجـاتي . كودها و سموم مي باشد

معموالً آبهاي زيرزميني در مقايسه با آبهاي سـطحي كمتـر بطور كلي. مختلف در حال كنترل مي باشند

.در معرض آلودگي قرار دارند



14

اما در هند جايي كه آبهاي زيرزميني به ميزان زيادي جهت آبياري و اهداف صنعتي مورداستفاده قرار مـي

آب (زش گيرد ، فعاليتهاي مختلف كه مرتبط به آب و زمين بـوده در حـال آلـوده نمـودن ايـن منبـع بـاار

. مي باشد ) زيرزميني

حوزه، اهداف و معيارهاي حسابرسي -2

حوزه حسابرسي

استاني/ فدرال و سطح ايالتي / مرحله در سطح مركزي 2حسابرسي در

فدرال ، مسائل برنامه ريـزي و سياسـي ، مسـائل كفايـت داده هـا ، / حوزه حسابرسي در سطح مركزي

كنترل ، آلودگي رودخانه ها ، درياچه ها و آبهاي سـطحي در هنـد را مسائل مربوط به اصالح معيار جهت

. تحت پوشش قرار داده است

اهداف حسابرسي

موجودي منابع آب تهيه شده اعم از وضـعيت كلـي كيفيـت آب رودخانـه هـا ، درياچـه هـا ، آبهـاي -1

.زيرزميني بطور مناسب در هند ارزيابي شده است

سالمتي موجودات زنده و تأثير آن بر محيط زيست بطور مناسب ارزيابي شـده خطرات آب آلوده براي -2

.است

سياستها ، قانون گذاري ها و برنامه هاي مناسب و كافي تنظيم شده است و موسسات معتبـر و مـوثر -3

جهت جلوگيري از آلودگي، عمل آوري و تجديد آب آلوده رودخانه ها ، درياچه هـا و آب زيرزمينـي طـرح

. اند شده

برنامه ها جهت جلوگيري از آلودگي ، بازيـابي آلـودگي آب آلـوده شـده رودخانـه هـا ، درياچـه هـا و آب

.زيرزميني بطور موثر وكارامد برنامه ريزي ، اجرا و اصالح شده است

. بودجه ها بصورت اقتصادي و كارآمد جهت دستيابي به هدف كاهش آلودگي آب استفاده شدند -4

ارهاي مناسب توسط دولت براي نشان دادن صحت معيارها جهت دفع آلودگي آب مطرح شده سازو ك -5

.است

برنامه هاي كنترل آلودگي در كاهش ميزان آلودگي آب زيرزميني ، آب سطحي و كيفيت بازيـابي آب -6

.موفق بوده است



15

ضوابط حسابرسي

1969) جلوگيري و كنترل آلودگي (قانون آب -1

كميته جهاني توسعه پايدار كنفرانس سازمان ملل براي محـيط زيسـت و توسـعه در 21سه دستور جل -2

. برگزار شد 1992در ژوئن كه ريو

دستورالعمل هاي اجرا ، كنترل ، برنامه حفظ رودخانه و درياچه ملي -3

2002خط مشي آب ملي -4

2006سياست محيط زيست ملي -5

يت كامل منابع آب خصوصاً مديريت كامل حوزه رودخانه و حوزه درياچهاجراي دستورالعمل ها جهت مدير -6

(UNEP)رهنمودهاي برنامه محيط زيست ملل متحد ) و

نمونه گيري حسابرسي

نمونه حسابرسي را بر حسب ارزيابي خطراتي نظير هزينه ، بحران پروژه در كنترل آلودگي و واكنش مردم

.انتخاب كرديم نسبت به آگهي موجود در روزنامه ها

پـروژه 140رودخانه در نوزده ايالت كه در حال ارزيابي بـوده اسـت ، 24پروژه كنترل آلودگي 1079از -

.رودخانه را حسابرسي نموديم 24براي

ايالـت را مـورد مطالعـه و بررسـي 14پروژه در 22ايالت ، 14درياچه در 58از ميان پروژه هاي حفظ -

