kyoto-seas.org · the decentralization policy. This paper traces the origins and characteristics of...

Post on 28-Apr-2019

213 views 0 download

Transcript of kyoto-seas.org · the decentralization policy. This paper traces the origins and characteristics of...

��������� ���� �������� ��������� ������� ���������

! " #��

The Emergence of Village Meetings and the Introduction of VillageAssemblies in Early Twentieth Century Colonial Indonesia*

M>OJCD Kosuke**

Although almost no stipulation was made by Indonesia’s Acts on Local Administration,village meetings played an important role in creating consensus among villagers duringthe Soekarno era and after the step-down of President Soeharto and the implementation ofthe decentralization policy. This paper traces the origins and characteristics of villagemeetings and the attempt to introduce village assemblies using colonial Residents’ reportson the Village Autonomy survey conducted in ������� in Java and Madoera. The villagemeeting was firstly stipulated by the Village Ordinance of ����, but meetings were seldomheld until the ����s in Central and East Java. In ����, in almost all villages surveyed,meetings were held by village heads to consult on important issues with villagers who hadthe right to choose the village head. Yearly and monthly meetings as well as hamletmeetings were held in many areas. Participants were mainly those villagers who ownedagricultural lands and were obliged to perform compulsory herendienst service. Althoughsome widows had the right to attend, they exercised their rights only to choose the villagehead. Consensus was reached through unanimous agreement without voting. Attempts tointroduce village assemblies failed because of conflicts between the assembly and villageheads. Similar conflicts appeared in ������ after the introduction of village assembliesdesigned to check the performance of village administration.

Keywords: Decision-making, village assembly, village administration, Indonesia, Neder-landsch-Indië, village meeting, village authonomy, musyawarah mufakat

������$%&'( � ��( � )*( ������( +,-���( � ��( � ./( 0�12345

� � �

6789:;,<=>?@ABC�DEFGHI'JC( ����K�D)*L M����KN ��

� OPQ( ������KRSTUVWXYZ[\UV MB] ^_`a b�cG1�DEFG>����������D*/defg�hijMkl� !"#](mOTnop�1qr:T-s�t�UVu1vwxy9:Tzmv�{|}~ b-�t����6�����ST�UVj �������

�� qr:T-s�t�UVu� Center for Southeast Asian Studies, Kyoto Universitye-mail: mizuno�cseas.kyoto-u.ac.jp

-s�t�UV � �� ����K ��

161

����� �������� ������� �������� ������������ !

� "�������# ����� �$%&� �'('�)�*+�,-�./�0(012�0('

�13���456 "Lembaga Musyawarah Desa� 780(� �� !9�:;<=2�

73���56 "Badan Perwakilan Desa� 7>0���?3�@ ������� !��$

%A��456�� �)�BC��DEFGH�I/JK��L� 5)��)� MN���

!�MNGO�0�@ P��Q�I/JK�RST�KUVWXT�KU�Y�Z [\]�

^�_�Z ���_�P�(� `5aEFbc "musyawarah mufakat� defghKad

ijk<�� 7l�0� �� �Gm�P��n�7�o�0�@ b�� �����p� !��

$%A��56�� 5F�+q(rsP�� �)���D�5FO�Gt8P�� P��H�

2��0( u�� !�v �w�x G��yz�P��@ H0(?�{�z��� n���

56�|}~���$%'(��~�+���C�@ n����� �N���456���5

6�������������������y?�@

n����p������C���� �0(���z�P����56�� ����� ��

1� ��1�(E���'(5FGrsP�(��7��0�@ ���� �)��� !

����G���y?��0(� �)����y�C���56G?����@ �G��5

6�� I�g��!���� �����p����� ����¡¢��L� ��£�¤1 ��

£�� ����p� !� "����# ������� �¥�$%&¦§��456 "Badan

Musyawarah Desa� ��3�@

n� ����p� !��� ��456��'(� �)�����~�7�C� Z ��¨

�©�ª��3(H�7 «+��z�0�G� �����p� !��¨��� u�� !�v

�*0(w�7 �x ��z�0�13�@ H0(� �����456�I/JK�� `5

�EFbc��3(~C�����Z �¬!y?��z�P�� �����p� !�yz�P

��rs��8P��@ ����p� !����"��� H���Z �¬!�0(� ­�

®)VRS¯K°K��§����_#7$�?±(�L���456I/JK�²¥� ����

��� !��$%A��456�%³0('�@��

n� ����p� !�����!&¬!�0(´�3�'( µ�¯a¶J�· Hari

�� Undang-undang Republik Indonesia Nomor �� Tahun ���� tentang Pemerintah Daerah.

�� Undang-undang Republik Indonesia Nomor � Tahun ���� tentang Pemerinathan Desa.

�� Undang-undang Republik Indonesia Nomor �� Tahun ��� tentang Pemerintahan Daerah.

� Penjelasan Undang-undang Republik Indonesia Nomor �� Tahun ��� tentang PemeritahanDaerah.

�� ����p� !��$%A��456�²¥�������3('���y��'G� ������� !��$%A��456��� &����� ����p� !��$%A��456�5F���)V�MNG¸��('�'��*0� ������� !��$%A��456y�� 56�)G�)y?L� MNG�MNy?3��y?�@

)*¹º¹»¼ �½ ��

162

Sabarno��������� � ����� ��������������������

� ����� !"#���$%&'(��)*���+�� ����������,*�

-�.()� ����&� ��/���01 ����2� ��345#�*��6�&78

�9 ����):��;

�� ������<9 =>�?�� ��� ��$%@�ABCDEFGH��IJ#

K �LM�L���N�O���P�QR ST ����: �������U �<��V���WXYZ

�D[\X]^5_ `Kabupaten Cianjur; Ca\bc\_ `Kabupaten Bandung; �<9

de�fghij�)�

���� �������kL�.()� ��lm5nop�JqI�� de��<����

�����ABr ���� `rapat desa; C��s�/���;�t�.tu&$()� v

�� ���������C��s�/���<9 ��&wxyz���� �{|.��

#� ����C��s�/���������$%�}r 6~��H}���H����

��� ����=����6�*��"��kL�#h.L()���� ����Lk��

/��@�?� !�Moh.6��K �9#�.��")QR#��*����v�L�

K �������L���6~��������O������)� �!Lk� ���de

�#��������� ����$�!� ��#�����C��s�/���t�.��

�-�.(�� ��� <�� ���.�� �������� !�Moh.6�*�&

�O�9#�.���&�kL��)�

��������de��<���� ����C��s�/�������.6~���

-�.2� ��6�&��������=�&�� �9#�.���#�� ������

�/���� ���oh¡.���8)� �������.������L�� �����

��(�¢�£!�� �9#�.��

����.�����O��� x���I�¤\b¥¦[���#��§M¢�£!)��

�.L()� QR#�kL��)���� ��I�¨�$%C��$%�}r ���©�.

������ .����/��.M�� ��ª����«�� �.�k��$%�O

����r H}�O��¢���h)� v��¬­�®&¯)r�°�����±"2�

�$%�O����r ������ �����$%�#� ���!²�}r ��6�&

�; Sambutan Menteri Dalam Negeri pada Rapat Paripurna Terbuka tentang PembicaraanTingkat II/Pengembalian Keputusan atas Rancangan Undang-undang `RUU; tentangPerubahan Undang-undang `UU; �� Tahun � tentang Pemerintah Daerah, di ruangrapat BAMUS/KK II Gedung Nusantara MPR/DPR-RI, Jakarta, Rabu, � September ����.

