Post on 01-Mar-2019
PAŃSTWOWA WY śSZA SZKOŁA ZAWODOWA
W CIECHANOWIE
INSTYTUT OCHRONY ZDROWIA
KIERUNEK : PIEL ĘGNIARSTWO
WYśSZE ZAWODOWE STUDIA LICENCJACKIE
PLAN STUDIÓW I PROGRAM KSZTAŁCENIA
CIECHANÓW, PA ŹDZIERNIK 2007
2
Spis treści :
1. Wprowadzenie ...................................................................................................................... - Certyfikat
4 5
2. Tradycja, misja, organizacja Instytutu Ochrony Zdrowia PWSZ ....................................... 6 3. Warunki rekrutacji na studia pielęgniarskie ......................................................................... 8 4. Podstawy prawne kształcenia i wykonywania zawodu pielęgniarskiego ............................ 8 5. Filozofia pielęgniarstwa ....................................................................................................... 9 6. Sylwetka absolwenta ............................................................................................................ 9 7. Kompetencje i obowiązki pielęgniarki / pielęgniarza uzyskane po ukończeniu kształcenia
na poziomie licencjata ..........................................................................................................
10 8. Jakość kształcenia i ocena wyników .................................................................................... 11 9. Kryteria pomocnicze do wystawiania ocen przy egzaminach i zaliczeniach ........................... 12 10. Plan studiów ........................................................................................................................ 13
11. Przedmioty I-go roku studiów ........................................................................................... 23 11.1. Przedmioty ogólne……………... ....................................................................................... 23
- język angielski …….......................................................................................................... 23 - wychowanie fizyczne…… ............................................................................................... 27
11.2. Przedmioty podstawowe .................................................................................................... 29 anatomia ............................................................................................................................... 29 fizjologia ............................................................................................................................... 32 biochemia i biofizyka.......................................................................................................... 37 genetyka .............................................................................................................................. 40 patologia .............................................................................................................................. 42 mikrobiologia i parazytologia......................................................................... 47 psychologia .......................................................................................................................... 50 psychologia - ćwiczenia........................................................................................................ 52 socjologia ............................................................................................................................. 54 pedagogika ........................................................................................................................... 57 farmakologia ........................................................................................................................ 61 zdrowie publiczne ................................................................................................................. 64 zdrowie publiczne - epidemiologia....................................................................................... 66 - zdrowie publiczne – higiena .................................................................................. 68 - zdrowie publiczne – statystyka ………………………………... .......................... 69 - zdrowie publiczne - organizacja opieki i pielęgniarskiej ...……............................. 71 - zdrowie publiczne - organizacja ochrony zdrowia ................................................ 72
11.3. Przedmioty kierunkowe ..................................................................................................... 74 podstawy pielęgniarstwa ...................................................................................................... 74 - podstawy pielęgniarstwa – zajęcia bez udziału nauczyciela................................... 76 - podstawy pielęgniarstwa – pracownia umiejętności pielęgniarskich .................... 77 - podstawy pielęgniarstwa – zajęcia praktyczne …………….. ............................... 81 - podstawy pielęgniarstwa – praktyki zawodowe………………………………….. 83 Filozofia i etyka zawodu pielęgniarki …………………………………………………….. 85 - filozofia ………………………………………………………………………… 85 - etyka zawodu pielęgniarki ……………………………………………………... 87
12. Przedmioty II-go roku studiów ......................................................................................... 91 12.1. Przedmioty ogólne..…………... ......................................................................................... 91
język angielski ...................................................................................................................... 91 technologie informacyjne………………………………………………………………….. 91
12.2. Przedmioty podstawowe .................................................................................................... 96 badanie fizykalne ………...................................................................................................... 96 radiologia……… .................................................................................................................. 99
12.3. Przedmioty kierunkowe ..................................................................................................... 102 promocja zdrowia …………………………….................................................................... 102
3
interna i pielęgniarstwo internistyczne ................................................................................. 111 - interna .................................................................................................................... 111 - pielęgniarstwo internistyczne ................................................................................. 113 chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne……….................................................................... 125 - chirurgia ................................................................................................................. 125 - pielęgniarstwo chirurgiczne ................................................................................... 128 pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne…….... .................................................................... 138 - pediatria .................................................................................................................. 138 - pielęgniarstwo pediatryczne ................................................................................... 141 dietetyka….…... ................................................................................................................... 149 ratownictwo medyczne……… ............................................................................................. 153 ratownictwo medyczne- ćwiczenia ……………………………………………………….. 155 badania w pielęgniarstwie …………………….................................................................. 156 podstawy pielęgniarstwa – historia pielęgniarstwa………………………………………... 159 zakaŜenia szpitalne………………………………………………………………………... 162 język migowy……………………………………………………………………………… 164 promocja zdrowia psychicznego………………………………………………………….. 166
13. Przedmioty III-go roku studiów ........................................................................................ 168 13.1. Przedmioty ogólne……………………………………………………………………… 168
język angielski……………………………………………………………………………... 168 ochrona własności intelektualnych………………………………………………………… 168
13.2. Przedmioty podstawowe .................................................................................................... 171 prawo…………………….. .................................................................................................. 171
13.3. Przedmioty kierunkowe ..................................................................................................... 175 podstawowa opieka zdrowotna ……. ............................................................................... 175 połoŜnictwo, ginekologia i pielęgniarstwo połoŜniczo-ginekologiczne ............................. 184 - połoŜnictwo i ginekologia ...................................................................................... 184 - pielęgniarstwo połoŜniczo-ginekologiczne ............................................................ 188 geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne ………..................................................................... 198 - geriatria .................................................................................................................. 198 - pielęgniarstwo geriatryczne ................................................................................... 201 psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne……… ............................................................. 210 - psychiatria .............................................................................................................. 210 - pielęgniarstwo psychiatryczne ............................................................................... 212 anestezjologia i pielęgniarstwo w zagroŜeniu Ŝycia............................................................. 221 - anestezjologia i intensywna terapia ....................................................................... 221 - pielęgniarstwo w zagroŜeniu Ŝycia …………………………….. ......................... 223 rehabilitacja i pielęgnowanie niepełnosprawnych……... .................................................... 230 - rehabilitacja ............................................................................................................ 230 - pielęgnowanie niepełnosprawnych ........................................................................ 232 neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne………............................................................... 240 - neurologia .............................................................................................................. 240 - pielęgniarstwo neurologiczne ................................................................................ 242 opieka paliatywna ……....................................................................................................... 250
14. Przedmioty IV – go roku studiów – sem. VII ................................................................. 255 seminarium licencjackie ………………………………………………………………… 255 praktyki zawodowe wg aktualnego harmonogramu…… .................................................... 255
15. Dyplomowy egzamin licencjacki ....................................................................................... 256
4
1. Wprowadzenie Drodzy Studenci ! Szanowni Nauczyciele Akademiccy, Przedstawiamy kolejne opracowanie dotyczące dokumentacji studiowania pielęgniarstwa na poziomie licencjatu. Przedstawiona strategia ma za zadanie przybliŜyć zarówno zespołowi dydaktycznemu jak i studentom cele studiowania i dobór treści nauczania w poszczególnych dyscyplinach, które ostatecznie składają się na całość kształcenia pielęgniarek. Opis tych zagadnień przybliŜy teŜ zapewne filozofię kształcenia i stopień wymagań stawianych studentom i kadrze.
Nauczanie w zakresie pielęgniarstwa odbywa się w oparciu o program nauczania zgodny z nowym standardem kształcenia pielęgniarek - Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego z dnia 12 lipca 2007 roku w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia, a takŜe trybu tworzenia i warunków, jakie musi spełniać uczelnia, by prowadzić studia kierunkowe oraz makrokierunki. (Dz. U. Nr 164 poz. 1166) Studia licencjackie na kierunku pielęgniarstwo trwają: stacjonarne - 3,5 roku (7 semestrów); niestacjonarne - uzupełniające pomostowe 2-2,5 roku (w zaleŜności od rodzaju ukończonej szkoły średniej), stanowiąc autonomiczną formę studiów wyŜszych zawodowych I stopnia i kończą się egzaminem dyplomowym połączonym z obroną pracy licencjackiej. Obejmują 4.830 godzin, w tym 2.530 godzin kształcenia zawodowego teoretycznego i 2.300 godzin kształcenia praktycznego. Wymagania programowe stanowią bloki przedmiotów kształcenia ogólnego 225 godzin (język obcy, wychowanie fizyczne, technologie informacyjne, ochrona własności intelektualnych), podstawowego- 810 godzin ( według standardu) oraz kierunkowego teoretycznego 3795 godzin( według standardu). Połowę zajęć w grupie przedmiotów kierunkowych odbywać się powinno w formie ćwiczeń praktycznej nauki zawodu (1.100 godzin). Integralną część kształcenia zawodowego stanowią praktyki zawodowe, realizowane w zakładach opieki zdrowotnej (1.200 godzin). Program studiów uwzględnia aktualne wymogi Unii Europejskiej. Są to: Dyrektywy Rady z dnia 27 czerwca 1977 (77/452/EWG) o wzajemnym uznawaniu dyplomów, świadectw i innych dowodów formalnych kwalifikacji pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę ogólną, zawierającą postanowienia ułatwiające skuteczne wykonywanie prawa zakładania przedsiębiorstw i swobody świadczenia usług; Dyrektywy Rady z dnia 27 czerwca 1977r. (77/453/EWG) o koordynacji postanowień ustawowych, przepisów i działań administracyjnych dotyczących wykonywania czynności pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną.
W związku z powyŜszym dyplom ukończenia studiów i uzyskanie tytułu licencjata pielęgniarstwa jest honorowany w krajach Unii Europejskiej. Dowodem potwierdzającym spełnianie wymaganych standardów kształcenia pielęgniarek i połoŜnych jest otrzymanie Certyfikatu Akredytacji.
Kadra dydaktyczna naszej uczelni dla realizacji tych załoŜeń stara się , aby zapewnić studentom jak najlepsze warunki organizacyjno – techniczne studiowania, tworzy klimat zaufania i współpracy, poszanowania godności studenta, swobody wypowiedzi, postulowania zmian, zgłaszania uwag i propozycji.
Jednym ze sposobów ułatwienia zrozumienia przez studentów swojego miejsca w czasie studiowania jak i integracji z zawodem pielęgniarki jest opracowanie niniejszego dokumentu.
Z wyrazami szacunku
GraŜyna Skotnicka-Klonowicz Ciechanów, październik 2007 r.
5
6
2. Tradycja, misja i organizacja Instytutu Ochrony Zdrowia PWSZ Tradycja:
Instytut Ochrony Zdrowia powstał jako pierwszy ciechanowski element strukturalny Państwowej WyŜszej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie. Instytut Filologiczno – Historyczny, który powstał równieŜ na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2001 roku w sprawie utworzenia Państwowej WyŜszej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie (Dz. U. Nr 79, poz. 839) jest jednostką zamiejscową zlokalizowaną w Mławie. Od roku akademickiego 2002/2003 w Państwowej WyŜszej Szkole Zawodowej w Ciechanowie działa równieŜ Instytut InŜynierii, a od roku akademickiego 2006/2007 – Instytut Ekonomii i Instytut Kulturoznawstwa. Stwarza to sposobność wykreowania społeczności akademickiej o wielodyscyplinarnym charakterze, wzajemnie się wzbogacającej poprzez codzienny kontakt studentów i kadry.
Instytut Ochrony Zdrowia jest kontynuatorem 40–letniej tradycji nieprzerwanego kształcenia pielęgniarek na terenie Ciechanowa. Rozpoczęło ją utworzenie Szkoły Asystentek Pielęgniarskich w 1960 roku. Dalsze koleje to Liceum Medyczne Pielęgniarstwa, Zespół Szkół Medycznych, w skład którego wchodziło takŜe Liceum Medyczne i Medyczne Studium Zawodowe, najpierw 2-letnie, a następnie 2,5-letnie.
Wygaszenie kształcenia pielęgniarek w 2,5 letnim Medycznym Studium Zawodowym i utworzenie 3–letnich studiów pielęgniarskich w 2001 roku było konsekwencją pręŜnego działania ciechanowskiego środowiska pielęgniarskiego, które od dawna dostrzegało potrzebę kształcenia pielęgniarek na poziomie akademickim, lub co najmniej wyŜszym zawodowym.
Misja: WyraŜamy głębokie przekonanie, Ŝe Instytut Ochrony Zdrowia stanie się waŜną
społecznością Uczelni, stanowiącą partnerską wspólnotę studentów, nauczycieli i innych pracowników.
Wierzymy, iŜ człowiek jest zasadniczo dobry. WyraŜamy nadzieję, iŜ moŜna zbudować jedność w róŜnorodności. Pragniemy aby prawda i miłość były naszą ostoją.
Ufamy, iŜ w oparciu o te kardynalne cnoty osiągniemy zamierzone cele. Naszym celem jest :
� sprawne i skuteczne organizowanie kształcenia studentów w celu uzyskania dyplomu pielęgniarki licencjata
� wypracowanie atmosfery entuzjazmu dla kształtowania rozwoju ogólnego, profesjonalnego i naukowego kaŜdego członka społeczności Instytutu Ochrony Zdrowia
� dąŜenie do rozwoju badań naukowych w zakresie pielęgniarstwa � pozostawanie w świadomości naszych absolwentów jako nieustającej Alma
Mater. WyraŜamy :
� entuzjazm dla idei humanizmu w pielęgniarstwie i kształtowania troski o człowieka w kaŜdym miejscu i w kaŜdym czasie
� chęć wprowadzania innowacji dla doskonalenia naszego procesu dydaktyczno-wychowawczego
� wolę pracy zespołowej zarówno w codziennej działalności dydaktycznej jak i w badaniach naukowych.
7
Organizacja Instytutu Ochrony Zdrowia PWSZ w Ciechanowie
Pierwszym Rektorem PWSZ był Prof. dr hab. inŜ. Stanisław Mańkowski Funkcję Prorektora w latach 2001-2003 pełniła Prof. dr hab. med. Bibiana Mossakowska. Prorektorem PWSZ od 2001 roku do września 2005 roku był Prof. dr hab. Ryszard Juszkiewicz.
Obecnie: Funkcję Rektora Państwowej WyŜszej Szkoły Zawodowej od roku akademickiego 2002/2003 pełni Prof. dr hab. inŜ. Andrzej Kolasa. Funkcję Prorektora pełni Prof. dr hab. Bronisław Rocławski a Kanclerza mgr inŜ. Roman Niesiobędzki. Od 1 października 2004 Instytut Ochrony Zdrowia na podstawie Zarządzenia Rektora Nr 30 z dnia 01 października 2004r. posiada następującą strukturę: 1) Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa 2) Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Rehabilitacji 3) Zakład Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia Od 2005 roku Instytut Ochrony Zdrowia prowadzi równieŜ kształcenie podyplomowe pielęgniarek i połoŜnych. Organami Instytutu Ochrony Zdrowia są: Rada Programowa Instytutu, Dyrektor, Zastępca Dyrektora Instytutu, Kierownicy Zakładów i Pełnomocnik ds. Praktyk Zawodowych.
Władze Instytutu Ochrony Zdrowia: Dyrektor – p.o. Prof. dr hab.med. GraŜyna Skotnicka-Klonowicz (dr n.med. Janina Fetlińska – od 20.10.2005r. urlop bezpłatny z powodu pełnienia funkcji Senatora RP) Zastępca Dyrektora - mgr BoŜena Ostrowska Kierownik Zakładu Propedeutyki Pielęgniarstwa - p.o. mgr Agnieszka Bukowska, opiekun naukowy: Prof. dr hab. Jan Kochanowski Kierownik Zakładu Piel ęgniarstwa Klinicznego i Rehabilitacji – p.o. mgr Katarzyna Korycińska-Koniczuk, opiekun naukowy: Prof. dr hab. med. GraŜyna Skotnicka-Klonowicz, Kierownik Zakładu Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia – p.o. mgr Małgorzata Zagroba), opiekun naukowy: Prof.zw.dr hab.med. Bogdan Woźniewicz. Funkcję Pełnomocnika ds. Praktyk Zawodowych pełni Pani – mgr Maria Kołtun
Konwent PWSZ
Senat PWSZ
Rektor PWSZ
Instytut Ochrony Zdrowia
8
Przy Zakładzie Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia funkcjonuje Studenckie Koło Naukowe, którego celem jest pogłębianie wiedzy i zainteresowań z zakresu pielęgniarstwa i innych nauk medycznych. Adres: Instytut Ochrony Zdrowia Państwowej WyŜszej Szkoły Zawodowej ul. Wojska Polskiego 51 06-400 Ciechanów tel/fax: 0 (prefix) 23 672-22-13 , 674-37-04 e-mail: iozpwsz@wp.pl ; www.pwszciechanow.edu.pl 3. Warunki rekrutacji na studia piel ęgniarskie
Instytut prowadzi kształcenie pielęgniarek na poziomie licencjata w ramach 3,5-letnich stacjonarnych wyŜszych studiów zawodowych i 2,0-2,5 letnich studiach uzupełniających pomostowych.
O przyjęcie do Państwowej WyŜszej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie mogą ubiegać się wyłącznie kandydaci legitymujący się posiadaniem świadectwa dojrzałości, którzy złoŜą w określonym terminie wymagane dokumenty i dokonają stosownej opłaty rekrutacyjnej.
Teczkę z kompletem dokumentów kandydaci składają w Rektoracie, który udziela równieŜ wszelkich informacji związanych z rekrutacją na studia (www.pwszciechanow.edu.pl). 4. Podstawy prawne kształcenia i wykonywania zawodu pielęgniarskiego 1. NajwaŜniejszym aktem prawnym w zakresie kształcenia pielęgniarek jest – ustawa z dnia 27 lipca
2005 roku - Prawo o szkolnictwie wyŜszym (Dz.U. z 2005 r. Nr 164, poz. 1365) określająca warunki funkcjonowania uczelni uniwersyteckich, w których m.in. odbywa się kształcenie pielęgniarek i połoŜnych na poziomie licencjata i magistra.
2. Podstawowym aktem prawnym dotyczącym wykonywania zawodu pielęgniarki i kształcenia do zawodu jest ustawa o zawodach pielęgniarki i połoŜnej z dnia 5 lipca 1996 roku (Dz. U. Nr 91, poz. 410 z póź. zmianami). Ustawa określa samodzielność zawodów pielęgniarki i połoŜnej, dojście do zawodu jedynie poprzez szkołę pielęgniarską oraz uwarunkowanie podjęcie nauki w tej szkole posiadaniem świadectwa dojrzałości.
3. Ustawa o samorządzie pielęgniarek i połoŜnych z dnia 19 kwietnia 1991 roku (Dz. U. Nr 41, poz. 178). Samorząd jest reprezentantem zawodowych, społecznych i gospodarczych interesów zawodów, opiniuje programy kształcenia zawodowego, współpracuje z towarzystwami naukowymi, szkołami wyŜszymi, współdziała w rozwoju naukowym pielęgniarstwa.
4. Istotnym z punktu widzenia samodzielności zawodu jest Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 2 września 1997 roku (Dz. U. Nr 116, poz. 750) w sprawie zakresu i rodzaju świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych wykonywanych przez pielęgniarkę samodzielnie, bez zlecenia lekarza oraz zakresu i rodzaju świadczeń wykonywanych przez połoŜną samodzielnie.
5. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego z dnia 12 lipca 2007 roku w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia, a takŜe trybu tworzenia i warunków, jakie musi spełniać uczelnia, by prowadzić studia kierunkowe oraz makrokierunki. (Dz. U. Nr 164 poz. 1166)
6. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2002 r. w sprawie standardów kształcenia pielęgniarek i połoŜnych w szkołach wyŜszych i wyŜszych szkołach zawodowych (Dz.U. Nr 55, poz. 499 z 2002).
7. Rozporządzenie MNiSzW z dnia 27 lipca 2006 r. w sprawie warunków jakie muszą spełniać jednostki organizacyjne aby prowadzić studia na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Dz. U. Nr 144, poz. 1048).
8. Z punktu widzenia interesów polskich pielęgniarek w okresie wchodzenia do Wspólnoty Europejskiej naleŜy podkreślić iŜ przedstawione regulacje w duŜym stopniu odzwierciedlają zasady zawarte w dokumentach WHO i Europy. Są to m.in. 7.1. Europejskie Porozumienie w sprawie szkolenia i kształcenia pielęgniarek, sporządzone w Strasburgu w dniu 25 października 1995 roku, ratyfikowane w marcu 1996 roku (Dz. U. Nr 83, poz. 384 z dnia 17 lipca 1996r.).
9
Podstawowe zasady zawarte w Porozumieniu to: • ustalenie, iŜ przygotowanie zawodowe powinno być ogólne a nie specjalistyczne • czas studiów – nie mniej niŜ 3 lata i 4600 godz. nauki, w tym połowa nauki zrealizowana w trybie
kształcenia praktycznego • treści nauczania powinny być realizowane w modułach zamiast w formie przedmiotów. 7.2. Europejska Strategia WHO w sprawie kształcenia pielęgniarek i połoŜnych z 14 maja 1999 roku. Podstawowe zasady: • kształcenie i praktyka zawodowa pielęgniarek ukierunkowana na promocję zdrowia jednostki, rodziny
i społeczeństwa oraz indywidualna i holistyczna • kształcenie pielęgniarek w układzie interdyscyplinarnym umoŜliwiającym prace zespołową • program nauczania oparty na wynikach badań naukowych i zorientowany na zdobywanie kompetencji
w działaniu w róŜnych środowiskach • akredytacja i system doskonalenia jakości podstawowymi wymogami dla szkół pielęgniarskich • programy kształcenia muszą uzyskać formalną akredytację i być stale poddawane weryfikacji
i doskonaleniu. 5. Filozofia pielęgniarstwa
W tradycji polskiego pielęgniarstwa podkreśla się jego naukowe i praktyczne podstawy i uwarunkowania. Pielęgniarstwo jako zawód obejmuje pomaganie jednostkom i grupom społecznym osiąganie ich fizycznych, psychicznych, społecznych i duchowych moŜliwości adaptacji w zmieniającym się środowisku, w którym Ŝyją i pracują. Za WHO przyjmujemy, iŜ celem głównym pielęgniarstwa jest:
• zapewnienie wysokiego poziomu świadczeń w zakresie trójstopniowej opieki zdrowotnej nad zdrowym, chorym, niepełnosprawnym i umierającym poprzez:
promowanie i krzewienie zdrowia zapobieganie chorobom sprawowanie holistycznej i zindywidualizowanej opieki
• racjonalne wykorzystanie zasobów ludzkich i rzeczowych • uczestnictwo w kształceniu i doskonaleniu pracowników ochrony zdrowia • prowadzenie badań naukowych
Pielęgniarstwo szczególnie podkreśla uznanie dla podmiotowości jednostki, rodziny, społeczności, respektuje ich prawa, a takŜe odpowiedzialność za zdrowe Ŝycie.
W oparciu o zasady etyki i własny kodeks etyczny pielęgniarki pracują indywidualnie i zespołowo na rzecz osób indywidualnych i grup społecznych.
Dostrzegając wartość człowieka dopingują – gdzie to jest moŜliwe – do aktywizacji udziału jednostki, jej rodziny i społeczności, tak aby wzmocnić ich zaufanie do siebie i samodzielność w podejmowaniu decyzji. Pielęgniarki ponoszą odpowiedzialność moralna, zawodową, prawną i karną za swoją działalność i opiekę. Pielęgniarstwo jest nauką, która korzysta z wiedzy i metod nauk pokrewnych: medycyny, nauk społecznych, humanistycznych, przyrodniczych i ścisłych. Wnosi ono waŜny wkład w zdrowie.
6. Sylwetka absolwenta
Absolwent studiów zawodowych na kierunku pielęgniarstwo uzyskuje tytuł licencjata pielęgniarstwa. Powinien on być przygotowany do samodzielnego pełnienia roli zawodowej pielęgniarki, wyznaczonej przez funkcje, w ramach których absolwent powinien być przygotowany do:
1..Świadczenia opieki zdrowotnej oraz zarządzania nią przez:
• rozpoznawanie potrzeb jednostki, grupy lub zbiorowości oraz określenie zasobów niezbędnych i dostępnych do ich zaspokojenia • planowanie i realizowanie opieki pielęgniarskiej z uwzględnieniem metody procesu pielęgnowania
i priorytetów opieki • wykonywanie świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych
zgodnie z obowiązującymi przepisami
10
• pomoc jednostce, rodzinie w osiąganiu zdrowia i niezaleŜności w chorobie lub niepełnosprawności przez zapewnienie udziału we wszystkich formach opieki i samoopieki
• przestrzeganie zasad etyki zawodowej • współpracę z profesjonalistami dla zapewnienia całościowej opieki jednostce i rodzinie • organizowanie i podtrzymywanie bezpiecznego środowiska opieki i pracy • dokumentowanie wszystkich etapów procesu pielęgnowania i wykorzystywanie tych informacji
do oceny świadczonej opieki. 2. Promocji i edukacji zdrowotnej przez: • ocenę indywidualnej wiedzy i umiejętności niezbędnych do zachowania i przywracania zdrowia • wspieranie jednostki, rodziny i grupy społecznej w prowadzeniu zdrowego stylu Ŝycia • uczenie jednostki, rodziny, grupy społecznej zachowania i przywracania zdrowia • uczestniczenie w zdrowotnych kampaniach edukacyjnych. 3. Działania w roli uczestnika zespołu opieki zdrowotnej przez: • współpracę z jednostką rodziną i innymi uczestnikami zespołu w planowaniu i realizowaniu
usług zdrowotnych • współpracę z innymi uczestnikami zespołu na rzecz zachowania bezpiecznego środowiska opieki
i pracy zespołowej • komunikowanie się z pacjentem, jego rodziną oraz z innymi uczestnikami zespołu. 4. Rozwoju praktyki pielęgniarskiej, krytycznego myślenia i badań naukowych przez: • stosowanie w praktyce aktualnej wiedzy z zakresu nauk medycznych, społecznych, teorii
pielęgniarstwa, regulacji prawnych zawodu i opieki zdrowotnej • wdraŜanie uznanych wyników badań naukowych do opieki pielęgniarskiej • uczestniczenie w badaniach naukowych w celu poszerzenia wiedzy pielęgniarskiej. 7. Kompetencje i obowiązki pielęgniarki / pielęgniarza uzyskane po ukończeniu kształcenia na poziomie licencjata
Absolwent, po uzyskaniu prawa wykonywania zawodu wydanego przez samorząd pielęgniarek i połoŜnych, będzie posiadał kwalifikacje do wykonywania świadczeń :
- pielęgnacyjnych - zapobiegawczych - diagnostycznych - leczniczych - rehabilitacyjnych - z zakresu promocji zdrowia
• będzie posiadał kompetencje pozwalające rozwijać i wykonywać funkcje: opiekuńczą, wychowawczą, promowania zdrowia, profilaktyczną, rehabilitacyjną, terapeutyczną
• będzie się zajmował oceną potrzeb, planowaniem, świadczeniem i analizą rezultatów w zakresie profesjonalnej opieki nad osobami chorymi i poddawanymi rehabilitacji
• będzie pomagał chorym, rodzinom i grupom w określaniu i realizowaniu pełnego potencjału zdrowotnego, umysłowego i społecznego
• swoje zadania będzie mógł wykonywać w szpitalach i w środowisku zamieszkania, nauki i pracy • uzyskane kompetencje pozwolą na pracę samodzielnie lub w ramach zespołu opieki zdrowotnej • moŜe równieŜ kierować pracą zawodową pielęgniarek.
Pielęgniarka / pielęgniarz z tytułem licencjata będą mogli być zatrudnienie w publicznych i niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej, w tym w szpitalach i zakładach podstawowej opieki zdrowotnej; w placówkach nauczania i wychowania, w ośrodkach słuŜby medycyny, zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych i opiekuńczo-leczniczych, ośrodkach opieki paliatywno-hospicyjnej, jednostkach systemu ratownictwa medycznego, sanatoriach, gabinetach promocji zdrowia, urzędach miast i gmin.
11
8. Jakość kształcenia i ocena wyników
Jakość kształcenia (nauczania) to poziom wiarygodności Uczelni. Standardy kształcenia (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2002 r. w sprawie standardów kształcenia pielęgniarek i połoŜnych w szkołach wyŜszych i wyŜszych szkołach zawodowych (Dz.U. Nr 55, poz. 499 z 2002) określają wymagania w zakresie:
• realizacji programu kształcenia • kadry prowadzącej kształcenie • bazy dydaktycznej • posiadania wewnętrznego systemu jakości kształcenia. Program nauczania realizowany jest zgodnie z wymogami Unii Europejskiej. W trosce o jakość
kształcenia, programy do nauczania poszczególnych przedmiotów zostały przez autorów uszczegółowione i wyposaŜone w informacje waŜne zarówno dla profesora / wykładowcy jak i studentów, określające: cel ogólny, cele szczegółowe, treści kształcenia, kompetencje – wyniki kształcenia metody nauczania, metody oceny, literaturę.
System monitoringu kształcenia zawarty jest przede wszystkim w regulaminie studiów oraz szczegółowych dyspozycjach Dyrektora Instytutu Ochrony Zdrowia. Kolejnym elementem w ocenie jakości kształcenia jest uzyskiwanie akredytacji - w 2006 roku Instytut Ochrony Zdrowia uzyskał akredytację na 5 lat oraz realizowanie od 2004 roku systemu punktów kredytowych - ECTS.
Europejski System Transferu Punktów (ECTS od angielskiej nazwy European Credit Transfer System) opracowany został z myślą o ułatwieniu dostępu do informacji o programach studiów w uczelniach zagranicznych oraz usprawnieniu wymiany studentów między uczelniami. KaŜda uczelnia, która chce brać udział w wymianie studentów, przygotowuje informator o studiach, zawierający m.in. plan studiów oraz opisy poszczególnych przedmiotów wraz z przypisanymi im punktami.
Punkty ECTS są względnym miernikiem nakładu pracy studenta potrzebnej do zaliczenia danego przedmiotu. Ustalane są na podstawie całkowitego obciąŜenia studenta, a nie tylko na podstawie liczby godzin zajęć. Ilość pracy wymaganej w całym roku akademickim odpowiada 60 punktom ECTS; na semestr przypada średnio 30 punktów.
Podstawowe zasady ECTS:
• Zasady systemu są wspólne dla wszystkich rodzajów i form prowadzenia studiów. • Przydziałem punktów są objęte wszystkie przewidziane programem przedmioty oraz elementy
programu studiów, które podlegają ocenie. • Punkty przypisywane są całym przedmiotom, a nie poszczególnym formom zajęć. • Uzyskanie pozytywnych ocen z wszystkich zajęć wchodzących w skład danego przedmiotu w
określonym semestrze (roku) jest równoznaczne z przypisaniem do indywidualnego konta studenta liczby wszystkich punktów przyporządkowanych temu przedmiotowi.
• Rok zajęć przewidzianych danym programem jest równowaŜny 60 punktom. • Uzyskanie dyplomu, poza spełnieniem wymagań programowych, wymaga zdobycia liczby
punktów proporcjonalnej do nominalnego czasu trwania studiów, np. trzyletnich studiów licencjackich jest to 3 x 60, czyli 180 punktów.
Ocena wyników nauczania opiera się na pomiarze wiedzy i umiejętności przeprowadzonej za pomocą odpowiednich narzędzi.
Ocena kształcenia studentów powinna być integralną częścią programów, określać sprawność studentów pod kątem wykonywania umiejętności pielęgniarskich, uwzględniać sposób myślenia i umiejętność rozwiązywania problemów nauczycieli z jednej strony a postępowanie studentów w zdobywaniu kompetencji z drugiej strony.
12
9. Kryteria pomocnicze do wystawiania ocen przy egzaminach i zaliczeniach
Regulamin Studiów Państwowej WyŜszej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie (przyjęty uchwałą Senatu PWSZ w dniu 23 kwietnia 2003 r., a zatwierdzony przez Ministra Edukacji Narodowej i Sportu) określa przy egzaminach i zaliczeniach następującą skalę ocen: 5,0 - bardzo dobry; 4,5 - dobry plus; 4,0 – dobry; 3,5 - dostateczny plus; 3,0 – dostateczny; 2,0 – niedostateczny.
Ocenę bardzo dobry (5,0) otrzymuje student, który: - biegle posługuje się wiedzą i umiejętnościami określonymi w programie kształcenia wykładów, ćwiczeń seminaryjnych, ćwiczeń klinicznych i samokształcenia, proponuje interesujące rozwiązania problemów związanych z opieką, - identyfikuje się z zasadami etyki ogólnej i zawodowej. Ocenę dobry plus (4,5) otrzymuje student, który: - sprawnie posługuje się wiedzą i umiejętnościami określonymi w programie kształcenia wykładów, ćwiczeń seminaryjnych, ćwiczeń klinicznych i samokształcenia, - samodzielnie rozwiązuje problemy zawodowe w sytuacjach typowych, identyfikuje się z zasadami etyki ogólnej i zawodowej. Ocenę dobrą (4,0) otrzymuje student, który: - opanował wiedzą i umiejętności pozwalające na rozwiązywanie problemów zawodowych w sytuacjach typowych, - przestrzega zasad etyki ogólnej i zawodowej. Ocenę dostateczny plus (3,5) otrzymuje student, który. - w pełni opanował wiedzę i umiejętności określone w minimalnych wymaganiach programowych, - potrafi rozwiązywać problemy zawodowe w sytuacjach typowych, - przestrzega zasad etyki ogólnej i zawodowej. Ocenę dostateczną (3.0) otrzymuje student, który: - nie opanował wszystkich wiadomości i umiejętności określonych w minimalnych wymaganiach programowych (ma niewielkie braki) - rozwiązuje zadania o średnim stopniu trudności, - dostosowuje się do zasad etyki ogólnej i zawodowej, ale nie podejmuje działań z własnej inicjatywy. Kryteria oceny: - rozumienie pojęć, poprawność terminologiczna, gramatyczna i stylistyczna odpowiedzi, - bezpieczeństwo odbiorcy usług oraz własne, - poprawność komunikowania się, współpracy z zespołem i odbiorcami usług, - satysfakcja odbiorcy usług, - poprawność określenia celu, planowania rozwiązywania problemów, dobrania metod i środków, - wykorzystanie wiedzy z róŜnych dziedzin/przedmiotów, - zgodność prezentowanych poglądów z przyjętymi zasadami etyki ogólnej i zawodowej, - refleksja dotycząca własnego działania, - samodzielność myślenia, działania, kreatywność w poszukiwaniu rozwiązań, - wraŜliwość i gotowość do działania, - racjonalne metody rozwiązywania problemu i wykonywanie działań, poprawny końcowy wynik (lub stopień jego rozwiązania), okres wykonania, biegłość, dokładność, sumienność.
13
10. Plan studiów
Rok akademicki rozpoczyna się 1 października i kończy 30 września. Podzielony jest na 2 semestry: zimowy - 15 tygodni i letni - 15 tygodni. Wymiar godzinowy wynosi 4830 i kształtuje się następująco:
� 810 godzin – przedmioty podstawowe, � 3795 godzin przedmioty kierunkowe, � 225 godzin przedmioty ogólne
Zajęcia teoretyczne obejmują - 2.530 godzin, w tym: • 165 godzin zajęć bez udziału nauczyciela.
Zajęcia praktyczne – 2.300 godzin, w tym: • zajęcia praktyczne - 1.100 godzin • praktyka zawodowa – 1.200 godzin
w tym: • wakacyjna – 10 tygodni x 40 godz. = 400 godzin • śródsemestralna – 20 tygodni x 40 godz. = 800 godzin
Zmiany zostały dokonane na podstawie art. 7. ust. 4 Ustawy z dnia 22 maja 2003 o zmianie ustawy
o zawodach pielęgniarki i połoŜnej oraz ustawy zmieniającej ustawę o zawodach pielęgniarki połoŜnej (Dz. U. nr 109 poz. 1029).
Znowelizowany do standardów europejskich plan studiów został zatwierdzony Uchwałą Nr 53/II/2007 Senatu Państwowej WyŜszej Szkoły Zawodowej z dnia 25.09.2007r. w sprawie przyj ęcia zmian w planach i programach kształcenia w Państwowej WyŜszej Szkole Zawodowej w Ciechanowie dla kierunku „ pielęgniarstwo”
Załącznik Nr 2 do Uchwały Senatu 53/II/07 Państwowej WyŜszej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie z dnia 25.09.2007 r.
PLAN STUDIÓW obowiązujący od roku akademickiego 2007/2008 - 4830godz. w 3,5- letnim cyklu kształcenia w Państwowej WyŜszej Szkole Zawodowej w Ciechanowie w systemie stacjonarnym Instytut Ochrony Zdrowia - kierunek PIEL ĘGNIARSTWO ROK I / sem. I
FORMA ZAJ ĘĆ/ LICZBA GODZIN
ZAJĘCIA PRAKTYCZNE
ZAJĘCIA TEORETYCZNE + PRAKTYKA ZAWODOWA
Semestr I Razem Zajęcia
praktyczne Praktyka zawodowa
L.P. Przedmiot
Wyk
łady
ECTS Ćwicz. ECTS
Labo
ratr
ator
ium
ECTS
Zajęc
ia b
ez u
dzia
łu
nauc
zyci
ela
ECTS Liczba godz.
ECTS Liczba godz.
ECTS Liczba godz.
ECTS
Ogółem liczba godzin
Suma punktów
ECTS
Forma zaliczenia
1 Język angielski 30 1 30 1 30 1 zal. z ocen ą
2 Wychowanie fizyczne 30 1 30 1 30 1 zal. z ocen ą
3 Filozofia i etyka zawodu pielęgniarki:. Filozofia 30 1 10 1 15 1 55 3 55 3
egzamin
4
Filozofia i etyka zawodu pielęgniarki: Etyka zawodu pielęgniarki 25 0,5 10 0,5 35 1 35 1
egzamin
5 Anatomia 45 3 15 2 15 1 75 6 75 6 egzamin
6 Genetyka 30 1 15 1 45 2 45 2 egzamin
7 Biochemia i biofizyka 30 1 10 0,5 5 0,5 45 2 45 2 zal. z ocen ą
8 Mikrobiologia i parazytologia 30 0,5 15 1 15 0,5 60 2 60 2
zal. z ocen ą
9 Psychologia 30 1 30 1 60 2 60 2 egzamin
10 Socjologia 20 0,5 10 1 15 0,5 45 2 45 2 egzamin
11 Pedagogika 30 1 15 0,5 15 0,5 60 2 60 2 egzamin
15
12 Podstawy pielęgniarstwa 25 1 5 0,5 10 1 40 2,5 40 2,5 zal. z ocen ą
13
Podstawy pielęgniarstwa: Pracownia umiejętności pielęgniarskich 100 1,5 100 1,5 100 1,5
zal. z ocen ą
14 Zdrowie publiczne: Higiena 15 0,5 15 0,5 15 0,5
zal. z ocen ą
15 Zdrowie publiczne: Epidemiologia 15 0,5 15 0,5 15 0,5
zal. z ocen ą
16
Zdrowie publiczne: Organizacja ochrony zdrowia 20 0,5 20 0,5 20 0,5
zal. z ocen ą
RAZEM 345 12 280 11,5 5 0,5 100 5,5 730 29,5 730 29,5
16
ROK I / sem. II FORMA ZAJ ĘĆ/ LICZBA GODZIN
ZAJĘCIA PRAKTYCZNE ZAJĘCIA TEORETYCZNE + PRAKTYKA ZAWODOWA
Semestr II Razem Zajęcia
praktyczne Praktyka zawodowa
L.P. Przedmiot
Wyk
łady
ECTS Ćwicz. ECTS
Labo
ratr
ator
ium
ECTS
Zajęc
ia b
ez u
dzia
łu
nauc
zyci
ela
ECTS Liczba godz. ECTS Liczba
godz. ECTS Liczba godz. ECTS
Ogółem liczba godzin
Suma punktów
ECTS
Forma zaliczenia
1 Język angielski 30 1 30 1 30 1 zal. z ocen ą
2 Wychowanie fizyczne 30 1 30 1 30 1 zal. z ocen ą
3 Fizjologia 45 2 15 2 15 1 75 5 75 5 egzamin
3 Patologia 45 2 15 2 15 1 75 5 75 5 egzamin
4 Zdrowie publiczne 25 0,5 25 0,5 25 0,5 egzamin
5 Zdrowie publiczne: Organizacja opieki i pracy pielęgniarskiej
15 0,5 15 0,5 15 0,5 zal. z ocen ą
6 Zdrowie publiczne: Statystyka
15 0,5
15 0,5 15 0,5 zal. z oceną
7 Farmakologia 30 2 15 2 15 1 60 5 60 5 egzamin
8 Podstawy pielęgniarstwa 25 1 5 0,5 30 1,5 80 2 120 4 230 7,5 egzamin
9
Podstawy pielęgniarstwa: Pracownia umiejętności pielęgniarskich
100 1,5 100 1,5 100 1,5 zal. z ocen ą
RAZEM 200 8,5 210 10 45 3 455 21,5 80 2 120 4 655 27,5
17
ROK II / sem. III FORMA ZAJ ĘĆ/ LICZBA GODZIN
ZAJĘCIA PRAKTYCZNE
ZAJĘCIA TEORETYCZNE + PRAKTYKA ZAWODOWA
Semestr III Razem Zajęcia
praktyczne Praktyka zawodowa
L.P. Przedmiot
Wyk
łady
ECTS Ćwicz. ECTS
Labo
ratr
ator
ium
ECTS
Zajęc
ia b
ez u
dzia
łu
nauc
zyci
ela
ECTS Liczba godz. ECTS Liczba
godz. ECTS Liczba godz. ECTS
Ogółem liczba godzin
Suma punktów
ECTS
Forma zaliczenia
1 Język angielski 30 1 30 1 30 1 zal. z ocen ą
2 Badanie fizykalne 30 1 15 1 45 2 45 2 zal. z ocen ą
3 Interna 40 1 40 1 40 1 egzamin
4 Pielęgniarstwo intrnistyczne 20 1 20 2 10 1 50 4
120 3 170 7 egzamin
5 Chirurgia 40 1 40 1 40 1 egzamin
6 Pielęgniarstwo chirurgiczne 20 1 20 2 10 1 50 4
120 3 170 7 egzamin
7 Promocja zdrowia 30 1,5 15 1 15 0,5 60 3 20 1 80 4 egzamin
8
Podstawy pielęgniarstwa: Historia pielęgniarstwa
15 1 15 1 15 1 zal. z ocen ą
9 Technologie informacyjne
15 1 15 1 30 2 30 2 egzamin
10 Dietetyka 30 0,5 15 0,5 45 1 45 1 zal. z ocen ą
RAZEM 210 8 145 8,5 50 3,5 405 20 260 7 665 27
18
ROK II / sem. IV
FORMA ZAJ ĘĆ/ LICZBA GODZIN
ZAJĘCIA PRAKTYCZNE
ZAJĘCIA TEORETYCZNE + PRAKTYKA ZAWODOWA
Semestr IV Razem Zajęcia
praktyczne Praktyka zawodowa
L.P. Przedmiot
Wyk
łady
ECTS Ćwicz. ECTS
Labo
ratr
ator
ium
ECTS
Zajęc
ia b
ez u
dzia
łu
nauc
zyci
ela
ECTS Liczba godz. ECTS Liczba
godz. ECTS Liczba godz. ECTS
Ogółem liczba godzin
Suma punktów
ECTS
Forma zaliczenia
1 Język angielski 30 2 30 2 30 2 egzamin
2 Pediatria 40 1,5 40 1,5 40 1,5 egzamin
3 Pielęgniarstwo pediatryczne 20 1 20 1,5 10 1 50 3,5
160 4 210 7,5 egzamin
4
Badania w pielęgniarstwie: Metodologia 35 3 35 3 35 3 zal. z ocen ą
5 Ratownictwo medyczne 40 1 15 2 55 3 55 3 zal. z ocen ą
6 Radiologia 30 1 30 1 30 1 zal. z ocen ą
7 ZakaŜenia szpitalne 15 0,5 15 0,5 15 0,5 zal. z ocen ą
8 Język migowy 30 1 30 1 30 1 zal. z ocen ą
9 Promocja zdrowia psychicznego 15 0,5 15 0,5 15 0,5 zal. z ocen ą
10
Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne 160 4 160 4 zal. z ocen ą
11 Interna i piel ęgniarstwo internistyczne 160 4 160 4 zal. z ocen ą
RAZEM 195 8,5 95 6,5 10 1 300 16 160 4 320 8 780 28
19
ROK III / sem. V
FORMA ZAJ ĘĆ/ LICZBA GODZIN
ZAJĘCIA PRAKTYCZNE
ZAJĘCIA TEORETYCZNE + PRAKTYKA ZAWODOWA
Semestr V Razem Zajęcia
praktyczne Praktyka zawodowa
L.P. Przedmiot
Wyk
łady
ECTS Ćwicz. ECTS
Labo
ratr
ator
ium
ECTS
Zajęc
ia b
ez u
dzia
łu
nauc
zyci
ela
ECTS Liczba godz. ECTS Liczba
godz. ECTS Liczba godz. ECTS
Ogółem liczba godzin
Suma punktów
ECTS
Forma zaliczenia
1 Podstawowa opieka zdrowotna 45 2 15 2 15 1 75 5 75 5
zal. z ocen ą
2 Poło Ŝnictwo, ginekologia 25 0,5 25 0,5 25 0,5
egzamin
3
Pielęgniarstwo poło Ŝniczo - ginekologiczne
20 0,5 15 1 35 1,5 80 2
115 3,5 egzamin
4 Geriatria 35 1 35 1 35 1 egzamin
5 Pielęgniarstwo geriatryczne 25 1 15 1 40 2
80 1,5 120 3,5
egzamin
6 Anestezjologia 30 1 30 1 30 1 egzamin
7 Pielęgniarstwo w zagro Ŝeniu Ŝycia 10 1 20 1 15 1 45 3
40 1 85 4
egzamin
8 Rehabilitacja 30 1 30 1 30 1 egzamin
9 Pielęgnowanie niepełnosprawnych 20 1 10 1 30 2
80 1,5 110 3,5
egzamin
10
Badania w pielęgniarstwie: Seminarium licencjackie
20 3 20 3 20 3 zal. z ocen ą
RAZEM 175 6,5 120 8,5 70 5 365 20 280 6 645 26
20
ROK III / sem. VI
FORMA ZAJ ĘĆ/ LICZBA GODZIN
ZAJĘCIA PRAKTYCZNE
ZAJĘCIA TEORETYCZNE + PRAKTYKA ZAWODOWA
Semestr VI Razem Zajęcia
praktyczne Praktyka zawodowa
L.P. Przedmiot
Wyk
łady
ECTS Ćwicz. ECTS
Labo
ratr
ator
ium
ECTS
Zajęc
ia b
ez u
dzia
łu
nauc
zyci
ela
ECTS Liczba godz. ECTS Liczba
godz. ECTS Liczba godz. ECTS
Ogółem liczba godzin
Suma punktów
ECTS
Forma zaliczenia
1 Prawo 30 1 30 1 30 1 zal. z ocen ą
2 Podstawowa opieka zdrowotna 120 3 120 3 egzamin
3 Psychiatria 20 1 20 1 20 1 egzamin
4 Pielęgniarstwo psychiatryczne 20 1 25 1 10 1 55 3 80 1 135 4 egzamin
5 Neurologia 35 1 35 1 35 1
6 Pielęgniarstwo neurologiczne 25 2 15 1 40 3 80 2 120 5
egzamin
7 Opieka paliatywna 30 2 15 2 45 4 40 1 85 5 egzamin
8
Anestezjologia i pielęgniarstwo w zagro Ŝeniu Ŝycia 40 1 40 1 zal. z ocen ą
9
Badania w pielęgniarstwie: Seminarium licencjackie
20 3 20 3 20 3 zal. z ocen ą
10
Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne
80 1,5 80 1,5 zal. z ocen ą
11
Poło Ŝnictwo, ginekologia i pielęgniarstwo poło Ŝniczo ginekologiczne
40 2 40 2 zal. z ocen ą
21
12 Pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne
40 1 40 1 zal. z ocen ą
13 Ochrona własno ści intelektualnej 15 1 15 1
15 1 zal. z ocen ą
RAZEM 150 7 85 8 25 2 260 17 320 7 200 5,5 780 29,5
22
ROK IV / sem. VII FORMA ZAJ ĘĆ/ LICZBA GODZIN
ZAJĘCIA PRAKTYCZNE
ZAJĘCIA TEORETYCZNE + PRAKTYKA ZAWODOWA
Semestr VII Razem Zajęcia
praktyczne Praktyka zawodowa
L.P. Przedmiot
Wyk
łady
ECTS Ćwicz. ECTS
Labo
ratr
ator
ium
ECTS
Zajęc
ia b
ez u
dzia
łu
nauc
zyci
ela
ECTS Liczba godz.
ECTS Liczba godz.
ECTS Liczba godz.
ECTS
Ogółem liczba godzin
Suma punktów
ECTS
Forma zaliczenia
1
Badania w pielęgniarstwie: Seminarium licencjackie
15 3 15 3 15 3 zal. z ocen ą
2
Pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne 120 3 120 3 zal. z ocen ą
3 Podstawowa opieka zdrowotna 200 2 200 2 zal. z ocen ą
4
Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne 80 2 80 2 zal. z ocen ą
5
Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne 40 1 40 1 zal. z ocen ą
6 Opieka paliatywna 40 1 40 1 zal. z ocen ą
7
Rehabilitacja i pielęgnowanie niepełnosprawnych 80 1,5 80 1,5 zal. z ocen ą
RAZEM 15 3 15 3 560 10,5 575 13,5
11. PRZEDMIOTY I - EGO ROKU STUDIÓW 11.1 PRZEDMIOTY OGÓLNE Przedmiot : Język angielski Kod przedmiotu
PIEL.JA.ORISI,IIRIISIII,IV 1
Nazwa przedmiotu Język angielski Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 5 ECTS Rodzaj przedmiotu Ogólny Okres realizacji przedmiotu Rok – I, semestr – I, semestr II,
Rok – II semestr III, semestr IV Typ zajęć Ćwiczenia Rodzaj zaliczenia Zaliczenie z oceną, egzamin Prowadzący zajęcia teoretyczne
mgr Joanna Trzcińska
Koordynator przedmiotu mgr Joanna Trzcińska Autor programu : mgr Joanna Trzcińska Wymiar godzinowy: zajęcia teoretyczne: - ćwiczenia – 120 godzin – 5 ECTS - (sem. I - 30 godzin, sem. II - 30 godzin, - sem. III - 30 godzin, - sem. IV - 30 godzin)
Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu :
− przygotowanie studentów do porozumiewania się w zakresie tematyki dotyczącej Ŝycia
codziennego,
− wprowadzenie i utrwalenie terminologii zawodowej, ze szczególnym uwzględnieniem typowych
struktur językowych,
− wykształcenie sprawności rozumienia mowy ze słuchu; mówienia; czytania; pisania.
Treści kształcenia:
Tematyka ćwiczeń :
Wprowadzane słownictwo, funkcje i sytuacje oraz struktury gramatyczne (zestawienie
tabelaryczne)
24
Wprowadzane słownictwo Funkcje i sytuacje Struktury gramatyczne
1. Informacje osobiste: - imię, nazwisko, adres, wiek, data i miejsce urodzenia, narodowość, zainteresowania - wygląd zewnętrzny - cechy charakteru
- witanie i Ŝegnanie się - przedstawianie się - opisywanie osób
- zaimki osobowe i wskazujące - uŜycie przymiotnika jako przydawki i orzecznika (A tall girl; She’s tall ) - przyimki (in, at, on) - czasownik to have got.
2 - czasownik to be - przysłówki częstotliwości (np. always, usually, often sometimes) i ich pozycja w zdaniu - czasy gramatyczne (zdania twierdzące, pytające i przeczące): Present Simple i Present Continuous.
