Post on 18-Sep-2018
P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 2 | 12
Zoeken Zoekcriteria
- Houd het simpel
- Denk na over de juiste zoektermen
- Zoek naar begrijpbare tekst (correcte taal, voor de juiste doelgroep, …)
Zoekstrategie
- Maak een woordweb om te bepalen welke informatie je nodig hebt
- Bepaal de zoektermen, zoek ook naar synoniemen, wees specifiek
- Gebruik de aangeboden filters (geavanceerd zoeken) en zoekfuncties
- Kies de gepaste bronnen (zowel online als offline)
- Leesstrategie: zoekend lezen (scannen)
o Je wil antwoorden vinden op je vragen:
dwaal met je ogen over de tekst op zoek naar de info die je zoekt
o Je wil specifieke informatie vinden:
lees nauwkeurig dat gedeelte van de tekst die de informatie bevat die je zoekt
Zoektips
- Geloof niet alles wat je op internet leest
- Bedenk goed waar je naar op zoek bent
- Geef duidelijke opdrachten aan zoekmachines
- Probeer te achterhalen wat het doel van de auteur is
- Neem de tijd om zorgvuldig te lezen
- Laat je niet afleiden
- Combineer online en offline bronnen
- Maak gebruik van de aangeboden zoekmogelijkheden zoals: gesproken zoekopdracht,
zoeken via beeld (= fototoestel bij google afbeeldingen), …
- Gebruik zoekfuncties:
Werkwijze Uitleg Voorbeeld
“” Zoek naar exacte woordcombinaties Liedjestekst, citaat, boeknaam
* Op de plaats van het * komt het woord dat je niet weet Koning heeft * kinderen
… Met deze 3 puntjes geef je een bereik aan tussen numerieke waarden
Aantal doden 2009…2010 Sony-tv €300…500
“ “ (vervangt
het vroegere +-teken)
Google negeert vaak voorkomende woorden zoals ‘de’, ‘en’ en ‘het’, voeg aanhalingstekens toe als deze woorden ook moeten worden opgenomen in je zoekresultaten
“Toy Story 3”
- Met - kan je woorden uitsluiten van je resultaat, alles achter - zal dus niet worden opgenomen in je zoekresultaten
Reizen in België - Leuven
OR Je kan OR gebruiken indien je twijfelt voor je zoekterm, google zal dan rekening houden met beide zoektermen
Zwembad Diest OR Aarschot
Site: Sommige sites hebben geen zoekfunctie, google kan wel die website doorzoeken met jouw zoekterm erin
Studiemogelijkheden site:www.dewijnpers.be
Filetype: Je beperkt je zoekresultaat tot een bepaalde documenttype zoals pdf, doc, ppt, …
Verkeersborden filetype:ppt
P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 3 | 12
Related: Gebruik related om pagina’s met soortgelijke inhoud te vinden
Related:simplyrecipes.com guacamole
[~] Krijg resultaten met synoniemen van je zoekterm [~toetje recept]
Link: Om te weten welke pagina’s een link hebben geplaatst naar een bepaalde webpagina
Link:www.dewijnpers.be
Rekenmachine Om sommen uit te rekenen 5+7-3
Omzetten Om een gegeven om te zetten naar een andere eenheid 5 m in mm
Tijd Om te weten hoe laat het ergens ter wereld is Tijd Amerika
Weer Zoek naar weer gevolgd door de naam van een stad om het huidige weer en een weersvoorspelling te bekijken
Weer Leuven
Film Bekijk de filmtijden in naburige bioscopen Weer Leuven
Hoofdletters Google maakt geen onderscheid tussen hoofd- of kleine letters
CD of cd zal hetzelfde zoekresultaat opleveren
Define: Om een definitie op te zoeken Define:snelheid
Maps Om een plaats te situeren op de kaart www.google.be/maps
Video Om een filmpje over het onderwerp te vinden www.youtube.com
Afbeeldingen Klik bovenaan voor afbeeldingen om uitgebreide afbeeldingen over je zoekresultaat weer te geven
images.google.be
Nieuws Om het laatste nieuws over het onderwerp te weten te komen
news.google.be
Wetenschappelijke literatuur
Bronnen uit artikels, boeken, samenvattingen, universiteiten, enz.