�; ³la\´l `MUSBANDES; ���� ��µ�¶\·Z^¸\nH¹ `LPM; ��(�sº£! � V�����s�!²&��r )1�����ABr ��� �¡��#lm5nJq�»t�¼�)� T S����: �����U A½�

T �¤\b¥¦[�<9 ���������

163

��������� �rapat desa �� ����� ���������� �������

�������� !"�#�

$� ��%�&'()*+�,-���./ � ���,-�012��34��� 5

���6789:; ��<������=�>�?����# ���� @'ABCD'E

CF9 GKoentjaraningrat ����: ���H �IJ& GJay ����: �������H �����K�# �LM�

����������IBN� �O��,�����012�PODQR34 �ST6UVW

GHofsteede ���: ����H �X��� ���Y'Z'[6�\�]���� ��^��� _�

` �Rukun Kampung, � � RK �a�_�� bcIJ@9��d�e^��f�K"�

�� gh��������i�012����# � �� �����jk 34�l�K"�

��� �������m���n����op!q.��r�����]s !"�#

��Xt�=� ��������������u�v !:�K"�# ��������r

��"# ��w� �Inlandsche Gemeente-ordonnantie K�����w� �Ordonansi

Desa� �� v !:�,-�gx�yz�!{$|� ��./��K}� %~& �����

� �IBN,X��(�C�'�!�,-�"# ���./,X������/�����

m��(��� ��"�# ��w��) �w) ���� �=� e��{���� �*�;���

�+,���K�� �het kiezen van een desahoofd gerechtigden ,X���i��M�

�-��K���Lr����� ���m�_��vergadering�,�����!����

./ �rn�m� �beraadslaging ����+�2�.o ��������#���

�0��]1q���2�2�����������#

�V��� �"# ��w��� u�� 34� �����4� �0�Xt�56��X

t��0��"���� ������ GBoeke ����: �H# �� �� �&'()*+����

��./$��¡C'¢�£¤$�¥�789 �:;��Xt� �� �����

�# G � ���: ��H# &'()*+���¦�$��� � ����§ �¨��<©

!"��+,� ��tª=89 �����{���� &'()*+������«!

�� ¡C'¢���¬!r�>?��t>­� M M?���� GRanneft ����: ���H#

��� ��%5 ���6O8®:�,���@r! =�>�"���������

�������w� % �� v !:�¯�Xt�°±r���"���K²t!# ��� �

�_� � �������Am�³B���´:¯�Xt��� �����K²t!# �

� !µ¶8��(����r�����K"�# �LM� ������3IBN·�w�# ¸CG����: �H� Surianingrat G����: ��H �¹#

� &'()*+º�� Ordonansi Desa��M��#�� Regelen omtrent het Beheer en Andere Huishoudelijke Belangen der Inlandsche Gemeenten

in de Gouvernementslanden op Java en Madoera �Staatsblad ���� No. ��»

3D+I+34 �¼ �½

164

�� ���������� ������� ������ �����������

������ ��� ! "�� #�$%����&������� '()*+,-�.

/��(0�1��� � �2��340,��./��05�1��� ��� ! �

6�� 7896����� ��:& ;�<�=>?���@A2B �2!

�6�� C1�=�D��� �� ���� � ���� � E�FGH�����IJ�1

�� ��KLM�NOPQ>RS�?�A2!

�6 T������UVWXY dorpsvergadering�Y �2! verdagering���

�8Z���2! *�� ��[ rapat desa����(@���! \W]^_`Y rapat

����@��YaB�28�(@A2�8Zb �2@c:��d �2! �e�� �7

fg�h@i�&j� *5.k>��AlmAn�op8%q�12� �rstu�v

vw�./j�' �2! *�� ��(�&����x(��� *5.k yz�1�{�

8��|�}>��'�~@������ �rsfu�vvw�./j�� �2!

�6�� ��� � #�$%��E2�������x(���KL��E2��/E

��>n2! ��� � ��KLM�NOPQ�./��� �����D�������

��D����2! ��� � �� �����KLM�NO�B�D��B��A2!

������(����A2��x(��D����2! ���� ���"@d �� ��

KLM�NO�;�� @&;�|=>"@d2@���� #�$%������

����E2��'�>��2!

I ��������� �����������

#�$�L���������A2.���� ���� �L� �Regerings Regle-

ment���� �;�! C ����� � ��� �Inlandsche gemeenten� �� *!�"�;

��#>$��1��L7�%>��@��� ���@& >yzA2! ¡'�� ��¢

2£¤ ���(>¥2B@A2¦ ������ ¡'�;�� �2��� *!�"�.

/§¨©�1��KKLª���;�z�1��"�)*�DD� �«¬�­®�

�L8+�12B@A2¦ @5d�1�! <���� �"�� �8��>yz�� "

�����8��®�>¯°����>IJA2@����KL>5d���! #��2

@� ���� � ���� " ,±²&�³-"�������´�µ.�D��¶·&

«5>���1>¸/�¹*º��@A2&�����,A2��»0¼8@�1��

��� Reglement op het Beleid der Regering van Nederlandsch-Indië �Wet van � Sept ���� NS.

������; �������

½1�\W]^_`��E2���(@��(�

165

�� ������� ���� ���������������� ��� ����: ������� ��

�� �!��� "#���$%&� �'� ("� �� ��)&�"�*�+,-�

�� .��� ������������ ��/01��� �23�45���67���)�� 8

,9:� ����� �2���; !�� .�<+��=>2����?@�7�� A

BGewest; -��C BOnderdistrict; )��<+�� ?@��D��� <�� ?@��

EFGHIJ�KLM�D��LN�OPQ���R��@S�TU���� ���VW

X�Y@�&� ��������%Z��[,�\�]�P�� �Angelino ���: �����,

�����; Surianingrat ����: ����; Kansil and Kansil ����: �������

���������)& ���������!��� ��?@&��I!^��_!��

`a������ B� ��;� bc�!d� e�,fgV)�&� ��_hi� ��Oj

2 k��I!^.�lmn��!�����67���o����pq8�>MI)

�� "r��st�6#��KL8�b&� ��&u�?9,) B� ��� �g;� ��

�)�� .��� ���&� $��� %8����vwx�yz,{|��&� ��Oj

2� V���}&~�'� Bde toestemming van de meerderheid; �(��,J�n,�

,)� ���)���; <�� ��&� C� Bhet districtshoofd; !���>���><�

+Oj2� V��!��On�� .��)��*f!�������������(

��)���;

���Q��F����� BVan Vollenhoven; &����� �����<+?9��+�

�W)�� ����������>M���V)�h��!dc��)�� 8,9:� �

���I!^,���I)�&� 2-&������� ��>Mpq�&� ������;

!��`a��� Oj2 k�!��`a���9J+&,)� ��� ��>M&�{�{

T����� ���./�8��Z�0Z��1����&���,)� ���)�� .��

��Z�����i��8f�&2V�J+��� .�&� �3� ¡+��� ��&-��

¢4�� <�� �5���6£�|�¤�2&� �����+&,'� -���3��

��� <�� ��78�¥�¦§�H&� ¨-�����!�"©2-89�ª7��

��?�:«�?9��)��+��� �Vollenhoven ����: �������

¬���+&� 2-&� 4 +&��>M��� o +&� ���� ;<����=�­

��; Decentralisatiewet BStaatsblad ���, No. ��;�; .�o���>M�KLfg&®c8���; Reglement op de Verkiezing, de Schorsing en het Ontslag van de Hoofden der Inlandsche

Gemeeten op Java en Madoera BStaatsblad ���� No. ���; �� �����; ¯�¯�°±� Bkuli kentjeng; �))� :²� >�� ³?�� @,)�´A� Vµ¶�,)�a_+� ·¸�B�CD�+ ����� ¯�¯�°±�V)�&� qE ������ ,{�p¹�

