Post on 02-Jun-2018
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
1/334
ThS. QUCH VN LONG ThS. HONG TH THU HNG
KIN THC TRNG TMV CC PHNG PHP GII NHANH
BI TPHOHU C
Sch tham kho dng ch:
GIO VIN HO HC
HC SINH 10, 11,12 V CHUYN HO HC
HC SINH N THI TT NGHIP, I HC V CAO NG
NH XUT BN I HC s PHM
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
2/334
NH XUT BN ! HC s PHM
136 ng Xun Thy - Qun Cu Giy - H Ni
in thoi: (04)7.547.735 - Fax: (04)6.547.911
* *
Chu trch nhim xu t bn:
Gim c INH NGC BO
Tng bin tp INH VN VANG
Chu trch nhim ni dung v bn quyn:
NH SCH HNG N
Bin t p ni dung:
PHM HNG BAC
K thut vi tnh:
NH SCH HNG N
Trnh by ba:TIU VN ANH - V TH THA
M s:02.02.1214/1503.PT2011-268
KIN THC TRNG TM V PHNG PHP GI! NHANH BI TP HA HU c
In 2.000 cun, kh 16 X 24cm ti Cng ti In Vn Lang - TP.HGM.S ng k KHXB: 64-2011/CXB/1214-01/HSP k ngy 11/01/2011.QXB s: 059/Q-HSP ngy 10/11/2011In xong v Tp lu chiu qu I nm 2012.
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
3/334
tck
Nhm gip cho cc em hc sinh nm vng kin thc v t kt qu caotrong cc k thi, c bit l k thi tt nghip Trung hc ph thng v tuynsinh i hc, Cao ng, chng ti bin son b sch:
"Kin thc trng tm v phong php gii nhanh bi tp ho hc".
B sch c chia lm ba tp vi 22 chng.TP I: HO HC I CNG
1. Nguyn t
2. Bng tun hon cc nguyn t ho hc v nh lut tun hon
3. Lin kt ho hc
4. Phn ng oxi ho - kh
5. Tc phn ng v cn bng ho hc
6 . S in li
TP II : HO HC v cd7. Nhm halogen
8 . Nhm oxi
9. Nhm nit
10. Nhm cacbon
11. i cng v kim loi
12. Kim loi kim - Kim th - Nhm
13. Crom - St - ng
14. Phn bit mt s cht v c - Chun dung dch - Ho hc vvn pht trin kinh t, x hi, mi trng.
TP III: HO HC HU C15. i cng v ho hc hu c
16. Hirocacbon
17. Dan xut halogen - Ancol - Phenol
18. Anehit - Xeton - Axit cacboxylic
19. Este - Lipit
2 0 . Cacbohirat
21. Amin - Aminoaxit - Protein
22. Polime - Vt liu polime
Chng ti hi vng b sch ny l ti liu qu bu ca bn c, nht lcc em hc sinh v cc hn ng n hip.
CC TC GI
3
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
4/334
o CHNG 15------------- ------------------
I C N G V H f l H C H l c
. KIN THC TRNG TM
I. XC NH CNG THC PHN T DA VO % KHI
LNG CC NGUYN T V VO PHN NG CHYDa vo khi lng C2 , H2 O, N2(hay NH3) sinh ra khi phn tch cht huc nh CTPT CxHyOzNt bng cc cch:
+ Cch 1.Tnh trc tip
mc = [ 2.nCo 2 ;n iH = 2 riH2o ; mN =2 nN 2 ;m 0 = m x -( m c + mH + mN)
p dng cng thc:
1 2 x
m m.
16z
m,
14t M
m, m,
hay
c 11XH m o *"N
12x _ y _ 16z _ 14t _ M x% c ~ % H - % ~ % N ~ I 0
Suy ra: z = [Mx - ( 1 2 x + y + 14t)]16
+ Cch 2.Tnh gin tip
S dng cng thc:
x : y : z : t = m H m 0 . m N12 ' 1 * 1 6 14
= nco2-: 2nH 2o : no : 2nN2= a : p :'y : 5 (a, p, Y, e N.)
Cng thc thc nghim (CTTN) ca X: (CaHpOyNs)n
n = 1 - Cng thc n gin nht (CTG)
Mv
= % c _ %H . %0_ %N
1 2 1 : 16 ' 14
n12a + 3 + 16y + 146
-> CTPT ca X
5
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
5/334
+ Cch 3.Da vo phn ng chy
CxHyOzNt + (x + ) 2 -> xC0 2 + - H 2O + - N 24 2 2 2
y ta ax a a
2 2
1 2 2Suy ra: x = - n co, ; y = - n Ho ; t = - n N
a a a
-> z = [Mx - ( I 2 x + y + 14t)]16
F/ d 1. t chy hon ton 0,295 gam cht hu c X cha c, H, o, N thuc 0,44 gam CO2 , 0,225 gam H2 O. Trong mt th nghim khc, phn tchmt khi lng cht X nh trn cho 55,8 cm3N2(o ktc); T khi hi caX i vi hiro l 29,5. Lp cng thc thc nghim v CTPT ca X.
GiiCct 1. Mx - 29,5.2 =59 gam/mol
mc = 1 2 .nC0 2 =0,12 gam; mH - 2 n H0 = 0,025 gam;
ntiN =28nN =28. = 0,07 gam2 22,4 5
-> mo = 0,295 - (0,12 + 0,025 + 0,07) = 0,08 gam
_ , 1 2 xTa c: == J L
_ 16z _ 14t _ M xm c m H m 0 m N m x
1 2 x y _ 16z. 14t 59
0,12 0,025 0,08 0,07 0,295
>x = 2 ; y = : 5 ; z = l ; t = i -* Cng thc phn t ca X l C2 H5ON.- > 1 2 0,025 0,08 0,07 _ , , ,Cch 2. X :y : z : t= =2 : 5 : 1 : 1
1 2 1 16 14- Cng thc thc nghim X: (C2 H5N),,
-> Mx = (12.2 + 5 + 16 +14)n = 59-> n = 1 -> CTPT ca X l C2H5ON.
0,295Cch 3. nx = = 0,005 mol
59
CxHyOzNt +' (x+ ~ - - ) 0 2 -> xC0 2 + - H 20 + - N 24 2 2 2
.0,005 ------ > 0,005x 0,0025y -> 0,0025t
> nco 2 = 0,005x = 0,01 -> X = 2
hh 2 0 = 0,0025y = 0,0125 -> y = 5
6
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
6/334
nN, = 0,0025t = Q --0 5 ~ 8 = 0,0025 -> t = 12 22,4
-> z = (59 - 12.2 5 - 14) = 1 CTPT ca X l C2H5 ON.
Ch :
Trng hp X c CTTQ l CxHy ; CxHyOz hoc CxHyNt th ta vn xc nhCTPT da vo 3 cch trn nhung trong biu thc trn ta b z, t hoc c hai.
Trng hp X c cha Na -* CTTQ: CxHyOzNat th tng t nh trn tacng c cc biu thc:
Cch 1. Tnh trc tip12x _ y 16z _ 23t _ M x 12x _ y _ 16z _ 23t _ Mx
mc mH m0 mNamx ^ %c %H %0 %Na 100
Cch 2 . Tnh gin tip
_ m c m H m 0 m Na _ %c %H % 0 %Nax :y :z : - J : :
= a : p : y : (a , p, y, e N)
Cch 3.Da vo phn ng chy
CjiHyOzNat + (x + - - ) O2 -> ( x - - ) C 0 j + ^ H 20 + - N a 2COj
II. NHNG IM CN LU KHI GII TON- Nu ton cho oxi ha hon ton cht hu c tc l t chy hon ton
cht hu c.
- Nu oxi ha cht hu c bi CuOth khi lng ca CuO gim i l khi
lng ca oxi tham gia phn ng, lc tm khi lng ca chthu cem t cn lu nh lut bo ton khi lng:
mx + nigim = mCOj + mH j 0
- Sn phm chy thng c hp th bi bnh ng H2SO4c (hay P2O5)v bnh ng dung dch kim. Lu rng N2v O2d khng b hp th.
- Nhng cht hp th nc: CaC2 (khan), H2 SO4 c, P2O5 , CaO v dungdch baz kim (NaOH, KOH, Ba(OH)2 , Ca(OH)2 , ...) Khi lng ca bnhtng ln l khi lng H2O hp th.
- Nhng cht hp th CO2 : dung dch kim (NaOH, KOH, ..) v kim th(Ca(OH)2, Ba(OH)2). Khi lng ca bnh tng ln l khi lng ca CO 2hpth. Ty theo t l mol gia baz v CO2m mui to thnh l mui oxit haymui trung ha.
+ Trng hp CO2tc dng kim (NaOH, KOH)
C th xy ra 2 phn ng :
C0 2 + 2NaOH Na2C0 3 + H20 (1)
7
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
7/334
C 0 2 + NaOH -> NaHC03 (2)
* Nu bi ton cho dung dch NaOH d hoc tnh c riNaOH ^ 2nco2 thc 2 trng hp ny mui to thnh l mui trung ha (ch c ( 1 )).
* Neu bi ton cho C2 d hoc tnh c nNa0H < nco2 th c 2 trng
hp ny mui to thnh l mui axit (ch c (2 )).
* Nu tnh c 1 < n~ to ra 2 mui (c (1) v (2))
nco,+ Trng hp CO2tc dng vi dung dch kim th (Ca(OH)2, Ba(OH)2 )
* Neu bi ton cho dung dch NaOH d hoc tnh c nCa(OH) 2^ nco2 th
c 2 trng hp ny mui to thnh l mui trung ha (ch c ( 1 )).
CO2 + Ca(OH) 2 - CaCOs'i' + H20
* Nu bi ton cho CO2 d hoc tnh c nca(OH), ^ tico, th c 21 2
trng hp ny mui to thnh l mui axit (ch c (2 )).
2
CO2
+ Ca(OH) 2
- Ca(HC03 ) 2
Cng c th nhn ra s c mt ca mui axit trong dung dch thu c thngqua hai d kin sau:
*Cho dung dch thu c tc dng vi dung dch baz thy c kt ta xut hin
Ca2+ + HCO3" + OH~ -> CaC03 +.H 20
* un nng dung dch thu c thy c kt ta xut hin v si bt kh thot ra
Ca(HC03 ) 2 1 > CaC0 3 + C0 2t + H20
* Nu tnh c < - Ca(0H)2- < 1_ to ra 2 mui
2 nco2
CO2 + Ca(OH) 2 >CaCCbi- + H20
2C 0 2 + Ca(OH) 2 ->Ca(HC0 3 ) 2Trng hp ny, nu lc tch kt ta, cho nc lc tc dng vi dung dch
OH - th li c kt ta xut hin.