3. Środowisko naturalne: - zwierzęta – wygląd, środowisko, w którym Ŝyją - pogoda
- opisywanie zwierząt - opisywanie pogody, rozmowa o pogodzie
- zaimki pytające (who, what, where, when, how, why) - l.poj. i mnoga rzeczowników (regularna i nieregularna) - przyrostki słuŜące do tworzenia przymiotników (np. -al, -ic, -y) - pytania i krótkie odpowiedzi w czasie Present Continuous
4. Zdrowie: - części ciała i ich funkcje - podstawowe choroby, typowe dolegliwości, urazy, rany - styl Ŝycia – zdrowe i niezdrowe nawyki - odŜywianie – produkty spoŜywcze, posiłki, zdrowe i niezdrowe potrawy, diety - samopoczucie
- pytanie o nazwy części ciała i ich funkcje - pytanie o radę (What shall I do?) - udzielanie rad, oferowanie pomocy (I think you should ..) - zamawianie posiłku w restauracji
- liczba mnoga rzeczowników - rzeczowniki policzalne i niepoliczalne - określniki: many, much, a few, a little, some, any - czasowniki modalne (w prośbach, obietnicach i propozycjach pomocy: can, could, will, shall) - tryb rozkazujący
5. Układy, ich funkcje, narządy wewnątrz systemów: podstawowe choroby, metody leczenia.
6. Praca: - zawody - specjalności lekarskie - dziedziny nauk medycznych - cechy osobowości wymagane przy wykonywaniu róŜnych zawodów - status społeczny zawodów
- stopniowanie przymiotników regularne i nieregularne - uŜycie przymiotnika w wyraŜeniach: too.., enough, as ... as, so ..., ... than ... - czasowniki modalne (do mówienia o umiejętnościach: can, do wyraŜania konieczności: must, have to, should)
7. PodróŜowanie: - środki transportu - zwiedzanie, mapy i plany
- uzyskiwanie i udzielanie informacji - pytanie o drogę - wskazywanie drogi
- przyimki w okolicznikach miejsca i kierunku ( at, in, in front of, on, across, next to, opposite, between, towards) - forma przeszła czasownika to be - forma przeszła czasownika to have
25
8. Wywiad z pacjentem, badanie fizykalne.
- konstrukcje pytające; wyraŜenia codzienne i formalne; - przewidywane odpowiedzi pacjenta
9. Czas wolny: - sposoby spędzania wolnego czasu – rozrywka, sport, turystyka, hobby, zabawa
10. Badania diagnostyczne; testy laboratoryjne.
- skróty stosowane w terminologii zawodowej
Metody nauczania:
1. wykład informacyjny, problemowy
2. opowiadanie
3. metoda przypadków,
4. metoda sytuacyjna
5. dyskusja dydaktyczna
6. film
7. metoda programowana z uŜyciem komputera, sprzętu audiowizualnego
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- terminologię zawodową ze szczególnym uwzględnieniem typowych dla niej struktur językowych
rozumieć :
- opanowane wyrazy i grupy wyrazowe występujące w nowym, nieznanym kontekście,
- komunikat dzięki odniesieniu zrozumianej leksyki do sytuacji komunikacyjnej,
- ogólny sens wypowiedzi przy niezrozumieniu jej fragmentów.
umieć :
- wyodrębnić Ŝądaną informację,
- śledzić fabułę,
- kształtować strategie antycypacyjne (zdolności prognozowania zarówno językowej formy
wypowiedzi, jak i treści wypowiedzi),
- rozróŜniać wyrazy o podobnym brzmieniu,
- określać znaczenie wyrazów na podstawie kontekstu lub podobieństwa z językiem polskim lub
innym językiem obcym,
- rozróŜniać i określać formy wypowiedzi ustnych,
- czynnie stosować zróŜnicowane środki językowe adekwatne do sytuacji komunikacyjnej
(sytuacje relacjonowania, negocjowania, argumentowania),
26
- dobierać struktury słowotwórcze i składniowe, jednostki leksykalne, styl i formę wypowiedzi
adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, intencji autora i celu wypowiedzi,
- stosować odpowiednie konstrukcje intonacyjne; akcent logiczny; poprawną ekspresję
wypowiedzi (artykulacja, intonacja, akcentacja, rytm i tempo),
- doskonalić mechanizmy antycypacyjne treści komunikatu (przewidywanie i określanie
przedmiotu i treści wypowiedzi, wyodrębnianie myśli przewodniej komunikatu, wyodrębnianie
Ŝądanej informacji, ustalanie logicznej ciągłości komunikatu),
- kształtować i doskonalić umiejętności związane z interpretacją czytanego komunikatu,
- rozpoznawać, rozróŜniać i przewidywać formy gramatyczne,
- określać znaczenia nieznanych wyrazów na podstawie analizy słowotwórczej lub kontekstów,
- zwiększać tempo czytania (przy ograniczaniu artykulacji wewnętrznej w czasie czytania
cichego),
- kształtować nawyk posługiwania się słownikiem,
- tworzyć zróŜnicowane pod względem formy komunikaty pisemne (na zadany temat,
zawierające określone informacje, adresowane do określonych odbiorców, wyraŜające
określone intencje),
- stosować środki językowe adekwatne do określonej formy wypowiedzi, celu komunikatu,
intencji autora,
- kształtować i doskonalić umiejętności związane z techniką pisania – stosować zasady ortografii
i interpunkcji.
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną, egzamin po IV semestrze Literatura : 1. Ciecierska J., Jenike B., Tudruj K., English in Medici
2. Donesch - JeŜo E., English for students of Nursing beginners- intermediate,, Wyd AM, Kraków
1997/1998
3. Donesch - JeŜo E., English for students of Nursing intermediate- advanced, Wyd AM, Kraków
1997/1998
4. Milliken E., Campbell G., Essential Competencies for Patient Care.
27
Przedmiot: Wychowanie fizyczne Kod przedmiotu
PIEL.WF.ORISI,II2
Nazwa przedmiotu Wychowanie fizyczne Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 2 ECTS Rodzaj przedmiotu Ogólny Okres realizacji przedmiotu Rok – I, semestr – I, semestr II, Typ zajęć Ćwiczenia Rodzaj zaliczenia Zaliczenie z oceną Prowadzący zajęcia teoretyczne
mgr Mirosław Boniakowski
Koordynator przedmiotu mgr Mirosław Boniakowski Autor programu: mgr Mirosław Boniakowski
Wymiar godzinowy: ćwiczenia - 60 godzin – 2 ECTS
Cele dydaktyczno – wychowawcze przedmiotu:
− kształtowanie umiejętności ruchowych i ogólnej sprawności fizycznej
− przygotowanie do uczestnictwa w wybranych formach kultury fizycznej
− zapoznanie z propedeutyką metodyki prowadzenia i projektowania ćwiczeń fizycznych
dla siebie i osób
w róŜnym wieku i o róŜnym stopniu sprawności
Treści nauczania :
1. Doskonalenie nabytej sprawności ogólnej z wykorzystaniem róŜnych metod i środków
dydaktycznych poprzez :
- gry i zabawy ruchowe oraz zespołowe gry druŜynowe,
- formy gimnastyczne, kulturystyczne, muzyczno–ruchowe, indywidualne.
2. Kształtowanie sprawności specjalnej w wybranych dyscyplinach :
- grach druŜynowych
- aerobiku, stretchingu, kalanetiksu, jogi
- pływaniu
3. Nauczanie projektowania i prowadzenia zdrowego trybu Ŝycia:
- nauczanie wybranych metod diagnozowania sprawności ruchowej
- nauczanie zasad doboru ćwiczeń i stopniowania wysiłku (próba przeprowadzenia
ćwiczeń na grupie współćwiczących)
- nauczanie wybranych metod odnowy biologicznej :
• masaŜu, automasaŜu
• kąpieli wodnych i hydromasaŜu
• relaksu autogennego
28
• refleksoterapii
• oddychania przeponowego
• korekcyjno – kompensacyjnej
- nauczanie zasad organizacji i sędziowania imprez rekreacyjnych
- nauczanie zasad higieny i bezpieczeństwa na zajęciach ruchowych :
• pomoc i asekuracja
• elementy ratownictwa wodnego (wynoszenie, wyciąganie, holowanie tonącego,
nurkowanie za tonącym).
Metody nauczania:
1. wykład problemowy
2. pogadanka
3. pokaz
4. seminarium
5. ćwiczenia przedmiotowe
6. ćwiczenia indywidualne,
7. ćwiczenia grupowe
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać:
- podstawowe techniki rekreacyjno-relaksacyjne słuŜące poprawie zdrowia, a takŜe
opanować metody relaksacyjne przydatne w przyszłej pracy zawodowej z pacjentem.
rozumieć:
- zaleŜności między aktywnością ruchową a poziomem zdrowia
umieć:
- dokonać pomiaru tęŜyzny fizycznej jednym z testów (indeks) diagnostycznych,
zaprogramować
aktywność ruchową dla siebie i własnej rodziny z zachowaniem zasad bezpieczeństwa oraz
udzielić pomocy w razie wypadku.
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
Literatura obowi ązkowa:
1. Cendrowski Z.: Będę Ŝył 107 lat. Agencja Promo-Lider, 1996 2. Kulmatycki: Ćwiczenia relaksacyjne. Agencja Promo-Lider 1995 3. Kutzner-Kozińska: Korekcja wad postawy. Warszawa 1997 4. Maszczak T.: Metodyka wychowania fizycznego. Warszawa 1992 5. Nowak M.: Ćwiczyć czy chorować. Agencja Promo-Lider 1994 6. Prochowicz Z.: Podstawy masaŜu leczniczego. PZWL, Warszawa 1993 7. Rosłowski, Skolimowski: Techniki wykonywania ćwiczeń leczniczych. PZWL W-wa, 1998 8. Van der Zail: Relaks doskonały. Poznań 2001
29
11.2. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE Przedmiot: Anatomia Kod przedmiotu
PIEL.ANA.PRISI6
Nazwa przedmiotu Anatomia Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 6 ECTS Rodzaj przedmiotu Podstawowy Okres realizacji przedmiotu Rok – I, semestr – I Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela Rodzaj zaliczenia Egzamin Prowadzący zajęcia teoretyczne
Prof. dr hab. med. Jan Kochanowski
Koordynator przedmiotu Prof. dr hab. med. Jan Kochanowski Autor programu: Prof. dr hab. med. Jan Kochanowski Wymiar godzinowy: 75 godzin – 6 ECTS, w tym:
- wykłady – 45 godzin – 3 ECTS, - ćwiczenia - 15 godzin – 2 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 15 godzin – 1 ECTS
Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu :
- zapoznanie z morfologią i topografią kości, mięśni, narządów wewnętrznych oraz układu
nerwowego,
- zwrócenie uwagi na unaczynienie i unerwienie omawianych struktur anatomicznych,
- zapoznanie z mianownictwem anatomicznym polsko-łacińskim
- wskazanie moŜliwości wykorzystania zdobytej wiedzy w praktyce pielęgniarskiej oraz
przydatność umiejętności posługiwania się mianownictwem anatomicznym.
Treści kształcenia :
Tematy wykładów :
1. Podstawy embriologii i histologii.
2. Kości. Połączenie kości, stawy i wiązadła.
3. Mięśnie kończyn, tułowia i głowy.
4. Budowa mózgowia i rdzenia kręgowego.
5. Układ nerwowy obwodowy, schemat powstawania nerwu rdzeniowego, nerwy czaszkowe i
rdzeniowe.
6. Drogi i ośrodki nerwowe.
7. Narządy zmysłów.
8. Serce. Główne tętnice i Ŝyły. KrąŜenie duŜe i małe. Drogi krąŜenia obocznego.
9. Układ chłonny – naczynia, budowa śledziony.
30
10. Gruczoły wewnętrznego wydzielania.
11. Klatka piersiowa, układ oddechowy, płuca, opłucna, drogi oddechowe.
12. Układ trawienny, budowa i stosunki topograficzne, unerwienie i unaczynienie.
13. Układ moczowo-płciowy, miednica mniejsza.
14. Otrzewna, zachyłki otrzewnej, przestrzeń zaotrzewnowa.
15. Anatomia topograficzna człowieka Ŝywego.
Metody nauczania:
1. wykład podający
2. wykład problemowy
3. wykład konwersatoryjny
4. dyskusja dydaktyczna
5. burza mózgów
Tematyka ćwiczeń :
1. Budowa tkanek, kości i ich połączenia.
2. Układ nerwowy i narządy zmysłów.
3. Układ krąŜenia, chłonny i gruczoły wydzielania wewnętrznego.
4. Układ trzewny, oddechowy i moczowo-płciowy.
5. Anatomia topograficzna. Zastosowanie anatomii w pracy klinicznej.
Metody nauczania:
1. seminarium
2. studium przypadków
3. dyskusja dydaktyczna
4. film
5. metoda programowana z uŜyciem komputera
6. pokaz
Zajęcia bez udziału nauczyciela :
1. Unaczynienie narządów i krąŜenie oboczne.
2. Drogi nerwowe: ruchowa, czuciowe: czucie powierzchowne, głębokie, droga wzrokowa,
słuchowa, smakowa.
3. Układ ruchu – stawy, więzadła, mięśnie
4. Schemat unerwienia autonomicznego narządów.
5. Gruczoły wydzielania zewnętrznego i dokrewnego.
31
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- morfologię, topografię kości, mięśni, narządów wewnętrznych oraz układu nerwowego, a takŜe
ich unaczynienie i unerwienie
rozumieć :
- postawy fizjologii organizmu ludzkiego
umieć :
- wskazać i opisać okolice, płaszczyzny i osie ciała ludzkiego
- rozpoznawać narządy i posługiwać się mianownictwem anatomicznym
Warunki zaliczenia przedmiotu : egzamin
Literatura :
1. Bochenek A., Reichner M.: Anatomia człowieka. Tomy I-V. PZWL, Warszawa 1990-1997
2. Feneis H.: Ilustrowany słownik międzynarodowego nazewnictwa anatomicznego. PZWL,
3. Warszawa 1986
4. Sobotka J.: Atlas anatomii człowieka. Tom I i II. Urban &Partner, Wrocław 1994
5. Sokowska-Pituchowa J.: Anatomia człowieka. PZWL, Warszawa 1983
6. Urbanowicz Z.: Podstawy anatomii człowieka. Tom I i II. Czelej. Lublin 2001
32
Przedmiot : Fizjologia
Kod przedmiotu
PIEL.FIZ.PRISII5
Nazwa przedmiotu Fizjologia Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 5 ECTS Rodzaj przedmiotu Podstawowy Okres realizacji przedmiotu Rok – I, semestr – II Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela Rodzaj zaliczenia Egzamin Prowadzący zajęcia teoretyczne
dr hab. n. med. Andrzej Ziemba
Koordynator przedmiotu dr hab. n. med. Andrzej Ziemba Autor programu: dr hab. n. med. Andrzej Ziemba Wymiar godzinowy: 75 godzin – 5 ECTS, w tym:
- wykłady - 45 godzin – 2 ECTS, - ćwiczenia - 15 godzin – 2 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 15 godzin – 1 ECTS
Cele dydaktyczno – wychowawcze przedmiotu :
- zapoznanie studentów z funkcjonowaniem poszczególnych narządów i tkanek oraz podstawami
przemian metabolicznych zachodzących w organizmie
Treści nauczania :
Tematyka wykładów :
1. Fizjologia – charakterystyka przedmiotu. Charakterystyka i istota procesów fizjologicznych
(anabolizm, katabolizm). Specjalizacja procesów fizjologicznych.
2. Kontrola czynności układów. Środowisko wewnętrzne organizmu – pojęcie homeostazy.
3. Fizjologia komórki (Struktury komórkowe i ich funkcje, błona komórkowa – budowa
i funkcje).
4. Łuk odruchowy – jego elementy i zasady działania. Budowa neuronu i mechanizm
przewodzenia impulsów. Przekaźnictwo synaptyczne. – budowa synapsy.
5. Przekaźnictwo nerwowo-mięśniowe – budowa płytki nerwowo-mięśniowej. Mechanizm
przekaŜnictwa – neuroprzekaźniki, reakcja postsynaptyczna, depolaryzacja. Przekaźnictwo
synaptyczne w autonomicznym układzie nerwowym- neuroprzekaźniki. Przekaźnictwo
synaptyczne w ośrodkowym układzie nerwowym.
6. Rodzaje i budowa mięśni.
7. Układ kontroli ruchu – jego składowe i jednostki ruchowe.
8. Funkcje pnia mózgu, zwojów podstawy i móŜdŜku.
33
9. Fizjologiczne podstawy wyŜszych czynności nerwowych (mowa, pamięć, uczenie)
10. Układ krąŜenia – podstawy hemodynamiki. Serce jako pompa, objętość i ciśnienie krwi.
11. Ciśnienie – definicja (gradient ciśnienia, energia całkowita, energia potencjalna ciśnienia
hydrostatycznego i ciśnienie boczne.
12. Przepływ krwi –zasada ciągłości, Prawo Poiseulle’a, pojęcie przepływu, gradientu ciśnień i
oporu (czynniki wpływające na całkowity opór naczyniowy – promień naczynia,
rozciągliwość naczyń, lepkość płynu).
13. Zjawiska elektryczne zachodzące w sercu. Układ bodźcoprzewodzący serca. Teoretyczne
podstawy elektrokardiografii.
14. Zjawiska mechaniczne i akustyczne podczas pracy serca.
15. Objętość wyrzutowa, minutowa i ich zmiany pod wpływem róŜnych czynników.
16. Krew: homeostaza układu krwionośnego, krzepnięcie i fibrynoliza.
17. Cechy i rola poszczególnych naczyń krwionośnych.
18. KrąŜenie narządowe. Cechy tętniczego i Ŝylnego zbiornika krwi. KrąŜenie w naczyniach
włosowatych. Zjawisko wymiany i transportu gazów (tlenu, dwutlenku węgla).
19. Mechanizmy regulacji objętości krwi krąŜącej.
20. Mechanizmu regulacji układu krąŜenia w reakcji na obciąŜenie (wstrząs, wysiłek).
21. Mechanika oddychania. Podstawowe pojęcia: podatność, spręŜystość, opory oddechowe,
surfaktant, praca oddechowa.
22. Regulacja oddychania (obwodowa i ośrodkowa). Zaburzenia regulacji oddychania.
23. Układ oddychania w warunkach obciąŜenia. Wysiłek. wentylacja mechaniczna
(toksyczność tlenu, odma).
24. Płyny ustrojowe – podstawowe pojęcia.
25. Nerki, ich czynność i budowa. Nerkowy przepły krwi; filtracja kłębuszkowa, regulacja.
Transport kanalikowy: reasorbcja i wydzielanie. Zagęszczanie i rozcieńczanie moczu.
26. Regulacja pracy nerki: hormony nerkowe: ADH, Aldosteron i inne: ANP. Regulacja
kwasowo-zasadowa: kwasy, zasady, pH.
27. Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej i mechanizmy ich kompensacji.
28. Fizjologia przewodu pokarmowego: budowa i czynność poszczególnych odcinków.
29. Przyjmowanie pokarmów, motoryka, wydzielanie, trawienie i wchłanianie w Ŝołądku.
34
30. Jelito cienkie: anatomia, motoryka, trawienie i wchłanianie. Wydzielanie trzustkowe i
wydzielanie Ŝółci. Jelito grube.
31. Hormony: definicje, wydzielanie, funkcje. Charakterystyka fizyczna i chemiczna.
Mechanizmy działania hormonów.
32. Mechanizmy kontroli hormonalnej (homeostaza, sprzęŜenie zwrotne, osie podwzgórzowe.
33. Peptydy opioidowe (endorfiny i enkefaliny). Hormony przysadki mózgowej.
34. Hormony nadnerczy i ich działanie. Regulacja wydzielania.
35. Hormony układu rozrodczego i ich działanie. Regulacja wydzielania.
36. Hormony trzustki i ich działanie. Regulacja wydzielania.
37. Hormony tarczycy i ich działanie. Regulacja wydzielania.
38. Hormonalna regulacja przemian wapnia w organizmie.
39. Przemiana materii jej składowe i regulacja.
40. Fizjologiczne podstawy zasady zdrowego stylu Ŝycia. Rola poszczególnych składników
Ŝywieniowych (białka, węglowodany, tłuszcze ich znaczenia w organizmie.
Metody nauczania:
1. wykład informacyjny
2. wykład problemowy
3. dyskusja dydaktyczna
Tematyka ćwiczeń:
1. Receptory – podział i ich rodzaje. Czucie skórne, zapachów i smaku.
2. Efektory – mechanizm skurczu mięśnia. Omówienie mięśni szkieletowych.
3. Odruchy z rdzenia kręgowego.
4. Korowa kontrola ruchu, snu i świadomości (rodzaje snu i jego zaburzenia).
5. Elektrokardiogram. Typy rytmów i zaburzenia przewodzenia.
6. Krew i jej elementy morfotyczne, wskaźniki krwinkowe i ich znaczenie, osocze jego składniki i
normy
7. Zaburzenia homeostazy (patologie). Grupy krwi.
8. Pomiary częstości skurczów serca i ciśnienia tętniczego w reakcji na zmiany pozycji ciała,
wysiłek statyczny i dynamiczny. Omówienie praktycznego znaczenia otrzymanych wyników.
9. Objętości oddechowe. Wentylacja oddechowa
10. Zaburzenia oddychania
11. Pojęcie klirensu i jego zastosowanie praktyczne
35
12. Układy buforowe i rola układu oddechowego w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej.
13. Bilans energetyczny organizmu. Ogólne zasady aktywności ruchowej
Metody nauczania:
1. seminarium
2. burza mózgów
3. studium przypadku
4. dyskusja dydaktyczna
Zajęcia bez udziału nauczyciela:
1. Opracowanie atlasu zaburzeń EKG
2. Opracowanie programu rehabilitacyjnego obejmującego aktywność ruchową i zasady
dietetyczne dla pacjenta chorego na cukrzycę.
3. Opracowanie programu rehabilitacyjnego obejmującego aktywność ruchową i zasady
dietetyczne dla pacjenta chorego z hieperholesterolemią
4. Opracowanie programu rehabilitacyjnego obejmującego aktywność ruchową i zasady
dietetyczne dla pacjenta otyłego
5. Opracowanie programu rehabilitacyjnego obejmującego aktywność ruchową i zasady
dietetyczne dla osoby prowadzącej siedzący tryb Ŝycia z zagroŜeniem mieŜdzycy.
6. Opracowanie algorytmu postępowania pacjenta z hipotermią
7. Opracowanie algorytmu postępowania pacjenta z hipertermią.
8. Opracowanie zestawu badań diagnostycznych u pacjenta z wysokim poziomem glukozy
we krwi na czczo.
9. Opracowanie zestawu badań diagnostycznych u pacjenta ze stwierdzonym wysokim
ciśnieniem tętniczym krwi.
10. Wykazanie na podstawie spirogramu istnienia choroby obturacyjnej płuc
11. Wykazanie na podstawie spirogramu istnienia choroby restrykcyjnej płuc
12. Opisanie graficzne zmian w EKG przy zawale serca
13. Opisanie graficzne zmian w EKG wskazujących na bezwzględne ratowanie Ŝycia.
14. Opisanie wszystkich objawów i czynników wskazujących na śmierć kliniczną
15. Opisanie spirogramu pacjenta palącego duŜe ilości papierosów.
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- podstawowe pojęcia z fizjologii
rozumieć:
- mechanizmy podstawowych zjawisk fizjologicznych
36
umieć:
- wykorzystać wiedzę dotyczącą funkcji narządów i układów w prawidłowym pielęgnowaniu,
ocenie stanu człowieka zdrowego, chorego, niepełnosprawnego.
Warunki zaliczenia przedmiotu : egzamin
Literatura :
1. Bartel H.: Embriologia. Podręcznik dla studentów medycyny. PZWL, Warszawa 1995
2. Traczyk Z., Trzebski A.: Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i
klinicznej. PZWL, Warszawa 2001
3. Traczyk W.: Fizjologia człowieka w zarysie. PZWL, Warszawa 2000
37
Przedmiot : Biochemia i biofizyka Kod przedmiotu
PIEL.BFIZ.P.RISI2
Nazwa przedmiotu Biochemia i biofizyka Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 2 ECTS Rodzaj przedmiotu Podstawowy Okres realizacji przedmiotu Rok – I, semestr – I Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, laboratorium Rodzaj zaliczenia Zaliczenie z oceną Prowadzący zajęcia teoretyczne
dr hab. n. med. Andrzej Ziemba dr Roman Rumianowski
Koordynator przedmiotu dr hab. n. med. Andrzej Ziemba Autorzy programu: dr hab. n. med. Andrzej Ziemba, dr Roman Rumianowski Wymiar godzinowy: 45 godzin - - 2 ECTS, w tym: - wykłady - 30 godzin – 1 ECTS, - ćwiczenia – 10 godzin – 0,5 ECTS, - laboratorium – 5 godzin – 0,5 ECTS
Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu :
- zapoznanie studentów z biologicznymi podstawami integralności organizmu ludzkiego,
budową, funkcjami
i przemianami waŜniejszych związków chemicznych występujących w organizmie udzkim
(białka, tłuszcze, węglowodany),
- zapoznanie z mechanizmami i zaburzeniami równowagi wodno-elektrolitowej i kwasowo-
zasadowej,
- zapoznanie z podstawami fizycznymi funkcjonowania organizmu człowieka.
- zapoznanie z wybranymi prawami fizyki i zjawiskami fizycznymi, a takŜe poznanie podstaw rachunku błędu pomiarowego,
- zdobycie przez studentów umiejętność zastosowania zdobytej wiedzy w praktyce zawodowej i dalszym kształceniu.
Treści nauczania :
Tematyka wykładów :
1. Błony komórkowe: budowa i dynamika, białka błonowe, kanały i pompy błonowe, pompa
sodowa, pompy wapniowe.
2. Podstawowe mechanizmy regulujące metabolizm ustrojowy: sprzęŜenie zwrotne, enzymy,
regulacja aktywności enzymów.
3. Aminokwasy i białka: struktura i metabolizm aminokwasów; synteza, budowa i glikozylacja
białek.
38
4. Metabolizm węglowodanów: monosacharydy i disacharydy; oligosacharydy i
polisacharydy; glikoliza; glukoneogeneza; rozkład i synteza glikogenu.
5. Lipidy - biosynteza i udział w utrzymaniu homeostazy: biosynteza i wydalanie cholesterolu;
biosynteza i metabolizm kwasów tłuszczowych, triglicerydów i fosfolipidów;
charakterystyka lipoprotein.
Metody nauczania:
1. wykład problemowy
2. wykład konwersatoryjny
3. dyskusja dydaktyczna
Tematyka ćwiczeń :
1. Czynniki ryzyka miaŜdŜycy. Zaburzenia gospodarki lipidowej – hipercholesterolemia,
hiperlipidemia mieszana.
2. Równowaga wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa: regulacja narządowa i ogólnoustrojowa
metabolizmu wodno-elektrolitowego; kwasica i alkaloza metaboliczna i oddechowa.
Metody nauczania:
1. seminarium
2. metoda przypadków
3. dyskusja dydaktyczna
4. film
5. metoda programowana z uŜyciem komputera
6. pokaz
Tematyka laboratorium:
1. Laser, badanie właściwości światła laserowego.
2. Badanie konduktywności (przewodności elektrycznej właściwej) roztworów.
3. Wyznaczanie ciepła właściwego cieczy metodą ostygania.
Metody nauczania:
1. ćwiczenia laboratoryjne
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- budowę i funkcje błon komórkowych, budowę enzymów i mechanizmy regulacji ich działania.
rozumieć:
- główne procesy metabolizmu białek, lipidów i węglowodanów w organizmie,
- mechanizmy równowagi wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej
39
umieć:
- scharakteryzować najwaŜniejsze zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej i kwasowo-
zasadowej
Zaliczenie laboratorium: student wykonuje w grupie 4-5 osobowej trzy ćwiczenia laboratoryjne
zgodnie z instrukcją do ćwiczeń. W oparciu o otrzymane wyniki sporządza w domu sprawozdanie-
protokół z ćwiczenia. Warunkiem zaliczenia zajęć jest wykonanie wszystkich zaplanowanych
ćwiczeń i oddanie prawidłowo sporządzonych protokołów.
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną,
Literatura :
1. Angielski S., Roguski J.: Zarys biochemii klinicznej i analityki. PZWL 1985
2. Filipowicz B., Więckowski W.: Biochemia Tom I i II. PWN, Warszawa – Łódź 1983
3. Hames B.D., Hooper N.M, Houghton J.D.: Krótkie wykłady – Biochemia. PWN, 2001
4. Jaroszyk F.: Biofizyka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000
5. Jóźwiak Z., Bartosz G. „Biofizyka” PWN, 2005
6. Murrary R.K., Granner D.K., Mayes P.A., Rodwell V.W.: Biochemia Harpera. PZWL 2001
7. Mulas E. , Rumianowski R. „Rachunek niepewności pomiaru w pracowni fizycznej” Oficyna
Wydawnicza
Politechniki Warszawskiej , 2002
8. Stryer L.: Biochemia. PWN, 2001
9. Terlecki J.: Ćwiczenia laboratoryjne z biofizyki i fizyki, Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszawa 1999
Wykaz literatury uzupełniaj ącej: 1. Trębacz K. „Ćwiczenia z biofizyki” , Wydawnictwo Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej, Lublin
40
Przedmiot : Genetyka Kod przedmiotu
PIEL.GEN.PRISI2
Nazwa przedmiotu Genetyka Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 2 ECTS Rodzaj przedmiotu Podstawowy Okres realizacji przedmiotu Rok – I, semestr – I Typ zajęć Wykłady, zajęcia bez udziału nauczyciela Rodzaj zaliczenia Zaliczenie z oceną Prowadzący zajęcia teoretyczne
dr hab. med. BoŜena Cukrowska
Koordynator przedmiotu dr hab. med. BoŜena Cukrowska Autor programu : dr hab. med. BoŜena Cukrowska Wymiar godzinowy : 45 godzin – 2 ECTS, w tym: - wykłady – 30 godzin – 1 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 15 godzin – 1 ECTS Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu :
- przekazanie wiedzy w zakresie podstawowych wiadomości z następujących nauk medycznych:
genetyka, embriologia, cytofizjologia, immunologia, transplantologia,
- przekazanie podstawowych informacji w zakresie diagnostyki genetycznej i praktycznych
wiadomości dotyczących patogenezy najczęstszych chorób genetycznych i wad wrodzonych,
- analizowanie problemów etycznych, prawnych i społecznych, wynikających z poznania genomu
człowieka.
Treści kształcenia :
Tematyka wykładów :
1. Wybrane zagadnienia z genetyki ogólnej oraz ich odniesienie do genetyki człowieka:
genotyp i fenotyp, informacja genetyczna, środowisko a zmienność organizmów.
2. Budowa i funkcja komórki: cykl komórkowy, starzenie i śmierć komórki mitoza i mejoza,
gametogeneza.
3. Budowa i struktura chromosomu, kariotyp człowieka i jego analiza.
4. Genetyka molekularna: kwasy nukleinowe, organizacja genomu człowieka, geny, kod
genetyczny, transkrypcja, translacja, naprawa DNA.
5. InŜynieria genetyczna: rekombinacje w inŜynierii genetycznej, enzymy restrykcyjne,
wektory, klonowanie, hybrydyzacja, amplifikacja DNA, zastosowanie inŜynierii
genetycznej w medycynie.
6. Mutacje genowe, abberacje chromosomowe i strukturalne, badania cytogenetyczne,
mutageny.
41
7. Choroby chromosomowe człowieka, badania cytogenetyczne.
8. Sposoby dziedziczenia genów: prawa Mendla, homozygota, heterozygota, dziedziczenie
dominujące i recesywne.
9. Choroby dziedziczone w sposób autosomalny i sprzęŜony z płcią.
10. Choroby spowodowane mutacjami w mitochondrialnym DNA.
11. Poradnictwo genetyczne: podstawowe zasady działania poradnictwa genetycznego,
wskazania do badań genetycznych, rodowód genetyczny, diagnostyka prenantalna.
12. Immunologia transplantacyjna: nieswoiste i swoiste mechanizmy obronne, odpowiedź
immunologiczna, układ HLA I i II klasy, grupy krwi i układ Rh, przeszczepianie tkanek,
komórek i narządów.
13. Etyczne, prawne i społeczne aspekty zastosowania genetyki w medycynie.
Zajęcia bez udziału nauczyciela:
1. Analiza rodowodów genetycznych.
2. Patogeneza i podzial wad wrodzonych.
3. Rodzaje cech dysmorficznych.
Metody nauczania:
1. wykład infomacyjny
2. wykład problemowy
3. dyskusja dydaktyczna
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać:
- podstawowe wiadomości z genetyki, embriologii, cytofizjiologii, immunologii, transplantologii
- podstawowe informacje w zakresie diagnostyki genetycznej i patogenezy najczęstszych chorób
genetycznych i wad wrodzonych
rozumieć:
- złoŜone problemy genetyki człowieka
umieć:
- analizować problemy etyczne, prawne i społeczne, wynikające z poznania genomu człowieka
Warunki zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną
Literatura :
1. Connor M.: Podstawy genetyki medycznej. PZWL 1998
2. Drewy G.: Podstawy genetyki. Volumed, Wrocław 1995
3. Jorde L.: Genetyka medyczna. Wydawnictwo Czelej 2000
42
Przedmiot: Patologia
Kod przedmiotu
PIEL.PAT.PRISII5
Nazwa przedmiotu Patologia Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Poziom przedmiotu Podstawowy Typ przedmiotu Obowiązkowy Rodzaj zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela Punkty ECTS 5 ECTS Okres realizacji przedmiotu Rok – I, semestr – II Rodzaj zaliczenia Egzamin Prowadzący zajęcia teoretyczne
Prof. dr hab. Bogdan Woźniewicz
Koordynator przedmiotu Prof. dr hab. Bogdan Woźniewicz Autor programu: Prof. dr hab. Bogdan Woźniewicz Wymiar godzinowy: 75 godzin – 5 ECTS w tym: - wykłady – 45 godzin – 2 ECTS, - ćwiczenia – 15 godzin – 2 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 15 godzin – 1 ECTS Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu:
zapoznanie studentów z:
- najwaŜniejszymi pojęciami z zakresu patofizjologii i patomorfologii
- mechanizmami powstawania i rozwoju wybranych chorób
- zmianami anatomicznymi i czynnościowymi w chorym organizmie
- sposobami działania czynników chorobotwórczych.
Treści nauczania :
Tematyka wykładów :
1. Historia patologii.
2. Podstawowe pojęcia z zakresu patologii – anatomia patologiczna, patomorfologia,
patologia ogólna, patologia szczegółowa – narządowa, kliniczna, wojskowa,
ekologiczna , zawodowa, geograficzna, urazowa, kosmiczna, stomatologiczna,
doświadczalna, zwierząt domwych, weterynaryjna.
3. Patologia komórkowa – choroby błony, jądra komórkowego, mitochondriów, i innych
organelli, komunikacja międzykomórkowa – cytoszkielet., apoptoza, nekroza.
4. Homeostaza równowaga biologiczna , systemy ochrony - układ immunologiczny-
bariery zewnętrzne i wewnętrzne, rola śródbłonków , podwzgórza , kontrola
neurogenna.
43
5. Choroba i czynniki chorobotwórcze, programowe (genetyczne), styl Ŝycia, środowisko,
6. Zaburzenia krąŜenia: krwotok, wstrząs, zator, zawał, przekrwienie, niedokrwienie,
obrzęk, przesięki, wysięki.
Zaburzenia w krąŜeniu:
I. Krwotoki:
- Krwotok zewnętrzny, wewnętrzny - do jam ciała, do przewodu pokarmowego.
- Przyczyny krwotoku - urazowy, z pęknięcia, z przeŜarcia, z przenikania.
- Skutki krwotoku , śmierć, wstrząs, niedokrwistość.
- Mechanizmy obronne, obkurczenie , uruchomienie rezerwy śledzionowej.
- Mózg- ogniska krwotoczne w mózgu. Krwiaki w mózgu - zmiany uciskowe.
II. Skrzeplina (Thrombus)- wewnątrz naczynia. Skrzep - poza naczyniem (Coagulum)
- Przyczyny skrzeplin , uszkodzenie sródbłonka, zwolnienie prądu krwi, zmiany w składzie krwi.
Materiał skrzeplinowy - płytki, włóknik, ereytrocyty, granulocyty.
- Losy skrzepliny- zatorowość (Embolia) , rozmiękanie jałowe , zakaŜone, oderwania, organizacja,
rekanalizacja.
- Materiały zatorowe- skrzepliny wędrujące, zatory tłuszczowe, powietrzne, azotowe (choroba
kesonowa). Nowotworowe, bakteryjne, zatory wsteczne, zator jeździec ( w tętnicy płucnej)
III. Zawał -(Infarctus) zatkanie światła naczynia bez moŜliwości wyrównania przez krąŜenie
oboczne, powodujące martwicę tkanki w Ŝywym ustroju.
- Rodzaje zawałów - zawał krwotoczny, blady. Losy zawału- organizacja. Rozmiękanie (emolitio,
sekwestracja .
- Losy zawału serca - śmierć, pęknięcie, blizna, tętniak serca, skrzeplina przyścienna.
IV Przekrwienie (venostasis)a niedokrwienie (ischaemia) - stany miejscowe narządowe.
V. Krwisto ść prawdziwa, rzekoma Plethora vera - Niedokrwostośc (Anaemia)
stany ogólnoustrojowe.
VI. Obrzęk (Oedema), odwodnienie (dehydratio) Obrzęk hydrostatyczny. Obrzęk
białkowy - hupoalbuminemia - uogólniony, obrzęk ostry płuc.
7. Zmiany wsteczne: i wady rozwojowe, zaniki fizjologiczne , patologiczne, zwyrodnienia
tłuszczowe, białkowe, mineralne, śluzowe, śluzowate, martwica- skrzepowa Balsera,
Cenkera. Kiłaki , gruźliczaki, martwica rozpływna, wrzód Ŝołądka, martwica mózgu.
Zmiany zwyrodnieniowe.
8. Zaniki patologiczne -z bezczynności, z odnerwienia, z niedoŜywienia, z ucisku,
popromienny , pozapalny np. rostrzenia oskrzelowe, rozedma obturacyjna -tytoniowe.
Zaniki w kościach - osteoporoza, dysplazja wlóknista - torbiele. Dystrofie , agenezje -
brak zawiązku narządu. Wrodzona łamliwość kości - osteogenesis imperfecta.
9. Zmiany postępowe : przerost, rozrost, regeneracja-ziarnina – dzikie mięso, kostnina.
44
10. Zapalenia: czynniki zapaleniotwórcze, zorganizowane: priony, wirusy, bakterie grzyby
– niezorganizowane: promieniowanie, urazy, chemia. Zapalenie swoiste (gruźlica, kiła,
bruceloza, promienica, ). Zapalenia nieswoiste, wrodzone, wrodzone zespoły ,
oportunistyczne infekcje AIDS. Rubor, Tumor, Dolor, Calor, Functio laesa (wg Celsus
czasy Rzymskie). Połączenie zaburzeń w krąŜeniu, zmian postępowych -
proliferacyjnych i metabolicznych. Podział czynników zapaleniotwórczych .Rola
centralnego narządu immunologicznego w zapaleniach. Choroba reumatyczna i
kolagenozy. Autoimmunologiczne zapalenia wątroby, nerek.
11. Nowotwory: Czynniki onkogenne ( teorie ontogenezy wrodzone, nabyte, chemiczne,
promieniowanie, środowiskowe , immunologiczne. itp.).Onkogeny – antyonkogeny.
Czynniki rakotwórcze –aflatoksyna, geny supresorowe, markery nowotworowe.
Klasyfikacja nowotworów. TNM.
12. Teorie starzenia , program, środowisko, styl Ŝycia, immunologia, mitochondria,
telomery, teoria Cutlera.
13. Oznaki śmierci mózgowej. Rola komisji.
14. Patologia szczegółowa – choroby układu krąŜenia, wady wrodzone serca,
kardiomiopatie.
15. Patologia szczegółowa – choroby układu immunologicznego – rola grasicy.
16. Nadciśnienie tętnicze – podział , nadciśnienie hormonalne, zespół Cushinga, nerkowe,
wrodzone , nabyte.
17. Patologia szczegółowa- choroby wątroby A,B,C,D,E.F.G itd. AIH.
18. Patologia szczegółowa – przewód pokarmowy choroby przełyku, dróg Ŝółciowych,
trzustki. Cukrzyca.
19. Patologia szczegółowa – miaŜdzyca.
20. Patologia szczegółowa – wybrane zagadnienia niewydolności OUN hipoksja, padaczka,
uraz, starzenie, Choroba Parkinsona, Alzheimera, Schizofrenia, Depresje , Nerwice,
Sclerosis multiplex.
21. Stany przednowotworowe: przewlekłe zapalenie szyjki macicy, Ŝylaki, kamica.
Ćwiczenia w tym ćwiczenia mikroskopowe
1. Wady wrodzone serca
2. Zapalenie swoiste (gruźlica) płuc, i nieswoiste –zapalenie wirusowe – grypa
3. Zaplenia wątroby wirusowe WZW i autoimmunologiczne zapalenie
4. Choroba wrzodowa Ŝołądka i dwunastnicy
5. Polipowatość rodzinna jelita grubego, Choroba Cohna
6. Zapalenie opon mózgowych krwiopochodne
7. Odrębności patologii wieku rozwojowego
8. Transplantologia narządowa i komórkowa
45
9. Zapalenia mięśnia sercowego komórki CD3, CD4, CD8, CD 22, CD 68, cytokiny
10. Choroby skóry
11. Nowotwory nabłonkowe
12. Chłoniaki
Zajęcia bez udziału nauczyciela:
1. Zajęcia na sali komputerowej - korzystanie z bazy muzealnej obrazów makro i
mikroskopowych
a. przegląd i analiza obrazów chorób serca
b. przegląd i analiza obrazów chorób wątroby
c. przegląd i analiza nowotworów
Metody nauczania
1. wykład ilustrowany
2. dyskusja dydaktyczna
Wyniki nauczania
Student na poziomie licencjata powinien :
znać:
- podstawowe reakcje ogólnoustrojowe i narządowe odpowiedzialne za objawy chorobowe
ogólnoustrojowe i objawy narządowe,
rozumieć:
– procesy odwracalne i nieodwracalne w patogenezie rozwoju choroby przejściowej i trwałej od
komórki do narządu,
umieć:
- wytłumaczyć podstawy zjawisk chorobowych ból, temperatura , zaburzenie czucia
określić przyczyny zaników, martwicy wewnątrzustrojowej, zwyrodnień narządowych.
Warunki zaliczenia przedmiotu : egzamin Literatura :
1. Konturek S. J.: Gastroenterologia i hepatologia kliniczna, PZWL, Warszawa 2006
2. Kumar V., Cotran R.S., Robbins S.L. (red. Włodzimierz T. Olszewski): Patologia, Wyd.
Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2005
3. Kruś S.: Patologia. Podręcznik dla licencjackich studiów medycznych, PZWL, Warszawa
2006
4. Kruś S., Skrzypek-Fakhoury E. (red.): Patomorfologia kliniczna, PZWL, Warszawa 2005
46
5. Liberski P.P., Papierz W. (red.): Neuropatologia Mossakowskiego, Wyd. Czelej, Lublin
2005
6. Maśliński S., DyŜewski J.(red.): Patofizjologia, PZWL, Warszawa 2002
7. Murray C.J.L., Lopez A.D. (red.): Globalne obciąŜenie chorobami T. 1, Vesalius,
Warszawa-Kraków 2000
8. Stevens A., Lowe J. (red. ElŜbieta Korobowicz): Patologia, Wyd. Czelej, Lublin 2004
Weber J.C. (red.): Sekcja zwłok. Podręcznik Shearera, PZWL, Warszawa 2000
47
Przedmiot : Mikrobiologia i parazytologia
Kod przedmiotu
PIEL.MPARAZ.PRISI2
Nazwa przedmiotu Mikrobiologia i parazytologia Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 2 ECTS Rodzaj przedmiotu Podstawowy Okres realizacji przedmiotu Rok – I, semestr – I Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela Rodzaj zaliczenia Zaliczenie z oceną Prowadzący zajęcia teoretyczne
mgr Tadeusz Bober
Koordynator przedmiotu mgr Tadeusz Bober Autor programu : mgr Tadeusz Bober Wymiar godzinowy: 60 godzin – 2 ECTS, w tym: - wykłady 30 – godzin – 0,5 ECTS, - ćwiczenia – 15 godzin – 1 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 15 godzin – 0,5 ECTS Cele dydaktyczno - wychowawcze przedmiotu:
- zapoznanie studentów z podstawowymi wiadomościami z mikrobiologii
- przedstawienie roli drobnoustrojów w powstawaniu i szerzeniu się chorób zakaźnych
- wskazanie metod zapobiegania chorobom zakaźnym
- zapoznanie z podstawowymi metodami w diagnostyce mikrobiologicznej z uwzględnieniem
sposobów pobierania materiału do badań i przesyłanie materiału do badań
Treści kształcenia
Tematy wykładów
1. Systematyka drobnoustrojów
2. Komórka bakteryjna – morfologia, fizjologia
3. Grupy bakterii
a) ziarenkowce
b) pałeczki G-
c) pałeczki G+
d) laseczki
e) mykobakterie
f) bakterie spiralne
g) riketsje
h) chlamydie i mykoplazmy
48
4. Diagnostyka zakaŜeń wyŜej wymienionych bakterii
5. Chorobotwórczość i drogi szerzenia zarazków
6. Chemioterapia – zagadnienia lekooporności
7. Drobnoustroje wywołujące zakaŜenia przewodu pokarmowego, układu oddechowego,
układu moczowego i układu nerwowego
8. Drobnoustroje przenoszone drogą seksualną
9. ZakaŜenia grzybicze - diagnostyka i terapia
10. ZakaŜenia pasoŜytami – diagnostyka i terapia
11. Choroby zakaźne przewodu pokarmowego
12. Neuroinfekcje – diagnostyka i terapia
Ćwiczenia
1. Morfologia komórki bakteryjnej
2. Metody barwienia bakterii
3. PodłoŜa bakteriologiczne
4. Oznaczenie lekowraŜliwości
5. Grzyby – diagnostyka
6. Parazyty – diagnostyka
7. Obsługa mikroskopu.
8. Diagnostyka preparatów.
9. Interpretacja lekowraŜliwości.
10. Wykonywanie prostych testów diagnostycznych
Metody nauczania
1. wykład problemowy
2. wykład konwersatoryjny
3. dyskusja dydaktyczna
4. seminarium
5. film
6. pokaz
Wyniki nauczania przedmiotu
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- zagadnienia z zakresu mikrobiologii, wirusologii, parazytologii, epidemiologii, mykologii,
immunologii
rozumieć:
- znaczenie diagnostyki i terapii
49
umieć:
- wykonać: test diagnostyczny
- obsłuŜyć mikroskop
- określić rodzaj preparatu badanego
- określić drogi szerzenia zarazków
-zapobiegać chorobom zakaźnym
Zajęcia bez udziału nauczyciela
1. Napisanie pracy programowej.
Warunki zaliczenia przedmiotu
- praca pisemna z oceną
Literatura
1. L. Jabłoński, Podstawy mikrobiologii lekarskiej
2. M. Zaremba, J. Borowski, Mikrobiologia lekarska
50
Przedmiot: Psychologia Kod przedmiotu
PIEL.PSY.PRISI2
Nazwa przedmiotu Psychologia Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 2 ECTS Rodzaj przedmiotu Podstawowy Okres realizacji przedmiotu Rok – I, semestr – I Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia Rodzaj zaliczenia Egzamin Prowadzący zajęcia teoretyczne
mgr Ewa Julita Strojnowska mgr Ewa Wiśniewska mgr Celina Jaroszewska
Koordynator przedmiotu mgr Celina Jaroszewska Autorzy programu: mgr Renata Kostrzewska, mgr Ewa Julita Strojnowska, mgr Celina Jaroszewska, mgr Ewa Wiśniewska Wymiar godzinowy: 60 godzin – 2 ECTS, w tym: - wykłady – 30 godzin- 1 ECTS, - ćwiczenia – 30 godzin –1 ECTS Psychologia Autor programu: mgr Renata Kostrzewska Wymiar godzinowy : wykłady 30 godzin – 1 ECTS
Cele dydaktyczno- wychowawcze przedmiotu:
- zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami z zakresu psychologii
- zapoznanie studentów z podstawowymi mechanizmami zachowań człowieka
i uwarunkowaniami jego prawidłowego i zaburzonego funkcjonowania
Treści kształcenia:
Tematyka wykładów:
1. Podstawowe koncepcje psychologiczne człowieka.
2. Procesy poznawcze człowieka: spostrzeganie, wraŜenia, uwaga, pamięć, myślenie.
3. Emocje i ich znaczenie w funkcjonowaniu człowieka.
4. Osobowość, jej rozwój i struktura. Mechanizmy obronne osobowości.
5. Rozwój psychologiczny człowieka w poszczególnych okresach Ŝycia.
6. Biopsychospołeczny model zdrowia i choroby.
7. Sytuacje trudne w Ŝyciu człowieka: stres, konflikt, frustracja.
51
8. Choroba jako sytuacja trudna – reakcje na chorobę, kształtowanie postaw wobec
choroby, mechanizmy adaptacyjne, zasoby osobiste.
9. Psychologiczne uwarunkowania chorób somatycznych.
10. Psychologiczne skutki choroby i niepełnosprawności – pomoc psychologiczna,
znaczenie wsparcia społecznego.
11. Postępowanie w sytuacjach traumatycznych – śmierć, Ŝałoba, przemoc, wypadki.
Metody nauczania:
1. wykład
2. wykład problemowy
3. seminarium
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien
znać:
- podstawowe procesy poznawcze człowieka
- rozwój i strukturę osobowości
- rozwój psychologiczny człowieka w róŜnych okresach Ŝycia
- reakcje człowieka na chorobę i niepełnosprawność
- mechanizmy adaptacyjne w chorobie i niepełnosprawności
- psychologiczne uwarunkowania chorób somatycznych
rozumieć:
- znaczenie emocji dla funkcjonowania człowieka
- mechanizmy obronne osobowości
- wpływ sytuacji trudnych na funkcjonowanie jednostki
umieć:
- róŜnicować zachowania w funkcjonowaniu człowieka w normie i patologii
- udzielić pomocy w sytuacji trudnych i kryzysowych
Warunki zaliczenia przedmiotu:
- wykłady – egzamin
Literatura:
1. Birch A.: Psychologia rozwojowa w zarysie, PWN, Warszawa 2005r.
2. Formański J.: Psychologia dla pielęgniarek, Warszawa, PZWL 2000r.
3. Jakubowska – Winiecka A., Włodarczyk D.: Psychologia w praktyce medycznej, PZWL,
Warszawa 2007r.
52
4. Jarosz M.: Psychologia lekarska, PZWL, Warszawa 1988r.
5. Sęk H.: Psychologia kliniczna i psychologia zdrowia, PWN, Warszawa 1999r.
6. Strelau J. : Psychologia, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005r.
7. Radmacher S., Scheridan Ch.: Psychologia zdrowia, Instytut Psychologii Zdrowia,
Warszawa 1998r.
8. Zimbardo P.: Psychologia i i Ŝycie, PWN, Warszawa 2005r.
Psychologia - Ćwiczenia Autorzy programu: mgr Celina Jaroszewska, mgr Ewa Wiśniewska Wymiar godzinowy: 30 godzin – 1 ECTS
Cele dydaktyczno- wychowawcze przedmiotu:
- kształtowanie umiejętności nawiązywania i podtrzymywania kontaktów interpersonalnych
z podmiotem opieki, jego rodziną i zespołem terapeutycznym.
Treści kształcenia:
Tematyka ćwiczeń:
1. Podstawowe wiadomości o procesie komunikowania się. Definicje i funkcje procesu
wzajemnej komunikacji. Komunikowanie interpersonalne jako proces.
2. Komunikowanie jedno- i dwukierunkowe, znaczenie preferowanych systemów percepcji dla
przebiegu procesu komunikacji.
3. Komunikacja werbalna i parawerbalna.
4. Komunikacja niewerbalna.
5. Style komunikacji : partnerski i niepartnerski.
6. Komunikowanie uczuć bezpośrednie i pośrednie, znaczenie ujawniania własnego ja” dla
przebiegu procesu komunikowania.
7. Asertywność, bierność i agresja w komunikowaniu.
8. Analiza transakcyjna – znaczenie dla procesu komunikowania.
9. Wystąpienia publiczne jako forma komunikacji, znaczenie autoprezentacji.
10. Cechy komunikacji pielęgniarka pacjent. Sposoby komunikowania słuŜące pomaganiu:
aktywne słuchanie, odzwierciedlanie, parafrazowanie. Znaczenie dotyku w komunikacji.
11. Bariery komunikacyjne w procesie komunikacji:
– wpływ miejsca i czasu na przebieg komunikacji
– błędy jatropatogenne w komunikacji
– osadzanie, decydowanie za innych, ucieczka od cudzych problemów.
12. Komunikowanie się pielęgniarki z dzieckiem zdrowym i chorym.
13. Komunikowanie się pielęgniarki z chorym neurologicznie i psychicznie
14. Komunikowanie się osobą w podeszłym wieku.
15. Komunikowanie się z nieuleczalnie chorym.
53
Metody nauczania:
1. seminarium
2. studium przypadku
3. metoda sytuacyjna
4. dyskusja dydaktyczna
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien
znać:
- istotę procesu komunikacji
- zasady komunikowania się z człowiekiem zdrowym i chorym
rozumieć:
- uwarunkowania procesu komunikacji
- znaczenie procesu komunikacji w pracy pielęgniarki
umieć:
- poprawnie komunikować się z człowiekiem zdrowym i chorym.
Warunki zaliczenia przedmiotu:
- ćwiczenia – zaliczenie z oceną
Literatura:
1. Davis M., Fanning P. , McKey M.: Sztuka skutecznego porozumiewania się, GWP,
Gdańsk 2003r.
2. Kwiatkowska A. , Krajewska-Kułak E., Panek W.: Komunikowanie interpersonalne w
pielęgniarstwie, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2003r.
3. Formański J.: Psychologia dla pielęgniarek, Warszawa, 2000r.
4. Jarosz M.: Psychologia lekarska, PZWL, Warszawa 1988r.
5. Sęk H.: Psychologia kliniczna i psychologia zdrowia, PWN, Warszawa 1999r.
54
Przedmiot : Socjologia Kod przedmiotu
PIEL.SOC.PRISI2
Nazwa przedmiotu Socjologia Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 2 ECTS Rodzaj przedmiotu Podstawowy Okres realizacji przedmiotu Rok – I, semestr – I Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela Rodzaj zaliczenia Egzamin Prowadzący zajęcia teoretyczne
dr n. hum. Urszula KrzyŜanowska – Łagowska
Koordynator przedmiotu dr n. hum. Urszula KrzyŜanowska – Łagowska Autor programu: dr n. hum. Urszula Krzy Ŝanowska – Łagowska Wymiar godzinowy: 45 godzin – 2 ECTS, w tym:
- wykłady – 20 godzin – 0,5 ECTS, - ćwiczenia - 10 godzin – 1 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 15 godzin – 0,5 ECTS
Cele dydaktyczno — wychowawcze przedmiotu:
- przedstawienie charakteru socjologii i historycznych warunków jej powstania,
- zapoznanie z prawami Ŝycia społecznego
- pokazanie socjologicznego wymiaru opieki medycznej i pielęgniarskiej jaką moŜna zaproponować
róŜnym kategoriom odbiorców usług pielęgniarskich.
Treści kształcenia 1. Wiedza potoczna i naukowa wiedza socjologiczna.