,F���º» �¼ �½

166

����������� �� ������������ ��������������

��������� !�� "�#�� $���%�&'()�* ���%���+

,-�� �./0�&�1�����,�23�� �4�� �5�1�����"�&�1�

6���71��%898 :ibid.: ���;�

<=>?<=@?�A8���������BCDEFG HmoepakatI �J��"����

�� K�%�� LMNO��%����4��'"�&�1��P�1%�QR�ST�(�

�1UV��1(�,�1W� �,��4�� ���QX�Y����Z�T8� �1���

��-BCDEFG, '� �3�[\F]���,(�^, 98� _`?E[a��4�

Jb����(�3��V���c���d��P�, 98� �����`ef H��I ��

BCDEFG�&9�� "�g�h�� T���1W� JbP��i!�(8V�5"�

(9�%8�BCDEFG HmoepakatI ���MjkMl�mow£faqat�lm���%�+�

"3����QX, '� �#+n�$�1�3o1V1%� "��� pq5%�&�"�5

"� r�� &'1BCDEFG HQXI ����&��#�8QR�A98Ws%�%�8

t� _`?E[a��u,v���(��%1�98w :ibid.: ������;�

j?xCG HRanneftI �� 5yz{�����6�|%�}��&��~��%�� �1�

�� (�)*+� �����+��,�����1)���'� p��&�1Jb��g�W

��5%�+���-��.,��t���1W� (����.����5yz{�1���

/T� ����0���1�� Jb����6�1�982�53��&��X�P4�8��

8� 8�� j?xCG�� ./05� 67��,����5yz{�, ���,�1%�

��%�� 8�� z��� ����09n6����g�-}��&��:^8� �1��� ��

��)p�5%����� �8+%1W�_����=��?[=�(�� '� ;./0�

�4���&��� �����%����T(�V1%��*( �� �_����=�?

[=�%���������&'�%�

j?xCG��V�$��S�� �)�5%����"3�(���V������ ��

���%��|�'��P4�3�%�� �|�� �<��=>����P�, �� ?|@

�� pq��)�AB����C��D�E8��%�F, �� ���A8� ������

4� G�3� ����¡���H��¢I��%�(£J��tV3���,�1%� pq

�)*��%¤K+ '� pq�)*�L.+���+�����&9�¥��3� d��M

S5��¦��§�*,�1%�"�8t���+5yz{��NO9�%�&��¨T�+�

¥©��� ��+5yz{, ��,�1W� pq��)+5yz{�1�, �� &'�P

V3�� �Q��)ª�� �o�o� ���+�����«¬�� ���� £R�8����

���&'(� ­AB��)ª® �%�¯�ª°�±S���²98� ³T� ��´µ®

¶U·/ �%�VW��U��)*��X+¸A'� }p�¹º��Y�A��, ��

Z[�»?¼x½M�������X���X�

167

���������������� � ��������������� ���

��� ����������������� ��� ���!���"���#�$

% ���� &'��(�����)���% *� � ��� ��+,�-����

��$.� �� � ����������/������)������0�1�2����

���345678 9:��% ;�� 45678�3� ��+,�<=> �?��

@>� ��� �A� �$%

)��45678 � ����� BC��#� ��DE, FDorpsradenG ������H

IJKLM:NO39:�� PRanneft ����: ���Q%

��DE, � �����RS�TUV��WDE,�!"3X#�$YJZ[���\%)

��N�% �����RS� 0��T� TDE,�!")����G �� ��������!]&��G�

��.'���^��WTUV��WDE,�!"�����% �_`� abcdT

DE, � ��(�e5af.�.� g[ �( h��� )h�Ei�g[ �( j45k

*� (�+,lm*�$�n*o-\.�/0)����% )h�Ei V1p�.2

3)��% TDE, � 4&q�JZ'�r��s� &5�67t�� u8�n��q�Z9

�� :;U<p, FCollega van GecommitteerdenG �v;JwWZ��� Nx#�y��

zJ@���� PAngelino ����: ����Q% 0�� {|}~���f4���DE,��1��

������<��3u8��z�����:���=�3>�)��� ������ m

DE,����� �� ��DE,�?J��M� 3M&�ZE@)�������?

)�� ������% �O1� A��84� �?��.)�� ���3� ����

���-��DE,����t)�3)��% ��DE,e5af � ���,��

�fkf3�B.�.� ����*� �����*������`��>)�% �O

1� ���C�����.� Dr�N��N�>�23JwWg��8��.)�

�% ��DE, ����EJ�.1� �� ��J��M% �O1� *��E���&

F��G1�.� h��H��GM3 _��I¡� �����.J¢3)��3

��N� Pibid.: ��Q%��G

R�g�� ��K£ ¤#���������� ��3�$L� $� *���MN�

��G ����������Z� O ��� TDE, FRegentschapsraaadG �?#�E�¥¤����q\U��� ¦PQ�RS��<��J�g�33�?)����%

��G Bestuurshervormingswet FStaatsblad ���� No. ���G��G TU � A��84~§¨5©aª�,����� �����h7)�� «¨¬���­ �.V!)����DE,JW�1��% ��DE, � 4&��-®��JZ��% ��&,E3X¯��Y�Z°��([±J'�.²1�\� Ei³�8J#´µ]� F¶57·G �^��n���\J¸_1��% �O1� TU � ����DE,J��,E3¹¯�@¤�� PTU���: ��� � ��Q%

+`d{dº» ¼ �½

168

���������� ������������������������� ��!

"��#$������%&'(

)*+,)*-,./0&1� 2,345./0&1� ��6��&7�.89��'

���$�:'( ;� )*+,)*-,.<�=%��>���?'�2,345.@

A �>B.CD�E�FG�����HI����'� $�:'(

�J �.����J K.ED�H&����.��LD&( ;�ME��NO.=PQ

��R��: ����.HIST�K.ED7UV��'.��LD&( �1�����.

WXYJZ���� [�������.��LD&( �1� \��B��#$�����

!"�JKD�H �.��LD&( ��1.����]'�^_`�J ��abc=<

�de������7K�f ��1&�g'(

II �����������

� �������

�����.�b��h:ij ������^1���k�b�J ��l ���mnEo ���m� �

b� ��m��� ���mp �q�n�� r��.��J ���E� � s t���u�

.�� v�wg � s t����x��tyz.9 �{ �!�wg |}�=~g'

����:'� � �( ������b���0.ED���ab�^�����1�"���

Z �����.�k�b�.��abt.��������.<� �����^1��(

�. tynEo�P.�� �1���!"���.�����]'�^.��abc=

<J ����.P#�p � �Gouvernementsbesluit van � Mei ��� No. l �de:

���$�. ��.� �regentschapl �n�������(��l ���.M �provinciel %�&

J �,�����'����M �Provincie West-Javal �� ��������''���

M �Provincie Midden-Javal �� nEo(���M �Provincie Oost-Javal ��J���

���. ��nEo���*2���. ��E�#����( )>.�������*2.�

J�*� ������.D� ����n��<������( ;�  �&1 �¡

� �desal �¢£�� ��1. �¤��n��<������( ����.¥¦+,§¨b

©�ª« ��^<J¬B�� �����J ����� �­&1 '����J ����� ­

��l Indische Staatsregeling Wet op de Staatsinrichting van Nederlands-Indie �Wet van � Sep-tember ����, Ned. S. ���� � jo � l ��;�.�b�� ����� ­ �-�. ��k®/ ������ �= ���� �­ �-l �E��¯°�X]1� m0.±1�²³����..´o2���;�.�b� �Regereeingsreglementl &1�k�b� �Indische Staatsregelingl �3��(

��l �����µ¶.��=P#J M �provinciel �4·M �residentie �'�J afdeelingl ���regentschapl �¸ �districtl �5¸ �onderdistrictl �� �desal ����(

¹6�º,�3»¼�n½'���"���"�

169

��� ����� ����� ������ ��� �� ����� ����� �� ����

��� ����������� �!"��� #��$ %&' �� ���� ����� �()

�*�+,-.� ������ � ��/0123 4�5���6789:;�����

����� #��$ %&' �� <Laceulle ����: ���=� ��>?@A� ������� ������

�%� B%� C( �����+ �����(+D�-)+EF-� �BG� H���E�� I

���JH(KLM ����N�� ��O-)+EF-� ��P�QR,MST(R�U

MVW� ���(KLM��>? �X�V�V�(VLM��*YL� ���� �F-

������ � ��/0123 4�5���6789:;���������� # (

Z[%�+,��MVW������� ��!\�+GM� ����������� �!"

