Nursing care

for MIS surgery patients

ผศ.ดร.นภาวรรณ สามารถกจ คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยบรพา

What is Minimally Invasive Surgery?

„ A mean of performing major operations through small incisions, often using miniaturized, high-tech imaging systems to minimize the trauma of surgical exposure.

Minimally Invasive Surgery (MIS)

การผาตดสองกลอง หรอการศลยกรรมผาตดผานกลอง (Minimally Invasive Surgery) โดยการเจาะผวหนงบรเวณทจะท าการรกษาเปนรขนาดเลก ๆ เพอใสกลองและเครองมอผาตดลงไปเพอท าการผาตด

แพทยสามารถมองเหนรายละเอยดของต าแหนงภายในรางกายทตองการผาตดไดชดเจน • เปนเทคโนโลยทางการแพทยสมยใหมทชวยใหแผลผาตดมขนาดเลกลง ลด

อาการเจบแผล ละใชระยะเวลาในการพกฟนนอยกวาการผาตดแบบเปด

แผล ซงสงผลใหผปวยสามารถกลบไปใชชวตตามปกตไดเรวขน

ความหมาย

ท าไมตองผาตดผานกลอง

• ภายใตแนวคดพนฐานการรกษา ทจะท าอยางไรใหการผาตดใหญ มผลกระทบตอเนอเยอและอวยวะภายใน ใหนอยทสด ดวยการอาศยเทคโนโลยการแพทยในปจจบน ทกาวหนา รวมกบทมแพทยทมความช านาญเฉพาะทาง ท าการผาตดดวยการเปดปากแผลเพยงเลกนอยและอาศยอปกรณทออกแบบมาเปนพเศษ ส าหรบสอดผานปากแผลไปยงจดทจะท าการรกษา ท าใหแผลผาตดมขนาดเลก เจบปวดนอย ฟนตวไดเรว ลดคาใชจาย และลดภาวะการตดเชอ แทนการผาตดแบบเดมๆ เพอใหคนผปวยสามารถกลบไปใชชวตไดตามปกตเรวขน

Minimally Invasive Surgery (MIS)

LAPAROSCOPIC SURGERY

“KEYHOLE SURGERY”

MINIMALLY INVASIVE SURGERY

MINIMAL ACCESS SURGERY

Goal of minimally invasive surgery

• Access trauma is minimized. • Maintain quality of surgical procedures • Less invasive surgery: less pain, fast recover, shorter hospital stay • Less physical discomfort: less pain, fast Recover • No visible scar

ความแตกตางระหวางการผาตดสองกลอง กบการผาตดเปดหนาทอง

ปจจยทตองค านงถง ผาตดเปดหนาทอง ผาตดสองกลอง

ปรมาณการเสยเลอดขณะผาตด 500-200 มลลลตร 5-10 มลลลตร

ระยะเวลาผาตด ตามความยาก-งาย นานกวา 30 นาท

ขนาดของแผล 12 - 20 เซนตเมตร

ขนาด 6 - 8 มลลเมตร จ านวน 3 - 4 ร

ความเจบปวดหนงผาตด มาก นอย

เวลาพกฟนในโรงพยาบาล 7 - 14 วน 2 - 5 วน

เวลาพกฟนทบานจนไปท างานไดตามปกต

4 - 6 สปดาห 2 - 3 สปดาห

คาใชจายในการรกษา ราคาปกต ราคาสง (เครองมอพเศษ)

ภาพเปรยบเทยบแผลผาตด

1.การผาตดโรคทเกดในชองทอง เกอบทกชนดสามารถผาตดผานกลองได การผาตดถงน าดทมนว ไสตง กระเพาะอาหาร ตบ

ตบออน มาม ไต ล าไสเลกและล าไสใหญ ทอน าด ตอมหมวกไต ซงโรคชนดตางๆทเกดกบอวยวะเหลานรวมทง โรคมะเรงกอาจรบการรกษาดวยการผาตดชนดนได

MIS ท าอะไรไดบาง ?

