หน่�วยที่�� 1 การสื่��อสื่าร

ข้�อมู�ล

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

1

การสื่��อสื่ารข้อมู�ล

ความูหมูายข้องการสื่��อสื่าร และพื้��นฐานการสื่��อสื่าร

ข้อมู�ล

ร�ปแบบทิ�ศทิางการสื่�งสื่�ญญาณสื่��อสื่าร

รห�สื่แทินข้อมู�ลช่�องสื่�ญญาณการสื่��อสื่าร

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

ผั�งมูโน่ที่�ศน่�

2

1

•การสื่� �อสื่ารข้อมู�ลในคอมูพื้�วเตอร&เหมู�อน หร�อแตกต�างจากการสื่� �อสื่ารข้องมูน(ษย&อย�างไร

2

•หากไมู�มู+การสื่� �อสื่าร คอมูพื้�วเตอร&จะทิ,างานได้หร�อไมู� อย�างไร

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

ลองคิ�ด ลองตอบ

3

ความูหมูายข้องการสื่��อสื่ารและพื้��นฐานการสื่��อสื่ารข้อมู�ลใช่ประกอบแผนการจ�ด้การเร+ยนร� ทิ+� 2

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

4

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

องคิ�ประกอบข้องการสื่��อสื่ารข้�อมู�ล

5

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

องคิ�ประกอบข้องการสื่��อสื่ารข้�อมู�ล

5. โพื้รโทิคอล (Protocol)

2. ผ�ร �บข้อมู�ล (Receiver)

1. ผ�สื่�งข้อมู�ล (Sender)

3. ข้อมู�ล (Data)

4. สื่��อน,าข้อมู�ลหร�อต�วกลาง (Medium)

สื่��งทิ+�ทิ,าหนาทิ+�สื่�งข้อมู�ลไปย�งจ(ด้หมูายทิ+�ตองการ

สื่��งทิ+�ทิ,าหนาทิ+�ร �บข้อมู�ลทิ+�สื่�งมูาจากผ�สื่�ง

สื่��งทิ+�ผ�สื่�งตองการสื่�งไปย�งผ�ร �บ

สื่��งทิ+�ทิ,าหนาทิ+�เป0นต�วกลางในการน,าข้อมู�ลจากผ�สื่�งไปย�งผ�ร �บ

กฎเกณฑ์& ข้อตกลง หร�อว�ธี+การในการสื่��อสื่ารข้อมู�ล

ร�ปแบบทิ�ศทิางการสื่�งสื่�ญญาณสื่��อสื่าร

ใช่ประกอบแผนการจ�ด้การเร+ยนร� ทิ+� 3

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

7

8

ที่�ศที่างการสื่��อสื่ารข้�อมู�ล

duplex Half-Duplex

Full-Duplex

Simplex

9

1. การสื่��อสื่ารข้�อมู�ลแบบที่�ศที่างเด�ยว (Simplex) เป0นการสื่��อสื่ารข้อมู�ลทิ+�มู+ผ�สื่�งข้อมู�ลทิ,าหนาทิ+�สื่�งแต�เพื้+ยงผ�เด้+ยว และผ�ร �บ ทิ,าหนาทิ+�ร �บข้อมู�ลแต�เพื้+ยงอย�างเด้+ยว เช่�น การฟั5งว�ทิย( การด้�โทิรทิ�ศน& การฟั5งเสื่+ยงประกาศ การอ�านหน�งสื่�อ เป0นตน

ที่�ศที่างการสื่��อสื่ารข้�อมู�ล

Simplex Transmission

10

2. การสื่��อสื่ารข้�อมู�ลแบบสื่องที่�ศที่างสื่ล�บก�น่ (Half Duplex) เป0นการสื่��อสื่ารข้อมู�ลทิ+�ผ�สื่��อสื่ารจะผล�ด้ก�นเป0นผ�ร �บและสื่�งข้อมู�ล เช่�น ว�ทิย(