��� # %�Y �ML-� )� ������ � ��/0123 4�5���67

89:;���������� # ��]�^_� ����������� # +`a� ��

��������� �!"��� # � ^_ �"��� # +`b cd�(��UM

<Regentschapsverslagen= +e-��$ d�(��UMf:�g�hie$� )� �"��� #

� "j+(� ��Z[%�+,��MVW� I"���j+�JH*kGlmnML-op

EF-%� � � I"�� �X��JH%��P�j+(�+,��M�� �ML-� �

]� qWrs�tim%SL �"��� # �im*�u(� ��������� # (qU

M�ve-.�w�*x,-�

��P�QR,MST(R�-� �"��� # ESl�H�*yzG� ����{���

Vqa|�����W� 3 �} �~�� !"�#s+GM� �!�"$F-L��"�

����� ��5�� ���%Vqa��12� �(012*��ML-� 3 �}��

A��!\�� �����:\�� �&{��Vqa�����������(�e-�'�

�(o� B ��Y0��� �����5�Vqa���w�� C ����Y0)��� ��

�"�� ���*~Vqa�+�� �*�tD� �(3 }���F-L�����"

�,s+��#+tUML-� ��QR,M� ¡7¡¢£¤(izGMVW� ���g�

S ��¥ME� �����k¦ ��¥ME� �������\��§-QR,M¨L+

�©-���$

��$ Regentschpsverslagen Behoorende bij het Eindverslag over het Desa-Autonomie Onderzoek.

��$ Laceulle, E. A. E. ����. Eindverslag van het Desa-Autonomie Onderzoek op Java en Madoerasamengesteld ingevolge het Gouvernementsbesluit van 8 Mei 1926. No. 3, Weltevreden:Landsdrukkerij.

�$ �"��� # �s(iz%tL%� ª.��i«/qW/��( ������FW� ª.*E ����� # +#�Weltevreden+¬©��-�

��$ )��� *�L�­®Sg¯°e-� 0©±²� <����; ���; ����=� ��5�(�GM�²� <����= %��ML-%� �� c³´$ µ&�¶��*·*,¸-w�(1�t�W¹���MVW� ��5�º���w�(KLM�»2�t�m(tUMLtL�

�3¼�¼­® ��½ �4

170

���� ���� ����� ����� ���������� ������

����������

� � ����

� � � ��� !

"�� ��� !�#$%&�'� ()*+, ��-�./%�#$%0�12���3

456789,� :;�-�#$%� ����<� => �= �?�@A$%� �B�CDE

?�#9� �F'���GH%�I� 0�J'K%� �� Ldorpsvergadering� 5MNO+

%$�� ,PK� =>�QRS� �BTMUVWXY'���'ZH%$�5� [+�./%

��80\8]�^�8�Z_H,� [�['�`���.��

� ���ab'K%� cde5f*+%$,��ghijk�lmno- LRegentschap

Kediri� Zp8� lmno-8�qqrs Lboebrah�� tuvwxyz{| Landoem gawe�

'}S+�<�~�� ��5$�#_��8G^+%$� �Regentschapsverslagen: �����

",ghijk�vt�h�- LRegentschap Sidoardjo� 8�� <��~�� ��5�

�y�m Lbale gede� '}S+%3_+%$� �ibid.: ���� ��� hijk�wz�-

LRegentschap Tegal��{����-LRegentschap Wonosobo�8��<��~�� ��

ab8]�lu�ru rqs Lkoempoelan laboeh� ]�$�l�u��u Lkloempoehan�

��\�O+%$Z$�'*+%����12K%$,['5��*+%$��ibid.: ���, ����

�wz�-�{����-8� ����<� =>���.�� ���`�.��\� ����

'�� ��'K%34*+%$,� [+O�ab�12�� ����<� =>�12��__

^O��;�ab�� *+%$�['_O� ����<� =>¡G�_O�� ���12�

¢~89��

� � � ���£¤'~>��

¥¦§��¨��£¤�� ��Z$K[+�¤.����#$%¥¦*+%$��

"��<©~�� ��8]��ª«�<©� �� Lvaste jaarlijksche dorpsvergaderin-

gen� 53_+%$����¬hijk­®q¯- LRegentschap Sukabumi�� �uvwu-�

ghijklmno-� �vt�h�-� ����u®ru- LRegentschap Bangkalan� 8

]H,� [�\°� �uvwu-�� ����< �± ���-����=>��I� ²< �±��

<�³´�µ~� ¶CDE?·�¸.�['�ZH,�[�CDE?'Z�['��I� ����

<� => �= �?�$\�\�� �B�[� ¶CDE?· �#$%� �B��BTMU

�]��FO'���!K�µ~��[Z\['589Z$� .Z^°� � ���3_Z�

+SZOZ$['�ZH,'¹RO+,�8]H, �ibid.: �������

�vt�h�-8�� <©� ��53_+� ¨��TMUVWX5�"H,� 0[8��

º»�¼uv½�t����� ��'� ��

171

���� �gogol� ��������� ������ ������ ����� ��

����� �������� � ��������� ��������� ����

� !"#$"� �pantjen dienst� %��&'��� ��(� �������)����

�*�+,&- �����.�/+0� �12 �1�3, ��1 � 4�56���7� �

89�� :2;&- ��/+ 0� ��<��,�3�=��>��?>@0)�,�2A

& Bibid.: �������C-

1 ���D/*:3E3��FG!2A&- HIJKLMNOPQ� #$RS"Q �Reg-

entschap Cheribon� "IJKLT�UVW�XQ �Regentschap Poerwokerto� YZ[�

Q� UV\]SQ �Regentschap Wonosobo� #IJKL^\_�Q �Regentschap Pono-

rogo� `abRQ� XZc"Q �Regentschap Toeban �dec"Nf"Q=g�- HIJ

KL�#$RS"Q�de"IJKL�hi �Q�de#IJKL�hi �Q=0� 1 ��

D/*Mf�!j" �slapanan ��D/kle� mn 0 ��$ok�/+=gA&-

.p� #$RS"Q=0� qkr�stE��=��Mf�!j"��D/<:2;�

uv0%�� ��w �baledesa D9A&- xy���<z{&k|� Mf�!j"/+

}~ G��D/*:3&- 6&�'���D/0��� ��(�*��'� ��?>�g

�����<��1 ��D/=)�;&- ��D/���*�)�0d2A&<� ?>@<

��,E3�3�G��+,=gA& Bibid.: ���, ���C- g�30#IJKL�XZc"Q=

0� �0�'���D/0��� '����1 ��D/=��(��������-E�

�<�'�;& Bibid.: �������C-

�� � D�.���� �3E0� D�D/ �gehuchts vergaderingen <:2;��k

<!2A&- ��D/�:�<n/=|&Q0� HIJKL�0� �Q12� "IJKL`"