Ca2* + HCO3 + OH~ - CaC 03>l + H20
- Cn phn bit khi lng bnh tng v khi lng dung dch tng
lbinh tng ( m co 2 m^cOhpth
m
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
8/334
- Nu t chy cht hu c ch cha c, H hoc c, H, o ri cho sn phnchy i qua bnh I ng dung dch PdCh, bnh II ng nc vi d, iu C(ngha sn phm chy gm c o , C2 v H2 O. Trong c o b hp th bdung dch PdCh theo phn ng:
CO + PdCh + H20 -> P d + C02t + 2HCBinh nc vi hp th CO2c trong sn phm chy v CO 2 sinh ra do phi
ng trn v
ITC = m c(CO ) + m c(C 02)V d 2. t chy hon ton mt lng cht hu c X cn 6,72 lt O2 (ktc)
Khi cho ton b sn phm chy (ch gm CO2v H2 O) vo mt lng n'vi trong thu c 1 0 gam kt ta v 2 0 0 mi dung dch mui c nng 2 - > 5 = 1 ( m o 1 )
C 0 2 + Ca(OH) 2 -> CaCOsi + H200,1 Ca(HC03 ) 2
0,2 .*-------------- 0,1
-> L nCOi = 0,l+0,2 = 0,3 (mol)
rHdung dch tng ~ ( ^ c o 2 m H,0 )hp th ITkt ta
^ ^HjO idling dch tng rrikt ta tt ico , ~ ^ 4 4.0 ,3 5 ,4 (g am )
5,4n H , 0 = T T = 0 3 ( m o 1 )
lo
CxHyOz + (X + 2- ~ - ) 0 2 -> xC0 2 + - H 20
y za (x + - T- )a ax 0,5 ay
4 2
-> nGOj .= ax 5= 0,3 ; n H0 = 0,5ay = 0,3 -> ay 0,6
- nG = (x + )a ='= 0,3->a z =0,30 4 2 22,4
X: y : z = 0,3 :0,6 :0,3 = 1 : 2 : 1 - Cng thc n gin nht ca X l CH20.
V d 3. t chy hon ton 0,01 mol cht hu c X cha c , H, o cn 0,784 12 (ktc). Ton b sn phm chy c cho qua bnh I ng dung dcPdCh d, bnh II ng dung dch Ca(OH) 2 d. Su th nghim bnh I tn
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
9/334
0,38 gam v xut hin 2,12 gam kt ta, cn bnh II c 3 gam kt ta. Xcnh cng thc phn t ca X.
Gii
npd = 1 = 0,01 (mol); nCaco 3 = = 0,03 (mol)
CO + PdCl2 + H20 -> P d + C 02t + 2HC1 (1)
0 , 0 1 *------ 0 , 0 1 -> 0 , 0 1
mbnh I tng = m H 2 0 + mco - m COz(i)
m H , 0 = m b in h I t n g m c o + m c o ( 1 ) = 0 , 3 8 + 1 6 , 0 , 0 1 = 0 , 5 4 ( g a m )
T> n H,0 = = 0 ,0 3 (m o l)
C 0 2 + Ca(OH) 2 CaC 03^ + H20
0,03 y = 6 ; n-co =0,011 = 0,01
>t ~ l \ nco (x l ).0 ,01= 0,02 >X = 3
n0 = (3 + - - - - 1 ) 0 , 0 1 =0,035 1 4 2 2
-> z = 1 -> CTPT ca X l C3 H6 0 .
. III. BIN LUN TM CNG THC PHN T1. Trung hp 1: s n ln hn s phng trinh ha hc => thiu 1phng trnhGi s c p n (s nguyn t c v s mol) m ch c p - 1 phng trnh (thiu
1 phng trnh) trong trurig hp ny gia 2 n s (thng l gia hai s nguynt cacbon n, m c A, B) lin h vi nhau bng biu thc:
na + mb = nCO;
Trong : a, b, n co bit.
Ta chn n hoc m nhng gi tr nguyn dng 1, 2, 3, ... ri tnh cc gitr tng ng ca n cn li. Ch gi li cc cp n, m sao cho c hai unguyn dng.
10
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
10/334
V d L t chy mt hn hp X gm 2 hirocacbon ankan A(CnH2n+2) vanken B (CmH2m) thu c 15,68 lt C02 (ktc) v 14,4 gam H2 0 . Bit rnghn hp X chim th tch 6,72 lt ktc. Xc nh cng thc phn t ca A, B.
Gii
_ 15,68 _ A _ , .V _ 14,4_ n o , _ 6,72n co 2 = - ~ = >7 (mo1); n HjO = ^ = 8 (m oi); nx = ^ = 0,3 (moi)
C A , +2 + O2 -> nC02 + ( n + l ) H 20
a na (n + l)a
CmH2m + 0 2 - mC02 + mH202
b mb mb
- n HQ- nco = a = 0,8 - 0,7 = 0,1 mol
-> b = nx - a = 0,3 - 0,1= 0,2 mol
- nco = 0,1 n + 0 ,2 m = 0,7 -> n + 2m =7 (2 < m < 3)
m 1 3n 3 1
C 2 cp nghip ph hp
m = 2(C2H J Jm = 3(C3H6)< ' hoc thiu 2 phng trnh
Gi s c p n nhng ch c p - 2 phng trinh (thiu 2phng trnh).Trong trng hp ny ngi ta thng p dng tnh cht trung bnh (n < m):
n < n < m hoc Ma < M < Mb xc nh n, m.
Cng thc tnh n v M (xem thm chuyn 2).
- na + mbn = -----
a + b .
M A.a + M R.bM = -----
a + b
Ch : Ch s dng cng thc trung bnh trong trng hp cc cht trong
hn hp tham gia phn ng vi cng hiu sut.V d 2. Hn hp X gm hai hirocacbon thuc cng dy ng ng lin tip.t chy hon ton hn hp X, sn phm chy thu c cho hp th ht vobnh I ng H2SO4 c, bnh II ng dung dch Ca(OH) 2 d. Sau khi ktthc phn ng, khi lng bnh I tng 6,3 gam, bnh II c 25 gam kt taxut hin. Xc nh cng thc ca hai hirocacbon trong X.
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
11/334
Gii
nwo = - =0,35 (mol); n co = ^ - = 0,25 (mo) < nHn o" J 18 2 100 2
- Hai hirocacbon trong X thuc dy ng ng ankan
- >n x = n H 0 - nco =0,35-0 ,25 = 0,1 (moi)
n x 0,1
n = 2 < n < m = n + l = 3
>CTPT ca hai hirocacbon trong X l C2 H6 v C3 H8-> Chn B.V d 3. Cho mt hn hp X gm mt anken A v mt ankin B. t chy m gam
hn hp X ri hp th ton b sn phm chy vo bnh ng dung dch ncvi trong c 25 gam kt ta v mt dung dch c khi lng gim 4,56 gamso vi ban u. Khi thm vo lng KOH d li thu c 5 gam kt ta na.Bit 50ml hn hp X phn ng ti a vi 80ml H2 (cc th tch kh o cngiu kin). Tm cng thc phn t ca A, B.
Gii
X + H2: CiaH2n + H2 -p r.. CnH2n +2
X X .
CmH2 m - 2 + 2H2 CmH2m * 2
y 2yX = 20 (mi)X + y 50
Ta c h: =>[x + 2y = 80 [y = 30 (ml)
-> A : ne = VA : Vb - 2 : 3
X + 0 2:C 0 2 + Ca(OH) 2 CaC03 + H20
0,25 0,25
2 CO2 + Ca(OH) 2 Ca(HC03 ) 2
0,1 CaCOs^ + K2 CO 3 + 2H20
0,05 S n c c , 2 = 0,25 + 0,1 = 0,35 (mo)
mdung dch gim m kt ta ( rn CQ + m HiQ)hp th
-> m Hj0 = m ktta- m C02 - m dUng dch gim= 2 5 -4 4 .0 ,3 5 - 4 ,5 6 = 5 ,04 (gam )
- nH0 = 0,28 (mo.l)
12
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
12/334
> nB = nco2 - nHO =0,35 -0 ,2 8 = 0,07 (mol)
_ 2 2 0 ,1 4-> nA = ne = .0,07 = (mol)
3 3 3
0,14 _ 0,35 -> nx = 0,07 + - 2 = (mol)
3 3
0jl4n.-2 + m.0,07 -n .
- n - 31 ----------- = 3 - 2n + 3m = 5
W l + 0,07 n*3 3
> n = m = 3 >CTPT ca A l CjHe v B l C3H4 .
3. Trng hp 3: Thiu 3 phng trnh tr ln
Trong trng hp ny vn c th s dng tnh cht trung bnh: n < n < m
hoc Ma < M < Mb v trong mt s trng hp c bit vn c th xc nhc CTPT v thnh phn ca hn hp. Ta cng c th s dng cng thc tnh
s nguyn t H trung bnh: = ay. + by2
a + b
Nuyi yi < y < y2
Vi d 4.t chy hon ton 6,72 lt (ktc) hn hp X gm 2 hirocacbon A, Bthu c 8,96 lt (ktc) CO2v 9 gam H2O. Xc nh cng thc phn t caA, B.
Gii
nx = ~ = 0,3 (moi); nC0: = ^ = 0,4 (mol); nH j 0 = ^ = 0,5 (mol)
C- H - + (X + ^ ) 0 2 - ; xC 0 2 + - H 2O
0,3 0 ,3 X 0,3. 2 .
_ ^ 0 4
-* n co 2 = 0 ,3 X= 0 , 4 > X = - 1- = 1,33 -> X] = l < X < X2
>Trong X phi c 1 cht l CH4 (Gi s l A) yi =4
Hh, oV - - 05
0,3 - 0,5 -> y = 2 . - ^ =3,332 0,3
y2= 2 < y < y i = 4 >CTPT ca B l CnH2
13
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
13/334
0,2.1-T n.o ,]0,4 >n = 2 (C ,H ,)
Ta c h:
J a + b = 0,3 Ja = 0 , 2
|2a + b = 0,5 7 |b = 0 , 1
V d 5.Hn hp kh X gom mt ankan v mt anken. T khi ca X so vi H2bng 11,25. t chy hon ton 4,48 lt X, thu c 6,72 lt C2 (cc thtch kh o ktc). Cng thc ca ankan v anken ln 'lt lA CH4 v C2 H4 . B. C2 H6 v C2H4 .
c . CH4 vC 3 H6. D.CH 4 vC 4 H8 .Gii
M x = 11,25.2 = 22,5 gam/mol - X c cha 1 cht l CH4+0,CH4 -
C nH2n
y
+0 ;
-> C 0 2
X
> nC2ny
16x + 14ny = 22,5.0,2
X + y = 0,2
X + n y = 0,3
X = 0,15
y = 0,05
n = 3
-> Cng thc ca anken l C3 H6 p n c
IV. NG NG - NG PHAN1 . ng ng- ng ng l nhng hp cht c thnh phn phn t hn km nhau mt
hay nhu nhm CH2nhng c tnh cht ho hc tng t nhau.V d.Dy ng ng ankan: CH4 , C2 H6 , C3 H8, C4 H 10 , C5H 1 2, C nH2 n +2- Gii thch: Mc d cc cht trong cng dy ng ng c cng thc phn
t khc nhau nhng nhm CH2nhng do c cu to ha hc tng t nhau nnc tnh cht ho hc tng t nhau.
- Khi lng moi cc cht trong cng dy ng ng lp thnh cp s cngc cng sai d = 14. '
2. ng phn
- ng phn l hin tng cc cht c cng thc phn t nh nhau nhngkhc nhau v cu to ha hc, do tnh cht ha hc khc nhau.
ng phn cu to:
+ ng phn mch cacbon (thng, nhnh, vng)Phn loi, + ng phn cch chia ct mch cacbon
+ ng phn v tr (ni i, ni ba, nhm th, nhm chc)+ ng phn lin kt
+ ng phn nhm chc
ng phn hnh hc: cis - tran
14
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
14/334
+ ng phn mch cacbon: xut hin do s sp xp mch cacbon khc nhau.V d. CH3 - c h = C H - C H 3; CH3- C =CH 2 H2C CH2
CH3 H2C c h 2+ ng phn cch chia mch cacbon: xut hin do s chia ct mch cacbon
khc nhau.
V d. CH 3 COOCH3v HCOOC2 Hs
+ ng phn v tr: xut hin do s khc nhau v tr ca ni i, ni ba,nhm th hoc nhm chc trong phn t.