สื่��อสื่าร (Radio Communication) เป0นตน

Half-Duplex Transmission

11

3. การสื่��อสื่ารข้�อมู�ลสื่องที่�ศที่างพร�อมูก�น่ (Full Duplex) เป0นการสื่��อสื่ารทิ+�สื่ามูารถสื่�งมู�ลโตตอบก�นได้ทิ�นทิ+ โด้ยไมู�ตองรอใหสื่�งข้อมู�ลเสื่ร7จก�อน เช่�น การสื่นทินาผ�านโทิรศ�พื้ทิ& การสื่นทินาผ�านเคร�อข้�ายอ�นเทิอร&เน7ต เป0นตน

Full-Duplex Transmission

สื่าระน่�าร��

การเร+ยกว�ทิย(สื่��อสื่าร น�ยมูเร+ยกช่��อว�ทิย(ตามูด้วยหน�วยงานหร�ออาช่+พื้ทิ+�ใช่ว�ทิย(สื่��อสื่ารน��น เช่�น ว�ทิย(ต,ารวจ ว�ทิย(ทิหาร

และว�ทิย(สื่ายการบ�น

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

12

13

ชน่�ดข้องสื่�ญญาณ

สื่�ญญาณแอน่ะล(อกAnalog Signal

สื่�ญญาณด�จิ�ตอลDigital Signal

14

สื่�ญญาณแอน่ะล(อก (ANALOG SIGNAL)

เป0นสื่�ญญาณต�อเน��องในร�ปแบบคล��น สื่ามูารถแทินล�กษณะข้องสื่�ญญาณได้ด้วยร�ปกราฟัคล��นไซน& (Sine wave) ซ9�งมู+ค�าความูถ+� (frequency) เทิ�าก�บจ,านวนรอบข้องคล��นทิ+�เคล��อนทิ+�ใน 1 ว�นาทิ+ เช่�น สื่�ญญาณเสื่+ยงในสื่ายโทิรศ�พื้ทิ& และสื่�ญญาณเสื่+ยงทิ+�สื่�งจากว�ทิย(

กราฟข้องสื่�ญญาณแอน่ะล(อก

1 รอบ

15

สื่�ญญาณด�จิ�ที่�ล (DIGITAL SIGNAL)

เป0นสื่�ญญาณไมู�ต�อเน��องในร�ปแบบกราฟัสื่+�เหล+�ยมู (Square Graph) สื่�ญญาณมู+การเปล+�ยนแปลงไมู�ปะต�ด้ปะต�อ การสื่�งข้อมู�ลจะตองแปลงข้อมู�ลใหอย��ในร�ปแบบด้�จ�ทิ�ลหร�อ 0 และ 1 ก�อนแลวจ9งแปลงใหอย��ในร�ปแบบข้องสื่�ญญาณอ+กทิ+หน9�ง มู+หน�วยว�ด้เป0นบ�ตต�อว�นาทิ+ หร�อ bit per second (bps)

กราฟข้องสื่�ญญาณด�จิ�ที่�ล

สื่าระน่�าร��

เฮิ�รตซ& (Hertz) ค�อ หน�วยความูถ+�ข้องสื่�ญญาณ แอนะล7อก ซ9�ง

สื่ามูารถว�ด้ได้โด้ยการน�บจ,านวนรอบ ข้องสื่�ญญาณทิ+�เก�ด้ข้9�นภายใน 1

นาทิ+

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School 16

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

ร�ปแบบข้องการถ่�ายโอน่ข้�อมู�ล

17

การสื่�งสื่�ญญาณข้อมู�ลแบบอะซ�งโครน�สื่ (Asynchronous Transmission)

การสื่�งสื่�ญญาณข้อมู�ลแบบซ�งโครน�สื่ (Synchronous Transmission)

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

การสื่�งสื่�ญญาณข้�อมู�ลแบบอน่,กรมู (SERIAL DATA TRANSMISSION)