.قرار داديم

سد را براي ارزيابي و كنتـرل برنامـه هـاي مربـوط بـه آلـودگي آب 116سد در هند، 6053جموع از م -

.زيرزميني مورد بررسي قرار داديم

ايالـت هنـد را مـورد 24همچنين حسابرسي ، ساختارهاي اجرايي و فعاليتهاي مربوط بـه آلـودگي آب در

. بررسي و مطالعه قرار داد

برسي يافته هاي حسابرخي از . 4

چهارچوب قانون گذاري و سياست

آلودگي آب به اندازه كافي در هيچ سياستي در هنـد -

/ موردتوجه قرار نگرفـت ، هـم ، در سـطح سـنترال

.ايالتي / فدرال و هم در سطح استاني



16

در غياب سياست خاص براي آلودگي آب كه پيشـگيري از آلـودگي ، از بـين بـردن آب آلـوده و بازيـابي

وژي عمده آب آلوده را به ثبت مي رسـاند ، تالشـهاي دولـت در ايـن نـواحي تأكيـد و فشـار الزم را اكول

.نخواهد داشت

برنامه ريزي براي كنترل آلودگي روخانه

ها ، درياچه ها و آب زيرزميني

وزارت اصـلي برنامه ريزي الزم در مشاهده شده كه

) MOEF( مسئول كنترل آلودگي در سطح فدرال

.ايالتها انجام نشده است / دادي از استانها و تع

درياچـه هـا و گونـه هـاي / فهرست كامل رودهـا -

.به آنها مربوط مي شود ) تاج(سنگ

.شناسايي سطوح آلودگي موجود در رودها و درياچه ها از لحاظ شاخص هاي بيولوژيكي -

شناسايي و سنجش آلودگي رودها ، درياچه ها و آب زيرزميني -

.ناسايي و سنجش فعاليتهاي بشري كه بر كيفيت آب تأثير مي گذارد ش -

ارزيابي خطرات آب آلوده بر روي سالمتي و محيط زيست -

.دستيابي به حوزه رودخانه براي كنترل آلودگي رودها و درياچه ها اتخاذ نشده بود -

سـعه نيافتـه بـود و اجـراي آن بـا درياچه تو/ اهداف كيفيت آب ، پارامترهاي همتراز براي هر رودخانه -

.شكست مواجه شد

ارزيابي برنامه ها بـراي كنتـرل آلـودگي

رودها ، درياچه ها و آب زيرزميني

برنامه هاي فعلي جهت كنتـرل آلـودگي رودهـا ، -

. درياچه ها و آب زيرزميني كافي نبوده اند

ايجاد سـازمان بـراي مـديريت برنامـه در كنتـرل -

درياچـه هـا و آب زيرزمينـي كـافي آلودگي رودها ،

.نبوده است

شموليت رودخانه ها و درياچـه هـا در برنامـه هـا -

جهت كنترل آلودگي رودخانـه هـا و درياچـه هـا بـا

.كمبود مواجه است

اجراي پروژه هاي پذيرفته شده جهت جلوگيري از -

ايـن پـروژه هـا % 82. آلودگي ها رضايت بخش نبود



17

ريزي شده براي اتمام ، به پايـان بعد از تاريخ برنامه

كـرور بنـا 27/251پروژه كه بـا ارزش 28. رسيدند

اجراي . نهاده شدند هنوز مورد استفاده واقع نشده اند

ايالتها در زمينه دستيابي زمين ، / پروژه هاي استانها

ــي، ــل تراش ــاً جنگ ــروري ، خصوص ــاي ض مجوزه

مشكالت تكنيكي ، مشكالت پيمانكاران و غيـره بـا

.موانع مواجه است

برنامه ي جلوگيري از آلودگي درياچه ها ، در دستيابي به هدف حفظ و بـازگرداني درياچـه هـا در هنـد -

پروژه ي نمونه تكميل شدند و بقيه بعد از تاريخي كه بايد تكميـل مـي 22فقط دو تا از .موثر نبوده است

قاومت شعبه هاي محلي در برابر سـاختار پيشـنهادي مشكالتي مانند م. شدند ادامه يافتند و يا رها شدند