scholar.google.be
Boeken Volledige teksten van boeken doorzoeken books.google.be
Zonsopgang/-ondergang
Om de exacte tijd van de zonsopgang en - ondergang te weten
Zonsopgang Brussel
Dollar in euro Om de exacte koers en berekening te weten van verschillende munteenheden
65 dollar in euro
Meer weten
Algemeen
Google (2013). Slim zoeken op Internet. Geraadpleegd op 18 januari 2018,
https://sites.google.com/site/zoektips/nl
Google (2013). Alle tips en trucs. Geraadpleegd op 18 januari 2018,
http://www.google.be/intl/nl/insidesearch/tipstricks/all.html
Google (2015). Google Zoeken Help. Geraadpleegd op 18 januari 2018,
https://support.google.com/websearch/answer/134479?hl=nl
Bailly, P. en Tytgat, A. (2013). Instructiekaart: Informatie zoeken. Geraadpleegd op 18 januari 2018,
https://www.dropbox.com/s/ay5idjgp39jssni/instructiekaart%20informatie%20zoeken.doc?dl=0
SIOB, Kennisnet en stichting Mijn Kind Online (2013). Slimmer zoeken. Geraadpleegd op 7 februari 2018,
https://cdn.mediawijzer.net/wp-content/uploads/mw2015/Slimmer-zoeken.pdf
Site-Clicks (2013). Google zoeken / Benieuwd hoe Google zoeken werkt? Geraadpleegd op 18 januari 2018,
https://youtu.be/EZ_1EajaFE4
Oefenen
Hoek, J. (2015). Google Feud. Geraadpleegd op 18 januari 2018, http://www.googlefeud.com
Google (2015). Google a day. Geraadpleegd op 18 januari 2018, http://www.agoogleaday.com
P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 4 | 12
Bronnen Bruikbare informatie
- Web-technisch (overzichtelijk, heldere structuur, duidelijke opbouw)
- Geen storende advertenties
- Een gevarieerd aanbod qua media (tekst, beeld, video, interactie, …)
- Het past bij de juiste doelgroep
Soorten bronnen
- Teksten, kranten en tijdschriften
- Beelden, film, video
- Geluiden
- Met internet, zonder internet (boeken uit de bieb, educatieve tijdschriften, kranten, pers, film/video/dvd)
- In de klas, buiten de klas (gastpreker/expert, leerwandeling, museumbezoek, interview, …)
Zoekmachines
- Alle zoekmachines met 1 klik bereiken: http://www.symbaloo.com/mix/zoektips
- Website in de kijker: Google scholar (wetenschappelijke literatuur) https://scholar.google.be
Handleiding: http://toolbox.fontysdienstoeno.nl/wp-content/uploads/2015/04/handleiding-Google-Scholar.pdf
Wat zoek je? Waarmee zoek je het best?
