1

UITSLAGONLINEENQUETECUSHINGBIJDEHONDFEBRUARI/MAART2016WatisCushingHetsyndroomvanCushingiseenverzamelingvanklinischetekensensymptomendieveroorzaaktwordtdooreentehoogcortisolgehalteinhetbloed.Debijnierenmakencortisol(stresshormoon)aanopbasisvaneensignaalafkomstigvanhethersenaanhangsel,dehypofyse.BijhetsyndroomvanCushinggaathetmismetdebalanstussendebijnierenendehypofyse.Deoorzaakiseentumorindehypofyseofeentumorindebijnier.DeenquêteDeonlineenquêteisgratisopgezetviawww.enquetemaken.nu,maarhaddebeperkingdatdelooptijdmaar4wekenis.Delooptijdwasvan6februaritot6maart2016.DeenquêteresultatenzijnvervolgensopgeleverdinExcelendezehebikdaarnaookgeanalyseerdmetbehulpvanExcel.HetdoelvandeenquêteDezeenquêteisbedoeldomelkaarteinformerenenvanelkaarteleren.DeinformatiedienaarvorenisgekomenuitdeenquêteisineersteinstantiebedoeldomeigenarenvanhondenmetCushinginzichttegeveninhoedeaandoeningzichmanifesteertofmanifesteerdeindehondenvananderen,enhoeanderendaarinbepaaldeopzichtenmeeomgaanofmeeomzijngegaan.DeinformatieisookbestemdvoordeendocrinologenvanfaculteitdiergeneeskundeinUtrecht,metwieikregelmatigcontactheboverdezeaandoening.Hetisinteressantomvanhentehorenhoezijtegenoverdezeinformatiestaan:bevestigtditwatzijalwisten,zittenergegevenstussenwaarzijvanopkijken?HuneventuelereactieszullenookweerwordengedeeldmetdeeigenarenvanCushinghonden,diedeuitslagvandeenquêtewillenbekijken.Ditdocumentzalwordengepubliceerdopwww.hondcushing.wordpress.comenopfacebookindebesloten“CushingContactGroep”.DegroeprespondentenDe55hondenwaarvoorenquêteszijningevuldbehoordentotledenvandefacebookgroep“CushingContactGroep”enlezersvanhetCushingblogwww.hondcushing.wordpress.com.Vandeze55hondenzijnerinmiddels15overleden.Bijdeze55hondenistussen2004enbegin2016Cushingvastgesteld.

2

Watishetgeslachtvanuwhond?

Cushingkomtzowelbijreuenalsbijtevenvoor.Hetaantaltevenindezegroepisopvallendgroot,bijna2/3vande55honden.

Reu19

Teef36

3

Welkrasisuwhond?Alaskanmalamute 1Americanbulldog 1Beagle 2Beardedcollie 1Bedlingtonterriër 1Bordercollie 1Borderterriër 1Bostonterriër 1Bretonsespaniël 1Cairnterriër 1Chinesenaakthond 1Duitsepinscher 1Dwergschnauzer 1Foxterriërgladharig 1Friesestabij 1Goldenretriever 1JackRussellterriër 4Kooikerhondje 1Kruising 12Labradorretriever 3LhasaApso 1Maltezer 1PolskiOwczarekNizinny 1Rottweiler 1Shihtzu 2StaffordshireBullterriër 2Teckel 7Whippet 2Yorkshireterriër 1Cushingkomtvoorbijallerassenenookbijkruisingen,maarvolgensdevakliteratuurhebbendevolgenderasseneenpredispositievoorCushing:Beagles,Poedels,Teckels,LabradorretrieversenDuitseHerders.HetaantalTeckelsisindezegroepbehoorlijkgroot,daarnagevolgddoorJackRussellterriërs,LabradorretrieversenBeagles.Hetgrootsteaantalzienwebijdekruisingen.Dezegroepisnietrepresentatiefvoorallehonden.Ookmoetenweerrekeningmeehoudendatervanhetenerasoftypehondgrotereaantallenrondlopendanvanhetandererasoftypehond.Zoisereenenormaantalkruisingenindehondenwereld.Aantallenvoorrassenkunnenwealleentracerenvoorhondenmeteenstamboom.De“lookalikes”zonderstamboomendekruisingenwordenstatistischnergensbijgehouden.Enkelevoorbeeldenvanrashondenmetstamboom:erzijnin2015bijna3.200Labradorretrieversmetstamboomgeboren(in2006:3.900).Teckels:bijna2.500in2015(in2006:1.700).JackRusselterriërsruim400enBeaglesbijna500(in2006:ookruim400enbijna500).(bron:https://www.houdenvanhonden.nl/fokken-met-je-hond/inschrijvingen-in-het-nhsb/