��Q �Regentschap Kendal� #IJKL`abRQ� �f"Q �Regentschap Malang�

����I�Q�deXZ"c"Q=gA&- �;��12�Q=� D�/+0�+*h��

��<�3�=� ��<� ��� k,E(��'&k�t�;E3�-

��D/���0� ��s�d� 3�������04� !2A&- !����

��s��kG��?> kAE5�=g�� 9&�  �g��6<=|�3�kGgA

&- ��&'� ���*,¡A&� &��D/ �beperkte desavergaderingen �78<

¢��;� £��¤¥¦?0�§ �3E� ��78�¨9©<stE�0�:ª�� �3E

«��;E3�-

HIJKL��c¬`Q �Regentschap Lebak =0� ��'d�� h­?>�®; ¯°

|� ���<±��;&1 �� &��D/<:��;� ²���?>@k�*���<

³<=´�;&- ��� <µ�;��k0�2A&<� ��w=0� ²�>²�?>@0�

�?>�¶�� ?.� 9&·�¸G¹,& Bibid.: � C-

#@�I�º» ��¼ ½

172

��� ������� ��� �������������������� �!"�

#$%�&'(!)*+�,- .Ketamboel/ 0��� ��1�2 ��1�33�-�4�"�5

6(���) 7�0�8(9�:"0��� 0�;2#$%�<=> �=��04���

?@AB�C4� ��1�33�-D8� ���� @04��E��)FB�� ��1�

G�H��04��#$B�) F�0�� � ���1�0�IJK�L%�!� Mibid.: ����

���, �������N)

O��� IJK�L% ��1(!B ��1� �1�P��QR"0��C4�2� 8B�

�S> "=��04��TUV�W@XY�) 7�4�@�Z�04�8��["78

@X�B� F�V�W@C0��!\]^�) 7 �_B�� &'�0�0�`0�1�a

b["�� cd`0���e["���`�9�Z�04����f�[gh�:"8[

"ij�&k�:��) ���� l������m� 8nopq� � �������-

r� .Regentschap Panaroekan/��/ �st���u� _ �[" `0v:��)nop

q� �� wP���"1!x ���^"s9�0�;2�04��yzB�{t�s!8

[""#�:|2 � Mibid.: �������N) ��� ��m� ��� v8v8}����('�

~$��%&(8h�R04���� �Q9� ]�]�=����@�?[""#�(!

8["v��:�� Mibid.: ���N) =��04���?�u'> ������� � ���

:��)

#$%u����8B��!]��<�(��v�2 �78� �0;�(���)���

��g2 �!") [(]�� !'������1� Qs�*���� .l����/ �

�� 04���#$�� *+���s"�B@v�!��<�> �) 7 �� ,-��O

��.h�R�s9���8B�!") FB�� 0f���B��04���yz�:"

 �0���:"8¡�> "78�:�� MLaceulle ��: ��N)

�¢�O���1�0�/"D8��?> "04�v£¤B�) �����*�¥-

��� ¦&�§�:��8h�0��04�@�!�!�8�!Y� }���v0¨��v

�!�!(���) �� ��0� ���01©�04��ª'> "788(��!

��� 01©�«2 (!23�:��) 7tB�(�� ���O��7 2�0@ �r}

�¬45 �� 6­!��@7[88®�O��O��9¯`&:@¡�B�) 7��\@

°±°±r�²³´ .titikan desa/ 8!! MRegentschapsverslagen: �������N�83��\��

`�9}�04�v0¨04�v�?> (!� �������-r� �j2 �)

�0;�(���)��� �� ���00���QR"� 0f��;<8� 0f��=

>`µ¶�9¯� ["8h� �¢�O��s��?·�["78��h"K=��!���

��/ ¸q�m .Regentschap Sitoebondo/ 8v¹��)

º@�»�m¼¸½�QR"0��80��

173

�������� ����������� �����������������������

���� ��!"#$%���� &'(� ��)*�+�,�-�� �.�

��%�/�#0�1��(� ��23�4���4�$5���� ��$�'678�

9:���;)<=�� ����� >Laceulle ����: �����?�

� @ ��23A�

��������� ��� �0(/�#0�B����23<A�C������<=

�$� � ���(� DE�B����23FGHI���J��%K'L%6%����

��� �'(� �����MNO� � �����P!�"C���#�

QK������$%%��-�,&%� �DR����S'Q�T()U$%

%��-�,&%<=�� �*� �����V+$%� �����()U,W�� �

X,Y-� .Z�[&C\] ^� ���@� ��/0.���\]$ ^� ���@ <I�

��J�_�1�=�02���`a6';� b;� � ���<(� �����-

�H�"��cd�;-��e3f(� g4,��Hh4i�J$1�<=��j

';�

�k5��67�� ��23<A�j' A$=a6';5�(8�9lC�� :m no

pqrs�<(� ��tu�"C�/0Q�TV+;vwx6�0<Oy%z=��1{�

.>Q�T�0<?@%�$ |/�#0}�~�6';� ���������pqrs�A���

B<(� �����/0 ^��;)/0@ B��a��$ ����������a6'

;� b;*�<(� C�DE�Q�T��j6��tu$� �'b<FG��H

����6'��;�� ��/0HI�!J��"��K�L���<tu�����

^���p���� goegoer goenoeng@ &�$� M�%���(�JNO <=��~

�x6 )6';� b;P�<(� ��¡¢Q�T£\;)������¤�C�&

�$ Aj'; >Regentschapsverslagen: � ?�

�¥�¦�<(� ����� ������A� �¥�<§¨§��Q��Q�© ^���©@ ��

� ^poetoesan desa@ $ )6';� �'6(� ��Rª �� ��¡¢Q�T�0\

ST� ��tu;)/0Q�TV+�UP!O&G;�¤� VD«¬� �0<W

�� XGY4� �Z[�&%W­.>� Q�T��®�O¯\W°�2;�C�V+$%

<=:; >ibid.: �����?�

*�±]^� _¨%q�²�³´�$µ6';� �&�¶<±� ��``,�gH·

�(��23/�A�<=�� 6�am n<(�³�¸pm´�<µ;�_%��

¹����g4Y4�1C�A�%�$W��<=:;�

ab¸m¸º» �¼ �½

174

� � �������

�������� ���������� � ��� ������������� �

���������� !�"#"�$%� &kuli kentjeng� '(������) *+

,���� �������� �� ��������-���(�./'0 �������1/

2�

34 ��������56,+��7� 89:;<.=>?@A�BCD�E���F

G<.=HG5IJ7KLM ��7 �����BNOKL��� &PQ ��������FKL)R

S� �� �� �T� �KL5.7������ &kiesgerechtigd� � a U ����VW�

XY &��� ����� &heerendienstplichtige���� <.=��NO�Z�[� b U �\�

G��']G^_`���<.=a�5�b�c�deef gX"Gh<.=���i�j

��7��B )K�k+,7�

����VW�XY�������l��m5.�+n'7�

o9:;pq[r"a^s7) [�tu�vp &Residentien Bantam� � ��������

�VW�XY�<.= ������wx5.� ����VW�XY��l����� C�k

�y�� ]z)��{7�)|c !� y<.=}"���#)�I~�',)|c+,

����

q[r"a��3c7$[�tu�� %]��5<,+���&^�6'��(��

����VW�XY�����)k+s'|c 3�j)�����^/� 26��*+�

�����^���c+,�� �k+ j)�����^/�7z)� ,-�^.����

B)���Y|c�k+����/'01��2��^.��

3����VW�XY�����5� O4��h �O4�j �CDp��Gh �

����<.=5��j��3c zc��j�� �5B��,+�������'] 3

�zc5����gX"�����G���3c�� �k+ q[r"a�� ����VW

�XY������s����^� 3����/vT52��^��+����5��k

�)¡`�c�� �z�� ¢������VW�XY������'] �������

�¢��'2��� zc�£XA�u�¤¥�.�¦,�b��7) 6§¨� *+,7

©Regentschapsverslagen: ���ª�

79:;p«q�¬­qYa��������� ��������FKL�89|c����

��� Inlandsche Bestuur Reglementen. : ��� );®���� ����VW�XY��'(�¯��56,+�°� ©���ª '(^�±��� ��²³_´�5N´c� l���5IJ7<�5.7) q[r"a5<,+�����VW�XY������ ["����� &bakoedienstplichtigen� )Rµc ]z)��{7²=¶',k ·�¸>J7¹? &sawah negara� ��#�)|c+,� ©Fokkens ����: ��ª�

