TPA 15 บ้านทนาย เมื่อลูกจ้าง ... · 2018. 3. 13. · TPA...
2
15 TPA news บ้านทนาย บ้านทนาย December 2012 ● No. 192 พรเทพ ทวีกาญจน์ ผู้บริหารสำานักทรัพยากรบุคคล บริษัท เจริญโภคภัณฑ์อาหาร จำากัด (มหาชน) โดย ปกติทั่วไปลิขสิทธิ์ในงานที่สร้างขึ้นจะเป็นของผู ้สร้างสรรค์ แต่มีบางกรณีที่กฎหมายบัญญัติให้ลิขสิทธิ์เป็นของ บุคคลอื่นที่มิได้เป็นผู้สร้างงานคนแรก ซึ่งอาจเป็นเพราะบุคคล ดังกล่าวได้ลงทุนทางเศรษฐกิจไปเพื่อก่อให้เกิดงานสร้างสรรค์ หรือ เป็นเพราะงานนั้นเกิดขึ้นในความควบคุมดูแลของบุคคลนั้น บุคคล นั้นแม้มิใช่ผู้สร้างสรรค์ หรือผู้สร้างงานคนแรกก็อาจมีลิขสิทธิ์ในงาน นั้นได้ ลิขสิทธิ์ในงานตามสัญญาจ้างแรงงาน ก็เป็นกรณีหนึ่งที่ผู้ สร้างงานคนแรกอาจไม่เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ในงานที่ตนเองสร้างสรรค์ ขึ้น ซึ่งกรณีนี้ผู ้ว่าจ้างตามสัญญาจ้างแรงงานอาจได้มาซึ่งลิขสิทธิ์ที่ พนักงาน หรือลูกจ้างได้สร้างสรรค์ขึ้น ก็โดยท�าความตกลงเป็นหนังสือ กับพนักงาน หรือลูกจ้างนั้น ทั้งนี้โดยอาศัยมาตรา 9 แห่งพระราช บัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ.2537 ซึ่งบัญญัติว่า “งำนที่ผู้สร้ำงสรรค์ได้ สร้ำงสรรค์ขึ้นในฐำนะพนักงำน หรือลูกจ้ำง ถ้ำมิได้ท�ำเป็นหนังสือ ตกลงกันไว้เป็นอย่ำงอื่น ให้ลิขสิทธิ์ในงำนนั้นเป็นของผู ้สร้ำงสรรค์ แต่นำยจ้ำงมีสิทธิน�ำงำนนั้น ออกเผยแพร่ต่อสำธำรณชนได้ ตำม ที่วัตถุประสงค์แห่งกำรจ้ำงแรงงำนนั้น” ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 575 ได้ให้ความ หมายของสัญญาจ้างแรงงานว่า คือ สัญญำจ้ำงซึ่งบุคคลหนึ่งเรียก ว่ำลูกจ้ำง ตกลงจะท�ำงำนให้แก่บุคคลอีกคนหนึ่งเรียกว่ำนำยจ้ำง และนำยจ้ำงตกลงจะให้สินจ้ำงตลอดเวลำที่ท�ำงำนให้ ดังนั้นจะเห็น ได้ว่าความสัมพันธ์ระหว่างลูกจ้างกับนายจ้างตามสัญญาจ้าง แรงงาน จะเป็นในลักษณะที่ลูกจ้าง อยู่ในควำมดูแลของนำยจ้ำง ตำมวัตถุประสงค์ของกำรจ้ำงแรงงำน ลูกจ้ำงอำจจะต้องลงเวลำ เข้ำท�ำงำนและเลิกจำกงำน มีกำรก�ำหนดวันท�ำงำน วันหยุด วันลำ เวลำพัก ค่ำจ้ำง ค่ำล่วงเวลำ ค่ำทดแทน ค่ำชดเชย ค่ำรักษำพยำบำล ทั้งนี้เป็นไปตำมกฎหมำยคุ้มครองแรงงำน กฎหมายว่าด้วยลิขสิทธิ์ของไทยเรามุ่งหมายจะให้ความ คุ้มครองแก่ผู้สร้างสรรค์เป็นส�าคัญจึงให้ลิขสิทธิ์ในงานที่สร้างสรรค์ ขึ้นตกเป็นของพนักงาน หรือลูกจ้าง แม้ผู้นั้นจะสร้างสรรค์งานขึ้นใน ฐานะเป็นพนักงาน หรือลูกจ้างมิได้สร้างงานขึ้นเองเป็นส่วนตัวก็ตาม ฉะนั้นหากพนักงาน หรือลูกจ้างตกลงให้งานที่ตนสร้างสรรค์ขึ้นเป็น ของนายจ้าง หรือเป็นของตนเองและนายจ้างร่วมกัน ข้อตกลงเช่นนี้ กฎหมำยก�ำหนดให้ท�ำเป็นหนังสือเพื่อให้เป็นหลักฐำนแสดงว่ำ เมื่อลูกจ้างสร้างสรรค์งาน ลิขสิทธิ์ในงานจะเป็นของใคร
Transcript of TPA 15 บ้านทนาย เมื่อลูกจ้าง ... · 2018. 3. 13. · TPA...