Afbeeldingen, foto’s www.picsearch.com, www.bing.com/images, www.google.com/images, nl.freeimages.com, www.flickr.com, images.search.yahoo.com, instagram.com
Algemene zoekvraag www.po-lessen.nl, www.google.be, www.ilse.nl, www.bing.com, be.yahoo.com, www.ask.com, www.yurls.net/nl, duckduckgo.com
Definities, feiten, encyclopedieën, betrouwbare/gecheckte informatie
vlib.org, www.ipl.org, nl.wikipedia.org/wiki/Hoofdpagina, www.infomine.com
Wetenschappelijke informatie scholar.google.be, www.scriptiebank.be, www.refseek.com, www.researchportal.be/index.html, www.doks.be, www.deepdyve.com
Boeken books.google.be, www.amazon.com, www.bibliotheek.be, www.librarything.nl, www.scholieren.com www.bibliotheek.nl/welkboek/zoeken-op-kenmerken.html
Cijfers, berekeningen, statistieken www.wolframalpha.com, www.zanran.com/q, citeseerx.ist.psu.edu/index
Kaarten en routeplanners www.google.be/maps, www.google.com/earth, www.bing.com/maps, nl-be.mappy.com, nl.viamichelin.be, www.tomtom.com/nl_be, www.routeyou.com/nl-be
Kindvriendelijk zoeken www.meestersipke.nl, kibro.nl/nl, www.netwijs.nl, www.jouwzoekmachine.nl, https://www.ketnet.be/karrewiet/16-maart-2016-nieuwe-zoekmachine-voor-kinderen
Muziek, geluiden, audiobestanden www.findsounds.com, www.classiccat.net, musicovery.com, www.muziekweb.nl, beemp3s.org, www.spotify.com/be-nl, www.podcastalley.com, www.podomatic.com
Nieuws news.google.be, www.bbc.com/news, www.een.be/teletekst, deredactie.be, www.onlinenewspapers.com/belgium.htm, www.newseum.org
Personen en e-mailadressen www.zabasearch.com, 123peoplesearch.com, pipl.com, www.peekyou.com
Vraag- en antwoordsites www.kwero.nl, www.ikhebeenvraag.be, www.goeievraag.nl, www.answers.com, answers.yahoo.com
Video m.schooltv.nl, www.youtube.com, video.search.yahoo.com, viaa.be www.bing.com/images, www.google.be/video, vimeo.com, www.open-video.org, www.blinkx.com, www.teachertube.com
P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 5 | 12
Meer weten
De Kerpel, E. (2014). Efficiënt zoeken op het internet: een handleiding. Geraadpleegd op 18 januari 2018,
http://www.g-o.be/sites/portaal_nieuw/subsites/Onderwijsinfotheek/InfotheekGO/Handleidingen
/Documents/cursus_internetEDK.pdf
Thomas More. (2017). Welke soorten informatiebronnen zijn er? Geraadpleegd op 7 februari 2018,
http://bib-informatievaardigheden.thomasmore.be/informatiebronnen.html
P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 6 | 12
Beoordelen Betrouwbaarheid
- Is de informatie betrouwbaar:
o autoriteit, wie is de auteur (colofon)
o objectiviteit, is de informatie controleerbaar via andere bronnen, wat is het doel van de website, …
o nauwkeurigheid, is de informatie actueel, werken de linken, …
o actualiteit, ga na wanneer de website een laatste update heeft gekregen.
- Leesstrategie: kritisch lezen
o je wil weten of de tekst betrouwbaar is, of de feiten in de tekst kloppen en correct zijn
o lees de tekst intensief
o toets de informatie op juistheid, volledigheid en betrouwbaarheid, vraag je af:
wie is de schrijver
is de schrijver deskundig
waarin is de tekst gepubliceerd
hoe recent is de informatie
is de informatie eenzijdig
deugt de argumentatie
- Checklist goede website: http://www.webdetective.nl/index.php/checklist
Creative commons licenties
- Wat zijn creative commons-licenties?
Creative Commons-licenties en tools creëren een balans in het traditionele veld van ‘alle rechten
voorbehouden’ dat het auteursrecht heeft gecreëerd. De combinatie van onze tools geven iedereen, van
individuen tot grote organisaties en instituten, een simpele en gestandaardiseerde manier om toestemming
te verlenen om creatieve werken te gebruiken. De combinatie van onze gereedschappen en gebruikers
vormen een groeiend en uitgebreid digitaal gemeengoed, een bron van materiaal dat kan
worden gekopieerd, verspreid, aangepast en waarop kan worden voortgebouwd, allemaal binnen de
grenzen van het auteursrecht.
Met andere woorden: Met een Creative Commons-licentie behoud je al je rechten, maar geef je aan
anderen toestemming om je werk te verspreiden, met anderen te delen of bij sommige licenties ook om het
werk te bewerken.
