4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 1

Sporcularda Omuz Yaralanmaları

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 2

Amaç

Sportif faaliyet sırasında omuzu

yaralanan bir sporcuya tanı

koymak ve ilk yardımı yapmak

olmalıdır.

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 3

Omuz anatomisi

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 4

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 5

En çok omuz yaralanması görülen sporlar

Voleybol

Tenis

Yüzme, Su topu

Basketbol

Halter

Güreş

Futbol

Eskrim

Kayak

Golf, Buz hokeyi

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 6

En sık görülen yaralanma nedenleri

Eklem gevşekliği

Kas gücü eksikliği-asimetri

Vücut mekaniği

Yetersiz tedavi edilmiş eski

yaralanmalar

Psikolojik sorunlar

Oyunun zorluğu, oyuncunun mevkii

Malzeme ve saha/hava şartları

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 7

Öncelikle İlk Yardım:

Sahada yaralanan bir sporcuya ne yapmalıyız?

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 8

Hasta şuursuz yatıyor ve nefes almıyor???

Bu en ciddi durumdur. Örnekleri

maalesef daha yeni yaşanmıştır.

Baş arkaya getirilerek nefes yolu

açılmalı, nabız kontrol edilmeli,

kalp durmuş ise Kalp-Akciğer

masajına başlanmalıdır.

Uzuv yaralanmaları ise daha

sonra değerlendirilmelidir.

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 9

Omuz bölgesi yaralanmaları

Omuz çevresi kesileri,

kontüzyonları

Kas-kiriş yaralanmaları

Omuz eklemi gevşekliği

Omuz kırıkları

Köprücük kemiği kırıklar

AK ve SK eklemi çıkıkları

Kürek kemiği kırıkları

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 10

Kas ve kiriş yaralanmaları

İç adaleler(Döndürücü kılıf=Rotator Cuff yaralanmaları)

Dış adaleler(deltoid, pectoralis major, latissimus dorsi, teres major yaralanmaları)

İç+dış adale(biceps tendon yaralanmaları)

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 11

Omuz eklemi gevşekliği

(Darbeye bağlı çıkıklar, alışkanlık yapmış çıkıklar, istemli çıkıklar)

Öne

Arkaya

Her yöne

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 12

Sahada müdahale 1 En önemli nokta sporcunun yaralanan

omuzunu dikkatle gözlemektir. Çıkık ve kırıkların ilk bulgusu “şekil bozukluğu” yani “deformite” dir.

Hemen el bileği nabazanına bakılmalı, eğer alınamıyorsa “acilen” hastaneye sevk edilmelidir.

Omuzdan kola ve önkola vuran şiddetli ağrı boyun veya koltuk altı sinirlerinin zedelendiğini gösterir; hasta hekim tarafından sahanın içinde muayene edilmeden yerinden oynatılmamalıdır.

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 13

Sahada müdahale 2 Gerekirse hastanın forması bir

makas ile kesilmeli, omuz rahatça

izlenmelidir.

Hastanın omuzunu tutuş şekli

tanıya yardımcı olacaktır.

Hastanın ağrıyan yerini göstermesi

ve ağrısının yayıldığı noktanın

sorgulanması da tanı koymaya

yardımcıdır.

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 14

Sahada müdahale 3: Omuzun ve kolun gözlenmesi Omuz ve kol göğüse yapışık, baş karşı

tarafta= AK eklem yaralanması veya

köprücük kemiği kırığı

Kol sarkması= Sinir kopması

Kilitli kol= Kol sağlam kol ile

desteklenmiş, havada ve içe dönük=

Öne çıkık; Kol gövdeye yapışık ve içe

dönük= Arkaya çıkık

Kısa ve şekil bozukluğu gösteren kol=

Kırık.

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 15

Sahada müdahale 4:Omuz ve çevresinin muayenesi Omuz başının durumu

AK eklemin muayenesi

Köprücük kemiğinin muayenesi

SK eklem muayenesi

Kol kemiğinin(humerus, pazu

kemiği) muayenesi

Kürek kemiğinin muayenesi

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 16

Omuz çıkığında ne yapmalıyız?

İlk yapılacak hastayı dikkatlice gözleyip

yerinden oynatmamaktır.

Omuz çıkığı düşünülüyor ise sahada

takılması mümkün değildir.

Oyun dışına alınan sporcunun omuzu

eğer alışkanlık çıkığı ise yerine takma

denenebilir.

Başarılamaz ise basit bir kol-gövde

sargısı ve soğuk uygulama ile hastaneye

yollanmalıdır.

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 17

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 18

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 19

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 20

Omuz takma manevraları

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 21

Manevralar

Hipokrat

Kocher

Milch

Stimson

Skapular

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 22

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 23

Klasik Tespit: Velpau Bandajıdır. Omuzu gövdeye yanaştırıp kolu içe dönük tespit eder.

Güncel soru: Omuz çıkıklarının tedavisinde mutlaka gereklimidir?1

1.George A C Murrell, Treatment of shoulder

dislocation: is a sling appropriate? MJA 2003;

179 (7): 370-371

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 24

Eğer omuz çıkıkları ameliyatsız tedavi edilecek ise askı veya Velpau bandajı yapılmamalıdır. Omuz ile gövde arasına konan bir yastık ile mutlaka kol dışa dönük tespit edilmelidir 1,2.

1. Itoi E, Sashi R, Minagawa H, et al. Position of immobilization after dislocation of the

glenohumeral joint. A study with use of magnetic resonance imaging. J Bone Joint Surg Am

2001; 83-A(5): 661-667.

2. Hatrick C, O'Leary S, Miller B, et al. Should acute anterior dislocation of the shoulder be

treated in external rotation. Transactions of the 48th Annual Meeting of the Orthopaedic

Research Society. Dallas, Texas; 2002.

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 25

Ancak: 20 yaşın üzerindeki sporcularda

darbeye bağlı omuz öne

çıkıklarının %71 i,

20 yaşın altındaki sporcularda ise

% 83 ü maalesef nüks olmaktadır.

Bandajın veya rehabilitasyon

programının nüksün önlenmesinde

hiçbir önemi yoktur1.

1.Rowe CR, Zarins B: Recurrent transient subluxation of the shoulder. J Bone

Joint Surg 63A:863 –872,1981

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 26

Genç sporcu

İlk çıkık

İmmobilizasyon ve uzun bir

rehabilitasyon programı yerine=

ARTROSKOPİK BANKART

TAMİRİ yapılmalıdır1.

1. Wen DY, Current concepts in anterior shoulder

dislocations, Am J Emerg Med, 1999;17:401-407.

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 27

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 28

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 29

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 30

Omuz kırıkları

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 31

Kırık şüphesinde ne yapmalıyız?

Daha önce de değindiğimiz “şekil

bozukluğu” ve aşırı ağrı, kütleme-

kıtırdama bulguları kırığı gösterir.

Acilen saha dışına alınan sporcuya

kol gövde sargısı yapılır, soğuk

uygulanır ve hastaneye yollanır.

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 32

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 33

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 34

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 35

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 36

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 37

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 38

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 39

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 40

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 41

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 42

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 43

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 44

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 45

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 46

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 47

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 48

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 49

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 50

4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 51

Teşekkürler.