تجهيزات اصالح فاضالب و غيره ، بحث بر سر مكان ، ناتواني در جلوگيري از جريان فاضـالب ، فـراهم

.نبودن زمين و غيره در عدم تكميل پروژه ها دخيل بوده اند

.طلوب و دلخواه را نداشته است بنابراين برنامه هاي كنترل آلودگي رودها و درياچه ها در هند نتايج م

اصــالح برنامــه هــا جهــت كنتــرل

آلــودگي رودها،درياچــه هــا و آب

زيرزميني

بازرسي و اصالح پروژه هاي در حال انجام جهـت -

جلوگيري از آلودگي رودها و درياچه ها در سه سطح

اسـتاني و سـطح /سطح محلي ، سطح ايـالتي : يعني

.سنترال كافي نبوده است/ فدرال

شبكه ي اندكي جهـت پيگيـري آلـودگي رودهـا، -

درياچه ها و آبهاي زيرزميني موجود است همچنـان

تعداد ايستگاه هـاي اصـالحي كـافي نيسـتند ،هـيچ

زمان دقيقي براي اصالح كيفيت آب وجـود نـدارد و

داده هاي كيفيت آب به اندازه ي كافي منتشر نشده

.است



18

نتايج كلي

د را با اهداف حسابرسي مشخصي آغاز كرديم كه اين اهـداف در تـالش حسابرسي آلودگي آب در هن

بوده تا نماهاي كلي سايت ، برنامه ها، سازمان ها و ابتكارات اتخاذ شده توسط نمايندگان استاني و فدرال

همچنين تالش كرديم تا دسترسـي بـه . كه به آلودگي آب در هند توجه داشته اند مورد بررسي قرار دهد

ي مربوط به آلودگي آب ، ارزيابي خطرات سالمتي و محيط زيست و حفـظ معيارهـا بـا توجـه بـه داده ها

همچنين در پايان به بررسي اين موضوع پرداختيم كـه آيـا . آلودگي آب در هند را مورد بررسي قراردهيم

رسـي بر. ؟تالش براي تميز كردن رودها و درياچه ها در هند موجب پيشرفتي در كيفيـت آب مـي شـود

ايالـت هنـد گسـترش 25سد در 116درياچه و 22رودخانه ي آلوده ، 24پروژه در طول 140حسابرسي

بر خالف اهداف تنظيم شده براي تحقيق و مطالعه ، تمامي يافته ها منتهي به نتايجي شد كـه در . يافت

:زير آمده است

ه ها و آب زيرزميني در هنـد ب مهيا نشد و وضعيت كلي آب در رودها ، درياچآّ فهرست منابع •

.به طور كافي و مناسب مورد بررسي قرار نگرفت

خطرات آب آلوده براي سالمتي موجودات زنده و تاثير آن بر محيط زيست به طور مناسـب و •

.كافي مورد بررسي قرار نگرفت

برنامه ها ، قانون گذاري ها و سياست هاي كافي تنظيم نشـدند و سـازمانهاي معتبـر جهـت •

لوگيري ازآلودگي ، اصالح و بازيابي آب آلوده ي رودها ، درياچه ها و آب زيرزمينـي كـاري ج

.نكرده اند

برنامه ها جهت جلوگيري از آلودگي ، اصالح و بازگرداني آب آلوده ي رودهـا ، درياچـه هـا و •

.آب زيرزميني ، به طور موثر و كارآمد طرح ريزي ، اجرا و اصالح نشده اند

.جهت كاهش آلودگي آب به طور اقتصادي و پر بازده مورد استفاده قرار نگرفتند الزمبودجه •

مكانيزم هاي كافي و مناسب توسط دولت جهت حفظ شاخص ها به منظور كاهش آلـودگي ، •

.انجام نشد

برنامه ها براي كنترل آلودگي در كاهش سطوح آلـودگي آب زيرزمينـي و آبهـاي سـطحي و •

.فقيت انجام نشدبازيابي كيفيت آب با مو



19

توصيه ها

الزم است كه سازمانهاي سطح فدرال در سياستشان در مورد آلودگي آب ، جلوگيري و كنترل آلودگي