- Creative commons zoekmachine: http://search.creativecommons.org/?lang=nl
Auteursrechten
- Wat is auteursrecht?
Auteursrecht is het recht van de maker of een eventuele rechtverkrijgende van een werk
van literatuur, wetenschap of kunst om te bepalen hoe, waar en wanneer zijn werk wordt openbaar
gemaakt of verveelvoudigd.
- Digitale interactieve affiche: http://mediawijs.be/dossiers/auteursrechthelp
- Alles over auteursrechten: http://mediawijs.be/dossiers/dossier-auteursrechten
- Doe de kopieertest: http://doedekopieertest.be/
- Flowchart: http://langwitches.org/blog/2014/06/10/copyright-flowchart-can-i-use-it-yes-no-if-this-then
P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 7 | 12
Meer weten
Bailly, P. en Tytgat, A. (2013). Instructiekaart: betrouwbaarheid en bronnen controleren. Geraadpleegd op 18 januari
2018, https://www.dropbox.com/s/mqcwq7dfptd6b57/instructiekaart
%20bronnen%20controleren.doc?dl=0
Mediawijs.be (2014). Auteursrecht voor Jonge Mediamakers. Geraadpleegd op 18 januari 2018,
http://mediawijs.be/sites/default/files/artikels/bestanden/tutorial_auteursrechten.pdf
Mediawijs.be (2016). Archiefbeelden anders bekeken. Geraadpleegd op 7 februari 2018,
https://mediawijs.be/andersbekeken
Valenze, J. (2014). A Copyright-Friendly Toolkit. Geraadpleegd op 18 januari 2018,
https://www.smore.com/f677-a-copyright-friendly-toolkit
CC-BE (2015). Creative commons België. Geraadpleegd op 18 januari 2018, http://www.creativecommons.be
P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 8 | 12
Bewaren
Alle tools met 1 klik bereiken: http://www.symbaloo.com/mix/bewaren
Cloud services: http://starketech.com/ipads/cloud_model2.pdf
- Dropbox: https://www.dropbox.com
- Google Drive: https://www.google.com/intl/nl_be/drive
- OneDrive: https://onedrive.live.com
- iTunes: http://www.apple.com/benl/itunes
- OneNote: https://www.onenote.com
- Evernote: https://evernote.com
- iCloud: https://www.icloud.com/
- Stack storage: https://itunes.apple.com/be/app/stack-storage/id985218254?l=nl&mt=8
Ordenen
- Op je computer:
o favorieten: http://windows.microsoft.com/nl-be/internet-explorer/add-view-organize-
favorites#ie=ie-11
o mappen op je computer: logische mappenstructuur, duidelijke naamgeving:
http://windows.microsoft.com/nl-be/windows-8/files-folders-windows-explorer
o snelkoppelingen: http://windows.microsoft.com/nl-be/windows-xp/help/setup/work-with-shortcuts
- Tools:
o symbaloo: http://www.symbaloo.com/
o yurls: https://www.yurls.net/nl/
o diigo: https://www.diigo.com/
o mattermap: https://www.mattermap.nl/
o deliscious: https://delicious.com/
o scoop.it: http://www.scoop.it/
o mendeley: https://www.mendeley.com/
o zotero: https://www.zotero.org
Bronnen vermelden
- Achternaam auteur, voorletter(s) (publicatiejaar of update). Titel (van de website). Geraadpleegd op dag
maand jaar, adres website.
- Voorbeeld:
Petter, H. (2011). Bio-gerelateerde techniek. Geraadpleegd op 18 januari 2018,
http://www.praktijk-deverbinding.nl/Bio_gerelateerde_techniek/bionica_beweging_zee.html
Meer weten
Bailly, P. en Tytgat, A. (2013). Instructiekaart: Internetbronnen vermelden. Geraadpleegd op 18 januari 2018,
https://www.dropbox.com/s/z79lv2dh0sq33qi/instructiekaart%20bronnen
%20vermelden.doc?dl=0
KU Leuven (2013). Bronvermeldingen. Geraadpleegd op 18 januari 2018,
http://www.kuleuven.be/plagiaat/docs/8%20H&M%20plagiaat%20en%20bronvermeldingen.pdf
HOGent (2015). Tutorial informatievaardigheden. Geraadpleegd op 18 januari 2018,
http://bib.hogent.be/cursus/bronnen-vermelden/inleiding
P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 9 | 12
Verwerken Leesstrategie
Het aanleren, inoefenen van leesstrategieën behoort tot de leerplandoelstellingen
van alle taalvakken van de 1e tot de 3e graad (ook in het BaO wordt hier al aandacht aan besteed).