18

ค�อ การสื่�งสื่�ญญาณข้อมู�ลคร��งละ 1 บ�ต เร+ยงก�นไปบนสื่ายสื่�ญญาณเสื่นเด้+ยวก�นจนครบสื่��อทิ+�ใช่จะมู+เพื้+ยง 1 ช่�องสื่�ญญาณ ซ9�งมู+ราคาถ�กกว�าสื่��อทิ+�มู+หลายช่�องสื่�ญญาณ แต�การสื่�งข้อมู�ลล�กษณะน+�จะช่า จ9งตองใช่ระยะเวลานานจนกว�าจะสื่�งครบ

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

1. การสื่�งสื่�ญญาณข้�อมู�ลแบบอะซิ�งโคิรน่�สื่ (ASYNCHRONOUS TRANSMISSION)

19

ค�อ การสื่�งสื่�ญญาณข้อมู�ลทิ+�ไมู�มู+การประสื่านจ�งหวะการทิ,างานระหว�างอ(ปกรณ&สื่�งสื่�ญญาณก�บอ(ปกรณ&ร�บสื่�ญญาณ โด้ยอ(ปกรณ&สื่�งสื่�ญญาณจะแยกข้อมู�ลเพื้��อสื่�งสื่�ญญาณทิ+ละต�วอ�กษร จนครบ 1 ต�วอ�กษะ ซ9�งเทิ�าก�บ 8 บ�ต แลวจะก,าหนด้จ(ด้เร��มูตนและจ(ด้สื่��นสื่(ด้ข้องบ�ตแต�ละต�วอ�กษรอย�างช่�ด้เจน เช่�น การใช่บร�การไปรษณ+ย&อ�เล7กทิรอน�กสื่&

อ(ปกรณ&สื่�ง

สื่�ญญาณ

01010001

อ(ปกรณ&ร�บ

สื่�ญญาณ

01010001

01 0 1 0

0 0 1 01 0 1 0

0 0 1 01 0 1 0

0 0 1

สื่ายสื่�ญญาณการสื่�งสื่�ญญาณข้�อมู�ลแบบอะ

ซิ�งโคิรน่�สื่

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

2. การสื่�งสื่�ญญาณข้�อมู�ลแบบซิ�งโคิรน่�สื่ (SYNCHRONOUS TRANSMISSION)

20

ค�อ การสื่�งสื่�ญญาณข้อมู�ลทิ+�มู+การประสื่านจ�งหวะการทิ,างานระหว�างอ(ปกรณ&สื่�งสื่�ญญาณก�บอ(ปกรณ&ร�บสื่�ญญาณ เพื้��อใหมู+การทิ,างานอย�างสื่อด้คลองเป0นจ�งหวะ โด้ยสื่�ญญาณข้อมู�ลจะถ�กจ�ด้สื่�งเป0นกล(�มูเร+ยงก�บไปอย�างต�อเน��อง เช่�น การสื่��อสื่ารระหว�างฮิาร&ด้แวร&ภายในระบบคอมูพื้�วเตอร& ซ9�งตองสื่�งสื่�ญญาณข้อมู�ลด้วยความูเร7วสื่�ง

อ(ปกรณ&สื่�ง

สื่�ญญาณ

01010001

อ(ปกรณ&ร�บ

สื่�ญญาณ

01010001

0 1 0 1 0 0 0 1

สื่ายสื่�ญญาณ

0 1 0 1 0 0 0 1 0 1 0 1 0 0 0 1 0 1 0 1 0 0 0 1

การสื่�งสื่�ญญาณข้�อมู�ลแบบซิ�งโคิรน่�สื่

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School 21

การสื่�งสื่�ญญาณข้�อมู�ลแบบข้น่าน่ (PARALLEL DATA TRANSMISSION)

ค�อ การสื่�งข้อมู�ลคร��งละหลาย ๆ บ�ต ข้นานก�นไปบนสื่ายสื่�ญญาณตามูจ,านวนบ�ตข้องข้อมู�ลน��นเช่�น การสื่�งข้อมู�ลคร��งล�ะ 8 บ�ต สื่��อทิ+�ใช่จะตองมู+ช่�องสื่�ญญาณอย�างนอย 8 ช่�องสื่�ญญาณ การสื่�งสื่�ญญาณจะทิ,าได้เร7วกว�าแบบอน(กรมู เพื้ราะสื่ามูารถสื่�งข้อมู�ลได้ทิ+ละหลาย ๆ บ�ต แต�ตองใช่สื่��อทิ+�มู+ค(ณภาพื้สื่�งและราคาแพื้ง