2. Socjologiczna problematyka medycyny, zdrowia, choroby.
3. Społeczno - ekologiczny model zdrowia.
4. Społeczne skutki choroby i niepełnosprawności.
5. Szpital jako system społeczny, modele opieki szpitalnej, satysfakcja z opieki.
6. Role zawodowe lekarza i pielęgniarki, rola pacjenta uwarunkowania strukturalne.
7. Socjologiczna problematyka relacji pielęgniarka - pacjent.
8. Wsparcie w socjologii pielęgniarstwa.
9. Społeczne i kulturowe problemy starości, umierania, śmierci i sieroctwa.
55
Tematyka wykładów:
1. Socjologia jako nauka oraz człowiek i społeczeństwo – wprowadzenie w problematykę socjologiczną.
2. Społeczeństwo nowoczesne. Kultura i globalizacja.
3. Socjologia medycyny, zdrowia i choroby.
4. Socjologia pielęgniarstwa.
5. Społeczno – ekologiczny model zdrowia.
6. Socjologiczne koncepcje zdrowia i choroby.
7. Rola zawodowa, rola chorego.
8. Zakład słuŜby zdrowia jako system społeczny.
9. Społeczne konsekwencje choroby i niepełnosprawności.
10. Socjologiczna problematyka rodziny współczesnej.
11. Ubóstwo, opieka społeczna i wykluczenie.
12. Śmierć jako zjawisko – społeczne.
Treści kształcenia:
1. Zadania pielęgniarki w rozwiązywaniu problemów społecznych jednostki i grupy.
2. Stosowanie socjomedycznych wskaźników zdrowia w diagnozie pielęgniarskiej.
3. Aktualne problemy w relacjach pielęgniarka, lekarz, pacjent.
4. Socjologiczna problematyka ciała, starości i śmierci.
Tematyka ćwiczeń:
1. Zachowania zdrowotne.
2. Socjomedyczne wskaźniki zdrowia.
3. Relacje pielęgniarka – pacjent –lekarz.
4.. Ewolucja roli zawodowej lekarza i pielęgniarki.
5.. Śmierć i starość w zakładzie czy w domu ?
Zajęcia bez udziału nauczyciela:
1. Płeć kulturowa i seksualność. Teorie nierówności płci.
2. Ubóstwo, opieka społeczna wykluczenie społeczne.
3. ZróŜnicowanie społeczne. Oblicze polskiej biedy.
4. Zdrowie-choroba jako kategorie opisu połoŜenia społecznego.
5. Socjologia ciała – zdrowie, choroba i starzenie się.
6. Kobiety a praca zawodowa.
7. Zmieniający się świat - wymiary globalizacji.
56
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- przedmiot zainteresowania socjologii i socjologii zdrowia,
- socjologiczną definicję zdrowia,
- uwarunkowania społeczne i ich wpływ na zdrowie bądź chorobę,
- socjomedyczne wskaźniki zdrowia.
rozumieć:
- procesy zachodzące w społeczeństwie nowoczesnym,
- społeczne uwarunkowania zdrowia i choroby i niepełnospraności,
- rozumieć znaczenie zmiany społeczno – kulturowej dla zdrowia.
umieć:
- udzielać wsparcia w zdrowiu i chorobie,
- identyfikować subiektywne wyznaczniki jakości Ŝycia,
- rozpoznawać społeczne uwarunkowania mające wpływ na zdrowie.
Metody nauczania:
1. wykład problemowy,
2. dyskusja dydaktyczna,
3. seminarium,
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną.
Literatura:
1. Barański J., W. Piątkowski (red.): Zdrowie i choroba. Wybrane problemy socjologii
medycyny, Wrocław 2002.
2. Giddeens A.: Socjologia. Warszawa 2006.
3. Ostrowska A.: Śmierć i umieranie. Warszawa 1991
4. Piątkowski W., A.Titkow (red).: W stronę socjologii zdrowia. Lublin 2002. s. 9 – 93
5. Szacka B.: ZróŜnicowanie społeczne. Warszawa 203. Oblicze polskiej biedy s. 317 – 342.
6. Sokołowska M.: Socjologia medycyny. Warszawa 1986
7. Szczepański J.: Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970 i wyd. późniejsze
8. Sztompka P.: Socjologia. Kraków 2002
9. Tobiasz –Adamczyk B.: Wybrane elementy socjologii zawodów medycznych. Kraków
1996.
10. Taranowicz I., A. Majchrowska, Z. Kawczyńska – Butrym. Elementy socjologii dla
pielęgniarek. Lublin. 2000
11. Wrońska I., MariańskiJ.: Wartości Ŝyciowe młodzieŜy na przykładzie szkół pielęgniarskich.
Lublin 1999.
57
Przedmiot : Pedagogika Kod przedmiotu
PIEL.PED.PRISI2
Nazwa przedmiotu Pedagogika Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 2 ECTS Rodzaj przedmiotu Podstawowy Okres realizacji przedmiotu Rok – I, semestr – I Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela Rodzaj zaliczenia Egzamin Prowadzący zajęcia teoretyczne
dr n. hum. Zofia Kostrzanowska
Koordynator przedmiotu dr n. hum. Zofia Kostrzanowska Autor programu : dr n. hum. Zofia Kostrzanowska Wymiar godzinowy: 60 godzin – 2 ECTS, w tym :
- wykłady – 30 godzin – 1 ECTS, - ćwiczenia - 15 godzin – 0,5 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 15 godzin – 1 ECTS
Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu: - wyposaŜenie studentów w podstawową wiedzę z zakresu teorii wychowania;
- zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami i terminami z zakresu pedagogiki;
- zapoznanie studentów z naukowymi podstawami wychowania;
- zapoznanie studentów z metodyką pracy dydaktyczno - wychowawczej ,
- kształtowanie umiejętności formułowania celów wychowania;
- kształtowanie umiejętności planowania i prowadzenia działalności dydaktyczno –
wychowawczej w pracy pielęgniarki;
- zapoznanie studentów z mechanizmami warunkującymi skuteczność pracy dydaktyczno-
wychowawczej;
- rozbudzanie wraŜliwości na potrzeby edukacyjne osób i grup społecznych objętych
opieką pielęgniarską;
- kształtowanie umiejętności organizacji środowiska wychowawczego;
- kształtowanie umiejętności doboru metod kontroli i oceny działań dydaktyczno-
wychowawczych;
- kształtowanie umiejętności rozpoznawania i zapobiegania trudnościom dydaktycznym.
- wdroŜenie studentów do samokształcenia.
58
Treści kształcenia:
Tematyka wykładów:
1. Charakterystyka pedagogiki jako nauki. Związki pedagogiki z innymi naukami.
2. Filozoficzne podstawy wychowania. Ontologiczne i aksjologiczne podstawy
działalności wychowawczej.
3. Badania naukowe stosowane w pedagogice.
4. Podmiotowość w wychowaniu. Nauczanie wychowujące.
5. Style pracy nauczyciela – wychowawcy.
6. Środowiska wychowawcze w procesie wychowania (rodzina, szkoła, grupa
rówieśnicza, zakład pracy).
7. Formy organizacyjne działań dydaktyczno-wychowawczych.
8. Metody stosowane w procesie dydaktyczno-wychowawczym.
9. Planowanie pracy dydaktyczno - wychowawczej przez pielęgniarki.
10. Trudności dydaktyczno-wychowawcze i ich przezwycięŜanie.
Tematyka ćwiczeń:
1. Organizacja samodzielnej pracy studenta. Przygotowanie prac pisemnych.
2. Cele wychowania, jako realizacja wartości osobowych i społecznych
(formułowanie celów dydaktyczno-wychowawczych.
3. Zasady, środki i formy stosowane w procesie wychowania.
4. Planowanie działań dydaktyczno-wychowawczych w pracy pielęgniarki.
5. Metody pracy opiekuńczo-wychowawczej w zakładach opieki i środowisku
pacjenta.
6. Edukacja zdrowotna dzieci , młodzieŜy i dorosłych.
7. Ocena działań dydaktyczno-wychowawczych.
Metody nauczania:
1. wykład informacyjny.
2. wykład konwersatoryjny.
3. pogadanka.
4. metody problemowe ( dyskusja dydaktyczna, metoda sytuacyjna, metoda przypadków).
Zajęcia bez udziału nauczyciela
1. Pedagogiczny wymiar działalności zawodowej pielęgniarki.
2. Wykorzystanie teorii pedagogicznej w pielęgniarstwie.
3. Funkcje dydaktyczno-wychowawcze w pracy pielęgniarki.
59
4. Zadania edukacyjno-wychowawcze pielęgniarki w procesie pielęgnacji.
5. Rola pielęgniarki w procesie edukacji zdrowotnej dzieci i młodzieŜy oraz osób dorosłych.
6. Edukacja zdrowotna a edukacja pacjenta.
7. Udział pielęgniarki w opracowaniu programów kształcenia z zakresu edukacji zdrowotnej.
8. Konstruowanie konspektów do zajęć edukacyjnych ( dla róŜnych grup wiekowych)
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- podstawowe terminy stosowane w pedagogice;
- filozoficzne podstawy wychowania;
- cele, zasady, formy i metody działań dydaktyczno-wychowawczych w stosunku do
ucznia, pacjenta i jego rodziny;
- style pracy nauczyciela-wychowawcy;
- rolę środowisk wychowawczych w procesie wychowania;
- uwarunkowania i przezwycięŜanie trudności dydaktyczno-wychowawczych;
- metody kontroli i oceny działań dydaktyczno-wychowawczych.
rozumieć:
- zjawiska socjalizacji i wychowania;
- rolę środowisk wychowawczych w procesie wychowania;
- uwarunkowania trudności dydaktyczno-wychowawczych;
- znaczenie edukacji zdrowotnej w pracy pielęgniarki;
- znaczenie procesu samokształcenia w rozwoju zawodowym i pozazawodowym.
umieć:
- zaplanować i organizować naukę własną;
- dobierać i układać treści nauczania w programach edukacyjnych;
- zaplanować i przeprowadzić działania dydaktyczno-wychowawcze w stosunku do
ucznia, pacjenta, rodziny;
- dostosować formy, metody i środki w pracy edukacyjnej z uczniem, pacjentem i
rodziną;
- włączyć środowiska wychowawcze do procesu wychowania, w tym wychowania
zdrowotnego;
- inicjować i wspierać lokalne inicjatywy na rzecz edukacji zdrowotnej;
- identyfikować zjawiska przemocy w odniesieniu do dzieci;
- prowadzić ocenę działań wychowawczych w stosunku do ucznia, pacjenta,
środowiska i samego siebie (samokontrola).
60
Warunki zaliczenia przedmiotu: egzamin
Literatura: 1. Ciechaniewicz W.: (red.) Pedagogika. Podręcznik dla szkół medycznych. PZWL
Warszawa 2000.
2. Bereźnicki F.: Dydaktyka kształcenia ogólnego. Oficyna Wyd. „Impuls”, Kraków 2001.
3. Dąbrowska T.E., Wojciechowska – Charlak B.: Między teorią a praktyką wychowania.
UMCS, Lublin 1997.
4. Guilbert J.J: Zarys pedagogiki medycznej. PZWL Warszawa 1082.
5. Kruszewski K.: Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. PWN Warszawa 1993.
6. Kunowski S.: Postawy współczesnej pedagogiki. Wyd. Salezjańskie. Warszawa, 2000.
7. Nowak M.: Podstawy pedagogiki otwartej. KUL, Lublin 1999.
8. Pietrasiński Z.: Sztuka uczenia się. WSziP, Warszawa 1975.
9. Pilch T., Lepalczyk I.: Pedagogika społeczna. Człowiek w zmieniającym się świecie.
Wyd. „śak” Warszawa 1995.
10. Tchorzewski A.: (red.) Wychowanie w kontekście teoretycznym. WSP Bydgoszcz 1993.
61
Przedmiot: Farmakologia Kod przedmiotu
PIEL.FAR.PRISII5
Nazwa przedmiotu Farmakologia Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 5 ECTS Rodzaj przedmiotu Podstawowy Okres realizacji przedmiotu Rok – I, semestr – II Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela Rodzaj zaliczenia Egzamin Prowadzący zajęcia teoretyczne
mgr Beata Więckowska
Koordynator przedmiotu mgr Beata Więckowska Przedmiot: Farmakologia Autor programu: mgr Beata Wi ęckowska Wymiar godzinowy : – 60 godzin – 5 ECTS, w tym: - wykłady - 30 godzin – 2 ECTS, - ćwiczenia - 15 godzin – 2 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 15 godzin – 1 ECTS
Cele i zadania dydaktyczno- wychowawcze : - zapoznanie z podstawowymi zagadnieniami farmakokinetyki i farmakodynamiki leków;
- zapoznanie z ogólną wiedzą o lekach, sposobach wprowadzania ich do organizmu, dawkowaniu i
działaniu,
- zapoznanie z mechanizmami działania poszczególnych grup leków, z ich działaniami
niepoŜądanymi i toksycznymi;
- zapoznanie z działaniem narkotyków i uŜywek oraz z podstawami leczenia uzaleŜnień.
Treści nauczania :
Tematyka wykładów :
1. Farmakologia leku. Rodzaje działania leku, wpływ budowy chemicznej na działanie leku,
interakcje leków. Losy leku w organizmie.
2. Farmakodynamika - mechanizmy działania leków, dawkowanie leków, drogi wchłaniania
leków.
3. Farmakologia szczegółowa:
- farmakologia ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego
- farmakologia układu krąŜenia
- farmakologia układu oddechowego
- farmakologia przewodu pokarmowego
- krew i środki krwiozastępcze
62
- antybiotyki ( rodzaje, podział, mechanizm działania oraz zasady stosowania)
- farmakoterapia niektórych jednostek chorobowych (zawał mięśnia sercowego, choroba
nadciśnieniowa).
Metody nauczania:
1. wykład informacyjny
2. wykład problemowy
Tematyka ćwiczeń :
1. Recepura ogólna, źródła informacji o lekach, postaci leków, elementy recepty, recepta
narkotyczna, rodzaje dawek, obliczanie dawek.
2. Reakcje alergiczne, próby uczuleniowe.
3. Leki psychotropowe (leki anksjolityczne, neuroleptyki, leki antydepresyjne), rodzaje, podział,
mechanizm działania, omówienie wybranych leków.
4. Leki przeciwinwazyjne.
5. Leki układu przywspółczulnego i współczulnego.
6. Leki anksjolityczne oraz przeciwpadaczkowe - omówienie przedstawicieli.
7. Leki przeciwbólowe:
- narkotyczne
- nienarkotyczne
8. Środki znieczulające - mechanizm działania, rodzaje, omówienie przedstawicieli.
Metody nauczania: 1. ćwiczenia przedmiotowe
2. seminarium
3. dyskusja dydaktyczna
Zajęcia bez udziału nauczyciela:
1. Narkotyczne leki przeciwbólowe:
- zaleŜności lekowe i narkomanie,
- inne substancje i leki o działaniu uzaleŜniającym,
- uŜywki wywołujące uzaleŜnienia
2. Środki znieczulające:
- premedykacja
- rodzaje znieczuleń
3. Antybiotyki:
- środki o działaniu odkaŜającym i antyseptycznym.
4. Witaminy i pierwiastki śladowe:
63
- witaminy rozpuszczalne w tłuszczach,
- witaminy rozpuszczalne w wodzie,
- preparaty wielowitaminowe.
5.Hormony:
- hormonalna terapia zastępcza (HTZ),
- doustne środki antykoncepcyjne.
6.Histamina i leki przeciwhistaminowe:
- anafilaksja,
- postępowanie we wstrząsie anafilaktycznym.
7.CiąŜa i laktacja a stosowane w tym okresie leki.
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien:
znać :
- podstawowe zagadnienia z farmakokinetyki i farmakodynamiki leków,
- sposoby wprowadzania leków do organizmu i ich dawkowanie.
rozumieć :
- mechanizmy działania poszczególnych grup leków.
umieć :
- zastosować praktycznie zdobytą wiedzę w czasie zajęć klinicznych jak teŜ w pracy zawodowej -
współuczestniczyć w procesie farmakoterapii pacjentów.
Warunki zaliczenia przedmiotu : egzamin pisemny
Literatura obowi ązkowa :
1. Krupiński J., Jańca W.: Farmakodynamika - podręcznik dla studentów farmacji .
2. Rajter Cynke - Farmakologia podręcznik dla studentów i absolwentów Wydziału
Pielęgniarstwa. Wyd. Czelej Lublin 2002.
3. Podlewscy: Leki współczesnej terapii.
64
Przedmiot : Zdrowie publiczne
Kod przedmiotu
PIEL.ZPUB.PRISI.II3
Nazwa przedmiotu Zdrowie publiczne Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 3 ECTS Rodzaj przedmiotu Podstawowy Okres realizacji przedmiotu Rok – I, semestr – I, semestr II Typ zajęć Wykłady, Rodzaj zaliczenia Egzamin, zaliczenie z oceną Prowadzący zajęcia teoretyczne
Prof. dr hab. Bogdan Woźniewicz Mgr Agnieszka Bukowska Mgr Barbara Jank
Koordynator przedmiotu Prof. dr hab. Bogdan Woźniewicz Autor programu : Prof. dr hab. Bogdan Woźniewicz, dr n. med. Janina Felińska, mgr Agnieszka Bukowska, mgr Barbara Jank Wymiar godzinowy: wykłady - 105 godzin – 3 ECTS Zdrowie publiczne – 25 godzin – 0,5 ECTS Autor Programu : Prof. dr hab. Bogdan Woźniewicz Wymiar godzinowy: wykłady – 25 godzin – 0,5 ECTS Cele dydaktyczno – wychowawcze :
- przekazanie wiedzy w zakresie załoŜeń i zadań zdrowia publicznego,
- ukazanie wielu aspektów funkcjonowania zdrowia (fizyczne, psychiczne, społeczne, kulturowe)
i znaczenie uwarunkowań zdrowia,
- przedstawienie problemów zdrowotnych mikro, meza i megapopulacji i strategii im
przeciwdziałania,
- wskazanie na potrzebę współpracy i zespołowego działania dla zdrowia publicznego,
- przygotowanie studenta do podejmowania decyzji w róŜnych miejscach systemu opieki
zdrowotnej na rzecz zdrowia publicznego.
Treści kształcenia :
Tematyka wykładów :
1. Wprowadzenie do przedmiotu zdrowie publiczne. Podstawowe pojęcia dotyczące zdrowia
jednostki i zbiorowości.
2. Kulturowe, psychologiczne i ekonomiczne uwarunkowania zdrowia.
3. Zakres i zadania zdrowia publicznego i medycyny społecznej.
4. Współczesne strategie ochrony zdrowia – Zdrowie dla Wszystkich w 2000 r.
65
5. Agenda 21 – Strategia Zdrowia w XXI wieku.
6. Europejskie programy zdrowia publicznego – zarys historii i stan aktualny.
7. Narodowy Program Zdrowia – polski dokument zdrowia publicznego.
8. Źródła finansowania opieki zdrowotnej.
9. Podstawowa Opieka Zdrowotna – jej miejsce i znaczenie w świetle nowoczesnej polityki
zdrowotnej.
10. Opieka medyczna w szkole jako element zdrowia publicznego.
11. Koncepcja medycyny pracy.
12. Wybrane organizacje działające w obszarze zdrowia publicznego (krajowe i zagraniczne).
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- załoŜenia i koncepcje zdrowia publicznego,
- zakres i zadania medycyny społecznej i zdrowia publicznego,
- czynniki warunkujące zdrowie.
rozumieć :
- wpływ uwarunkowań zdrowotnych na zdrowie populacji,
- koncepcje strategii przeciwdziałających patologiom i zagroŜeniom zdrowia,
- koncepcje organizacji opieki zdrowotnej nad populacją w środowisku zamieszkania, nauki i
pracy,
umieć :
- róŜnicować róŜne pojęcia (promocja zdrowia, profilaktyka, edukacja zdrowotna, zdrowie
publiczne),
- rozpoznawać i rozwiązywać problemy zdrowotne i społeczne jednostek,
- podejmować samodzielne decyzje dotyczące wyboru postępowania w sytuacjach zagroŜeń
zdrowotnych jednostek, rodzin, grup.
Metody nauczania:
1. wykład problemowy
2. wykład informacyjny
3. dyskusja dydaktyczna
Warunki zaliczenia: egzamin
66
Literatura :
1. Czupryna A., Poździoch S., Ryś A., Włodarczyk C. (red.) : Zdrowie publiczne. Wybrane
zagadnienia. Tom I i II. VESALIUS, Kraków, 2000
2. Jabłoński L. (red.) : Sanologia. Nauka o zdrowiu społeczeństwa. WSzRL w śyrardowie, 1998
3. Jethon Z., Grzybowski A. (red.): Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa. PZWL, Warszawa,
2000
4. Karski J.B. (red.) : Promocja zdrowia. IGNIS, Warszawa, 1999
5. Korczak C.W.: Higiena. Podręcznik dla szkół medycznych. PZWL, Warszawa, 1998
6. Kuński H. : Promowanie zdrowia. Podręcznik dla studentów wychowania fizycznego i
zdrowotnego. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 1997
7. Narodowy Program Zdrowia 1996-2000. Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej, W-wa,
1996
8. Tobiasz-Adamczyk B.: Wybrane elementy zdrowia i choroby. Kraków, 1995
9. Zdrowie 21 - Zdrowie dla Wszystkich w XXI wieku. Zdrowie Publiczne, Suplement 1, 1999
Zdrowie publiczne – Epidemiologia Autor Programu : Prof. dr hab. Bogdan Woźniewicz Wymiar godzinowy: wykłady – 15 godzin – 0,5 ECTS Cele dydaktyczno-wychowawcze : - kształtowanie postaw dbałości o zdrowie własne i podopiecznych,
- przestrzeganie zasad ergonomii,
- zagroŜenia epidemiologiczne cywilizacyjne,
- znaczenie procedury dochodzenia epidemiologicznego,
- wnioski wynikające z historii epidemiologii.
Treści kształcenia:
Tematyka wykładów:
1. Historia epidemiologii.
2. Definicja epidemiologii.
3. Definicje choroby.
4. Cele epidemiologii ocena stanu zdrowia ludności.
5. Podstawowe problemy zdrowotne populacji polskiej i świata.
6. Źródła informacji epidemiologicznej.
7. Metody badań epidemiologicznych.
8. Przyczyny szerzenia się zakaŜeń szpitalnych.
9. Epidemiologia chorób zakaźnych.
67
10. Epidemiologia chorób niezakaźnych.
11. ZagroŜenie epidemiczne w szpitalach.
12. Podstawowe problemy zdrowotne człowieka.
13. Czynniki ryzyka w chorobie wieńcowej.
14. Definicja demografii.
15. Cechy epidemiczne wirusów.
16. Utylizacja odpadów, zagroŜenia pielęgniarek, choroby zawodowe.
17. Rola czynników fizycznych.
18. Rola środowiska.
19. Rola czynników psychicznych.
20. Nowoczesna promocja zdrowia.
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencja powinien :
znać :
- podstawowe pojęcia i definicje stosowane w epidemiologii,
- zasady opracowania ogniska epidemicznego,
- podstawowe problemy zdrowotne ludności Polski i świata.
rozumieć :
- mechanizmy szerzenia się epidemii,
- przyczyny szerzenia się zakaŜeń szpitalnych,
- zasady i metody zapobiegania zakaŜeniom.
umieć :
- zabezpieczać tj. przerywać drogi szerzenia się zakaŜeń,
- wykorzystywać i interpretować wyniki analiz epidemiologicznych,
- zbierać i przetwarzać dane epidemiologiczne i demograficzne dla potrzeb ochrony zdrowia.
Metody nauczania:
1. wykład problemowy
2. wykład informacyjny
3. dyskusja dydaktyczna
Warunki zaliczenia : zaliczenie z oceną
Literatura :
1. Jabłoński L., Karwat I.D. (red.): Podstawy epidemiologii ogólnej, epidemiologia chorób
zakaźnych. Podręcznik dla studentów nauk medycznych i pielęgniarskich studiów licencjackich.
Lublin 2002
1. Jędrychowski W.: Epidemiologia. Wprowadzenie. Metody badań. PZWL, Warszawa 1999
68
Zdrowie publiczne – Higiena Autor Programu : Prof. dr hab. Bogdan Woźniewicz Wymiar godzinowy: wykłady – 15 godzin – 0,5 ECTS Cele dydaktyczno – wychowawcze : - zapoznanie studentów z wpływem warunków środowiskowych (przyroda, społeczeństwo,
kultura/na rzecz zdrowia jednostki,
- kształtowanie postawy czynnego zaangaŜowania zawodowego o utrzymanie zdrowego
środowiska ekologicznego.
Treści kształcenia :
Tematyka wykładów :
1. Higiena jako nauka, zadania, zagadnienia zdrowia wynikające z zagroŜeń ekologicznych.
2. Higiena powietrza (wpływ właściwości i jego zanieczyszczeń na zdrowie). Zanieczyszczenia
atmosfery, hydrosfery i litosfery.
3. Higiena wody (jakość wody) pitnej a stan zdrowia ludności. Ocena przydatności wody do picia,
interpretacja wyników badań.
4. Higiena gleby (źródła zanieczyszczenia i sposoby i ich likwidacji).
5. Czynniki klimatyczne i mikroklimatyczne w otoczeniu człowieka. Zespolone działanie
czynników cieplnych na organizm człowieka. Czynniki fizyczne w otoczeniu człowieka, hałas,
wibracje, oświetlenie.
6. Higiena człowieka: osobista, sen, wypoczynek.
7. Higiena Ŝywności i Ŝywienia. Składniki pokarmowe grupy produkcyjnej społeczeństwa i ich
świadomość. Ochrona Ŝywności przed zakaŜeniem.
8. Higiena pracy i zagroŜenia zdrowotne.
9. Higiena nauki i zakładów nauczania i wychowania.
10. Higiena w zakładach opieki zdrowotnej.
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- czynniki środowiska wpływające na zdrowie
rozumieć :
- związki zachodzące miedzy organizmem człowieka, środowiskiem i mikroorganizmem w
przypadku chorób zakaźnych
umieć :
- stosować sposoby unikania lub eliminowania czynników zagraŜających zdrowie,
- wykorzystywać pozytywne czynniki środowiska dla wzmocnienia zdrowia.
69
Metody nauczania:
1. wykład problemowy
2. wykład informacyjny
3. dyskusja dydaktyczna
Warunki zaliczenia: zaliczenie z oceną
Literatura :
1. Karski J.B. (red.): Promocja zdrowia. IGNIS, Warszawa 1991
2. Korczak C.W.: Higiena. Poradnik dla studentów medycyny. PZWL,Warszawa 1998
3. Marcinkowski J.: Podstawy higieny. Voluned 1997
4. Kurnatowska E.: Ekologia i jej związek z rozwojem dziedzin medycyny. PWN 1997
Zdrowie publiczne – Statystyka Autor Programu : mgr Barbara Jank Wymiar godzinowy: wykłady – 15 godzin – 0,5 ECTS Cele dydaktyczno-wychowawcze :
- zapoznanie studentów z metodami i narzędziami statystycznymi niezbędnymi w analizie
róŜnorodnych zjawisk w szeroko rozumianej słuŜbie zdrowia
- kształtowanie świadomości, iŜ otaczająca rzeczywistość na bieŜąco kieruje się
prawidłowościami statystycznymi, dlatego warto znać i rozumieć jej zasady.
Treści kształcenia :
Tematyka wykładów :
1. Statystyka Publiczna Ministra Zdrowia.
2. Przedmiot statystyki i organizacji badań statystycznych:
- przedmiot i zadania statystyki w pielęgniarstwie,
- podstawowe pojęcia statystyczne,
- rodzaj badań statystycznych,
- etapy badania statystycznego,
- biostatystyka.
3. Rodzaje prawidłowości statystycznych:
- prawidłowość w zakresie struktury,
- prawidłowość w zakresie dynamiki,
- prawidłowość w zakresie współzaleŜności w czasie,
- prawidłowość w zakresie współzaleŜności w przestrzeni.
4. Opisowa analiza struktury zjawisk masowych
70
5. Probabilistyczne podstawy wnioskowania statystycznego:
- losowy dobór próby,
- zmienne losowe i ich rodzaje,
- rozkłady teoretyczne zmiennych losowych,
- rozkłady statystyk z próby.
6. Weryfikacja (testowanie) hipotez statystycznych:
- zasady testowania hipotez,
- parametryczne testy istotności,
- nieparametryczne teksty istotności.
7. Metody analizy korelacji i regresji:
- opis współzaleŜności zjawisk masowych,
- formy prezentacji materiału statystycznego,
- wnioskowanie statystyczne w analizie korelacji i regresji.
8. Zastosowanie pakietu statystycznego (na przykładzie pakietu Statistica) do obliczeń
statystycznych w pielęgniarstwie
Metody nauczania:
1. wykład problemowy
2. wykład informacyjny
3. dyskusja dydaktyczna
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- podstawowe pojęcia statystyczne i rolę statystyki w słuŜbie zdrowia
rozumieć :
- cele i etapy analizy statystycznej, prawidłowości zjawisk statystycznych
umieć :
- opracowywać statystycznie wyniki badań z zakresu pielęgniarstwa i formułować wnioski
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
Literatura :
1. Stanisz A., Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach
z medycyny, StatSoft, Kraków 2006
2. Strona internetowa firmy tworzącej programy statystyczne http://www.statsoft.pl/ .
3. Statystyka w badaniach medycznych - http://www.bibl.amwaw.edu.pl/stat/index.htm
71
Przedmiot: Zdrowie publiczne Autor programu : Prof. dr hab. Bogdan Woźniewicz , dr n. med. Janina Felińska, mgr Agnieszka Bukowska Zdrowie publiczne - Organizacja opieki i pracy pielęgniarskiej Autor programu: mgr Agnieszka Bukowska Wymiar godzinowy: wykłady – 15 godzin – 0,5 ECTS Cele dydaktyczno – wychowawcze:
- kształtowanie umiejętności organizowania pracy własnej i zespołu pielęgniarskiego
- kształtowanie umiejętności organizowania opieki pielęgniarskiej nad pacjentem i grupa pacjentów
na róŜnych stanowiskach pielęgniarskich
- organizowanie bazy tj. miejsca pracy pielęgniarek oraz bazy pobytu pacjentów: szpitale,
niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, praktyka pielęgniarska, indywidualna, grupowa
- przygotowanie absolwenta do podejmowania działań zmierzających do zorganizowania własnego
zakładu pracy np. zakładu pielęgnacyjno – opiekuńczego, prywatnego domu pielęgniarskiego
- przygotowanie absolwenta do opracowania businnes – planu, negocjowania warunków kontraktu,
pracy i płacy
- przygotowanie absolwenta do wykonywania pracy pielęgniarskiej zgodnie z zasadami etyki
Treści kształcenia:
1. Struktura organizacyjna opieki zdrowotnej w Polsce, zakładu opieki zdrowotnej,
niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej, innych form pracy pielęgniarskiej
zgodnych z obecnie obowiązującymi przepisami prawnymi.
2. Organizowanie stanowiska pracy pielęgniarskiej w róŜnych formach pracy
pielęgniarskiej.
3. Organizowanie zespołu pielęgniarskiego do opieki nad pacjentem w róŜnych
miejscach jego pobytu: pielęgniarstwo środowiskowo – rodzinne, pielęgniarstwo
społeczne, pielęgniarstwo stacjonarne, pielęgniarstwo specjalistyczne.
4. Normy obsady pielęgniarskiej i czas pracy pielęgniarek – wg norm prawnych.
5. Organizowanie sprzętu, aparatury niezbędnego do nowoczesnego pielęgnowania
pacjentów, udział pielęgniarek w komisjach przetargowych (zamówienia publiczne).
6. Zarządzanie jakością w pielęgniarstwie.
7. Prezentacja kandydata do pracy – cv, inne dokumenty niezbędne do podjęcia pracy,
awansu zawodowego, kształcenie podyplomowe pielęgniarek w Polsce.
8. Pielęgniarka – członek samorządu pielęgniarek i połoŜnych, stowarzyszeń
naukowych i organizacji zawodowych.
9. Udział pielęgniarki w liczeniu kosztów w zakładach opieki zdrowotnej.
10. Pielęgniarka - menedŜer oraz mistrz w zawodzie.
72
11. Pielęgniarka - inicjator postępu i rozwoju zawodowego w pielęgniarstwie.
Metody nauczania:
1. wykład problemowy
2. pokaz
Wyniki nauczania:
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- metody i zasady organizacji pracy własnej i zespołu, metody kierowania i zarządzania zespołem
oraz opieką pielęgniarską, realizacji nowoczesnego procesu pielęgnowania
umieć:
- zorganizować zakład opieki zdrowotnej o profilu pielęgniarskim, przygotować biznesplan,
negocjować kontrakt, zarządzać jakością, zaprezentować się, zgodnie z nowoczesnymi zasadami.
rozumieć:
- potrzebę aktywności własnej i inicjatywy w organizacji opieki pielęgniarskiej.
Metody oceny:
- obecność na wykładach
- pozytywna ocena uzyskana z testu końcowego
Warunki zaliczenia przedmiotu: test końcowy na ocenę
Literatura:
1. Ksykiewicz - Dorota Anna (red), Podstawy organizacji pracy pielęgniarskiej. Podręcznik dla
studentów licencjackich wydziałów pielęgniarstwa oraz wydziałów nauk o zdrowiu. CZELEJ,
Lublin 2004.
2. Ksykiewicz _ Dorota Anna (red). Zarządzanie w pielęgniarstwie . Wyd. CZELEJ, Lublin 2005.
3. Ślusarska, Zarzycka, Zahradniczek (red).Podstawy pielęgniarstwa, Wyd. CZELEJ 200
Zdrowie publiczne - Organizacja ochrony zdrowia Autor programu: Prof. dr hab. Bogdan Woźniewicz Wymiar godzinowy: wykłady – 20 godzin – 0,5 ECTS Cele dydaktyczno-wychowawcze : - wyposaŜenie studentów w wiedzę o systemach organizacyjnych ochrony zdrowia i zasadach ich
funkcjonowania,
- ukształtowanie umiejętności adaptacji do dynamicznie zmieniających się rozwiązań systemowych
organizacji ochrony zdrowia,
- przygotowanie do aktywnego obserwowania zmian i do samokształcenia.
73
Treści kształcenia :
Tematyka wykładów :
1. Podstawowe pojęcia z zakresu zarządzania, organizacji ochrony zdrowia, ekonomiki i
marketingu.
2. Cele i zadania systemów ochrony zdrowia.
3. Systemy organizacji ochrony zdrowia w Unii Europejskiej i na świecie (wybrane przykłady).
4. Instytucje i organy zarządzające problematyką zdrowia w Unii Europejskiej.
5. Rodzaje finansowania systemów ochrony zdrowia.
6. Zasady świadczeń z zakresu ubezpieczeń społecznych w Polsce i krajach Unii Europejskiej.
7. Organizacja systemu ochrony zdrowia w Polsce w ujęciu historycznym.
8. Aktualny stan prawno-organizacyjny polskiego systemu ochrony zdrowia.
9. Organizacja opieki zdrowotnej nad wybranymi grupami ludności (ratownictwo medyczne,
opieka nad matką i dzieckiem, choroby społeczne).
10. Programy ochrony zdrowia w Polsce i Unii Europejskiej.
Metody nauczania:
1. wykład problemowy
2. wykład informacyjny
3. dyskusja dydaktyczna
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- podstawowe pojęcia i definicje z zakresu zarządzania, ekonomiki, marketingu i organizacji
ochrony zdrowia,
- zagroŜenia wynikające z nieracjonalnych rozwiązań organizacyjnych i finansowania ochrony
zdrowia,
rozumieć :
- uwarunkowania ekonomiczne i organizacyjne w ochronie zdrowia,
- cele i zadania systemów ochrony zdrowia
umieć :
- dokonywać analizy rozwiązań prawnych i organizacyjnych w celu podejmowania ulepszeń
organizacyjnych.
Warunki zaliczenia : zaliczenie z oceną
Literatura :
1. Kulik T.B., Latalski M. (red.) Zdrowie Publiczne. Akademia Medyczna, Lublin 1999.
2. „Problemy medycyny społecznej”
3. „Zdrowie Publiczne”
74
11.3. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE :
Przedmiot: Podstawy pielęgniarstwa Kod przedmiotu
PIEL.PPIEL.KRISI,II.RIISIII,14
Nazwa przedmiotu Podstawy pielęgniarstwa Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 14 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – I, semestr – I, semestr II
Rok - II, semestr III Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela, zajęcia
praktyczne, praktyki zawodowe Rodzaj zaliczenia Zaliczenie z oceną, egzamin Prowadzący zajęcia teoretyczne
dr hab. n. hum. BoŜena Urbanek, mgr Barbara Wilga, wykładowcy prowadzący pracownię umiejętności
Koordynator przedmiotu Mgr Barbara Wilga Autor programu: dr hab. n. hum. BoŜena Urbanek, mgr Barbara Wilga, mgr Agnieszka Bukowska Wymiar godzinowy: zajęcia teoretyczne – 485 godzin – 14 ECTS, w tym:
- wykłady - 65 godzin – 3 ECTS, - ćwiczenia - 210 godzin – 4 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 10 godzin – 1 ECTS, - zajęcia praktyczne – 80 godzin – 2 ECTS, - praktyka zawodowa – 120 godzin – 4 ECTS
Podstawy pielęgniarstwa Autor programu – mgr Barbara Wilga Wymiar godzinowy: 70 godzin – 4 ECTS, w tym:
- wykłady – 50 godzin – 2 ECTS, - ćwiczenia - 10 godzin – 1 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 10 godzin – 1 ECTS
Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu:
- zapoznanie studentów z teoretycznymi podstawami pielęgniarstwa i pielęgnowania,
- przedstawienie zakresu i charakteru opieki pielęgniarskiej jaką moŜna zaproponować róŜnym
kategoriom odbiorców usług pielęgniarskich.
Tematyka wykładów:
1. Uwarunkowania historyczne i społeczne oraz kierunki rozwoju pielęgniarstwa.
2. Pielęgniarstwo i jego istota, pielęgniarstwo jako zawód, profesja, nauka i sztuka.
75
3. Definiowanie pielęgnowania. Pomaganie i wsparcie w pielęgnowaniu.
4. Pacjent jako odbiorca usług pielęgniarskich, prawa pacjenta.
5. Opieka, formy opieki, opiekuńczość a pielęgnowanie, potrzeby.
6. Teorie pielęgniarstwa (F. Nightingale, D. Orem, C. Roy, J. Watson).
7. Nowe kierunki w praktyce pielęgniarskiej (opieka długoterminowa, paliatywna, pielęgniarstwo
rodzinne, promocja zdrowia).
8. Organizacje i stowarzyszenia zawodowe.
9. Rola i funkcje zawodowe pielęgniarki.
Metody nauczania;
1. wykład informacyjny
2. wykład problemowy
3. dyskusja dydaktyczna
Tematyka ćwiczeń :
1. Pielęgnowanie zindywidualizowane – proces pielęgnowania.
2. Standardy jako wyznaczniki jakości opieki pielęgniarskiej.
3. Pielęgniarska ocena stanu zdrowia pacjenta.
4. Zakres samodzielnych świadczeń pielęgniarki w świetle regulacji prawnych w Polsce.
5. Działania profilaktyczne pielęgniarki w opiece nad pacjentem z ograniczonym zakresem
wydolności samoobsługowej.
6. Udział pielęgniarki w procesie diagnozowania, leczenia i rehabilitacji.
Metody nauczania:
1. seminarium
2. studium przypadku
3. dyskusja dydaktyczna
Wyniki nauczania:
Student na poziomie licencjatu powinien :
znać:
- podstawowe pojęcia związane z pielęgniarstwem i pielęgnowaniem,
- czynniki warunkujące rozwój zawodu pielęgniarskiego,
- metody pracy pielęgniarki,
- zadania pielęgniarki w opiece nad podopiecznym, modele opieki.
76
rozumieć:
- istotę opieki holistycznej,
- wieloetapowość procesu pielęgnowania, cykliczność, logiczność i następstwa czasowe
pomiędzy etapami,
- znaczenie dla rozwoju zawodowego konieczności korzystania z wiedzy teoretycznej dla
potrzeb praktyki pielęgniarskiej
umieć:
- zastosować w praktyce wybrane elementy załoŜeń teoretycznych i umiejętności,
- wskazać róŜnice i podobieństwa pomiędzy wybranymi podejściami teoretycznymi
i rozwiązaniami praktycznymi.
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie pozytywnej oceny z pracy kontrolnej
w pierwszym i drugim semestrze oraz zdanie egzaminu z całości materiału programowego
(wykłady, ćwiczenia zajęcia bez udziału nauczyciela) w drugim semestrze
Zajęcia bez udziału nauczyciela Autor programu – mgr Barbara Wilga Wymiar godzinowy: 10 godzin - 1 ECTS Cel zajęć:
1. Rozszerzenie i pogłębienie wiedzy z zakresu teoretycznych podstaw pielęgniarstwa
2. Przygotowanie i wdroŜenie do samodzielnego planowania i realizowania zadań zawodowych
3. Ukształtowanie i ugruntowanie odpowiedzialności za własne umiejętności i skutki
prezentowanej postawy zawodowej
Zagadnienia do zajęć bez udziału nauczyciela:
1. Rola pielęgniarki w opiece nad zdrowiem:
- historyczne i społeczne uwarunkowania rozwoju pielęgniarstwa, przegląd literatury,
- holizm i holistyczne podejście do podmiotu opieki – omówienie znaczenia w medycynie
i pielęgniarstwie na podstawie dostępnych artykułów prasowych,
- pomaganie i asystowanie jako istota nowoczesnego pielęgnowania, prezentacja własnych
przemyśleń,
- opieka profesjonalna a zakres kompetencji i odpowiedzialności zawodowej pielęgniarki w
świetle przepisów prawnych,
- pielęgnowanie tradycyjne a nowoczesne, samodzielność zawodowa, analiza i ocena własnych
umiejętności.
2. Udział pielęgniarki w procesie diagnozowania, leczenia i rehabilitacji:
- pielęgnowanie cięŜko chorego,
- sposoby oceny stopnia zagroŜenia odleŜynami stosowane w praktyce pielęgniarskiej.
77
Literatura obowi ązkowa:
1. Ciechaniewicz W. (red.), Pielęgniarstwo – ćwiczenia. PZWL, Warszawa 2001
2. Collins S., Parker E., Podstawy pielęgniarstwa. Propedeutyka. PZWL, Warszawa 1995
3. Huber A. Karask – Kreuzinger B., Jobin – Howald U., Kompendium pielęgniarstwa. PZWL,
Warszawa 1996
4. Zahradniczek K. (red.), Pielęgniarstwo. PZWL, Warszawa 2004
Pracownia umiejętności pielęgniarskich Autor programu: mgr Agnieszka Bukowska Wymiar godzinowy: 200 godzin – 3 ECTS, w tym: - ćwiczenia - 200 godzin, semestr I - 100 godzin, semestr II - 100 godzin Cele dydaktyczno – wychowawcze:
- opanowanie wiedzy, technik pielęgnowania człowieka zdrowego i chorego.
- nabycie umiejętności pielęgnowania człowieka zdrowego i chorego.
- ukształtowanie postawy nowoczesnej pielęgniarki
Treści kształcenia:
Tematyka ćwiczeń:
1. Wprowadzenie do zajęć w pracowni umiejętności pielęgniarskich. Omówienie zasad
BHP, regulaminu pracowni i programu w zakresie: podstaw pielęgniarstwa i pracowni
umiejętności pielęgniarskich, w pierwszym i drugim semestrze. Przedstawienie zasad
zaliczania zajęć i zabiegów oraz zaliczenia końcowego w semestrze I i II.
2. Zapoznanie z podstawowymi wiadomościami dotyczącymi opatrywania ran: rodzaj
materiałów opatrunkowych, rodzaje opatrunków, zasady obowiązujące przy
opatrywaniu ran.
3. Technika zakładania opatrunków na kończynę górną i dolną, klatkę piersiową, brzuch i
głowę.
4. Przygotowanie łóŜka dla pacjenta, wyposaŜenie łóŜka szpitalnego, higiena łóŜka i
otoczenia.
5. Wprowadzenie i wyprowadzenie pacjenta z łóŜka.
6. Technika słania łóŜka pustego przez jedną i dwie pielęgniarki.
7. Technika słania łóŜka z pacjentem przez jedną i dwie pielęgniarki.
8. Technika zmiany bielizny pościelowej na łóŜku pustym i na łóŜku z pacjentem przez
jedną i dwie pielęgniarki
9. Higiena całego ciała u człowieka zdrowego i chorego, cele i zasady oraz technika
toalety całego ciała u cięŜko chorego w łóŜku i w wannie.
78
10. Toaleta jamy ustnej, technika i zasady wykonywania u człowieka zdrowego i cięŜko
chorego, nieprzytomnego.
11. Higiena głowy i włosów. Cele, zasady i technika mycia głowy w rynience, inne
techniki.
12. Zmiana bielizny osobistej. Cele, zasady i technika zmiany bielizny u pacjentów
nieprzytomnych oraz pozostających w pozycjach przymusowych.
13. Pomiary stosowane w ocenie stanu zdrowia człowieka: cięŜar ciała, wzrost, temperatura,
oddech, tętno, ciśnienie tętnicze krwi.
14. Ocena stanu powłok skórnych pacjenta i jego świadomości oraz aktywności.
15. Ocena wzroku i słuchu.
16. Pomoc w utrzymaniu aktywności ruchowej pacjenta. Pozycje ułoŜeniowe, ćwiczenia
bierne i czynne, techniki i metody przemieszczania pacjenta (z udziałem aparatury i
sprzętu).
17. Metody i techniki stosowane w profilaktyce odleŜyn i odparzeń, metody oceny
zagroŜenia odleŜynami.
18. Cel, metody i techniki stosowania zabiegów przeciwzapalnych. Stosowanie ciepła,
zimna, kąpiele ochładzające, lecznicze, naświetlanie lampą Solux.
19. Cel, zasady i technika stawiania baniek bezogniowych i ogniowych.
20. Metody wspomagające wentylację płuc, ćwiczenia oddechowe, drenaŜ złoŜeniowy,
toaleta drzewa oskrzelowego, pobieranie plwociny i wymazów, pomiar pojemności
oddechowej płuc.
21. Drogi podawania leków, zasady i techniki podawania leków. Przygotowanie tacy i
wózka z lekami, rozkładanie leków.
22. Zasady podawania leków przez błony śluzowe i i układ pokarmowy.
23. Podawanie leków przez układ oddechowy: leki wziewne, inhalacje, tlenoterapia.
24. Stosowanie leków przez skórę.
25. Zabiegi pielęgnacyjne w obrębie oka i ucha, stosowanie kropli i maści.
26. Przygotowanie zestawu do iniekcji, zasady, technika i wykonywanie wstrzyknięć
domięśniowych, dobór miejsca wkłucia, obliczanie dawek leków.
27. Wstrzyknięcia podskórne, zasady podawania insuliny, nowoczesne metody podawania
insuliny.
28. Wstrzyknięcia śródskórne, zasady i technika, próby uczuleniowe.
29. Podawanie leków przez porty, zasady pielęgnacji miejsc wkłucia.
30. Pobieranie krwi do badań – zasady i technika wykonania. Oznaczanie odczynu
Biernackiego.
31. Oznaczanie cukru we krwi za pomocą glukometru.
32. Kroplowy wlew doŜylny – zasady i technika wykonania.
79
33. Zasady podawania krwi i płynów krwiopochodnych, zgodnie z obowiązującymi
procedurami prawnymi.
34. Pomoc pacjentowi w zakresie odŜywiania. Technika Ŝywienia doustnego, karmienia
pacjenta, technika odŜywiania przez sondę i przetokę.
35. Pomoc pacjentowi w zakresie wydalania. Zakładanie rurki doodbytniczej. Enema u
dorosłego i dziecka, zasady i technika wykonania wlewu doodbytniczego.
36. Zasady i technika zakładania oraz wymiany worka stomijnego.
37. Pobieranie materiału do badań z odbytu, cele , zasady i technika.
38. Pobieranie moczu do badania, cele, zasady i technika. Pomoc pacjentowi w wydalaniu
moczu, zabiegi prowokacyjne.
39. Cewnikowanie pęcherza moczowego przez jedną i dwie pielęgniarki.
40. Jałowe mycia krocza, płukanie pochwy.
41. Zgłębnikowanie Ŝołądka i dwunastnicy. Zasady, technika wykonania.
42. Płukanie Ŝołądka. Nakłucie jamy opłucnej, brzusznej, mostka – udział i rola
pielęgniarki.
43. Przygotowanie narzędzi i materiału opatrunkowego do sterylizacji, metody i techniki
sterylizacji, kontrola skuteczności sterylizacji.
44. Techniki mycia rąk – cel i zasady. Zakładanie sterylnych rękawiczek i sterylnego
fartucha chirurgicznego. Przygotowanie stolika opatrunkowego – udział i rola
pielęgniarki w opatrywaniu ran. Rodzaje opatrunków.
45. Udział pielęgniarki w zakładaniu i zdejmowaniu szwów, zakładaniu i zdejmowaniu
opatrunków gipsowych.
46. Pielęgnacja dziecka. Metody i techniki oraz zasady obowiązujące pielęgniarkę: kąpiel,
przewijanie, karmienie, pomiary cięŜaru i długości ciała, obwodu główki, siatki
wentylowe.
47. Karmienie dziecka przez zgłębnik, lewatywa u dziecka.
48. Zasady higieny dziecka i otoczenia w warunkach szpitalnych i domowych.
WyposaŜenie pokoju dziecka, łóŜeczka. Karmienie dziecka, ubieranie dziecka.
49. Badanie fizykalne człowieka dorosłego – rola i zadania pielęgniarki, dokumentowanie
informacji dotyczących stanu pacjenta.
50. Podsumowanie i ocena na koniec kaŜdego semestru.
Metody kształcenia:
1. pogadanka
2. pokaz
3. ćwiczenia pod nadzorem nauczyciela\
4. ćwiczenia utrwalające
5. dyskusja dydaktyczna.
80
Wyniki kształcenia:
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- cele i zasady wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych oraz ich powikłania
- przeciwwskazania do wybranych zabiegów pielęgnacyjnych
umieć:
- wykonywać zabiegi pielęgnacyjne zgodnie z nowoczesną wiedzą medyczną i techniką medyczną
rozumieć:
- cel, zasady wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych.
Metody oceny:
- obserwacja studenta podczas ćwiczeń w aspekcie aktywności na zajęciach oraz samodzielnego
wykonywania zabiegów i ćwiczeń utrwalających,
- ocena odpowiedzi ustnych, pisemnych, testów
Warunki zaliczenia:
- obecność na wszystkich zajęciach, aktywność studenta w trakcie zajęć,
- pozytywne oceny końcowe i cząstkowe,
- zaliczenie końcowe na ocenę pierwszego i drugiego semestru.
Literatura : 1. Ciechaniewicz W. (red), Pielęgniarstwo ćwiczenia, T. 1i2 Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 2001.
2. Dulny G., Lejbrandt (red), Higiena w placówkach opieki medycznej – fachowy poradnik
dla zarządzających placówkami opieki medycznej oraz lekarzy, Wydawnictwo Verlag
Dashofer Sp. Z o.o., Warszawa 2003.
3. DzierŜanowska D., ZakaŜenia szpitalne, wydawnictwo ? - media press.
4. Zahradniczek K. (red i zespół), Podstawy pielęgniarstwa, , T 1, T 2, Lublin 2004.
5. Opatrunki, podręczniki do decyzji nauczyciela prowadzącego ćwiczenia.
6. Górajek J.; Proces pielęgnowania, skrypt AM w Lublinie.
7. Pielęgniarstwo - Nursing.
81
Przedmiot : Podstawy pielęgniarstwa Autor programu: mgr Agnieszka Bukowska, mgr Barbara Wilga
Zajęcia praktyczne - 80 godzin – 2 ECTS
Cele dydaktyczno – wychowawcze:
1. Kształtowanie prawidłowych postaw zawodowych: opiekuńczości, wraŜliwości,
Ŝyczliwości i troski o podopiecznego.
2. Kształtowanie umiejętności dokumentowania opieki pielęgniarskiej.
3. Doskonalenie umiejętności w zakresie wykonywania funkcji pielęgnacyjnych.
4. Kształtowanie umiejętności funkcji opiekuńczej, rehabilitacyjnej, leczniczej,
diagnostycznej i promocji zdrowia.
5. Kształtowanie umiejętności organizowania pracy własnej oraz współpracy w
zespole.
6. Poznanie technik pracy pielęgniarskiej z pacjentem w róŜnym stanie zdrowia, o
róŜnym poziomie samodzielności w zakresie samoobsługi, w róŜnych miejscach jego
pobytu w lecznictwie stacjonarnym.
7. Kształtowanie umiejętności doboru metod i technik pielęgnacyjnych, zgodnych ze
stanem pacjenta i warunkami pracy.
Treści kształcenia:
1. Komunikowanie się z podopiecznym, jego rodziną i innymi pracownikami
medycznymi.
2. Obserwacja pacjenta, wywiad, analiza dokumentacji, zbieranie danych o pacjencie.
Próba postawienia diagnozy pielęgniarskiej.
3. Ocena stanu podopiecznego, wyłonienie problemów pielęgnacyjnych.
4. Wykonywanie zabiegów higienicznych – dobór metod i technik zgodnych ze stanem
pacjenta i warunkami pracy.
5. Ocena i techniki wykonania pomiarów podstawowych parametrów Ŝyciowych:
temperatura ciała, oddech, tętno, ciśnienie tętnicze krwi.
6. Zapewnienie pacjentowi wygody, wypoczynku, uruchamianie i usprawnianie,
pozycje ułoŜeniowe.
7. Dostarczanie pokarmów i płynów: przygotowanie pacjenta do karmienia, pomoc w
karmieniu, karmienie pacjenta z uwzględnieniem jego stanu zdrowia, podawanie
płynów do picia w zaleŜności od stopnia samoobsługi pacjenta.
