Studiedag Digitale Toegankelijkheid aan de

K.U.Leuven

Toegankelijke documenten: richtlijnen en technieken

Nadia Diraänadia.diraa@esat.kuleuven.be

Toegankelijke documenten Inleiding Tekstverwerking: MSWord PDF-documenten PowerPoint Multimediabestanden

Toegankelijke documenten: Inleiding

Wat zijn toegankelijke documenten? Kunnen door zoveel mogelijk mensen gelezen

worden: gebruikers in uiteenlopende omstandigheden en met verschillende (uitlees)apparatuur of configuraties

Kunnen dus ook gelezen worden door mensen met een functiebeperking (blind, slechtziend, motorisch, ...)

Toegankelijke documenten: MSWord

Stijl en opmaak Documenten structureren Afbeeldingen Complexe opmaak Kleurgebruik, contrast en

achtergrondkleur Taalgebruik

Toegankelijke documenten: MSWord

Stijl en opmaak Gebruik een goed leesbaar lettertype, zoals

Verdana, Arial of Helvetica (sans serif of schreefloos)

Laat voldoende ruimte tussen de letters Minimum lettergrootte: 12pt Lijn tekst links uit, beter niet uitvullen Plaats tekst in een kader ipv een tekstvak te

gebruiken

Toegankelijke documenten: MSWord

Documenten structureren Structuur is niet hetzelfde als opmaak! Opmaak = visuele structuur Opmaakprofielen voor titels en andere

hoofdingen Vlot navigeren ahv deze titels en andere

hoofdingen Gebruik ook lijsten en opsommingen Voor kolommen kies kolomopmaak

Toegankelijke documenten: MSWord

Afbeeldingen Decoratieve afbeeldingen: geen extra

informatie nodig Andere afbeeldingen: zorg voor

tekstbeschrijvingen of bijschriften Welke? Symbols, Clip Art, Objects, Drawings

en Autoshapes

Toegankelijke documenten: MSWord

Complexe opmaak Schema's of gegevenstabellen Schema's of een organigram: beschrijven in

een tekst Gegevenstabellen: informatie moet leesbaar

zijn als het rij per rij wordt gelezen Gebruik geen spaties of de tabtoets om een

tabel te creëren

Toegankelijke documenten: MSWord

Kleurgebruik, contrast en achtergrondkleur Gebruik niet enkel kleur om bepaalde

informatie weer te geven Zorg voor voldoende contrast tussen de kleur

van de tekst en de achtergrondkleur Gebruik geen drukke afbeeldingen als

achtergrond in tabellen of op een pagina

Toegankelijke documenten: MSWord

Taalgebruik KISS: Keep It Short and Simple Gebruik zoveel mogelijk eenvoudige taal, maak

je tekst zo beknopt en duidelijk mogelijk Vermijd moeilijke woorden en jargon Wees consequent in terminologie en concepten Richtlijn: maximaal 15 woorden per zin, 4

zinnen per paragraaf, één idee per paragraaf Verklaar afkortingen

Toegankelijke documenten: PDF Toegankelijkheidsfuncties in Acrobat Technieken om PDF-documenten

toegankelijker te maken Bestaande PDF's: toegankelijkheid

checken Bestaande PDF's: toegankelijkheid

verbeteren

Toegankelijke documenten: PDF Toegankelijkheidsfuncties in Acrobat

Toegankelijkheidschecker Optische karakterherkenning (OCR) Toegankelijkheid toevoegen Aanpassen van de leesvolgorde Label Paneel Content Paneel

Toegankelijke documenten: PDF Technieken om PDF-documenten

toegankelijker te maken: Zorg dat je bronbestand al toegankelijk is! Gebruik de Acrobat PDFMaker plug-in ipv het

bestand af te drukken met (Adobe) PDF printer Controleer de instellingen van PDFMaker: vink

“Tagged PDF” aan Document beveiliging: vink “access for screen

reader devices” aan

Toegankelijke documenten: PDF Bestaande PDF's: toegankelijkheid checken

Ingescande tekst is totaal ontoegankelijk! Maak gebruik van de ingebouwde OCR-functie Toegankelijkheidscontrole via menu Document

> Snelle toegangscontrole

Krijg je als melding: "Er zijn geen toegangsproblemen ontdekt tijdens deze snelle controle" dan zijn er niet echt problemen met het document.