V d. CH 3- CH2 - CH 2- OH vCH3-CH - C H 3I
OH
CH2= CH - CH2- CH3v CH3- CH = CH - CHS+ ng phn nhm chc: xut hin do s thay i cu to nhm chc trong
phn t.
Vi d. CH3- CO - CH3v CH3 CH2 CHO
+ ng phn lin kt: xut hin do s thay i lin kt gia cc nguyn tcacbon v nhau.
Vi d. CH3- CH2- c = CH v CH2 = CH CH = CH2+ ng phn hnh hc (cis- trans):l loi ng phn khng gian (hay ng phn
lp th) gy nn bi s phn b khc nhau ca cc nguyn t hoc nhm nguyn t hai bn mt b phn "cng nhc" nh ni i, ni ba, vng no ,. ..
V d: H \ / H H3 C \ / Hr = r r = r
H s C ^ ^ C H 3 H / . ^ C H 3
cis - But - 2 - en trans- But - 2 - en
'CH 3
cis - \ l - imetyl xiclopropan
+ iu kin xut hin ng phn hnh hc:
* u kin cn: Phn t phi c lin kt i (mt lin kt i hay mt sliri kt i) hoc vng no (thng l vng nh) trong phn t. Coi l b
phn "cng nhc" cn tr s quay t do ca nguyn t (hay nhm nguyn t) b phn .
* iu kin : mi nguyn t cacbon ca lin kt i v t nht hai nguyntcacbon ca vng no phi c hai nguyn t hoc nhm nguyn t khc nhau.
15
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
15/334
a &biu kin
c * d
Gi s xt hn cp tng i ta thy a > b v c > d, khi :
Nu a, c cng pha ni i (hoc mt phang vng no) ta c ng phn 670-(hay Z - ting c Zusammem ngha l "cng").
Nu a, c khc pha ta c ng phn trans- (hay E - ting c Entgegenngha l "i").
- Cch vit ng phn:
Trong chng trnh ho hc ph thng ch xt ng phn cu to v ngphn hnh hc. vit c y cc ng phn ta thc hin cc bc sau:
V d.Vit ng phn cho CTTQ: OxHyOzNtXv (X: halogen)
Bc 1. Xc nh bt bo ha (s lin kt 7t hoc s vng) ca phn ttheo cng thc:
_ 2 x + 2 - (y + v) + 1_ _ I
Bc 2. Xc nh cc ng phn cn vit theo yu cu bi ton:
Hp cht hu c thuc dy ng ng no?
Mch h hay mch vng?- Da vo gi tr ca A v s lng nguyn t c mt trong phn t
phn loi ng phn c th c.
Bc 3.Vit sn mch cacbon c th c, t mch di nht (mch thng) nmch ngn nht, nu l mch vng th t vng rng nht n vng nh nht.
Bc 4. Thm ni i, ni ba, nhm chc vo cc v tr thch hp trn tngmch cacbon. Cui cng bo ha ho tr ca cacbon bng s nguyn t H cho 4.
V d. Vit cc ng phn ca CHO.
2.3+ 2 - 6
A = ------
------ = 12
V A = 1 v ch c 1 nguyn t o trong phn t nn s c cc loi ng phn
sau y:
+ ng phn ancol khng no n chc
CH2 = C H - C H 2 - 0 H
16
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
16/334
A 2H2C CH2 -OH+ Ete khng no CH2= CH - o - CH3
+ Et vng no
/ C H , C H3 - C H - C H 2
CH2 \?H2
+ Anehit no n chc
CH3 - CH2 - CHO
+ Xeton no n chc
CH3 - C O - C H 3Trong cc hp cht trn khng c ng phn hnh hc.
m a m
I BI TP T LUN1. t ch hon ton m gam cht hu c A (cha G, H) thu c 3,3rh gam
CO2 . Bit Ma < 80 vC. Xc nh CTPT, vit CTCT c th c ca A. BitA c cu to mch h.
2. t chy hon ton 0,175 mol hn hp X gm 1 anken A (CH2) v 1ankinB (CmH2m- 2) thu c 13,44 lt C02 (ktc) v 9,45 gam H20 . Xc nh cngthc phn t, cng thc cu to ca A, B.
3. t chy hon ton m gam hn hp X gm hai hirocacbon X|, X2cng dyng ng (th kh iu kin thng, X2c s nguyn t c nhiu hn Xi)cn dng 32 gam O2 thu c 26,4 gam CO2 . Xc nh cng thc phn tca X|, X2 .
4. t chy ht hn hp X gm hai hirocacbon A, B cng dy ng ng lintip thu c 37,4 gam CO2v 19,8 gam H2O.
a) Xe nh cng thc phn t, cng thc cu to ca A, B.
b) Tnh % khi lngrca A, B trong hn hp X.
5. t chy hon 5,6 lt (ktc) hn hp X gm hai hirocacbon A, B (Ma < Mb). trong VA : VB= 4 : 1 th thu c 7,84 lt CO2(ktc). Xc nh cng thc
phn t ca A, B.
6 . a) Xc nh cng thc phn t ca hirocacbon X, bit t khi ca X so vi
H2 l 28.'b) Hp cht hu c A (cha c, H, O), c t khi hi so vi H2 l 37. Xc
nh cng thc phn t ca A.
7. t chy hon ton m gam hn hp X gm hai hirocacbon A, B thuc cngdy ng ng lin tip, hp th ton b sn phm chy vo dung dch ncvi trong d thy c 60 gam kt ta v khi lng dung dch gim 18,3 gam.
+ Ancol vng no n chc
17
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
17/334
a) Xc nh cng thc phn t ca A, B.
b) Tnh phn trm khi lng ca mi cht trong X.
8 . t chy hon ton 9 gam cht hu c X sinh ra 19,8 gam C2 v 10,8 gamH2 O. Xc nh cng thc phn t ca X.
9. Hy thit lp cng thc n gin ca cc cht t cc s iiu phn tch sau y:
a) 32%c, 6,67%H,18,67%N, cn li l oxi.
b) 4 0% c, 6,67%H, cn li l oxi.
10. t chy hon ton 1,04 gam m hp cht hu c D cn va 2,24 lt kh
O2 (ktc), ch thu c CO2 , hi H2O, theo t l th tch Vco2: Vh 2o = 2 : 1
cng iu kin nhit , p sut.
Xc nh cng thc phn t, cng thc cu to ca D, bit t khi hi ca Dso vi H2 l 52, D cha vng benzen v tc dng c vi dung dch brom.Vit cc phng trnh ha hc xy r.
11. Mt hp cht hu c A ch cha 3 nguyn t l c, H, N. t chy 100 cm3hn hp A v khng kh ly d sau phn ng thu c 105 Ch3hn hp kh
v hi. Lm lnh cn 91 cm3, tip tc cho li qu dung dch KOH cn li 83cm3. Tm cng thc phn t ca A (bit cc th tch o cng iu kin nhit v p sut. Khng kh ch cha oxi v nit theo t l th tch l 1 : 4).
II. BI TP TRC NGHIM1. t chy hon ton a moi mt hp cht hu c X thu c 3,36 lt CO2
(ktc) v 4,5 gam H20 . Gi tr ca a l
A. 0,05 B. 0,10 c . 0,15 D. 0,202. t chy hon ton mt hirocacbon X thu c 4,48 lt CO2 (ktc) v 5,4
gam H2 O. CTPT ca X l
A. C-4 B. C2 H6 C. C2H2 D. C2 H4
3. t chy hon ton 2,3 gam mt hp cht hu c X ch thu c CO2 vH2 O. Sn phm chy cho hp th ht vo bnh ng dng dch nc vitrong d, thy c 1 0 gam kt ta xut hin v khi lng bnh ng dungdch nc vi trong lng 7,1 gam. CTPT ca X l
A . C2H4O2 B. C 2H 60 c . C 2H 6 D . C4H10O
4. t chy hon ton mt hp cht hu c X cn dng 6,72 lt O2 (ktc). Snphm chy gm CO2 v H2 0, cho hp th ht vo bnh ng dng dch
Ba(OH ) 2 thy c 19,7 gam kt ta xut hin v khi lng dung dch gim5,5 gam. Lc kt ta, un nng nc lc li thu c 9,85 gam kt ta na.CTPT ca X l
A. C2H6 B .C 2 H60 C .C 2 H4 O2 D .C 2H6 0 2
5. t chy hon ton rnt hirocacbon X mch h, sn phm chy cho hp thht vo 2 0 0 ml dung dch Ca(OH) 2 IM thy c 10 gam kt ta xut hin v
18
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
18/334
khi lng bnh ng dung dch Ca(0 H)2 tng 16,8 gam. Lc b kt ta chonc lc tc dng vi dung dch Ba(OH ) 2 d li thu c kt ta, tng khilng hai ln kt ta l 39,7 gam. Tn gi ca X l
A. propan B. propen c . propin D. buta - 1,3 - ien
6 . t chy hon ton m gam cht hu c X (cha c, H, N) cn dng 15,12 lt2 (ktc). Sn phm chy cho li chm qua bnh ng nc vi trong, dthy c 40 gam kt ta xut hin v c 1120 ml (ktc) kh bay ra. CTPT ca
X lA. C3 H9N B. C3H 10N2 C .C 4 H 11N D .C 4 H9N
7. Oxi ha hon ton 4,6 gam hp cht hu c X cn 9,6 gam O2 thu c 4,48lt CO2(ktc). Cng thc phn t ca X l
A.C 2H60 B.C2H6 c . C2H60 2 D. CH2O28 . t chy hon ton 2,2 gam axit X cn dng V lt O2 (ktc), sn phm chy
cho hp th hl vo dung dch Ba(OH ) 2 d thu c 19,7 gam kt t vkhi lng gim 13,5 gam. Gi tr ca V l
A.2,8 B. 5,6 c.3 ,36 D. 6,729. Mt hp cht X cha 3 nguyn t c , H, o c t l khi lng me : rriH : nio =2 1 : 2 : 4 . Hp cht X c cng thc n gin trng vi cng thc phn t. sng phn cu to thuc loi hp cht thm ng vi cng thc phn t caX l
A. 3 B. 6 c . 4 D. 5
1 0 . Mt hirocacbon thm X c cng thc n gin nht l C 4 H5v khng tcdng vi nc brom. s ng phn cu to ca X !