8. Zabiegi higieniczne: toaleta ciała, głowy, jamy ustnej, podmywanie.
9. Zmiana bielizny pościelowej i osobistej, higiena otoczenia pacjenta.
10. Usprawnianie ruchowe: siadanie , pionizacja, nauka samoobsługi.
11. Prowadzenie rehabilitacji przyłóŜkowej.
82
Metody kształcenia:
1. ćwiczenia pod nadzorem nauczyciela
2. seminarium
3. pogadanka
4. dyskusja dydaktyczna
5. inscenizacja
Wyniki kształcenia:
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- cele, zasady i techniki wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych, ewentualnych powikłań i
przeciwwskazań,
umieć:
- wykonywać zabiegi pielęgnacyjne zgodnie z nowoczesną wiedza medyczną
rozumieć:
- wskazania do wykonywania poszczególnych zabiegów pielęgnacyjnych oraz ich zasady.
Metody oceny: obserwacja studenta podczas wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych, ocena
odpowiedzi ustnych, pisemnych, testów.
Warunki zaliczenia: obecność na zajęciach, aktywność w trakcie zajęć, pozytywne oceny
cząstkowe i końcowe, zaliczenie końcowe na ocenę.
Literatura :
1. Ciechaniewicz W. (red): Pielęgniarstwo. Ćwiczenia. T. 1 i 2, PZWL, Warszawa 2006
2. Collins S., Parker E. (red): Podstawy pielęgniarstwa. Propedeutyka. PZWL, Warszawa
1994
3. Dison N.: Technika zabiegów pielęgniarskich. PZWL, Warszawa 1985
4. Huber A., Karasek - Kreutzinger B., Jobin - Howald U.: Kompendium pielęgniarstwa.
PZWL, Warszawa 1995
5. Ślusarska B., Zarzycka D., Zahradniczek K.: Podstawy pielęgniarstwa. Czelej, Lublin 2004
6. Zahradniczek K.: Wprowadzenie do pielęgniarstwa. Podręcznik dla szkół medycznych.
PZWL, Warszawa 1999
83
Przedmiot : Podstawy pielęgniarstwa Autor programu: mgr Agnieszka Bukowska, mgr Barbara Wilga Praktyka zawodowa - 120 godzin – 4 ECTS
Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu : 1. Zastosowanie wiedzy teoretycznej z podstaw pielęgniarstwa w praktyce zawodowej w opiece
nad pacjentem.
2. Uczestniczenie w zadaniach realizowanych przez pielęgniarki w zespole terapeutycznym.
3. Utrwalenie i doskonalenie umiejętności kształtowanych w pracowni umiejętności pielęgniarskich
w warunkach pobytu pacjenta w oddziale szpitalnym.
Treści kształcenia :
Praktyka zawodowa realizowana pod kierunkiem pielęgniarki odcinkowej w danej placówce
polegać będzie na utrwalaniu i doskonaleniu umiejętności z grupy:
a) działań opiekuńczych:, golenie pacjenta, higieniczne mycie rąk, karmienie cięŜko chorych,
karmienie przez sondę i przetokę, mycie głowy, nacieranie i oklepywanie chorego, pielęgnacja
jamy ustnej, słanie łóŜka bez pacjenta, słanie łóŜka z pacjentem, wykonywanie kąpieli chorego
w łóŜku, wykonywanie toalety chorego w łóŜku, wykonywanie toalety krocza, zakładanie
czepca przeciwwszawiczego, zmiana bielizny osobistej pacjentowi leŜącemu, zmiana bielizny
pościelowej (łóŜko puste), zmiana bielizny pościelowej z pacjentem w łóŜku
b) działań diagnostycznych: pobieranie kału do badania, pobieranie krwi do badania, pobieranie
moczu do badania, pobieranie wymazów z nosa, gardła oraz plwociny do badania, pomiar i
dokumentowanie diurezy, pomiar i dokumentowanie temperatury, pomiar i dokumentowanie
tętna, ciśnienia tętniczego krwi, pomiar i dokumentowanie wzrostu i masy ciała
c) działań terapeutycznych: podawanie leków do nosa, podawanie leków do oka, podawanie leków
do ucha, podawanie leków doodbytniczo, podawanie leków doustnie (u dziecka i dorosłego),
podawanie leków drogą domięśniową, podawanie leków drogą doŜylną, podawanie leków drogą
podskórną, podawanie leków drogą wziewną, podawanie płynów i leków przy uŜyciu pompy
infuzyjnej, podawanie tlenu, toaleta drzewa oskrzelowego, stosowanie kompresów i okładów,
wykonywanie kroplowego wlewu doodbytniczego, wykonywanie kroplowego wlewu
doŜylnego, wykonanie lewatywy u dorosłego, wykonywanie prób śródskórnych, bandaŜowanie
głowy, bandaŜowanie klatki piersiowej i brzucha, bandaŜowanie kończyn, zakładanie chusty
trójkątnej na róŜne okolice ciała
d) działań usprawniających: przenoszenie pacjenta bez uŜycia sprzętu, przenoszenie pacjenta z
uŜyciem sprzętu, stosowanie drenaŜu ułoŜeniowego, stosowanie gimnastyki oddechowej,
układanie pacjenta w określonych pozycjach ciała / stosowanie udogodnień, wykonywanie
ćwiczeń czynnych i biernych.
84
Metody nauczania:
1. seminarium
2. praca z ksiąŜką
3. studium przypadku
4. inscenizacja
5. dyskusja dydaktyczna
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
1. Ciechaniewicz W. (red): Pielęgniarstwo. Ćwiczenia. PZWL, Warszawa 2000
2. Collins S., Parker E. (red): Podstawy pielęgniarstwa. Propedeutyka. PZWL, Warszawa 1994
3. Dison N.: Technika zabiegów pielęgniarskich. PZWL, Warszawa 1985
4. Huber A., Karasek - Kreutzinger B., Jobin - Howald U.: Kompendium pielęgniarstwa. PZWL,
Warszawa 1995
5. Ślusarska B., Zarzycka D., Zahradniczek K.: Podstawy pielęgniarstwa. Czelej, Lublin 2003
6. Zahradniczek K.: Wprowadzenie do pielęgniarstwa. Podręcznik dla szkół medycznych. PZWL,
Warszawa 1999
85
Przedmiot: Filozofia i etyka zawodu pielęgniarki Kod przedmiotu PIEL.FILET.KRISI4
Nazwa przedmiotu Filozofia i etyka zawodu pielęgniarki Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 4 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – I, semestr – I Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela Rodzaj zaliczenia Egzamin Prowadzący zajęcia teoretyczne
Dr n. hum. Urszula KrzyŜanowska - Łagowska
Koordynator przedmiotu Dr n. hum. Urszula KrzyŜanowska - Łagowska Autor programu : dr n. hum. Urszula Krzy Ŝanowska – Łagowska Wymiar godzinowy: 90 godzin – 4 ECTS w tym:
- wykłady – 55 godzin - 1,5 ECTS, - ćwiczenia – 20 godzin – 1,5 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 15 godzin – 1 ECTS.
Filozofia: Autor programu : dr n. hum. Urszula Krzy Ŝanowska – Łagowska Wymiar godzinowy: 55 godzin – 3 ECTS, w tym:
- wykłady - 30 godzin - 1 ECTS, - ćwiczenia 10 godzin – 1 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 1 ECTS
Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu :
- zapoznanie z filozoficzną wiedzą o świecie i człowieku,
- przedstawienie róŜnych poglądów filozoficznych i koncepcji człowieka,
- pokazanie róŜnych sposobów myślenia i poznawania rzeczywistości,
- nauczenie stosowania zasad etycznych w ludzkim postępowaniu.
Treści kształcenia :
1. Filozofia jako nauka.
2. Główne kierunki filozoficzne takie jak: humanizm, egzystencjalizm, personalizm,
fenomenologia, postmodernizm, holizm, feminizm, new age i ich znaczenie dla
pielęgniarstwa.
3. Materialność i niematerialność (dualizm, monizm, idealizm i materializm).
4. Pojęcia duszy i ciała w filozofii chrześcijańskiej.
5. Człowiek w myśli filozoficznej Zachodu (koncepcja behawiorystyczna, koncepcja
poznawcza, koncepcja psychodynamiczna) oraz w koncepcji K. Wilbera.
86
6. Człowiek w myśli filozoficznej Wschodu (buddyzm, hinduizm oraz w tradycji Tybetu).
7. Integralność człowieka w nowoczesnej myśli holistycznej.
8. MoŜliwości ludzkiego poznania w myśli naukowej (racjonalność, empiryzm) oraz
w poznaniu intuicyjnym, wewnętrznym.
9. Filozofia troski.
10. Filozofia i duchowość w medycynie i pielęgniarstwie.
Zajęcia bez udziału nauczyciela 1. Humanizm a pozytywizm.
2. Humanizm i nowoczesna toŜsamość.
3. Model filozofii Marksa: teoria alienacji istoty człowieczeństwa.
4. O pojęciu natury ludzkiej.
5. Transcendencja i pojmowalność.
6. Personalizm Karola Wojtyły.
7. Filozofia M. Heideggera o bycie i Byciu.
Metody nauczania:
1. wykład informacyjny
2. wykład problemowy
3. wykład konwersatoryjny
4. ćwiczenia
5. seminarium
6. dyskusja dydaktyczna
7. metoda przypadku
Wyniki nauczania:
Student na poziomie licencjata powinien :
znać:
- główne kierunki filozoficzne,
- filozoficzne podstawy pielęgniarstwa,
- poglądy filozoficzne róŜnych koncepcji człowieka,
- moŜliwości rozwojowe człowieka,
- wartość swojego człowieczeństwa oraz godność drugiej osoby.
87
rozumieć:
- wpływ myśli filozoficznej na styl Ŝycia człowieka,
- znaczenie podejścia filozoficznego w postępowaniu pielęgniarskim,
- człowieka jako bio – psycho – społeczno – duchowa jedność.
umieć:
- myśleć „filozoficznie”,
- poznawać siebie,
- rozwijać zdolności poznawania i rozumienia drugiego człowieka,
- budzić w sobie i innych miłość do Ŝycia.
Warunki zaliczenia: egzamin
Literatura :
1. Bocheński J.: Zarys historii filozofii. Kraków 1993
2. Gaarder J.:Świat Zofii. Warszawa 1995.
3. Człowiek i człowieczeństwo. Strategie bycia i stawania się człowiekiem red. H.
Romanowska – Łakomy, H. Kędzierska. Olsztyn 2002.
4. Kozielecki J.: Człowiek wielowymiarowy. Warszawa 1998.
5. Miś A.: Filozofia współczesna. Główne nurty. Warszawa 2006 s. 11 – 43, 65 – 86, 185 –
191; 89 100
6. Popkin R., H., Stroll A.: Filozofia. Poznań 1994
7. Stępień B.: Wstęp do filozofii. Lublin 2001
8. Taylor CH.: Humanizm a nowoczesna toŜsamość W: Człowiek w nauce współczesnej.
Kraków 2006 s. 123 – 173 ; R. Spaemann s. 105 – 121; E. Levinas s.175 – 187.
9. Rinpocze S.: Tybetańska księga Ŝycia i umierania. Warszawa 1995.
10. Wilber K.: Jeden Smak. Przemyślenia nad integralną duchowością. Warszawa 2002.
Etyka zawodu pielęgniarki: Autor programu : dr n. hum. Urszula Krzy Ŝanowska – Łagowska Wymiar godzinowy: 35 godzin – 1 ECTS, w tym:
- wykłady - 25 godzin - 0,5 ECTS, - ćwiczenia - 10 godzin – 0,5 ECTS
Cele wychowawczo – dydaktyczne przedmiotu:
Przygotowanie studenta do:
1. pojmowania człowieka jako istoty wielowymiarowej zdolnej do rozwoju moralnego,
2. rozumienia dobra i zła w znaczeniu aksjologicznym,
3. rozumienia dylematów etycznych współczesnego świata,
88
4. rozpoznawania dylematów etycznych w pracy pielęgniarki,
5. ponoszenia odpowiedzialności zawodowej.
Treści kształcenia:
1. Wprowadzenie w zagadnienia etyczne.
2. Etyka jako nauka.
3. Główne teorie etyczne.
4. Człowiek jako podmiot moralności.
5. Wprowadzenie w tematykę norm, ocen i wartości,
6. Aksjologia, deontologia i aretologia pielęgniarska,
7. odpowiedzialność zawodowa pielęgniarki świetle prawa i kodeksów etyki zawodowej
Tematyka wykładów: 1. Etyka jako nauka filozoficzno – normatywna.
2. Przedmiot materialny i formalny etyki.
3. Osoba ludzka jako podmiot uprawnień i obowiązków względem siebie.
4. Etyka relacji międzyosobowych.
5. Miłość i wolność w relacjach międzyosobowych.
6. Etyka społeczna.
7. Współczesne kierunki filozoficzno – społeczne.
8. Filozoficzne podstawy etyki pielęgniarskiej.
9. Człowiek jako podmiot moralności.
10. Rozwój moralny człowieka.
11. Wartości, normy i oceny moralne.
12. Etyka w pielęgniarstwie - rys historyczny.
13. Aksjologia pielęgniarstwa.
14. Deontologia pielęgniarstwa.
15. Aretologia pielęgniarstwa.
16. Dylematy etyczne pielęgniarek.
17. Odpowiedzialność zawodowa pielęgniarki.
Treści kształcenia:
1. Aksjologiczny status praw i obowiązków osoby względem swojego ciała, umysłu, Ŝycia
uczuciowego i Ŝycia duchowego.
2. Etos pielęgniarski i jego składniki.
3. Etyczne obowiązki pielęgniarki względem chorego, zdrowego, współpracowników i zawodu.
4. Etyczne obowiązki pielęgniarki w regulacjach międzynarodowych.
89
Tematyka ćwiczeń:
1. Zawód, czy powołanie. Jestem etyczna, co to znaczy?
2. Prawa i obowiązki osoby ludzkiej względem siebie jako całości.
3. Etos zawodu pielęgniarki. Składniki etosu. Wzory osobowe.
4. Składniki Kodeksu Etyki Zawodowej Pielęgniarki i PołoŜnej Rzeczpospolitej Polskiej.
5. Składniki Kodeksu Międzynarodowej Rady Pielęgniarek.
Metody nauczania:
1. wykład informacyjny
2. wykład problemowy
3. wykład konwersatoryjny
4. ćwiczenia
5. dyskusja dydaktyczna
6. burza mózgów
7. metoda przypadków
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien
znać:
- definicje etyki, moralności, etosu zawodowego,
- znać etapy rozwoju moralnego człowieka,
- znać filozoficzne podstawy etyki pielęgniarskiej,
- znać tematykę aksjologii, deontologii i aretologii pielęgniarskiej
- znać składniki Kodeksu Etyki Zawodowej PiP.
rozumieć:
- człowieka jako istotę bio - psycho – społeczno – duchową zdolną do stałego rozwoju
moralnego,
- główne koncepcje etyczne takie jak: etyka troski, etyka spolegliwego opiekuna, psychologiczna
etyka logoterapii, egzystencjalna etyka społecznej komunikacji, etyka personalizmu,
- znaczenie wartości takich jak: prawda, miłość, wolność oraz wartość Ŝycia i zdrowia w pracy
pielęgniarki,
- znaczenie własnego rozwoju moralnego i odpowiedzialności w swojej pracy.
umieć:
- wyraŜać szacunek dla człowieka i tolerancję dla jego systemu wartości,
- odróŜniać normy moralne od norm prawnych,
- przestrzegać praw pacjenta,
- korzystać z Kodeksu Etyki Zawodowej przy rozwiązywaniu dylematów etycznych,
90
- ponosić odpowiedzialność za własne słowa i czyny zgodnie z zasadami etycznymi zawodu,
- wspierać swój własny rozwój moralny.
Warunki zaliczenia przedmiotu: egzamin Literatura:
1. Bartoszek A.: Człowiek w obliczu cierpienia i umierania. Moralne aspekty opieki
paliatywnej.Katowice.2000
2. Dunn P.,H.: Etyka dla lekarzy, pielęgniarek i pacjentów. Tarnów 1997
3. Etyka w pracy pielęgniarskiej. Podręcznik dla pielęgniarskich studiów licencjackich. Red.
I. Wrońska, J. Mariański. Lublin 2002.
4. Fukuyama F.: Koniec człowieka. Konsekwencja rewolucji biotechnologicznej. Kraków
2004
5. KrzyŜanowska Łagowska U.: Wartości duchowe w etosie pielęgniarskim. Kraków 2005.
6. Ślipko T.: Granice Ŝycia – dylematy współczesnej bioetyki. Kraków 1994
7. Ślipko T.: Zarys etyki ogólnej. Kraków 2004.
8. Ślipko T.: Zarys etyki szczegółowej. Kraków 2005.
9. Wrońska I.: Mariański. Wartości Ŝyciowe młodzieŜy na przykładzie szkół pielęgniarskich.
Lublin 1999
10. Wrońska I.: Wybrane zagadnienia z etyki pielęgniarstwa. Warszawa 1999
91
12. PRZEDMIOTY II-GO ROKU STUDIÓW 12.1. PRZEDMIOTY OGÓLNE Przedmiot: Język angielski – vide : przedmioty I - szego roku studiów Przedmiot: Technologie Informacyjne Kod przedmiotu
PIEL.TINF.ORIISIII2
Nazwa przedmiotu Technologie Informacyjne Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 2 ECTS Rodzaj przedmiotu Ogólny Okres realizacji przedmiotu Rok – II, semestr – III, Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia Rodzaj zaliczenia Egzamin Prowadzący zajęcia teoretyczne
mgr Barbara Jank
Koordynator przedmiotu mgr Barbara Jank Autor programu: mgr Barbara Jank Wymiar godzinowy: – 30 godzin – 2 ECTS, w tym:
- wykłady – 10 godzin – 1 ECTS, - ćwiczenia – 20 godzin – 1 ECTS
Cele dydaktyczno-wychowawcze:
- zapoznanie studentów z narzędziami, metodami, technikami i tendencjami rozwojowymi TI w
szeroko rozumianej słuŜbie zdrowia,
- rozwijanie umiejętności pracy w zespole z wykorzystaniem TI,
- wyposaŜenie studentów w podstawowe wiadomości dotyczące zastosowania TI w naukach
medycznych oraz praktyczne wykonywanie zadań na stanowiskach komputerowych,
- kształtowanie świadomości studentów, iŜ poprzez bieŜące doskonalenie swojej wiedzy
i umiejętności informatycznych będą aktywnymi uczestnikami społeczeństwa informacyjnego,
korzystającego z informacji, komunikacji, pozyskiwania wiedzy i prowadzenia transakcji przy
uŜyciu narzędzi teleinformatycznych,
- kształtowanie poŜądanych postaw etycznych w zakresie uŜytkowania oprogramowania
komputerowego i korzystania z sieci Internet
- wyposaŜenie studentów w wiedzę niezbędną do uzyskania Europejskiego Certyfikatu
Umiejętności Komputerowych - ECDL - European Computer Driving Licence
92
Treści kształcenia:
Tematyka wykładów:
1. Technologia informacyjna jako podstawowe narzędzie społeczeństwa informacyjnego.
2. Podstawowe pojęcia technologii informacyjnej.
3. Prawne, etyczne i ekonomiczne aspekty stosowania nowoczesnych technik
informacyjnych.
4. Wykorzystanie technologii informacyjnej w słuŜbie zdrowia.
5. Zasady bezpiecznego korzystania z technologii teleinformatycznych ze szczególnym
uwzględnieniem Internetu.
6. Kryteria doboru sprzętu i oprogramowania dla słuŜby zdrowia.
Tematyka ćwiczeń:
1. Zapoznanie się z infrastruktur ą informatyczną pracowni komputerowej:
− przydział uprawnień do zasobów znajdujących się na komputerze lokalnym i istniejącym w
sieci,
− omówienie zasad pracy w pracowni komputerowej,
− sprawdzenie parametrów zestawu komputerowego i istniejącego oprogramowania pod
kątem przydatności dla pracownika słuŜby zdrowia,
− załoŜenie własnych kont poczty elektronicznej przez studentów do komunikacji
z prowadzącym ćwiczenia,
− komunikacja elektroniczna między studentami i prowadzącym zajęcia,
− zapoznanie się studentów z Państwową WyŜszą Szkołą Zawodową w Ciechanowie poprzez
odwiedzenie jej strony WWW.
2. Edycja pism, tworzenie szablonów dokumentów oraz obsługa korespondencji seryjnej:
− tworzenie i formatowanie szablonu pism wychodzących z obiektu medycznego,
− tworzenie pism w korespondencji seryjnej,
− wstawianie tabel, obróbka elementów graficznych w tworzonych dokumentach,
− wysyłanie pocztą elektroniczną utworzonych pism do wybranych adresatów (prowadzącego
ćwiczenia).
3. Zaawansowane funkcje i moŜliwości arkusza kalkulacyjnego na przykładzie Excela: - sprawdzanie poprawności wprowadzanych danych medycznych,
- formatowanie warunkowe,
- ustawianie powiązań pomiędzy skoroszytami,
- warunkowe wykonywanie obliczeń,
- baza danych – filtrowanie, sumy pośrednie, tabele przestawne, statystyczna analiza danych
medycznych,
93
− praca z wieloma arkuszami, ochrona danych,
− makropolecenia,
− wysłanie drogą elektroniczną rozwiązywanych przykładów do prowadzącego ćwiczenia.
4. Przygotowanie raportu z zakresu pielęgniarstwa poparte prezentacją multimedialną
studium przypadku – (przykład raportu dla przełoŜonych wygłoszonego przed grupą na
ćwiczeniach popartego prezentacją multimedialną)
− analiza zebranego materiału z wybranych przedmiotów, ksiąŜek i Internetu,
− rozmieszczenie treści raportu w prezentacji,
− wstawianie obiektów graficznych, filmów, schematów, wykresów, tabel i pozostałych
obiektów multimedialnych do prezentacji,
− formatowanie wyglądu prezentacji,
− wygłoszenie raportu przed grupą na ćwiczeniach,
− wysłanie drogą elektroniczną prezentacji do prowadzącego ćwiczenia.
5. Przeprowadzenie analizy statystycznej wybranego zagadnienia medycznego
przy pomocy pakietu statystycznego
studium przypadku – (przykład analizy statystycznej przedstawionego zagadnienia
medycznego za pomocą pakietu statystycznego Statistica):
− przygotowanie i analiza danych statystycznych z zakresu medycyny,
− poznanie moŜliwości pakietu statystycznego,
− zapisanie zadania w pakiecie statystycznym Statistica,
− sporządzenie potrzebnych do analizy miar statystycznych i wykresów,
− interpretacja wyników,
− wysłanie drogą elektroniczną rozwiązywanych przykładów do prowadzącego ćwiczenia.
6. Tworzenie bazy danych i jej modyfikacja:
− tworzenie prostej bazy danych w MS Access dotyczącej obsługi pacjenta,
− modyfikacja danych,
− sporządzanie raportów,
− konstruowanie kwerend (zapytań) do bazy dotyczących wyszukiwania pacjentów wg
dowolnych kryteriów.
7. Źródła wiedzy medycznej w Internecie:
− wyszukiwanie informacji medycznych,
− korzystanie z list dyskusyjnych i forum,
− etykieta w korzystaniu z Internetu,
− przykłady aplikacji i baz medycznych,
94
− przykłady szkoleń w trybie e-learning,
− internet jako interaktywne medium XXI wieku,
− szanse i zagroŜenia.
Wyniki nauczania przedmiotu. Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
− praktyczne stosowanie typowych narzędzi informatycznych do przygotowania złoŜonych
tekstów, prezentacji, arkuszy obliczeniowych, prostych baz danych, opracowań
statystycznych zagadnień medycznych, biegłe posługiwanie się Internetem jako narzędziem
pozyskiwania informacji i komunikacji
rozumieć:
− znaczenie technik teleinformacyjnych w szeroko rozumianej słuŜbie zdrowia, oraz to, Ŝe
bezpieczeństwo informacji elektronicznej jest procesem, który zaleŜy od wszystkich
pracowników danej jednostki organizacyjnej.
umieć:
− prawidłowo realizować przy pomocy mikrokomputera podstawowe zadania obejmujące
zakresem Europejski Certyfikat Umiejętności Komputerowych - ECDL, takie jak:
pozyskiwanie i przetwarzanie informacji, edycję tekstów, wykorzystanie arkusza
kalkulacyjnego, obsługę baz danych, tworzenie prezentacji multimedialnych, pracę w sieci,
posługiwać się nowoczesnymi metodami i narzędziami informatyki w sferze zagadnień
medycznych.
Metody nauczania:
1. wykład informacyjny
2. wykład problemowy
3. ćwiczenia
4. dyskusja dydaktyczna
Warunki zaliczenia przedmiotu : egzamin
Literatura podstawowa:
1. Praca zbiorowa, Komplet siedmiu podręczników o nazwie Europejski Certyfikat
Umiejętności moduły 1-7, Wydawnictwo MIKOM, Warszawa 2006.
95
Literatura uzupełniaj ąca:
1. J. Gołaczyński (red.), Prawne i ekonomiczne aspekty komunikacji elektronicznej,
,LexisNexis, Warszawa 2003
2. Microsoft, Mirosława Szymańska (red. prowadzący), Microsoft Office System 2003 krok po
kroku, Wydawnictwo RM, Warszawa 2004
3. Ulrich L.: Office 2000 Pl dla kaŜdego. Wyd. Helion, Gliwice 2000.
4. Holrorson M., Young M.: Podręcznik Microsoft Office 2000 Professional. Wyd. RM,
Warszawa 1999.
5. Głuszkowski T.: Arkusz kalkulacyjny w praktyce. Wydawnictwo Broker, Łódź 2000.
Portal edukacyjny Microsoftu http://office.microsoft.com/pl-pl/default.aspx oraz strony Internetowe dotyczące słuŜby zdrowia
96
12.2. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE
Przedmiot: Badanie fizykalne Kod przedmiotu
PIEL.BFIZ.PRIISIII2
Nazwa przedmiotu Badanie fizykalne Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 2 ECTS Rodzaj przedmiotu Podstawowy Okres realizacji przedmiotu Rok – II, semestr – III, Typ zajęć Ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela Rodzaj zaliczenia Zaliczenie z oceną Prowadzący zajęcia teoretyczne
mgr Maria Kołtun
Koordynator przedmiotu mgr Maria Koltun Autor programu: mgr Maria Kołtun, mgr Agnieszka Buk owska Wymiar godzinowy przedmiotu: 45 godzin – 2 ECTS, w tym:
- ćwiczenia – 30 godzin – 1 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela - 15 godzin – 1 ECTS
Cele dydaktyczno – wychowawcze przedmiotu:
- nabycie wiedzy w zakresie oceny stanu zdrowia pacjenta,
- opanowanie podstawowych umiejętności wywiadu i badania fizykalnego,
- zapoznanie z zasadami, metodami, technikami oraz kolejnością prowadzenia badania
fizykalnego i interpretacją uzyskanych wyników badania,
- kształtowanie postawy odpowiedzialności i zrozumienia w trakcie prowadzenia badania
fizykalnego.
Treści kształcenia:
1) Tematyka ćwiczeń:
1. Wprowadzeni e do problematyki badań fizykalnych.
2. Metody badania fizykalnego.
3. Badanie przedmiotowe i podmiotowe niemowląt i dzieci oraz osób dorosłych.
4. Ocena stanu ogólnego i psychicznego.
5. Ocena skóry i jej wytworów.
6. Badanie i ocena głowy i szyi.
7. Badanie klatki piersiowej: płuc , gruczołów piersiowych i serca.
8. Ocena układu krąŜenia: centralnego i obwodowego.
9. Ocena jamy brzusznej i jej narządów.
10.Ocena układu ruchu: mięśniowo- szkieletowego.
97
11.Ocena układu neurologicznego.
12.Ocena narządów zmysłów.
13.Weryfikacja wyników badania fizykalnego i podmiotowego.
Metody nauczania:
1.wykład problemowy
2.pokaz
3.studium przypadku
4.dyskusja dydaktyczna
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- znać podstawowe zasady i prawidłowość prowadzenia badania podmiotowego i
przedmiotowego człowieka dorosłego,
rozumieć:
- związek pielęgniarstwa z badaniem fizykalnym,
- istotę działań podejmowanych w ramach badania fizykalnego,
umieć:
- przeprowadzić całościowe badania pacjenta z uwzględnieniem właściwych metod , technik i
kolejności poszczególnych elementów badania oraz zinterpretować uzyskane wyniki badania
i udokumentować je,
- zapewnić warunki intymności i przejawiać postawę indywidualnego podejścia do pacjenta w
trakcie prowadzenia badania.
Warunki zaliczenia przedmiotu: sprawdzian pisemny, test, obecność na zajęciach. zaliczenie
z oceną po zakończeniu ćwiczeń, zadania pisemne w ramach zajęć bez udziału nauczyciela.
Zajęcia bez udziału nauczyciela
1 .Działania w zakresie wykonywania podstawowych pomiarów funkcji Ŝyciowych słuŜących
ocenie stanu pacjenta.
2. Analiza sytuacji zdrowotnej pacjenta na podstawie zgromadzonych informacji.
3. Badanie własnego tętna na tętnicy szyjnej, udowej, ramiennej, podkolanowej.
4. Badanie tętna ,oddechu i ciśnienia tętniczego krwi w stanie spoczynku i po
wysiłku- analiza porównawcza wyników.
98
Literatura :
1. Bates B., Bickley L ., Hoekelman R.: Wywiad i badanie fizykalne. Springer. PWN
Warszawa 1997,
2. Ciechaniewicz W. (red): Pielęgniarstwo. Ćwiczenia, PZWL, Warszawa 2002,
3. Dacre J., Kopełman P.: Badanie kliniczne, PZWL, Warszawa 2004,
4. Epstein O., Perkin G.D.: Badania kliniczne. Wyd. Czelej, Lublin 2001,
5. Gołąb B.,Traczyk W.Z.: Anatomia i fizjologia człowieka, PZWL, Warszawa 2002,
6. Kasety video: Badanie fizykalne.
7. Kokot F.: Choroby wewnętrzne , PZWL, Warszawa 2005,
8. Mary Ann Krisman- Scott, Elizabeth Blunt, Witek M.:materiały szkoleniowe,
9. Obuchowicz A.: Badanie podmiotowe w pediatrii, PZWL, Warszawa 2007,
Ocena stanu zdrowia i badanie fizykalne-Warszawa 1999,CKPPiP Zakopane 2001,
10. Rowiński W. , Dziak A.:Chirurgia dla pielęgniarek, PZWL, Warszawa 2002,
11. Ślusarska B., Zarzycka D., Zachradniczek K.(red.): Podstawy pielęgniarstwa. Tom I,II.
12. Tatoń J., Czech A.: Ogólna diagnostyka internistyczna. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 1991,
Wyd. Czelej, Lublin 2004,
13. Zahradniczek K.: Pielęgniarstwo. Podręcznik dla studiów medycznych, PZWL, Warszawa
2005,
99
Przedmiot : Radiologia Kod przedmiotu
PIEL.RAD.PRIISIV1
Nazwa przedmiotu Radiologia Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 1 ECTS Rodzaj przedmiotu Podstawowy Okres realizacji przedmiotu Rok – II, semestr – IV, Typ zajęć Wykłady Rodzaj zaliczenia Zaliczenie z oceną Prowadzący zajęcia teoretyczne
lek. Ireneusz Jurczak
Koordynator przedmiotu lek. Ireneusz Jurczak Autor programu : lek. med. Ireneusz Jurczak Wymiar godzinowy przedmiotu : - 30 godzin – 1 ECTS, w tym: wykłady – 30 godzin- 1 ECTS Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu:
- przekazanie wiedzy z zakresu metod radiologii i diagnostyki obrazowej,
- przekazanie wiedzy z zakresu zasad przygotowania chorego do badań radiologicznych,
- przekazanie wiedzy z zakresu prowadzenia badań radiologicznych,
- przekazanie wiedzy z zakresu opieki nad chorym po zabiegach radiologicznych.
Treści kształcenia:
1. Diagnostyka obrazowa.
2. Badania obrazowe wykonywane z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego,
ultradźwięków, jądrowego rezonansu magnetycznego, pierwiastków promieniotwórczych.
3. Środki kontrastowe wykorzystywane w diagnostyce obrazowej- rodzaje, sposoby
podawania, powikłania, postępowanie w przypadku wystąpienia skutków ubocznych.
4. Przygotowanie chorego do badań radiologicznych – udział pielęgniarki.
5. Diagnostyka radiologiczna – rodzaje, wskazania do badań radiologicznych.
6. Rola pielęgniarki w przeprowadzaniu badań obrazowych.
7. Zadania pielęgniarki w opiece nad chorym po zabiegach z zakresu radiologii zabiegowej.
8. Radiobiologia.
9. Radioterapia – rodzaje, wskazania, prowadzenie naświetlań, opieka nad chorym podczas ipo
radioterapii
10. Radioterapia – powikłania radioterapii, postępowanie z chorym po radioterapii.
11. Ochrona radiologiczna.
100
Metody nauczania:
1. wykład problemowy
2. dyskusja dydaktyczna
3. prezentacja wyników badań obrazowych
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- definicję diagnostyki obrazowej i jej miejsce w procesie rozpoznawania chorób,
- podstawowe działy diagnostyki obrazowej,
- zjawiska fizyczne leŜące u podstaw badań obrazowych,
- zadania pielęgniarki zatrudnionej w zakładzie diagnostyki obrazowej,
- terminologię uŜywaną podczas wykonywania badań,
- właściwości środków kontrastowych,
- rodzaje i metody prowadzenia zabiegów radiologicznych,
- definicję i rodzaje radioterapii,
rozumieć:
- istotę badań kontrastowych,
- znaczenie właściwego przygotowania chorego do badania,
- rolę pielęgniarki w prawidłowym przygotowaniu chorego do badania i opiece nad chorym po badaniu,
- zjawiska zachodzące w organizmie po napromienianiu,
- znaczenie ochrony przed promieniowaniem jonizującym,
umieć:
- zdefiniować środki kontrastowe i umieć je podzielić,
- omówić przygotowanie pacjentów do poszczególnych badań,
- omówić sposoby podawania środków cieniujących,
- scharakteryzować objawy niepoŜądane po zastosowaniu środków cieniujących,
- postępować w przypadku wystąpienia powikłań po podaniu środków
cieniujących,
- wymienić następstwa napromieniowania organizmu,
- wymienić skutki uboczne radioterapii i sposoby ich łagodzenia,
- wykorzystać środki ochrony radiologicznej.
Warunki zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną.
101
Literatura:
1. Daniel B., Pruszyński B.: Anatomia radiologiczna: Rtg, TK, MR, USG, Sc,
PZWL, WarszaWA 2005r.
2. Nigel R., Berman G.: Radiologia w stanach nagłych, Wydawnictwo Medyczne Urban &
Partner, Wrocław 2007r.
3. Pruszyński B. (red.): Radiologia: diagnostyka obrazowa, PZWL, Warszawa 2003r.
102
12.2. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE : Przedmiot : Promocja zdrowia Kod przedmiotu
PIEL.PROM.KRIISIII4
Nazwa przedmiotu Promocja zdrowia Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 4 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – II, semestr – III, Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela, zajęcia
praktyczne Rodzaj zaliczenia Egzamin, zaliczenie z oceną Prowadzący zajęcia teoretyczne
mgr Małgorzata Zagroba
Koordynator przedmiotu mgr Małgorzata Zagroba Autorzy programu : dr n. med. Janina Felińska, mgr Małgorzata Zagroba Wymiar godzinowy: 80 godzin – 4 ECTS, w tym: - wykłady - 30 godzin – 1,5 ECTS, - ćwiczenia - 15 godzin – 1 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 15 godzin – 0,5 ECTS - zajęcia praktyczne – 20 godzin – 1 ECTS
Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu :
- przygotowanie studenta do włączenia się – a w niektórych sytuacjach do inicjowania – realizacji
programów promocji zdrowia i profilaktyki skierowanych do róŜnych grup społecznych (rodzin,
społeczności lokalnych, grup zawodowych) i osób w róŜnym wieku (dzieci, młodzieŜy,
dorosłych, starszych)
- kształtowanie umiejętności analizowania problemów zdrowotnych na podstawie dostępnej
literatury i źródeł statystycznych oraz własnej ich obserwacji w miejscu pracy i zamieszkania,
- przygotowanie studenta do zastosowania w pracy pielęgniarki róŜnych metod oddziaływania
informacyjnego i wychowawczego ujętych w proces edukacji zdrowotnej,
Treści kształcenia :
Tematyka wykładów :
1. Rozwój promocji zdrowia na tle historycznym (światowe i polskie konferencje promocji
zdrowia, dokumenty w promocji zdrowia).
2. Promocja zdrowia w systemie opieki zdrowotnej.
3. Zachowania zdrowotne i czynniki kształtujące stan zdrowia. Ocena stanu zdrowia.
4. Programy promocji zdrowia i profilaktyki jako waŜne narzędzie promocji zdrowia.
103
5. Prezentacja wybranych programów promocji zdrowia, siedliskowe podejście w promocji
zdrowia.
6. Programy promocji zdrowia w wieku podeszłym.
7. Rodzina – szczególne miejsce promowania zdrowia.
8. Kompetencje i zadania pielęgniarki w promocji zdrowia.
9. Tworzenie koalicji na rzecz promocji zdrowia (pozyskiwanie do współpracy samorządów
lokalnych, mediów, organizacji pozarządowych i innych instytucji).
10. Edukacja zdrowotna jako narzędzie i waŜny element promocji zdrowia.
11. Podstawowe zagadnienia i pojęcia edukacji zdrowotnej (rys historyczny, definicje, aspekt
metodyczny).
12. Funkcje, cele i zasady edukacji zdrowotnej.
13. Wybrane modele edukacji zdrowotnej.
14. Metody, formy oddziaływania i pomoce metodyczno-poglądowe w edukacji zdrowotnej
oraz ich efektywność.
15. Warunki skuteczności edukacji zdrowotnej.
Tematyka ćwiczeń:
1. Projektowanie programów promocji zdrowia.
2. Zachowania zdrowotne, styl Ŝycia jako obszar działania dla promocji zdrowia:
- aktywność fizyczna,
- Ŝywienie,
- nikotynizm, alkoholizm, narkomania,
- higiena psychiczna, sen, wypoczynek,
- Ŝycie w rodzinie,
- bezpieczeństwo w codziennym Ŝyciu.
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- źródła i istotę promocji zdrowia i profilaktyki,
- zasady projektowania programów promocji zdrowia,
- programy promocji zdrowia i profilaktyki realizowane w kraju, regionie,
- strategie edukacyjne na rzecz zdrowia mające zastosowanie w pielęgniarstwie,
- metody edukacji zdrowotnej stosowane w odniesieniu do osób znajdujących się w róŜnych,
okresach rozwoju swojego stanu zdrowia (pełne zdrowie, zdrowie zagroŜone, choroba, okres
powrotu do zdrowia/rekonwalescencji/rehabilitacji,
104
- moŜliwości zastosowania określonych metod, form i pomocy edukacji zdrowotnej
w pielęgniarstwie
rozumieć :
- związki pielęgniarstwa z promocją zdrowia i profilaktyką,
- znaczenie prozdrowotnego oddziaływania na świadomość jednostek i grup społecznych,
- istotę działań podejmowanych w ramach promocji zdrowia i profilaktyki,
- potrzeby, moŜliwości i korzyści z realizacji edukacji zdrowotnej w procesie pielęgnowania
umieć :
- rozpoznać „potencjał zdrowia” jednostek i grup społecznych dla potrzeb promocji zdrowia
i profilaktyki,
- zidentyfikować priorytety w zakresie problemów zdrowotnych jednostki, rodziny i
społeczności,
- opracować lub adaptować do potrzeb odbiorcy usług program o program profilaktyki i promocji
zdrowia,
- zaplanować wdroŜenie programu promocji zdrowia/profilaktyki,
- dokonać oceny swoich działań interwencyjnych lub edukacyjnych.
Metody nauczania :
1. wykład problemowy
2. wykład informacyjny
3. dyskusja dydaktyczna
4. seminarium
5. ćwiczenia
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie cząstkowe po zakończeniu wykładów i ćwiczeń oraz
egzamin końcowy po zakończeniu samokształcenia i zajęć praktycznych
Literatura podstawowa :
1. Bik B.: Koncepcja promocji zdrowia. w: Czupryna A., Poździoch S., Ryś A., Włodarczyk C.
(red.): Zdrowie publiczne. t. II. „Vesalius”, Kraków 2001
2. Charońska E., Zarys wybranych problemów edukacji zdrowotnej, Centrum Edukacji
Medycznej, Warszawa 1997
3. Charzyńska-Gula M.: Edukacja zdrowotna rodziny. Lublin 2002
4. Fetlińska J., Zagroba M.: Tworzenie programów promocji zdrowia. Magazyn Pielęgniarki i
PołoŜnej, Nr 10, 2000, str. 5-7
5. Jethon Z., Grzybowski A. (red.): Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa. PZWL, Warszawa,
2000
105
6. Karski J.B. (red): Promocja zdrowia. IGNIS, Warszawa 1999
7. Kawczyńska – Butrym Z.: Rola pielęgniarki w promocji zdrowia – przygotowanie i zakres roli.
Promocja zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna, 1994, 1-2, s. 88-96
8. Leksykon wychowania zdrowotnego, (red. Sygit M., Kładna A., Kładny J.), Uniw. Szczeciński,
Szczecin 1996
9. Mierzecki A., Godycki-Ćwirko M. (red.): Zagadnienia profilaktyki i promocji zdrowia. Aktis,
Łódź 2000
10. Słońska Z., Wojnarowska B. (red.): Programy dla zdrowia w społeczności lokalnej. ZPZ IK,
Warszawa 2002
11. Śliwa M., Słownik oświaty zdrowotnej, Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej, Katowice
1996
12. Zdrowie 21 - Zdrowie dla Wszystkich w XXI wieku. Zdrowie Publiczne, Suplement 1, 1999
Literatura uzupełniaj ąca :
1. Bik B., Henzel-Korzeniowska A., Przewoźniak L., Szczerbińska K. (red.): Wybrane
zagadnienia promocji zdrowia. CMUJ, Kraków 1996
2. Fetlińska J.: Współpraca pielęgniarek z mass – mediami – wskazówki praktyczne.
Pielęgniarstwo i My, 1995, maj, s. 5
3. Fetlińska J., Borowik L.: Narodowy Program Zdrowia. ZałoŜenia, rzeczywistość, potrzeby a
doświadczenia ciechanowskie. Zdrowie Publiczne, Nr 7-8, 1998
4. Fetlińska J.: Promocja zdrowia w środowisku lokalnym. w: Osoby niepełnosprawne w
środowisku lokalnym. Wyrównywanie szans - Praca zbiorowa. CEBRON, Warszawa 1999
5. Karski J.B.: Organizacja ośrodka promocji zdrowia. IGNIS, Warszawa 1994
6. Narodowy Program Zdrowia 1996-2005. Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej, Warszawa
1996 oraz wersja znowelizowana NPZ
7. Pika S., Forster D.: Promocja zdrowia dla wszystkich. Czelej, Lublin 1998
8. Słońska Z., Misiuna M.: Promocja zdrowia. Słownik podstawowych terminów. Instytut
Kardiologii, Warszawa 1994
9. Woynarowska B., Sokołowska M. (red.): Szkoła promująca zdrowie. Doświadczenia dziesięciu
lat. KOWEZ, Warszawa 2000
Czasopisma:
1. „Zdrowie publiczne”, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, „Promocja zdrowia. Nauki
Społeczne i Medycyna”
106
Zajęcia bez udziału nauczyciela: Promocja zdrowia Autorzy programu : dr n. med. Janina Felińska, mgr Małgorzata Zagroba Wymiar godzinowy: 15 godzin – 0,5 ECTS 1. Promocja zdrowia, jej związki z profilaktyką, higieną, zdrowiem publicznym.
2. Rola zawodowa lekarzy, psychologów, pedagogów, pielęgniarek, inŜynierów i innych
profesjonalistów w promocji zdrowia.
3. Organizacja pielęgniarskiego biura/gabinetu promocji zdrowia.
4. Specyfika edukacji zdrowotnej jako element procesu pielęgnowania z uwzględnieniem
kryterium wieku i stanu zdrowia dziecka, osoby dorosłej, osoby starszej, rodziny.
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- źródła i istotę promocji zdrowia i profilaktyki,
- zasady projektowania programów promocji zdrowia,
- programy promocji zdrowia i profilaktyki realizowane w kraju, regionie,
- strategie edukacyjne mające zastosowanie w pielęgniarstwie.
rozumieć :
- związki pielęgniarstwa z promocją zdrowia i profilaktyką,
- znaczenie prozdrowotnego oddziaływania na świadomość jednostek i grup społecznych,
- istotę działań podejmowanych w ramach promocji zdrowia i profilaktyki,
- potrzeby, moŜliwości i korzyści z realizacji edukacji zdrowotnej w procesie pielęgnowania
pacjenta,
umieć : - rozpoznać „potencjał zdrowia” jednostek i grup społecznych dla potrzeb promocji zdrowia
i profilaktyki,
- zidentyfikować priorytety w zakresie problemów zdrowotnych jednostki, rodziny i
społeczności,
- opracować lub adaptować do potrzeb odbiorcy usług program profilaktyki i promocji zdrowia,
- zaplanować wdroŜenie programu promocji zdrowia/profilaktyki,
- dokonać oceny swoich działań interwencyjnych lub edukacyjnych.
Metody nauczania:
1. wykład problemowy
2. wykład informacyjny
3. dyskusja dydaktyczna
4. seminarium
5. ćwiczenia
107
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie cząstkowe po zakończeniu wykładów, zajęć
seminaryjnych i 2 zadań pisemnych w ramach samokształcenia oraz egzamin końcowy po
zakończeniu samokształcenia i zajęć praktycznych
Literatura podstawowa :
1. Bik B.: Koncepcja promocji zdrowia. w: Czupryna A., Poździoch S., Ryś A., Włodarczyk C.
(red.): Zdrowie publiczne. t. II. „Vesalius”, Kraków 2001
2. Charzyńska-Gula M.: Edukacja zdrowotna rodziny. Lublin 2002
3. Fetlińska J., Zagroba M.: Tworzenie programów promocji zdrowia. Magazyn Pielęgniarki
i PołoŜnej, Nr 10, 2000, str. 5-7
4. Jethon Z., Grzybowski A. (red.): Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa.PZWL,
Warszawa, 2000
5. Karski J.B. (red): Promocja zdrowia. IGNIS, Warszawa 1999
6. Kawczyńska – Butrym Z.: Rola pielęgniarki w promocji zdrowia – przygotowanie i zakres
roli. Promocja zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna, 1994, 1-2, s. 88-96
7. Mierzecki A., Godycki-Ćwirko M. (red.): Zagadnienia profilaktyki i promocji zdrowia.
Aktis, Łódź 2000
8. Słońska Z., Wojnarowska B. (red.): Programy dla zdrowia w społeczności lokalnej. ZPZ IK,
Warszawa 2002
9. Zdrowie 21 - Zdrowie dla Wszystkich w XXI wieku. Zdrowie Publiczne, Suplement 1, 1999
Literatura uzupełniaj ąca :
1. Bik B., Henzel-Korzeniowska A., Przewoźniak L., Szczerbińska K. (red.): Wybrane
zagadnienia promocji zdrowia. CMUJ, Kraków 1996
2. Fetlińska J., Borowik L.: Narodowy Program Zdrowia. ZałoŜenia, rzeczywistość, potrzeby
a doświadczenia ciechanowskie. Zdrowie Publiczne, Nr 7-8, 1998, str. 305-307
3. Fetlińska J.: Promocja zdrowia w środowisku lokalnym. w: Osoby niepełnosprawne w
środowisku lokalnym. Wyrównywanie szans - Praca zbiorowa. CEBRON, Warszawa 1999
4. Karski J.B.: Organizacja ośrodka promocji zdrowia. IGNIS, Warszawa 1994
5. Narodowy Program Zdrowia 1996-2000. Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej,
Warszawa 1996
6. Pika S., Forster D.: Promocja zdrowia dla wszystkich. Czelej, Lublin 1998
7. Słońska Z., Misiuna M.: Promocja zdrowia. Słownik podstawowych terminów. Instytut
Kardiologii, Warszawa 1994
8. Woynarowska B., Sokołowska M. (red.): Szkoła promująca zdrowie. Doświadczenia
dziesięciu lat. KOWEZ, Warszawa 2000
108
Przedmiot : Promocja zdrowia
Autorzy programu : dr n. med. Janina Fetlińska, mgr Małgorzata Zagroba
Wymiar godzinowy przedmiotu : zajęcia praktyczne - 20 godzin - 1 ECTS
Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu :
Celem przedmiotu jest przygotowanie studenta - poprzez praktyczne ćwiczenia pod kierunkiem
nauczyciela – do podjęcia próby samodzielnego działania w procesie promocji zdrowia i edukacji
zdrowotnej ze szczególnym uwzględnieniem przygotowania się studenta do:
- gromadzenia danych (demograficznych, epidemiologicznych i behawioralnych) dla oceny stanu
zdrowia jednostki, rodziny i społeczeństwa niezbędnych do podjęcia działań w zakresie
promocji zdrowia,
- rozpoznawania zagroŜeń zdrowia, szczególnie behawioralnych oraz środowiskowych,
- określenia zapotrzebowania na pomoc w zakresie edukacji zdrowotnej jednostce, rodzinie i
grupom,
- przygotowanie własnej strategii działania (projektów interwencyjnych lub edukacyjnych dla
grup odbiorców),
- prowadzenia praktycznego doradzania i poradnictwa w zakładzie opieki zdrowotnej, szkole,
środowisku.
Treści kształcenia :
Przedmiot jest realizowany w biurze/gabinecie promocji zdrowia (podstawowej opieki zdrowotnej,
szpitala), oddziale szpitalnym, środowisku nauczania i wychowania pod nadzorem nauczyciela
akademickiego.
1. Rola i zadania biura/gabinetu promocji zdrowia w ramach kompetencji szpitala/ praktyki
podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarki środowiskowo/rodzinnej, pielęgniarki
środowiska nauczania i wychowania:
- praca z klientami/pacjentami zgłaszającymi się spontanicznie,
- praca z pacjentami hospitalizowanymi w poszczególnych oddziałach,
- praca z chorymi przewlekle,
- praca z dziećmi i ich rodzicami,
- realizowane programy lokalne.
2. Współpraca gabinetu promocji zdrowia z samorządami terytorialnymi, Narodowym
Funduszem Zdrowia, z placówkami edukacyjno-wychowawczymi, Powiatową Stacją
Sanitarno-Epidemiologiczną, organizacjami pozarządowymi, mediami, itp.
3. Promowanie zdrowia w róŜnych placówkach opieki zdrowotnej i środowisku szkolnym w
odniesieniu do jednostki, rodziny, środowiska; wykazanie odrębności problemów
109
zdrowotnych i działań edukacyjnych w odniesieniu do jednostki, rodziny, grupy w róŜnych
placówkach ochrony zdrowia:
- przygotowanie programu edukacyjnego dla wybranej grupy wiekowej i wybranego
elementu stylu Ŝycia.
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- instytucje z otoczenia zakładu opieki zdrowotnej, które mogą współpracować na rzecz promocji
zdrowia,
- specyfikę pracy róŜnych specjalistów zajmujących się zagadnieniami z obszaru promocji
zdrowia, profilaktyki i edukacji zdrowotnej,
- znać źródła finansowania i moŜliwości pozyskiwania środków na działalność w promocji
zdrowia.
rozumieć :
- zespołowość i komplementarność działania poszczególnych zawodów i specjalistów
w promocji zdrowia,
- potrzebę modyfikowania i doskonalenia swoich umiejętności w kontekście potrzeb
wynikających ze specyficznych sytuacji klientów/ pacjentów/podopiecznych,
- własne moŜliwości, potrzeby i ograniczenia działania w promocji zdrowia zarówno
w podstawowej opiece zdrowotnej, szpitalu i środowisku szkolnym.
umieć :
- określić własne kompetencje w promocji zdrowia, profilaktyce i edukacji zdrowotnej,
- dobierać optymalny sposób działania w zakresie profilaktyki, promocji zdrowia i edukacji
zdrowotnej i wdroŜyć do własnej praktyki zawodowej,
- oceniać potrzeby środowiska, w którym pracuje w zakresie promocji zdrowia i edukacji
zdrowotnej, zorganizować działania profilaktyczne dla klientów/pacjentów w kaŜdym wieku i
stanie zdrowia,
- korzystać z dostępnych opracowań konspektów zajęć edukacyjnych modyfikując je do
własnych potrzeb i środowiska oddziaływania.