4

HoeoudwasuwhondtoenCushingwerdvermoed?Degemiddeldeleeftijdvandegroepvan55hondententijdevanvermoedenenvaststellenCushing:precies10jaar.DitisexactdegemiddeldeleeftijddieindevakliteratuuroverCushingbijdehondwordtgenoemd.Indezegroepwerdbij65%Cushingvermoedengeconstateerdopdeleeftijd8,9,10of11jaar.Wezienechterookdatdebandbreedteenormis:dejongsteindegroepwaarbijdestartvanCushingisvastgesteldwas2jaarendeoudste16jaar.

WaardoorvermoeddeuofuwdierenartsCushing?Hetmeestwerdengenoemd:veeldrinken,veelplassen,inhuisplassen,vraatzucht,dikkebuik,slechteofslechtgroeiendevachtofhaaruitval,sloomheid.Bijsommigehondenalleen:spierzwakteoflusteloosheid,ofafwijkendeleverwaardenbijeenroutinebloedonderzoek.Bijeenhondwerdnaastdemeestgenoemdeverschijnselenookaangezichtsverlammingvastgesteld.Eenanderehondhadalleenlastvanveeldrinkenenplassen,maarstortteonverwachtsvolledigintijdenseenwandeling.Deplasproblemenwerdenmeestalonderzochtop:blaasontsteking,hormoonverlies(gesteriliseerdeteven),nierproblemen,suikerziekte.Doordatdezegeenvanallenvantoepassingwaren,gingdeverdenkingrichtingCushing.BijeenhondwerdbijdeverdenkingrekeninggehoudenmetdepredispositievoorCushingbinnenhetras.

0

2

4

6

8

10

12

2jaar

4jaar

6jaar

8jaar

9jaar

10jaar

11jaar

12jaar

13jaar

14jaar

16jaar

Aantalhondenperleeftijd

Aantal

5

Hoeisdediagnosegesteld?OmCushingendeoorzaakvanCushingvasttestellenkunnendeonderstaandetechniekenwordeningezet:v LageDosisDexamethasonSuppressietest.Bloedtestomaantetonenofersprake

vanCushingis.Driekeerbloedafnamemetvieruurtussenpose;toedienenvandexamethasondirectnadeeerstebloedafname.

v UrineCortisolCreatinineRatiotest.Urinetestomaantetonenofersprakevan

Cushingis.Driedagenochtendurineopvangen,dederdekeernahettoedienenvandexamethasontablettenopdagtwee.

v Echografie.Techniekwaarbijgebruiktwordtvanhogefrequentiegeluidsgolven.

WordtbijCushinggebruiktomdevormvanbijnieren,nierenenleverteonderzoeken.AlsbeidebijnierenvergrootzijngaathetomCushingdooreenhypofysetumor,alseenbijniervergrootisgaathetomeenbijniertumor.Uitzaaiingenvaneenbijniertumorkunnenookwordengezienmetbehulpvaneenecho.

v MRIscan.MagneticResonanceImagingscan,eentechniekdiegebruikmaaktvan

magnetischegolvenenradiogolven.Brengtbotten,gewrichten,spieren,pezenenkraakbeeninbeeld.Wordtsomsingezetomdehypofysetumortemeten.