Toegankelijke documenten: PDF Bestaande PDF's: toegankelijkheid checken

verschijnt de tekst "Dit document is niet gestructureerd, zodat de leesvolgorde mogelijk niet correct is. Probeer verschillende leesvolgorden in het venster met leesvoorkeuren." dan kan de PDF minder toegankelijk zijn.

via het menu Bestand > Opslaan als tekst controleren of de leesvolgorde is gerespecteerd.

Toegankelijke documenten: PDF Bestaande PDF's: toegankelijkheid

verbeteren Enkel mogelijk met Acrobat Professional Toevoegen van “tags”, logische structuur aan

de inhoud van het document (titels, paragrafen, tabellen, voetnoten, etc.)

Open het document in Acrobat Professional en ga naar Advanced > Accessibility > Add Tags to Document

Toegankelijke documenten: MSPowerPoint

Verschillende manieren om een presentatie te publiceren op het internet/Toledo: Publiceren als .ppt of .pps Alternatieve versie in .html voorzien Alternatieve versie in .pdf maken

Toegankelijke documenten: MSPowerPoint

Publiceren als .ppt of .pps Afhankelijk van de instellingen van de

gebruiker wordt de presentatie in de browser getoond

Of gedownload op de pc en bekeken met MSPowerPoint

Maar: niet voor elke gebruiker even toegankelijk!

Toegankelijke documenten: MSPowerPoint

Alternatieve versie in .html Opslaan in MSPowerPoint via menu Opslaan

als > als webpagina Scoort echter niet hoog qua toegankelijkheid Beter alternatief: structuur en inhoud

kopiëren naar een tekstverwerker en publiceren als tekst

Toegankelijke documenten: MSPowerPoint

Alternatieve versie in .pdf maken Gebruik de Acrobat PDFMaker plug-in ipv het

bestand af te drukken met (Adobe) PDF printer

Controleer de instellingen van PDFMaker: vink Tagged PDF aan

Document beveiliging: vink access for screen reader devices aan

Toegankelijke documenten: Multimedia

Inleiding toegankelijkheidsproblemen Basisrichtlijnen Captioning of dovenondertiteling Audiobeschrijving voor blinden en

slechtzienden Flikkerende beelden

Toegankelijke documenten: Multimedia

Inleiding toegankelijkheidsproblemen Blinden en sommige slechtzienden gebruiken geen muis maar toetsenbord, gebruiken “screenreader” in combinatie met

spraaksynthese en/of brailleregel. Lineaire toegang tot informatie.

Personen met motorische beperkingen gebruiken soms “on-screen” keyboard.

Toegankelijke documenten: Multimedia

Basisrichtlijnen Bedieningsknoppen (start, stop, pauzeren) moeten aanwezig zijn moeten bedienbaar zijn via toetsenbord video en geluid niet automatisch starten storend voor screenreader

Toegankelijke documenten: Multimedia

Captioning of dovenondertiteling Captioning ≠ ondertiteling ondertiteling: vertaling van dialoog in

vreemde taal (of dialect) captioning: weergave van dialoog én

belangrijke geluidseffecten altijd zichtbaar: open captioning keuze door gebruiker: closed captioning

Toegankelijke documenten: Multimedia

Audiobeschrijving voor blinden en slechtzienden gesproken beschrijving van handelingen

(soms ook gelaatsuitdrukkingen) van personages, tussen de dialogen door

nodig voor blinden en slechtzienden;nuttig voor licht mentaal gehandicapten en oudere mensen

in Vlaanderen nog vrij onbekend taak voor specialisten

Toegankelijke documenten: Multimedia

Flikkerende beelden Foto- of flitsepilepsie vermijd flikkerende beelden door lichtflitsen

en/of bepaalde patronen Chromatische epilepsie veroorzaakt door snelle kleurwisselingen en

flitsen waarin veel rood aanwezig is

Toegankelijke documenten: Conclusie

Er is al heel wat mogelijk binnen bestaande softwareprogramma's.

Hoe vroeger in het proces toegankelijkheid wordt geïntegreerd, hoe minder werk!

Voordelen voor alle gebruikers Veel kan je zelf, voor sommige dingen doe

je best beroep op een gespecialiseerde dienst.

Toegankelijke documenten: Conclusie

Voor meer info: Toledo community E toegankelijkheid

Associatie K.U.Leuven, A-C4381-K nadia.diraa@esat.kuleuven.be