Metody nauczania :
1. seminarium
2. praca z ksiąŜką
3. studium przypadku
4. inscenizacja
5. dyskusja dydaktyczna
110
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
Literatura :
1. Bik B., Henzel-Korzeniowska A., Przewoźniak L., Szczerbińska K. (red.): Wybrane
zagadnienia promocji zdrowia. CMUJ, Kraków 1996
2. Bik B.: Koncepcja promocji zdrowia. w: Czupryna A., Poździoch S., Ryś A., Włodarczyk C.
(red.): Zdrowie publiczne. t. II. „Vesalius”, Kraków 2001
3. Charzyńska-Gula M.: Edukacja zdrowotna rodziny. Lublin 2002
4. Fetlińska J.: Promocja zdrowia w środowisku lokalnym. w: Osoby niepełnosprawne
w środowisku lokalnym. Wyrównywanie szans - Praca zbiorowa. CEBRON, Warszawa
1999
5. Jethon Z., Grzybowski A. (red.): Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa. PZWL,
Warszawa, 2000
6. Karski J.B. (red.): Promocja zdrowia. IGNIS, Warszawa 1999
7. Karski J.B.: Organizacja ośrodka promocji zdrowia. IGNIS, Warszawa 1994
8. Mierzecki A., Godycki-Ćwirko M. (red.): Zagadnienia profilaktyki i promocji zdrowia.
Aktis, Łódź 2000
9. Słońska Z., Wojnarowska B. (red.): Programy dla zdrowia w społeczności lokalnej. ZPZ
IK, Warszawa 2002
10. Woynarowska B., Sokołowska M. (red.): Szkoła promująca zdrowie. Doświadczenia
dziesięciu lat. KOWEZ, Warszawa 2000
111
Przedmiot : Interna i pielęgniarstwo internistyczne Kod przedmiotu
PIEL.INT.KRIISIII12
Nazwa przedmiotu Interna i pielęgniarstwo internistyczne Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 12 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – II, semestr – III, Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela, zajęcia
praktyczne, praktyka zawodowa Rodzaj zaliczenia Egzamin, Prowadzący zajęcia teoretyczne
dr n. med. Grzegorz Staśkiewicz, mgr Joanna Wierzbicka
Koordynator przedmiotu mgr Joanna Wierzbicka
Autorzy programu : dr n. med. Grzegorz Staśkiewicz, mgr Joanna Wierzbicka Wymiar godzinowy : 370 godzin – 12 ECTS, w tym:
- wykłady - 60 godzin- 2 ECTS, - ćwiczenia – 20 godzin – 2 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 10 godzin – 1 ECTS, - zajęcia praktyczne – 120 godzin – 3 ECTS - praktyka zawodowa – 160 godzin 4 ECTS
Interna - 2 ECTS Autor programu : dr n. med. Grzegorz Staśkiewicz, Wymiar godzinowy: wykłady - 40 godzin - 1 ECTS Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu :
- wyposaŜenie w wiedzę niezbędną do rozpoznawania i diagnozowania chorób narządów
wewnętrznych
Treści kształcenia :
Tematyka wykładów :
1. Diagnostyka chorób układu krąŜenia.
2. Choroba niedokrwienna serca / patogeneza, postacie, objawy, metody leczenia, nzk/.
3. Nadciśnienie tętnicze.
4. Niewydolność krąŜenia.
5. Choroby mięśnia serca, wsierdzia i osierdzia.
6. Wady serca.
7. Zaburzenia rytmu serca.
8. Choroby naczyń obwodowych.
112
9. Diagnostyka chorób układu oddechowego.
10. Zapalenia płuc.
11. Choroby oskrzeli.
12. Przewlekła obturacyjna choroba płuc / niewydolność oddechowa, leczenie tlenem/.
13. Astma oskrzelowa.
14. Nowotwory układu oddechowego.
15. Gruźlica / płuc i pozapłucna /.
16. Choroba wrzodowa Ŝołądka i dwunastnicy.
17. Choroby trzustki.
18. Choroby wątroby.
19. Choroby jelit.
20. Nowotwory przewodu pokarmowego.
21. Diagnostyka chorób układu moczowego.
22. Ostra i przewlekła niewydolność nerek.
23. Kamica dróg moczowych.
24. Stany zapalne układu moczowego.
25. Choroby gruczołów wydzielania wewnętrznego.
26. Cukrzyca.
27. Reumatoidalne zapalenie stawów.
28. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa.
29. Osteoporoza.
30. Diagnostyka chorób układu krwiotwórczego.
31. Niedokrwistości i białaczki.
32. Skazy krwotoczne.
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- nazewnictwo medyczne przyjęte w internie,
- przyczyny, objawy, rozpoznanie i zasady leczenia chorób internistycznych,
rozumieć :
- związki przyczynowo- skutkowe między zaburzeniami funkcji narządów wewnętrznych w wyniku chorób a
badaniami diagnostycznymi i metodami leczenia
umieć:
- przedstawić etiologię i patogenezę chorób wewnętrznych
- scharakteryzować objawy kliniczne charakterystyczne dla poszczególnych układów organizmu człowieka,
113
- przedstawić sposób leczenia poszczególnych chorób układu krąŜenia, moczowego, pokarmowego,
oddechowego, krwiotwórczego, dokrewnego i kostno – stawowego z uwzględnieniem
profilaktyki.
Metody nauczania:
1. wykład problemowy
2. wykład informacyjny
3. dyskusja dydaktyczna
Warunki zaliczenia: egzamin
Literatura :
1. Daniluk J., Jurkowska G. : Zarys chorób wewnętrznych dla studentów pielęgniarstwa,
Wydawnictwo Czelej Lublin 2005
2. Januszewicz W., Kokot F. : Interna PZWL Warszawa 2002
3. Kokot F. : Choroby wewnętrzne, PZWL Warszawa 2004
4. Pączek L., Mucha K., Forencewicz B. : Choroby wewnętrzne podręcznik dla studentów
pielęgniarstwa i połoŜnictwa, PZWL Warszawa 2004
5. Pędich W. : Choroby wewnętrzne podręcznik dla szkół medycznych
PZWL Warszawa 1999
Pielęgniarstwo internistyczne Autor programu : mgr Joanna Wierzbicka Wymiar godzinowy : 40 godzin – 3 ECTS, w tym:
- wykłady – 15 godzin- 1 ECTS, - ćwiczenia – 15 godzin – 2 ECTS
Cele dydaktyczno – wychowawcze:
- wyposaŜenie studentów w wiedzę niezbędną do rozpoznawania, diagnozowania oraz oceny
stanu bio-psychospołecznego pacjentów hospitalizowanych z powodu chorób narządów
wewnętrznych,
- wyposaŜenie studentów w wiedzę niezbędną do planowania oraz wdraŜania planu opieki
nad pacjentem hospitalizowanym w oddziale wewnętrznym/ kardiologicznym,
- wyposaŜenie studentów w wiedzę konieczną do prowadzenia edukacji zdrowotnej
pacjentów.
Treści kształcenia:
1. Charakterystyka roli zawodowej pielęgniarki internistycznej.
2. Określenie koncepcji zadań pielęgniarki wobec pacjenta hospitalizowanego w oddziale
internistycznym / stany ostre i przewlekłe /.
3. Współudział pielęgniarki w ustaleniu diagnozy oraz metod terapii.
114
4. Charakterystyka sylwetki bio - psycho –fizycznej chorego przebywającego w oddziale
internistycznym.
5. Problemy pielęgnacyjne pacjenta w wybranych jednostkach chorobowych – proces
pielęgnowania.
6. Procedury postępowania pielęgniarskiego w ostrych stanach zagroŜenia Ŝycia – zawał
mięśnia sercowego , NZK, ONO, ONN, śpiączki.
7. Rola i zadania pielęgniarki w rehabilitacji kompleksowej chorych z powodu dysfunkcji
poszczególnych układów.
8. Rola edukacyjno- wychowawcza pielęgniarki wobec wybranych grup pacjentów
hospitalizowanych z powodów internistycznych.
9. Profilaktyka chorób nowotworowych.
Tematyka wykładów:
1. Wprowadzenie do zajęć z przedmiotu, warunki zaliczenia przedmiotu.
2. Zespół terapeutyczny – zadania pielęgniarki wobec pacjenta hospitalizowanego w oddziale
internistycznym.
3. Zadania diagnostyczne pielęgniarki wobec pacjenta ze schorzeniami ze strony układu
krąŜenia.
4. Istota kompleksowej obserwacji i pielęgnacji pacjentów w stanie zagroŜenia Ŝycia z
przyczyn kardiogennych ( zawał mięśnia sercowego, NZK).
5. Zadania diagnostyczne pielęgniarki wobec pacjentów z zaburzeniami ze strony układu
oddechowego.
6. Zakres informacji niezbędnych do sformułowania diagnozy pielęgniarskiej u pacjenta
hospitalizowanego z powodu dysfunkcji przewodu pokarmowego.
7. Zakres informacji niezbędnych do sformułowania diagnozy pielęgniarskiej u pacjenta z
dysfunkcją narządu ruchu.
8. Rola i zadania pielęgniarki w diagnozowaniu chorych z dysfunkcją układu moczowego.
9. Udział pielęgniarki w profilaktyce chorób układu moczowego.
10. Zadania diagnostyczne pielęgniarki wobec pacjenta z zaburzeniami ze strony układu
dokrewnego.
11. Zadania diagnostyczne pielęgniarki wobec pacjenta z chorobą układu krwiotwórczego.
12. Rola pielęgniarki w edukacji pacjentów z niedokrwistością.
13. Zasady zwalczania bólu nowotworowego- zadania pielęgniarki.
14. Rola pielęgniarki w profilaktyce chorób nowotworowych.
115
Tematyka ćwiczeń:
1. Rola pielęgniarki w edukacji zdrowotnej i rehabilitacji chorych z dysfunkcją układu
krąŜenia (choroba niedokrwienna – zawał mięśnia sercowego).
2. Profilaktyka miaŜdŜycy i nadciśnienia tętniczego – eliminacja zewnętrznych czynników
ryzyka.
3. Charakterystyka problemów pielęgnacyjno – opiekuńczych pacjentów z dychawicą
oskrzelową.
4. Procedury rozwiązywania problemów zdrowotnych pacjentów z niewydolnością
oddechową, POCHP.
5. Rola pielęgniarki w postępowaniu terapeutycznym, edukacji i kinezyterapii pacjentów z
przewlekłymi chorobami dróg oddechowych.
6. Zadania pielęgniarki wynikające z kompleksowego postępowania terapeutycznego wobec
pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów, zzsk.
7. Procedury postępowania pielęgniarskiego wobec pacjenta z ostrą i przewlekłą
niewydolnością nerek.
8. Funkcje zawodowe pielęgniarki wobec pacjentów dializowanych (zasady dializoterapii i
hemodializy).
9. Diagnoza pielęgniarska u pacjenta z cukrzycą.
10. Funkcje zawodowe pielęgniarki wobec chorego z cukrzycą typu II.
11. Diagnoza pielęgniarska w sytuacji pacjenta hospitalizowanego z powodu niedokrwistości,
białaczki.
12. Diagnoza pielęgniarska u pacjenta z zapaleniem trzustki, marskością wątroby.
13. Diagnoza pielęgniarska u chorego z nadczynnością i niedoczynnością gruczołu
tarczowego.
14. Problemy pielęgnacyjne chorych leczonych z powodu choroby nowotworowej.
15. Podsumowanie zajęć – końcowe kolokwium.
Metody nauczania przedmiotu:
1. wykład problemowy
2. wykład informacyjny
3. dyskusja dydaktyczna
4. metoda indywidualnego przypadku.
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien:
116
znać:
- nazewnictwo medyczne przyjęte w internie i pielęgniarstwie internistycznym,
- zadania pielęgniarki internistycznej we współczesnej opiece zdrowotnej,
- patogenezę chorób układu krąŜenia, oddechowego, moczowego, pokarmowego,
krwiotwórczego, dokrewnego, kostno-stawowego,
- obraz kliniczny podstawowych jednostek chorobowych,
- typowe problemy pacjentów z chorobami narządów wewnętrznych,
- rocedury postępowania i zakres działalności pielęgniarki w podstawowych badaniach
i zabiegach diagnostycznych,
rozumieć:
- związki przyczynowo- skutkowe między zaburzeniami funkcji narządów wewnętrznych a stanem bio-
psychospołecznym pacjenta,
- wpływ prawidłowo postawionej diagnozy pielęgniarskiej na przebieg procesu pielęgnacyjnego
i rozwiązywanie problemów pielęgnacyjno-opiekuńczych pacjenta,
umieć:
- przedstawić patogenezę chorób,
- przedstawić objawy kliniczne charakterystyczne dla pacjentów z dysfunkcją układu krąŜenia,
oddechowego, moczowego, pokarmowego, krwiotwórczego, dokrewnego, kostno-
stawowego,
- scharakteryzować funkcje zawodowe pielęgniarki internistycznej.
Warunki zaliczenia przedmiotu: egzamin pisemny po III semestrze.
Literatura:
1. Daniluk J., Jurkowska G.(red.):Zarys chorób wewnętrznych dla studentów pielęgniarstwa.
Wydawnictwo Czelej, Lublin 2005
2. Doboszyńska. A., Wrotek K.: Badania czynnościowe układu oddechowego. PZWL,
Warszawa 2003
3. Droszcz W., Droszcz P.: Astma. PZWL, Warszawa 2004
4. Herold G., współautorzy : Medycyna wewnętrzna. Repetytorium dla studentów i lekarzy.
PZWL, Warszawa 2002
5. Kokot F. (red.): Choroby wewnętrzne. PZWL, Warszawa 2004
6. Kokot F. (red.): Ostre stany zagroŜenia Ŝycia w chorobach wewnętrznych. PZWL,
Warszawa 2003
7. Kokot F., Czech A.: Diagnostyka internistyczna. PZWL, Warszawa 2002
8. Kokot F., Hough R.(red.): Choroby wewnętrzne. PZWL, Warszawa 2005
117
9. Pączek L., Mucha K., Foroncewicz B.( red.): Choroby wewnętrzne. Podręcznik dla
studentów pielęgniarstwa i połoŜnictwa. PZWL, Warszawa 2004
10. Pędich W. : Choroby wewnętrzne. PZWL, Warszawa 1999
11. Ślusarska B., Zarzycka D., Zahradniczek K.(red.): Podstawy pielęgniarstwa. PZWL, Czelej,
Lublin 2004
12. Tatoń J.: Intensywne leczenie cukrzycy typu 1.PZWL, Warszawa 2004
13. Tatoń J., Czech A.: Intensywne leczenie cukrzycy typu 2. PZWL, Warszawa 2004
14. Tatoń J.: MiaŜdŜyca zapobieganie . PZWL ,Warszawa 1995
15. Widomska – Czekajska T. (red.): Internistyczna intensywna terapia i opieka pielęgniarska.
PZWL, 1994
16. Widomska – Czekajska T.(red.): Opieka ambulatoryjna w chorobach układu krąŜenia.
PZWL, Warszawa 1994
Dodatkowo czasopisma z zakresu nauk medycznych i pokrewnych:
1. Magazyn Pielęgniarki i PołoŜnej
2. Pielęgniarstwo XXI
3. Zdrowie publiczne
4. Diabetologia
5. Kardiologia Polska
6. Nowa Klinika
7. Medycyna Praktyczna
Zajęcia bez udziału nauczyciela – Pielęgniarstwo internistyczne Autor programu : mgr Joanna Wierzbicka Wymiar godzinowy: 10 godzin – 1 ECTS Cele zajęć:
- pogłębienie i usystematyzowanie wiedzy z zakresu dysfunkcji poszczególnych układów
i narządów a takŜe zasad postępowania diagnostyczno – terapeutycznego,
- doskonalenie procesu pozyskiwania wiedzy i umiejętności korzystania z róŜnych źródeł
/wykłady, konferencje naukowe, ćwiczenia, skrypty, ksiąŜki, literatura fachowa,
konsultacje, przezrocza, filmy/,
- doskonalenie procesu poszukiwania oraz weryfikacji informacji niezbędnych do
samodzielnego rozwiązania określonego zadania problemowego,
- doskonalenie umiejętności sporządzania notatek tzn. zapisywanie najistotniejszych
informacji w sposób przejrzysty i zrozumiały - umiejętność przygotowania fiszek,
- wzbudzanie i rozwijanie zainteresowań przez atrakcyjną aranŜację treści i odwoływanie
się do materiałów źródłowych,
118
- opanowanie zasad programowanego uczenia się - osiąganie załoŜonych celów uczenia
się i bieŜąca kontrola zasobów przyswajanej wiedzy.
Zagadnienia do zajęć bez udziału nauczyciela:
1. Gruźlica – szeroko rozumiana prewencja i diagnostyka.
2. Nowotwory układu oddechowego – patogeneza, podział, metody diagnostyki, obraz
kliniczny oraz szeroko rozumiana prewencja.
3. Niewydolność krąŜenia- klasyfikacja NYHA- zasady obserwacji i postępowania
terapeutycznego z pacjentem.
4. Rola zawodowa pielęgniarki w edukacji pacjentów z chorobą wrzodową Ŝołądka/
dwunastnicy. Wyjaśnij jaki wpływ na zaostrzenie procesu chorobowego ma styl Ŝycia
i uŜywki.
5. Pacjent z przewlekłą niewydolnością nerek/ dializowany- program kompleksowej edukacji
pacjenta w zakresie samoobserwacji i samokontroli.
6. Określ kompetencje pielęgniarki w farmakoterapii i kinezyterapii pacjentów z dysfunkcją
układu oddechowego.
7. Wirusowe zapalenie wątroby- profilaktyka zakaŜeń WZW –rola pielęgniarki.
Metody zajęć bez udziału nauczyciela:
1. Praca z ksiąŜką
2. Praca z komputerem- pozyskiwanie informacji z portali internetowych medycznych.
Nauczyciel pełni rolę przewodnika i doradcy na etapie samodzielnego zdobywania wiedzy przez
studenta.
Warunki zaliczenia zajęć bez udziału nauczyciela:
- przygotowanie pracy pisemnej na jedno z w/w zagadnień (esej, referat, studium przypadku
pacjenta z określoną jednostką chorobową).
- zaliczenie z oceną.
Literatura :
2. Daniluk J., Jurkowska G.(red.):Zarys chorób wewnętrznych dla studentów
pielęgniarstwa. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2005
3. Doboszyńska. A., Wrotek K.: Badania czynnościowe układu oddechowego. PZWL,
Warszawa 2003
4. Droszcz W., Droszcz P.: Astma . PZWL, Warszawa 2004
5. Herold G., współautorzy : Medycyna wewnętrzna .Repetytorium dla studentów i
lekarzy. PZWL, Warszawa 2002
119
6. Kokot F. (red.) : Choroby wewnętrzne. PZWL, Warszawa 2004
7. Kokot F. (red.) : Ostre stany zagroŜenia Ŝycia w chorobach wewnętrznych. PZWL,
Warszawa 2003
8. Kokot F., Czech A.: Diagnostyka internistyczna. PZWL, Warszawa 2002
9. Kokot F., Hough R.(red.): Choroby wewnętrzne. PZWL, Warszawa 2005
10. Pączek L., Mucha K., Foroncewicz B.( red.): Choroby wewnętrzne. Podręcznik dla
studentów pielęgniarstwa i połoŜnictwa. PZWL, Warszawa 2004
11. Pędzich W. : Choroby wewnętrzne. PZWL, Warszawa 1999
12. Ślusarska B., Zarzycka D., Zahradniczek K.(red.): Podstawy pielęgniarstwa. PZWL,
Czelej, Lublin 2004
13. Tatoń J.: Intensywne leczenie cukrzycy typu 1.PZWL, Warszawa 2004
14. Tatoń J., Czech A.: Intensywne leczenie cukrzycy typu 2. PZWL, Warszawa 2004
15. Tatoń J.: MiaŜdŜyca zapobieganie . PZWL ,Warszawa 1995
16. Widomska – Czekajska T. (red.): Internistyczna intensywna terapia i opieka
pielęgniarska. PZWL, 1994
17. Widomska – Czekajska T.(red.): Opieka ambulatoryjna w chorobach układu krąŜenia.
PZWL, Warszawa 1994
Dodatkowo czasopisma z zakresu nauk medycznych i pokrewnych:
1. Magazyn Pielęgniarki i PołoŜnej
2. Pielęgniarstwo XXI
3. Zdrowie publiczne
4. Diabetologia
5. Kardiologia Polska
6. Nowa Klinika
7. Medycyna Praktyczna
Przedmiot : Interna i pielęgniarstwo internistyczne
Autor programu : mgr Joanna Wierzbicka Wymiar godzinowy : zajęcia praktyczne – 120 godzin – 3 ECTS Cele dydaktyczno – wychowawcze przedmiotu:
- kształtowanie umiejętności rozpoznawania i rozwiązywania problemów pielęgnacyjnych
chorych z zaburzeniami narządów wewnętrznych w warunkach hospitalizacji,
- kształtowanie poczucia odpowiedzialności i właściwego stosunku do pacjenta – przestrzeganie
praw pacjenta,
120
- opanowanie określonych umiejętności diagnostyczno- leczniczych niezbędnych do
sprawowania kompleksowej opieki nad pacjentem przebywającym w szpitalu;
- wytworzenie motywacji do ustawicznego procesu samokształcenia.
Treści kształcenia:
Tematyka zajęć:
I. Oddział kardiologiczny - 40 godzin:
1. Udział pielęgniarki w specjalistycznych badaniach diagnostycznych wykonywanych u
chorych z dysfunkcją układu krąŜenia. Zasady przygotowania chorych do badań
diagnostycznych .
2. Diagnoza pielęgniarska u pacjentów z chorobą układu krąŜenia/choroba niedokrwienna
serca, nadciśnienie tętnicze, niewydolność krąŜenia /.
3. Zadania pielęgniarki wobec pacjenta z chorobą niedokrwienną serca- interpretacja objawów;
eliminacja zagroŜeń.
4. Zasady kompleksowej obserwacji i pielęgnacji chorego z zawałem mięśnia sercowego.
5. Zasady rehabilitacji szpitalnej chorych po zawale mięśnia sercowego.
6. Rola pielęgniarki w przygotowaniu chorych z chorobą niedokrwienną serca / po zawale
mięśnia sercowego ; nadciśnieniem tętniczym/ do samokontroli i samoopieki.
7. Problemy pielęgnacyjne pacjentów z przewlekłą niewydolnością krąŜenia – diagnoza
pielęgniarska.
8. Planowanie opieki pielęgniarskiej wobec pacjentów z zaburzeniami rytmu serca.
9. Współudział pielęgniarki w farmakoterapii chorych z dysfunkcją układu krąŜenia – ocena
efektów leczniczych oraz skutków ubocznych stosowanych leków.
II. Oddział wewnętrzny specjalistyczny – 40 godzin:
1. Ocena stanu funkcjonowania układu oddechowego na podstawie wyników badania
podmiotowego i przedmiotowego .
2. Zasady przygotowania pacjentów do specjalistycznych badań diagnostycznych, zasady
obserwacji i pielęgnacji pacjentów w trakcie i po badaniach (badania bronchoskopowe,
badania spirometryczne, testy alergiczne).
3. Udział pielęgniarki w farmakoterapii chorych z chorobą układu oddechowego – zasady
tlenoterapii i fizjoterapii drzewa oskrzelowego. Podawanie leków drogą wziewną.
4. Planowanie, realizowanie i ocena postępowania pielęgnacyjnego wobec pacjenta z chorobą
nowotworową układu oddechowego.
5. Procedury rozwiązywania problemów opiekuńczych u pacjentów z niedokrwistością, skazą
krwotoczną.
121
6. Zasady obserwacji i pielęgnacji chorych poddanych chemioterapii. Zapobieganie skutkom
ubocznym zastosowanych metod leczenia.
7. Ocena stopnia wydolności czynnościowej chorych z r.z.s i z.z.s.k. – problemy
pielęgnacyjne.
8. Udział pielęgniarki w leczeniu farmakologicznym, dietetycznym, usprawniającym chorych
z chorobami narządu ruchu.
III. Oddział wewn ętrzny – 40 godz.
1. Badania specjalistyczne wykonywane w chorobach układu pokarmowego – zasady
przygotowania, obserwacji i opieki pacjentów w czasie i po badaniach.
2. Zadania pielęgniarki w postępowaniu terapeutycznym wobec chorego z chorobą wrzodową
Ŝołądka i dwunastnicy.
3. Edukacja chorych z dysfunkcją przewodu pokarmowego / zasady diety /.
4. Diagnoza sytuacji oraz planowanie postępowania opiekuńczego u wybranego pacjenta
z chorobą przewodu pokarmowego.
5. Problemy pielęgnacyjne i udział pielęgniarki w leczeniu chorego z marskością wątroby,
zapaleniem trzustki.
6. Diagnoza sytuacji oraz planowanie postępowania leczniczo – opiekuńczego u pacjenta
z ostrą niewydolnością nerek.
7. Zasady prowadzenia bilansu płynów. Problemy opiekuńcze chorych dializowanych.
8. Problemy pielęgnacyjne u chorych z zakaŜeniem układu moczowego.
9. Zasady postępowania diagnostycznego, leczniczego, opiekuńczego wobec pacjenta
z chorobą zapalną nerek i dróg moczowych.
10. Problemy pielęgnacyjne chorych z zaburzeniami o podłoŜu endokrynologicznym – ustalenie
gradacji potrzeb.
11. Udział pielęgniarki w edukacji chorych z cukrzycą - przygotowanie do samoobserwacji,
samokontroli i samoopieki - program edukacji.
12. Rola pielęgniarki w insulinoterapii oraz leczeniu dietetycznym chorych.
Metody nauczania:
1. seminarium
2. studium indywidualnego przypadku
3. metoda sytuacyjna
4. dyskusja dydaktyczna
5. ćwiczenia przedmiotowe
6. instruktaŜ.
Wyniki nauczania przedmiotu:
122
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- procedury postępowania diagnostycznego, medycznego, pielęgniarskiego,
- metody oraz rodzaje dokumentacji stosowanej w oddziale wewnętrznym słuŜącej gromadzeniu
danych o stanie pacjenta,
- zasady BHP, higieny pracy, przepisy przeciwpoŜarowe, zasady zapobiegania zakaŜeniom
wewnątrzszpitalnym, zasady profilaktyki zakaŜeniami HIV, HBV,
- zasady etyki i kartę praw pacjenta,
- zasady edukacji i rehabilitacji chorych w zaleŜności od stanu bio- psychospołecznego pacjenta,
rozumieć:
- celowość doboru właściwych metod i środków do realizacji zadań wynikających z
poszczególnych funkcji pielęgniarki wobec podmiotu opieki,
umieć:
- dokonać obserwacji i oceny objawów prawidłowego funkcjonowania narządów wewnętrznych oraz
zaburzeń podstawowych funkcji organizmu,
- dokonać oceny sytuacji społecznej pacjenta oraz rozpoznać rodzaj emocji występujących w okresie
hospitalizacji,
- zgromadzić i sklasyfikować informacje o stanie bio- psychospołecznym pacjenta dla celów diagnozy
i postępowania pielęgniarskiego oraz leczenia,
- zaplanować działania pielęgnacyjno – opiekuńcze wobec chorych hospitalizowanych w oddziale
internistycznym,
- wykonać zaplanowane działania pielęgnacyjne oraz zinterpretować i przeanalizować uzyskane
wyniki w stanie bio- psychofizycznym pacjenta,
- rozpoznać stany zagroŜenia Ŝycia wynikające z zaostrzenia procesu chorobowego lub z działań
niepoŜądanych stosowanych metod terapii,
- podejmować działania przedlekarskie ratujące Ŝycie,
- współpracować z zespołem terapeutycznym w zakresie ustalenia, prowadzenia oraz ewaluacji
procesu leczenia / diagnozowanie, leczenie, rehabilitacja /,
- zaplanować i przeprowadzić edukację zdrowotną pacjenta z dysfunkcją narządów wewnętrznych.
Warunki zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną
- obecność na zajęciach praktycznych,
- opanowanie umiejętności przewidzianych w programie nauczania ujętych w dzienniku
praktyk,
- kolokwium pisemne po zakończeniu określonego bloku programowego,
- prace pisemne zaliczeniowe – po realizacji zajęć w oddziale szpitalnym:
123
1. Proces pielęgnowania pacjenta hospitalizowanego z powodu choroby przewlekłej narządów
wewnętrznych.
2. Program edukacji zdrowotnej wobec wylosowanego pacjenta hospitalizowanego
z powodu choroby przewlekłej narządów wewnętrznych.
Przedmiot : Interna i pielęgniarstwo internistyczne
Autor programu : mgr Joanna Wierzbicka
Wymiar godzinowy przedmiotu: praktyka zawodowa – 160 godzin – 4 ECTS.
Cele dydaktyczno – wychowawcze:
- utrwalenie oraz pogłębienie zdobytych umiejętności wynikających z roli zawodowej
pielęgniarki niezbędnych do sprawowania kompleksowej opieki pielęgniarskiej nad
pacjentem hospitalizowanym w oddziale wewnętrznym.
Treści kształcenia:
1. Organizacja pracy na stanowisku pielęgniarki w oddziale internistycznym.
2. Współpraca z zespołem terapeutycznym – doskonalenie procesu komunikowania.
3. Analiza i weryfikacja informacji o stanie bio- psychospołecznym pacjenta.
4. Prowadzenie dokumentacji medycznej.
5. Proces diagnostyczny - ocena stanu funkcjonowania poszczególnych układów i narządów
wewnętrznych.
6. Pobieranie materiału do badań oraz interpretacja wyników badań diagnostycznych.
7. Przygotowanie pacjenta oraz asystowanie przy badaniach diagnostycznych
specjalistycznych / inwazyjnych, nieinwazyjnych/.
8. Planowanie, wdraŜanie i ocena opieki pielęgniarskiej nad pacjentem i jego środowiskiem –
proces pielęgnowania.
9. Udział i odpowiedzialność pielęgniarki w procesie leczenia i rehabilitacji - podawanie
leków róŜnymi drogami.
10. Udział pielęgniarki w procesie usprawniania chorych.
11. Zapewnienie pacjentowi optymalnych warunków do podtrzymania i zabezpieczenia
biologicznych funkcji Ŝyciowych organizmu.
12. Utrzymanie higieny osobistej i otoczenia pacjenta.
13. Przygotowanie pacjenta i środowiska do samoopieki i świadczenia opieki nieprofesjonalnej.
14. Profilaktyka zakaŜeń w pracy pielęgniarki.
124
Metody nauczania:
1. Ćwiczenia przedmiotowe
2. Metoda przypadków.
Warunki zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną
- obowiązkowa obecność studenta na zajęciach,
- osiągnięcie wymaganego stopnia doskonałości w wykonywaniu zadań wchodzących w zakres
kwalifikacji pielęgniarki, a wynikających z programu nauczania,
- postawa zgodna z zasadami etyki zawodowej,
125
Przedmiot: Chirurgia i piel ęgniarstwo chirurgiczne Kod przedmiotu
PIEL.CHIR.KRIISIII12
Nazwa przedmiotu Chirurgia i piel ęgniarstwo chirurgiczne Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 12 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – II, semestr – III, Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela, zajęcia
praktyczne, praktyka zawodowa Rodzaj zaliczenia Egzamin, zaliczenie z oceną Prowadzący zajęcia teoretyczne
Prof. dr hab. med. GraŜyna Skotnicka – Klonowicz, mgr Maria Kołtun
Koordynator przedmiotu mgr Maria Kołtun Autorzy programu: Prof. dr hab. med. GraŜyna Skotnicka – Klonowicz, mgr Maria Kołtun Wymiar godzinowy: 370 godzin – 12 ECTS, w tym:
- wykłady – 60 godzin – 2 ECTS, - ćwiczenia - 20 godzin – 2 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 1 godzin – 1 ECTS, - zajęcia praktyczne – 120 godzin – 3 ECTS, - praktyka zawodowa – 160 godzin – 4 ECTS
Chirurgia - 2 ECTS Autor programu: Prof. dr hab. med. GraŜyna Skotnicka – Klonowicz Wymiar godzinowy: wykłady - 40 godzin – 1 ECTS Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu:
- przygotowanie studenta do pracy w oddziałach chirurgii ogólnej, urazowej, urologii, chirurgii
naczyniowej, chirurgii klatki piersiowej, onkologicznej, kardiochirurgii oraz na bloku
operacyjnym.
Treści nauczania:
Tematyka wykładów:
1. Specyfika oddziału chirurgicznego
2. Przygotowanie chorego do leczenia i zabiegu operacyjnego – informacja pacjenta i zgoda na
leczenie
3. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, równowagi kwasowo-zasadowej - rodzaje,
przyczyny i ich leczenie.
4. Wskazania i podstawowe zasady przetaczania krwi i preparatów krwiopochodnych
126
5. Leczenie Ŝywieniowe w chirurgii
6. Walka z bólem w oddziale chirurgicznym. Znieczulenia- rodzaje, wskazania i przebieg.
7. Wstrząs – przyczyny i objawy. Problemy pielęgnacyjne u chorego we wstrząsie
8. Urazy głowy i kręgosłupa i ich rozpoznawanie i leczenie
9. Urazy układu kostno-szkieletowego i ich rozpoznawanie i leczenie
10. Oparzenia i odmroŜenia
11. Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w najczęstszych nowotworach
12. Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w chirurgicznych chorobach tarczycy,
nadnerczy i trzustki
13. Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w wybranych chorobach klatki piersiowej.
Ropniak opłucnej. Odma opłucnowa. Opieka nad pacjentem z drenaŜem opłucnej
14. Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w chorobach chirurgicznych przewodu
pokarmowego
15. Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w chirurgicznych chorobach układu moczowo-
płciowego.
16. Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w chorobach tętnic i Ŝył
17. Wybrane zagadnienia z chirurgii dziecięcej
Wyniki nauczania:
Student powinien na poziomie licencjata:
znać:
- przyczyny i objawy najczęstszych chirurgicznych chorób u człowieka,
- zasady działań profilaktycznych stosowanych w oddziałach chirurgicznych,
- zasady organizacji pracy w oddziale chirurgicznym,
rozumieć:
- terminologię uŜywaną w róŜnych specjalnościach chirurgicznych,
- celowość wykonywanych procedur diagnostyczno-terapeutycznych w oddziale chirurgicznym,
umieć:
- przeprowadzić wywiad pielęgniarski ,
- załoŜyć samodzielnie dokumentację pielęgnacji chorego,
- porozumieć się z chorym oraz jego rodziną,
- prowadzić odpowiednie przygotowanie chorego do planowanych badań,
- asystować do podstawowych zabiegów,
- monitorować pacjenta we wstrząsie, po zabiegach chirurgicznych, z drenaŜem opłucnej,
- obserwować pacjenta w unieruchomieniu gipsowym i na wyciągu,
- wdraŜać pielęgnacyjne programy profilaktyki zakaŜeń,
- przeciwdziałać odleŜynom,
- przeciwdziałać powikłaniom zakrzepowym,
127
- prowadzić rehabilitację oddechową,
- współpracować z innymi członkami zespołu pracującego w oddziale chirurgicznym.
Metody nauczania:
1. wykład problemowy
2. wykład informacyjny
3. dyskusja dydaktyczna
Metody oceny: udział w zajęciach Warunki zaliczenia przedmiotu: egzamin Literatura podstawowa:
1. Buchfelder M.:Podręcznik Pierwszej Pomocy, PZWL, Warszawa 1999
2. Fibak J. (red.): Chirurgia . Podręcznik dla studentów ,PZWL, Warszawa 2002.
3. Foton W., Nygus L: Kompendium postępowania chirurgicznego. PZWL, Warszawa1995.
4. Hirt R., Bubser M.: Podręcznik anestezjologii dla pielęgniarek, PZWL,Warszawa 2000
5. Jakubaszka J. :Pielęgniarstwo, Wyd. I , Wrocław, Urban & Partner 2001
6. Peter F. Lawrence. M. D. Wyd. I. polskie (red. Rowińskiego W.): Chirurgia ogólna.
Wydawnictwo Medyczne. Wrocław 1998.
7. Rowiński W., Dziak A.: Chirurga dla pielęgniarek, PZWL, Warszawa 2002.
8. Tuszewski M.: Chirurgia układu pokarmowego z elementami pielęgniarstwa. PZWL,Warszawa
1995.
9. Walewska E.: Podstawy pielęgniarstwa chirurgicznego, PZWL, Warszawa 2005.
Literatura uzupełniaj ąca:
1. Hunt P., Sendell B.: Pielęgnowanie dorosłych z określonymi zaburzeniami fizjologicznymi,
2. Karwowski A.: Chirurgia i anestezjologia w praktyce ambulatoryjnej , PZWL,
3. MahonR.A.Mc.: Poradnik chirurgii dziecięcej, PZWL, Warszawa 1990
ogólnej,PZWL, Warszawa 1999
4. Olszewski W.: Kompedium postępowania przed i pooperacyjnego w chirurgii. PZWL,
Warszawa 1990
5. Spitell J.A.: Choroby tętnic obwodowych. Medycyna Praktyczna, 1996.
Warszawa 1990
128
Pielęgniarstwo chirurgiczne Autor programu: mgr Maria Kołtun Wymiar godzinowy: 50 godzin- 4 ECTS, w tym:
- wykłady 20 godzin – 1 ECTS - ćwiczenia 20 godzin – 2 ECTS,
Cel dydaktyczno- wychowawcze przedmiotu:
- wyposaŜenie studenta w wiedzę z zakresu pielęgnowania pacjenta przygotowywanego do zabiegu
operacyjnego i po jego wykonaniu z uwzględnieniem specyfiki niektórych stanów chirurgicznych.
Treści kształcenia:
Tematyka wykładów:
1. Praca pielęgniarki w oddziale chirurgicznym i sali pooperacyjnej.
2. Praca pielęgniarki na bloku operacyjnym oraz w zespole poradni chirurgicznych.
3. Czynniki wpływające na adaptację chorych w oddziałach chirurgicznych.
4. Przygotowanie chorego do zabiegu operacyjnego w trybie nagłym i planowym.
5. Reakcje psychologiczne pacjenta na zabieg operacyjny.
6. Przygotowanie pacjenta do akceptacji siebie w chorobie i w sytuacji zabiegów
okaleczających.
7. Podstawowe zasady opieki pielęgniarskiej po zabiegach operacyjnych.
8. Reakcje organizmu na zabieg operacyjny.
9. Rodzaje powikłań pooperacyjnych i zapobieganie im.
10. Udział pielęgniarki w edukacji pacjentów chirurgicznych.
Tematyka ćwiczeń :
1. Badania diagnostyczne w wybranych schorzeniach przewodu pokarmowego i zasady
pielęgnacji pacjentów poddanych tym badaniom.
2. Pielęgnowanie pacjenta po zabiegu operacyjnym w obrębie przewodu pokarmowego.
3. Problemy pielęgnacyjne pacjenta z kamicą pęcherzyka Ŝółciowego- zasady
przygotowania pacjenta do cholecystektomii laparoskopowej i metodą klasyczną oraz
kierunki pielęgnacji po ich wykonaniu.
4. Diagnoza problemów pacjenta z wyłonionym odbytem brzusznym ( stomią).
5. Problemy pielęgnacyjne pacjenta leczonego chirurgicznie z powodu przepukliny.
6. Badania diagnostyczne w chorobach narządów klatki piersiowej oraz pielęgnowanie
pacjentów poddanych tym badaniom.
7. Przygotowanie i opieka pooperacyjna w przypadku zabiegu w obrębie klatki piersiowej.
8. Zadania pielęgniarki w opiece przed i pooperacyjnej nad pacjentem kardiochirurgicznym.
9. Badania diagnostyczne w chorobach układu moczowo-płciowego i pielęgnowanie
pacjentów poddanych tym badaniom.
10. Przygotowanie pacjentów do zabiegu operacyjnego w obrębie układu moczowego.
129
11. Pielęgnowanie po zabiegu operacyjnym w obrębie układu moczowego z
uwzględnieniem wskazań i metod leczenia chirurgicznego.
12. Zasady pielęgnowania po zabiegach operacyjnych gruczołów wydzielania
wewnętrznego.
13. Pielęgnowanie pacjenta po przebytym urazie.
14. Pielęgnowanie pacjenta po urazach narządu ruchu leczonego za pomocą opatrunku
gipsowego oraz wyciągu.
15. Zadania pielęgniarki wobec pacjenta przygotowywanego do amputacji kończyny.
16. Postępowanie doraźne w oparzeniach.
17. Aspekty pielęgnacyjne w chorobie oparzeniowej.
18. Oparzenia ,odmroŜenia – pielęgnowanie pacjenta.
19. OdŜywianie chorych chirurgicznie.
20. Zapobieganie zakaŜeniom w chirurgii. Rola zespołu operacyjnego w zapobieganiu
zakaŜeniom w bloku operacyjnym.
Metody nauczania:
1. wykład problemowy
2. wykład informacyjny
3. dyskusja dydaktyczna
4. seminarium
5. ćwiczenia
6. metoda programowana z uŜyciem komputera
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- zasady i procedury postępowania z pacjentem leczonym chirurgicznie z uwzględnieniem specyfiki
stanów chirurgicznych,
rozumieć:
- związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy objawami a metodą leczenia chirurgicznego oraz
rozumieć konieczność dostosowania okołooperacyjnych działań pielęgniarskich do trybu
postępowania chirurgicznego i rodzaju znieczulenia,
umieć:
- ocenić stan i rozpoznać problemy opiekuńcze pacjentów w okresie przed i po zabiegu
operacyjnym, uwzględniając istotę schorzeń w chirurgii,
Metody oceny: kolokwia pisemne, obecność na zajęciach.
130
Warunki zaliczenia przedmiotu: zaliczenie cząstkowe po zakończeniu wykładów i ćwiczeń oraz
egzamin końcowy po zakończeniu samokształcenia i zajęć praktycznych.
Literatura podstawowa:
1. Buchfelder M.:Podręcznik Pierwszej Pomocy, PZWL, Warszawa 1999
2. Fibak J. (red.): Chirurgia . Podręcznik dla studentów ,PZWL, Warszawa 2002.
3. Foton W., Nygus L: Kompendium postępowania chirurgicznego. PZWL,
Warszawa1995.
4. Hirt R., Bubser M.: Podręcznik anestezjologii dla pielęgniarek, PZWL, Warszawa
2000
5. Jakubaszka J. :Pielęgniarstwo, Wyd. I , Wrocław, Urban & Partner 2001
6. Peter F. Lawrence. M. D. Wyd. I. polskie (red. Rowińskiego W.): Chirurgia ogólna.
Wydawnictwo Medyczne. Wrocław 1998.
7. Rowiński W., Dziak A.: Chirurga dla pielęgniarek, PZWL, Warszawa 2002.
8. Tuszewski M.: Chirurgia układu pokarmowego z elementami pielęgniarstwa. PZWL,
Warszawa 1995.
9. Walewska E.: Podstawy pielęgniarstwa chirurgicznego, PZWL, Warszawa 2005.
Literatura uzupełniaj ąca :
1. Hunt P., Sendell B.: Pielęgnowanie dorosłych z określonymi zaburzeniami
fizjologicznymi, PZWL, Warszawa 1990
2. Karwowski A.: Chirurgia i anestezjologia w praktyce ambulatoryjnej, PZWL,
Warszawa 1990
3. MahonR.A.Mc.: Poradnik chirurgii dziecięcej, PZWL, Warszawa 1990
4. Olszewski W.: Kompedium postępowania przed i pooperacyjnego w chirurgii
ogólnej, PZWL, Warszawa 1999
5. Spitell J.A.: Choroby tętnic obwodowych. Medycyna Praktyczna, 1996.
Zajęcia bez udziału nauczyciela – Pielęgniarstwo chirurgiczne Autor programu: mgr Maria Kołtun Wymiar godzinowy – 10 godzin – 1 ECTS
Cele zajęć bez udziału nauczyciela:
1. Kształtowanie samodzielnej i twórczej postawy studentów do pogłębiania
i usystematyzowania wiedzy
2. Doskonalenie procesu pozyskiwania wiedzy i umiejętności korzystania z róŜnych źródeł.
3. Doskonalenie procesu poszukiwania i weryfikacji informacji niezbędnych.
131
4. Wzbudzanie i rozwijanie zainteresowań poprzez odwoływanie się do materiałów
źródłowych.
5. Wzbudzenie zainteresowań postępem naukowym w zakresie opieki chirurgicznej.
6. Kształtowanie zasad programowanego uczenia się.
Zagadnienia programowe zajęć bez udziału nauczyciela
Zagadnienie I.
1. Badania dodatkowe u chorych chirurgicznie:
- badania laboratoryjne, badania rentgenowskie
- badania ultradźwiękowe, badania izotopowe
- badania endoskopowe.
2. Zaburzenia układu hemostazy:
- skazy krwotoczne: wrodzone, nabyte.
3. ZakaŜenia w chirurgii, etiologia, patogeneza.
Zagadnienie II.
1.Zaburzenia odporności u chorych chirurgicznie
- zakaŜenie a odporność, niedobory immunologiczne,
- testy laboratoryjne oceny stanu odporności.
2.Przeszczepianie narządów: przeszczepianie nerek, wątroby, serca, trzustki.
Zagadnienie III.
1. Nowotwory:
- klasyfikacja nowotworów i ocena zaawansowania procesu nowotworowego,
- zasady leczenia nowotworów.
2. Gospodarka wodno – elektrolitowa i równowaga kwasowo-zasadowa.
Zagadnienie IV.
1.śywienie pozajelitowe:
- wskazania do Ŝywienia pozajelitowego, stosowane preparaty ,
- powikłania Ŝywienia pozajelitowego,
- kontrola metaboliczna w czasie Ŝywienia pozajelitowego
Zagadnienie V.
1.Przetaczanie krwi i jej pochodnych:
- podstawy serologii
132
- najczęściej stosowane preparaty krwi, ogólne zasady przetaczania krwi i preparatów
krwiopochodnych,
- powikłania poprzetoczeniowe, przepisy prawne dotyczące przetaczania krwi i jej preparatów
przez pielęgniarki.
Zagadnienie VI.
1.Operacje kardiochirurgiczne, torakochirurgiczne:
- okres przedoperacyjny,opieka pooperacyjna w kardio- i torakochirurgii.
Zagadnienie VII.
1. Wady wrodzone narządów moczowo-płciowych, obraz kliniczny, zasady postępowania
operacyjnego.
Zagadnienie VIII.
1. Dysfunkcje narządu ruchu w chorobach kośćca i układu nerwowo-mięśniowego.
Zagadnienie IX.
1. Choroby naczyń obwodowych: choroby tętnic, choroby Ŝył- obraz kliniczny,
zasady postępowania operacyjnego.
Metody kształcenia:
1. analiza literatury
2. konsultacje z wykładowcami
3. analiza przypadków wskazanych przez wykładowcę w toku zajęć.
Metody oceny: ocena esejów.
Warunki zaliczenia przedmiotu: zaliczenie zadań pisemnych w ramach zajęć bez udziału
nauczyciela
Literatura podstawowa:
1. Badowska K., Sobańska J.: Opieka pielęgniarska po cystektomii. Pip, 1999.
2. Buchfelder M.: Podręcznik Pierwszej Pomocy. W-wa, PZWL 1999.
3. Dzienis H., Puchalski Z., Barczyk: Wrzód trawienny a rak Ŝołądka. Klinika, 1995.
4. Fibak J.: Chirurgia, Wyd.III, Warszawa ,PZWL 2002 .
5. Hirt R., Bubser M.: Podręcznik anestezjologii dla pielęgniarek,W-wa, PZWL 2000.
6. HIV/AIDS. Wiadomości konieczne w codziennej praktyce. Magazyn P i P., 1997.
7. Jakubaszka J.:Pielęgniarstwo- Wyd. I , Wrocław, Urban & Partner 2001.
8. Januszkiewicz J.: Zarys kliniki chorób zakaźnych. PZWL, Warszawa 1999.
133
9. Kuś D., Tarasewicz H.: Zastosowanie drenów w chirurgii. Klinika, 1996.
10. Mikuła W., Jóźwiak-Karczocha B., Goraj B.: Znaczenie leczenia usprawniającego po
11. Musierowicz A.: Pielęgniarstwo urologiczne dorosłych. PZWL, Warszawa 1999.
12. Nejman B., Chydziński W.: Amputacje naczyniowe kończyn dolnych- specyfika leczenia
13. Piątkowski S.: Ortopedia, traumatologia i rehabilitacja narządu ruchu.
PZWL, Warszawa 1990.
14. Rowiński W., Dziak A.: Chirurgia dla Pielęgniarek, Wyd.IV, Warszawa , PZWL 2002.
15. Rykowisk H.: Choroby naczyń. PZWL, Warszawa 1990.
16. Stomia. Poradnik dla pacjentów, pielęgniarek i lekarzy. POL-ILKO, Poznań 1993.
17. Tatoń J.: Stopa cukrzycowa. PZWL, Warszawa 1997.
18. Tuszewski M.: Chirurgia przewodu pokarmowego z elementami pielęgniarstwa,
usprawniającego. Nowa Medycyna, 1996.
19. Walewska E.: Podstawy pielęgniarstwa chirurgicznego, Warszawa, PZWL 2006.
W-wa, PZWL 1998.
20. Załoga K., Ciesielski Z.: śylaki kończyn dolnych. PZWL, Warszawa 1991.
21. Zieliński J., Leńko J.: Urologia (tom I). PZWL, Warszawa 1998.
złamaniach kończyn. Nowa Medycyna, 1996.
Przedmiot: Chirurgia i piel ęgniarstwo chirurgiczne
Autor programu: mgr Maria Kołtun
Wymiar godzinowy: zajęcia praktyczne - 120 godzin – 3 ECTS Cele dydaktyczno- wychowawcze przedmiotu:
- ukazanie problemów pielęgnacyjnych w procesie leczenia chirurgicznego,
- pogłębienie wiedzy z zakresu pielęgniarstwa chirurgicznego,
- kształcenie umiejętności samodzielnego dostrzegania i rozwiązywania pielęgnacyjnych
problemów chorego,
- kształcenie aktywności studenta do samodzielnej oceny sytuacji pacjenta kwalifikowanego
do leczenia chirurgicznego,
- kształcenie umiejętności wykonywania ćwiczeń gimnastycznych z uwzględnieniem narządu
operowanego i metody leczenia chirurgicznego,
- kształcenie umiejętności planowania pielęgnacji chorym chirurgicznie,
- kształcenie umiejętności podjęcia pracy dydaktyczno-wychowawczej, studenta z pacjentem
i jego rodziną.
134
Treści kształcenia:
Oddział chirurgii ogólnej - I tydzień-40 godzin :
1. Przygotowanie do zabiegu operacyjnego, pielęgnowanie w okresie tak zwanej choroby
chirurgicznej z uwzględnieniem stanów zwiększających ryzyko operacyjne.
2. Pielęgnowanie pacjentów po zabiegu operacyjnym w obrębie przewodu
pokarmowego ze szczególnym uwzględnieniem pacjentów z wyłonioną stomią .
3. Praca dydaktyczno-wychowawcza z pacjentami obciąŜonymi chorobą niedokrwienną
kończyn dolnych.
4. Problemy pielęgnacyjne pacjentek po mastektomii.
5. Aspekty pielęgnacyjne w chorobie oparzeniowej.
Oddział urologiczny-II Tydzień-40 godzin:
1. Zadania pielęgniarki wobec pacjenta leczonego chirurgicznie z powodu schorzeń układu
moczowego.
2. Przygotowanie chorego do badań radiologicznych i endoskopowych układu moczowego.
3. Pielęgnowanie pacjentów z kamicą układu moczowego.
4. Pielęgnowanie pacjentów po zabiegach endourologicznych i operacjach w zakresie układu
moczowego.
5. Pielęgnowanie pacjentów z drenaŜami dróg moczowych.
Oddział urazowo-ortopedyczny -III Tydzień- 40 godzin:
1. Praca dydaktyczno- wychowawcza z pacjentami oddziału urazowo-ortopedycznego.
2. Zasady pielęgnowania chorych z obraŜeniami wielomiejscowymi i wielonarządowymi
3. Problemy pielęgnacyjne po urazach narządu ruchu leczonego za pomocą opatrunku
gipsowego.
4. Problemy pielęgnacyjne po urazach narządu ruchu leczonego za pomocą wyciągu.
5. Zadania pielęgniarki wobec pacjenta po amputacji kończyn
Metody nauczania:
1. seminarium
2. praca z ksiąŜką
3. studium przypadku
4. inscenizacja
5. dyskusja dydaktyczna
6. pogadanka
135
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student w wyniku zajęć praktycznych na bazie znanej teorii powinien:
znać:
- kryteria oceny funkcjonowania poszczególnych układów,
- potencjalne powikłania mogące wystąpić po zabiegu operacyjnym
- zasady aseptyki i antyseptyki,
- pielęgnacyjne metody łagodzenia bólu,
- sposoby i metody łagodzenia i eliminowania lęku i niepokoju,
- aparaturę medyczną i sposób jej przygotowania do zastosowania,
- zasady prowadzenia dokumentacji pielęgniarskiej.
rozumieć:
- celowość doboru metod i środków do realizacji zadań pielęgniarki w opiece nad pacjentem
leczonym chirurgicznie.
umieć:
-realizować zadania wynikające z udziału pielęgniarki w procesie diagnostyczno-leczniczym
pacjenta leczonego chirurgicznie.
Metody oceny :
1. Opracowania poznania pacjenta( wywiad, obserwacja).
2. Opracowania programu ćwiczeń oddechowych dla pacjentów po dowolnie wybranym zabiegu
operacyjnym.
3. Przygotowania procesu pielęgnowania pacjenta z dowolnie wybrany schorzeniem
chirurgicznym.
Warunki zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną.
Literatura obowi ązkowa:
1. Ciechaniewicz W. Pielęgniarstwo. Ćwiczenia. PZWL, Warszawa 2001.
2. Fibak J. : Chirurgia, Wyd.III, PZWL,Warszawa 2002.
3. Rowiński W., Dziak A.: Chirurgia dla Pielęgniarek, Wyd.IV, PZWL ,Warszawa 2002,
4. Tuszewski M.: Chirurgia układu pokarmowego z elementami pielęgniarstwa. PZWL,
Warszawa 1995.
5. Walewska E.: Podstawy pielęgniarstwa chirurgicznego, PZWL, Warszawa 2006 ,
136
Przedmiot: Chirurgia i piel ęgniarstwo chirurgiczne Autor programu: mgr Maria Kołtun Wymiar godzinowy przedmiotu: praktyka zawodowa - 160 godzin – 4 ECTS Cele dydaktyczno- wychowawcze przedmiotu:.
- praktyczne zastosowanie wiedzy z zakresu pielęgniarstwa chirurgicznego i wykorzystanie jej
do działań diagnostycznych, pielęgnacyjnych i edukacyjnych pacjenta i jego rodziny,
- utrwalenie i doskonalenie umiejętności współpracy w zespole interdyscyplinarnym dla
zabezpieczenia i realizacji opieki pielęgniarskiej.