- Offline lezen
Je moet eerst en vooral goed weten waarom, met welk doel je de tekst wil lezen
Doel Strategie Aanpak
Je wil weten of de tekst
bruikbaar is Oriënterend lezen
Bij een tekst/hoofdstuk/paragraaf/artikel let je op: - de titel - de tussenkopjes - opvallende woorden - de lead/inleiding - de eerste alinea - de laatste alinea - illustraties (zie ook: tekst en beeld) - de naam van de schrijver - de publicatieplaats/bron
Bij een boek let je op: - de titel - de naam van de auteur - de flaptekst - de inhoudsopgave - het register - het voorwoord
Je wil meer te weten komen
over het onderwerp, de hoofdgedachte en de inhoud van
de tekst.
Globaal lezen
Nadat je de tekst bekeken hebt, ga je de tekst globaal lezen. Globaal lezen betekent dat je snel maar wel aandachtig leest. Je leest de belangrijke delen van de tekst met aandacht, zodat je de hoofdzaken kunt bepalen. ELZA-lezen: Lees de Eerste en/of Laatste Zin(nen) van elke Alinea, bepaal dan voor iedere alinea de deelgedachte.
Je wil de inhoud van een tekst
volledig begrijpen. Je wil de hoofd-
en de bijzaken uit de tekst kunnen halen.
Intensief lezen
Lees de tekst volledig: - bepaal per alinea de deelgedachte. - zoek de betekenis van moeilijke woorden op
Je wil antwoorden vinden op je vragen.
Je wil specifieke informatie vinden.
Zoekend lezen (scannen)
Dwaal met je ogen over de tekst op zoek naar de info die je zoekt:
- lees nauwkeurig dat gedeelte van de tekst die de informatie bevat die je zoekt
Je wil weten of de tekst betrouwbaar is, of de feiten in de
tekst kloppen en correct zijn.
Kritisch lezen
Lees de tekst intensief, toets de informatie op juistheid, volledigheid en betrouwbaarheid, vraag je af:
- wie is de schrijver? - is de schrijver deskundig? - waarin is de tekst gepubliceerd? - hoe recent is de informatie? - is de informatie eenzijdig? - deugt de argumentatie?
P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 10 | 12
- Online lezen
Bij het on-line lezen moeten we een onderscheid maken tussen enerzijds teksten die in PDF ook op het
internet te vinden zijn en dus op het scherm moeten gelezen worden en anderzijds de teksten die specifiek
voor en in die digitale omgeving ontwikkeld werd.
Vooral het laatste soort teksten vergen een andere aanpak.
Online teksten hebben andere kenmerken dan offline teksten: ze zijn niet lineair opgebouwd, ze zijn in
toenemende mate multimediaal met hyperlinks.
Ook zijn er steeds meer hybride tekstsoorten als webs, blogs en tweets met hun eigen kenmerken.
En de leestaak is anders: de leerling moet online de informatie bij elkaar zoeken en integreren, vaak in een
onvoorspelbare webomgeving, binnen nieuwe tekstsoorten, aangestuurd door een vraag.