نماينـدگان سـطح فـدرال . آب و همچنين بازيابي وضعيت زيست محيطي آب را مورد توجـه قـرار دهنـد

با آن وزارت منابع آب و همه ي ايالتهـا خصوصاً محيط زيست و جنگلها بايد مراحلي را آغاز نمايند، همراه

همچنـين بايـد . بايد فهرستي جامع از تمامي رودها، درياچه ها و منابع آب زيرزميني در هند تهيه نماينـد

. تحقيقي انجام دهند اين كار همچنين بايد در حوزه ي عمومي و مردمي انجام شود

كـه مسـئول كنتـرل ) MOEF(ي رياست وزارت در سطح فدرال براي مسائل مربوط به آلـودگ •

ايـن .آلودگي است بايد تالشش را در زمينه ي توسعه ي شاخص هاي بيولوژيكي شدت بخشـد

تالشها بايد در اين مورد باشد كه آيا همبستگي عملي اكوسيستم هاي آبزي حفاظـت شـده مـي

. باشند

كـه بـراي درحـالي ) MOEF(رياست وزارت در سطح فدرال براي مسائل مربوط بـه آلـودگي •

كاهش آلودگي همه ي رودخانه ها و درياچه ها در كشور برنامه ريـزي مـي كنـد، بايـد نزديـك

. حوزه ي رودخانه را مورد توجه قرار دهدشدن به

ــودگي • ــه آل ــوط ب ــراي مســائل مرب ــدرال ب ) MOEF(الزم اســت رياســت وزارت در ســطح ف

ب زيرزمينـي را بـه ثبـت رسـاند كـه بـه استانداردهاي اجباري كيفيت آب درياچه ها، رودهـا و آ

الزم است جرايمي براي متخلفان استاندارد كيفيت آب . سالمتي بشر و اكوسيستم كمك مي كند

در رابطه با وزارت كشاورزي استاندارد هـايي MOFهمچنين الزم است كه . درنظر گرفته شود

كه اين آلـودگي هـا ناشـي از براي آلوده كننده هايي از قبيل نيتروژن، فسفر و غيره توسعه دهد

شيوه هاي كشاورزي، استفاده از سموم و كودها مي باشند كه منابع آلـودگي كشـاورزي يكـي از

. بزرگترين منابع آلودگي مي باشند

در حال حاضر سازمانهاي چندگانه اي هستند كه به حفاظت رودخانه و درياچه مرتبطند، دقيقـاً از •

الزم اسـت ايـن عملكردهـا بـراي همـاهنگي و . اجرا و اصـالح برنامه ريزي گرفته تا مرحله ي

. پاسخگويي بهتر در سايه ي يك سازمان يكپارچه شود



20

در سطح فدرال و استاني سازمانها بايد اطمينان حاصل كنند كه پـروژه هـا جهـت كنتـرل انـواع •

رودهـا و آلوده كننده هاي واردشده به درياچه ها شامل پـروژه هـايي بـراي حفاظـت و بازيـابي

درياچه ها خصوصاً فاضالبها و كشاورزي مي باشد كه به اسـتفاده ي بـيش از حـد مـواد مغـذي

. درياچه ها منتهي مي شود

بايد اطمينـان حاصـل ) MOEF(رياست وزارت در سطح فدرال براي مسائل مربوط به آلودگي •

اي جلوگيري از آلودگي كند كه تمامي درياچه ها با تعدي مواجهند و نتيجه شامل برنامه هايي بر

همچنين همه ي دولتهاي ايالتي بايد مناطق زيست حفاظتي اطراف درياچـه . درياچه ها مي باشد

. به طوري كه از تخطي در ساحل جلوگيري شود مشخص نمايندها را رسماً

كارشناس ارزيابي كيفيت آب در سطح فدرال و كميتـه ي بررسـي كيفيـت آب در اسـتانها بايـد •