Treści kształcenia:
Część I – praktyka zawodowa w bloku operacyjnym- 1 tydzień/ 40 godz.:
Tematyka zajęć :
- poznanie struktury organizacyjnej bloku operacyjnego,
- zadania pielęgniarki wobec pacjenta przygotowywanego do znieczulenia
( z uwzględnieniem sposobu znieczulenia),
- rola i zadania instrumentariuszek podczas zabiegów operacyjnych,
- rola zespołu operacyjnego w zapobieganiu zakaŜeniom w bloku operacyjnym.
Część II- praktyka zawodowa w zespole poradni chirurgicznych- 1 tydzień/40 godz.
Tematyka zajęć:
-poznanie organizacji pracy w zespole poradni chirurgicznych
- realizacja całościowej opieki pielęgniarskiej pacjenta leczonego w poradniach chirurgicznych
oraz w ambulatorium chirurgicznym.
Część III- praktyka zawodowa we wskazanych oddziałach chirurgicznych-
2 tygodnie/ 80 godz.
Tematyka zajęć:
- realizacja całościowej opieki pielęgniarskiej nad pacjentem leczonym chirurgicznie.
Metody nauczania:
1. seminarium
2. praca z ksiąŜką
3. studium przypadku
4. inscenizacja
5. dyskusja dydaktyczna
6. pogadanka
137
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- procedury postępowania pielęgniarskiego wobec pacjenta leczonego chirurgicznie.
rozumieć:
- znaczenie róŜnicowania sposobów i środków słuŜących do realizacji zadań pielęgniarki
w opiece nad pacjentem leczonym chirurgicznie.
umieć:
- wdraŜać standardy opieki pielęgniarskiej u chorych przed i po operacji,
- umieć realizować opiekę pielęgniarską wobec pacjenta leczonego chirurgicznie,
- postępować zgodnie z zasadami etyki zawodowej i rozwiązywać róŜne problemy etyczne
w praktyce zawodowej.
Metody oceny : sprawdzian umiejętności praktycznych.
Warunki zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną.
Literatura :
1. Ciechaniewicz W. Pielęgniarstwo. Ćwiczenia. PZWL, Warszawa 2001.
2. Fibak J.: Chirurgia, Wyd. III, PZWL, Warszawa 2002.
3. Rowiński W., Dziak A.: Chirurgia dla Pielęgniarek, Wyd. IV, PZWL ,Warszawa 2002,
4. Tuszewski M.: Chirurgia układu pokarmowego z elementami pielęgniarstwa. PZWL,
Warszawa 1995.
5. Walewska E.: Podstawy pielęgniarstwa chirurgicznego, PZWL, Warszawa 2006 ,
138
Przedmiot : Pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne Kod przedmiotu
PIEL.PED.KRIISIV,RIVSVII 13
Nazwa przedmiotu Pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 13 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – II, semestr – IV, Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela, zajęcia
praktyczne, praktyka zawodowa Rodzaj zaliczenia Egzamin, Prowadzący zajęcia teoretyczne
dr hab. n med. BoŜena Cukrowska , mgr Małgorzata Zagroba
Koordynator przedmiotu mgr Małgorzata Zagroba Autorzy programu: dr hab. n med. BoŜena Cukrowska , mgr Małgorzata Zagroba Wymiar godzinowy: 410 godzin – 13 ECTS, w tym: - wykłady – 60 godzin – 2,5 ECTS, - ćwiczenia - 20 godzin – 1,5 ECTS - zajęcia bez udziału nauczyciela - 10 godzin – 1 ECTS, - zajęcia praktyczne – 160 godzin - 4 ECTS - praktyki zawodowe – 160 godzin – 4 ECTS Pediatria - 2 ECTS Autor programu : dr hab. n med. BoŜena Cukrowska Wymiar godzinowy: wykłady – 40 godzin – 1,5 ECTS Cele dydaktyczno - wychowawcze przedmiotu :
- zapoznanie studentów z prawidłowym rozwojem fizycznych i psychoruchowym (psychicznym)
dzieci i młodzieŜy oraz sposobami jego oceny,
- zapoznanie się z podstawami badania podmiotowego i przedmiotowego dzieci i młodzieŜy,
- poznanie odrębności rozwojowo-narządowych,
- poznanie najczęściej występujących schorzeń wieku rozwojowego,
- przekazanie wiedzy dotyczącej zasad profilaktyki, diagnostyki i leczenia chorób wieku
rozwojowego.
139
Tematyka wykładów :
1. Rozwój fizyczny i psychoruchowy niemowląt i małych dzieci.
2. Ocena rozwoju fizycznego i psychicznego starszych dzieci i młodzieŜy.
3. Schorzenia i stany zagraŜające Ŝyciu noworodka i wcześniaka.
4. Choroby układu oddechowego (wady rozwojowe, choroby nosa, gardła, uszu, krtani,
choroby tchawicy i oskrzeli /astma oskrzelowa/, mukowiscydoza, choroby płuc i
opłucnej, niewydolność oddechowa).
5. Choroby układu pokarmowego (wady wrodzone, biegunki infekcyjne i nieinfekcyjne, zespół
złego wchłaniania /celiakia/, choroba wrzodowa, nieswoiste zapalenia jelit, zapalenie
otrzewnej, ostre zapalenie wyrostka robaczkowego).
6. Choroby układu krąŜenia (wady wrodzone serca; zapalenie mięśnia sercowego,
niewydolność krąŜenia; zaburzenia przewodzenia i rytmu serca; nadciśnienie
tętnicze).
7. Choroby układu moczowego (wady rozwojowe nerek i dróg moczowych; zakaŜenie
układu moczowego, zespół nerczycowy; ostra i przewlekła niewydolność nerek; kamica
układu moczowego).
8. Choroby układu nerwowego (wady rozwojowe oun; wodogłowie; przepukliny oponowo-
mózgowe, oponowo-rdzeniowe; mózgowe poraŜenie dziecięce; zapalenie opon
mózgowo-rdzeniowych; padaczka; dystrofie mięśniowe; urazy czaszkowo-
mózgowe).
9. Choroby układu krwiotwórczego (niedokrwistość; nadkrwistość, skazy krwotoczne).
10. Choroby układu wewnątrzwydzielniczego (zaburzenia wzrastania; choroby tarczycy;
krzywica; cukrzyca).
11. Alergia: objawy, przyczyny, postępowanie.
12. Nowotwory wieku dziecięcego (nowotwory OUN, białaczki, chłoniaki, guzy tkanek
miękkich i kości)
13. Choroby zakaźne wieku dziecięcego: profilaktyka /szczepienia ochronne/,
rozpoznanie i leczenie.
14. Zbieranie wywiadu.
15. Badanie rozwoju fizycznego i psychoruchowego (psychicznego) dzieci i młodzieŜy
16. .Ocena stanu ogólnego pacjenta, zasady badania przedmiotowego poszczególnych
17. układów i narządów.
18. Objawy przedmiotowe i sposoby ich badania.
140
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- prawidłowy rozwój fizyczny i psychoruchowy (psychiczny) dzieci i młodzieŜy,
- podstawowe zasady profilaktyki chorób wieku rozwojowego,
- przyczyny i objawy chorób wieku rozwojowego,
- zasady diagnostyki i leczenia najczęściej występujących schorzeń wieku dziecięcego,
rozumieć :
- specyfikę procesu diagnostyczno-terapeutycznego w oddziale szpitalnym i opiece ambulatoryjnej
umieć :
- rozpoznać najczęstsze objawy chorobowe u dzieci i właściwie je interpretować,
- przeprowadzić podstawowe procedury diagnostyczne i terapeutyczne,
Metody nauczania:
1. wykład informacyjny
2. wykład problemowy
3. dyskusja dydaktyczna
Warunki zaliczenia przedmiotu : egzamin pisemny
Literatura :
1. BieŜace artykuły poglądowe i przeglądowe opublikowane w: „Medycynie po
Dyplomie”, „Medycynie Praktycznej”, „Pediatrii po Dyplomie”, „Pediatrii Polskiej”,
„Klinice Pediatrycznej”.
2. BoŜkowa K. (red.): Pediatria praktyczna. PZWL, Warszawa 1994
3. Krawczyński M.: Propedeutyka pediatrii. PZWL, Warszawa 2002
4. Kubicka K., Kawalec W. (red.): Pediatria. PZWL, Warszawa 2004
5. Szreter T. (red.): Stany zagroŜenia Ŝycia u dzieci. PZWL, Warszawa 1997
141
Pielęgniarstwo pediatryczne Autor programu : mgr Małgorzata Zagroba Wymiar godzinowy : 50 godzin – 3,5 ECTS, w tym: - wykłady – 20 godzin – 1 ECTS, - ćwiczenia – 20 godzin – 1,5 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 10 godzin – 1 ECTS Cele dydaktyczno - wychowawcze przedmiotu :
- usystematyzowanie wiedzy na temat okresów rozwojowych dziecka,
- wzbogacenie wiedzy na temat czynników warunkujących rozwój dziecka i metod jego oceny,
- omówienie najczęściej występujących problemów w opiece nad zdrowym i chorym dzieckiem
oraz sposobów ich rozwiązywania,
- omówienie anatomicznych i fizjologicznych róŜnic między dorosłymi i dziećmi,
- przekazanie studentom wiedzy w zakresie podstawowych chorób wieku rozwojowego –
objawów, rozpoznawania, leczenia, pielęgnowania, zapobiegania powikłaniom i zasad
profilaktyki tych chorób,
- zapoznanie studentów z zasadami procesu pielęgnowania w wybranych jednostkach chorobowych.
Treści kształcenia :
Tematyka wykładów :
1. Standardy ogólne i szczegółowe w pielęgniarstwie pediatrycznym.
2. Anatomiczne i fizjologiczne róŜnice między dorosłymi i dziećmi.
3. Zasady racjonalnego Ŝywienia niemowląt i dzieci wg najnowszych wytycznych Instytutu
Matki i Dziecka: karmienie naturalne, mieszanki sztuczne, diety eliminacyjne.
4. Zaburzenia odŜywiania dzieci i młodzieŜy : jadłowstręt, Ŝarłoczność.
5. Hospitalizacja jako sytuacja trudna dla dziecka i jego rodziny.
6. Bio-psycho-społeczne następstwa choroby przewlekłej u dziecka, jego rodziców i rodziny.
7. Pielęgnowanie dziecka nieprzytomnego.
8. Choroba oparzeniowa u dzieci.
9. Problemy w opiece nad dzieckiem autystycznym.
10. Bierne palenie a stan zdrowia dzieci i młodzieŜy.
Tematyka ćwiczeń :
1. Najczęściej występujące problemy w opiece nad zdrowym niemowlęciem, związane z
ustaleniem przyczyn płaczu, z codzienną pielęgnacją, karmieniem - przedyskutowanie
sposobów rozwiązywania w/w problemów.
2. Proces pielęgnowania w wybranych jednostkach chorobowych wieku rozwojowego :
2.1. Choroby układu oddechowego – zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli, astma oskrzelowa,
ostre zapalenie ucha środkowego oraz ostra niewydolność oddechowa.
2.2. Choroby układu pokarmowego – biegunki, zaparcia, krwawienia z przewodu pokarmowego.
142
2.3. Alergie i nietolerancje pokarmowe.
2.4. Choroby układu krąŜenia – wady serca, niewydolność krąŜenia, nadciśnienie tętnicze .
2.5. Choroby układu moczowego – zakaŜenia układu moczowego, zespół nerczycowy, ostra
i przewlekła niewydolność nerek
2.6. Choroby neurologiczne – dziecięce poraŜenie mózgowe, padaczka, zapalenie opon
mózgowo-rdzeniowych
2.7. Choroby układu krwiotwórczego – niedokrwistości, skazy krwotoczne – hemofilia
3. Zasady dawkowania leków stosowanych u dzieci.
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać:
- czynniki wpływające na rozwój dziecka,
- zasady racjonalnego Ŝywienia niemowląt i dzieci,
- przyczyny, objawy, leczenie, pielęgnowanie, zasady zapobiegania powikłaniom i zasady
profilaktyki podstawowych chorób wieku rozwojowego,
- zasady procesu pielęgnowania,
rozumieć:
- istotę głównych odrębności w budowie anatomicznej i czynnościowej u dzieci,
- potrzeby rozwojowe dziecka,
- odrębności pielęgnowania dzieci zdrowych i chorych,
- bio-psycho-społeczne następstwa choroby przewlekłej u dziecka, jego rodziców i rodziny,
umieć:
- sformułować problemy zdrowotne dziecka i jego środowiska,
- sformułować główne problemy pielęgnacyjne w podstawowych jednostkach chorobowych
wieku rozwojowego,
- sporządzić plan pielęgnacji dziecka chorego, zgodnie z zasadami procesu pielęgnowania,
Metody nauczania :
1. wykład problemowy
2. wykład informacyjny
3. dyskusja dydaktyczna
4. seminarium
5. ćwiczenia
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie cząstkowe po zakończeniu wykładów i ćwiczeń oraz
egzamin końcowy po zakończeniu samokształcenia i zajęć praktycznych
143
Literatura :
1.Brykczyńska M.: Pielęgniarstwo pediatryczne. Zagadnienia etyczne. PZWL, Warszawa 1996
2.Krawczyński M. : Propedeutyka pediatrii. PZWL, Warszawa 2002
3. Luxner Karla L.(red. wyd. pol. Zofia DroŜdŜ - Gessner): Pielęgniarstwo pediatryczne Delmara,
Urban & Partner, Wrocław 2006
4. Muscari M.E. Pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne. Wyd. polskie Bernat K., Czelej 2005
5. Pawlaczyk B. (red.): Zarys pediatrii, PZWL, Warszawa 2005
6. Rakowska – Róziewicz (red.): Wybrane standardy i procedury w pielęgniarstwie
pediatrycznym. Naczelna Rada Pielęgniarek i PołoŜnych, Czelej, Lublin 2001
7. Socha J. (red.): śywienie dzieci zdrowych i chorych. PZWL, Warszawa 1998
8. Szajner-Milart I., Papierkowski A. (red.): Choroby wieku rozwojowego. PZWL, Warszawa 1997
9. Woynarowska B. (red.): Profilaktyka w pediatrii. PZWL, Warszawa 1998
10. Artykuły opublikowane od 1995 roku w: „Magazynie Pielęgniarki i PołoŜnej”, „Pielęgniarce
i połoŜnej”, „Pielęgniarstwie 2000”, „Pielęgniarstwie XXI wieku
Zajęcia bez udziału nauczyciela - Pielęgniarstwa pediatrycznego Autorzy programu : mgr Małgorzata Zagroba Wymiar godzinowy: 10 godzin – 1 ECTS Cele zajęć bez udziału nauczyciela :
- pogłębienie i usystematyzowanie wiedzy :
− z zakresu pielęgnowania dzieci zdrowych i dzieci w róŜnych stanach chorobowych,
− z zakresu działań profilaktycznych u dzieci i młodzieŜy,
− z zakresu działań terapeutycznych wobec dziecka hospitalizowanego,
− kształtowanie umiejętności samodzielnego poszukiwania nowych rozwiązań w
pielęgniarstwie pediatrycznym,
− kształtowanie umiejętności wykorzystania dorobku naukowego w realizacji działań
pielęgnacyjnych.
Treści kształcenia : 1. Aspekty karmienia naturalnego.
2. Najczęstsze problemy związane z odŜywianiem dzieci i młodzieŜy (niepoŜywnie, nadwaga,
otyłość.
3. Prawidłowa pielęgnacja noworodka i niemowlęcia.
4. Występowanie kolki jelitowej u niemowląt - przyczyny, objawy, postępowanie, zapobieganie.
5. Alergie – problem XXI wieku: przyczyny, objawy, leczenie.
6. Dziecko nadpobudliwe (ADHD).
7. Problematyka dziecka maltretowanego.
144
Zalecana literatura : 1. BoŜkowa K. (red.): Pediatria praktyczna. PZWL, Warszawa 1994
2. Brykczyńska M.: Pielęgniarstwo pediatryczne. Zagadnienia etyczne. PZWL, Warszawa 1996
3. Dworki n P.H., wyd. II polskie pod red. Pellara J.: Pediatria. Urban & Partner, Wrocław 2000
4. Illing S., Spranger S. wyd. I polskie pod red. Albrechta P.: Pediatria. Poradnik kliniczny. Urban & Partner, Wrrocław
2001
5. Krawczyński M. : Propedeutyka pediatrii. PZWL, Warszawa 2002
6. Kubicka K., Kawalec W. (red.): Pediatria. PZWL, Warszawa 2004
7. Luxner Karla L.(red. wyd. pol. Zofia DróŜdŜ-Gessner): Pielęgniarstwo pediatryczne Delmara,
Urban & Partner, Wrocław 2006
8. Muscari M.E. Pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne. Wyd. polskie Bernat K., Czelej 2005
9. Pawlaczyk B. (red.): Zarys pediatrii, PZWL, Warszawa 2005
10. Rakowska – Róziewicz (red.): Wybrane standardy i procedury w pielęgniarstwie
pediatrycznym. Naczelna Rada Pielęgniarek i PołoŜnych, Czelej, Lublin 2001
11. Socha J. (red.): śywienie dzieci zdrowych i chorych. PZWL, Warszawa 1998
12. Szajner-Milart I., Papierkowski A. (red.): Choroby wieku rozwojowego. PZWL, Warszawa 1997
13. Szreter T. (red.): Stany zagroŜenia Ŝycia u dzieci. PZWL, Warszawa 1997
14. Walczak M. (red.): Zarys pediatrii. Tom I i II. PZWL, Warszawa 1991
15. Woynarowska B. (red.): Profilaktyka w pediatrii. PZWL, Warszawa 1998
Artykuły opublikowane od 1995 roku w: „Magazynie Pielęgniarki i PołoŜnej”, „Pielęgniarce i
połoŜnej”, „Pielęgniarstwie 2000”, „Pielęgniarstwie XXI wieku”, „Pediatrii po Dyplomie”, „Pediatrii
Polskiej”, „Klinice Pediatrycznej”, „Medycynie po Dyplomie”, „Medycynie Praktycznej”
Przedmiot : Pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne Autorzy programu : dr hab. n. med. BoŜena Cukrowska,
mgr Małgorzata Zagroba Wymiar godzinowy: zajęcia praktyczne - 160 godzin – 4 ECTS
Cele dydaktyczno - wychowawcze przedmiotu :
- usystematyzowanie i wzbogacenie wiedzy dotyczącej zasad rozpoznawania i rozwiązywania
aktualnych problemów dziecka zdrowego i dziecka chorego,
- usystematyzowanie i wzbogacenie wiedzy studentów w zakresie podstawowych chorób
wieku rozwojowego – objawów, rozpoznawania, leczenia, pielęgnowania, zapobiegania
powikłaniom i zasad profilaktyki tych chorób,
- usystematyzowanie wiedzy studentów w zakresie procesu pielęgnowania,
145
- kształtowanie umiejętności dokumentowania działań pielęgniarskich,
- ukazanie wpływu choroby i hospitalizacji na dziecko i jego rodzinę,
- przygotowanie studentów do rozpoznawania i rozwiązywania problemów w opiece nad
dzieckiem hospitalizowanym,
- kształtowanie umiejętności komunikowania się z dziećmi, ich rodzinami, zespołem
terapeutycznym,
- kształtowanie umiejętności edukacji dzieci i ich rodziców/opiekunów,
- kształtowanie umiejętności współpracy w zespole terapeutycznym.
Treści kształcenia :
Oddział chirurgii dziecięcej - 80 godzin:
1. Specyfika chirurgii wieku dziecięcego. Przygotowanie dzieci do zabiegu operacyjnego.
Opieka pooperacyjna u dzieci.
2. Pielęgnowanie dzieci w wybranych jednostkach chorobowych – przyczyny, objawy,
rozpoznanie, leczenie, pielęgnowanie, zapobieganie powikłaniom i zasady profilaktyki:
2.1. Wodogłowie; przepukliny oponowo- mózgowe, oponowo-rdzeniowe,
2.2. Przepuklina pachwinowa, przepuklina pępkowa; ostre zapalenie wyrostka
robaczkowego; krwawienia z przewodu pokarmowego,
2.3. Wady rozwojowe nerek i dróg moczowych; kamica układu moczowego; ostra i przewlekła
niewydolność nerek,
2.4. Urazy czaszkowo-mózgowe u dzieci,
2.5. Choroba oparzeniowa u dziec,i
2.6. Zasady postępowania w stanach zagroŜenia Ŝycia u dzieci,
2.7. Opatrunek gipsowy, unieruchomienie na wyciągu.
2.8. Zaburzenia hormonalne i choroby metaboliczne u dzieci: choroby tarczycy; cukrzyca,
krzywica.
Oddział dziecięcy – 40 godzin:
1. Metody diagnostyki i terapii - przygotowanie dziecka do badań diagnostycznych,
pielęgnowanie w trakcie i po badaniach.
2. Pielęgnowanie dzieci w wybranych jednostkach chorobowych – przyczyny, objawy,
rozpoznanie, leczenie, pielęgnowanie, zapobieganie powikłaniom i zasady profilaktyki.
2.1. Specyfika pielęgnowania dzieci z mukowiscydozą
2.2. Nawracające i przewlekłe bóle brzucha; celiakia; choroba wrzodowa
2.3. Choroby nowotworowe u dzieci: białaczki; chłoniaki
2.4. Zapalne układowe choroby tkanki łącznej u dzieci: gorączka reumatyczna; młodzieńcze
przewlekłe zapalenie stawów
146
Oddział noworodkowy / śłobek / Przedszkole – 40 godzin:
1. Zasady prawidłowego nawiązania kontaktu z dzieckiem i jego rodziną.
2. Noworodek zdrowy – ocena stanu noworodka, analiza procesów adaptacyjnych.
Stany zagroŜenia Ŝycia noworodka.
3. Zbieranie wywiadu. Badanie przedmiotowe i podmiotowe dziecka – techniki badania.
4. Metody oceny rozwoju fizycznego i psychoruchowego dzieci i młodzieŜy.
5. Działania pielęgnacyjno-opiekuńcze w chorobach zakaźnych wieku dziecięcego
– zakaŜenia bakteryjne; choroby wirusowe; wirusowe zapalenie wątroby A i B, zapalenie
wątroby C.
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- metody oceny rozwoju fizycznego i psychicznego dzieci i młodzieŜy
- metody diagnostyki i zasady przygotowania dziecka do badań diagnostycznych
- przyczyny, objawy, leczenie, pielęgnowanie, zasady zapobiegania powikłaniom i zasady
profilaktyki podstawowych chorób wieku rozwojowego
- zasady procesu pielęgnowania
- zasady komunikowania się w zespole terapeutycznym
- zasady edukacji pacjenta i jego rodziny
rozumieć :
- odrębności anatomiczne i czynnościowe wieku rozwojowego
- specyfikę pielęgnowania dzieci w wybranych jednostkach chorobowych
- specyfikę pracy pielęgniarki pediatrycznej
umieć :
- komunikować się z dzieckiem i jego rodzicami / opiekunami
- ocenić wpływ choroby i hospitalizacji na zachowanie dziecka i jego rodziców
- sformułować aktualne problemy dziecka chorego
- sporządzić plan pielęgnacji dziecka chorego, zgodnie z zasadami procesu pielęgnowania
- dokumentować działania pielęgniarskie
- współpracować w zespole terapeutycznym
- edukować dziecko i rodziców w zakresie samokontroli i samoopieki
147
Metody nauczania :
1. seminarium
2. praca z ksiąŜką
3. studium przypadku
4. inscenizacja
5. dyskusja dydaktyczna
6. pogadanka
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
Literatura :
1. Luxner Karla L.(red. wyd. pol. Zofia DróŜdŜ-Gessner): Pielęgniarstwo pediatryczne
Delmara, Urban & Partner, Wrocław 2006
2. Muscari M.E. Pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne. Wyd. polskie Bernat K., Czelej
2005
3. Pawlaczyk B. (red.): Zarys pediatrii, PZWL, Warszawa 2005
4. Rakowska – Róziewicz (red.): Wybrane standardy i procedury w pielęgniarstwie
pediatrycznym. Naczelna Rada Pielęgniarek i PołoŜnych, Czelej, Lublin 2001
5. Symonides-Ławecka A.: Cukrzyca u dzieci. PZWL, Warszawa 1998
6. Szajner-Milart I., Papierkowski A. (red.): Choroby wieku rozwojowego.
PZWL,Warszawa 1997
7. Szreter T. (red.): Stany zagroŜenia Ŝycia u dzieci. PZWL, Warszawa 1997
8. Woynarowska B. (red.): Profilaktyka w pediatrii. PZWL, Warszawa 1998 Przedmiot: Pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne Autorzy programu : dr hab. n. med. BoŜena Cukrowska, mgr Małgorzata Zagroba Wymiar godzinowy: praktyki zawodowe - 160 godzin – 4 ECTS Cele dydaktyczno - wychowawcze przedmiotu :
- wdraŜanie studentów do pracy w oddziałach dziecięcych, zgodnie z ich specyfiką
i organizacją
- wdraŜanie studentów do specyficznej pracy pielęgniarki pediatrycznej
- wdraŜanie procesu pielęgnowania
- kształtowanie umiejętności działań pielęgnacyjno-opiekuńczych adekwatnych do wieku,
zmieniającego się stanu bio-psycho-społecznego dziecka chorego i /lub niepełnosprawnego
148
Treści kształcenia :
Tematyka praktyk zawodowych :
1. Oddział dziecięcy, oddział chirurgii dziecięcej - specyfika pracy, urządzenie i wyposaŜenie.
2. Przyjęcie dziecka do szpitala i oddziału – obserwacja chorego dziecka, gromadzenie
i analizowanie informacji, diagnozowanie, planowanie opieki, realizowanie i ocena.
3. Hospitalizacja jako sytuacja trudna dla dziecka i jego rodziców.
4. Nawiązywanie kontaktu z dziećmi; komunikowanie się z chorym dzieckiem i jego rodziną oraz
personelem oddziału dziecięcego.
5. Organizacja czasu wolnego dzieciom w sytuacji choroby ostrej i przewlekłej.
6. Przygotowanie dziecka do badań diagnostycznych, podawanie leków.
7. Obserwacja dziecka chorego, zaplanowanie działań pielęgnacyjnych.
8. Pielęgnacja dzieci przed i po zabiegach operacyjnych.
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- specyfikę i organizację pracy w oddziałach dziecięcych
- specyfikę pracy pielęgniarki pediatrycznej
- zasady przyjęcia dziecka do szpitala i oddziału
- dokumentację pacjenta obowiązującą w oddziale, zasady analizy i interpretacji informacji
w niej zawartych
rozumieć :
- specyficzną rolę pielęgniarki pediatrycznej i jej rolę w zespole terapeutycznym
- rolę nawiązania właściwego kontaktu z dzieckiem i jego rodziną
- potrzebę właściwego komunikowania się w zespole terapeutycznym
- rolę i potrzebę informowania dziecka i jego rodziców o planowanych i podejmowanych
czynnościach i zabiegach
- rolę edukacyjną pielęgniarki pediatrycznej
- zachowanie dziecka i jego rodziców, wynikające z faktu choroby i hospitalizacji
- konsekwencje wynikające z niewłaściwej pielęgnacji dziecka
umieć :
- ocenić rozwój dziecka oraz stan dziecka w wybranych jednostkach chorobowych
- nawiązać prawidłowo kontakt z dzieckiem i jego rodziną
- przygotować dziecko do badań diagnostycznych i wykonać je samodzielnie lub we współpracy
- dokonać analizy wyników badań diagnostycznych
- zaplanować, wspólnie z zespołem i rodzicami, działania pozwalające na skuteczne postępowanie
149
leczniczo-pielęgnacyjno-rehabilitacyjne w określonej sytuacji zdrowotnej
- zastosować odpowiednie procedury postępowania w pielęgnacji dziecka wg przyjętych
standardów
- zaplanować, zrealizować i ocenić działania pielęgnacyjne w sytuacji choroby ostrej, przewlekłej,
terminalnej w róŜnych okresach rozwojowych dziecka
- przygotować dziecko do zabiegu operacyjnego i właściwie pielęgnować po zabiegu operacyjnym
- udokumentować przeprowadzone działania pielęgniarskie
- wskazać moŜliwości i przygotować rodziców do korzystania z róŜnych form wsparcia i pomocy
instytucjonalnej i pozainstytucjonalnej w sytuacji trudnej wynikającej ze stanu zdrowia dziecka
- zaplanować i przeprowadzić edukację dziecka i jego rodziców
Metody nauczania :
1. seminarium
2. praca z ksiąŜką
3. studium przypadku
4. inscenizacja
5. dyskusja dydaktyczna
6. pogadanka
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
Literatura :
1. Luxner Karla L.(red. wyd. pol. Zofia DróŜdŜ-Gessner): Pielęgniarstwo pediatryczne
Delmara, Urban & Partner, Wrocław 2006
2. Muscari M.E. Pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne. Wyd. polskie Bernat K., Czelej
2005
3. Pawlaczyk B. (red.): Zarys pediatrii, PZWL, Warszawa 2005
4. Rakowska – Róziewicz (red.): Wybrane standardy i procedury w pielęgniarstwie
pediatrycznym. Naczelna Rada Pielęgniarek i PołoŜnych, Czelej, Lublin 2001
5. Symonides-Ławecka A.: Cukrzyca u dzieci. PZWL, Warszawa 1998
6. Szajner-Milart I., Papierkowski A. (red.): Choroby wieku rozwojowego.
PZWL,Warszawa 1997
7. Szreter T. (red.): Stany zagroŜenia Ŝycia u dzieci. PZWL, Warszawa 1997
8. Woynarowska B. (red.): Profilaktyka w pediatrii. PZWL, Warszawa 1998
150
Przedmiot : Dietetyka Kod przedmiotu
PIEL.DIET.K.RIISIII1
Nazwa przedmiotu Dietetyka Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 1 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – II, semestr – III, Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia Rodzaj zaliczenia Zaliczenie z oceną Prowadzący zajęcia teoretyczne
dr n. med. Renata DomŜał - Drzewicka
Koordynator przedmiotu dr n. med. Renata DomŜał - Drzewicka Autor programu: dr n. med. Renata DomŜał - Drzewicka Wymiar godzinowy: 45 godzin – 1 ECTS, w tym: - wykłady – 30 godzin – 0,5 ECTS, - ćwiczenia 15 godzin – 0,5 ECTS Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu :
- zapoznanie studentów z zapotrzebowaniem fizjologicznym dzieci, osób dorosłych, kobiet
w ciąŜy i karmiących na energię i składniki odŜywcze (białko, tłuszcze, węglowodany,
składniki mineralne, witaminy, błonnik pokarmowy)
- zapoznanie studentów z zasadami racjonalnego Ŝywienia dzieci i dorosłych przy uwzględnieniu
kompromisu fizjologicznego, kulturowego, psychologicznego, ekologicznego i finansowego
a takŜe rolą dietoprofilaktyki w przeciwdziałaniu tzw. chorobom cywilizacyjnym
- zapoznanie studentów z podstawowymi dietami stosowanymi w terapii oraz zasadami leczenia
Ŝywieniowego (Ŝywienie dojelitowe i pozajelitowe), jak równieŜ zasadami Ŝywienia
w wybranych chorobach
Treści kształcenia :
1. Zasady Ŝywienia zdrowych dzieci i dorosłych. Normy Ŝywienia i wyŜywienia.
2. Znaczenie i rola składników odŜywczych w utrzymaniu zdrowia i zapewnieniu prawidłowego
rozwoju. Racjonalne Ŝywienie sztuką kompromisu.
3. Postępowanie dietetyczne waŜną częścią terapii – podstawowe diety lecznicze ich
charakterystyka i zastosowanie.
4. Leczenie Ŝywieniowe – dojelitowe i parenteralne.
5. Zasady Ŝywienia w wybranych chorobach.
6. Zasady układania jadłospisów i ich ocena.
151
Tematyka wykładów :
1. Składniki poŜywienia (odŜywcze, antyodŜywcze, balastowe, nadające barwę, smak i zapach,
szkodliwe – zanieczyszczenia chemiczne i biologiczne, związane ze skaŜeniem środowiska
naturalnego oraz niewłaściwym przetwarzaniem i przechowywaniem Ŝywności.
2. Powiązania między Ŝywieniem i występowaniem wielu chorób. Racjonalne Ŝywienie jako
wieloraki kompromis.
3. Postępowanie dietetyczne jako część terapii. Klasyfikacja diet leczniczych, ich charakterystyka
i zastosowanie. Interakcje składników poŜywienia i leków.
4. Zasady Ŝywienia w wybranych chorobach u osób dorosłych i dzieci.
5. Leczenie Ŝywieniowe – dojelitowe i parenteralne u dorosłych i dzieci.
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- normy Ŝywienia i wyŜywienia
- znaczenie i rolę składników odŜywczych w utrzymaniu zdrowia i zapewnieniu prawidłowego
rozwoju
rozumieć :
- zasady Ŝywienia w wybranych chorobach
umieć :
- wiedzieć jaką dietę leczniczą zastosować w podstawowych jednostkach chorobowych
Metody nauczania;
1. wykład informacyjny
2. wykład problemowy
3. pogadanka
4. dyskusja dydaktyczna
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
Literatura :
1. Ciborowska M., Rudnicka A.: Dietetyka. śywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL,
Warszawa 2000
2. Dawidowicz A., Zawistowska Z.: śywienie w chorobach przemiany materii. PZWL, Warszawa
1998
3. Dzieniszewski J (red): Naukowe podstawy Ŝywienia w szpitalach. Wydawnictwo Iśś
Warszawa 2000
152
4. Gawęcki J. (red.): śywienie człowieka. Podstawy nauki o Ŝywieniu. PWN, Warszawa 2000
5. Gertig H.: śywność a zdrowie – podręcznik dla studentów. PZWL, Warszawa 1997
6. Hasik J., Gawęcki J. (red.): śywienie człowieka zdrowego i chorego. PWN, Warszawa 2000
7. Socha J. (red.): śywienie dzieci zdrowych i chorych. PZWL, Warszawa 1998
153
Przedmiot : Ratownictwo medyczne Kod przedmiotu
PIEL.RMED.KRIISIV3
Nazwa przedmiotu Ratownictwo medyczne Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 3 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – II, semestr – IV, Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia Rodzaj zaliczenia Zaliczenie z oceną Prowadzący zajęcia teoretyczne
Prof. dr hab. med. GraŜyna Skotnicka – Klonowicz, mgr Sławomir Ropelewski
Koordynator przedmiotu Prof. dr hab. med. GraŜyna Skotnicka – Klonowicz Autor programu : Prof. dr hab. med. GraŜyna Skotnicka – Klonowicz mgr Sławomir Ropelewski Wymiar godzinowy: 55 godzin - 3 ECTS, w tym: - wykłady – 40 godzin – 1 ECTS, - ćwiczenia – 15 – godzin - 2 ECTS Ratownictwo medyczne Autor programu: Prof. dr hab. med. GraŜyna Skotnicka – Klonowicz Wymiar godzinowy: wykłady - 30 godzin - 1 ECTS Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu:
- dostarczenie na poziomie studiów licencjackich pełnej informacji niezbędnej do udzielania
kwalifikowanej pomocy pacjentom w nagłych zachorowaniach i wypadkach
- zapoznanie studentów najczęstszymi stanami chorobowymi, które stwarzają zagroŜenie Ŝycia
oraz z obowiązującymi zasadami postępowania w tych przypadkach
Treści kształcenia :
1. Działania ratunkowe w stanach nagłego zagroŜenia zdrowia i Ŝycia u dorosłych i u dzieci
Tematyka wykładów :
1. Resuscytacja krąŜeniowo-oddechowa u dorosłych i dzieci.
2. Postępowanie ratunkowe w cięŜkich i mnogich urazach wielonarządowych.
3. Postępowanie ratunkowe w urazach głowy i układu kostno-szkieletowego.
4. Postępowanie ratunkowe w zagroŜeniach środowiskowych.
5. Postępowanie ratunkowe w zagroŜeniach pochodzenia wewnętrznego.
6. Postępowanie ratunkowe w zatruciach.
7. Postępowanie ratownicze u dzieci.
8. Działania ratownicze w zdarzeniach masowych i katastrofach.
154
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- podstawowe przyczyny powodujące stany zagroŜenia zdrowia i Ŝycia
- zasady segregacji medycznej
- zasady resuscytacji dorosłych i dzieci wg Europejskiej Rady Resuscytacji 2005
- podstawowe czynności medyczne w urazach
rozumieć :
- mechanizmy prowadzące do stanów zagroŜenia zdrowia i Ŝycia
- konieczność prowadzenia dokumentacji medycznej
umieć :
- udzielić pierwszej wykwalifikowanej pomocy w stanach zagroŜenia Ŝycia
Metody nauczania:
1. wykład problemowy
2. wykład informacyjny
3. dyskusja dydaktyczna
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
Literatura :
1. D.M Cline i wsp. Pod redakcją J Jakubaszki Medycyna Ratunkowa Wydawnictwo Medyczne
Urban&Partner, Wrocław, 2003
2. G.R.Strange i wsp. Pod redakcją J Jakubaszki Medycyna Ratunkowa Wieku Dziecięcego
Wydawnictwo Medyczne Urban&Partner, Wrocław, 200
3. Ratunkowe Leczenie Urazów materiały dydaktyczne pod red. J. Jakubaszki; Zeszyt 1, Wrocław
2004
4. Nauczanie Pierwszej Pomocy materiały dydaktyczne pod red. J. Jakubaszki; Zeszyt 2, Wrocław
2004
5. Medycyna Ratunkowa i Katastrof red. Andrzej Zawadzki, PZWL, 2007
155
Ratownictwo medyczne Autor programu: mgr Sławomir Ropelewski Wymiar godzinowy : ćwiczenia - 15 godzin – 2 ECTS Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu:
- zapoznanie studentów z zasadami ratownictwa medycznego wg standardu ALS (Wytyczne
2005),
- zapoznanie studentów z technikami ratowania Ŝycia.
Treści kształcenia:
1. Standardy postępowania wstępnego: ocena stopnia zagroŜenia Ŝycia, wstępna selekcja
poszkodowanych (TRIAGE), udroŜnienie dróg oddechowych, ułoŜenie poszkodowanego,
przenoszenie osób poszkodowanych.
2. Standardy postępowania ogólnomedycznego w sytuacjach zagroŜenia Ŝycia i nagłych
zachorowań u dorosłych: wstrząs, utrata przytomności, ból w klatce piersiowej, duszność,
zaburzenia rytmu serca, drgawki, cukrzyca, udar mózgu, ostre reakcje alergiczne, zespoły
bólowe, zatrucia, ostre zespoły psychiczne.
3. Standardy postępowania w stanach zagroŜenia u dzieci: stany gorączkowe, drgawki,
duszność.
4. Standardy postępowania w urazach i stanach szczególnych: tamowanie krwotoków i
zaopatrywanie ran, unieruchamianie urazów kostno-stawowych, postępowanie przy
oparzeniach, powieszenie, utonięcie, poraŜenie prądem.
5. Zasady resuscytacji i reanimacji dorosłych według standardu ALS (Wytyczne 2005).
6. Zasady reanimacji niemowląt i dzieci.
Metody nauczania:
1. seminarium
2. pogadanka
3. ćwiczenia
4. dyskusja dydaktyczna
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien
znać:
- standardy ratownictwa medycznego na poziomie ALS wg WYTYCZNYCH 2005
rozumieć:
- zasady postępowania w trakcie wykonywania czynności ratujących Ŝycie
umieć:
- udzielić pierwszej pomocy
156
Warunki zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną
Literatura:
1. Chapleau W.: Ratownictwo medyczne. Poradnik kieszonkowy, Górnicki Wydawnictwo
Medyczne
2. Ciećkiewicz J. (red.): Ratownictwo medyczne w wypadkach masowych, Górnicki
Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2005
3. Jakubaszko J. (red): ABC resuscytacji, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, wyd. 2 Wrocław
2006
4. Jakubaszko J. (red.): ABC intensywnej terapii, Górnicki Wydawnictwo Medyczne,
Wrocław 2004
5. Jakubaszko J. (red.): ABC postępowania w urazach, Górnicki Wydawnictwo Medyczne,
Wrocław 2003
6. Jakubaszko J. (red.): Medycyna ratunkowa. Nagłe zagroŜenia pochodzenia wewnętrznego,
Górnicki Wydawnictwo Medyczne,Wrocław 2003
7. Jakubaszko J. (red.): Ratownik medyczny, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław
2003
8. Mattu A., Brady W.: EKG w medycynie ratunkowej, Górnicki Wydawnictwo Medyczne,
Wrocław 2006
9. Smerek J. (red): ABC oparzeń, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2007
10. WYTYCZNE 2005 RESUSCYTACJI KRĄśENIOWO-ODDECHOWEJ
157
Przedmiot : Badania w pielęgniarstwie Kod przedmiotu
PIEL.BPIEL.KRIISIV,RIIISV,VI,RIVSVII 12
Nazwa przedmiotu Badania w pielęgniarstwie Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 12 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – II, semestr – IV,
Rok - III, semestr - V Typ zajęć Wykłady, seminarium licencjackie Rodzaj zaliczenia Zaliczenie z oceną Prowadzący zajęcia teoretyczne
dr n. med. Janina Fetlińska, dr n. med. Renata DomŜał - Drzewicka
Koordynator przedmiotu dr n. med. Renata DomŜał - Drzewicka Autorzy programu : dr n. med. Janina Fetlińska, dr n. med. Renata DomŜał - Drzewicka Wymiar godzinowy: 90 godzin – 12 ECTS, w tym:
- wykłady – 35 godzin – 3 ECTS - seminarium licencjackie – 55 godzin – 9 ECTS
Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu: - zapoznanie studentów z podstawami badań naukowych w pielęgniarstwie i dziedzinach
pokrewnych,
- przygotowanie studenta do samodzielnego krytycznego posługiwania się piśmiennictwem
specjalistycznym,
- opanowanie przez studenta podstawowych technik pracy umysłowej,
- wprowadzenie do opracowywania wyników badań do publikacji.
Metotologia - wykłady:
Treści kształcenia :
1. Kierunki rozwoju badań naukowych w pielęgniarstwie.
2. Metodologiczne podstawy badań naukowych. Cel i metoda poznania naukowego.
3. Etapy postępowania badawczego.
4. Źródła informacji naukowej, sporządzanie piśmiennictwa do opracowań naukowych.
5. Metody, techniki i narzędzia badawcze.
6. Zasady opracowywania materiału badawczego. Etyka w badaniach naukowych.
158
Seminarium licencjackie:
Treści kształcenia :
1. Formułowanie przedmiotu, celu badań, problemów badawczych i ich usytuowanie
w kontekście teorii pielęgniarstwa.
2. Hipotezy badawcze, zmienne i wskaźniki.
3. Metody badań mające zastosowanie w pielęgniarstwie.
4. Techniki i narzędzia badawcze – praktyczne zastosowanie.
5. Organizacja badań i opracowywanie zebranego materiału.
6. Konsultacje opracowań i projektów.
7. Kryteria oceny pracy licencjackiej.
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien:
znać :
- podstawowe kierunki badań w pielęgniarstwie, etapy procesu badawczego, metody, techniki i
narzędzia wykorzystywane do badań w pielęgniarstwie
rozumieć :
- konieczność prowadzenia poprawnej procedury badawczej i sens badań naukowych w
pielęgniarstwie
umieć :
- poprawnie sformułować cel i przedmiot badań, problemy, hipotezy badawcze, zaplanować
realizacje procesu badawczego, dobrać metody, techniki i narzędzia badawcze, opracować
wyniki, przygotować zestawienie bibliograficzne, zredagować pracę licencjacką, ewentualnie
artykuł na konferencje
Metody nauczania:
1. seminarium
2. dyskusja dydaktyczna
3. studium przypadku
4. wykład informacyjny
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
159
Literatura :
1. Brzeziński J.: Elementy metodologii badań pedagogicznych. PWN, Warszawa 2002
2. Dutkiewicz W.: Praca magisterska. Przewodnik metodyczny dla studentów pedagogiki. Kielce
1998
3. Kostrzanowska Z.: Zarys problematyki badawczej w kształceniu pielęgniarek. w: Wrońska I.
(red.) Uniwersytecki kształcenie pielęniarek z doświadczeń polsko-szwedzkich. Lublin
Goteborg 1998.
4. Pilch T.: Metody badań pedagogicznych. PWN, Warszawa 1999
5. Wrońska I. Zarys problematyki badawczej pielęgniarek środowiskowo/rodzinnych w:
Kawczyńska –Butrym Z. (red.) Pielęgniarstwo rodzinne. Teoria i praktyka. CEM, Warszawa
1997
160
Podstawy pielęgniarstwa: Historia pielęgniarstwa Kod przedmiotu
PIEL.PPIEL.KRISI,II.RIISIII14 Vide przedmioty kierunkowe pierwszego roku
Autor programu: dr hab. n. hum. BoŜena Urbanek Wymiar godzinowy: wykłady - 15 godzin – 1 ECTS Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu :
- poznanie dziejów kształtowania się profesji pielęgniarskiej, w tym szkolnictwa zawodowego,
metodyki i profilu pracy z uwzględnieniem tradycji w poszczególnych krajach europejskich
z uwypukleniem specyfiki na ziemiach polskich
Treści kształcenia :
Tematyka wykładów :
1. Kształtowanie się terminologii, podstaw związanych z pielęgniarstwem i połoŜnictwem.
2. Geneza opieki pielęgniarskiej i połoŜniczej.
3. Determinanty rozwoju w XIX-XX w.
a) uwarunkowania polityczno-społeczne
b) charakterystyka głównych kierunków obowiązujących w medycynie XIX – XX w.
4. Cele i zadania pielęgniarstwa i połoŜnictwa w XIX i XX w.
a) podstawy teoretyczne, praktyka w terapii i profilaktyce zdrowotnej
b) szkolnictwo zawodowe
c) powstanie i rozwój specjalizacji zawodowej
d) rola organizacji społeczno-zawodowych
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- podstawowe fazy rozwojowe medycyny i pielęgniarstwa
- rozwój szkolnictwa zawodowego pielęgniarskiego
rozumieć :
- zmiany zachodzące w zawodzie i ich uwarunkowania
- potrzebę doskonalenia zawodowego ze względu na postęp medycyny i pielęgniarstwa
umieć :
- interpretować zjawiska społeczne towarzyszące zmianom roli zawodowej pielęgniarki
161
Metody nauczania:
1.wykład informacyjny
2.wykład problemowy
3.dyskusja dydaktyczna
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
Literatura :
1. Brzeziński T. (red.) Historia medycyny. Wydanie III, Warszawa 2000
2. IŜycka-Kaniewska J.: Rozwój pielęgniarstwa do roku 1950. Materiały pomocnicze do
historii zawodu. Warszawa 1987
3. Poznańska S.: Pielęgniarstwo wczoraj i dziś. Warszawa 1988
4. Urbanek B.: Idea opieki nad chorym na ziemiach polskich 1809 – 1914, Warszawa 2001
5. Urbanek B.: Pielęgniarki i sanitariuszki w Powstaniu Warszawskim 1944, Warszawa 1998
162
Przedmiot: ZakaŜenia szpitalne Kod przedmiotu
PIEL.ZSZP.KRIISIV0,5
Nazwa przedmiotu ZakaŜenia szpitalne Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 0,5 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – II, semestr – IV, Typ zajęć Wykłady Rodzaj zaliczenia Zaliczenie z oceną Prowadzący zajęcia teoretyczne
mgr Maria Kołtun
Koordynator przedmiotu mgr Maria Kołtun
Autor programu: mgr Maria Kołtun Wymiar godzinowy: 15 godzin
- wykłady - 15 godzin – 0,5 ECTS, Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu :
- przekazanie wiedzy o podstawowych pojęciach dla tematyki zakaŜeń ( źródło zakaŜenia,
drogi szerzenia się zakaŜeń ,wrota zakaŜeń ,antyseptyka .aseptyka. dezynfekcja , sterylizacja).
- wykształcenie u studentów umiejętności zapobiegania zakaŜeniom szpitalnym w pracy
zawodowej pielęgniarki z uwzględnieniem ochrony zdrowia pacjentów i własnej.
Treści kształcenia:
Tematyka wykładów:
1.Wprowadzenie do problematyki zakaŜeń szpitalnych.
2.Epidemiologia zakaŜeń szpitalnych.
3. Drogi szerzenia się zakaŜeń szpitalnych.
4. Zasady zapobiegania zakaŜeniom szpitalnym.
5.Sposoby nadzoru nad zakaŜeniami w szpitalnictwie.
6. Kontrola zakaŜeń szpitalnych.
7.Organizacja zespołów .Szpitalny zespół do spraw zakaŜeń szpitalnych.
8.Dezynfekcja jako element zapobiegania zakaŜeniom szpitalnym.
9. Sterylizacja i kontrola sterylizacji jako element zwalczania zakaŜeń szpitalnych.
10.ZakaŜenia łoŜyska krwi.
11.Szpitalne zapalenie płuc i dolnych dróg oddechowych.
12. ZakaŜenia dróg moczowych .
163
13. ZakaŜenia szpitalne w intensywnej terapii i na oddziałach zabiegowych.
14.Monitorowanie,rejestracja zakaŜeń szpitalnych, programy komputerowe.
15. Badanie pacjenta przyjętego na oddział .Zasady pobierania materiału do badań
bakteriologicznych.
Metody nauczania:
1. Wykład problemowy
2. Pogadanka
3. Dyskusja dydaktyczna
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- podstawowe pojęcia i definicje związane z problematyką zakaŜeń szpitalnych,
rozumieć:
- przyczyny szerzenia się zakaŜeń wewnątrzszpitalnych, wewnątrzoddziałowych,
- zasady i metody zapobiegania zakaŜeniom szpitalnym,
umieć:
- zabezpieczać tj. przerywać drogi szerzenia się zakaŜeń szpitalnych.
Warunki zaliczenia przedmiotu:
- zaliczenie z oceną po zakończeniu wykładów, zadania pisemne w ramach samokształcenia.
Literatura:
1. DzierŜanowski D., Jeliaszewicz J.: ZakaŜenia Szpitalne, a-medica, Bielsko-Biała 1999,
2. Auxilium :Wybrane zagadnienia z tematyki zakaŜeń szpitalnych,Warszawa 1996,
3. Lenartowicz H., Szeloch Z.: Podstawy organizacji i kierowania dla pielęgniarek, PZWL,
Warszawa 2000,
4. Anusz Z. :Podstawy epidemiologii i kliniki chorób zakaźnych,PZWL Warszawa 1999,
5. Anusz Z.: Mikrobiologia i parazytologia lekarska, ,PZWL, Warszawa 1999,
6. Zbiór rekomendacji i procedur dla polskich szpitali: Praktyczne zasady kontroli
zakaŜeń szpitalnych, Warszawa 2000,
7..Krzywicka A.: Dezynfekcja szpitalna ,PZWL,Warszawa 1987.
164
Przedmiot: Język migowy Kod przedmiotu
PIEL.JMIG.KRIISIV1
Nazwa przedmiotu Język migowy Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 0,5 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – II, semestr – IV, Typ zajęć Ćwiczenia Rodzaj zaliczenia Zaliczenie z oceną Prowadzący zajęcia teoretyczne
mgr Kazimiera Podgórska
Koordynator przedmiotu mgr Kazimiera Podgórska Autor programu: mgr Kazimiera Podgórska, Wymiar godzinowy: 30 godzin
- ćwiczenia - 30 godzin – 1 ECTS Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu:
- poznanie przez słuchaczy podstaw komunikowania się z osobami niesłyszącymi i słabo
słyszącymi
w zakresie potrzeb Ŝycia codziennego i na płaszczyźnie pracownik słuŜby zdrowia – pacjent
- integracja osób słyszących z osobami z wadą słuchu
- rozumienie potrzeb osób niepełnosprawnych przez pracowników słuŜby zdrowia
Treści kształcenia:
Tematyka wykładów:
1. Wpływ słuchu na rozwój osobowości człowieka.
2. Wpływ wady słuchu na proces rozwoju człowieka z uwzględnieniem komunikowania się z
otoczeniem.
3. Jak mówić i nawiązywać kontakt z osobą niesłyszącą i słabo słyszącą.
4. Daktylografia - alfabet języka migowego.
5. Liczebniki główne do 1000.
6. Nazwy dni tygodnia i nazwy miesięcy.
7. Znaki migowe wyrazów dnia codziennego.
8. U lekarza - słownictwo związane z pracą słuŜby zdrowia.
165
Metody nauczania:
1) seminarium
2) dyskusja dydaktyczna
3) pokaz
4) studium przypadku
5) ćwiczenia
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- znaki daktylograficzne alfabetu języka polskiego
- liczebniki główne i porządkowe
- znać znaki migowe / ideograficzne / słów zawartych w programie
rozumieć:
- przekaz treści w języku migowym
umieć:
- umieć odczytać mowę daktylograficzną i migową zawierającą określone wyrazy
- umieć porozumieć się z osobą niesłyszącą lub słabo słyszącą
Warunki zaliczenia przedmiotu: egzamin ustny
Literatura:
1. Hendzel J. K., Słownik polskiego języka mijanego. Olsztyn 1986
2. Szczepankowski B., Podstawy języka migowego. WSiP, Warszawa 1994
166
Przedmiot: Promocja zdrowia psychicznego Kod przedmiotu PIEL.PROMZDPSYCH.KRIISIV0,5
Nazwa przedmiotu Promocja zdrowia psychicznego Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 0,5 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – II, semestr – IV, Typ zajęć Wykłady Rodzaj zaliczenia Zaliczenie z oceną Prowadzący zajęcia teoretyczne
mgr Agnieszka Bukowska
Koordynator przedmiotu mgr Agnieszka Bukowska Autor programu: mgr Agnieszka Bukowska Wymiar godzinowy: 15 godzin
- wykłady 15 godzin – 0,5 ECTS,
Cele dydaktyczno – wychowawcze:
-wyposaŜenie studenta w podstawową wiedzę w zakresie zdrowia psychicznego oraz jego promocji
Treści nauczania:
1. Pojecie zdrowia psychicznego i promocji zdrowia.
2. Zdrowie psychiczne jako funkcja rozwoju psychicznego człowieka w poszczególnych etapach
jego Ŝycia.