A. 1 B. 12 C.4 D. 5
11. Mt hp cht hu c n chc (cha c, H, o ) c khi lng phn t l60u. S cng thc cu to tha mn ca hp cht l
A. 4 B. 5 c . 6 D. I
12. Hp cht Y c thnh phn khi lng 35,03% C; 6,57% H v 58,4?^ Br. slng cc ng phn ph hp ca Y l
A. 5 B. 6 c . 4 D. 3
13. t chy hon ton mt amin no, n chc X (CnH 2n+3N) th sinh ra 17,6gam CO2v 9,9 gam H2 O. s lng amin ng phn cu to ng vi cngthc phn t ca X l
A. 7 B. 4 c . 8 D. 5
14. Ha hi 24,62 mg mt hirocacbon X 100C, 1 atm th thu c 7,53 m-th. Cng thc phn t ca X l
a CsH ^ B .C 4 H 10 C.CtH d . c 6h ,415. Tng s ng phn bn ng vi cng thc phn t CxHyOz (M = 60 vC) l
A. 4 B. 6 C. 3 D .5
19
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
19/334
16. t chy hon ton 3,24 gam hn hp X gm hai cht hu c A v B, trong A hn B mt nguvn t cacbon, ngi ta ch thu c H?0 v 9,24 gamC2 - Bit t khi hi ca X so vi H2l 13,5. Cng thc phn t ca A v Bln lt l
A. C 2 H2v HCHO B. CH3CHO v CH4
c . C2H4 vCH4 D. C2H5OH v CH3OH
17. Tng s cht hu c mch h, c cng cng thc phn t C 2H4 O2l
A. 3. B. 1. C.2. D.4.18. Vi cng thc phn t C5H10 c bao nhiu ng phn cu to?
A. 8 . B . 6 . C.10. D.9 .
19. Hn hp X gm hai hirocacbon mch h X v X2 c cng s nguyn tcacbon. T khi ca X so vi H2 l 21. Cng thc phn t ca X[ v X2 lnlt l
A. C3 H4v C3 H6 B. C2H4v C2H6
c . C3H4 v C3H8 D. C2H4 v C2H220. t chy hon ton 8,96 lt (ktc) hn hp C2H4 , C2H6 , C3H6 , C4 H8 ri cho
ton b sn phm chy vo dung dch nc vi trong d thu c 1 1 0 gamkt ta v khi lng dung dch gim 40 gam. Phn trm th tch ca C2-6trong hn hp l
A. 37,5%. . B. 75%. c.25%. D. 50%.21. t chy hon ton 0,1 mol hn hp C2H4 v C4 H4 th th tch kh CO2
(ktc) v khi lng hi nc thu c ln lt l
A. 3,36 lt v 3,6 gam, B. 5,6 lt v 2,7gam.
c . 6,72 lt v 3,6 gam. D. 8,96 lt v 3,6 gam.
22. Cho cc cht c ng phn cu to CH3 -CH=CH2 , CH3-CH=CHC1,
CH3-CH=C(CH3)2 , CH5CH=CH-CH3 . s cht c ng phn hnh hc lA 3 . B.4. C.2. D. 1.
23. Cho cc pht biu sau:(a) Khi t chy hon ton mt hirocacbon X bt k, nu thu c s mol
CO2 bng so mol H2 O th X l anlcen.
(b) Trong thnh phn hp cht hu c nht thit phi c cacbon.
(c) Lin kt ho hc ch yu trong hp cht hu c l lin kt cng ho tr.
(d) Nhng hp cht hu c khc nhau c cng phn t khi l ng phnca nhau.
(e) Phn ng hu c thng xy ra nhanh v khng theo mt hng nht nh,(g) Hp cht CHnBrCI c vng benzen trong phn t. s pht biu ng l
A. 2. B. 5. c . 4. D. 3.24. Cht no sau y c ng phn hnh hc?
A. c h 2= c h - c h - c h 2 b. c h 3- c h = c h - c h = c h 2
c . CH3-CH=C(CH3) 2 d . CH2CH-CH 2-CH3
20
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
20/334
B8S 3B 31B 2B 3B 4B 5C 6 C 7A 8 A 9D I0C IB 12C
13C 14C 5B 16A 17A 18C 19C 20C 21C 22C 23A 24B
D. HNG DN GIII. BI TP T LUN
1 . CxHy + (x + ) 2 > xC 2 + H20
m mx
1 2 x + y
mx
1 2 x + y
.44 = 3,3m = 12x + y y 4
- Cng thc ca A vit li thnh (C3H4)n >MA= 4n < 8 0 > n-< 2 -> n = 1 Cng thc phn t ca A l C3 H4
Cng thc cu to:2 .3 + 2 - 4
bt bo ha: A = 2 - Trong phn t ca A cha 2 lin kt 71
CH2 = c = CH2hoc CH =C-CH32. nCO = 0 ,6 (mol); nH 0 = 0,525 (mol) >ne = 0,6 - 0,525 = 0,075 (moi)
nA= 0,175-0,075 = 0,1 (mol)
> nco = n.o,! + m.0,075 = 0,6 -> 4n + 3m = 24 (2< n < 4V
n2
3 416 8m 3 4 3
(loi) {nhn) (//)Vy cp nghim ph hp l n = 3 v m - 4
- CTPT ca A: C3 H6 v B: C4 H6Cng thc cu to:
(A): CH3-CH=CH2
(B): CH3-C H 2-C =CH; CH3- O C - C H 3
3. nco = 0 ,6 (mol); n0i = 1 (mol) ->lco.
1
0,6> 1,5 - X, X2l ankan
nco, _ 0 , 6
2(n Uj - l,5 nCO) = 2(1 - 0,9)= 3
21
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
21/334
-> 1 < ni < n = 3 < ri2< 4 (th kh k thng nn c Bi ton c hai cp nghim:
n = l(C H4) . - n = 2(C 2H 6)hoc n CO < n H j 0 '
A, B u l ankan (C -H ,- ) v 11 2 n+2 '
nco-> n x = 1,1 - 0,85 = 0,25 mol -> n = = 3,4n x 0,25
>nA 3 (C3 H8) < n < riB= 4 (C4 H10) Cng thc cu to:
(A): CH3-C H 2-CH3 ; (B): CH3-CH2-CH2-CH3; CH3-CH(CH3)-CH3
b) t nCjHg = a (mol); nc H(0= b (mol).
a + b = 0,25 fa = 0,15Ta c h: . _ , .
[3a + 4b = 0,85 [b = 0,l
^ %C 3H8 = 4 ^ 1^ = 5 3 ,2 2 %;0,15.44 + 0,1.58
%C4 H , 0 = 1 0 0 % - 53,22% = 46,78%
5. nx 0,25 (mol); nCOj = 0,35 (mo)
~ n co, 0,35 > n = = = 1,4 > I < n* < n = 1,4 < tin
n x 0,25
i/\ = 1 A l CH41-4 + m.l . .
Mt khc: n = - = 1,4 - m = 31 + 4
> B c th l C3H2 hoc C3H4 hoc C3H8 hoc C3H66 . a) t cng thc tng qut ca X l CxHy.
Ta c: 12x + y = 56 (1 < X< 4)
- y = 56 - 12x - 56 - 12x < 2x + 2 - X> 3,85 -> x = 4 v y = 8
Cng thc phn t ca X l C4 H8
b) t cng thc tng qut c A l CxHyOz.Ta c: 12x + y + I6 z =74 (1 Cng thc phn t ca A l C4H0O
22
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
22/334
z = 2 -> 12x + y = 42 (1 < x< 3)
- y = 42 - I2x < 2x + 2 X> 2 ,8 57 - X = 3 v y = 6
Cng thc phn t ca A l C3H6 O2
z = 3 - I2x + y = 26 ( 1< x< 2)
-> y = 2 6 - 1 2 x < 2 x + 2 - > x > l 7 1 -> x = 2 vy = 2
-> Cng thc phn t ca A ! C 2 H2 O3
Bi ton c 3 nghim : CHO; CHOv CHO
7. a) C0 2 + Ca(OH ) 2 -> CaC0 3 >l' + H200,6
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
23/334
10. p s : CTPT ca D : CsHs11. Gi th tch ca A l a (cm3)
Th tch ca khng kh l 100 - a (cm3),Th tch oxi trong khng kh = (100 - a) : 5 = 20 - 0,5a (cm3)
Th tch nit trong khng kh: 100 - a - (20 - 0,2a) = 80 - 0,8a (cm3)Th tch H2 O to thnh: 105 - 91 = 14 (cm3)
Th tch CO2to thnh: 91 - 83 = 8 (cm3)
Th tch oxy d: 20 - 0,2a -15 = 5,- 0,2a(cm3)Th tch nit sinh ra do t chy: 83 - (5- 0,2a + 80 - 0,8a) = a - 2 (cm3)Xt phn ng chy:
CxHyNt + (x+ - ) 0 2 - >xC0 2 + - H 2 O + - N 24 2 2
_3 _3 ya _3 ta _3a cm xa cm cm - - cm
2 2ta 4
Ta c: = a - 2 - ta = 2a - 4 - a = 2
2
- tV a > 0; t nguyn dng nn ch c gi tr t = 1v a = 4.
xa = 8 X= 2 ; = 14 - a = 7 2
Vy, cng thc phn t ca A l : C2H7N
II. BI TP TRC NGHIM1. Chn B
n c o 2 = = 1 5 ( m o ) ; n H j O = = 2 5 ( m o 1 )
- > n H0 > n C 0 -> X l hp cht hu c no
-> nx = n H,o n c o , = 025 -0 ,1 5 = 0,1 (moi)
Ch :Hai hp cht hu c CxHy v CxHyOz u c cng cng thc tnh
bt bo (A) V! A khng ph thuc vo z ( A = + ^).
Khi t chy nu thu c nH, 0 > nco, th chng l hp cht hu c no v ta
lun c: nCH (hoc nCH;0z) = nH: - nC0:
2. Chn B
4 4 8 5 4nco2 = = 0,2 (mol); nH0 = ~ = 0,3 (mol)
-> n H:Q > nCO; X l ankan (CnH2ll +2)
24
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
24/334
- nx = n H 0 - nco =0,3 -0 ,2 =0,1 mol
nco 0.2- >n = = 7 = 2 ( C 2H6)
nx 0,1
3. Chn B
ncaco3 = = 0,1 (mol)
C 0 2 + Ca(OH) 2 CaC034- + H200 , 1 n H2Q= 0,15 moi -> me = 12nco =1,2 gam; rriH = 2 n HQ= 0,3 (gam)
-> me + mH = 1,5 gam < 2,3 gam -> X c cha c , H, o.
Vi nH20 > nco: nx = nH20 ~ nco2 = 0 5 (mo1)
2 3>Mx = - 46 gam/mol
o;o5CxHyOz - 3 + > xC 0 2+ - H 20
2
0,05 -----> 0,05x 0,052
> nCOn = 0,05x =0,1 -> X =2; nH;t)= 0,05 = 0,15 > y = 6
z .= J_ ( 4 6 _ 12.2 - 6 ) = 1 CTPT ca X l C2H60
4. Chn B
n 2 = 2 2 4 = 0 , 3 nBaC0- = x~ m = 1(mol)
C 0 2 + Ba(OH) 2 -> BaC034 + H20
0 , 1 4 - 0 , 1
2C 0 2 + Ba(OH) 2 -> Ba(HC03 ) 2
0,1 2 5 BaC03i + C 02f + H2 0
9 850,05 n CO; = 0 , 1 + 0 , 1 = 0 , 2 (mol)
25
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
25/334
niddgim rttktta (r o co , + ^ H ,o )
^ ^HiO * kt tarcidd gim ^co , 19,7 44.0,2 5,5 = 5,4 (gam)
> n H0 = 0,3 (mol).
V nn2o > nco; -> nx = nH20 - nC 0 3 = 0 , 1 (moi)
CNHyOz + (x+ ^ _ - ) 0 2 - xC02 + - H 20
0 , 1 (x+ I - - ) 0 , 1 0 ,lx 0 , l . 4 2 2
> nC0; = 0 ,l x = 0 ,2 - x = 2 ; n H;0= 0,1 . = 0,3 -> y = 6
n 0 = (x + - )0 ,1 = 0,3 -> z = 1 -> CTPT ca X i C2H60
5. Chn c
^Ca(OH), ~ 0,2
C 0 2 + Ca(OH) 2 -> CaC 03 + H20X X X
2C2 + Ca(OH)2 ->Ca(HC03)2
2y y y
Ca(HC03)2 + Ba(OH)2 CaC03i + BaCs^ + 2H20
y y yn Ca(OH)j = X + y = 0 ,2
-> mkt (a= 100(x + y )+ 1 9 7 y = 39,7 -> y = 0,1 m o l- x =0 ,1 mol- nCO; = X + 2y =0,3 mol
nibinh tng ITlco ^
- m H>0 = mbillhtllg- mCOj = 1 6,8-44 .0,3 = 3 ,6 (g am )- > n HO = 0,2mo
- riCOi > n H i 0 -> X l ankin hoc ankaien (CnH2n- 2)
0 3 . ___> nx - n COj - n H2Q= 0,1 (mol)>n = = 3 CTPT ca X l C3H4(propin).