15TPA news
บานทนาย
บานทนาย
December 2012 ● No. 192
พรเทพ ทวกาญจน
ผบรหารสำานกทรพยากรบคคล
บรษท เจรญโภคภณฑอาหาร จำากด (มหาชน)
โดยปกตทวไปลขสทธในงานทสรางขนจะเปนของผสรางสรรค แตมบางกรณทกฎหมายบญญตใหลขสทธเปนของ
บคคลอนทมไดเปนผ สรางงานคนแรก ซงอาจเปนเพราะบคคล ดงกลาวไดลงทนทางเศรษฐกจไปเพอกอใหเกดงานสรางสรรค หรอเปนเพราะงานนนเกดขนในความควบคมดแลของบคคลนน บคคลนนแมมใชผสรางสรรค หรอผสรางงานคนแรกกอาจมลขสทธในงานนนได
ลขสทธในงานตามสญญาจางแรงงาน กเปนกรณหนงทผสรางงานคนแรกอาจไมเปนเจาของลขสทธในงานทตนเองสรางสรรคขน ซงกรณนผวาจางตามสญญาจางแรงงานอาจไดมาซงลขสทธทพนกงาน หรอลกจางไดสรางสรรคขน กโดยท�าความตกลงเปนหนงสอกบพนกงาน หรอลกจางนน ทงนโดยอาศยมาตรา 9 แหงพระราชบญญตลขสทธ พ.ศ.2537 ซงบญญตวา “งำนทผสรำงสรรคไดสรำงสรรคขนในฐำนะพนกงำน หรอลกจำง ถำมไดท�ำเปนหนงสอตกลงกนไวเปนอยำงอน ใหลขสทธในงำนนนเปนของผสรำงสรรค แตนำยจำงมสทธน�ำงำนนน ออกเผยแพรตอสำธำรณชนได ตำมทวตถประสงคแหงกำรจำงแรงงำนนน”
ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 575 ไดใหความหมายของสญญาจางแรงงานวา คอ สญญำจำงซงบคคลหนงเรยกวำลกจำง ตกลงจะท�ำงำนใหแกบคคลอกคนหนงเรยกวำนำยจำงและนำยจำงตกลงจะใหสนจำงตลอดเวลำทท�ำงำนให ดงนนจะเหนไดวาความสมพนธระหวางลกจางกบนายจางตามสญญาจางแรงงาน จะเปนในลกษณะทลกจาง อยในควำมดแลของนำยจำงตำมวตถประสงคของกำรจำงแรงงำน ลกจำงอำจจะตองลงเวลำเขำท�ำงำนและเลกจำกงำน มกำรก�ำหนดวนท�ำงำน วนหยด วนลำ เวลำพก คำจำง คำลวงเวลำ คำทดแทน คำชดเชย คำรกษำพยำบำล ทงนเปนไปตำมกฎหมำยคมครองแรงงำน
กฎหมายวาดวยลขสทธของไทยเรามงหมายจะใหความคมครองแกผสรางสรรคเปนส�าคญจงใหลขสทธในงานทสรางสรรคขนตกเปนของพนกงาน หรอลกจาง แมผนนจะสรางสรรคงานขนในฐานะเปนพนกงาน หรอลกจางมไดสรางงานขนเองเปนสวนตวกตาม ฉะนนหากพนกงาน หรอลกจางตกลงใหงานทตนสรางสรรคขนเปนของนายจาง หรอเปนของตนเองและนายจางรวมกน ขอตกลงเชนนกฎหมำยก�ำหนดใหท�ำเปนหนงสอเพอใหเปนหลกฐำนแสดงวำ
เมอลกจางสรางสรรคงาน
ลขสทธในงานจะเปนของใคร
16 TPA news
บานทนาย
No. 192 ● December 2012
ลกจำงมเจตนำแทจรงทจะใหเปนเชนนน เพรำะลกจำงอยในฐำนะทมอ�ำนำจตอรองดวยกวำนำยจำง หำกลกจำงกบนำยจำงเพยงตกลงกนดวยวำจำยอมไมมผลใหเปนไปตำมขอตกลงนน
อยางไรกตามในกรณทไมมขอตกลงทท�าเปนหนงสอไวเปนอยางอน นายจางกยงมสทธน�างานนนออกเผยแพรตอสาธารณชนไดตามทเปนวตถประสงคแหงการจางงานนน หากงานสรางสรรคทท�าขนไมเกยวกบวตถประสงคแหงการจางแรงงานนายจางกไมมสทธ