3. Konstrukcje osobowości człowieka, i jej wpływ na zachowanie.
4. Emocje występujące u człowieka w poszczególnych etapach jego Ŝycia, a zdrowe zachowanie.
5. Komunikacja interpersonalna i jej wpływ na zachowanie ludzi.
6. Efektywne komunikowanie się, a zdrowe zachowanie.
7. Promocja zdrowia psychicznego człowieka w poszczególnych etapach jego Ŝycia.
8. Zasady i metody promowania zdrowia psychicznego przez pracowników słuŜby zdrowia.
Metody nauczania:
1. wykład
2. wykład problemowy.
3. studium przypadku.
167
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- pojęcie zdrowia psychicznego,
- promocji zdrowia psychicznego
- waŜność zdrowia psychicznego w Ŝyciu człowieka
- metody i zasady promowania zdrowia psychicznego
rozumieć:
- istotne związki zachodzące między zdrowiem psychicznym, a działaniami człowieka mającymi
wpływ na nie.
- znaczenie waŜności zdrowia psychicznego w ludzkim Ŝyciu
umieć:
- stosować zasady zdrowia psychicznego w swoim Ŝyciu.
- zalecać zasady zdrowia psychicznego podopiecznym.
- udzielać porad w zakresie promocji zdrowia psychicznego.
- podjąć próbę nauczania ,,Ŝyć zdrowo psychicznie”.
Metody oceny:
- obecność na wykładach
- test końcowy z zakresu w/w tematyki
Warunki zaliczenia przedmiotu:
- pozytywna ocena z testu
Literatura podstawowa:
1. Płotka Aniela: ,,Zdrowy styl Ŝycia psychicznego”, wyd. NeuroCentrum, Lublin 2003.
2. Karski J. B. (red): Promocja zdrowia – Wyd. JGNIS/AJ Pruszyński Warszawa 1999.
168
13. PRZEDMIOTY III-GO ROKU STUDIÓW
13.1. PRZEDMIOTY OGÓLNE
Przedmiot: Ochrona własności intelektualnej
Kod przedmiotu PIEL. OWI. ORIIISVI 1
Nazwa przedmiotu Ochrona własności intelektualnej
Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 1 ECTS Rodzaj przedmiotu Ogólny Okres realizacji przedmiotu Rok – III, semestr – VI, Typ zajęć Wykłady Rodzaj zaliczenia Zaliczenie z oceną Prowadzący zajęcia teoretyczne
mgr Lech Ciarkowski
Koordynator przedmiotu mgr Lech Ciarkowski Autor programu : mgr Lech Ciarkowski Wymiar godzinowy : 15 godzin – 1 ECTS, w tym: - wykłady – 15 godzin – 1 ECTS
Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu:
- przekazanie studentom podstawowej wiedzy z zakresu ochrony własności intelektualnej w oparciu
o obowiązujące uregulowania prawne obowiązujące na terenie Polski i Unii Europejskiej;
- przybliŜenie takich pojęć jak: wynalazek, patent, w tym patent europejski, znak towarowy, wzór
uŜytkowy i przemysłowy, dzieło i utwór jako wytwory intelektu człowieka.
Treści nauczania:
1. Ochrona własności przemysłowej
1.1. Pojęcie własności przemysłowej
1.2. Źródła prawa własności przemysłowej
1.3. Szczegółowe zasady ochrony własności przemysłowej
1.3.1. wynalazek jako przedmiot patentu
1.3.2. zasady udzielania patentów
1.3.3. treść i zakres patentu
1.3.4. prawo ochronne na wzór uŜytkowy
169
1.3.5. pojęcie wzoru przemysłowego i jego ochrona
1.3.6. znak towarowy jako przedmiot prawa ochronnego
1.3.7. nabycie prawa z rejestracji oznaczenia geograficznego
1.3.8. topografia układów scalonych w prawie własności przemysłowej
1.4. Dysponowanie prawami
1.4.1. licencje
1.4.2. przeniesienie praw
1.4.3. współwłasność
1.5. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu cywilnym
1.6. Kary za naruszenie praw cudzych
1.7. MoŜliwość ochrony praw własności przemysłowej w Polsce i Unii Europejskiej.
2. Prawa autorskie
2.1. Przedmiot i podmioty prawa autorskiego
2.2. Treść prawa autorskiego
2.3. Źródła prawa autorskiego
2.4. Czas trwania autorskich praw majątkowych
2.5. Przejście autorskich praw majątkowych na inne podmioty
2.6. Przepisy szczególne dotyczące utworów audiowizualnych oraz programów komputerowych
2.7. Ochrona autorskich praw osobistych i majątkowych
2.8. Ochrona wizerunku, adresata, korespondencji i tajemnicy źródeł informacji
3. Prawa pokrewne
3.1. Prawa do artystycznych wykonań
3.2. Prawa do fonogramów i wideogramów
3.3. Prawa do nadań programów
3.4. Prawa do pierwszych wydań naukowych i krytycznych
3.5. Rozpowszechnianie utworu drogą emisji i w sposób satelitarny
3.6. Odpowiedzialność karna
4. Wybrane zagadnienia dotyczące nieuczciwej konkurencji
Metody nauczania:
1. wykład informacyjny
2. dyskusja dydaktyczna
170
Warunki zaliczenia: zaliczenie z oceną
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student powinien:
znać:
- przepisy regulujące ochronę własności intelektualnej
rozumieć:
- podstawowe pojęcia z zakresu własności przemysłowej oraz prawa autorskiego i praw
pokrewnych takich jak: now how, wynalazek, patent, wzór przemysłowy i uŜytkowy, oznaczenie
geograficzne, dzieło, utwór
poznać:
- metodykę i procedurę związaną z ochroną własności przemysłowej, praw autorskich i pokrewnych
umieć:
- przygotować podstawową dokumentację związaną z ochroną własności intelektualnej
Literatura:
1) Barta J., Prawa autorskie i prawa pokrewne: Komentarz, Zakamycze 2005
2) Nowicka A., Poźniak-Niedzielska M., Promińska U., śakowska-Henzler M..: Prawo własności
przemysłowej, Centrum Doradztwa i Informacji, Difin, W-wa 2005
3) Nowińska E, du Vall M.. Komentarz do ustawy o zwalczaniu nieczystej konkurencji, Wyd.
Prawnicze „LexisNexis”, Warszawa 2005
Literatura uzupełniajaca:
1) Kotarba W., Ochrona własności przemysłowej w gospodarce polskiej, Instytut Organizacji i
Zarządzania w Przemyśle, „ORGMASZ”, W-wa 2000.
2) Prawo autorskie, t. 13 (System prawa prywatnego) pod red. J. Borty, Wyd. C.H. BECK, Instytut
Nauk Prawnych W-wa 2007
3) Szewca A., K. Zioło, M. Grzeszczak, Umowy jako prawne narzędzie transferu innowacji,
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2006,
4) Zaremba M., Własność przemysłowa w działalności gospodarczej, publikacja Urzędu
Patentowego RP, W-wa 2003
171
13.2. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE Przedmiot : Prawo Kod przedmiotu PIEL. PR. PRIIISVI 1
Nazwa przedmiotu Prawo Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 1 ECTS Rodzaj przedmiotu Podstawowy Okres realizacji przedmiotu Rok – III, semestr – VI, Typ zajęć Wykłady Rodzaj zaliczenia Zaliczenie z oceną Prowadzący zajęcia teoretyczne
mgr Lech Ciarkowski
Koordynator przedmiotu mgr Lech Ciarkowski Autor programu : mgr Lech Ciarkowski Wymiar godzinowy : 30 godzin – 1 ECTS, w tym: - wykłady – 30 godzin – 1 ECTS Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu:
− przekazanie studentom podstawowej wiedzy w zakresie ogólnych zagadnień teorii prawa,
podstawowych elementów prawa cywilnego, handlowego i prawa pracy, podstaw prawnych
wykonywania zawodów medycznych, odpowiedzialności w zawodach medycznych oraz
funkcjonowania systemu ochrony zdrowia;
− wykształcenia umiejętności w zakresie rozumienia, analizowania i interpretowania regulacji
prawnych dotyczących zawodu pielęgniarki i połoŜonej, wykorzystywanie przepisów
prawnych w praktyce, zróŜnicowania odpowiedzialności zawodowej, karnej, cywilnej i
pracowniczej, rozumienia funkcjonowania systemu ochrony zdrowia, planowania
moŜliwości własnego doskonalenia zawodowego.
Treści nauczania:
1. Podstawy zagadnień prawnych, system prawa, struktura aktów prawnych, wykładnia prawa,
wybrane zagadnienia z zakresu prawa wspólnotowego.
1.1. Pojęcie prawa
1.2. Źródła prawa wg art. 87 Konstytucji RP
1.3. Systematyka i struktura prawa
1.4. Wykładnia prawa
1.5. Stanowienie prawa i ogłaszanie aktów prawnych
1.6. Wybrane zagadnienia z zakresu prawa wspólnotowego
172
1.6.1. źródła prawa wspólnotowego
1.6.2. podstawowe zasady prawa wspólnotowego
1.6.3. implementacja prawa wspólnotowego
1.6.4. podstawowe regulacje prawa wspólnotowego dotyczące sfery społecznej.
2. Wybrane zagadnienia z zakresu prawa cywilnego
2.1. Źródła prawa cywilnego
2.2. Stosunek cywilnoprawny i jego elementy
2.3. Czynności prawne
2.3.1. forma czynności prawnych
2.3.2. rodzaje czynności prawnych
2.3.3. oświadczenie woli i wady oświadczeń woli
2.3.4. pełnomocnictwa i jego rodzaje
2.4. Wybrane zagadnienia z zakresu prawa rzeczowego
2.4.1. pojęcie i charakter praw rzeczowych
2.4.2. pojęcie własności i posiadania
2.4.3. treść, zakres oraz wykonywanie prawa własności
2.4.4. ochrona własności
2.4.5. prawa rzeczowe ograniczone
2.5. Wybrane zagadnienia z zakresu zobowiązań
2.5.1. istota i źródła zobowiązań
2.5.2. rodzaje zobowiązań
2.5.3. pojęcie i rodzaje świadczeń
2.5.4. wykonywanie zobowiązań
2.5.5. niewykonanie lub nienaleŜyte wykonanie zobowiązań
2.5.6. skutki niewykonania zobowiązań
2.5.7. odpowiedzialność i jej rodzaje
2.5.8. bezpodstawne wzbogacenie
2.5.9. czyny niedozwolone
2.5.10. umowy jako źródło zobowiązań
2.5.11. struktura, forma i treść umów
2.5.12. rodzaje umów.
3. Wybrane zagadnienia prawa handlowego
3.1. Przedmiot prawa handlowego
3.2. Przedsiębiorca, przedsiębiorstwo, zasady rejestrowania przedsiębiorców
3.3. Zagadnienia ogólne spółek
3.4. Kwalifikacje i rodzaje spółek
a) spółka jawna
173
b) spółka partnerska
c) spółka komandytowa
d) spółka komandytowo-akcyjna
e) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
f) spółka akcyjna
4. Prawo o zakładach opieki zdrowotnej
4.1. Pojęcie zakładu opieki zdrowotnej
4.2. Publiczne zakłady opieki zdrowotnej
4.2.1. formy prowadzenia publicznych zakładów opieki zdrowotnej
4.2.2. tworzenie, przekształcanie i likwidacja publicznych zakładów opieki zdrowotnej
4.2.3. zarządzanie publicznym zakładem opieki zdrowotnej
4.2.4. zasady gospodarki publicznych zakładów opieki zdrowotnej
4.3. Zakłady opieki zdrowotnej podlegające szczególnej regulacji
4.4. Uprawnienia pracowników zatrudnionych w samodzielnych zakładach opieki zdrowotnej.
5. Prawo ubezpieczeń zdrowotnych
5.1. Warunki udzielania i zakres świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych
5.2. Zasady i tryb finansowania świadczeń
5.3. Zadania władz publicznych w zakresie zapewnienia równego dostępu do świadczeń
5.4. Zasady powszechnego, obowiązkowego i dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego
5.5. Korzystanie ze świadczeń opieki zdrowotnej za granicą
5.6. Rola i zadania Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia
5.7. Odpowiedzialność karna w sferze ubezpieczeń społecznych
6. Podstawy prawne wykonywania zawodów medycznych
6.1. Kwalifikacje zawodowe pielęgniarki i połoŜnej
6.1.1. uzyskiwanie podstawowych kwalifikacji do wykonywania zawodu
6.1.2. kształcenie podyplomowe
6.2. Prawo wykonywania zawodów (pielęgniarki i połoŜnej)
6.2.1. prawo wykonywania zawodów (pielęgniarki i połoŜnej) w Polsce
6.2.2. prawo wykonywania zawodów (pielęgniarki i połoŜnej) w Unii Europejskiej
6.3. Zasady wykonywania zawodów (pielęgniarki i połoŜnej)
7. Prawa pacjenta
7.1. Prawa człowieka według konwencji międzynarodowych
7.2. Podstawowe prawa pacjenta:
7.2.1. do świadczeń zdrowotnych
7.2.2. do informacji i stanie zdrowia i wyraŜenia zgody na udzielenie określonych
świadczeń lub ich odmowy
174
7.2.3. do intymności i poszanowania godności w czasie udzielania świadczeń zdrowotnych
7.2.4. do umierania w spokoju i godności
7.3. Dodatkowe uprawnienia pacjenta w zakładach opieki zdrowotnej przeznaczonych dla osób
wymagających całodobowych lub codziennych świadczeń zdrowotnych.
7.4. Odpowiedzialność odszkodowawcza w przypadku naruszenia praw pacjenta.
7.5. Europejska Karta Praw Pacjenta
7.6. Prawa dziecka chorego z uwzględnieniem realizacji Konwencji Praw Dziecka.
8. Odpowiedzialność w zawodach medycznych.
8.1. Odpowiedzialność cywilna.
8.2. Odpowiedzialność karna.
8.3. Odpowiedzialność zawodowa.
8.4. Odpowiedzialność pracownicza.
9. Podstawy prawa pracy.
9.1. Zasady prawa pracy.
9.2. Nawiązywanie i rozwiązywanie stosunku pracy
9.2.1. formy wykonywania pracy
9.2.2. formy świadczenia pracy
9.3. Podstawowe prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika.
9.4. Systemy czasu pracy.
9.5. Podstawowe świadczenia ze stosunku pracy
9.6. Uprawnienia pracowników w związku z rodzicielstwem.
9.7. Podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie bhp.
9.8. Odpowiedzialność pracodawcy za wykroczenia przeciwko prawom pracownika.
Metody nauczania:
1. wykład informacyjny
2. wykład problemowy
3. dyskusja dydaktyczna
Wyniki nauczania przedmiotu:
Studenci na poziomie licencjata powinni
znać:
- przepisy prawne regulujące wykonywanie zawodu pielęgniarki
- prawa człowieka i prawa dziecka chorego
rozumieć:
- rolę pielęgniarki i rodziny w procesie rozpoznania, leczenia i rehabilitacji, z przestrzeganiem praw
pacjenta,
175
umieć:
- współpracować z pacjentem i zespołem lekarskim dla poprawy komfortu psychicznego leczonych,
- respektować prawa pacjenta w codziennym wykonywaniu swoich obowiązków.
Warunki zaliczenia: zaliczenie z oceną
Literatura:
1. Akty prawne dotyczące omawianej problematyki według aktualnego stanu prawnego.
2. Cybulski Z., Galata W.: Komentarz do ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym,
Wydaw. Prawnicze, Warszawa 2000r.
3. Dercz M., Izdebski H., Organizacja ochrony zdrowia w Rzeczypospolitej Polskiej w świetle
obowiązującego ustawodawstwa, Polskie Wydawnictwo Prawnicze Warszawa 2001r.
4. Filar M., Krześ S., Marszałkowska-Krześ E., Zaborowski P., Wydawnictwo Prawnicze Lexis
Nexis, Warszawa 2005r.
5. Gertig H., Duda G.: śywność a zdrowie i prawo, PZWL, Warszawa 2004r.
6. Hibner E., Zarządzanie w systemie ochrony zdrowia, WyŜsza Szkołą Humanistyczno-
Ekonomiczna w Łodzi, Łódź 2003r.
7. Jabłońska-Bonca J., Podstawy prawa dla ekonomistów, Wydawnictwo PWN Warszawa 2001r.
8. Ksykiewicz-Dorota A. (red.): Zarządzanie w pielęgniarstwie, Wydaw. Czelej, Lublin 2005r.
9. Kubicki L. (red.): Prawo medyczne, Wydaw. Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2005r.
10. Kubot Z.: Umowy o świadczeniach usług medycznych KLEMAR, Wrocław 2000r.
11. Kulik T. B., Latalski M. (red.): Zdrowie publiczne: podręcznik dla studentów i absolwentów
Wydziałów Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu Akademii Medycznych, Wydaw. Czelej, Lublin
2002r.
12. Lenartowicz H.: Zarządzanie jakością w pielęgniarstwie, CEM, Warszawa 1998r.
13. Lewandowski J., Prawo cywilne, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2002r.
14. Nestorowicz M.: Prawo medyczne, Dom Organizatora, Toruń 2001r.
15. Pięcińska T.: Zarządzanie jakością. Zakład Opieki Zdrowotnej w praktyce, Wydaw. Verlag
Dashofer, Warszawa 2001r.
16. Stawecki T., Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Wydaw. C.H. BECK, Warszawa 1999r.
176
13.3. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE Przedmiot: Podstawowa opieka zdrowotna Kod przedmiotu PIEL.POZ.KRIIISV, RIVSVII 10
Nazwa przedmiotu Podstawowa opieka zdrowotna Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 2 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – III, semestr – V, Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela, zajęcia
praktyczne, praktyki zawodowe Rodzaj zaliczenia Egzamin Prowadzący zajęcia teoretyczne
dr n. med.Renata DomŜał - Drzewicka, mgr Ewa Wiśniewska mgr Małgorzata Marcysiak
Koordynator przedmiotu dr n. med. Renata DomŜał - Drzewicka, Autor programu: dr n. med. Renata DomŜał - Drzewicka, mgr Ewa Wiśniewska mgr Małgorzata Marcysiak Wymiar godzinowy: 395 godzin – 10 ECTS, w tym:
- wykłady - 45 godzin – 2 ECTS, - ćwiczenia - 15 godzin – 2 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 15 godzin – 1 ECTS, - zajęcia praktyczne – 120 godzin – 3 ECTS - praktyka zawodowa – 200 godzin – 2 ECTS
Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu:
Przygotowanie studenta do podjęcia opieki na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej nad
osobami (osoby indywidualne, rodziny, społeczności lokalne) funkcjonującymi w naturalnym
środowisku Ŝycia i aktywności (miejsce i środowisko zamieszkania) i pozostającymi
~ w róŜnych fazach rozwoju zdrowia,
~ w róŜnym wieku,
~ z róŜnymi potrzebami opiekuńczymi,
~ z róŜnymi potrzebami edukacyjnymi,
~ wymagających zorganizowania opieki rozbudowanej, uwzględniającej udział innych
członków zespołu poz oraz róŜnych instytucji, organizacji oraz wolontariuszy.
Treści kształcenia:
Tematyka wykładów
1. Źródła, podstawy i modele opieki środowiskowej.
177
2. Charakterystyka podstawowej opieki zdrowotnej (cele, załoŜenia, struktura, rodzaj świadczeń,
jakość opieki na poziomie POZ, system wspomagający POZ – pomoc społeczna).
3. Miejsce współczesnego pielęgniarstwa w realizacji zadań wyznaczanych podstawowej opiece
zdrowotnej.
4. Pielęgniarstwo środowiskowe ( perspektywa historyczna).
5. Pielęgniarstwo rodzinne (historia, cele, zadania, modele pracy słuŜby zdrowia z rodziną, proces
pielęgnowania w pielęgniarstwie rodzinnym, diagnoza rodzinna – jej rodzaje, cele i zakresy,
wskaźniki zdrowia rodziny stosowane w medycynie rodzinnej).
6. Zasady kontraktowania świadczeń zdrowotnych w POZ.
7. RóŜne formy organizacyjne pielęgniarstwa funkcjonującego w ramach POZ (róŜnice zakresu
działań, odpowiedzialności i samodzielności w działaniu między pielęgniarką praktyki lekarza
rodzinnego oraz pielęgniarką realizującą swoje zadania w ramach samodzielnej lub grupowej
praktyki pielęgniarskiej).
Tematyka ćwiczeń:
1. Istota i znaczenie działań podejmowanych w tzw. linii I kontaktu (znaczenie promocyjne,
diagnostyczne, terapeutyczne, opiekuńcze i rehabilitacyjne).
2. Kompetencje pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej na tle charakterystyki pozostałych członków
zespołu POZ ( charakter, zakres oraz celowość jej współpracy z innymi członkami wąskiego
zespolu POZ
(lekarz, pracownik socjalny) oraz poszerzonego zespołu (opieka domowa, pielęgniarka szkolna,
domowa opieka psychiatryczna, rehabilitant, pedagog specjalny itd.).
3. Wywiad pielęgniarski podczas tzw. wizyty diagnostycznej w rodzinie – symulacja wizyty.
4. Dokumentowanie procesu pielęgnowania realizowanego w obrębie pielęgniarstwa rodzinnego
("Raport o stanie rodziny" Karta Środowiskowa Rodziny, zapis graficzny rodziny, róŜnicowanie
diagnoz cząstkowych od diagnozy rodzinnej).
5. Rodzina wieloproblemowa - róŜne typy diagnoz w pielęgniarstwie rodzinnym stawiane w
zaleŜności od stanu rodziny w aspekcie zdrowia, wydolności pielęgnacyjno-opiekuńczej rodziny
oraz zakresu otrzymywane wsparcia:
- diagnoza promocyjna,
- diagnoza dla celów profilaktyki,
- diagnoza dla celów opieki (w tym domowej, ciągłej),
- diagnoza dla celów rehabilitacji.
6. Opieka poszpitalna jako zadanie pielęgniarstwa środowiskowego i rodzinnego, opieka domowa.
178
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- organizację podstawowej opieki zdrowotnej w Polsce
- -istotę, cele pielęgniarstwa środowiskowego/rodzinnego
- zadania pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej oraz jej najbliŜszych współpracowników
i pozostałych członków zespołu POZ
rozumieć:
- związek istniejący miedzy poziomem świadczeń zdrowotnych realizowanych w POZ
a stanem zdrowia społeczeństwa polskiego
- potrzebę duŜej samodzielności pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej
- potrzebę jej współpracy z interdyscyplinarnym zespołem profesjonalistów
działających na poziomie POZ
- diagnozować sytuacje rodziny w aspekcie zdrowia
- realizować kolejne etapy procesu pielęgnowania w środowisku zamieszkania
podopiecznych adekwatnie do występujących problemów i potrzeb
- organizować domowa opiekę we współpracy z rodziną, innymi profesjonalistami
oraz wolontariuszami.
umieć:
- współpracować z profesjonalnym zespołem interdyscyplinarnym działającym na poziomie
poz
- zdiagnozować sytuację rodziny w aspekcie zdrowia
- realizować plan opieki pielęgniarskiej nad rodziną
- modyfikować plan opieki zgodnie z potrzebami środowiska lokalnego
- określić rolę pielęgniarki rodzinnej oraz jej najbliŜszych współpracowników pracujących na
rzecz rodziny zdrowej i chorej
Metody nauczania:
1. wykład informacyjny
2. wykład problemowy
3. dyskusja dydaktyczna
4. seminarium
5. ćwiczenia
Warunki zaliczenia przedmiotu: egzamin pisemny
179
Literatura:
1. BoŜkowa K., Sito A.: (red.), Opieka zdrowotna nad rodzina Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 1994.
2. Kawczyńska-Butrym Z., Podstawy pielęgniarstwa rodzinnego, Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 1994.
3. Kawczyńska-Butrym Z., Diagnoza pielęgniarska, Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszawa 1999.
4. Sztembis B., Kontraktowanie usług pielęgniarskich, CEM, Warszawa 1997.
Zajęcia bez udziału nauczyciela: Podstawowa opieka zdrowotna Autor programu: dr n. med. Renata DomŜał – Drzewicka Liczba godzin: 15 godzin – 1 ECTS Cele zajęć bez udziału nauczyciela:
- utrwalenie, pogłębienie i rozszerzenie wiedzy w zakresie środowiskowej opieki pielęgniarskiej
- rozwiniecie umiejętności korzystania z róŜnych źródeł wiedzy przydatnej w praktyce zawodowej
- utrwalenie przekonania co konieczności ciągłego uaktualniania wiedzy zawodowej oraz z
równoczesną korzyścią dla własnego poczucia samodzielności i niezaleŜności profesjonalnej.
Treści kształcenia:
1. Organizacja POZ w Polsce na tle innych krajów (głównie w grupie państw Unii Europejskiej)
2. Wybrane zagadnienia dotyczące opieki nad rodziną w szczególnych problemach:
- Rodzinna z problemem alkoholowym - metody i formy wsparcia
- Rodzinny problem tytoniowy
- Maltretowanie i przemoc w rodzinie (systemy interwencji - Niebieska i Pomarańczowa
Linia)
- Specyfika opieki nad osobą umierającą w rodzinie; rodzina w Ŝałobie; trudności i zagroŜenia
okresu wdowieństwa
- Rodziny osób bezrobotnych
- "Niezaradność Ŝyciowa dorosłych" jako kategoria rodząca potrzebę organizacji pomocy
rodzinie
- Instytucje wspomagające rodzinę w opiece nad osobą chorą przewlekle i niepełnosprawną
- Choroba psychiczna w rodzinie
3. Wybrane zagadnienia opieki nad populacją osób pracujących
- Specyfika róŜnych zagroŜeń zawodowych
180
- Kobieta- pracownik- ciąŜa
- Wypalenie zawodowe
- Specyfika zagroŜeń w pracy rolnika
Metody zajęć bez udziału nauczyciela :
1. praca z tekstem
2. wybór informacji internetowych
3. analiza dokumentacji źródłowej
4. uczestniczenie w otwartych spotkaniach róŜnych grup wsparcia (np. Al-Anon)
5. analiza dokumentów prezentujących róŜne grupy wsparcia
6. praca w charakterze wolontariusza w instytucjach opiekuńczych wspomagających rodzinę
Sposób i zasady realizacji zajęć bez udziału nauczyciela
1. Samokształcenie jest realizowane w formie procesu kierowanego i wspomaganego przez
nauczyciela.
2. Student sam lub z pomocą nauczyciela wybiera określona tematykę, formę pracy własnej oraz
sposób zaliczenia treści samokształcenia i we wskazanym terminie realizuje je i zalicza.
3. Nauczyciel dokumentuje zaliczenie samokształcenia w indeksie.
Wyniki zaj ęć bez udziału nauczyciela:
W wyniku zrealizowanych zajęć bez udziału nauczyciela student powinien:
- przegotować plan działań wspomagających rodzinę w wybranym problemie
- opracować strategie doradztwa zdrowotnego w odniesieniu do rodziny lub jednego z jej
członków, który szczególnie potrzebuje pomocy (np. wsparcie w odchodzeniu od palenia
tytoniu)
- umieć nawiązać kontakt z róŜnymi instytucjami wspomagającymi rodzinę w kryzysie
- umieć nawiązać kontakt z liderami konkretnej grupy wsparcia, która zajmuje się pomocą
rodzinom z róŜnymi problemami
- wskazać rodzinie róŜne źródła informacji odpowiadającej stwierdzonym potrzebom
w zakresie edukacji zdrowotnej.
Literatura :
1. Wybrane doniesienia z takich czasopism jak: Zdrowie Publiczne" , "Medycyna po
Dyplomie", "Praca Socjalna", "Problemy Alkoholizmu", "Gerontologia Polska" "Magazyn
Pielęgniarki i PołoŜnej", "Wychowanie Fizyczne i Wychowanie Zdrowotne",
"Gospodarstwo Domowe w Kraju i na Świecie", "Kultura Fizyczna"
2. Wybrane poradniki metodyczne dotyczące wspomagania w odchodzeniu od palenia tytoniu,
modyfikacji stylu Ŝywienia oraz zwiększenia poziomu aktywności fizycznej.
181
Przedmiot: Podstawowa opieka zdrowotna Autorzy programu: dr n. med. Renata DomŜał – Drzewicka, mgr Ewa Wiśniewska, mgr Małgorzata Marcysiak Wymiar godzinowy: zajęcia praktyczne - 120 godzin – 3 ECTS w tym: Cz. I- 40 godzin – Opieka pielęgniarska nad rodziną i człowiekiem w róŜnych okresach Ŝycia
Cz. II- 40 godzin - Proces pielęgnowania w rodzinie Cz. III- 40 godzin – Pielęgniarstwo środowiska nauczania i wychowania jako element P0Z Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu:
Głównym celem realizacji przedmiotu jest kształtowanie i rozwijanie umiejętności
sprawowania opieki pielęgniarskiej poprzez działania praktyczne podejmowane:
- w naturalnym środowisku Ŝycia i aktywności ludzi znajdujących się w róŜnych stanie
zdrowia i przejawiających róŜne potrzeby pielęgnacyjno-opiekuńcze i edukacyjne
- w palcówkach podstawowej opieki zdrowotnej.
Tematyka zajęć - Cz. I
1. Opieka pielęgniarska nad rodziną i człowiekiem w róŜnych okresach Ŝycia – realizacja
zadań profilaktycznych i promocyjnych. Pielęgniarka jako doradca w sprawach zdrowia.
2. Opieka przedkoncepcyjna – zadania pielęgniarki środowiskowej /rodzinnej.
3. Metody planowania rodziny- charakterystyka.
4. Naturalne metody planowania rodziny – rys historyczny
- Metoda wielowskaŜnikowa.
- Powrót płodności w charakterystycznych okresach Ŝycia kobiety: po porodzie ,
po odstawieniu tabletki hormonalnej, w okresie menopauzy.
Tematyka zajęć- Cz. II
1. Poza instytucjonalne formy wspomagania rodziny (problematyka wsparcia laickiego;
grupy wsparcia w zdrowiu, chorobie, niepełnosprawności)
2. Pielęgniarka rodzinna jako partner grupy wsparcia.
3. Rodzinne czynniki ryzyka
4. Opieka pielęgniarska nad osobą niepełnosprawną i jej rodziną.
5. Opieka nad obłoŜnie i przewlekle chorymi podopiecznymi. Organizacja opieki
domowej.
6. Osoby starsze - zdrowe i chore- jako członkowie rodziny oraz jako osoby samotne-zadania
pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej.
7. Opieka pielęgniarska nad dzieckiem (noworodkiem, niemowlęciem, małym
dzieckiem) zdrowym i chorym w rodzinie- zadania pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej.
8 Opieka zdrowotna nad osobą aktywną zawodowo.
9. Strategie wspomagania rodziny z dzieckiem upośledzonym umysłowo, chorym
przewlekle, niepełnosprawnym.
182
10. Problem krzywdzenia jako problem wewnątrzrodzinny.
11. Ubóstwo jako czynnik zagraŜający zdrowiu rodziny - strategie wspomagania.
Tematyka zajęć - Cz. III
1. Szkoła jako środowisko wpływające na potencjał zdrowotny ucznia oraz źródło zagroŜeń w
jego zdrowiu. Środowisko fizyczne i społeczne szkoły.
2. Pielęgniarstwo środowiska nauczania i wychowania – charakterystyka kompetencji, zadań
i stanowiska pracy pielęgniarki sprawującej opiekę nad populacją uczniów/wychowanków.
4. Szkolna edukacja zdrowotna jako zadania szkoły i pielęgniarstwa szkolnego
5. Wspomaganie rozwoju- zadanie pielęgniarstwa szkolnego. Szkoła integracyjna.
6. Problemy zdrowotne i społeczne uczniów.
7. Uczeń jako członek rodziny.
Metody nauczania: seminaria, ćwiczenia, instruktaŜ, zadania problemowe
Wyniki nauczania:
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- metody, techniki i narzędzia stosowane do diagnozowania stanu rodziny w aspekcie zdrowia
- podstawowe formy pozainstytucjonalnego wsparcia rodziny w róŜnych problemach
- podstawowe strategie promocyjne i profilaktyczne skierowane na rodzinę i realizowane
na poziomie POZ
- obowiązujące w POZ wzory dokumentacji pielęgniarskiej
rozumieć:
- potrzebę systematycznego uaktualniania wiedzy na temat sposobów wspomagania rodziny
w procesie opieki pielęgniarskiej
umieć:
- wprowadzić w swoją praktykę zasady realizacji planu opieki pielęgniarskiej nad rodziną i
osobą samotnie mieszkającą zgodnie z procesem pielęgnowania
- modyfikować plan opieki zgodnie z potrzebami środowiska podopiecznych.
Warunki zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną na podstawie pisemnych prac
dokumentujących prace w wybranym środowisku rodzinnym (wizyty diagnostyczne rejestrowane
na Kartach Środowiskowych Rodziny) oraz w zakresie szkolnej edukacji zdrowotnej.
183
Literatura:
1. Charzyńska-Gula M., Edukacja zdrowotna rodziny. Poradnik dla pielęgniarki rodzinnej, Lublin
2002
2. Kawczyńska-Butrym Z., Diagnoza pielęgniarska, PZWL, Warszawa 1999
3. Kawczyńska-Butrym Z., Podstawy pielęgniarstwa rodzinnego, PZWL, Warszawa 1994
Przedmiot: Podstawowa opieka zdrowotna Autor programu: dr n. med. Renata DomŜał-Drzewicka, mgr Ewa Wiśniewska Wymiar godzinowy: praktyka zawodowa - 200 godzin – 2 ECTS Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu:
zapoznanie studentów z róŜnymi formami organizacyjnymi podstawowej opieki zdrowotnej oraz
utrwalanie umiejętności
- diagnozowania stanu osoby i rodziny w aspekcie zdrowia
- planowania, realizacji i oceny swojej pracy
- sprawowania opieki nad podopiecznym
- sprawowania opieki nad rodziną
- współpracy z rodziną
- współpracy z innymi podmiotami wspomagającymi rodzinę
- dokumentowania swojej pracy.
Treści nauczania:
1. Struktura organizacyjna róŜnych jednostek POZ.
2. Standardy wyposaŜenia gabinetu pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej oraz sprzętu
wykorzystywanego w pracy realizowanej na terenie miejsca zamieszkania rodziny/osoby.
3. Specyfika pracy pielęgniarki w poszczególnych poradniach i przychodniach.
4. Obieg informacji o podopiecznych i jego rodzinie pozyskiwanej i wykorzystywanej w
obrębie podstawowej opieki zdrowotnej.
5. Współpraca członków zespołu POZ z samorządem lokalnym.
6. Diagnoza społeczności lokalnej- udział pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej.
7. Pielęgniarstwo rodzinne jako partner w realizacji lokalnych programów promocji
zdrowia i profilaktyki.
Wyniki realizacji praktyk zawodowych:.
Student na poziomie licencjata powinien.
znać:
- specyfikę i organizacje pracy w róŜnych placówkach i jednostkach podstawowej opieki
zdrowotnej
184
- specyfikę pracy pielęgniarki "praktyki" lekarza rodzinnego
- specyfikę pracy pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej
- zasady realizowania określonych rodzajów wizyt w środowisku domowym
podopiecznych
- dokumentację obowiązującą w POZ
rozumieć:
- znaczenie i rangę pielęgniarstwa rodzinnego
- istotę róŜnych kryzysów w Ŝyciu rodziny wywołanych problemem chorobowym
lub stanem zagroŜenia zdrowia
- znaczenie wsparcia rodziny w rozwiązaniu róŜnych problemów
umieć:
- diagnozować typowe, najczęstsze problemy rodziny
- planować i realizować opiekę nad rodziną
- korzystać z pomocy innych pracowników POZ
- krytycznie oceniać swoją pracę na rzecz opieki nad rodziną.
Metody nauczania:
1.seminarium
2.praca z ksiąŜką
3.studium przypadku
4.inscenizacja
5.dyskusja dydaktyczna
6. pogadanka
Warunki zaliczenia praktyk: zaliczenie z ocena na podstawie udokumentowanego całego procesu
pielęgnowania realizowanego w wskazanej rodzinie przez cały okres praktyki.
Dokumentacja jest weryfikowana poprzez planowane hospitacje pracy studenta w rodzinie.
Literatura:
1. Kawczyńska-Butrym Z., Podstawy pielęgniarstwa rodzinnego, PZWL, Warszawa 1994
2. Kawczyńska-Butrym Z., Diagnoza pielęgniarska, PZWL, Warszawa 1999
3. Charzyńska-Gula M., Edukacja zdrowotna rodziny. Poradnik dla pielęgniarki rodzinnej,
Lublin 2002
185
Przedmiot: PołoŜnictwo, ginekologia i pielęgniarstwo połoŜniczo – ginekologiczne Kod przedmiotu PIEL.POŁ.KRIIISV,VI6
Nazwa przedmiotu PołoŜnictwo, ginekologia i pielęgniarstwo połoŜniczo –
ginekologiczne Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 6 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – III, semestr – V, Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela, zajęcia
praktyczne, praktyki zawodowe Rodzaj zaliczenia Egzamin Prowadzący zajęcia teoretyczne
lek. med. Witold Achciński, mgr BoŜena Ostrowska
Koordynator przedmiotu mgr BoŜena Ostrowska Autor programu: lek. med. Witold Achciński, mgr BoŜena Ostrowska Wymiar godzinowy: 180 godzin – 6 ECTS, w tym:
- wykłady – 25 godzin – 0,5 ECTS, - ćwiczenia – 20 godzin – 0,5 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 15 godzin – 1 ECTS, - zajęcia praktyczne – 80 godzin – 2 ECTS, - praktyka zawodowa – 40 godzin – 2 ECTS
PołoŜnictwo, ginekologia Autor programu: lek. med. Witold Achciński Wymiar godzinowy – wykłady 25 godzin – 0,5 ECTS Cele dydaktyczno – wychowawcze przedmiotu :
- przekazanie wiedzy z zakresu fizjologii rozrodu , wybranych zagadnień patologii ciąŜy oraz
schorzeń ginekologicznych,
- przygotowanie studentów do podejmowania profesjonalnej opieki nad kobietą w róŜnych
okresach jej Ŝycia.
Treści kształcenia :
Tematyka wykładów :
1. Anatomia i topografia narządów płciowych Ŝeńskich.
2. Zapłodnienie rozwój zarodka ludzkiego i płodu.
3. Zmiany zachodzące w organizmie kobiety pod wpływem ciąŜy.
4. Wybrane zagadnienia z patologii ciąŜy – choroby współistniejące z ciąŜą.
186
5. Symptomatologia krwawień we wczesnej i późnej ciąŜy – ciąŜa wysokiego ryzyka
(poronienie, poród przedwczesny).
6. Patologia porodu i okresu łoŜyskowego.
7. Zaburzenia występujące w połogu.
8. Planowanie rodziny, metody regulacji poczęć.
9. Problemy kliniczne, etyczne i prawne nowoczesnej medycyny rozrodu.
10. Niepłodność małŜeńska jako problem medyczny i społeczny
11. Stany zapalne narządu rodnego – choroby przenoszone drogą płciową.
12. Zapalenia narządu płciowego Ŝeńskiego i sutka.
13. Zmiany połoŜenia narządu płciowego Ŝeńskiego i nietrzymanie moczu.
14. Profilaktyka onkologiczna i promocja zdrowia w ginekologii – schorzenia nowotworowe
narządu rodnego, rak piersi.
15. Problemy wieku przekwitania – substytucja hormonalna.
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- charakterystykę faz cyklu miesięcznego i sposoby regulacji urodzin,
- biologiczne uwarunkowania płodności kobiety,
- metody i moŜliwości antykoncepcji,
- zmiany zachodzące w organizmie kobiety pod wpływem ciąŜy,
- objawy zagroŜenia ciąŜy,
- znać i róŜnicować stany zapalne narządu rodnego,
- zagroŜenia okresu przekwitania.
rozumieć :
- właściwe nazewnictwo stosowane w połoŜnictwie i ginekologii,
- mechanizm porodu fizjologicznego,
- znaczenie zdrowia kobiety dla przyszłości zdrowia pokoleń.
umieć :
- omówić anatomię i określić topografię narządów płciowych Ŝeńskich,
- ocenić sytuację zdrowotną kobiety w róŜnych okresach jej Ŝycia,
- podać przyczyny niepłodności małŜeńskiej oraz omówić zasady postępowania diagnostyczno –
terapeutycznego,
- przygotować kobietę, kobietę cięŜarną do badań diagnostycznych,
- prowadzić działania edukacyjne w zakresie badań profilaktycznych w ginekologii
w szczególności raka szyjki macicy i raka piersi,
- prowadzić działania edukacyjne w zakresie zapobiegania stanom zapalnym narządu rodnego,
187
- wskazać niebezpieczeństwa okresu przekwitania dla zdrowia kobiety,
- określić korzyści i ryzyko płynące z hormonalnej terapii zastępczej,
- sprawować opiekę nad kobietą w schorzeniach ginekologicznych,
- kształtować pozytywne postawy wobec zdrowia i jego promocji.
Metody nauczania:
1. Wykład informacyjny
2. Wykład problemowy
3. Dyskusja dydaktyczna
4. Pogadanka
Warunki zaliczenia przedmiotu : egzamin
Literatura :
1. Beck W.W.: PołoŜnictwo i ginekologia, Wydaw. Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1995
2. Benson R., C.: PołoŜnictwo i ginekologia. Warszawa, PZWL 1990
3. Benrubi G.I. (red.): Stany naglące w połoŜnictwie i ginekologii, Springer PWN, Warszawa
1997
4. Bręborowicz G.H. (red.): PołoŜnictwo: podręcznik dla połoŜnych i pielęgniarek, PZWL,
Warszawa 2005
5. Bręborowicz G.H. (red.): PołoŜnictwo i ginekologia; T. 1: PołoŜnictwo, T. 2: Ginekologia,
PZWL, Warszawa 2006
6. Gonik B. (red.): ZakaŜenia wirusowe cięŜarnych, Springer PWN, Warszawa 1997
7. Jassem J. (red.): Rak sutka: podręcznik dla studentów i lekarzy, Springer PWN, Warszawa
1998
8. Kowalewski W.: Karmienie piersią: Wybór czy obowiązek? Łódź, Pro-Med 1993
9. Łepecka-Klusek C. (red.): Pielęgniarstwo we współczesnym połoŜnictwie i ginekologii,
Wydawnictwo Czelej, Lublin 2003
10. Martius G., Breckwoldt M., Pfleiderer A. (red.): Ginekologia i połoŜnictwo, Wydawnictwo
Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1997
11. Martius G., Breckwoldta M., Pfleiderera A., (red), wydanie I polskie (red): Rzempołuch J.:
PołoŜnictwo i ginekologia. Wrocław, WM 1997
12. Opala T. (red.): Ginekologia: podręcznik dla połoŜnych, pielęgniarek i fizjoterapeutów,
PZWL, Warszawa 2006
13. Paszkowski T. (red.): Wybrane zagadnienia z ginekologii i połoŜnictwa w praktyce lekarza
rodzinnego, Wydaw. Czelej, Lublin 2005
188
14. Pisarski T. (red.): PołoŜnictwo i ginekologia: podręcznik dla studentów, PZWL, Warszawa
2001
15. Pschyrembel W., Dudenhausen J.W.: Praktyczne połoznictwo z operacjami polozniczymi,
PZWL, Warszawa 1997
16. Romer T.E. (red.): Endokrynologia kliniczna: dla ginekologa, internisty i pediatry, Springer
PWN, Warszawa 1998
Pielęgniarstwo połoŜniczo - ginekologiczne Autor programu : mgr Bo Ŝena Ostrowska Wymiar godzinowy : ćwiczenia – 20 godzin – 0,5 ECTS Cele dydaktyczno – wychowawcze przedmiotu :
- przekazanie wiedzy z zakresu postępowania diagnostycznego, terapeutycznego, profilaktycznego
i pielęgnacyjnego w odniesieniu do kobiety w róŜnych stanach i róŜnych okresach jej Ŝycia
Treści kształcenia :
Tematyka zajęć seminaryjnych :
1. Organizacja i funkcjonowanie opieki nad matką i dzieckiem.
2. Rola pielęgniarki w planowaniu rodziny i wychowaniu seksualnym młodzieŜy.
3. Opieka profilaktyczna nad kobietą cięŜarną z uwzględnieniem psychoprofilaktyki porodu.
4. Opieka nad cięŜarną z ciąŜą powikłaną.
5. Poród prawidłowy.
6. Obserwacja i pielęgnacja połoŜnicy w połogu fizjologicznym.
7. Obserwacja i pielęgnacja połoŜnicy w połogu powikłanym.
8. Przebieg laktacji – rola i zadania pielęgniarki w promowaniu karmienia naturalnego.
9. Obserwacja i pielęgnacja noworodka donoszonego i niedojrzałego po urodzeniu i dalszych
dobach.
10. Badania diagnostyczne w połoŜnictwie i ginekologii.
11. Stany zapalne narządu rodnego – planowanie opieki i działania profilaktyczne.
12. Profilaktyka raka szyjki macicy i raka sutka.
13. Operacje ginekologiczne przez pochwę i powłoki brzuszne – przygotowanie do zabiegu.
i pielęgnacja po zabiegu operacyjnym.
14. Rola i zadania pielęgniarki w okresie fizjologii menopauzalnej kobiety.
15. Zaburzenia stanu psychicznego kobiet związane z róŜnymi okresami jej Ŝycia.
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
189
- organizację opieki nad matką i dzieckiem w Polsce
- zmiany zachodzące w narządzie rodnym związane z rozwojem ciąŜy, porodem i połogiem
oraz uwarunkowane wiekiem
- zadania pielęgniarki w profilaktyce i wykrywaniu chorób nowotworowych u kobiet
rozumieć :
- znaczenie prowadzenia psychoprofilaktyki połoŜniczej i szkół rodzenia i edukacji kobiet
- zasady i róŜnice w pielęgnacji i obserwacji noworodka donoszonego i niedojrzałego
umieć :
- podjąć działania edukacyjne w zakresie opieki przedkoncepcyjnej przygotowującej rodziców
do odpowiedzialnego rodzicielstwa
- określić czas trwania ciąŜy i obliczyć przypuszczalny termin porodu
- wykrywać nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu kobiety w okresie ciąŜy i połogu i
zapobiegać im
- prowadzić działania edukacyjne dotyczące spraw higieny, pielęgnacji i Ŝywienia w
szczególnych okresach Ŝycia kobiety
- uzasadnić znaczenie karmienia naturalnego i podejmować działania edukacyjne w tym zakresie
- prowadzić proces pielęgnowania kobiety cięŜarnej, rodzącej i połoŜnicy w róŜnym stanie
zdrowia i sytuacjach nagłych
- sprawować opiekę nad noworodkiem bezpośrednio po porodzie i dalszych dobach Ŝycia
- prowadzić działania edukacyjne w zakresie regulacji poczęć
- wskazać niebezpieczeństwa zabiegu przerwania ciąŜy
- wspierać rodziców, matkę samotną w sytuacjach trudnych
- współuczestniczyć w realizacji opieki nad małŜonkami z problemem niepłodności
- przygotować kobietę do badania ginekologicznego
- łagodzić lęk przed badaniami i zabiegami ginekologicznymi
- przygotować kobietę do zabiegu operacyjnego i sprawować opiekę po wykonanym zabiegu
operacyjnym
- współpracować w zespole terapeutycznym i interdyscyplinarnym w sprawowaniu opieki nad
kobietą
- współuczestniczyć w podnoszeniu jakości opieki połoŜniczo – ginekologicznej
Metody nauczania:
1.seminarium
2.studium przypadku
3.dyskusja dydaktyczna
4. pogadanka
5.ćwiczenia
190
Warunki zaliczenia przedmiotu : egzamin
Literatura :
1. Borkowski W.M., Bacz A., Goplańska ś.: Opieka pielęgniarska nad noworodkiem. Kraków,
WMP 1994
2. Bręborowicz G.: PołoŜnictwo. Podręcznik dla połoŜnych i pielęgniarek. PZWL Warszawa 2005
3. Bręborowicz G.: PołoŜnictwo i ginekologia. T. 1 PołoŜnictwo. PZWL, Warszawa 2006
4. Bręborowicz G.: PołoŜnictwo i ginekologia. T. 2 Ginekologia. PZWL, Warszawa 2006
5. Chamberlain G.: Wszystko o ciąŜy. Warszawa, PZWL 1992
6. Kowalewski W.: Karmienie piersią: Wybór czy obowiązek? Łódź, Pro-Med 1993
7. Kopecka-Klusek C.(red): Pielęgniarstwo we współczesnym połoŜnictwie i ginekologii. Czelej
2003
8. Martius G., Breckwoldta M., Pfleiderera A., (red), wydanie I polskie (red): Rzempołuch J.:
PołoŜnictwo i ginekologia. Wrocław, WM 1997
9. Mikiel – Kostyra K.: Promocja karmienia piersią. Warszawa, IMD 1993
10. Norska – Borówka I.: Stany naglące u noworodka. Warszawa, PZWL 1993
11. Opala T.: Ginekologia. PZWL, Warszawa 2006
12. Paczkowski T.: Wybrane zagadnienia ginekologii i połoŜnictwa w praktyce lekarza rodzinnego.
Czelej, Lublin 2005
13. Paletta J.L., Essoka G.C.: Pielęgniarstwo w ginekologii. Warszawa, PZWL 1993
14. Pisarski T. (red): PołoŜnictwo i ginekologia. Warszawa , PZWL 2001
15. Pschyrembel W.: Praktyczne połoŜnictwo. Warszawa PZWL 1990
16. Roberts R, Landrum S.B.: Od poczęcia do narodzin. Warszawa , PZWL 1988
17. Rzempołuch J. (red): ginekologia i połoŜnictwo. Urban & Partner 1997
18. Spock B.: Dr Spock o rodzicielstwie. Warszawa, PZWL 1992
19. Troszyński M.: Ćwiczenia połoŜnicze. Warszawa, PZWL 1993
191
Zajęcia bez udziału nauczyciela - Pielęgniarstwo połoŜniczo - ginekologiczne Autor programu : mgr Bo Ŝena Ostrowska Liczba godzin : 15 godzin – 1 ECTS Cele zajęć bez udziału nauczyciela :
- integracja wiedzy i umiejętności z poszczególnych dyscyplin naukowych oraz kształtowanie
postawy samodzielnego i twórczego rozwiązywania problemów,
- aktywizowanie studentów do poszukiwania nowych rozwiązań w zakresie postępowania
profilaktycznego i pielęgnacyjnego w odniesieniu do połoŜnicy, kobiety ze schorzeniami
ginekologicznymi oraz noworodka w pierwszych dniach Ŝycia,
- wdraŜanie studentów do samokształcenia poprzez poszukiwanie treści i rozwiązywanie
problemów.
Treści kształcenia :
Oddział połoŜniczo – noworodkowy:
1. ZakaŜenia połogowe – udział pielęgniarki w zapobieganiu zakaŜeniom połogowym i
rozwiązywanie
problemów w przypadku ich wystąpienia
2. Organizacja pracy w oddziale połoŜniczym w celu zapobiegania zakaŜeniom połogowym
i w przypadku wystąpienia zakaŜenia połogowego
3. Postępowanie z noworodkiem niedojrzałym w sali porodowej
4. Pielęgnowanie noworodka w inkubatorze
Zadania :
Zadanie 1.
PołoŜnica po porodzie zabiegowym (kleszcze) z rozległym szyciem krocza i wykonaną kontrolą
jamy macicy bezpośrednio po urodzeniu łoŜyska z powodu obfitego krwawienia (utrata około 500
ml krwi) i nie obkurczającej się macicy w stanie ogólnym dobrym została przewieziona z sali
porodowej po 4 godzinnej obserwacji stanu ogólnego - (ciepłota ciała 370C, tętno 130 ud/min,
oddech miarowy głęboki, zabarwienie skóry róŜowe; -stanu połoŜniczego - macica o konsystencji
zbitej, na wysokości pępka, odchody umiarkowane krwiste, stan krocza bez objawów krwiaka,
zasinione; stanu psychicznego (kontakt słowno–logiczny zachowany) w oddział połoŜnictwa
aseptycznego. Pierwsza doba połogu przebiegła prawidłowo bez odbiegania od normy
fizjologicznej parametrów Ŝyciowych stanu ogólnego, połoŜniczego i psychicznego.
W drugiej dobie połogu połoŜnica zaczęła się skarŜyć na ból głowy, ogólne rozbicie, uczucie
naprzemiennego zimna i ciepła. Temperatura ciała 390C, tętno 130 ud/min, oddech szybki
powierzchowny, połoŜnica draŜliwa bez ochoty odpowiadania na zadawane pytania.
192
Pytania:
1. Ustal postępowanie organizacyjne pielęgniarki w oddziale połoŜniczym bezpośrednio po
postawieniu diagnozy – posocznicy połogowej.
2. W jaki sposób naleŜy prowadzić obserwację połoŜnicy z uwzględnieniem stanu ogólnego,
połoŜniczego i psychicznego.
3. Ustal tok postępowania pielęgnacyjnego.
4. Dlaczego następuje zahamowanie laktacji ? - określ postępowanie w tym zakresie.
Zadanie 2.
Na salę porodową do porodu została skierowana rodząca w 30 tygodniu ciąŜy z ciąŜą wysokiego
ryzyka po trzech poprzednich stratach ciąŜowych, po odejściu wód płodowych z regularną co pięć
minut czynnością skurczową mięśnia macicy i rozwarciem ujścia zewnętrznego szyjki macicy na 6
cm.