0,1
6. Chn c
"N = = 0,05(m0l); n2 = ^224 = 0,675(m0l)
C 0 2 + Ca(OH) 2 -> C aC034- + H20
0,4
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
26/334
CxHvNt + ( X+ )2 -> xC02 + - H 20 + - N 24 2 2y t
a (x + )a . ax a4 2
-> nCO; = ax =0 ,4; nN - .a = 0,05 - ta =0,1;
n0=- (x + )a = 0,675 - ay = 1,1
> x : y : z = 4 : II: 1 >cng thc thc nghim ca X l (C4 H|iN)n.
iu kin: 11 n < 2.4n + 3 - n < 1 - n = t -> CTPT ca X l C4 H 11N
7. Chn A
4 48 _ 9 6n co2 = = 2 (m o1) n 0, = = 3(mo1)
Theo LBTKL ta c:
5,4
m H0= 4,6 + 9,6 - 44.0,2 = 5,4 gam -> nH0= - z= 0,3 mol > n co2 2 18 2
' 4 6- nx = 0,3 - 0 , 2 = 0 , 1 mol -> Mx = - 2 - 46 gam/mol
Mt khc: n = r ~ = = 2 -> CTPT ca X l C2H60/I, 0,1
8 . Chon A
19 7- 13 5 - 0 144
nco, = ncaco- = >1 (mo1); n H,0 = ------------- = 1 ( m o1)1 0
11co, = n H,0 X i axit no, n chc.
CH2n0 2 + ^ 0 2 - nC0 2 + nH20
0,1 4- 0,1n
2 2 01- =2= = - n = 4 (C4H80 2)
14n + 32 n
-> n0j = M z l . M =0,125 (moi) -> v 0 2 = 2 , 8 lt
12. Chn c
t cng thc tng qut ca Y l CxHyBrz
27
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
27/334
_ _ 3 5 ,0 3 6 ,5 7 5 8 ,4 n ,X : y : z = - : - r : = 4 : 9 : 1
1 2 1 80
>Cng thc nguyn ca Y C^Br => CTPT l: (C4 H9 Br)n>9n < 2.4n + 2 - n > n = 1 -> CTPT ca X l C4 H9 Br
CH3- CH2 - CH2 - CH2Br; CH3- CH2- CHBr - CH3;CH 3- CH(CH3) - CH2 Br; (CH3)3C - B r
14. Chn c
1 7 1O-3nx = - ....... = 0,24 62.10"3(mol)0 , 0 8 2 ( 2 7 3 + 1 0 0)
_> Mx = -~-3t =100 (gam/mo)0,2462.10"3
-> C T P T ca X i C 7H 1615. Chn B
Ta c: 12x + y + 16z = 60 - z < 2
z = 1 - I2 x + y = 44 ( 1 < X < 3)* -> y < 44 - 12x < 2x + 2
> X > 3 X = 3 ~ > y = 8 C3H8O c 3 ng phn:CH 3- CH2- CH2OH (1); GH3- CH(OH) - CH3(2); CH3- o - C2 H5(3)
z = 2 - 12 x + y = 2 8 ( 1 < X < 2) - > y = 2 8 - 1 2 x < 2 x + 2
-> X > 1,85 - X = 2 -> y = 4 - C2H4 O2c 3 ng phn bn:
CH3 COOH (4); HCOOCH3(5); HOCH2 - CHO (6 )
16. Chn A
Mx - . 3,5 =27 gam/moi
- Phi c mt cht c M < 27 > ch c th l CH4hoc C2 H2
3 24 9 24nx = =0 , 1 2 (mol); nCO: = = 0 , 2 1 (mol)
-> n = = 1,75 -> ne = < n
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
28/334
18. Chn cCH2=CH-GH2 -CH2 -CH3 ; CH2=CH-CH(CH3)-CH3 ;CH2 =C(CH3 )-CH2 -CH3; CH3-CH2 =CH-CH2-CH3; CH3-CH 2=C(CH3)-CH3
19.Chn cMx =42 - loi B, DT A, c -> X, l C3H4 v x 2 l C3Hy
Mi = 4 0 < Mx = 42 < M2= 36 + y - > y > 6 - > y = : 8 -> C3 H8
20.Chn c, , , 110 40 44.1,1
nco, = ncaco. = w (m o); nH,0 = ---------- TT----------- = 12 ( m 0I O
t chy C2 H4 , C3 H6, C4 H8to ra s mol CO2v H2 O bng nhau
-> n c H = 1 , 2 - 1 , 1 = 0 , 1 moi
21.Chn c
n H20 =2(nCiH4 +iCjHj) = 0,2moi-> I1 H 2 0 = 3,6 gam
4 n hh= 0 , 4 > n co > n Hy =0,2 - 4,48 lt < Vco2 < 8,96 lt
T p n VCo 2 = 6,72 lt
22. Chn cDa vo iu kin xut hin ng phn hnh hc ta thy ch c
CH3-CHCH CI , C6H5CH=CH-CH3l c ng phn hnh hc:
C]
Cis(Z) -1 -cloprop-1-en Tram(E) -1 -cloprop-1-en
C6 H5
H
c is-1-phenylprop-1-en Trarn-1-phenylprop-l-en
29
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
29/334
23. Chn A
(b) Trong thnh phn hp cht hu c nht thit phi c cacbon.
(c) Lin kt ho hc ch yu trong hp cht hu c l lin kt cng ho tr.
24. Chn B
Da vo iu kin tn ti ng phn hnh hc ta d thy ch
CH3-CH=CH-CH=CH2l c ng phn hnh hc
CHj. r .H. CHK H
' c = c ;\ / \
H H H C2H3
. C/A-penta- 1,3-ien 7Vam-penta-l,3-ien
o CHNG 1 6 ..................... ... ....... ..... -_______ __
H I f } R O C f C B O N
. KIN THC TRNG TM
a) ng ngAnkan: metan (CH4), etan (C2 H6), propan (C3H8), cc butan (C4 H10), ....c
cng thc chung CaI2n + 2 (n > 1). Chng hp thnh dy ng ng gi l dyng ng metan.
b) ng phnAnkan t 4 ccbon tr ln bt u c ng phn cu to c th gm ng
phn mch cacbon, v tr nhnh. V d :CHi4c 5 ng phn cu to:
ch 3 ch 2ch 2ch 2ch 2ch 3 ch 3- ~ c h 2ch CH2CH3
CH3 CH CH2CH2CH3 CH3
CH3 CH3
CH3 CH CH CH3 CH3 CH2C - CH3I I Ik ch , c h 3
c) Bc ca cacbnBc ca mt nguyn t cacbon phn t ankan bng s nguyn t c lin k
trc tip vi n.
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
30/334
I 1' H H CH3 CH3 H
Ii III I III IIV 11H H
! H H H CH3 H
I
2. Danh php
a) Ankan mch khng phn nhnh- Mun c ng tn ca hp cht hu c trc tin phi nh t gc (l t
dng biu th s nguyn t cacbon)
S c trongmch
1 . 2 3 4 5 6 7 8 9 10
T gc met et Prop but pent hex Hept oct non , dec
Cch nh M em phi bn phn ha hc ngoi ng
- Tn gi ca ankan mch khng phn nhnh theo danh php IUPAC
T gc + an
Ch : Tn ca nhm ankyl khng phn nhnh :
Tgc + yl
V d:Tn ca mi ankan v nhm ankyl khng phn nhnh u tin :
Ankan khng phn nhnh Ankyl khng phn nhnh
Cng thc Tn Cng thc Tn
c h 4 Metan c h 3- Metyl
CHCH Etn CIICH- Etyl
CHCHCH Propan CHCHCH- Propyl
CH3[CH]CH3 Butan CH3[CH2]2CH2- Butyl
CH3 [CH2]3CH3 Pentan CH3[CH2]3CH2- Pentyl
CH[CH]4CH3 Hexan CH[CH]4CH2- Hexyl
CH3[CH]CH3 Heptan CH3[CH2]5CH2- Meptyl
CH3[CH]CH3 Octan CH3[GH2]6CH2- Octyl
CH3[CH]CH Nonan CH3[CH2]7CH2- Nnyl
CH[CH]8CH3 ecan CH3 [CH2]8CH2- ecylb) Ankan mct phn nhnh
Bc 1.Chn mch chnh (mch di nht, c nhiu nhnh nht)Bc 2.nh s trn mch chnh, sao cho v tr nhnh l nh nht
Bc 3.Gi tn theo th t: ^S ch v tr nhnh - Tn nhnh (a, b, c , ...) + Tn ankan mch chnh
31
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
31/334
V d: 1 ) C H3- C H2- C H2 - C H - C H - CH3i i 12
C2H5 c 2 h 5
4 - etyl - 3 - metylhptan
2 ) CH3 - CH - CH2 - C H - C H 2 - CH2 - CH-3
CH3 C H = c h 2
5 - metyl - 3 - propylhex - 1- en
3) CH 2 =
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
32/334
Trong phn t ch c lin kt nn nguyn t c quay c d dng quanhtrc lin kt on c - c - phn t ankan tn ti nhiu ng phn cu dng.
iu kin thng: Cl >C4l cht kh
C5>Cislcht lngC | 8 tr ln l cht rn.
Khi s nguyn t c tng - khi lng phn t M tng - t Vtng. Mch
cacbon cng phn nhnh -* b mt tip xc cng gim -> lc Van der Waals
gim - ts gim.
V khng c lin kt hiro gia ankan vi nc tt c hirocacbon ukhng tan trong nc (k nc) nhng tan nhiu trong dung mi hu c.
4. Tnh cht ha hca) Phn ng th halogen
C nH2n + 2 + ZX2 C nH 2n + 2 -z X z + Z H X
Cc ng phn ca metan cng tham gia phn ng th tng t meta. V d:
C H 3 - C H 2 - C H 3 ..c l^ Uc-as- > C H 3 - C H C I -C H 3 + C H 3 - C H 2 - C H 2 C I + H C 1
2 - clopropan, 57% 1- clopropan, 43%CH3CH2CH3 CH3CH BrCH 3+ CH3C H 2C H 2Br + HBr
, 2 - brompropan, 97% 1- bromprpan, 3%
(chnh) (ph)
Clo th cho H cacbon cc bc khc nhau. Brom hu nh ch th cho H cacbon bc cao. Flo phn ng mnh lit nn phn hy ankan thnh c v HF. lotqu yu nn khng phn ng vi ankan.
b) Phn ng tch (gy lin kt C -C v C-H)Di tc dng ca nhit v xc tc (Cr23, Fe, Pt, cc nkan khng
nhng b tch hiro to thnh hirocacbon khng no m cn b gy cc lin ktc - c to ra cc phn t nh hn.
CnI'2n+ 2 CmI 2m "* Cn_mH2(n-m) +2 (m > 2 , n m ^ 0 )
CH3CH = CHCHs + H2500 c
C H 3 C H 2 C H 2 C H 3 -------------------> C H 3C H = c h 2 + c h 4xt
> c h 2 = c h 2 + C H 3 C H 3
c) Phn ng ox ha
Phn ng chy (phn ng oxi ha hon ton)Khi t, cc ankan b chy to ra C2 , H2O v ta nhiu nhit.