. د طوري كه بتواند به عنوان يك گروه جامع براي مسائل آلودگي آب عمل كندتقويت شو

ايالتها بايد شهروندان را مستلزم ارائه پيشنهادات و اصالح برنامه ها جهت كنترل آلـودگي رودهـا •

اين امر به برانگيختن حمايت جامعه ي مدني بـراي پـروژه هـاي ارائـه شـده . و درياچه ها كنند

. بنابراين پروژه ها از طرف مردم محلي با مقاومت كمتري مواجه مي شوند ،كمك خواهد كرد

كميته ي كنترل شهروندان و كميته هاي كنتـرل درياچـه در سـطح محلـي بايـد جهـت ايجـاد •

. بازخورد براي اجراي موثرتر تاسيس شوند

تـرل شبكه ي كنترل بايد براي دست يابي به داده هـاي كيفـي بهتـر بـا تغييـر محـل هـاي كن •

. ايستگاهها و طبقه بندي مجدد آنها به ايستگاههاي جريان، روند و خط اصـلي را تقويـت نمايـد

بايد زمان واقعي اصالح سـازي را اغـاز كنـد بـه طـوري كـه پـرچم هـاي MOEFهمچنين

به محض اينكه سطح آلودگي به طور هشـدار دهنـده افـزايش يافـت، بـاال رود و )اخطارها(قرمز

. الحي به موقع انجام شودعملكرد مفيد و اص

تاثير و نتايج . 5

در زمـان . شد منتشر به پارلمان ارائه شد و به طور گسترده در مطبوعات 2011اين گزارش در دسامبر

يك نقشه ي راه بـراي اجـراي توصـيه كميته اي كنفرانس، بحث گزارش حسابرسي كنفرانس خروجي،



21

و وزارت منـابع آب، وزارت MOEFشـامل نماينـدگان كميتـه . دنهاي حسابرسي در گزارش، تنظيم كن

. بود CAGتوسعه ي شهري و نماينده ي

عمل آوري فاضالب، ارزيابي تقويت كيفيت فوري جهتطرحهايي مثل برنامه عملكرد مذكور كميته

نمـود تـا توصـيه هـاي ايـراد شـده توسـط مشـخص آب، قانون كميته كنترل در سطح ايالتي و غيره را

. هند اجرايي گردد SAI گزارشات

چالشهاي مواجه شده در طول مدت حسابرسي -6

آلودگي رودخانه ها ) ميزان(فقدان اطالعات بابت سطوح -1

. سال قدمت دارند 5عدم وجود بعضي گزارشات در ارتباط با اجراي پروژه ها، بويژه آنهايي كه بيش از -2

درنتيجـه خطـوط : يري از آلودگي رودخانه هـا و آبگيرهـا تعدد مقامات مرتبط با برنامه ها جهت جلوگ -3

. ارتباط خيلي روشن نمي باشد

. استان انجام شد/ ايالت 23هماهنگي حسابرسي كه بطور همزمان در -4

بنـابراين حسابرسـان مـي بايسـت . ماهيت بعضي از مفاهيم مرتبط با كنترل آلودگي علمي مي باشند -5

جامع آنها نيز برطرف مي شد تا به آنها درخصـوص مسـائل فنـي آب آلـوده آموزش داده شوند و نيازهاي

. آگاهي بهتري داده شود

درس هاي آموخته شده -7

ارزش هاي افزوده بسيار خوب از طريق مشورت بـا ذينفعـان خـارجي و آنهـايي كـه قبـل از انتخـاب -1

. موضوع در حال كار كردن در اين رشته مي باشند

در روزنامه ها به ما عالئم خيلي خوبي از مقياس و ابعاد مسائل مرتبط بـا حسابرسـي قرار دادن آگهي -2

. داده است

. تدارك برنامه ريزي يك سال كامل جهت تهيه گزارش -3

::::سطح ما در مقايسه با كشورهاي ديگرسطح ما در مقايسه با كشورهاي ديگرسطح ما در مقايسه با كشورهاي ديگرسطح ما در مقايسه با كشورهاي ديگر ----6666

قـدمت ايـن نـوع حسابرسي زيست محيطي در جهان موضوع جديد و جواني است ليكن در كشور ما

