15TPA news

บานทนาย

บานทนาย

December 2012 ● No. 192

พรเทพ ทวกาญจน

ผบรหารสำานกทรพยากรบคคล

บรษท เจรญโภคภณฑอาหาร จำากด (มหาชน)

โดยปกตทวไปลขสทธในงานทสรางขนจะเปนของผสรางสรรค แตมบางกรณทกฎหมายบญญตใหลขสทธเปนของ

บคคลอนทมไดเปนผ สรางงานคนแรก ซงอาจเปนเพราะบคคล ดงกลาวไดลงทนทางเศรษฐกจไปเพอกอใหเกดงานสรางสรรค หรอเปนเพราะงานนนเกดขนในความควบคมดแลของบคคลนน บคคลนนแมมใชผสรางสรรค หรอผสรางงานคนแรกกอาจมลขสทธในงานนนได

ลขสทธในงานตามสญญาจางแรงงาน กเปนกรณหนงทผสรางงานคนแรกอาจไมเปนเจาของลขสทธในงานทตนเองสรางสรรคขน ซงกรณนผวาจางตามสญญาจางแรงงานอาจไดมาซงลขสทธทพนกงาน หรอลกจางไดสรางสรรคขน กโดยท�าความตกลงเปนหนงสอกบพนกงาน หรอลกจางนน ทงนโดยอาศยมาตรา 9 แหงพระราชบญญตลขสทธ พ.ศ.2537 ซงบญญตวา “งำนทผสรำงสรรคไดสรำงสรรคขนในฐำนะพนกงำน หรอลกจำง ถำมไดท�ำเปนหนงสอตกลงกนไวเปนอยำงอน ใหลขสทธในงำนนนเปนของผสรำงสรรค แตนำยจำงมสทธน�ำงำนนน ออกเผยแพรตอสำธำรณชนได ตำมทวตถประสงคแหงกำรจำงแรงงำนนน”

ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 575 ไดใหความหมายของสญญาจางแรงงานวา คอ สญญำจำงซงบคคลหนงเรยกวำลกจำง ตกลงจะท�ำงำนใหแกบคคลอกคนหนงเรยกวำนำยจำงและนำยจำงตกลงจะใหสนจำงตลอดเวลำทท�ำงำนให ดงนนจะเหนไดวาความสมพนธระหวางลกจางกบนายจางตามสญญาจางแรงงาน จะเปนในลกษณะทลกจาง อยในควำมดแลของนำยจำงตำมวตถประสงคของกำรจำงแรงงำน ลกจำงอำจจะตองลงเวลำเขำท�ำงำนและเลกจำกงำน มกำรก�ำหนดวนท�ำงำน วนหยด วนลำ เวลำพก คำจำง คำลวงเวลำ คำทดแทน คำชดเชย คำรกษำพยำบำล ทงนเปนไปตำมกฎหมำยคมครองแรงงำน

กฎหมายวาดวยลขสทธของไทยเรามงหมายจะใหความคมครองแกผสรางสรรคเปนส�าคญจงใหลขสทธในงานทสรางสรรคขนตกเปนของพนกงาน หรอลกจาง แมผนนจะสรางสรรคงานขนในฐานะเปนพนกงาน หรอลกจางมไดสรางงานขนเองเปนสวนตวกตาม ฉะนนหากพนกงาน หรอลกจางตกลงใหงานทตนสรางสรรคขนเปนของนายจาง หรอเปนของตนเองและนายจางรวมกน ขอตกลงเชนนกฎหมำยก�ำหนดใหท�ำเปนหนงสอเพอใหเปนหลกฐำนแสดงวำ

เมอลกจางสรางสรรคงาน

ลขสทธในงานจะเปนของใคร

16 TPA news

บานทนาย

No. 192 ● December 2012

ลกจำงมเจตนำแทจรงทจะใหเปนเชนนน เพรำะลกจำงอยในฐำนะทมอ�ำนำจตอรองดวยกวำนำยจำง หำกลกจำงกบนำยจำงเพยงตกลงกนดวยวำจำยอมไมมผลใหเปนไปตำมขอตกลงนน

อยางไรกตามในกรณทไมมขอตกลงทท�าเปนหนงสอไวเปนอยางอน นายจางกยงมสทธน�างานนนออกเผยแพรตอสาธารณชนไดตามทเปนวตถประสงคแหงการจางงานนน หากงานสรางสรรคทท�าขนไมเกยวกบวตถประสงคแหงการจางแรงงานนายจางกไมมสทธ