Testsdiezijningezet AantalhondenBloedtest(LDDS)+Urinetest(UCCR) 27Urinetest(UCCR) 9Bloedtest(LDDS) 5Bloedtest(LDDS)+Urinetest(UCCR)+Echografievandebuik 5Urinetest(UCCR)+Echografievandebuik 3Bloedtest(LDDS)+Echografievandebuik 2Bloedtest(LDDS)+Urinetest(UCCR)+Echo+MRIscanvanhoofd 1Bloedtest(LDDS)+Urinetest(UCCR)+MRIscanvanhoofd 1Urinetest(UCCR)+MRIscanvanhethoofd 1Conclusieopbasisvandeklinische(uiterlijke)verschijnselen 1Wiebegeleidt/begeleiddeuenuwhondophetgebiedvanCushing?Opmerking:inNederlandkandespecialistalleenwordengeraadpleegdopdoorverwijzingdooreendierenarts.Deuitslagenhieronderwijzenerop,dat5hondenzoweldeeigendierenartsalsdespecialistblevenzienendat2hondennaconsultbijdeeigendierenartsvoortaanalleendespecialistzagen.Mijndierenarts 47Mijndierenarts+eenspecialist(endocrinoloog) 4Eenspecialist(endocrinoloog) 2Mijndierenarts+eenspecialist(endocrinoloog)+anders 1Anders 1

6

WatisbijuwhonddeoorzaakvanCushinggeweest?

Bij10vande55hondenindezegroepiseentumoraaneenbijniergeconstateerd,bij45hondeneentumoraandehypofyse.Quapercentage(18%en82%)komtditredelijkdichtindebuurtvandepercentagesdieinvakliteratuurwordengenoemd(15%en85%).Bij3vande“Tumorhypofyse”gevallenwerdtevensalsoorzaak“Medicatie(prednisone.d.)genoemd.

Tumorbijnier18%

Tumorhypofyse82%

OorzaakCushing

7

WelkesymptomenvanCushingheeftubijuwhondwaargenomen? Symptoom Aantal PercentageVeeldrinken 55 100%Veelplassen 50 91%Vraatzucht 45 82%Afwijkingvacht 37 67%Dikkebuik 36 65%Verminderduithoudingsvermogen 29 53%Gewichtstoename 26 47%Afnamebespiering 26 47%Hijgen 25 45%Kaleflanken 24 44%Lusteloosheid 21 38%Kalkbultjesinhuid 16 29%Trillen,bibberen 14 25%Onrust 14 25%Droopyexpressie 11 20%Vreemdgeurendevacht 10 18%Dunnerimpeligehuid 10 18%Warmtemijden 10 18%Neurologischeverschijnselen 7 13%Verkleurdehuid 6 11%Ontstekingendienietovergaan 5 9%Breiigegeleontlasting 4 7%Rechtopliggen 2 4%Slechthumeur 1 2%WarenertijdensdeCushingnogandereaandoeningenuitdeonderstaandelijstaanwezig?Diabetesmellitus(suikerziekte) 0Pancreatitis(alvleesklierontsteking) 6Hypothyreoïdie(teweinigschildklierhormoon) 4DezevraagwerdgesteldomdatdegenoemdedrieaandoeningenregelmatigwordenaangetroffenbijhondenmetCushing.Waaruitbestaatofbestonddebehandelingvanuwhond?Geenbehandeling 3Alternatievemiddelen 1Vetoryl 43Vetoryl+alternatievemiddelen 4Vetoryl+alternatievemiddelen+complementaire/holistischebehandeling1Operatieaanbijnier 1Operatieaanhypofyse 2

8

AlsuuwhondVetorylgeeftofgaf:hoeveelmgperdagenwatisofwaszijnofhaarlichaamsgewicht?

Delaagstedoseringkwamuitop0,27mgVetorylperkglichaamsgewicht(bijeenhondvan37kg).Dehoogstedoseringkwamuitop10mgVetorylperkglichaamsgewicht(bijeenhondvan5kg).1-3mgVetorylperkglichaamsgewichtkomthetmeestvoor.Alswekijkennaardedoseringdiedehondenperetmaalkrijgenofkregen:

Dehoeveelheiddiehondendagelijkskrijgenofkregenhangtsamenmetdriefactoren:lichaamsgewicht,beschikbarestandaarddoseringenenvervolgensdeindividuelebloedwaarden,alsdiewordenofwerdengemonitord.Veelhondenindegroepkunnentoemet20-40mg.Vetorylwerdindeafgelopenjarenverkochtindedoseringen:10,30,60en120mg.In2016isdaar5mgbijgekomen.Dezedoseringenpluscombinatieservanzijnduidelijkteherleidenindezegrafiek.