การผาตดสองกลองรกษาโรคทางศลยกรรมทวไป •กลมโรคตบ เชน มะเรงตบ, มะเรงตบออน •กลมโรคระบบทางเดนปสสาวะ ผาตดตอมหมวกไต, มะเรงในไต,มะเรงตอมลกหมาก •การผาตดสองกลองกระเพาะอาหาร •การผาตดสองกลองล าไสใหญและทวารหนก อาท มะเรงล าไส,ล าไสอดตน •การผาตดสองกลองรกษาโรคไสตงอกเสบ •การผาตดสองกลองรกษาโรคนวในถงน าด ******** •การผาตดสองกลองรกษาโรคไสเลอน •การผาตดสองกลองตดกอนเนองอก

MIS ท าอะไรไดบาง ?

2.การผาตดสองกลองทางนรเวช •การผาตดถงน าชอกโกแลต •โรคเยอบมดลกเจรญผดท •การผาตดเนองอกทรงไขและมดลก •กลมโรคมะเรงมดลก มะเรงรงไข •ตงครรภนอกมดลก •การรกษาโรคกลมผมบตรยาก เชน การตดทอน าไข •การรกษาโรคในโพรงมดลก •การท าหมน

MIS ท าอะไรไดบาง ?

3.การผาตดสองกลองรกษาโรคทางกระดก •ผาตดหมอนรองกระดกสนหลงเสอม •ผาตดหมอนรองกระดกสนหลงทบเสนประสาท •ผาตดกระดกสนหลง •ผาตดเปลยนขอเขาเทยม •ผาตดเปลยนขอสะโพก

MIS ท าอะไรไดบาง ?

4.การผาตดโรคทเกดในระบบประสาท เชนเนองอกในสมอง หรอไขสนหลง

MIS ท าอะไรไดบาง ?

เปรยบเทยบ OC vs LC

เปรยบเทยบบาดแผลหลงผาตด OC vs LC

ขอดของการผาตดสองกลอง

• แผลเลก - แผลเปนเลกกวาวธการผาตดแบบเปดแผลกวางอยางเหนไดชด

• เจบนอย - หลงผาตดผปวยจะรสกเจบแผลนอยกวาการผาตดแบบเปดแผลกวาง

• ฟนตวเรว - เนองจากเนอเยอไดรบความบาดเจบนอยกวา แผลผาตดเลก เกดพงผดนอย และลดโอกาสการเกดแผลตดเชอไดมาก ท าใหรางกายสามารถฟนตวไดเรว

• คาใชจายในการพกฟนทโรงพยาบาลไมสงมาก เนองจากใชเวลาพกฟนระยะสน

ขอจ ากดหรอขอเสยของการผาตดสองกลอง

•คาใชจายในการศลยกรรมผาตดดวยวธสองกลองคอนขางสง เนองจากตองใชอปกรณพเศษ •ผปวยในบางภาวะไมสามารถใชวธการผาตดแบบสองกลองได เชน ผปวยทมโรคปอดและหวใจขนรนแรง คนทเคยผาตดและมพงผดในทองมากๆ •แพทยและทมงานจะตองทมความเชยวชาญดานเทคนคการผาตดดวยกลองโดยเฉพาะ

การประชาสมพนธ

ชวนคด

ดวยสถานการณทผรบบรการนยม และมความตองการ MIS มากขน ระบบการ

พยาบาลจะท าอยางไร

คณภาพการการพยาบาล Quality of Care

Quality Quality

Must-be Attractive

Fit for use What the customer

would love

Products and services that meet or exceed

customers expectations.

คณภาพ (Quality)

ไรขอผดพลาด(Zero defect)

เปนทพงพอใจ(Satisfaction)

มผลลพธทด (Good outcome)

ไดมาตรฐาน (Standard)

องคประกอบของคณภาพ

CQI

Patient Care Team

Pt. center

Knowledge management

Evidence-

Research Based

Best Practice

Continuous

เรมอยางไร

• เรมทตวเรากอนคะ ความร • กรณ LAPAROSCOPIC SURGERY FOR

CHOLECYSTECTOMY

กระบวนการเกดโรค

รอยละ 50-70 มกจะไมแสดงอาการท าใหไมไดรบการวนจฉยทแนนอน

มความชกสงในกลมประชากรทอาย 20-30 ป

87.6%

47.8%

38.8%

Imbalance of bile

รอยละ 56 จะมาดวยอาการปวดทองอยางเฉยบพลนและรนแรง

กระบวนการเกดโรค (ตอ)