ميـان سـران كشـورهاي ) موسوم به اجالس زمين(چند ماه بعد از كنفرانس ريو. حسابرسي جوان تر است

، موسسات عالي حسابرسي كشورهاي عضـو اينتوسـاي نيـز ) سال پيش 20حدوداً (1992جهان در سال



22

چنـد طـي كشور ما در حاليكه تصميم گرفتند كه حسابرسي زيست محيطي را وارد حسابرسي دولتي كنند

.حسابرسي هاي زيست محيطي خود را شروع نموده استسال اخير

بنابراين اگر ما بخواهيم مقايسه اي داشته باشيم اين اختالف زماني را بايد در نظر بگيريم ولي با ايـن

سابرسـي وجود بين سطح حسابرسي خودمان با كشورهاي عضو كارگروه در ارتباط با كيفيت انجام كـار ح

هاي زيست محيطي نسبت به خيلي از كشورها در سطح آسيا عقب نيستيم اگرچه حدود دو سـال هسـت

كه به عضويت اينتوساي درآمديم ولي بلحاظ وسعت كار و حجم سرمايه گذاريها بـويژه در زمينـه نيـروي

.انساني محدوديتها و كمبودهايي داريم كه بايد راهكاري براي آن پيدا كرد

از اجــالس كــارگروه حسابرســي زيســت محيطــي از اجــالس كــارگروه حسابرســي زيســت محيطــي از اجــالس كــارگروه حسابرســي زيســت محيطــي از اجــالس كــارگروه حسابرســي زيســت محيطــي كســب شــدهكســب شــدهكســب شــدهكســب شــده يــاتيــاتيــاتيــاتتجربتجربتجربتجرب ----7777

آسوساي آسوساي آسوساي آسوساي

نيمـي از موسسـات عـالي حسابرسـي تجربـه همكـاري و بر اساس تحقيقي كه اينتوساي انجام داده -1

امـروزه ، .مشاركت با ساير موسسات عالي حسابرسي ، در حسابرسي موضوعات زيست محيطي داشته اند

شرايط مطلـوبي بهـره مـي بـرد كـه تقريبـاً تمـامي ملـل اهميـت حسابرسي زيست محيطي مشترك از

آنها حسابرسي زيست محيطي را به صـورت عملـي، SAIموضوعات زيست محيطي را شناسايي كرده و

.انجام مي دهند

منتشـر شـده INTOSAIدر مورد حسابرسي مشترك كه توسط 2007بر طبق دستورالعمل هاي سال

انجـام شـده 2007و 1995برسي زيست محيطي مشترك بين سال هاي برنامه حسا 57است ، مجموعاً

است كه بسياري از موضوعات همچون حفظ محيط زيست دريايي ، منابع آبزي ، تغييرات اقليمي ، پـارك

طـرح هـاي كـاري . هاي ملي، ذخاير طبيعي، محيط زيست رودخانه را تحت پوشش خود قرار مـي دهـد

INTOSAI WGEA هـر « نشان مـي دهـد كـه 2011 – 2013و 2008 -2010براي سال هاي

WGEA منطقه اي بايد حداقل با يك برنامه حسابرسي زيست محيطي مشترك سازمان دهي شـود. «

.اين نيازها تا حد زيادي پيشرفت حسابرسي زيست محيطي مشترك را افزايش داده است

برخـي .بايـد تـالش بيشـتري كنـيم ما در اين زمينه واقعاً نسبت بـه سـاير كشـورهاي عضـو آسوسـاي

در حسابرسـي هـاي مشـترك .كشورهاي عضو آسوساي با هم اقدام بـه حسابرسـي مشـترك كـرده انـد

البتـه اقـداماتي هـم در شـرف . تجربيات و دانش روز منتقل مي شود ضمن اينكه اثربخشي بيشتري دارد



23

يطـي دريـاي خـزر را بـراي ديوان محاسبات كشور گزارش حسابرسي زيست محبعنوان مثال انجام است