0

5

10

15

0-1mg

1-2mg

2-3mg

3-4mg

4-5mg

5-6mg

6-7mg

7-8mg

8-9mg

9-10mg

AantalhondenendoseringVetorylperkglichaamsgewicht

Reeks1

0

5

10

15

5mg

10mg

15mg

16mg

20mg

30mg

40mg

50mg

60mg

80mg

90mg

120mg

AantalhondenendagdoseringVetoryl

Reeks1

9

AlsuuwhondVetorylgeeftofgaf:isofwasditeenstandaarddoseringofspeciaalvooruwhondgesplitst?

AlsuuwhondVetorylgeeftofgaf:geeftofgafuditeenmaalperdag,ofgesplitstovertweemomentenperdag?

71%

25%4%

DagdoseringVetorylStandaardfabrieksdosering Gesplitstdoorapotheker Zelfgesplitst

73%

27%

AantalmalenVetorylperdag1maal 2maal

10

AlsuuwhondVetorylgeeftofgaf:wordtofwerderregelmatigeenbloedtest(ACTHstimulatietest)gedaanomdedoseringtemonitoren?Nee 9Eenkeerinhetbegin 8Meerderekereninhetbegin 16Regelmatig 18HoeoudwasuwhondtoenCushingwerdvastgesteldenalshijofzijisoverleden,hoeoudishijofzijgeworden?Demeestlinksgenoemdehondindezetabelis7jaaroudgewordenenleednoggeenjaaraanCushingtoenhijofzijisoverleden.Demeestrechtsgenoemdehondvertoondevanaf8jaarCushingverschijnselenenoverleed8jaarlater,opdeleeftijdvan16.

Indevakliteratuurwordteenprognosegenoemdvangemiddeld3jaarnahetvaststellenvanCushing.Bijde15overledenhondenindezeenquêtekwamdituitop2jaaren3maanden.Ditbehoeftwelwatuitleg:deprognoseverschiltbehoorlijkvanhondtothondenkanvariërenvanslechtsenkelemaandentotvelejaren.Hethangto.a.afvandeleeftijdwaaropCushingisbegonnenendeleeftijddiedehond–gezienhetras–kanbereiken,hetmomenttijdensdeontwikkelingvanCushingwaaropdediagnoseisgesteld,desnelheidwaarmeeeeneventueletumorgroeitendeplaatswaardezezichbevindt,hetalgehelegestelvandehond,degekozenbehandelingendematewaarindehondreageertopdebehandeling.

012345678

7jaaroud

10jaaroud

11jaaroud

11jaaroud

11jaaroud

12jaaroud

13jaaroud

14jaaroud

14jaaroud

15jaaroud

15jaaroud

15jaaroud

15jaaroud

16jaaroud

16jaaroud

LeeftijdoverlijdenenjarenCushing

JarenCushing

11

Alsuwhondisoverleden,ishij/zijoverledenaandegevolgenvanCushingofaanietsanders?Vande15overledenhondenzijner8overledenaandegevolgenvanCushing.4zijnoverledenaaneenandereoorzaakenvan3hondenisnietbekendofCushinghunuiteindelijkedoodsoorzaakisgeweest.HoeoudwasuwhondtoenCushingwerdvastgesteldenalsuwhondnogleeft,hoeoudishijofzijnu?Degroteuitschieterindezegrafiekiseenhonddienu10jaaroudisenal8jaarCushingheeft.

012345678

6jaar

8jaar

9jaar

10jaar

10jaar

11jaar

12jaar

12jaar

12jaar

13jaar

13jaar

13jaar

14jaar

16jaar

HuidigeleeftijdenjarenCushing

JarenCushing

12

Opmerkingenvanrespondentenaanheteindvandeenquête:v Jammerdateenoperatie(aandebijnier)zoveelkost,sommigebaasjeskunnendat

echtnietbetalen,ooknietmetafbetalingen.v OnzevorigehondhadookCushingontstaandoorprednisongebruik.v Goedbezig!v WijzijnnaeenmaandgestoptmetdeVetorylomdatonzehonderernstige

bijverschijnselenvankreeg.v HetzoumooizijnalsdeVetorylinhoeveelhedenvan20mgbeschikbaarkomt,nu

besteltonzedierenartsde120mgenstuurikditdoornaareenapotheekinBelgiëomhetomtelatenpakken.

v Fijndatuwsite/informatieaanwezigis.v Wezijninhetbegingestartmet120mg,volgensdeverpakkingenalgauwbleekdat

datteveelwas,zewasineenweekeenoudehond,inoverlegmetdeartsenbijhetlezenvandedocumentatieopdesitevanJewelzijnwegaanhalveren.

v Dierenartsheefter8maandenovergedaanomdiagnosetestellen,dagelijksplassen

inhuis,wehebbeneenanderedierenartsgenomen,wasalleenmaargeïnteresseerdomdeduremedicatieteverkopen.

v WezijnmetdeVetorylgestoptomdatdezehondchronischnierfalenheeftgekregen.

WedenkendatdeoorzaakhettoedienenvanVetorylis.DilemmahierbijisdatdeCushingnietbehandeldwordt.Maarhetrisicovanoverlijdenalsgevolgvannierfalenwastegroot.

v Superdatuzichzoinzetindezenogsteedsvageziekte!v Vanwegeartrose,leeftijdenverhoogdenierwaardenhebbenwijbeslotenonzehond

niettebehandelen.v Mooiinitiatief,benbenieuwdnaarderesultaten.Succes.v Hoophiermee'nkleinebijdrageteleverenvoorandereCushing-patiënten.v Detumorwastegrootomnogteopereren.neurologisch,hyperactief,adhdgedrag.

Cushingterugkunnentracerennaarvoorouders(grootvader,dieweeruitbroer/zusinteeltkwam),enindelijnzelf(halfzusvanmoeder(geopereerdehypofysetumor).

v Wehebbenonzehondhelaasinmoetenlatenslapen.Demedicatiesloegbijhaarniet

aanzelfsnaverhogingvandemedicatiekwamergeenenkeleverbetering.Medicatieisergprijzig!

13

v Cushinggingrazendsnelenzondermedicatie(behalvethyroxineenpijnstilling/ontstekingsremmer)washetsnelafgelopenhelaas.

v Mijnhondisoverleden,omdatzeeenbeenbreukhadtengevolgevanbotkanker.Dit

komtvakervoorbijRottweilers.IkweetnietofdeCushinghiereenbijdrageaanheeftgehad.

v Onsvermoedenis,dathetdoordeCushingis,datonzehondgestorvenisaande

gevolgenvaneenpancreatitis.Zehad3antibioticakurengehad,baxters,echo's,...nikshielp.Zeheeftdelaatste2maandenheelveelafgezien,zewasop.

v Onzehondverlooraanheteindsnelgewicht.Maarzehadookonbekendeplekkenin

haarlever.Ditwastezienopeenecho.Verderhadzeveelvettumoren.Hoeouderzewerdhoemeerdesymptomenwerdenquavachtenhuid.Zehadookroos.

v alleinfooverdebehandelingvanmijnhondopmijnsite

http://users.telenet.be/leonlieve/homepage/cushing.htmv Zeerstijvegangophetlaatst.artroseenartritis.v VermoedelijkisonzehondoverledenaanCushing(epileptischeaanvallenten

gevolgevandetumor),erwarengeenandereverklaringenvoordeaanvallendieelkaarzosnelachterelkaaropvolgdendateuthanasienodigwas.Maarerisnooiteenscanvanzijnhoofdgemaakt.

v Ikherinnermijhetverdriet,demachteloosheidenkennisiskracht.Vandaardatik

ditinitiatiefechtwaardevolvind.ConclusiesDegroeprespondentenistekleinomhardeconclusiestetrekkenoverhondenmetCushinginhetalgemeen.WelzienweeenaantalzakendiebekendzijnoverCushingminofmeerbevestigdindeuitslagenoverdezegroep.Enwekrijgeninzichtindevariatiestussende55hondenmetCushing.Deuitschietersindestatistiekenvandezeuitslagengeveneigenarenongetwijfeldzowelhoopalsvrees.Maardeuitslagenbiedentochvooralonderlingvergelijkingsmateriaal,endaardoorwellichtwatmeerhouvastbijdebegeleidingvaneenhondmetCushing.Hartelijkdankaanallerespondentenvoorhetdelenvanhunervaringeneninformatie!MoniquePostpost.monique@gmail.comDenHelder,4mei2016