CnH2 n + 2 + ^ - ^ - 0 2 -> nC02 + (n + 1)H20
3n + l .aa -> na -> (n + l)a
33
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
33/334
nco ncoSuy ra: a= n H ; 0 - n q02; 11= =
lH2o COj
Phn ng ha khng hon tocm- Nu khng oxi, ankan b chy khng hon ton, khi ngoi C2 v
H2 O cn to ra cc sn phm nh c o , mui than, khng nhng lm gim nnsut ta nhit m cn gy c hi ch mi trng.
- Khi c cht xc tc, nhit thch hp, ankan b 0 X1ha khng hon to
to thnh dn xut cha oxi.V d: . i
CH4 + 0 2; ... ... >HCHQ + H20200atm,300c
- Nu mch cacbon di, khi oxi ha c th b b gy:
- t, p 'CH3 CH2GH2 CH 3 + 0 2 -;T3 > 2 CH3 COQH + H20
Mn
d) Phn ng phn hy
Phn hy bi nhit:
IOOOCCnH2 n + 2 > nC + (n + 1)H2
khng c kkc bit:
1500c2 CH4 ------- > C2H2 + 3H2
lm lnh nhanh
Phn hy bi clo: 0
CnH2n + 2 + (n + 1 )C 12 ------ ------> nC -t- 2 (n + 1)HC1 , ~ . as cc tm5. iu che
a) Khai thc t du m, kh thin ntin qua cc con ng cracknh vchng cat phn on
b) Phng php tng mch cacbon
Tng hp Wurtz (Php, 1855)
2CH2+ iX t 2Na (CH2n+ 1 )2 + 2NaXkhan
Ch : Nu dng hai loi dn xut halogen c gc nkyl khc nhau s th
c hn hp 3 ankan song kh tch khi nhau vl chng c nhit si xp xbng nhau:
r R - R t 2NaX
RX + R'X + -2Na -> s R - R' + 2NaX
R' -R ' + 2NaX
34
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
34/334
Tng hp Kolbe (c, 1849)
2 RCOONa + 2H20 ...> R - R + 2C 02t + 2NaOH + H2fV-----, V------------------------ ,Anot Catot
c) Phng php gim mch cacbonPhng php Dumas:
RCOONa + NaOH Ca0;t- > RH + Na2 C 0 3V d
CH3COONa + NaOH Ca -,: -> CH4 + Na2 C 0 3
CH2(COONa) 2 + 2NaOH Ca-o / > CH4 + 2Na2 C 0 3 Phng php crackinh:
CnH2 n+ 2 : CmH2 m C(n _ m)H2(n - m) +2 (m ^ 2 , n > m)d) Phng php g i nguyn mch cacbon
Hiro ha anken, ankin, ankaien tng ng:
CH2 + H2 ) CnH2 n +2
CH2i,_2 + 2H2 nm > CH2+2 i t anco no, n chc:
CH2n + iOH + HI 200c > CnH2n +2 + H20e) MI s phng php khc T nhm cacbua ;
AI4 C3 + 12H20 -> 4AI(H)34 + 3CH4t
(iu ch AI4 C3 : 2 AI2O3 + 9C 2000c > AI4 C3 + 6 C O t ) TCvt
c + 2 H2 c -> CH4
II. XICLOANKAN (HIROCACBON NO MCH VNG,
35
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
35/334
Xicloankan l nhng hirocacbon no mch vng.Xicloankan c I vng (n vng) gi l monoxicloankan. Xicloankan c
nhiu vng (a vng) gi l polixicloankan.
Monoxicloankan c cng thc chung l C nH 2n (n > 3).
b) ng phn v cch gi tn monoxicloankan
Quy tc:
S ch v tr - Tn nhnh + Xiclo + Tn mch chnh + anMch chnh l mch vng. nh s sao cho tng s ch v tr cc mchnhnh l nh nht,
b)V dn g vi cng thc CHi2c cc ng phn xicohkan l:
V -7
xiclohexan metylxiclopentan1
,2
-imetylxiclotutn etyxiclobutan
1 , 1 -imetylxiclobutan 2 -etyl-l -metylxiclopropan
1,2,3-trimety lxiclopropan isopropy Ixiclopropan
1 , 1 ,2 -trimetylxiclopropan propyxiclopropan
1-etyl- 1-metylxicopropan
Cch vit ng phn nich vng V vrig ln nht ri thu nh dn, ch t Hp cc loi nhnh (nu c).
Thm cc ngun t H vo mch m bo ng ha tr 4 ca cacbon.
II. TNH CHTI. Tnh cht vt l- nhit thng xiclpropan, xiclobutan, metylxiclopropan l cht kh
Cc xicloankan khc l cht lng hoc cht rn.
36
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
36/334
- Khng mu, khng tan trong nc nhng tan c trong cc dung mi hu c.
2. Tnh cht ha hca) Phn ng cng m vng ca xclopropan v xidobutan
x \ + H2 CH3-CH 2-C H 3ou S' propan
+ Br2 - CH2 Br-CH 2-CH2Br
1,3 - ibrompropan/ X + HBr - CH3-CH 2-CH2Br
1 brompropanXiclobutan ch cng vi hiro:
+ h 2 N i -120 c > CH3- CH2- C 2- CH3
Xicloankan vng 5, 6 cnh tr ln khng c phn ng cng m vng trongnhng iu kin trn.
Ch : Trong cc xicloankan ch c xicloankan vng 3 cnh mi lm mtmu dung dch brom.
b) Phn ng thPhn ng th xicoankan tng t nh ankan. V d:
+ Cl2 -> C 7 + HC1
xiclopentan ; : ;c) Phn ng oxi ha hon ton
CnH2n + 0 2 ^ nC0 2 + nH2 02
C | 2 + 9 2 > 6 CO2 + 6 H2 O3. iu ch v ng dng
a) iu chNgoi vic tch trc tip t qu trnh chng ct du m, xicloankan cn
urc iu ch t ankan. V d :
CH 3 [CH2 ]4CH3 - xu:"> l J + H2b) ng dng
Ngoi vic ng lm nhin liu nh ankan, xicloankan c c dng lmdung mi, im nguyn liu iu ch cc cht khc.
xt,t > 1 ^ 1 + 3H2xicohexan benzen
37
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
37/334
III. ANKEN (OLEFIN, G1H211,2)1. ng ng v danh phpa) Dy ng ng v tn thng thng ca ankenEtilen (C2H4), propilen (C3H6), butilen (C4 H8), .... u c mt lin kt i
c= c , c cng thc chung l CnH2n (n > 2 ). Chng hp thnh dy ng ng gil dy ng ng ca etilen.
Tn ca mt s anken n gin ly t tn ankan tng ng nhng i uian thnh ui ilen. V d :CHC H - C H CH2=CI I-CH-CH CH-CHCH-CH CH=C(CH)-CH
propilen a-butilen p-butilen isobutlenNhm CH2=CH- c gi l nhm vinyl; nhm CH2=CH-CH2- c gi l
nhn1 an!y!b) Tn thy th
Quy tcS ch v tr - Tn nhnh+ Tn mch chnh-S ch v tr - en
Mch chnh l mch di nht, cha ln kt i v c nhiu nhnh nht.nh s c mch chnh bt i t pha gn lin kt i hn.S ch v tr lin kt i ghi ngay trc ui en (khi mch chnh ch c hai
hoc ba nguyn t c th khng cn ghi)
V d:CH 2C H 2 CH2 CH-CH 3 CH2=CH-CH2-CH3
eten propen but-1 -en
C H 3 - C H C H - C H 3 CH2=C(CH3)-CH3but-2 -en 2 -metylpropen
2. Gu trc v ng phna) Cu trc
Hai nguyn t c mang ni i trng thi lai ho sp2 (lai ho tam gic).Lin kt i c=c phn t anken gm mt lin kt v mt lin kt 7t. Linkt c, to thnh do s xen ph trc (ca hai obitan lai ho sp2) nn tngi bn vng. Lin kt nc, hnh thnh do s xen ph bn (ca 2 obitan p)nn km bn hn so vi lin kt . Hai nhm nguyn t lin kt vi nhau bilin kt i c=c khng quay t do c quanh trc lin kt (do b cn tr bilin kt 7).
38
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
38/334
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
39/334
n -*CH3- C H+ . I I
CH3 -> CH = CH2 + H Cl"___ Clt _ _____ I
*-r ' u__r u
CH3 (sp chnh)
^ CH3- CH2 - CH2 C1 (sp ph)
- Gii thch quy tc: Do gc ankyl y electron lm cho lin kt 71 bcc, nn ion dng gn vo cacbon mang in m v ngc li.
- Kh nng phn ng cng: HI > HBr > HC1 > HF
- C ch phn ng cng axit vo anker:
H
Cng 2O >ancol
CnH2n + H20 CnH2 n+lOH
CI-I2 = CH2 + H20 *> CH3 CH2 OHancol etylic
2 CH3-CH = CH2+ 2H20 h* > C H 3 - C H - C H 3 + C H 3 - C H 2 - C H 2 O H
; , OHancol isopropylic ancol propylic
(sp chnh) (sp ph)b) Phn ng trng hp
1 1n ) c = c ^ - ^ - *
V d:nCH 2 = CH 2 4 C H 2 - CH; -),r
polietilen (PE)
11CH2 = (pH --^ p~ > * C H 2 C H ^ r
C H 3 C H s
polipropilen (PP)
c) Phn ung ox ha
Phn ng chy
ChH2i, + 0 2 -> nC0 2 + nH20 AH < 02
40
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
40/334
Oxi ha bi dung dch KMnOj- Dung dch KMn0 4 long nhit thng oxi ha ni i ca ant
thnh 1,2 3CnH2 + 2KMn04+ 4H20 -> 3CllH2 ll(OH) 2 + 2M n024 + 2 KOH
V d:
3CH= CH+ 2KMn0+ 4H20 - 3CH- CH + M n0 2 + KOH
(mu tm) OH H (mu eri).
Trong cng nghip, ngi ta oxi ha nh etilen sn xut CH3CHO2CHZ = CHg + 0 2 PdCK/CuCI ;t _ > 2CH3CHO
d) Phn ng th
nhit thp, cc anken d tham gia phn ng cng clo, nhng nh cao (500 - 600C), mt s anken u dy ng ng c th tham gia phng th bi clo. V d:
CH2 =CH - CH3 + Cl2 50Q- -> CH2= CH - CH2C1 + HCIAniyl clorua
5. iu ch ankena) hro ho ankan tng ng
CH2n + 2 CnH2n + H2
b) hirat ha (Uicol tng ng:CnH2n+iOH H2so4ac,t>i7o0c_ > CnF2n + h 2q
c) Cng H2 vo ankin (xt: Pd) hoc ankaen (xt: Ni) tng ng:
CnH2n- 2 + H2 CnH2ll
V d: CH = CH + I I2 ....Ptl--l0- > GH2= GH2
CH= CH - CH = CH + H 1- ,tP- > CH- CH- CH = Cl
d) Crackinh ankan
CH+ ^ .CmHm C_ mH(n - m)
e) Loi HX ra khi dn xut mnohalogen ca ankan tng ngr ' u V KOH/ancol v o _L LTV'-'*+A ------- -------- > L.nrln + HA
g) Lo iX2 ra khi dn xut a, p~ halogen ca ankan tng ng
R - CHX - CHX - R' + Zn > R - C H = C H - R ' + ZnX
IV. A N K A IEN : CnH2n2 (n > 3)
1. Phn loi v tnh cht vt l
Cn c vo v tr ca hai lin kt i m ngi ta chia lm 3 loi:
Lin kt i lin: Hai lin kt i lin nhau.