Z badania USG wynika, Ŝe dziecko urodzi się z wagą nie większą jak 1800gram.
Pytania:
1. Jak przygotujesz punkt noworodka i zorganizujesz pracę w punkcie noworodka bezpośrednio
po narodzinach dziecka.
2. Jakich zasad będziesz przestrzegała w obserwacji i pielęgnacji noworodka niedojrzałego.
3. Jakie metody zastosujesz aby czynnie włączyć rodziców do opieki nad noworodkiem
niedojrzałym.
Oddział ginekologii :
1. PrzezwycięŜenie trudności związanych z klimakterium.
2. Warunki stosowania hormonalnej terapii zastępczej
3. Profilaktyka raka szyjki macicy
4. Diagnostyka i leczenia raka szyjki macicy
Zadania:
Zadanie 1.
Na oddziale ginekologii przebywa 60 letnia pacjentka przygotowywana do operacji plastycznej
krocza z powodu wypadania macicy i nieotrzymania moczu. Przed zabiegiem powinna nauczyć się
ćwiczeń Kegla, które będzie musiała wykonywać po zabiegu. Kobieta nie wie jak naleŜy je
wykonywać i czemu mają słuŜyć. Pacjentka skarŜy się dodatkowo na występowanie objawów
zespołu klimakterycznego. Wywiadu wynika, Ŝe od 5 lat nie miesiączkuje, nie przyjmuje
hormonalnej terapii zastępczej. Nie stwierdza się u niej medycznych przeciwwskazań do terapii
hormonalnej. Pacjentka boi się przyjmowania hormonów, gdyŜ dowiedziała się, Ŝe mogą
powodować raka piersi!
Pytania:
1. Jaki jest cel ćwiczeń Kegla i na czym one polegają.
2. Jakie są objawy zespołu klimakterycznego.
193
3. Jakie są przeciwwskazania do stosowania substytucji hormonalnej.
4. W jaki sposób pomóc kobiecie w przezwycięŜaniu trudności związanych z wypadnięciem
funkcji jajników.
5. Jakich wskazówek naleŜy udzielić kobiecie, jeŜeli zdecyduje się na stosowanie terapii
zastępczej.
Zadanie 2.
Do oddziału ginekologicznego zgłosiła się kobieta w wieku 45 lat z pobolewaniami w dole brzucha,
upławami. Z wywiadu wynika, Ŝe w ostatnim okresie 3 miesięcy występowały krwawienia
międzymiesiączkowe i kontaktowe. Kobieta od 5 lat nie była badana ginekologicznie. W wieku 35
lat miała leczoną nadŜerkę części pochwowej szyjki macicy z pozytywnym skutkiem. Dzieci nie
rodziła. W rozmowie pacjentka podaje, Ŝe babcia zmarła na raka narządu rodnego. Pacjentka nie
zgłaszała się do lekarza poniewaŜ bała się samego badania ginekologicznego i jego wyniku.
Obecnie lęk równieŜ paraliŜuje jej myśli i zachowanie.
Pytania:
1. Opisz objawy raka szyjki macicy i dokonaj podziału na stopnie jego zaawansowania
2. Jaki tok postępowania diagnostycznego powinien być ustalony w stosunku do pacjentki z
wyŜej opisanymi objawami
3. Określ działania profilaktyczne w zakresie zapobiegania rakowi szyjki macicy
Literatura :
1. Beck W., wydanie I polskie Wojtoń J., (red): PołoŜnictwo i ginekologia. Wrocław WM 1995
2. Borkowski W.,M. Bacz A., Goplańska ś: Opieka pielęgniarska nad noworodkiem. Medycyna
Praktyczna, Kraków 1994
3. Chamberlain G.: Wszystko o ciąŜy. Warszawa, PZWL 1992
4. Helwich E.: Wcześniak. Warszawa, PZWL 2002
5. Martusi G., Breckwolda M., Pfleiderera A., (red), wydanie I polskie (red) Rzempołuch J.:
PołoŜnictwo i ginekologia. Wrocław, WM 1997
6. Mikel – Kostyra K.: Promocja karmienia piersią. Warszawa, IMD 1993
7. Nehring-Gugulska M.: Warto karmić piersią. Warszawa 1999
8. Łopecka – Klusek C(red).: Pielęgniarstwo we współczesnym połoŜnictwie i ginekologii. Lublin,
wyd. Czelej 2002, 301- 308
9. Pisarski T.: (red): PołoŜnictwo i ginekologia. Warszawa PZWL 1997
10. RóŜewicki s., Puchalski A.: Zapobieganie i wczesne wykrywanie nowotworów narządów
płciowych płciowych kobiet – skuteczność i koszty. Medipress Ginekologia – PołoŜnictwo,
1999, s. 2, ss.11-19
11. Speroff L.: Opieka medyczna w okresie menopauzalnym. Ginekologia po Dyplomie 2001,
s.5, ss.10 –19
194
12. Zdebski Z.: Zasady postępowania w nagłych stanach połoŜniczo – ginekologicznych
Czasopisma: Magazyn Pielęgniarki i PołoŜnej ; Pielęgniarka i PołoŜna ; Ginekologia po Dyplomie;
Ginekologia Praktyczna
Przedmiot: PołoŜnictwo, ginekologia i pielęgniarstwo połoŜniczo - ginekologiczne Autor programu: mgr Bo Ŝena Ostrowska Wymiar godzinowy: zajęcia praktyczne - 80 godzin – 2 ECTS Cele dydaktyczno wychowawcze przedmiotu :
- przekazanie wiedzy i kształtowanie umiejętności niezbędnych do podejmowania profesjonalnej
opieki nad kobietą w róŜnych stanach i okresach jej Ŝycia
- przekazanie wiedzy i kształtowanie umiejętności w zakresie profesjonalnej opieki nad
noworodkiem dojrzałym, niedojrzałym i noworodkiem urodzonym z ciąŜy patologicznej
- kształtowanie umiejętności współpracy studentów w zespole terapeutycznym
- wdraŜanie studentów do samokształcenia
Treści kształcenia :
Tematyka zajęć praktycznych :
1. Prowadzenie porodu fizjologicznego zgodnie z zaleceniami WHO
2. Fizjologia połogu – obserwacja i pielęgnacja połoŜnicy w połogu fizjologicznym
3. Promocja karmienia piersią – przebieg laktacji, podtrzymywanie laktacji, rozwiązywanie
najczęstszych problemów związanych z laktacją
4. Pielęgnowanie połoŜnicy po cięciu cesarskim w pierwszej i dalszych dobach połogu.
5. Obserwacja i pielęgnacja noworodka dojrzałego i niedojrzałego
6. Obserwacja i pielęgnacja połoŜnicy w połogu powikłanym
7. Pielęgnowanie i edukacja kobiet w stanach zapalnych narządu rodnego
8. Przygotowanie do operacji ginekologicznej przez powłoki brzuszne i przez pochwę,
pielęgnowanie kobiet po operacji ginekologicznej
9. Opieka nad kobietą z nowotworem narządu rodnego i nowotworem piersi
10. Opieka nad kobietą w okresie klimakterium
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- zalecenia WHO dotyczące przygotowania cięŜarnej do porodu
- zasady opieki nad rodzącą podczas prowadzenia porodu fizjologicznego
- wady i zalety stosowanych pozycji podczas prowadzenia porodu
195
rozumieć :
- znaczenie wnikliwej opieki nad kobietą cięŜarną, rodzącą i w połogu,
- korzyści wynikające z karmienia piersią,
- znaczenie profilaktyki stanów zapalnych narządu rodnego,
- znaczenie obserwacji fizjologii narządu rodnego.
umieć :
- określić zalety systemu rooming - in
- obliczyć przypuszczalny termin porodu za pomocą róŜnych metod
- wskazać zasady i róŜnice w pielęgnacji noworodka donoszonego i niedojrzałego
- zastosować znane metody postępowania w przypadku zaburzeń laktacji
- postępować z noworodkiem bezpośredni po urodzeniu, przyjąć noworodka w oddział
noworodkowy z sali porodowej
- scharakteryzować stany przejściowe u noworodka
- pielęgnować połoŜnicę w połogu fizjologicznym i patologicznym
- pielęgnować połoŜnicę po zabiegu cięcia cesarskiego
- przygotować kobietę do zabiegu operacyjnego przez powłoki brzuszne i przez pochwę
- edukować kobietę w zakresie zapobiegania stanom zapalnym narządu rodnego
- edukować kobietę w zakresie zapobiegania nowotworom narządu rodnego i nowotworom piersi
- scharakteryzować objawy okresu klimakterium
- wskazać kobiecie moŜliwości łagodzenia objawów okresu klimakterium
- wymienić zasady przygotowania kobiety do badania ginekologicznego
Metody nauczania:
1.seminarium
2.praca z ksiąŜką
3.studium przypadku
4.inscenizacja
5.dyskusja dydaktyczna
6. pogadanka
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
Literatura :
1. Beck W., wydanie I polskie Wojtoń J., (red): PołoŜnictwo i ginekologia. Wrocław WM 1995
2. Borkowski W.,M. Bacz A., Goplańska ś: Opieka pielęgniarska nad noworodkiem. Medycyna
Praktyczna, Kraków 1994
3. Chamberlain G.: Wszystko o ciąŜy. Warszawa, PZWL 1992
196
4. Helwich E.: Wcześniak. Warszawa, PZWL 2002
5. Martusi G., Breckwolda M., Pfleiderera A., (red), wydanie I polskie (red) Rzempołuch J.:
PołoŜnictwo i ginekologia. Wrocław, WM 1997
6. Mikel – Kostyra K.: Promocja karmienia piersią. Warszawa, IMD 1993
7. Nehring-Gugulska M.: Warto karmić piersią. Warszawa 1999
8. Łopecka – Klusek C(red).: Pielęgniarstwo we współczesnym połoŜnictwie i ginekologii. Lublin,
wyd. Czelej 2002
9. Pisarski T.: (red): PołoŜnictwo i ginekologia. Warszawa PZWL 1997
Przedmiot : PołoŜnictwo, ginekologia i pielęgniarstwo połoŜniczo - ginekologiczne Autor programu: mgr Bo Ŝena Ostrowska Wymiar godzinowy: praktyki zawodowe - 40 godzin – 2 ECTS Cele dydaktyczno – wychowawcze przedmiotu :
- zapoznanie studentów z organizacją i specyfiką pracy oddziału połoŜniczo – ginekologicznego,
- doskonalenie umiejętności w zakresie profesjonalnej opieki nad połoŜnicą, noworodkiem i
kobietą ze schorzeniami ginekologicznymi,
- doskonalenie umiejętności pracy w zespole terapeutycznym,
- doskonalenie umiejętności organizowania opieki nad matką i dzieckiem oraz kobietą ze
schorzeniami ginekologicznymi.
Treści kształcenia :
Oddział połoŜniczo – neonatologiczny :
1. Realizowanie pełnego zakresu zadań w opiece nad połoŜnicą po porodzie fizjologicznym,
zabiegowym, operacyjnym, noworodkiem donoszonym, niedonoszonym i urodzonym z ciąŜy
konfliktowej
Oddział ginekologiczny :
1. Realizowanie pełnego zakresu zadań w opiece nad kobietą ze schorzeniami ginekologicznymi
leczoną zachowawczo i operacyjnie.
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien:
umieć :
- współpracować z członkami zespołu terapeutycznego na rzecz profesjonalnej opieki nad
połoŜnicą noworodkiem, i kobietą ze schorzeniami ginekologicznymi
- prowadzić dokumentację stosowaną w poszczególnych oddziałach
- stosować procedury postępowania opiekuńczo –pielęgnacyjnego w odniesieniu do połoŜnicy,
noworodka i kobiet ze schorzeniami ginekologicznymi
197
- wykonać zabiegi pielęgnacyjne u połoŜnicy w połogu fizjologicznym i patologicznym
- przygotować cięŜarną do cięcia cesarskiego i pielęgnować po zabiegu
- rozpoznać i interpretować niepokojące objawy w przebiegu połogu
- nauczyć matkę prawidłowej techniki karmienia piersią
- edukować kobietę w zakresie podtrzymania laktacji oraz wystąpienia problemów z nią
związanych
- obserwować i pielęgnować noworodka
- wykonać kąpiel noworodka i toaletę kikuta pępowinowego
- przygotować chorą do operacji ginekologicznej drogą pochwową i brzuszną
- pielęgnować po operacji ginekologicznej drogą brzuszną i pochwową
- edukować w zakresie planowania rodziny, profilaktyki stanów zapalnych, raka szyjki macicy,
raka piersi
- prowadzić proces pielęgnowania w wybranych przypadkach klinicznych:
• zebrać informacje o kobiecie i jej rodzinie
• analizować i interpretować dane
• postawić diagnozę pielęgniarską
• zaplanować działania w odniesieniu do kobiety i jej problemów
• realizować zaplanowane działania
• oceniać wykonanie zaplanowanych działań
Metody nauczania:
1.seminarium
2.praca z ksiąŜką
3.studium przypadku
4.inscenizacja
5.dyskusja dydaktyczna
6. pogadanka
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
Literatura :
1. Beck W., wydanie I polskie Wojtoń J., (red): PołoŜnictwo i ginekologia. Wrocław WM 1995
2. Borkowski W.,M. Bacz A., Goplańska ś: Opieka pielęgniarska nad noworodkiem. Medycyna
Praktyczna, Kraków 1994
3. Chamberlain G.: Wszystko o ciąŜy. Warszawa, PZWL 1992
4. Helwich E.: Wcześniak. Warszawa, PZWL 2002
198
5. Martusi G., Breckwolda M., Pfleiderera A., (red), wydanie I polskie (red) Rzempołuch J.:
PołoŜnictwo i ginekologia. Wrocław, WM 1997
6. Mikel – Kostyra K.: Promocja karmienia piersią. Warszawa, IMD 1993
7. Nehring-Gugulska M.: Warto karmić piersią. Warszawa 1999
8. Łopecka – Klusek C(red).: Pielęgniarstwo we współczesnym połoŜnictwie i ginekologii. Lublin,
wyd. Czelej 2002
9. Pisarski T.: (red): PołoŜnictwo i ginekologia. Warszawa, PZWL 1997
199
Przedmiot : Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne Kod przedmiotu PIEL.GER.KRIIISV,VI6
Nazwa przedmiotu Geriatria i piel ęgniarstwo geriatryczne Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 6 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – III, semestr – V, Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela, zajęcia
praktyczne, praktyki zawodowe Rodzaj zaliczenia Egzamin Prowadzący zajęcia teoretyczne
dr n. med. Grzegorz Staśkiewicz, mgr Ewa Sendecka
Koordynator przedmiotu mgr Ewa Sendecka Autorzy programu : dr n. med. Grzegorz Staśkiewicz, mgr Ewa Sendecka Wymiar godzinowy: 235 godzin – 6 ECTS, w tym :
- wykłady - 35 godzin – 1 ECTS, - ćwiczenia- 25 godzin – 1 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 15 godzin – 1 ECTS, - zajęcia praktyczne - 80 godzin – 1,5 ECTS - praktyka zawodowa – 80 godzin – 1,5 ECTS
Geriatria Autor programu : dr n. med. Grzegorz Staśkiewicz Wymiar godzinowy : wykłady - 35 godzin – 1 ECTS
Cele dydaktyczno - wychowawcze przedmiotu :
- poznanie przez studenta istoty starzenia się, odrębności fizjologicznych i psychologicznych
organizmu człowieka starszego
- poznanie głównych problemów wieku podeszłego
- poznanie odrębności chorób wieku starczego - ich przyczyn, przebiegu i metod leczenia
Treści kształcenia :
1. Proces starzenia się
2. Odrębności fizjologiczne i psychologiczne człowieka starszego
3. Ocena rezerw obronnych i adaptacyjnych organizmu
4. Choroba Parkinsona
5. Stany otępienie u osób starszych
- choroba Alzheimera
6. Zaburzenia świadomości
7. Depresja i zespoły lękowe
200
8. Zaburzenia równowagi i upadki
9. Zaburzenia wodno – elektrolitowe
10. Nieotrzymanie moczu i stolca, zaparcia
11. OdleŜyny
12. Problem bólu w wieku starszym
13. Upośledzenie funkcji narządów zmysłu
14. Zaburzenia termoregulacji
15. Odrębności przebiegu chorób u osób starszych
16. Niedokrwistości w starszym wieku
16. Choroba niedokrwienna serca
17. Nadciśnienie tętnicze
18. Niewydolność krąŜenia
19. Choroby przewodu pokarmowego
20. Cukrzyca t. II
21. Najczęstsze zakaŜenia bakteryjne
22. Choroby układu ruchu
23. Choroby naczyń obwodowych
Wyniki nauczania :
Po odbyciu wykładów student powinien :
znać :
- róŜnice w przebiegu chorób i ich leczeniu w wieku starszym
- problemy zdrowotne wieku podeszłego
rozumieć :
- odrębności fizjologiczne i psychologiczne człowieka starszego
Warunki zaliczenia : egzamin
Metody nauczania:
1. wykład informacyjny
2. wykład problemowy
3. dyskusja dydaktyczna
4. pogadanka
201
Literatura :
1. Abrams W. B., Beerkov R. : Podręcznik geriatrii. Wyd. Pol. Merc & Sharp Res. Lab. 1997
2. Galusa K. : Pielęgniarstwo geriatryczne. Urban & Partner Wrocław 1998
3. Kachaniuk H. : Diagnoza w pracy z człowiekiem starszym. Diagnoza pielęgniarska PZWL
Warszawa 1999
4. śakowska – Wachelko B. : Zarys medycyny geriatrycznej PZWL Warszawa 2000
5. śakowska – Wachelko B., Pędlich W. : Pacjenci w starszym wieku. Warszawa 1995
Pielęgniarstwo geriatryczne Autor programu : mgr Ewa Sendecka Wymiar godzinowy: ćwiczenia - 25 godzin - 1 ECTS
Cele dydaktyczno - wychowawcze przedmiotu :
- poznanie przez studenta zasad, rodzaju i form opieki nad osobami starszymi
- poznanie celów i zadań pielęgniarskiej opieki geriatrycznej
- poznanie problematyki gerontologii i geriatrii
Treści kształcenia :
Tematyka ćwiczeń :
1. Gerontologia i geriatria - rys historyczny; zakres, cele i załoŜenia.
2. Rodzaje i formy świadczeń na rzecz osób starszych
3.Proces starzenia się w aspekcie biologicznym, psychologicznym oraz
socjoekonomicznym. Teorie starzenia się.
4. Psychospołeczne aspekty starości – pojęcie zdrowia w odniesieniu do osób starszych, jakość
Ŝycia osób starszych.
5. Lęki i niepokoje ludzi starszych.
6.Zdrowy styl Ŝycia osób starszych - zasady racjonalnego Ŝywienia, aktywność fizyczna.
Promocja zdrowia ludzi w wieku podeszłym.
7.Człowiek stary w rodzinie i społeczeństwie . Rola rodziny w opiece nad ludźmi
starszymi w domu - zadania edukacyjne pielęgniarki.
8. MoŜliwości wsparcia rodzin i opiekunów osób starszych w środowisku lokalnym - rola
organizacji pozarządowych.
9. Specyficzne problemy geriatryczne.
10. Zasady komunikowania się z osobą starszą.
11. Przemoc i izolacja osób starszych.
12. Stereotypy i uprzedzenia związane ze starzeniem się i osobami w wieku starszym.
13. Cele i zadania w opiece paliatywnej nad osobami starszymi.
202
Metody nauczania :
1. Seminarium
2. Ćwiczenia
3. Pogadanka
4. Dyskusja dydaktyczna
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- teorie starzenia się
- zagroŜenia zdrowia w wieku starszym
- lęki ludzi starszych
- zasady komunikowania się z osobą starszą
- zasady pielęgnowania osób starszych w wybranych problemach zdrowotnych
rozumieć :
- przebieg procesu starzenia się
umieć :
- określić rolę rodziny w opiece nad osobą starszą
- scharakteryzować proces starzenia się organizmu
- określić specyficzne problemy osoby starszej
- zaproponować odpowiednią dietę, ćwiczenia fizyczne dla osoby starszej
- przeciwdziałać izolacji osób starszych
Warunki zaliczenia przedmiotu : egzamin ustny
Literatura :
1. Gerontologia Polska Kwartalnik PTG. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków –
wybrane pozycje aktualizowane
2. Kawczyńska – Butrym Z.:Rodzina – zdrowie – choroba. Wyd. Czelej, Lublin 2001
3. Kocemba J.,Grodzicki T. (red.).: Zarys Gerontologii Klinicznej. Medyczne Centrum
Kształcenia Podyplomowego UJ, Kraków 2000
4. Nowicka A.: Wybrane problemy osób starszych. Impuls, Kraków 2006
203
Zajęcia bez udziału nauczyciela – Pielęgniarstwo geriatryczne Autor programu : mgr Ewa Sendecka Liczba godzin : 15 godzin – 1 ECTS Cele zajęć bez udziału nauczyciela :
- poszukiwanie nowych rozwiązań w opiece nad osobami w wieku starszym
- wzbogacenie i usystematyzowanie wiadomości z zakresu problemów w opiece nad ludźmi
starszymi oraz samoopieki i samopielęgnacji osób w podeszłym wieku
- usystematyzowanie wiedzy w zakresie sytuacji demograficznej, epidemiologicznej i społeczno-
ekonomicznej, wynikającej z postępującego procesu starzenia się społeczeństwa
Tezy programowe zajęć bez udziału nauczyciela:
1. Współczesne problemy w geriatrii.
2. Charakterystyka demograficzna, epidemiologiczna i społeczna subregionu
ciechanowskiego na tle woj. mazowieckiego i Polski, wynikająca z procesu starzenia się
społeczeństwa.
3. Sposoby zapobiegania chorobom wieku podeszłego.
4. Opieka nad osobami w podeszłym wieku w dawnej Polsce a dziś
5. Skutki starzenia się społeczeństw ekonomiczne, medyczne, społeczne
6. Sposoby aktywizacji osób starszych
7. Programy promocji zdrowia dla osób starszych.
8. Przemoc wobec osób starszych
9. Samotność osób starszych
10. Fakty i mity nt. starości
11.Długowieczni – recepta na długie Ŝycie
12. Propozycja własna studenta
W wyniku zajęć bez udziału nauczyciela student powinien :
znać :
- sytuację demograficzną, epidemiologiczną i społeczną subregionu ciechanowskiego na tle woj.
mazowieckiego i Polski, wynikającą z procesu starzenia się społeczeństwa
rozumieć :
- skutki starzenia się społeczeństwa
umieć :
- wymienić i scharakteryzować podstawowe problemy w geriatrii
- wyjaśnić podstawowe zasady promocji zdrowia osób starszych
- scharakteryzować rolę pielęgniarki w pielęgnowaniu osób w podeszłym wieku, osób przewlekle
chorych i niepełnosprawnych
- posługiwać się literaturą przedmiotu.
204
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
Literatura :
1. Abrams W. B., Berkow R.: Podręcznik geriatrii. Wydanie polskie Merc and Sharesearch
Laboratories, Rahway, N.J. 1997
2. Broclehurst J. C., Allen S. C.: Zarys medycyny geriatrycznej - podręcznik dla studentów.
PZWL, Warszawa 1991
3. Bulpitt C. J., Rajkumar C., Beckett N.: Nadciśnienie tętnicze u osób w starszym wieku Via
Medica, Gdańsk, 2000
4. Finucane P., Sinclair A.J.: Cukrzyca u osób w podeszłym wieku. Via Medica, Gdańsk 1997
5. Gerontologia Polska (kwartalnik PTG), wyd. Medycyna Praktyczna. Kraków
6. Hillson R.: Cukrzyca. Praktyczne zasady opieki. Medica Press we współpracy z Servier Polska,
Wyd. I, Bielsko - Biała, 1997
7. Jabłoński L., Wysokińska-Miszczuk J.: Podstawy gerontologii i wybrane zagadnienia z geriatrii.
Czelej, Lublin 2000
8. Krasuska M. E.: Opieka w chorobie nowotworowej. YOCAM, Lublin 1997
9. Kulik T.B., Latalski M. (red.): Zdrowie publiczne. Czelej, Lublin 2002
10. Mazowiecki Program Promocji Zdrowia na lata 2001-2005. MCZP, Warszawa 2001
www.mczp.prv.pl
11. Narodowy Program Zdrowia 1996-2005. MZiOS, Warszawa 1996
12. Pędich W., śakowska-Wachelko B.: Podręcznik geriatrii dla lekarzy. PZWL, Warszawa 1988
13. Rembowski J.: Psychologiczne problemy starzenia się człowieka. PWN, Warszawa - Poznań
1984
14. Rocznik statystyczny (aktualny). GUS, Warszawa
15. Rosławski A.: Ruch przedłuŜa młodość. PZWL, Warszawa 2001
16. Schiefele J., Staud I., Dach M.: Pielęgniarstwo geriatryczne. Urban & Partner, Wrocław 1998
17. Susłowska M.: Psychologia starzenia się i starości. PWN, Warszawa 1989
18. Szczerbińska K.: Programy promocji zdrowia ludzi w wieku podeszłym. w: Bik B., Henzel-
Korzeniowska A., Przewoźniak L., Szczerbińska K.: Wybrane zagadnienia promocji zdrowia.
SzZP CM UJ, Kraków 1996
19. Szczerbińska K. (red): Dostępność opieki zdrowotnej i pomocy społecznej dla osób starszych w
Polsce. UJ, Kraków 2006
20. Wojtyniak B., Chańska M., Goryński P. (Red.): Sytuacja zdrowotna ludności Polski w 1996
roku. PZH, Warszawa 1998
21. Zych Adam, A.: Człowiek wobec starości. Szkice z gerontologii społecznej. BPS, Katowice
1999
22. śakowska-Wachelko B., Pędich W.: Pacjenci w starszym wieku. PZWL, Warszawa 1995
205
Przedmiot : Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne Autor programu : mgr Ewa Sendecka Wymiar godzinowy : zajęcia praktyczne - 80 godzin - 1,5 ECTS
Cele dydaktyczno - wychowawcze przedmiotu :
- poznanie specyfiki schorzeń podeszłego wieku i związanych z tym problemów pielęgnacyjno-
opiekuńczych
- poznanie specyfiki psychospołecznego funkcjonowania człowieka starego
- poznanie przez studentów instytucji / placówek, w których przebywają / są leczone osoby starsze,
przewlekle chore
Treść kształcenia :
Tematyka zajęć praktycznych :
1. Dom pomocy społecznej jako instytucja sprawująca opiekę na osobami w podeszłym wieku
- Zasady funkcjonowania domów pomocy społecznej - podstawowe usługi.
- Specyfika pielęgnowania osób w podeszłym wieku.
- Podział kompetencji pracowników DPS.
2. Leczenie szpitalne osób starszych i przewlekle chorych
2.1. Specyfika pielęgnowania osób starszych w schorzeniach przewlekłych :
- choroby układu krąŜenia
- choroby układu moczowego
- choroby układu oddechowego
2.2. Udział pielęgniarki w diagnozowaniu, leczeniu, edukacji zdrowotnej osób starszych.
2.3. Proces pielęgnowania w wybranych jednostkach chorobowych.
3. Pielęgnowanie osób starszych długotrwale unieruchomionych i niepełnosprawnych
3.1. Problemy pielęgnacyjne osób w podeszłym wieku, niepełnosprawnych :
- z upośledzeniem narządu ruchu
- z poraŜeniami
- z upośledzeniem słuchu
- z zaburzeniami mowy
- niewidomych.
3.2. Specyfika pielęgnowania osób w podeszłym wieku ze zmianami skórnymi :
- odleŜyny
- owrzodzenia
3.3. Zasady i formy rehabilitacji osób w podeszłym wieku - udział pielęgniarki.
4. Opieka paliatywna ludzi starszych
4.1. Opieka paliatywna: zakres i formy organizacyjne.
206
4.2. Podstawowe cele opieki paliatywnej :
- niwelowanie bólu
- zapobieganie powstawaniu odleŜyn
- zabiegi pielęgnacyjne
- wsparcie duchowe, psychiczne, socjalne.
4.3. Problemy pielęgnacyjne pacjentów z chorobą nowotworową.
4.4. Wsparcie psychiczne i duchowe rodziny w okresie umierania i Ŝałoby.
5. - Sposoby aktywizacji mieszkańców DPS - przykłady.
6. OdŜywianie osób starszych – doradztwo w zakresie zmian w Ŝywieniu – propozycje dla
pacjentów
7. Osoba starsza w środowisku domowym - organizacja opieki nad osobą samotną oraz
w środowisku rodzinnym.
8. Edukacja osób starszych w zakresie samoopieki i samopielęgnacji - rola pielęgniarki.
9. System wsparcia osób starszych - charakterystyka grup wsparcia na danym terenie.
10. Specyfika pracy pielęgniarki geriatrycznej:
- metody pracy z osobami starszymi
- programy promocji zdrowia osób starszych.
11. Geriatryczne skale oceny.
12.Planowanie opieki dla pacjentów w starszym wieku.
Metody nauczania :
1. Seminarium
2. Dyskusja dydaktyczna
3. Pogadanka
4. Ćwiczenia
5.Studium przypadku
6.Inscenizacja
7. Praca z ksiąŜką
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- formy opieki zdrowotnej i pomocy społecznej
- specyfikę opieki paliatywnej
rozumieć :
- zmienność zachowań chorego i jego rodziny
207
- zasady funkcjonowania domów pomocy społecznej
umieć :
- dobierać metody komunikowania się dostosowane do specyfiki starszego wieku
- zaproponować formy aktywizacji ludzi w podeszłym wieku
- scharakteryzować specyfikę pielęgnowania w chorobach podeszłego wieku
- zapobiegać powikłaniom wynikającym z długotrwałej hospitalizacji osób chorych
- prowadzić edukację zdrowotną pacjentów i ich rodzin / opiekunów
- wskazać szczególne znaczenie etycznych zachowań w opiece paliatywnej
- realizować proces pielęgnowania w stosunku do osób starszych (zdiagnozować, zaplanować,
zrealizować i ocenić)
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
Literatura :
1. Biercewicz M. ,Szewczyk M. , Ślusarza R: Pielęgniarstwo w geriatrii. Borgis
Wydawnictwo Medyczne, Warszawa 2006
2.Bulpitt C. J., Rajkumar C., Beckett N.: Nadciśnienie tętnicze u osób w starszym wieku.
Via Medica, Gdańsk, 2000
3.Finucane P., Sinclair A.J.: Cukrzyca u osób w podeszłym wieku. Via Medica, Gdańsk
1997
4.Gerontologia Polska (kwartalnik PTG), wyd. Medycyna Praktyczna. Kraków
5.Koper A.; Wrońska I. (red.).: Problemy pielęgnacyjne pacjentów z chorobą
nowotworową. Wyd. Czelej Lublin 2003
6.Rembowski J.: Psychologiczne problemy starzenia się człowieka. PWN, Warszawa -
Poznań 1984
7.Rosławski A.: Ruch przedłuŜa młodość. PZWL, Warszawa 2001
8. Schiefele J. , Staud I. , Dach M.: – Pielęgniarstwo geriatryczne. Urban & Partner,
Wrocław 1998 Przedmiot : Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne Autor programu : mgr Ewa Sendecka Wymiar godzinowy: praktyki zawodowe - 80 godzin – 1,5 ECTS Cele dydaktyczno - wychowawcze przedmiotu :
- kształtowanie i doskonalenie umiejętności zawodowych związanych z działaniami opiekuńczo –
pielęgnacyjnymi w stosunku do chorych w podeszłym wieku, niezaleŜnie od ich miejsca pobytu
208
Treści kształcenia :
1. Leczenie szpitalne i pielęgnacja ludzi starych
2. Obserwacja objawów chorobowych występujących u pacjentów geriatrycznych, z
uwzględnieniem patologii wieku podeszłego
3. Zbieranie danych o pacjencie znanymi metodami
4. Wykonywanie zabiegów higienicznych, leczniczych, pielęgnacyjnych, rehabilitacyjnych
w zaleŜności od stanu zdrowia
5. Określenie problemów zdrowotnych pacjentów oraz zaplanowanie działań
pielęgnacyjno- opiekuńczych. Realizacja działań oraz ocena ich efektów.
6.Doskonalenie metod komunikowania się z osobą starszą z zaburzeniami mowy,
upośledzonym słuchem
7.Rola pielęgniarki w przygotowaniu pacjenta i jego rodziny do samoopieki i
samopielęgnacji.
8.Rola pielęgniarki w przygotowaniu pacjenta do samoleczenia w zakresie odŜywiania i
przyjmowania leków w wybranych jednostkach chorobowych.
9. Rozpoznanie problemów opiekuńczych wybranego pacjenta i planowanie ich rozwiązania.
Miejsca odbywania praktyk zawodowych :
1. Dom Pomocy Społecznej, zakład opiekuńczo-leczniczy lub pielęgnacyjno-opiekuńczy,
hospicjum.
2. Oddział geriatryczny, internistyczny, chirurgiczny, neurologiczny.
Metody nauczania :
1. Seminarium
2. Dyskusja dydaktyczna
3. Pogadanka
4. Ćwiczenia
5.Studium przypadku
6.Inscenizacja
7. Praca z ksiąŜką
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- objawy chorób najczęściej występujących u pacjentów geriatrycznych, ich przebieg,
powikłania i sposoby zapobiegania im
209
rozumieć :
- specyficzne problemy zdrowotne osób starszych
umieć :
- wykazać się duŜą empatią do chorego i jego rodziny
- podejmować współpracę z zespołem terapeutycznym
- zastosować metody, sposoby, techniki postępowania pielęgnacyjnego w procesie
pielęgnowania ludzi w wieku podeszłym
- przeprowadzić edukację pacjenta i jego rodziny odnośnie zdrowego stylu Ŝycia
- rozpoznać problemy opiekuńcze wybranego pacjenta i zaplanować ich rozwiązanie
- przygotować pacjenta do samoopieki i samopielęgnacji
- przygotować pacjenta do samoleczenia w zakresie odŜywiania i przyjmowania leków w
wybranych jednostkach chorobowych.
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
Literatura :
1. Biercewicz M. ,Szewczyk M. , Ślusarza R: Pielęgniarstwo w geriatrii. Borgis
Wydawnictwo Medyczne, Warszawa 2006
2. Gerontologia Polska (kwartalnik PTG), wyd. Medycyna Praktyczna. Kraków
3. Koper A.; Wrońska I. (red.).: Problemy pielęgnacyjne pacjentów z chorobą nowotworową.
Wyd. Czelej Lublin 2003
4.Rosławski A.: Ruch przedłuŜa młodość. PZWL, Warszawa 2001
5.Susłowska M.: Psychologia starzenia się i starości. PWN, Warszawa 1989
6.śakowska-Wachelko B., Pędich W.: Pacjenci w starszym wieku. PZWL, Warszawa 1995
210
Przedmiot: Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne Kod przedmiotu PIEL.PSYCH.KRIIISVI, RIVSVII 6
Nazwa przedmiotu Przedmiot: Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 6 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – III, semestr – VI, Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela, zajęcia
praktyczne, praktyki zawodowe Rodzaj zaliczenia Egzamin Prowadzący zajęcia teoretyczne
dr n. med. Zbigniew Cichecki, mgr Agnieszka Bukowska
Koordynator przedmiotu mgr Agnieszka Bukowska Autorzy programu: dr n. med. Zbigniew Cichecki, mgr Agnieszka Bukowska Wymiar godzinowy: 195 godzin – 6 ECTS, w tym:
- wykłady – 40 godzin – 2 ECTS, - ćwiczenia – 25 godzin – 1 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela - 10 godzin – 1 ECTS, - zajęcia praktyczne – 80 godzin – 1 ECTS, - praktyka zawodowa – 40 godzin – 1 ECTS
Psychiatria Autor programu: dr n. med. Zbigniew Cichecki Wymiar godzinowy: wykłady – 20 godzin – 1 ECTS Cele dydaktyczno – wychowawcze przedmiotu:
- zapoznanie studenta w podstawową wiedzę o schorzeniach psychicznych, zgodnie z aktualnymi
standardami medycznymi
- kształtowanie właściwej postawy wobec człowieka ze schorzeniami psychicznymi
Treści kształcenia, tematyka wykładów
1. Definiowanie choroby psychicznej. Objawy zaburzeń psychicznych.
2. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych. Leczenie psychiatryczne
3. Zespoły zaburzeń psychicznych.
4. Metody diagnostyczne stosowane w psychiatrii.
5. Zaburzenia świadomości – definicja, ilościowe i jakościowe zaburzenia świadomości.
6. Schizofrenia - diagnostyka i terapia.
7. Zespoły natręctw, przyczyny, diagnozowanie, rokowanie.
8. Zaburzenia snu, odŜywiania - definicje , rozpoznanie, postępowanie medyczne.
9. Zaburzenia osobowości. Upośledzenia umysłowe.
211
10. Zespoły depresyjne, epidemiologia, podział etiologiczny zespołów depresyjnych, klasyfikacja,
diagnoza oraz postępowanie medyczne.
11. Choroby afektywne, profilaktyka, objawy i postępowanie z chorym.
12. Zespoły lękowe, nerwice – rozpoznanie, klasyfikacja i postępowanie medyczne z chorym.
13. Zaburzenia dysocjacyjne – opis kliniczny, rozpoznanie, postępowanie terapeutyczne.
14. Zaburzenia pod postacią somatyczną – rozpoznanie, postępowanie medyczne.
15. Zaburzenia seksualne - definicja, klasyfikacja, postępowanie medyczne.
16. NaduŜywanie substancji psychoaktywnych. Psychozy alkoholowe. UzaleŜnienia od
narkotyków, środków uspokajających i nasennych i inne uzaleŜnienia.
17. Profilaktyka samobójstw.
18. Psychiatria sądowa. Opiniowanie sądowo – psychiatryczne.
19. Zaburzenia psychiczne wieku dziecięcego i młodzieńczego.
20. Podsumowanie i zaliczenie przedmiotu.
Metody nauczania:
1. wykład
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien:
znać
- pojęcie choroby psychicznej, zaburzeń psychicznych,
- objawy w/w,
- zasady postępowania pielęgniarki z osobą psychicznie chorą i niedorozwiniętą umysłowo.
rozumieć:
- osobę psychicznie chorą
umieć:
- rozpoznać podstawowe objawy chorób psychicznych
- postępować z chorym psychicznie zgodnie z nowoczesnymi standardami medycznymi
Metody oceny:
- egzamin ustny
Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z wiadomości przedstawionych wykładowcy
podczas egzaminu ustnego, przeprowadzonego przez wykładowcę przedmiotu
Literatura: 1. Aleksandrowicz J. W.: Psychoterapia medyczna – PZWL. Warszawa 1994
2. Bilikiewicz A: Psychiatria - PZWL. Warszawa 1998
212
3. Bilikiewicz A., Lewandowski J., Radziwiłłowicz P.: Psychiatria. Repetytorium - PZWL.
Warszawa 2003
4. Goodman R.: Psychiatria dzieci i młodzieŜy. Wyd-Medyczne Urban & Partner Wrocław 1998
5. Klimak K.: Zbiór standardów – Wyd. CZELAJ Lublin 2003
6. Karski J. B. (red.): Promocja zdrowia – Wyd. JGNIS/AJ Pruszyński Warszawa 1999
7. Kaplan H. Sadock B.: Psychiatria kliniczna. Urban & Partner Wrocław 1995
8. Płotka A.: Zdrowy styl Ŝycia psychicznego. Lublin 2003
9. Ugniewska C.: Pielęgniarstwo psychiatryczne i neurologiczne. PZWL. Warszawa 1998
10. Warduszko – Łyskowska H. (red.): Terapia grupowa w psychiartrii. PZWL. Warszawa 1980
11. Scully J.: Psychiatria. Wyd. Medyczne Urban & Partner – Wrocław 1998.
Pielęgniarstwo psychiatryczne Autor programu: mgr Agnieszka Bukowska Wymiar godzinowy :wykłady - 20 godzin - 1 ECTS ćwiczenia - 25 godzin – 1 ECTS Cele dydaktyczno – wychowawcze przedmiotu:
- wyposaŜenie studenta w podstawową wiedzę w zakresie pielęgnowania chorych z zaburzeniami
psychicznymi zgodnie z aktualnymi standardami opieki pielęgniarskiej.
- kształtowanie właściwej postawy wobec osób psychicznie chorych zgodnie z aktualnie
obowiązującymi normami prawnymi
- ukształtowanie umiejętności, prowadzenia obserwacji, wywiadów i rozmów z osobami
psychicznie chorymi , prowadzenia dokumentacji pacjentów,
- kształtowanie podstawowych zasad promocji zdrowia psychicznego
Treści kształcenia, tematyka wykładów:
1. Organizacja psychiatrycznej opieki w Polsce. Specyfika pracy pielęgniarki w opiece nad osobami
psychicznie chorymi.
2. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego i inne podstawowe akty prawne, mające zastosowanie
w pracy pielęgniarki w opiece nad osobami psychicznie chorymi.
3. Standard przyjęcia pacjenta do oddziału psychiatrycznego.
4. Standardy opieki pielęgniarskiej nad pacjentami psychicznie chorymi na:
- schizofrenię
- stany maniakalne
- agresję
- próby samobójcze
- depresje
- inne choroby psychiczne oraz uzaleŜnienia
213
5. Czynniki i zagroŜenia mające wpływ na powstawanie chorób psychicznych – rola pielęgniarki
w profilaktyce chorób psychicznych, (zaburzeń psychicznych).
6. Pielęgnacja dziecka hospitalizowanego w oddziale psychiatrycznym. Terapia i psychoedukacja
rodziny.
7. Pielęgnacja osoby z niedorozwojem umysłowym, przebywającej w oddziale psychiatrycznym.
8. Opieka pielęgniarska w psychiatrii środowiskowej. Formy pomocy i opieki nad chorym
psychicznie, grupy wsparcia, kluby, stowarzyszenia pacjentów, rodzin chorych psychicznie.
9. Rehabilitacja osób z chorobami psychicznymi, reintegracja w rodzinie, pracy i środowisku – rola
pielęgniarki.
10. Pielęgniarka jako członek zespołu terapeutycznego – zasady pracy i współpracy w oddziale
psychiatrycznym. Regulaminy i przepisy wewnątrzzakładowe dotyczące pracy pielęgniarek.
11. Komunikowanie się z chorym psychicznie. Elementy interwencji psychoterapeutycznej
w relacji: pielęgniarka – pacjent.
12. Społeczność terapeutyczna, więzi terapeutyczne, prawa pacjenta – rola pielęgniarki.
13. Rola pielęgniarki w profilaktyce i terapii uzaleŜnień.
14. Psychoterapia pacjentów psychicznie chorych – rola pielęgniarki.
15. Socjoterapia, terapia zajęciowa z pacjentami psychicznie chorymi – udział pielęgniarki
16. Podsumowanie, ocena.
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien: znać:
- zasady i metody pielęgnacji pacjentów ; dorosłych i dzieci chorych psychicznie (z zaburzeniami
psychicznymi)
- pojecie zdrowia psychicznego, specyfikę pracy pielęgniarki psychiatrycznej
rozumieć:
- istotne związki między zaburzeniami psychicznymi a problemami pielęgnacyjnymi i sposobami
ich rozwiązywania przez pielęgniarkę
umieć:
obserwować pacjenta psychicznie chorego, interpretować jego zachowanie, odróŜniać objawy,
nazwać problemy pielęgnacyjne występujące u pacjenta postawić diagnozę pielęgniarską i ustalić
plan pielęgnacji.
Metody nauczania:
1. wykład informacyjny
2. wykład problemowy, pogadanka
214
Warunki zaliczenia przedmiotu: egzamin ustny
Literatura:
1. Bilikiewicz A., Lewandowski J., Radziwilowicz P.: Psychiatria. Repetytorium – PZWL.
Warszawa 2003.
2, Goodman R., Psychiatria dzieci i młodzieŜy. Wyd – Medyczne Urban & Partner Wrocław 1998
3. Klimak K: Zbiór standardów – Wyd. CZELAJ Lublin 2003
4. Kaplan H. Sadock B.: Psychiatria kliniczna . Urban & Partner. Wrocław 1995
5. Płotka A.: Zdrowy styl Ŝycia psychicznego. Lublin 2003.
6. Ugniewska C.: Pielęgniarstwo psychiatryczne i neurologiczne. PZWL. Warszawa 1998
7. Warduszko – Łysakowska H. (red): terapia grupowa w psychiatrii. PZWL. Warszawa 1980 Tematyka ćwiczeń: Treści kształcenia:
Tematyka ćwiczeń:
1. Interpretacja Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego i innych aktów prawnych dotyczących
oddziału psychiatrycznego, pracy personelu w tym oddziale, stosowania przymusu bezpośredniego.
2. Standardy przyjęcia pacjenta do odziału psychiatrycznego, dokumentacja pielegniarska
3. Standardy opieki nad pacjentami psychicznie chorymi – prezentacja , omawianie i podjecie próby
tworzenia standardu.
3. Zasady organizowania opieki nad chorym psychicznie.
4. Psychoterapia pacjentów psychicznie chorych, metody, techniki, udział pielęgniarki.
5. Socjoterapia i terapia zajęciowa w psychiatrii – rola pielęgniarki.
6. Edukacja pacjenta i rodziny do samoopieki – rola pielęgniarki, treningi.
7. Obserwacja, diagnoza, problemy pielęgnacyjne wybranych pacjentów - proces pielęgnacji
pacjentów psychicznie chorych.
8. Udział pielęgniarki w profilaktyce uzaleŜnień.
9. Udział pielęgniarki w terapii osób uzaleŜnionych.
10. Standard wypisania pacjenta z oddziału psychiatrycznego.
11. Edukacja rodziny pacjenta psychicznie chorego – rola pielęgniarki.
12. Praca pielęgniarki środowiskowej w opiece nada osobami psychicznie chorymi w miejscu ich
zamieszkania.
13. Środowiskowe domy opieki, stowarzyszenia, pomoc społeczna – rola i zadania pielęgniarki w
opiece nad pacjentem psychicznie chorym.
14. Zakończenie i podsumowanie zajęć.
215
Metody kształcenia;
1. pogadanka
2. inscenizacja
3. studium przypadku
4. dyskusja dydaktyczna
5. seminarium
Wyniki kształcenia:
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- pojecie zdrowia psychicznego, specyfikę pielęgniarstwa psychiatrycznego, problemy
pielęgnacyjne pacjentów psychicznie chorych i zasady ich pielęgnacji
-umieć:
- komunikować się z chorym psychicznie
- rozpoznać problemy pielęgnacyjne, dokonać ich hierarchii,
- ustalić plan pielęgnacji, diagnozę pielęgniarską
rozumieć:
- istotę choroby psychicznej i problemy pielęgnacyjne
Metody oceny:
- obecność
- aktywność na zajęciach
- poprawność wykonanych ćwiczeń
- ocena prac pisemnych
- ocena testu, zaliczenie końcowe na ocenę
Warunki zaliczenia:
- obecność na wszystkich zajęciach
- pozytywne oceny cząstkowe i końcowa
- zaliczenie końcowe na ocenę.
Literatura:
1. Bilikiewicz A. Psychiatria PZWL. Warszawa 1998
2. Bilikiewicz A., Lewandowski J., Radziwilowicz P.: Psychiatria. Repetytorium – PZWL.
Warszawa 2003.
3. Goodman R., Psychiatria dzieci i młodzieŜy. Wyd – Medyczne Urban & Partner
Wrocław 1998.
4.Klimak K.; Zbiór standardów – Wyd CZELAJ Lublin 2003.
216
5. Karski J. B. (red): Promocja zdrowia – wyd. JGNIS/AJ Pruszyński Warszawa 1999
6. Kaplan H. Sadock B.: Psychiatria kliniczna. Urban&Partner Wrocław 1995
7. Płotka A.: Zdrowy styl Ŝycia psychicznego. Lublin 2003
8. Ugniewska C.: Pielęgniarstwo psychiatryczne i neurologiczne. PZWL. Warszawa 1998
9. Warduszko – Łyskowska H. (red): Terapia grupowa w psychiatrii. PZW:. Warszawa 1980
10. Scully J: Psychiatria. Wyd. Medyczne Urban & Partner – Wrocław 1998.
Zajęcia bez udziału nauczyciela – Pielęgniarstwo psychiatryczne Autor programu : mgr Agnieszka Bukowska Liczba godzin : 10 godzin - 1 ECTS
Cele zajęć bez udziału nauczyciela:
- pogłębianie i rozszerzanie wiedzy studentów w zakresie psychopatologii chorób
psychicznych,
teorii pielęgnowania w psychiatrii
- pogłębianie wiedzy na temat wykorzystania filozofii, psychologii, socjologii w
komunikowaniu się z chorym psychicznie i jego rodziną
- wzbogacanie wiedzy na temat rehabilitacji psychiatrycznej, psychoterapii,
pomocy psychologicznej w sytuacji kryzysowej
- pogłębianie wiedzy o promocji i profilaktyce zdrowia psychicznego
- przygotowanie studenta do włączenia się w realizację programów edukacyjnych dla zdrowia
i promocji zdrowia psychicznego
Tezy programowe zajęć bez udziału nauczyciela kierowanego :
1. Zaburzenia psychiczne w róŜnych okresach Ŝycia człowieka.
2. Pogłębianie wiedzy na temat pielęgnacji pacjentów psychicznie chorych w
poznanych chorobach psychicznych (patrz treści wykładów).
3. Psychoterapia i socjoterapia.
4. Pogłębianie wiedzy o opiece pielęgniarskiej w psychiatrii środowiskowej.
5. Nieprofesjonalne formy pomocy i opieki nad chorym psychicznie - grupy wsparcia, kluby,
stowarzyszenia pacjentów i rodzin psychicznie chorych.
6. Pogłębianie wiedzy na temat komunikowania się z pacjentami psychicznie chorymi.
7. Terapia zajęciowa w psychiatrii.
8. Promocja i profilaktyka zdrowia psychicznego.
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
217
Literatura : 1. Aleksandrowicz J.W.: Psychoterapia medyczna. Wyd. Lek PZWL. Warszawa 1994.
2. Bilikiewicz A.: Psychiatria. Wyd. Lek PZWL. Warszawa 1998.
3. Bilikiewicz A., Lewandowski J., Radziwiłłowicz P.: Psychiatria. Repetytorium. Wyd. Lek
PZWL. Warszawa 2003.
Przedmiot : Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne Autor programu : mgr Agnieszka Bukowska Wymiar godzinowy przedmiotu : zajęcia praktyczne – 80 godzin – 1 ECTS Cele dydaktyczno – wychowawcze:
- kształtowanie umiejętności wiązania teorii z praktyką.
- nabywanie umiejętności komunikowania się z osobami psychicznie chorymi.
- nabywanie umiejętności stawiania diagnozy pielęgniarskiej pacjentom psychicznie chorym.
- nabywanie umiejętności współpracy z rodziną psychicznie chorego i zespołem terapeutycznym.
- kształtowanie umiejętności organizowania pracy własnej i dokumentowania procesu
pielęgnowania.
- nabywanie umiejętności pielęgnowania pacjenta psychicznie chorego.
Treści kształcenia:
1. Struktura organizacyjna psychiatrycznej opieki zdrowotnej na przykładzie wybranej placówki.
2. Problemy pielęgnacyjne występujące u pacjentów psychicznie chorych, przebywających
w placówce leczniczej o profilu psychiatrycznym.
3. Organizowanie opieki nad chorym psychicznie zgodnie z procesami pielęgnowania.
4. Udział pielęgniarki w leczeniu pacjenta z zaburzeniami psychicznymi.
5. Uczestniczenie pielęgniarki w psychoterapii indywidualnej i grupowej pacjentów psychicznie
chorych.
6. Przygotowanie pacjenta psychicznie chorego do samoobsługi – rola pielęgniarki.
7. Rola pielęgniarki w angaŜowaniu rodziny pacjenta do opieki nad nim.
8. Rola pielęgniarki w profilaktyce zdrowia psychicznego.
9. Obserwacja pacjenta psychicznie chorego i próba postawienia diagnozy pielęgniarskiej.
10. Podsumowanie zajęć, ocena i samoocena studentów.
Metody nauczania:
1. seminarium
2. paca z ksiąŜką
3. studium przypadku
4. inscenizacja
218
5. dyskusja dydaktyczna
6. pogadanka
7. obserwacja
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien:
znać:
- metody zbierania wywiadu i stawiania diagnozy, planowania opieki, realizacji opieki
pielęgniarskiej
umieć:
- komunikować się z chorymi psychicznie
rozumieć:
- zachowanie pacjenta psychicznie chorego i prawidłowo je interpretować
Metody oceny:
- obecność i aktywność na zajęciach,
- obserwacja i ocena prawidłowej postawy studenta wobec pacjentów, pracowników słuŜby
zdrowia, innych studentów i wykładowcy,
- ocena wiadomości, które student powinien posiąść podczas zajęć i uzyskać w wyniku
samokształcenia w formie: odpowiedzi ustne, napisanie obserwacji o wybranym pacjencie
(procesu pielęgnowania)
- samoocena studenta, ocena grupy, ocena wykładowcy.
Warunki zaliczenia zajęć:
- pozytywna ocena składająca się z ocen cząstkowych z: postawy, wiadomości, umiejętności
wiadomości egzekwowane będą w wyniku odpowiedzi ustnych, prac pisemnych, testów,
- postawa oceniana będzie przez osobę prowadząca zajęcia i omawiane indywidualnie ze
studentem.
Umiejętności obserwowane będą u kaŜdego studenta podczas realizacji programu zajęć:
wykonywania zabiegów, przeprowadzania wywiadów, obserwacji, udziału w terapii zajęciowej.
Literatura:
1. Bilikiewicz A. Psychiatria PZWL. Warszawa 1998
2. Bilikiewicz A., Lewandowski J., