Post on 06-Nov-2015
description
Demam Kelenjar / Mononucleosis Infectiosa (M.I.)
Etiologi Mononukleosis InfeksiosaPenyakit menular disebab Virus Epstein-Barr (EBV) yg menyerang limfosit B khususnya.
Epidemiologi Virus E-B menular melalui air liur manusia (disebut kissing disease) & mungkin transfusi.
Rupanya virus ini tidak menular via titik-titik pernafasan atau fomit. Maka tidak perlu diisolasi
Masa inkubasi: 2 7 minggu
Masa infektiviti: dari nasofaring sampai 18 bulan, & mungkin bertahun-tahun, secara intermiten
Lebih dari 80% dewasa sedunia adalah seropositif untuk Virus EB
Di daerah miskin atau baru berkembang, >80% anak 3 6 tahun sudah sero-pos, dari kasus ringan.
Di daerah maju, infeksi primer mulai diantara umur 10 & 30 tahun dgn gejala sindroma mononucleosis.
Rupanya daya imunitas cukup pada penderita yg sistem imun kuat. Reaktivasi Virus EB belum dilapor.
Gambaran Klinis Pada anak kecil biasanya infeksi ini asimtomatik atau ringan mirip ISNA dgn faringitis serta febris ringan
Pada anak yang lebih tua, remaja & dewasa sering sindroma mononucleosis tampak
Stadium Prodrom: Malaise, Anoreksia, Febris 38 - 39C > pd sore, selama beberapa hari Stadium Sindroma M I:
Stadium Sindroma M IFebris naik turun sampai 40 C, selama 1 - 2 mgg Nyeri telan hebat dgn faringo-tonsilitis (30% exudatif)petichia pd palatum
TONSILOMEGALI bisa menghambat pernafasan
Malaise & mudah capai / fatique
Adenopati di leher (ant & pos) dan epitroklear (!), nyeri tekan ringan. Jarang di ketiak/ inguinal
Splenomegali (mulai pada minggu ke3) pada 50% ks
Hepatomegali (mungkin dengan sedikit nyeri tekan) pada 30-50% ks
Ruam (5%): makula, petikia, skarlatinaiform, urtikaria, terkadang spt erythema multiforme
Tonsilo-faringitis & Tonsilomegali& petichia pada palatum
Adenopati di leher (ant & post)
Kelenjar epitroklear
Splenomegali
Fatigue
Ruam Ampicillin plus Mononucleosis (bukan alergi!)
Ruam Ampicillin plus Mononucleosis (bukan alergi!)
Stadium Pemulihan Malaise & fatique sembuh secara pelan-pelan selama 3 4 bulan.
Selama 2 bulan disaran agar pasien M.I. tidak ikut olah raga & kegiatan yg berkontak keras.
Laborat Leukocytosis SDP 10,000-20,000 /mL pd 40-70% kasus MI Limfositosis (>50% limfosit) pd >80% kasus MI & 20 24% Limfosit Atipikal Thrombocytopenia ringan pd 25 50% kasus MI Faal hepar: AST, GGT, LDH naik 2 3 kali normal 90% kasus Heterofil antiody titre: 60 90% positif pd mgg ke 2 3 sx Monospot: Sensiviti ringan: 63 84% tetapi:
Monospot: Tes saring (screening) untuk M.ITes Monospot mendeteksi antibodi heterophil. Walau antibodi heterophil ada pada 85% kasus M.I., tetapi antien Virus E-B tidak menambahkan antibodiheterofil.
Namun bila Monospot negatif pd pasien yang terduga infeksi Virus E-B, antibodi EBV perlu dievaluasi.
Atypical Lymphocyte dari M.I.
Komplikasi M.I. Hepatitis: 90% tetapi ringan, jaundis pada hanya 5% ks
Darah: Anemia hemolytik autoimun (ringan & pulih sendiri) pd 1 3% Trombositopenia pd 50% (100,000 140,000 & pulih sendiri dlm 3 4 minggu)
Ruptura Spleen/Lien hanya pd 0,1 0,2%. Bisa spontan atau berhubungan trauma / olah raga.
Neurologis: Hanya pd 1%. Kelumpuhan pd Syaraf-syaraf Kranial & tanda encefalitis. 85% kasus berat sembuh. Sindroma Alice-in-Wonderland, metamorphopsia (distorsi pd visi) dilaporkan.
Kanker Limfoma Burkitt & karsinoma nasofaring (#3 pd anak Asia!) berhuhubungan dekat dengan Virus Epstein-Barr.
Diagnosa Banding M.I. Cytomegalovirus (CMV) Mononucleosis: Kasus lebih tua, febris & malaise lebih berat drpd MI E-B Faringitis & splenomegali lebih ringan drpd MI E-BV. Heterofil neg
Faringo-tonsilitis virus atau Streptococcus: Bahkan 30% M.I. biakan pos & perlu Abx: Pen/Eryth
Toksoplasmosis: titre IgG-, IgM-, IgA- & IgE-ELISA, menolong dx-nya
Penyakit Hodgkin, Lukemia atau kanker lain
Rubella
AIDS / Human Immunodeficiency Virus (HIV) Hepatitis A & Hepatitis B
Sindroma Fatique Kronis: dulu dikira disebab VE-B, tetapi studi-studi kini tidak mendukung theori ini
Tatalaksana M.I. Simtomatis saja: Paracetamol, ibuprofen.
Istirahat sesuai derajat kecapaian
Dianjurkan agar pasien bebas olah-raga selama limpa/liennya masih palpable atau 2 bulan.
Bagi pasien positif biakan Streptococcus, minum Penisilin atau Eritromicin slm 10 hari
Kortikosteriods hanya untuk pasien yang mengalami gejala obstruksi saluran nafas.
Tiada bukti Acyclovir menolong secara klinis pada pasien Mononuleosis Inf.
SumberAAP Red Book:http://aapredbook.aappublications.org/current.shtml keyword: Infectious Mononucleosis
Infectious Mononucleosis and Epstein-Barr Inf: http://www.emedicine.com/ped/TOPIC705.HTM
Patient site for Mononucleosis: http://www.emedicinehealth.com/mononucleosis/article_em.htm