รห�สื่แทินข้อมู�ล

ใช่ประกอบแผนการจ�ด้การเร+ยนร� ทิ+� 4

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School 22

รห�สื่แที่น่ข้�อมู�ล (DATA CODE)

คอมูพื้�วเตอร&ทิ,างานด้วยหล�กการทิางอ�เล7กทิรอน�กสื่&ทิ+�แทินสื่�ญญาณทิางไฟัฟั=าด้วยต�วเลข้ 0 และ 1 ซ9�งเป0นต�วเลข้ในระบบเลข้ฐานสื่อง แต�ละหล�กเร+ยกว�าบ�ต เมู��อน,าต�วเลข้หลาย ๆ บ�ตมูาเร+ยงก�น จะใช่สื่รางรห�สื่แทินจ,านวน ต�วอ�กษร หร�อสื่�ญล�กษณ& ทิ��งภาษาอ�งกฤษ และภาษาไทิยได้ และเพื้��อใหการแลกเปล+�ยนข้อความูระหว�างมูน(ษย&ก�บคอมูพื้�วเตอร&เป0นไปในแนวเด้+ยวก�น จ9งมู+การก,าหนด้มูาตรฐาน รห�สื่ต�วเลข้ในระบบเลข้ฐานสื่องสื่,าหร�บแทินสื่�ญล�กษณ&เหล�าน+�

ชน่�ดข้องรห�สื่แที่น่ข้�อมู�ล

รห�สื่เอบซ+โคด้ พื้�ฒนาโด้ยบร�ษ�ทิไอบ+เอ7มูใช่แทินข้อมู�ลทิ+�แตกต�างก�นได้ทิ��งหมูด้ 256 ช่น�ด้ จะแบ�งรห�สื่ออกเป0น 2 สื่�วน ค�อ โซนบ�ต (Zone bits) ซ9�งอย��ทิางด้านซาย มู+จ,านวน 4 บ�ต และน�วเมูอร�กบ�ต (Numeric bits) ในอ+ก 4 บ�ตทิ+�เหล�อ

รห�สื่ EBCDIC (Extended Binary Code Decimal Interchange Code)

1.4 รห�สื่แที่น่ข้�อมู�ล (Data Code) (ต�อ)เป0นรห�สื่มูาตรฐานทิ+�ใช่ใน การสื่��อสื่ารข้อมู�ล เพื้��อใหสื่ามูารถร�บ-สื่�งข้อมู�ลได้ใช่เลข้ฐานสื่อง 8 หล�กแทินข้อมู�ลหน9�งต�ว เช่�นเด้+ยวก�บรห�สื่ เอบซ+ด้�ค น��นค�อ 1 ไบต&มู+ความูยาวเทิ�าก�บ 8 บ�ต รวมูทิ��ง มู+การแบ�งรห�สื่ออกเป0นสื่องสื่�วน ค�อ โซนบ�ต และน�วเมูอร�กบ�ต

รห�สื่ ASCII (American Standard Code for Information Interchange)

1.4 รห�สื่แที่น่ข้�อมู�ล (Data Code) (ต�อ) เป0นรห�สื่แบบใหมู�ล�าสื่(ด้ เน��องจากรห�สื่ข้นาด้ 8 บ�ต มู+ร�ปแบบเพื้+ยง 256 ร�ปแบบ ไมู�สื่ามูารถแทินภาษาเข้+ยนแบบต�าง ๆ ในโลกได้ครบหมูด้ โด้ยเฉพื้าะภาษาทิ+�เป0นภาษาภาพื้ เช่�น ภาษาจ+นหร�อภาษาญ+�ป(Aน เพื้+ยงภาษาเด้+ยวก7มู+จ,านวนร�ปแบบเก�นกว�า 256 ต�วแลว UniCode จะเป0นระบบรห�สื่ทิ+�เป0น 16 บ�ต จ9งแทินต�วอ�กษรได้ถ9ง 65,536 ต�ว ซ9�งเพื้+ยงพื้อสื่,าหร�บต�วอ�กษรและสื่�ญล�กษณ&กราฟัBกโด้ยทิ��วไป

รห�สื่ UniCode

ช่�องสื่�ญญาณการสื่��อสื่าร

ใช่ประกอบแผนการจ�ด้การเร+ยนร� ทิ+� 5

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School 28

ต�วกลาง

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

29

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

30

สื่ายคิ��บ�ดเกล�ยว (TWISTED PAIR CABLE)

มู+ล�กษณะคลายสื่ายไฟัทิ��วไป ราคาไมู�แพื้ง น,�าหน�กเบา ต�ด้ต��งง�าย ภายในประกอบด้วยสื่ายทิองแด้งพื้�นเป0นเกล+ยวค�� อาจจะมู+ 2, 4 หร�อ 6 ค�� โด้ยสื่ายทิองแด้งแต�ละเสื่นจะมู+พื้ลาสื่ต�กสื่+แผ�นบาง ๆ ห(มูอย��เพื้��อลด้สื่�ญญาณรบกวนจากสื่�ญญาณแมู�เหล7กไฟัฟั=า(Electromagnetic)

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

31

สื่ายต�วน่.าร�วมูแกน่หร�อสื่ายโคิแอกเช�ยล (COAXIAL CABLE)

คลายสื่ายเคเบ�ลทิ+ว+ทิ+�เช่��อมูต�อระหว�างเคร��องร�บโทิรทิ�ศน&ก�บเสื่าอากาศ มู+น,�าหน�กและราคาแพื้งกว�าสื่ายค��บ�ด้เกล+ยว ภายในมู+ต�วน,าไฟัฟั=าเป0นแกนกลางและห�อห(มูด้วยฉนวนเป0นช่��น ๆ โด้ยต�วนอกสื่(ด้จะเคล�อบด้วยพื้ลาสื่ต�ก ต�วน,าโลหะทิ,าหนาทิ+�สื่�งสื่�ญญาณสื่�วนฉนวนทิ,าหนาทิ+�ป=องก�นสื่�ญญาณรบกวนจากภายนอก สื่�งข้อมู�ลได้ระยะไกล และมู+ช่�วงความูกวางในการสื่�งข้อมู�ลมูาก ทิ,าใหสื่�งข้อมู�ลได้เร7ว

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

32

สื่ายใยแก�วน่.าแสื่ง (OPTICAL FIBER CABLE)

เป0นเทิคโนโลย+ทิ+�พื้�ฒนาค(ณสื่มูบ�ต�ข้องใยแกวทิ+�เร+ยบ มู+น,�าหน�กเบา และมู+ข้นาด้เล7กมูาก และป=องก�นสื่นามูแมู�เหล7กและสื่นามูไฟัฟั=าไมู�ใหรบกวนสื่�ญญาณภายในสื่าย ภายในแกนกลางทิ,าจากใยแกว ซ9�งเป0นทิ�อแกวหร�อทิ�อซ�ล�กา (Silica) หลอมูละลาย และห�อห(มูด้วยว�สื่ด้(ป=องก�นแสื่ง สื่ามูารถสื่�งข้อมู�ลได้เร7วเทิ�าก�บความูเร7วแสื่ง ข้อเสื่+ยค�อ ราคาสื่�ง ต�ด้ต��ง ด้�แลยาก

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

33

แสื่งอ�น่ฟราเรด (INFRARED)

เป0นสื่�ญญาณข้อมู�ลทิ+�มู+ความูถ+�สื่� �น น�ยมูใช่ในการสื่��อสื่ารระยะทิางใกล ๆ เช่�น ใช่แสื่งอ�นฟัราเรด้จากเคร��องร+โมูทิคอนโทิรล (Remote control) ไปย�งเคร��องร�บข้องว�ทิย(และโทิรทิ�ศน& การสื่�งข้อมู�ลระหว�างโทิรศ�พื้ทิ&มู�อถ�อ ไมู�สื่ามูารถสื่�งข้อมู�ลผ�านว�ตถ(ทิ9บแสื่งได้

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

34

สื่�ญญาณว�ที่ย, (RADIO WAVE)

มู+ล�กษณะการสื่�งสื่�ญญาณได้ในระด้�บความูถ+�ต�างก�นตามูช่น�ด้ข้องคล��นน��น ๆ เช่�น VLF,VHF, UHF, SHF และ EHF โด้ยสื่ามูารถสื่�งสื่�ญญาณได้ในระยะทิางไกล ๆ หร�อในสื่ถานทิ+�ทิ+�ไมู�สื่ามูารถใช่สื่ายสื่�งได้ แต�อากาศเป0นต�วกลางในการสื่��อสื่าร สื่�ญญาณว�ทิย(มู+หลายคล��นความูถ+� เช่�น 300 KHz-3MHz ใช่สื่�งคล��น AM หร�อ 30-300 MHzใช่สื่�งคล��น FM และว�ทิย(สื่ายการบ�น

ไมูโคิรเวฟ (MICROWAVE)

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

35

เป0นการสื่��อสื่ารไรสื่ายทิ+�เป0นคล��นว�ทิย(ทิ+�มู+ความูถ+�ในระด้�บก�กะเฮิ�รตซ& (Gigahertz)โด้ยจะสื่�งสื่�ญญาณเป0นคล��นไมูโครเวฟัจากเสื่าไมูโครเวฟัตนหน9�งไปย�งเสื่าไมูโครเวฟัทิ+�ต��งอย��ในระยะทิางทิ+�ไกลออกไป ในทิ�ศทิางทิ+�เป0นเสื่นตรงหร�อระยะเสื่นสื่ายตา (Line of sight)ถามู+สื่��งก+ด้ข้วางจะไมู�สื่ามูารถสื่�งสื่�ญญาณได้ นอกจากน+�ย�งตองต�ด้ต��งสื่ถาน+ทิวนสื่�ญญาณ (Repeater station) เพื้��อช่�วยในการตรวจสื่อบและสื่�งสื่�ญญาณไปย�งเสื่าไมูโครเวฟัตนต�อไป โด้ยปกต�คล��นไมูโครเวฟัจะถ�กสื่�งได้ไกลประมูาณ 20-30 ไมูล&

ดาวเที่�ยมู (SATELLITE COMMUNICATION)

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

36

เป0นการสื่��อสื่ารจากพื้��นโลกไปสื่��ด้าวเทิ+ยมู โด้ยบนพื้��นโลกจะมู+สื่ถาน+สื่�งสื่�ญญาณ (Earth Station) ทิ,าการสื่�งสื่�ญญาณไปย�งด้าวเทิ+ยมูทิ+�โคจรอย��นอกโลก เร+ยกว�าอ�ปล�งก& (Uplink) จากน��นด้าวเทิ+ยมูจะทิวนและกระจายสื่�ญญาณสื่�งกล�บมูาย�งสื่ถาน+ร�บบนพื้��นโลก เร+ยกว�า การด้าวน&ล�งก& (Downlink) โด้ยจะทิ,าการสื่�งด้าวเทิ+ยมูข้9�นไปอย��ห�างจากพื้��นประมูาณ 22,300 ไมูล& เพื้��อใหด้าวเทิ+ยมูหมู(นไปตามูการโคจรข้องโลกทิ,าใหสื่ามูารถร�บสื่�งสื่�ญญาณได้ตลอด้เวลา

สื่าระน่�าร��

ความูยาวข้องคล��นไมูโครเวฟัมู+หน�วยว�ด้เป0นไมูโครเมูตร

จ9งเร+ยกสื่�ญญาณในล�กษณะน+�ว�า ไมูโครเวฟั“ ”

Create by Sutasinee Sawangsri PhimaiWittaya School

37