Cholecystectomy ไมมแหลงกกเกบน าด

น าดเจอจาง

การยอยไขมนไมมประสทธภาพ

- ทองอด - ทองเสย - ปวดทอง

กลมอาการภายหลงตดถงน าด

ผลกระทบดานรางกาย

ผลกระทบดานจตใจ

เกดไดตงแต 2 วนหลงตดถงน าดไปแลวจนถงตลอดชวต (Jaunoo, 2010)

ผปวยทไดรบการตดถงน าดรอยละ 40-60 มกลมอาการภายหลงตดถงน าด

(Jaunoo, 2010)

ภาวะสขภาพ (ตอ)

Post Cholecystectomy

กลบมารบการรกษาในโรงพยาบาล

จตใจ

ปญหาสขภาพ

ภายหลงไดรบการตดถงน าดไปแลว 2 ป มภาวะซมเศราสง (Tsai et al., 2015)

มโอกาสเกดนวในทอทางเดนน าดไดถงรอยละ 15

พฤตกรรมบรโภคทถกตองและเหมาะสมภายหลงไดรบการตดถงน าด

รอยละ 93.3 มภาวะอวน (Volevach et al., 2014)

พฤตกรรมบรโภคอาหารทไมถกตอง

รอยละ 93.93 (Harish, 2014)

ความเคยชนกบรสชาตอาหารและชนดของอาหาร

สาเหตของปญหา

ศรมา มตรเกษม (2548)

ความสมพนธระหวางอาย กบพฤตกรรมบรโภคภายหลงตดถงน าดในผปวยถงน าดอกเสบ

r = .189, p < .01

มปญหาสขภาพปากและฟน

มความเคยชนกบการบรโภคอาหาร

วรรณวมล เมฆวมล, 2555

กฤตน ชมแกว, 2557

ปจจยทเกยวของ

ความสมพนธระหวางเพศ กบพฤตกรรมบรโภคภายหลงตดถงน าดในผปวยถงน าดอกเสบ

ณฐกฤตา นนทะสน (2558) - เพศหญงสนใจทจะดแลสขภาพรางกาย - เลอกบรโภคอาหารทมประโยชนตอรางกายมากกวาเพศชาย

เพศหญงมกเปนผเลอกซออาหารใหกบคนในครอบครว

• เพศหญงบรโภคอาหารเพอสขภาพสงถงรอยละ 82.09 แตในเพศชาย มเพยงรอยละ 17.91 ทบรโภคอาหารเพอสขภาพ

(พมพใจ สงคราช, 2557)

ศรวรรณ เสรรตน (2550)

ปจจยทเกยวของ (ตอ)

ความสมพนธระหวางการรบรความเจบปวย กบพฤตกรรมบรโภคภายหลงตดถงน าดในผปวยถงน าดอกเสบ

Broadbent et al. (2006)

• เปนการใหความหมายของบคคลทจะเปนตวก าหนดพฤตกรรมสขภาพ

• การรบรความเจบปวย มความแตกตางกนในแตละบคคล

การรบรเกยวกบการเจบปวยไมดจะมโอกาสเสยงตอการเกดโรคได

มณรตน ภาคธป และคณะ (2550)

ผาสก มนคง (2557) r =.524, p <.01

ปจจยทเกยวของ (ตอ)

ความสมพนธระหวางความรเรองอาหารเฉพาะโรค กบพฤตกรรมบรโภคภายหลงตดถงน าดในผปวยถงน าดอกเสบ

การไดรบขอมลทไมเพยงพอในการดแลสขภาพจะท าใหไมสามารถปรบเปลยนพฤตกรรมการดแลตนเองได

(Suhonen et al., 2005)

อรณลดา นางแยม (2550)

กฤชภาษร แสวงทรพย (2556)

r =.368, p <.01

r =.17, p <.01

ปจจยทเกยวของ (ตอ)

จากการทบทวนวรรณกรรม พบวา 1 เดอนหลงจากไดรบการผาตดตดถงน าดไปแลว ผปวยจะเรมมอาการไมสขสบายทเกยวกบการยอยอาหาร

(Mertens et al., 2011) อตราการกลบเขารกษาในโรงพยาบาลซ าสง

(Down et al., 2010)

ดงนนผวจยจงมความสนใจทจะศกษาความสมพนธระหวางอาย เพศ การรบรความเจบปวย และความรเรองอาหารเฉพาะโรค กบพฤตกรรมบรโภคภายหลงตดถงน าดในผปวยถงน าดอกเสบ

ปจจยทเกยวของ(ตอ)

Postcholecystectomy symdrome

ผปวยทไดรบการตดถงน าดรอยละ 40-60 มกลมอาการภายหลงตดถงน าด

(Jaunoo, 2010)

เกดไดตงแต 2 วนหลงตดถงน าดไปแลวจนถงตลอดชวต (Jaunoo, 2010)

Mertens et al. (2009)

ศกษาตดตามอาการผปวยภายหลงไดรบการผาตดตดถงน าดไปแลว 6 สปดาห พบวา 26.2% มอาการทองอด แนนอดอดทอง 19.8% มอาการปวดทองดานบน 15.1% มอาการแสบรอนทรวงอก 13.5% มอาการคลนไส และ 13.5% มอาการทองเสย Gharde et al.

(2013)

ศกษาตดตามอาการผปวยภายหลงไดรบการผาตดตดถงน าดไปแลว 6 เดอน พบวา 33.3% มอาการอาเจยน 24% มอาการคลนไส 22.2% มอาการทองอด 11.1% มอาการเรอเปรยว และ 10.3% มอาการปวดทอง

Postcholecystectomy symdrome

กลบมารบการรกษาใน

โรงพยาบาล

ผปวยทไดรบการตดถงน าดไปแลว 4 เดอน มากกวา รอยละ 70 กลบมารบการรกษาในโรงพยาบาลดวยอาการทองอด อาการอาเจยนและอาการปวดทอง

(Mehravarz, Fanaei and Ziaee, 2010)

จตใจ

ภายหลงไดรบการตดถงน าดไปแลว 2 ป มภาวะ

ซมเศราสง โดยทกลมอาการหลงตดถงน าดเปนปจจยชกน าใหเกดภาวะซมเศรา (Tsai

et al., 2015) มโอกาสเกดนวในทอ

ทางเดนน าดไดถงรอยละ 15

การดแลอยางเปนระบบและผลลพธทด

ใชนวตกรรมทางการพยาบาลอะไรทเหมาะสมการวางแผนจ าหนาย (Discharge planning)

การจดการทางการพยาบาล (Nursing care management)

แผนการดแลผปวย (Clinical Pathway)

Discharge Planning การวางแผนจ าหนาย

การวางแผนและจดสรรบรการในการดแลรกษาผปวยทตองการ การดแลตอเนองหลงการจ าหนายอยางเปนระบบ องครวม มการ ประสานงานของ สหสาขาวชาชพ ในการสนบสนน และเสรมพลง ผปวยและครอบครวเปนรายกรณรวมทงมการสงเสรมการใชทรพยากร สขภาพทเหมาะสม เพอเตรยมการใหผปวยและญาต/ชมชนสามารถ ดแลสขภาพไดดวยตนเอง อยางมนใจ ปลอดภย และพงพอใจ

ความหมายของการวางแผนจ าหนาย

กระบวนการทรวมถงเจตนาทจะชวยใหผปวยไดรบการดแล รกษาทถกตอง เหมาะสมและตอเนอง

สงเสรมการดแลอยางตอเนองจาก รพ. หรอหนวยบรการสขภาพ และสงแวดลอมใหมของผปวยภายหลงการจ าหนายออกจาก รพ.

มการรวมมอประสานงานกนระหวางบคลากรทมสขภาพ ผปวย และครอบครว

มขนตอนประเมนปญหา ความตองการ การวนจฉยปญหา การปฏบต และการประเมนตดตามผลอยางตอเนอง

(Clausen, 1984)

สรปความหมายของการวางแผนจ าหนาย

ท าไมตองมการวางแผนจ าหนาย ?

?

ท ำไมตองมกำรวำงแผนจ ำหนำยผปวย technology development and financial constraints

“quicker and sicker”.

“continuity of care”

discharge planning and home health care

Benefits of continuity of care

1. การเพมความแตกแยกของระบบสขภาพ

2. Poor quality of care

3. เพม Re-admission rate

4. เพม Health care cost

Poor discharge planning: caused = ?

1. สงเสรมผปวยไดรบการดแลตอเนอง 2. พฒนาศกยภาพการดแลตนเองของผปวย และ/หรอ การดแลโดยญาตผดแล 3. ลดความวตกกงวลทงผปวย ญาต ละผดแล 4. สงเสรมการใชแหลงประโยชนทจ าเปน 5. ควบคมคาใชจายของสถานพยาบาล - Re-admission - Cost

วตถประสงคของการวางแผนจ าหนาย

การวางแผนดแลผปวยตอเนอง

ท าใหเปนสวนหนงของงานประจ า

ควรมนโยบายสนบสนน

แผนการดแลผปวยตอเนองควรมเอกสารประกอบอยางเหมาะสม

แนวทางการวางแผนจ าหนาย

หลกการใน การวางแผนดแลผปวยตอเนอง เนนการท างานแบบผปวยเปนศนยกลาง

ผปวยและทมงานตองท างานรวมกนโดยเฉพาะการตดสนใจในแนวทางการรกษาและการดแลตนเอง

การวางแผนการดแลผปวยตอเนองควรท าอยางเปนทางการทกครงทผปวยเขารบการรกษา

การวางแผนดแลผปวยตอเนองเนนการดแลแบบองครวม และมการสอสารระหวางทมงานทชดเจนเพอคณภาพบรการ

หลกการวางแผนจ าหนาย

การดแลตอเนองกบการวางแผนจ าหนาย

Continuing care

Acute care

Transition care

Pre- admission

Within 24-48 hrs. of admission

Every day

Post- discharge

ระยะเวลาการวางแผนจ าหนาย

การเตรยมความพรอมและการดแล

การพยาบาลระยะกอนผาตด

การเตรยมดานรางกาย

• งดน าและอาหารหลงเทยงคน

• การเตรยมความสะอาดผวหนงบรเวณทอง ระดบราวนม, ขาหนบ,

• การสวนอจจาระ

• การสวนคาปสสาวะ / ใหปสสาวะกอนไปหองผาตด

• การเตรยมความสะอาดรางกายทวไป

• -ถอดสงของมคากอนเขาหองผาตด

• หลบพกผอนเพยงพอกอนผาตด

การเตรยมความพรอมและการดแล

การพยาบาลระยะกอนผาตด

การเตรยมดานจตใจ

• เยยมผปวยลวงหนากอนผาตด 1 วน

• ทกทายแนะน าตวผเยยมใหผปวยรจก

• อธบายกจกรรมทจะไดรบกอนหรอหลงผาตด

• การปฏบตตวหลงผาตด

• เปดโอกาสใหผปวยและญาตซกถามขอของใจ

• ประเมนผล

การพยาบาลหลงผาตด

• 1. ดแลระบบทางเดนหายใจ เนองจากฤทธของยา ระงบความรสก

• 2. ปองกนภาวะชอคเนองจากเสยเลอดจากการ ผาตด

• 3. ปวดแผล

• 4. การดแลแผลผาตด

• 5. ระบบทางเดนอาหาร เชน อาการทองอด

การพยาบาลหลงผาตด

• 6. สงเกตและเฝาระวงภาวะแทรกซอนจากการผาตด

• - อนตรายจาก Embolism จากการเปาแกส CO2 ในหลอดเลอดโดยตรง

• - Peritonitis จากน าดรวคงคางในชองทอง

• - Jaundice จากการบาดเจบตอทอน าด, ทอน าด ตบตน

ค าแนะน าการปฏบตตว

1. ประเภทของอาหาร 1.1 อาหารประเภทไขมน โดยผปวยภายหลงไดรบการผาตดตดถงน าดสามารถบรโภคอาหารทมไขมนไดไมเกนรอยละ 30 ของพลงงานทงหมด หลกเลยงอาหารทไขมนอมตวสง ซงไมควรเกนรอยละ 7 หรออาหารทมโคเลสเตอรอลสง ไมควรบรโภคเกนวนละ 300 มลลกรม โดยอาหารประเภทน ไดแก ไขแดง เครองในสตว เนอสตวตดมน ไขมนจากสตวตางๆ เชน หมสามชน น ามน และควรลดการบรโภคอาหารทะเลบางชนด เชน กง ปลาหมก หอยนางรม เนองจากเปนอาหารทมโคเลสเตอรอลสง นอกจากนตองหลกเลยงอาหารประเภททอดตางๆ และอาหารจานดวน รวมทง นมไขมนเตมสวน เนยเทยม เนยแขง และมายองเนส เปนตน

ค าแนะน าการปฏบตตว

1.2 อาหารประเภทคารโบไฮเดรต ควรเปนคารโบไฮเดรตเชงซอน เชน ขาวกลอง ธญพช ขนมปงโฮลวท เสนหมเลอกทท าจากขาวกลอง และควรรบประทานอาหารทมน าตาลต าทสด เนองจากการบรโภคอาหารทมน าตาลมากจะท าใหเกดผลเสยตอสขภาพ อาจท าใหน าหนกเพมขนได ซงไมควรบรโภคเกน 10 กรมตอ 100 กรมของน าหนกอาหาร นอกจากนควรหลกเลยงการใชน าตาลหรออาหารทมน าตาลสง เชน ขนมหวานทท าจากน าตาลหรอกะท เบเกอรทกชนด และน าอดลม เปนตน โดยเฉพาะในผทมภาวะโภชนาการเกนหรออวน และผทมไขมนในเลอดสง เนองจากอาหารทมน าตาลสง จะท าใหรางกายผลตและหลงอนซลนมากขน และจะเปลยนรปคารโบไฮเดรตเปนไขมนสะสมในรางกาย

ค าแนะน าการปฏบตตว

1.3 อาหารประเภทกากใย ควรบรโภคมากกวา 10-50 กรมตอวน เนองจากพบวา อาหารทมกากใยสงจะชวยควบคมอาการทองเสยภายหลงตดถงน าดได และอาหารทมกากใยจะรวมตวกบน าดทตบสรางและหลงออกมาเพอชวยในการยอยไขมนและโคเลสเตอรอล ตลอดจนชวยการท างานของล าไส นอกจากนอาหารทมกากใยสงจะชวยลดระดบโคเลสเตอรอลในรางกายไดอกดวย

ค าแนะน าการปฏบตตว

1.4 อาหารประเภทโปรตน ควรเลอกบรโภคประเภทเนอปลา เนองจากมไขมนต าและยอยงาย หรอเลอกเฉพาะสวนทเปนเนอลวน ไมมหนงและควรควบคมพลงงานจากโปรตนประมาณวนละรอยละ 10 ของปรมาณพลงงานทงหมดทไดรบตอวน

ค าแนะน าการปฏบตตว

1.5 อาหารประเภทผกและผลไม ควรบรโภคใหมากขนในทกมออาหาร เนองจากจะชวยในกระบวนการยอยและการดดซมท าใหการขบถายเปนปกต และควรหลกเลยงผกทเพมแกสในทางเดนอาหาร เชน กะหล าปล ดอกกะหล า หวหอม กระเทยม หนอไมฝรง บลอกโคล เปนตน และผลไมทเพมแกสในทางเดนอาหาร เชน องน แคนตาลป แอปเปล ลกสาล แครอท ขาวโพด ถวลสง เปนตน เนองจากจะท าใหผปวยรสกแนน อดอดทองได

ค าแนะน าการปฏบตตว

1.6 อาหารประเภทวตามน โดยเฉพาะวตามนซ ซงพบวา วตามนซสามารถปองกนการกอตวของนวในทางเดนน าดได โดยจะเปลยนโคเลสเตอรอลไปเปนเกลอน าด

ค าแนะน าการปฏบตตว

1.7 อาหารรสจด ควรหลกเลยงการบรโภคอาหารทมรสจด เนองจากเปนการเพมแกสในกระเพาะอาหาร และล าไส ท าใหแนนอดอดทอง และยงท าใหทองเสยไดงายขน เนองจากผปวยภายหลงตดถงน าดจะมอาการทองเสยจากกระบวนการยอยอาหารทผดปกต

ค าแนะน าการปฏบตตว

2. ปรมาณอาหาร ควรปรบปรมาณมออาหาร โดยแบงการบรโภคอาหารเปนมอยอย คอ 5 มอตอวน และลดปรมาณอาหารในแตละมอ เนองจากการความเขมขนของน าดลดลงจากการตดถงน าด ท าใหมปญหาเกยวกบระบบการยอยอาหาร ซงท าใหการยอยอาหารในปรมาณมากมประสทธภาพลดลง จงตองมการปรบมออาหารใหเลกลงและบอยครงขนเพอชวยบรรเทาอาการไมสขสบายภายหลงตดถงน าด