Bij online lezen moeten er andere (nieuwe)vaardigheden ingezet worden:
o navigatievaardigheden
o nieuwe zoekvaardigheden
o het integreren van multimediale informatie
o omgaan met hyperlinks
o het gebruik maken van nieuwe kenmerken van online teksten
o nieuwe vormen van zelfsturing
‘oudere’ vaardigheden worden dan weer belangrijker, bijv. het kritisch lezen
Schematiseren en design thinking
- Soorten schema’s: http://www.slideshare.net/SofieDeCupere/schemas-oci
(BRON: www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com)
o een onderwerp verkennen
o ideeën/feiten vergelijken
o relaties bepalen
o ideeën/feiten te evalueren
o de chronologie herkennen
o informatie categoriseren en classificeren
- Meer schema’s:
o https://www.eduplace.com/graphicorganizer/
o http://www.enchantedlearning.com/graphicorganizers/
o https://shop.onderwijsmaakjesamen.nl/denkbeelden.html
- Tips:
o maak een visueel schema van de relevante informatie, hou aantekeningen bij,
schrijf een samenvatting
o let er op dat je begrijpt wat je leest
o Kijk tussendoor terug en vooruit in de tekst, zodat je de grote lijn in de gaten houdt
en verbanden ontdekt
o herlees de elementen die de structuur van de tekst aangeven, zoals titels, tussenkopjes,
onderschriften ed.
o lees kritisch, trek de conclusies van de auteur in twijfel, analyseer de argumentatie van de auteur,
maak onderscheid tussen hoofdzaken en bijzaken
P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 11 | 12
Tools
- Office SmartArt: https://support.office.com/nl-nl/article/Een-SmartArt-afbeelding-maken-4c36e284-2b76-400d-99d7-6cf198a33a4b
- Office Excel grafieken: https://support.office.com/nl-nl/article/Een-grafiek-maken-0baf399e-dd61-4e18-8a73-b3fd5d5680c2
- Schema’s in the cloud:
o draw.io: https://www.draw.io
o cacoo: https://cacoo.com/lang/en/home
o my origramy: http://my.origramy.com/
- Zie ook module presenteren: http://www.symbaloo.com/mix/presenteren2
Meer weten
Segers, E. (2016). Begrijpend lezen van hypermedia. Geraadpleegd op 7 februari 2018,
https://research.utwente.nl/en/publications/begrijpend-lezen-van-hypermedia
The innovator (2017). Design thinking. Geraadpleegd op 7 februari 2018,
http://www.de-innovator.nl/diensten/design-thinking/
P B D G O ! : Z o e k e n e n v e r w e r k e n P a g i n a 12 | 12
Extra informatie SIOB, Kennisnet en stichting Mijn Kind Online (2013).
Slimmer zoeken, informatievaardigheden op de basisschool. Geraadpleegd op 18 januari 2018,
https://www.kennisnet.nl/fileadmin/kennisnet/publicatie/
Slimmer_zoeken_informatievaardigheden_op_de_basisschool.pdf
De Kerpel, E. (2014). Handleiding GO! Efficiënt zoeken op het internet. Geraadpleegd op 18 januari 2018,
http://www.g-o.be/sites/portaal_nieuw/subsites/Onderwijsinfotheek/InfotheekGO/
Handleidingen/Documents/cursus_internetEDK.pdf
Applinet B.V. (2015). Doelgericht lezen – Zoek antwoorden en verwerk informatie. Geraadpleegd op 18 januari 2018,
http://www.leren.nl/cursus/leren_en_studeren/actief_leren/lezen.html
Kraeye, G. (2013). Informatie verwerken. Geraadpleegd op 18 januari 2018,
http://www.arteveldehogeschool.be/olo/ict/INFORMATIEindeKLAS/
Zoekprof.nl (2002). Vijf belangrijke zoektips. Geraadpleegd op 18 januari 2018,
http://www.zoekprof.nl/achtergronden/zoektips-1.html
Sprenger, M. (2015). Presentatie zoekvaardigheden op de HSN 29 conferentie onderwijs Nederlands Tilburg.
Geraadpleegd op 18 januari 2018, http://www.symbaloo.com/mix/hsn29.
Sprenger, M. (2015). Slim zoeken op internet. Geraadpleegd op 18 januari 2018, http://www.slimzoeken.nu.