Vd: CH = c = CH : propain (anlen)
4
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
41/334
Lin kt i lin hp: Hai lin kt i cch nhau mt lin kt n. V d:1 2 3 4 I 2. 3 4CH2 = CH - CH = CH2 ; CH2 = C(CH3) - CH = CH2
buta - 1,3 - ien (butaien) 2 - metylbuta - 1,3 ~ ien (isopren)
Lin kt i khng lin hp: Hai lin kt i cch nhau nhiu lin kt n.
vid*: , 2 3 4 5CH2 =CH - CH2- CH = CH2 : penta- 1 ,4 -ien
Hai ankaien quan trng l:- Butaien hay ivinyl l cht khng mu, c mi c trung, ts = - 4c.
- Isopren hay 2 - metylbuta - 1,3 - ien l cht lng, khng mu, si 34c.
u l nhng cht khng an trong nc nhng tan c trong cc dung mihu c.
2. Tnh cht ha hc
a) Phn ng cng
Cng hro
CH2 = CH - CH = CH2 + 2H2 - CH3- CH2- CH2- CHsCH2= c - CH =CH 2 + 2 H2 CH3 - C H - CH2- CH3
Ic h 3 c h 3
Cng halogen (X2) v hirhalogenua (HX)IButaien cng nh isopren c th tham gia phn ng cng X 2, HX v thfng
to ra hn hp cc sn phm cng - 1,2 v -1,4. nhit thp u tin to ra rasn phm cng -1,2 ; nhit ca u tin t ra sn phm cng-1 ,4 /
V d: (sn phm cng - 1,2) (sn phm cng - 1,4)
CH= CH-CH = CI- - ^ CHr-CH-CH = CH+ CH-CH = CH-CHI I , 1Br Br Br Br
-80C: 80% 20%
40C: 20% 80%
CH2= CH -C H =CH 2
(sn phm cng - 1,2) (sn phm cng - 1,4)
- - * 1 . > ' C H 2 - C H - C H = c h 2 + C H 2 - C H = C H - C H 2
H Br H Br
80C: 80% 20%
40C: 20% 80%
b) Phn ng trng hp
Trng hp - 1,4 cho polime c tnh n hi cao (ca su)
42
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
42/334
nCH2 = CH - CH = CH2 ....f CH2 - c h = c h - CH2-^
polibutaien (thnh phn chnh c cao su buna)
nCH2 = c - CH = CH2 ...fC H2- c = CH - CH2 V
IC H j C H 3
poliisopren
nCH2= c - CH = CH2 (- CH2- c = CH - CH2 -frI
C 1 C 1
copren policlopren
Mt phn c th trng hp -1,2 to thnh polime khng n hi. iuny gii thch tnh n hi km ca mt s loi cao su tng hp.
1CH2= CH - CH = CH2 f C H a - C H V
I j .
c h = c h 23. iu ch ankaiena) iu ch buta -1 ,3 - ien
hir ha butan hoc bten nhit cao (6Q0C) c mt cht xc tc(Cr20 3): ' - ' T.-V
CH3 CH2 CH2CH3 xMp- > CH2= CH - CH = CH2 .+ 2 H2
C4Hs xtt0-P- > CH2 = CH - CH = CH2 + H2
hiro ha v hirat ha ancol eyic nh xc tc (ZnO hoc; MgO v A2 O3)
2CH3CH2OHMg0 /AI20 1,4S09C ^ CH2= CH- CH = CH2 + H2+ 2H20
c) i t axetilen
2CH = CH Cud/ NHjCij,150*c_ > CH2= C H -C = CH
C H 2 = C H - C S C H +H2^ t:Pd> > C H 2 = C H - C H = = c h 2
Tong hp Konbe (c):
2CH2= CH - CONa+ 2H20 - pJd- -> CH2= CH -C H = CH2+ 2C02T
+ 2NaOH + H2t
b) iu ch sopren
hiro ha isopentn v isopenten (sn phm cracknh du m)
CH3- CH - CHS - CH3 x0p > CH2 = c - CH = CH2 + 2H2I I
c h 3 c h 3
43
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
43/334
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
44/334
2. Tnh cht ha hc
a) Phn ng cng
Cng hir:Phn ng xy ra qua 2 giai on (giai on I to sn phm dng cis)
Ankin * ^ ( 3 Anken xtt^ :"" > Ankan
Mun dng phn ng giai on th nht (anken) ngoi t l 1 : 1 cn ch
CH s CH + H2 -Pd/PbCO > CH2= CH2
CH = CH + 2H2 CH3-C H 3* Cng X (X= Cl, Br)Phn ng xy ra qua hai giai on (giai on I cng trans). Mun dng
phn ng giai on th nht th cn thc hin nhit thp
CH2ll-2 +X > CH2-2X2 > CnH2n_2X4 ' (I)V d: Br
Ic 2h 5 - c C - C2H5 (1) * C 2H s - c = c - C 2K 5 (2)
I Br
Br Br
C2H5 - C - C - C2H5
v:i- g r g r .*
(3)
Nhn xt:- Ni chung ankin lm mt mu nc brom chm hn anken.- Khi lng ca bnh ng dung dch brom tng ln l khi lng ca
ankin hp th.
. * Cng t x (X= C, Br, I)- Phn ng xy ra qua hai giai on v giai on sau kh hon giai on trc
CH 3 CH + HC1 HgCl2 > CH2 = CHC1 ** t0 > -fCH2 - CH^-150 - 200c p I
. Cl(vinyl clorua) (poiivinylclorua) (PVC)
CH2 = CHC1 + HC1 -> CII3-CHCI 2 (1,1-icloetan)- Phn ng cng vo ng ng axetilen tun theo quy tc Mac-cop-nhi-cop:
CH3- c s CH + HCI xt> 10 >CI-3-C = GH2 > CH3-CCI2- CH3p I xt,t
. Cl
45
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
45/334
Cng nc (hirat ha)- Axetilen + H20 - Anehit axetic
C H s C H + H 20 - [CI-I2 = C H O H ] - C H 3 C H 0
(khng bn)- Cc ng ng + H2 O ->Xeton
Rl _ c = c - R2+ HOH - [Rj - CH = CH2= CH - c = c hvinylaxetilen
Ba phn t axetilen c th cng hp vi nhau to thnh benzen:
3CH CH 600 c. than hot tinh _c) Phn ng th bng ton kim loi ha tr I (Ag+y Cu+)
Nguyn t H nh vo cacbon mang ni ba linh ng hn rt nhiu so vi Hnh vo cacbon mang ni i, do n c th b thay th bng nguyn t kimloi. Nh vy, ch c axetilen v cc ank - 1 - in mi tc dng c VI dungdch AgN3/NH3 cho kt ta mu vng, tc ng v dng dch C11CI/NH3 chokt ta mu .
Cc phng trnh phn ng:CH = CH + 2AgN 0 3 + 2NH3 -> CAg = C A g + 2NH4NO3
bc axetilua(mu vng nht)
R - C = CH + AgN0 3+ NH3 -> R - e = CAg + NH4NO 3(mu vng nht)
CH = CH + 2CuCI + 2NH3 -> CCu = CCu + 2NH4 CIng (I) axetilua
(mu )
46
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
46/334
R - c = CH + CuCI .+ NH3 R - c 3 CCu + NH4CI(mu )
d) Phn ng ox ha Phn ng chy
CH2 _ 2 + !-02 - - * nCOa + (n - l) H 202
Oxi ha bi dung dch KMn4
Phn ng oxi ha bi dung dch KMn4 : tng t anken, ankin d b oxi
ha bi KMn4sinh ra cc sn phm nh CO2 , HOOC - COOH,,..
3C2H2 + 8KMn04 -> 3KOOC -C 0 0 K + 8Mn02 + 2KOH + 2H20
C2H2 + 2KMn04 + 3 H2SO4 -> 2C02t + 2MnS04 + K2SO4 + 4H20
5CH3 - c = c h +. 8KMn04 + I2H2S 0 4 - 5GK3COOH + 5C 02f
+ 8Mn02 + 4 K2 SO4 + 12H20
Nhn xt:C th dng phn ng lm mt mu dung dch thuc tm nhnbit cc ankin. So vi anken th te phn ng din ra chm hn.
3. iu ch hkn
a) iu ch axetilen
T metan:Phng php chnh iu ch axetlen trong cng nghip hinnay l nhit phn metan 1500c, phn ng thu nhit mnh:
2 CH4 l500- > C2H2 + 3H2
T than , vi- CaC2(t n) 2 > C2H2
Than > than cc (C)
CaC03 - l000--c > CaO +C02t
CaO + 3C ....... 200Qllc > CaC2+c o
CaC2 + 2H20 ->Ca(OH)2 + C2H2t
Nhn xt: nhng ni cng nghip du kh cha pht trin, ngi ta thng iu ch C2 H2theo phng php trn.
TCvH2: 2C + H2 C2H2
T mui axetilenua:CAg 3CAg + 2HCI - CH = CHf + 2AgClb) iu ch ng ng cua axetn
hiro ha ankan tng ng:
cH2n+2: xl[; 1'' ) ch2_2 + 2H2
47
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
47/334
*i t dn xut ihalogenH XI I
Ri - C - C - R2 + 2K 0H - anc- - > R) - c 3 c - R2 + 2KX + 2H20
X H
*i ( dan xut cha Ag ca ankin v dan xut cha halogen ca ankan:
- Phng php tng mch cacbon:Ag C - R i R'C1 ->! 6 .
- Khi coi vng benzen l mch chnh th cc nhm ankyl nh vi n lmch nhnh (cn gi l nhm th). Ankylbenzen c ng phrumch cacbon.
e gi tn chng, phi ch r v tr cc
nguyn t c ca vng bng cc ch s hoccc ch ci o(ortho), m (meta), p (para) nhhnh su:
48 4(p)
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
48/334
V d :
Qmetylbenzen
Toluen
l,3-imetylbenzen
/w-imetylbenzen
m-metyltoluen0-xilen)
''3
1,4-imety lbenzen/?-imetylbenzen
/>-metyltoluer>(p-xilen)
l,2-imetylbenzen
-imetylbenzen
o-metyltoluen(o-xilen)
2. Tnh cht vt i
Benzen v cc ankylbenzen l nhng cht khng mu, hu nh khng tantrong nc nhng tan nhiu trong cc dung mi hu c nh ancol, te, xeton vng thi chnh chng cng l dung mi ha tan nhiu cht khc. Chng hn,
benzen ha tan brom, iot, lu hunh, cao su, cht bo,... Cc aren u nhngcht c mi nh benzen v toluen c mi thm nh, nhng c hi cho sc khenht l benzen. .
3. Tnh cht ha hc
r . a) Phn ng th Phn ng halogen ha- Benzen v cc ng ng ca benzen khng phn ng vi dung ch brom
nhung phn ng d dng vi brom khan khi c mt ca bt st lm xc tc
+ Br2
- Toluen tham gia phn ng brom ha d dng hn v to ra sn phm gmhai ng phn:
Ch :Nu khngmch nhnh.
I ' r.Br ' :
/7-bromtoluen -bromtoluen
Fe m chiu sng (as) th Br s th nguyn t H
49
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
49/334
Phn ng nitro ha- Benzen tc dng vi hn hp HNO3 c v H2SO4 m c to t
nitrobenzen :
nitrobenzen
Nitrobenzen e dng vi hn hp axit HNO3 bc khi v H2SO4 m ng thi un nng th to thnh m-initrobenzen. '
w-initrobenzen
- Tluen tham gia phn ng nitro ha d dng hn benzen v to thnhphm th v tr orthovpara
uv tc th trn vng bem enKhi trn vng benzen c sn nhm ankyl (hay cc nhm -OH, -N H 2
-OCH 3 , ...), phn ng th vo vng benzen s d dng hn v u tin thvo v tr ortho hoc para. Ngc li, nu vng benzen c sn nhm NO(hoc cc nhm -COOH, -SO 3H, -COOR, ...), phn ng th vo vng s khhn v u tn th vo v tr meta. Ring nhm halgcnua (F , cr, Br, I"
lm cho kh nng phn ng th ca vng km hn so vi benzen nhng li nhhng cho nhm th m vo v tr ortho hoc para.