เทยบเคยงค�ำพพำกษำฎกำท 9523/2544 โจทกบรรยายฟองยนยนวาโจทกเปนผสรางสรรคโปรแกรมคอมพวเตอรพพาทน�าไปตดตงในเครองคอมพวเตอร IBMA/S400 ของจ�าเลย ซงจ�าเลยมไดใหการปฏเสธโดยชดแจงวาโจทกมใชผสรางสรรคโปรแกรมคอมพวเตอรพพาทตามค�าฟอง โดยจ�าเลยคงใหการเพยงวาโจทกไมใชผมสทธในโปรแกรมคอมพวเตอรพพาท หากลขสทธในโปรแกรมคอมพวเตอรดงกลาวเปนของโจทก จ�าเลยกมไดละเมดลขสทธตอโจทกเพราะจ�าเลยไดน�าโปรแกรมคอมพวเตอรนน ไปใชงานอนเปนธรกจปกตของจ�าเลยตามทเปนวตถประสงคแหงการจางแรงงานทจ�าเลยไดจางโจทก ดงนตามค�าฟองและค�าใหการของจ�าเลยดงกลาวถอไดวาจ�าเลยรบวาโจทกเปนผสรางสรรคโปรแกรมคอมพวเตอรตามค�าฟอง จงไมมประเดนขอพพาททวาโจทกเปนผสรางสรรคโปรแกรมคอมพวเตอรพพาทหรอไม ขอเทจจรงในคดจงตองรบฟงเปนยตวาโจทกเปน ผสรางสรรคโปรแกรมคอมพวเตอรพพาท เมอโจทกซงเปนผมสญชาตไทยเปนผสรางสรรคโปรแกรมคอมพวเตอรพพาทแลว โจทกยอมเปนผมลขสทธในโปรแกรมคอมพวเตอรทตนไดสรางสรรคขนตามมาตรา 8 แหงพระราชบญญตลขสทธฯ
แมโจทกเปนลกจางของจ�าเลยและโจทกสรางสรรคโปรแกรมคอมพวเตอรพพาท เพอใชในกจการของจ�าเลยในฐานะทโจทกเปนลกจางของจ�าเลยกตาม แตตามพระราชบญญตลขสทธฯ มาตรา 9 กเปนการยนยนอยวางานโปรแกรมคอมพวเตอรพพาททโจทกสราง-สรรคขนมาตดตงในเครองคอมพวเตอรของจ�าเลยเพอใชในกจการของจ�าเลยนนยงเปนงานอนมลขสทธของโจทกอย เวนแตโจทกผเปนลกจำงและจ�ำเลยซงเปนนำยจำงจะไดท�ำหนงสอตกลงกนไวใหงำน
TPAnews
โปรแกรมคอมพวเตอรพพำททโจทกสรำงสรรคขนมำนนตกเปนลขสทธของจ�ำเลย ซงไมปรากฏวาโจทกและจ�าเลยไดท�าหนงสอตกลงกนไวดงกลาว จงรบฟงไดวาโจทกเปนเจาของลขสทธในงานโปรแกรมคอมพวเตอรพพาท
ระหวางทโจทกเปนลกจางจ�าเลยนน โจทกอนญาตใหจ�าเลยใชโปรแกรมคอมพวเตอรของโจทกในกจการของจ�าเลย โดยปรากฏวาโจทกไมไดคดคาตอบแทนในการใชโปรแกรมคอมพวเตอรนจากจ�าเลย ซงแสดงใหเหนวาโจทกเออเฟอใหจ�าเลยใชประโยชนจากโปรแกรมคอมพวเตอรของโจทกดงกลาว เนองจากโจทกเปนลกจางจ�าเลย แตตอมาเมอโจทกออกจากการเปนลกจางจ�าเลยและไมประสงคจะอนญาตใหจ�าเลยใชโปรแกรมคอมพวเตอรดงกลาวตอไป โจทกกยอมมสทธทวงถามใหจ�าเลยคนโปรแกรมคอมพวเตอรพพาทแกโจทกได แตจ�าเลยไมยอมคนใหและยงใชโปรแกรมคอมพวเตอรของโจทกตอไป อนมลกษณะเปนการใชประโยชนจากทรพยสนของโจทกโดยมชอบ ยอมท�าใหโจทกไดรบความเสยหาย กรณถอไดวาจ�าเลยไดท�าละเมดตอโจทกและศาลมอ�านาจก�าหนดคาเสยหายตามพฤตการณและความรายแรงแหงละเมดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 438
บทสรปสงทำย เมอนายจางเปนนตบคคล วตถประสงคแหงการจางงานคงตองดจากวตถประสงคของนตบคคลนน และนอกจากนสทธของนายจางกมจ�ากดอยเพยงประการเดยว คอ น�างานนนออกเผยแพรตอสาธารณชนตามทเปนวตถประสงคแหงการจางแรงงาน นายจางจะน�างานนนไปท�าซ�า หรอดดแปลงไมได เพราะลขสทธเปนของลกจาง หากจะท�าเชนนนนายจางกจะตองไดรบความยนยอมของลกจางกอน มฉะนนนายจางอาจจะตองรบผดตอลกจางฐานละเมดลขสทธของลกจางได