ค าแนะน าการปฏบตตว

3. พฤตกรรมทควรกระท าและควรหลกเลยง

3.1 การเคยวอาหาร ควรเคยวใหละเอยดเพอชวยในกระบวนการยอยอาหาร และไมควรกงวลเกยวกบการขาดวตามนทละลายในไขมน เชน วตามนเอ วตามนด วตามนอ และวตามนเค เนองจากตบยงสามารถผลตน าดไดปกต และยงมน าดในล าไส

ค าแนะน าการปฏบตตว

• 3.2 งดการดมสรา ถงแมวาการดมสราไมเปนสาเหตของโรคตางๆทเกดกบถงน าดโดยตรง แตแอลกอฮอลจะกระตนการสงเคราะหไตรกลเซอไรดในตบเพมขน ซงหากมไตรกลเซอไรดอยในตบมากเกนไป จะก าจดออกจากกระแสเลอดไมทนและจะสะสมทตบเกดภาวะไขมนสะสมทตบ และเมอสะสมเปนเวลานานอาจท าใหมการอกเสบและเกดพงผดขนทตบ ท าใหตบไมสามารถท างานไดปกตเชนเดม สงผลตอการผลตน าดและการหลงของน าดทไมมประสทธภาพ ยงสงเสรมใหมปญหาเรองการยอยไขมนมากยงขน และอาจท าใหเกดความไมทกขทรมานจากอาการและภาวะแทรกซอนทรนแรงได

ค าแนะน าการปฏบตตว

• 3.3 หลกเลยงการเคยวหมากฝรงหรอการสบบหร เพอปองกนไมใหมการสรางแกสในทองซงจะท าใหเพมอาการแนนทอง และความไมสขสบายได และยงพบวา การสบบหรเปนปจจยเสยงตอการเกดกลมอาการภายหลงตดถงน าดดวย

ค าแนะน าการปฏบตตว

3.4 หลกเลยงเครองดมทมคาเฟอน เชน ชา กาแฟ โคลา เพราะถงแมจากการศกษาจะพบวาไมมผลใหเกดโรคทเกยวกบถงน าด แตคาเฟอนมผลใหใจสน นอนไมหลบ เพมการหลงกรดในกระเพาะอาหาร และยงเปนปจจยรวมสงเสรมใหเกดภาวะกรดไหลยอนภายหลงตดถงน าดดวย 3.5 ดมน าสะอาดใหไดอยางนอยวนละ 6-8 แกวตอวน เนองจากน ามบทบาทส าคญในการชวยควบคมเกยวกบกระบวนการยอยอาหาร

ค าแนะน าการปฏบตตว

3.6 การควบคมน าหนกตวใหอยในเกณฑปกต โดยทวไป ผปวยกลมนมกเปนผทมภาวะน าหนกตวเกน จากการศกษาพบวา ผปวยทไดรบการผาตดตดถงน าด รอยละ 93.3 มภาวะอวน ดงนน จงมการแนะน าใหผทมน าหนกเกนลดน าหนกในเกณฑ 0.5 ถง 1 กโลกรมตอสปดาห หรอเดอนละ 2-4 กโลกรม ซงสภาวะรางกายทมน าหนกเกนจะสงผลกระทบตอสภาวะสขภาพภายหลงผาตดได เชน การเกดกลมอาการภายหลงตดถงน าด หรอมโอกาสเกดโรคเรอรงอนๆ

ค าแนะน าการปฏบตตว

สรป การบรโภคอาหารในแตละมอควรบรโภคอาหารหลกใหครบ 5 หมตามสดสวนทเหมาะสมทกวน เพอใหไดรบสารอาหารในปรมาณทเพยงพอกบความตองการของรางกาย นอกจากนการควบคมพลงงานจากอาหารกเปนสงส าคญ โดยผหญงควรไดรบพลงงานจากอาหาร 1200 กโลแคลอรตอวน และผชายควรไดรบพลงงานจากอาหาร 1600 กโลแคลอรตอวน เพอควบคมน าหนกและลดน าหนก ซงจะสงเสรมใหผปวยมสขภาพทด น าไปสการมคณภาพชวตทด และสามารถด าเนนชวตไดอยางมความสข แตในทางตรงขาม หากผปวยไมสามารถปรบเปลยนพฤตกรรมบรโภคใหเหมาะสมกบภาวะสขภาพของตนเองภายหลงไดรบการผาตด อาจท าใหเกดผลกระทบตอผปวยในระยะหลงผาตดได