เทยบเคยงค�ำพพำกษำฎกำท 9523/2544 โจทกบรรยายฟองยนยนวาโจทกเปนผสรางสรรคโปรแกรมคอมพวเตอรพพาทน�าไปตดตงในเครองคอมพวเตอร IBMA/S400 ของจ�าเลย ซงจ�าเลยมไดใหการปฏเสธโดยชดแจงวาโจทกมใชผสรางสรรคโปรแกรมคอมพวเตอรพพาทตามค�าฟอง โดยจ�าเลยคงใหการเพยงวาโจทกไมใชผมสทธในโปรแกรมคอมพวเตอรพพาท หากลขสทธในโปรแกรมคอมพวเตอรดงกลาวเปนของโจทก จ�าเลยกมไดละเมดลขสทธตอโจทกเพราะจ�าเลยไดน�าโปรแกรมคอมพวเตอรนน ไปใชงานอนเปนธรกจปกตของจ�าเลยตามทเปนวตถประสงคแหงการจางแรงงานทจ�าเลยไดจางโจทก ดงนตามค�าฟองและค�าใหการของจ�าเลยดงกลาวถอไดวาจ�าเลยรบวาโจทกเปนผสรางสรรคโปรแกรมคอมพวเตอรตามค�าฟอง จงไมมประเดนขอพพาททวาโจทกเปนผสรางสรรคโปรแกรมคอมพวเตอรพพาทหรอไม ขอเทจจรงในคดจงตองรบฟงเปนยตวาโจทกเปน ผสรางสรรคโปรแกรมคอมพวเตอรพพาท เมอโจทกซงเปนผมสญชาตไทยเปนผสรางสรรคโปรแกรมคอมพวเตอรพพาทแลว โจทกยอมเปนผมลขสทธในโปรแกรมคอมพวเตอรทตนไดสรางสรรคขนตามมาตรา 8 แหงพระราชบญญตลขสทธฯ

แมโจทกเปนลกจางของจ�าเลยและโจทกสรางสรรคโปรแกรมคอมพวเตอรพพาท เพอใชในกจการของจ�าเลยในฐานะทโจทกเปนลกจางของจ�าเลยกตาม แตตามพระราชบญญตลขสทธฯ มาตรา 9 กเปนการยนยนอยวางานโปรแกรมคอมพวเตอรพพาททโจทกสราง-สรรคขนมาตดตงในเครองคอมพวเตอรของจ�าเลยเพอใชในกจการของจ�าเลยนนยงเปนงานอนมลขสทธของโจทกอย เวนแตโจทกผเปนลกจำงและจ�ำเลยซงเปนนำยจำงจะไดท�ำหนงสอตกลงกนไวใหงำน

TPAnews

โปรแกรมคอมพวเตอรพพำททโจทกสรำงสรรคขนมำนนตกเปนลขสทธของจ�ำเลย ซงไมปรากฏวาโจทกและจ�าเลยไดท�าหนงสอตกลงกนไวดงกลาว จงรบฟงไดวาโจทกเปนเจาของลขสทธในงานโปรแกรมคอมพวเตอรพพาท

ระหวางทโจทกเปนลกจางจ�าเลยนน โจทกอนญาตใหจ�าเลยใชโปรแกรมคอมพวเตอรของโจทกในกจการของจ�าเลย โดยปรากฏวาโจทกไมไดคดคาตอบแทนในการใชโปรแกรมคอมพวเตอรนจากจ�าเลย ซงแสดงใหเหนวาโจทกเออเฟอใหจ�าเลยใชประโยชนจากโปรแกรมคอมพวเตอรของโจทกดงกลาว เนองจากโจทกเปนลกจางจ�าเลย แตตอมาเมอโจทกออกจากการเปนลกจางจ�าเลยและไมประสงคจะอนญาตใหจ�าเลยใชโปรแกรมคอมพวเตอรดงกลาวตอไป โจทกกยอมมสทธทวงถามใหจ�าเลยคนโปรแกรมคอมพวเตอรพพาทแกโจทกได แตจ�าเลยไมยอมคนใหและยงใชโปรแกรมคอมพวเตอรของโจทกตอไป อนมลกษณะเปนการใชประโยชนจากทรพยสนของโจทกโดยมชอบ ยอมท�าใหโจทกไดรบความเสยหาย กรณถอไดวาจ�าเลยไดท�าละเมดตอโจทกและศาลมอ�านาจก�าหนดคาเสยหายตามพฤตการณและความรายแรงแหงละเมดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 438

บทสรปสงทำย เมอนายจางเปนนตบคคล วตถประสงคแหงการจางงานคงตองดจากวตถประสงคของนตบคคลนน และนอกจากนสทธของนายจางกมจ�ากดอยเพยงประการเดยว คอ น�างานนนออกเผยแพรตอสาธารณชนตามทเปนวตถประสงคแหงการจางแรงงาน นายจางจะน�างานนนไปท�าซ�า หรอดดแปลงไมได เพราะลขสทธเปนของลกจาง หากจะท�าเชนนนนายจางกจะตองไดรบความยนยอมของลกจางกอน มฉะนนนายจางอาจจะตองรบผดตอลกจางฐานละเมดลขสทธของลกจางได