C ch phn ns th vng bemen
Phn t halogen hoc phn t axit nitric khng trc tip tn cng. Cc tiuphn mang in tch dng do, tc dng ca chng vi xc tc mi l tc nhn
H
+ HO-N 2
NO2
Q) + H2
n o 2
+ HO-N 2
N0 2
l_HjS04dac_NO2
+ h 20
HNO3, H2S04(0
,n o 2+ h 20
n 2 ........... ;; .p-nitrotoluen o-nitrotouen
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
50/334
OqN - O H + H.+
$-* OqNH
+ H'.+
Phn ng sunfo haun nng benzen vi H2SO4 m c ng thi chng ct nc ra khi h
hp phn ng s thu c axit benzensunfonio:
Phn ng cinkyl h- Benzen tc dng vi ankylclorua c mt ca ACI
3khan s cho* ankylbenze
(phng php tng mch cacbori iu ch cc ng ng c benzen).
C 6H 6 + C nH 2 + 1 C 1 C 6H 5CH2rt + , + H C 1
- C th thay th dn xut halogen bng ancol hoc anken ankyl ha benzen
c 6 h 6 + CH 3CH 2OH > c 6h 5c h 2c h 3 + H 20
C6H6 + c h 2 = c h 2 C6 H5 CH2 CH3
"Nu anken i propilen ta s thu c sn phm chnh l cumri
C6 H6 + CH2= CH- CH 3 C6 H5CH(CH3) 2
b) Phn ng cng CngChBenzen v cc ankylbenzen khng lm mt mu dung ch brom nh c
hirocacbon khng no. Khi chiu sng, benzen cng vi o to thnh CHClt
* Oxi ha khng hon ton- Khc v'i etilen v axetiln, benzen khng phn ng vi dung dch KM11O4.
C6 H6 + HOSO3H 170c > c 6 h 5s o 3h + h 2o
(Cumen)
C 6H 6 + 3 H 2^ - C 6H 12
c) Phn ng oxi ha Oxi ha hoi ton
CH2 - 6 + 0 2 nC02 + (n- 3) H 20
5-
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
51/334
- Toluen v cc ng ng khi un nng vi dung dch KMnCXt (hoK2Cr2 7) s b oxi ha mch nhnh (nhm anky) to ra mui v axit hu c.Phn ng ny dng nhn bit toluen:
C6H5CH3 +2KM n04 C6H5COOK + 2Mn024'+ KOH + H20 Nhn xt:Nu nhm ankyl vng benzen di hn nhm CH3 th phn ng
oxi ha mch nhnh vn u tin xy ra v tr a i vi vng.
C6H5CH2a-C H 2R Ky < - > C6H5COOK H3+--> C6H5COOH
4. iu ch benzen v arena) Chng c nha than v rifominh du m thu c mt lng ln
benzen, toluen v naphtaen (dng trong cng nghip)b) hiro ha ng vng texan v heptan thu c benzen v ioiuen:
CH3(CH 2)4CH3 > C6H6 + 4H2' ' 500 c,40atm
CH3(CH2)5CH3 xt;t0 p> C6HsCH3 + 4H2c) hiro ha xicloankan hoc metybcloankan
C6h 12 xt> tP > C6H6 + 3H2d) Trime ha axetilen
3C 2H 2 X P > C 6H 6
e) An ky l ha benzen iu ch ng ng ca benzen
C.U.. + CH2 + ,C1 - > C6H5CH2m + HC1
g) Cng H2vo mch nhnh khng n
C6H5CH = CH2 + H2 > C6H5CH2CH3
h) Ttrbenzen v ten iu ch etylbenzen
C 6H 6 + C H 2 = C H 2 > C 6H 5C H 2C H 3
VII. STIREN V NAPHTALEN
1. Stiren
a) cu to v tnh cht vt l
Stiren (vinylbenzen, phenyletilen) c cng thc cu to:
Stiren l cht lng khng mu, nh hn nc v khng tan trong nc,
t = 31c, t" = I45c.
b) Tnh cht ha hc Phn ng cngTong t nh anken, stiren c phn ng cng halogen (CI2, Br2), hirohalogenua
(HCl, HBr) vo nhm vinyl.
52
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
52/334
C6H5CH = CH 2 + Br2 -> C6H5C B r- C H 2Br
CHCH -C H + HC1 CeHsCHCl - CH
Phn ng trng hp v ng trng hp
nCH =
Ic 6 h 5 c 6 h 5
nCH2= CH-CH = CH2 + nCH = CH2 ...xt' - p >
C* Hpolibutaienstiren) 6 5
f C H 2 -C H = C H -C H 2 - C H - C H 2 ^, I
CHs
(cao subuna-S)
Phn ng oxi ha
Ging nh etilen, stiren lm mt mu dung dch KMn4 v b oxi ha
nhm vinyl, cn vng benzen vn gi nguyn.3C6 H5CH = CH2+'2KMn04+ 4H20 -> 3C6 H5CH(OH) - CH2OH +
+ 2Mn02+ 2KOI
Phn ng trn dng nhn bit stiren.
2. Naphtaln
a) Cu to phn t v tnh cht vt
Naphtalen c cng thc phn t CioHg, c cu to bi hai nhn benzeic chung mt cnh.
Naphtalen l cht rn mu .trng, tnc = 80c, t s = 210c, thng hoa ngay f CH - CH2-)- polistiren (PS)
53
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
53/334
Phn ng cng hro (hiro ha)
2H ,
Ni, 150 c
3H ,
Ni, 200c, 35 atm
*0 ecain'Phn ng oxi ha
Naphtalen khng b oxi ha bi dung dch KMn0 4 . Khi c V2O5 lmxc tc, nhit cao n b oxi ha bi oxi khng kh.
0 2 (kk)
V -A , 350 - 450c
C O \
^CO/
0
( 1)
L Bi ton v phn ng th halogen (CI2toc B2)
CnH2n +2. + ZX2 - CHn zX + zHX (1 < z< 2 n + 2)'-'ll**2n + 2 ' ^^2 r 11*12n + 2-Z-'VZ ' V* I 'V d:Khi a ng nghim cha y kh metan v clo ra ngoi nh sng th
mu vng ca kh clo b nht dn do cc phn ng:
CH + CI
CH + 2C1
CH + 3C1
CH + 4CI
-> CI3CI + HCiMonoclometan (hay metyl corua)
- > CH 2C I2 + 2 H C 1
iclometan (hay metylen clorua)
CHCI + 3HC1
Triclometan (hay clorofom)
CCI + 2HC1
Tetreclometan (hay cacbon tetraclorua)
Phn ng trn thng c dng xc nh cng thc cu to ng caankan khi bit tng s sn phm th hoc ngc li. Ch rng khi cng thc
cu to ca ankan c tm i xng th clo hoc brom vo cacbon no, tacng ch thu c mt sn phm th mono brom duy nht. V d:CH
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
54/334
V d 1. t chy hon ton mt hirocacbon X thu c 22 gam C2 v10,8 gam H2 O. Khi cho X tc dng vi CI2 theo t l moi 1 : 1 thu c sn
phm th. Tn gi ca A l
A. metan B. pentan c . neopentan D. 2,3-imetylbutan
Gii
nco 2- 0,5 mol; nn 2o = 0 , 6 mol -> X l ankan (CnH2n+2)
Hq a
________
nx = nH2o - nco = 0, mol - n = - = 5 ->CTPT ca X l C5 H 12n x
A + CI2 - Cho 1 sn phm th duy nht -> A c tm i xng >CTCT ph hp ca A l:
CH3
CH3 c CH3: neopentan > p n c
C H 3
V d 2.Hirocacbon mch h X trong phn t ch cha lin kt v c hainguyn t cacbon bc ba trong mt phn t. t chy hon ton 1 th tch Xsinh ra 6 th tch CO2( cng iu kin nhit , p sut). Khi cho X tc dngvi C2(theo t l s mol 1:1), s dn xut monoclo ti a sinh ra l
A.3. B.4. c . 2 . D.5
( th tuyn sinh i hc nm 2008 - Khoi B)Gii
Xl a nk an (C H2 *2) ^ n = - ^ - = - = 6 (C6H)n x 1
X c hai nguyn t cacbon bc b trong mt phn t
-> Cng thc ca X: (GH3)2CH-CH(GH3)2
CH3 - C H - C H - C H 3 + Ci2 CHj CHi
CH3 - C H - C C I - C H 3 + HC1CH3 CH3
CH3 - C H - C H - C H 3 + HC1c h 3 c h 212C1
>p n c2. Bi ton v phn ng tch (phn ng cracknh)
CnH2 n+ 2 ~ CmH2 m C(n-m)H2(n-m) +2 (n - m 0 m ^ 2 )b: a
p: X XX
d: a - X ( a - X > 0)
55
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT
O
N
-
L
-
H
A
C
P
2
3
1
0
0
0
B
T
R
N
H
N
G
O
T
P
.
Q
U
Y
N
H
N
W.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM
g gp PDF bi GV. Nguyn Thanh T
8/10/2019 KIN THC TRNG TM V CC PHNG PHP GII NHANH BI TP HA HU C - QUCH VN LONG - HONG T
55/334
Gi X l hn hp cc ankan ban u, Y l hn hp thu c sau phn ng,ta c:
riankan p = nY- nx ; v ankan = VY- Vx
mx = m y (nh lut bo ton khi lng)
Hiu sut phn ng crackinh:
H = ibL ~ nx 1 0 0 %-= (ill-_ 1). 1 00% =f t - -1). 100% = ( -1). 100%1X nx px My
= [d(X/Y) - 1] .1 0 0 % = ( ^ - 1).1 0 0 %V\'
Do hm lng c, H X v Y l nh nhau nn t chy X hay Y ta cn smol 2nh nhau v s mol C 0 2 v H2O to ra cng nh nhau. V vy, trongkhi gii ton n gin, ta nn t chy Y thay v t chy X.
Vi d 1. Nhit phn C4H10 c hn hp Y gm CH4, C3H6, C2H6, C2H4, H2C4H8v C4Hiod. Bit My = 32,22 gam/mol, hiu sut phn ng crackinh l
A. 40% B. 80% c . 20% D. 60%
Gii Cch 1: C4 H 10 ...> C3 H6 + CH4
; X X X '
c 4 h 10 C2H4 + c 2 h 6
y y; yC4H10 - *-* - - > c 4h 8 + h 2
z z z
tnc4
H10
b = a mol - nc4
H10
d = a - (x + y + z);/ m Y m x 58a
nY = a + (x + y + z) = -ZZT- = -==A- = ^ M y M y 3 6 , 2 5
(v theo DLB TK L th ix my 58a)^ _ 21,75a
> (x + y + z) - 36,25
.. H - 3 - & y + z) .100% = 100% - (x + y + z) .100%a : : a
= 1 0 0 % - ^ - . 1 0 0 % = 60%32,22a
p n c
M c 4h 10 . 5 8 Cch 2: H = ( - I 410 - 1 ).1 00 % = - 1 ).1 0 0% = 6 0 %
M y 3 6 ,2 5
56
WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QU
WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQU
B
I
D
N
GT