¹@�£�?º»¼5<�7���½)��½�

175

������������ ��������� �� ����� ����� ��� ����

�� � �� ��������������� � ���!"#�$%�&� �

'(������������) �*����+ �,�-� .� �������/

+ 0� ��*�123�4�5�67�1���8��9:;<�3��=�>?@�

���� �� '(�����������A B����=&��!�C����!"#

"D@��&�&��� E� "D@��FG#H $ �1�+ %IJK������

L&MN ��OP�Q�����L&MN ��OP�Q��+ ���'R� ()� *S

��T?'(�����������A B����=�>?@�=+U)V� .�@�&

� W9:�+,�-X���=�>?@���)V%��

'(������������)V=Y. Z/0[1)V%�\ ]�^8��_:�`

2��$%�� a����!�b� CU�c�de��34"A*f��� '(����

��������)��Y. �a� "5Agh&��6����:i�`2���

�ch$� j�kl�m=nopq(�+U Zr�s�tnu� noempang karang

q��vw� lindoeng�8\ 7x���yz��{�e�@��# ���!"A&�

| a�8}"&�$%�� '(�����������~9 .�nopq(��9�

�!"���8}"#:?@�=.���^@�;#�$%�� �$� <z�@ .�

@�"5�$��=;�) "5>:#��?c������@����hc.�����A

AB� .�"5>:�C�������� ��v�5tq�5( Zpondok ringkoeh\ �d

e�=D�����EA&h#�+�j�F����=~9�G���!"�8}"A:?�

��m=>?� $�@#�H��9�k�������.�$@ ~9�N�%���

��IG��A�#�@��� .� u��� Zrahajat J+����\ �������

Zboedjang\ �de�=�f�G��&FK)V%��

��*�P �L�z��h�� ��8}"�V=~9�MNm=� ���O �9

:i���� �!"�g��MN���D=# �P�5�;<�V=��~9&��_:

���m=.�#)�� �ibid.: ������ �

¡¢£¤¥¢�¦)Q§G¨��%� �h���©U��!"�g�ª ���+ ��+

���+��� ���+) .�@���~9Rª ©U ����S ����S �����S ���

�����S)V%����#%�¡¢£¤¥¢�¦ �¦��T�!"�g����~9Rª�G

m=«¬ ©U �� �­ � �­ �� �­ �� �­��=�

¦T)��.�UV# W6$%�¦ s®¢n�¦) � ­ �7#¢¯�5¦)

� ­ &%�&X$%��¯�vw�¦) �� �­ �7#�°±p¦) �� �­)V%��

²T)�=�]�^8³#�c Y��´²�!��´²#µ� �� ­ Z��´²# �� �­

)V%�� �T�k=�¶6¢¯�5¦·¸u¹£�º�� ZDesa Moeara-Tjioedjoeng\

Z[¸�¸»¼ ��½ �

176

� ������� ���� ��� ������ �Desa Kedjambon� � ������ ����� �

������� ������������ ���!"#

$�%&���'()�����!"��*+,-�� ����(� �. /01����

��(� ��2�3� 456��7�� ����(�8!"#

���9��:����� ;<=�>?�*���@�� �� �A�� B���3

����3CD��� ��&EFGHC����8!"# IJ��(�� KK<�LM�J�

���NOD�$P"��Q�RS&�TOD�!U3"# V��KK<��� W�XY��

8!" � ���N�Z���[\&�M]�^ 8HL_`ab�"# "c�� d�V��

�� Ref� �����g� !L�Uab�"# �h��� ij&�HL� "kl(#$�

�#$@�m%&Z�U� #$��� Y�&&'nJH������ d��g&&'nJH"

o�8!" pibid.: ��� ��q#

V����[\ab�rs��f�t�uvw���&(x�"rs�� �3#G�y$�

Y��X$ �#$@�� ;<=�>?�*��)@��8�� ��[\&z^H�TO

8H#��� "c�� {L|}�V��I�O*D~���3 � ���N_&�M]�^�J

U[\&abGH� +,�8H �I��X�-�� .��9�*+,-�� :�5���

����P��/01���� /��9��01��� nJ&���9���:�+���D�

�G�U���# :�+������:� ���X&� V���NO#�@�3�3#���

��[\&abGHV��2�3 � dJ��� �g� !L�UabGHw<*� z�]

2���3���3C�� !L�UabGH-�����J" �t�uvw���� uv�

���� ����� >?1�� 456��7��4��"�#

�� �6�/u���� �3��� $��@ 5��$L����6��7D��8^H�(� L�U3H"o�� �9� ������ 2�3��� ����(��:&;�� �:u��$<=z�] ��:u�B���3������3"o� �� ;<=�>?�*���@�+�K1<&>��3"oL���JH pRegentschapsverslagen: ���q#

��� �?���9�*�� �&�� V�"@�"@ "3U3� �"@A� ���� �� L�& �����4�GH �-��<B p�: ����� q�# ���� &����V�"@�"@ 4��"L���J� dJ���1� �D#$�U3"y^�� eZ&�����;<=�>?�*���V� 4��"L���JH#

��� V����[\��ab�� &z3U��JH�X&� ���N�"o��:[\ � ����5C:��¡-�¢DGH��[\LE£�X&¤FnJU3HIL�GH&IGH# G�y$���������NJ&�J�� K � ¡�� ��DLMGHL�� ¥��� E£¦&�N[\�verkiezingsbijeenkomst� D§¨�� ������NO#�@&;�UNO�_©&ª[D�^�^J����3� LDoU3"# IJ e«nJU3"IL�P ��X& ¬¦�Q­®¯ ���°�H# I��N[\�� ������NJ&�!U�¢DnJU3"# IJ�� �����JR ±��&F: ST�²�D³UV�9J��´µ L�U3"�&;� p¶� ���: �����q� W·&�N[\D¢D�"X�¸Y�JRL¹�!"# �N[\�¥� §¨GH�&;�� ����5C:��¡-&º»���[\��� §¨GHX�¹�H#

<B�¼�5½46&z^H��\¤L��¤\

177

� � ������������

�� ���������� ������������� �!�"#$%&� %'(

�� )toewa-toewa� �*� +�,-./0%1 ������� 2�34����"5�

�6"7��8�9��+$: );<=>�?moefakat, bij acclamatie� �@3A�(%

Bibid. � C1 �� ��D�EFG�?���� H$%�2�34�I4&"5� ����J�

��� �8��6"7��K�+�A�L0% Bibid.: ���C1 M%� �� ��NOP��

��� ���� �J(%�Q�R :STU�V���WX3��(� STU�*3YZ

%1 V(:� 2�&�/0" I4&�/#"4[� V��Q3��W�\( L" � ��

�� !]3"^_4#$(% Bibid.: ���C1 �� ��`Oabc��d� ����J�� %

� �6"7�8�A�L0%&� 2�&�/0" 4� % : !]&�#/0� �� �

&'�e,�f(L0�I44"$% Bibid.: ��C1

)gh#/I�+_";<=>�?�i��@&% ��$%I4&�/#"��� jk�

�lm����� ��n>op��qrsct���+u*� ���+v����$% )�

"wx+v� ����_x ����1

� �����y

z��{|+v}~)gh��� ��,���-. �. �� �������������

:�����/�U/��4]@3��0�,1���R :��39$:�"/" 4�

��������3��: �1 �"wx� I0/����� #R:(�(�*/0%���

2��"���~�334x� M%� ������R :#"��5��3�$: �4��

�����56�(:�["��&�$%4L0%1

I�+_"*�R :����������&d4d47��+��["�/R[&���

#"/�(d��98&2����$%4� �" ��3��5�9��I4�+�V�*

�����3�9(: �1 V(:� � �:�����;<#"��7��� :�ST

��9&= (:��� ��dI03�¡�["#$%4(: �1 ��,���-�� I_

(%�93�¢�8>��£4(:�?¤��@¥3�%(%&I03¦%�§�¨(%w�

��" 4(: � B�� ����: ����C1

���2�����R :�7��"�©ª«�� ©t¬<?/d�9(%4����$

%1���2��"��� ��,���-���4V����+$:~A(%4 _ z��{

|+v}~)gh� �­B�� ��d�9��4��� [wH:®( '^_1 ¯°±t¯°

²tW��/��97��� d4d4��³�����2����3C���´D3�$:

%#/���1 %'(� �[5E¤(M%Fµ(RR��4� ��#/¶:���7·W

���"�GH�¸��$% BIjh� �C1 ��,���-�� �?4(:������

*J¹�¹º» ��¼ �½

178

������������ ��������������������� ��� !