روسيه اعالم آمادگي نموده كهكشورهاي حوزه درياي خزر ارسال و در خواست حسابرسي مشترك نموده

است

روي آن تمركـز كـرده موسسات عالي حسابرسـي ي كهموضوعاتو مشكالت زيست محيطي كشورها -2

آن، هوا و آلـودگي آن،تغييـرات آب و و آلودگي) آشاميدني،رودخانه ها و درياها و درياچه ها(آبشامل اند

تقريباً كم و بـيش موضـوع مـورد حسابرسـي كشـورهاي عضـو هستند كه هوايي، جنگل و قطع درختان

.كارگروه است

در كشـورهاي عضـو بـويژه در بعـد نيـروي انسـاني سرمايه گذاري هاي انجام شـده وسعت و حجم -3

پيشـرو در آسـيا در زمينه حسابرسي زيست محيطـي مثالً دو كشوري كه .ما استكشور كارگروه بيش از

نفر حسابرس محيط زيست دارنـد يـا 600نفر و 1000هستند يعني هند و چين هر كدام به ترتيب تعداد

60حـدود كه تقريباً يك پنجم كشور ما وسعت و يك سـوم جمعيـت دارد موسسه عالي حسابرسي مالزي

انجام حسابرسي هاي زيست محيطي مسـتمر بنابراين داردمحيطي نفر پرسنل در زمينه حسابرسي زيست

.است و با كيفيت مستلزم تامين نيروي انساني كافي و متخصص

شـود مـي كشـورها انجـام توسـط هاي زيست محيطي كـه حسابرسي و گزارشات مربوط به اقدامات -4

نتوسـاي و آسوسـاي و مي گردد و در سايتهاي دو سـازمان اي به آسوساي و اينتوساي منعكس توسط آنها

كارهاي متعـددي تـا .ضعف داريم حاليكه ما در اين زمينهدر مجالت مربوط بصورت خبري درج مي شود

خيلي از كشورها كـوچكترين كـاري كـه .كنون انجام شده است ليكن به اين دو سازمان منعكس نكرديم

.مي كنند تبليغ مي كنند ليكن اين موضوع توسط ما مغفول مانده است

كشورهاي پيشرو مـثالً چـين و هنـد را فـاكتور (، در آسوساي اگرچه در خصوص سطح كيفي كارمان -5

ليكن استانداردها و دستورالعملهاي اينتوساي بايد بطـور مينسبت به كشورهاي آسيايي عقب نيست )بگيريم

نتوسـاي داشـتم وي البته طي صحبتي هم كه با نماينده اي. .جد و وسيع در برنامه كاري مد نظر قرار گيرد

را در قـاره كشورهاي چين، هند در آسيا ،انگلستان و نروژ در اروپا آفريقاي جنوبي را در قاره آفريقا و كانادا

. آمريكا جزو كشورهاي پيشرو در زمينه حسابرسي زيست محيطي برشمرد

نتوسـاي اگر بخواهيم حرفي براي گفتن در كارگروههـاي حسابرسـي زيسـت محيطـي آسوسـاي و اي -6

داشـت، بايـد پـژوهش هـا و )WGEA(داشته باشيم بايد حضوري فعـال در كارگروههـا و كارگاههـاي



24

گزارش هاي مستمر زيست محيطي تهيه نمود،بايد جلسات هم انديشي و تبادل اطالعات دو جانبه و چند

الزم را به جانبه با اعضاي كارگروه حسابرسي زيست محيطي آسوساي داشته باشيم و در مقابل كمكهاي

اگرچـه WGEA بنابراين عضويت در. منظور انجام حسابرسي هاي زيست محيطي از كارگروهها بگيريم

.يك گام رو به پيش بوده ولي كافي نيست

˘ˇˆ · 15875 /6515 14155 /6471 : ˝˛˚ ˜ ! 23 ˘ ˇ - - - www .dmk .ir pria @dmk .ir 88889870...

Documents

Transcript of ˘ˇˆ · 15875 /6515 14155 /6471 : ˝˛˚ ˜ ! 23 ˘ ˇ - - - www .dmk .ir pria @dmk .ir 88889870...