Klimaatverandering en klimaatadaptatie

Natuur als klimaatbuffer

Inhoud

• Klimaatverandering• Broeikaseffect• Ons klimaat verandert• Hoeveel mogen we nog uitstoten?

• Klimaatadaptatie• klimaatadaptatie als kans• Ecosystem based adaptation• Voorbeelden

Het broeikaseffect

Ons klimaat verandert

• Hogere verdamping• Zeespiegel +20-200cm tegen 2100• Winter:

– +1.5 - 4.4°C– Meer neerslag

• Zomer: – +2.4-7.2°C– Zomerneerslag daalt– Toename extreme zomeronweders

Ons klimaat verandert

• Hittegolven• Overstromingen• Droogte• Zeespiegelstijging• Meer extremen• Gezondheid• Voedselproductie

Ons klimaat verandert

In onze natuur al te zien:• Biotoopveranderingen• Seizoenale shift (fenologie)• Areaalverschuivingen• Fysiologische reacties• Mis-timing• (Exoten)

Klimaatverandering

De oplossing is tweeledig:

Mitigatie

verminderen van de emissies van broeikasgassen

Adaptatie

aanpassen aan de onvermijdbare gevolgen van klimaatverandering

7

2° doelstelling

• Verminderen van de broeikasgasemissies om onder een globale opwarming van 2°C te blijven

• Gebaseerd op rapporten van IPCC

8

2° of 1,5°?

9

10

CO2-equivalentStabilization level (2005 = 375 ppm CO2e)

Global Mean temperature increase at equilibrium (ºC)

Global average sea level rise at equilibrium from thermal expansion only

Year global CO2 needs to peak

Reduction in 2050 global CO2 emissions compared to 2000

445 – 490 2.0 – 2.4 0.4 – 1.4 2000 – 2015 -85 to -50

490 – 535 2.4 – 2.8 0.5 – 1.7 2000 – 2020 -60 to -30

535 – 590 2.8 – 3.2 0.6 – 1.9 2010 – 2030 -30 to +5

590 – 710 3.2 – 4.0 0.6 – 2.4 2020 – 2060 +10 to +60

710 – 855 4.0 – 4.9 0.8 – 2.9 2050 – 2080 +25 to +85

855 – 1130 4.9 – 6.1 1.0 – 3.7 2060 – 2090 +90 to +140

Waar moeten we op uit komen?

Wat zijn de scenario’s?

11

12

En hoe doen we het nu?

En wat nu?

We voelen de gevolgen van klimaatverandering al. Is het dan te laat?

NEE

Volgens wetenschappers hebben we nog een kans om onder de 2°C te blijven, maar dan moeten we hard inzetten op mitigatie. Onze uitstoot verder naar beneden halen blijft belangrijk.

Intussen weten we dat bepaalde gevolgen onvermijdelijk zijn. We moeten tegelijkertijd al inzetten op adaptatie, ons aanpassen.

13

Mitigatie én adaptatie

14

Mitigatie én adaptatie

15

Mitigatie én adaptatie

16

Mitigatie én adaptatie

17

Mitigatie én adaptatie

18

Mitigatie én adaptatie

19

Waarom adaptatie?

• Ons voorbereiden op de onvermijdbare gevolgen van klimaatverandering

• Veel onzekerheid• Voorzorgsprincipe

20

Vele manieren

Adaptatie is op veel manieren mogelijk

Opletten voor

maladaptatie

21

Adaptatie met de natuur

Klimaatadaptatie met de natuur door het gebruik van

klimaatbuffers

Ecosystem based adaptation

Ecosystem based adaptation is

(1) het gebruik van biodiversiteit en ecosysteemdiensten

(2) als onderdeel van een algemene adaptatiestrategie

(3) om mens en maatschappij te helpen zich aan te passen aan de onvermijdbare gevolgen van klimaatverandering.

23

En wat kost dat?

TEEB ‘economics of biodiversity’: • investeren in de natuur brengt op• kostenefficiënter • mitigatie en adaptatie• onderhoudskosten minimaal

Klimaatbuffer: bossen

Bossen zijn echte klimaatbuffers: • Water vasthouden• Water vertraagd

afgeven• Verkoeling • Schaduw

• CO2 opslag

• Absorberen energie vanstormen

26

Klimaatbuffer: bos in de tropen

• Bosbranden en bosvernietiging zorgen voor CO2-uitstoot

• Grond droogt op• Wind en regen krijgen vrij spel

• Erosie• Kwetsbaarheid lokale bevolking stijgt

• Bosbehoud noodzakelijk in kader van het mitigatie beleid én het adaptatiebeleid

Klimaatbuffer: kust

Natuur aan de kust als natuurlijke kustverdediging

• Dynamische duinen• Zandbanken• Breed en natuurlijk strand

Klimaatbuffer: kust

Natuur aan de kust als natuurlijke

kustverdediging

Ook in het zuiden: mangrove bossen

Klimaatbuffer: kust

Verdronken land van Saeftinghe

30

Klimaatbuffer: ruimte voor water

• Waterbeleid: vasthouden – bergen – afvoeren• Ruimte voor water

– Overstromingsmogelijkheden– Meanderende beken – Natuurvriendelijke oevers

• Trager afvoeren van water• Vergroot opvangcapaciteit• Minder erosie waardoor minder baggerwerken

stroomafwaarts

Klimaatbuffer: ruimte voor water

kans klein

gevolg groot

risico = kans * gevolg

- kans : overstroming en/of dijkbreuk- gevolg : schade uitgedrukt in EUR

Natuurlijke klimaatbuffer tegen overstromingen

gevolg kleiner

kans groter

risico = kans * gevolg

- kans : overstroming en/of dijkbreuk- gevolg : schade uitgedrukt in EUR

Natuurlijke klimaatbuffer tegen overstromingen

Klimaatbuffer: ruimte voor water

Klimaatbuffer: ruimte voor water

Klimaatbuffer: ruimte voor water

Klimaatbuffer: ruimte voor water

Klimaatbuffer: steden

Klimaatbuffer: steden

• Verkoeling• Opvang en buffering water• Schaduw• Opname CO2• Luchtzuivering• Infiltratie regen• Hergebruik water• ….

En natuur?

Adaptatie met natuur is ook zorgen dat de natuur zich kan aanpassen

-> Grotere, robuuste natuurgebieden

-> Effectieve verbindingen

En ik?

39

Besluit

klimaatadaptatie met de natuur is een

win-win voor natuur, mens en maatschappij

Meer weten?

Contact afdeling

Contact Natuurpunt vzwJasmin Lauwaert

Jasmin.lauwaert@natuurpunt.be

015/29 72 25