��"�#$%&���' ()*+�� ,-�.�/0.��� 1��23�456

�789 �:�;<=>?�����

III �����

��23@A�4� ��BCD ��)E.0 ;F0 G� H�)�;<I��JK

0.<� ! �� �L)��BCD ���M�/�N&)E.0 OP QR)�7�

0.<�

STUVWGXWYW�Z[ \Distrikt Sindanglaoet] ^_W`W� \Desa Koebang-

karang] �� ������ �) ��BCD���,/�� ��a ��BCDbW_���

)Q? c,/�� ������ ��BCD� �!)"#�d��� ef $��%&

;<g=��h����=�0 ��i����� '[( \onderdistrictshoofd] �� jk

�l�)mnhop,K�/�� ��BCD��)( �8q��? ����� �4(� �

( >Qrsa� �*a�� ��BCDbW_� +-t�*a ,-�u �( v

w)xy��� z��� .{W|W \tangkong��}/�~0���] � ��}/�

~010)>.023�4���=���� �(� g QR�5����0�6�~�7�

.=89� O� ��A: �A)�z;<,�d0�.==����

z� �4(�� �(.� =�0 *�����0.<sa� ���BCDbW_�O

P QR)���� ;��� �(>Qr! B6�� � }/�~0 10�u ��A

:��1�QR=�0 ��BCD)��0�)>�� ��?���0.�� ��}/�~

0 �h��<= �( �@�.EdAB,/0>? ��BCD�g @A���,KQ

R=�� ��

A:� ����� )( ��BCD)� sa� �Ca��8a \pokrol/pro-

cureurs-klachschrijvers]��] �D�bW_=�0cE� �()�.;<|WZ$���

QR=��0.�= �7,/0.<�

�4 ��F STUVWGSTUVW[���� ^¡¢� \Desa Hardjomoekti] )>

.0d��BCD ���£¤,/�� ! �M�g/�� �A)¥,/0.�.�

^_W`W�)>¦<��BCD�� §G ¨©�� �78� �ªQ'«H,/�

£¤�¬&� � .'E� ��)­ $I�%&®J��©�����¯� °�±�

� �) K;�BCD�L ��d��;Fh��<=�0.< ²Regentschapsverslagen:

��] ³´µ�¶7��?C·´�©)M��?���¦���.� N�u�¸� C·���?¸� ¹O��8;<g=�:P)Q��/��� �Ca��8a=R;g=��h<�

ºS�»W�¼X½)>¦<��DC=��CD

179

���������

��� ����� ������� ��������������������� �

!"��#$%���&�'� ()*���#$%'+� ,-*).��/)012�

�3 4�*/)� 5�67� ��8�9: �;<=�(> ?2�8��@.A"� 5@

.5�67� ���9�� �� BC D>�3�EF;G�@�H8>"IJ/-&0K

).@�2�8@� �L�� ()�:�MN OA.P*)"Q=R8�Q.A"� 5@.�

��#$%��S'� �����T;U�/V"�W8@.I�>"8X�:="(8'�

AYO1�Z[ �2.\=*1 /)"Q=:\"8/)�� 5@.� ���9�]/0

��^_ `>"����+� ��!��a +�/)����bc;���#$% d"@.�

eH18fQ*)��

�� �����g���� ��#$%'H�YI�>"�3�#$8@.hi� �%;

jk.A"� >0Kl� �&'�m(hn o)0*pq+',r :="�3�� ����

��gs�t�0u- v.0Y84� �wxy��a �!"uz�{/a���01 2>"|

3�,4A� ��}~��+5�60e��70�8q+� ���� ��#$%'9�;4

AH"�0:;��1��`<8� =>? K�"����������� �������

#$%������@'AB@1O,r�CE�D;�O(8�� ����:;�$E��3

�t�0>����0e�� ��#$%����'FG0G�;H�>(8;�� >"�3

�t�0>�����S� :\" �ibid.: �������

��#$%�� I�'B�/)� ������?�%:�� �J/)5)'I�@.A"��e

( 40Y� ��������0e�&��� �YK*).��� LY����� M)*)

.A"� 5@.� ��#$%����3�H�>Q=G� OA.��N�� LY��:O�

@.A"� Ps� �%hn �Yjk*)��01*����� ��#$%�Q6 R2:�

0A'� 5���#$%�ST;BC:="�H 0"�3���CUVW�X����� �

UY�!;4O(8':="�1� 8AH% �A.�Z'\"� 8>"4�:\2� v�

�� �� �ibid.: ������ 0ea�

��#$%'0Y[!0YB�/)�%��¡�\��g¢�£]>"8��:\��(�

�X ���¤¥� �� �!"��#$% `>"�¦0+�;C[§V012�%

��a ���+� vHet Inlandsch Reglement, ^¨©� ����?; ��ª� ����? �ª��� ����?���ªa ��!� «¬¬­��_® `"]/0 � OA.� ���:="R!�` � �����a8bc@.� ¯d :;;^_>"4�8>"° 8+�@��

��a �?e�±�xy vVolksscholena fA.� �?0A@ �?�{²?c;4O �wxy v � eklasse scholen� ³�xy Vervolgescholen84´µRa 8´¶)"·guz;CHxy� h²uz if@�� �?e�±�xy;ML � ji(� �wxy �A" v¦¸xy� Volleidigescholen8´¶)�a (84\�� 5�8=�{²?c� �?0A@ �?:\2�� ����?h¹�ek �Gonggryp n. d. ��������

lmº�º»¼ ��½ �ª

180

������������ ���� ���� ����� ������������

���� !"�#$%��&'()�� ��*��

+��,-�./0�123 �� +� �123 ���456� ��*784�6��9��

�(������ &���:;<�=>� ��*��?;<78����������@��

AB�C"�D���(�� !"4��E�� �� !"F�GH�� I�J4K��� L

��4�C"�A���(E��(� !����(E�� *M4�����N��OPQ4R

S>TU>� VLaceulle ����: ��, ��, ����W�

IV ������

�X�� !Y���?;4Z�>�"#�[(\M]�����(�* ^���_"*

�>��"!�)��� `$�a�bcd�e" f%�ghij&'()kY�Ol�m*�

�^�Yn ����o�>���p+*,q4-&r�� L�<M�A5�sS��� &�#

>�9�� 4t./u�� �v^�w0>�� ����1*Y��� xyz2� ��{��

���78�����,-|?�.�}o�~������43��� L>�� !Y� ��

"#�Z����9���!"*�>�� !"�)��� t./u��6��4(L���

���� �A�L��}� ���L���4�(E�N�*M4� +� �123 *M�~�

��3���

&�� ��_"�)��� L�� ����1��N������"#(>�Z����<� L�

5������� �6%7���48%E�#�(>��u9<�^����_"�)���/

��*^��H{i*:�<���(� ;����:���^��(� �!�<'�|�"(

�*^����( �� ����1��N�8?�= ����>��6��=�4��9�� �

�>� ��c�j<�5A5����� �6%7��� �� 7�����,�$�>�?�@�

A^�Z������(�5AB�� t./;A������ ;¡�* � ?;�BC(>

���� �������(�5¢�£¤gj�D��^����A5*D�t./;A���

�_"4Z�>¥�¦4� �;¡4(^�� L>�� ����1*Y��mE��� �p+C§�

4¨!E������_"��[(\ME�����©ª��������>���_"�©ª

�«F�G¬��^��1­_"4©ª>������Hxyz® ���Ixyz® ���^

��¯�_"4©ª>������Hxyz® ���Dxyz® ��Ixyz® ���^��

[ �_�_"4©�������Hxyz® ��Dxyz® ���Ixyz® ����^��

��� �� °H±�°H²�<L�J4³K>� ����1*&�(��*B� ����1*Y

�mE��� ��_"<´µ©ª�����(�r�� ��>� * ��� ¶·�?;¸<L

���(�A5$µ¹º»<¼M�9����=>�� ����� _"��¹º4NE���

½O�a�bcd���6���"!(��!"

181

������������ ���� �������������������� ���

����� �!�"#� $%��!� �&'�� �(������

)*+,�-./ 0��0�.1�

��234&� ��������5��&����������67�84����!�

�����9�:4 ���23-����; <#�� ��67�84&� =��

�>?@ABCADE����4�� ��� F��0��� 4����!� GHIJK�&

!L����MN���� O"���&#PQ$R S%T&U V��� ��� �

�67�84�&� �WXYZ'[0� V���

�� ��������5��&�\U&](�-.��R� ^_)�&�67R8`�a�

.�����)b7R8�.1�_) *c��!� $d�&� ��6���23^

e����!+*f����� O,����&� -gXN���.�-.23^_)

&*L<#��

��&� 23hi4!/01�2 ��j�� ��f3&kl��1m�� � Kl�

�� �#���n#SM!+Mc��� o-.� \U� �#�>?@ABCADE����

4pq�r/�*LR4s-.1��

�56Rt�� 67�& uv�fw �x8�� �!�"#.1�!� $d�&�

9y�*L��� :z0x;R���&{<�� )(|O=�5}!�#�� �e-�

0~O=c�mc&>:��� �&� )*!?#01��!:z0�M&@.�Aom

���B��RC��������

�(�&� �������D�'E!�#�� -c-� ����AK�:F�&� �

(����GH!#�� ��� �(�!����#�� IJ��&� �7���R

"�*<GH����� ���v&� ������5��6�a�.(�!�KR�"��

�� �A�������(����GH�����.1�

��� �����������L�&� �/��M��N��O�P-.& ¡#01�

�e-� �/��M!'ER¢Q-�� 74 ��W01- ��W� �W��R!��£�

��&� S¤5��&¥�c0f��$%�.1�^¦0c��� ��� �(�

'E��"�*L�(TXUV� cc¥#�� §¨©|ª�«?¬�& �����D�5�

�&� 'E�,­-�&0c��� �#���R ¡n� ��&§¨©W�®

����.��X)UR ���Y����� ¡��!�M� o¯¡��o� o!

S/ U&+M1�1m��!�M�m�

ZH�� �A�����M&� ������1.$[�.1�°±²³IE�´�R)

(|O=�µ\�-.¶+£�S^���0!� O567@·G��1.&��R@

¸-� ]5� (�01-�(�R/¸-�� 0¹ZH�M!�Y�-.���R

^_�§�º» ��¼ �½

182

������������ �� ���������� ����� ��� ����

� �!� ��"�#���$%&'()*+,-./0123456/�78�9+:

;� <=>?#�@�

� � � �

ABCD ����D E��FGHIJKLMN#�� OPQR STUV W0H0KL��XYZ [\] O�R��������^3H_`D ab�0H0cdef_D

g hiD ����D EHIJ��jk5l@mno��PpQ#q��r�5l@mV Wa� sZ �:���.

t�uvD ���D W&�w�x0cd7efZ by�(��z{o�D|�}�D ����D W&�w�x0L~����0H0cd����#�Z L�ef�oNo. � D by�by�������D

����D ����D E�����i�#���������&�w�x0����#����V W��&�w�x0L�����(�22H301234Z �������  O�R� ������^3H_`D ab�NTT��D

�� ¡D ���D W&�w�x0��cd7efZ ab��¢o�D£�¤¥D ��D E¦§FG=¨©ª«FG¬­HIJ�®¯�PQ°���8L±+;²³mV Wa�7efZ ��OR: �����D

����D ����D E£�L´HIJ�®¯�5µ¶/PQ°� W·�¸¹Z +;²³mV W7�Z �O�R: �����.

����D ����D WFº»¼#HIJ½���Z ab��¢o�DAngelino, A. D. A. De Kat. ���. Staatkundig Beleid en Bestuurzorg in Nederlandsch-Indië, Tweed

Deel. s’ Gravenhage: Martinus Nijhoff.Boeke, J. H. ���. Dorp en Desa. Leiden, Amsterdam: H. E. Steneeft Kroese’s Uitgevers-Maatschappij.Djajadiningrat, R. Hasan. ����. Schets eener Besluitsrichting voor Nederladsh-Indië. Kolonial

Studien, Tijdschrift van De Vereeniging Voor Studie van Koloniaal Maatschappelijke Vraagstukken.Vierde Jaargang, Tweede deel, pp. ����.

Fokkens, F. ����. Eindresume van Het bij Besluit Van den Gouverneur-General van Nederlandsch-indiëvan 24 Juli 1888 no. 8 bevolen Onderzoek naar De Verplichte Diensten der Inlandsche Bevolking opJava en Madoera Tweede Gedeelte: Gemeentelijke Diensten. Batavia: Jav. Boekh. En DrakkerijRijswijk.

Gonggryp, G. F. E. n. d. Geillustreede Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië. Leiden: LeidscheUitgersmaatschappij.

Hofsteede, W. M. F. ����. Decision Making Processes in Four West Javanese Villages. DoctoralThesis, De Katholiek Universiteit te Nijmegen.

Jay, Robert R. ����. Javanese Villagers: Social Relations in Rural Modjokuto. Cambridge, Mass.: TheMIT Press.

Kansil, C. S. T.; and Kansil, Christine S. T. ����. Pemerintahan Daerah di Indonesia, Hukum Adminis-trasi Daerah 1903�2001. Jakarta: Sinar Grafika.

Koentjaraningrat. ����. Masjarakat Desa di Indonesia Masa Ini. Djakarta: Jajasan Badan PenerbitFakultas Ekonomi Universitas Indonesia.

Laceulle, E. A. E. ����. Eindverslag van het Desa-Autonomie Onderzoek op Java en Madoera samenge-steld ingevolge het Gouvernementsbesluit van 8 Mei 1926 No. 3. Weltevreden: Landsdrukkerij.

Ranneft, Meijer. ����. Grondslagen en voorwaarden voor de hervorming van de desa. KolonialeStudien, Derde Jaargaan, Eerste deel, pp.����.

Regentschapsverslagen Behoorende bij het Eindverslag over het Desa-Autonomie Onderzoek. ����.Weltevreden: Landsdrukkerij.

Surianingrat, Bayu. ���. Pemerintah dan Administrasi Desa. Jakarta: Aksara Baru.Vollenhoven, Van, C. ���. Het Adatrecht van Nederlandsch-Indië. Leiden: Boekhandel en Drukkerij

Voorheen E. J. Brill.

|��&�w�x05µ¶/����#����

183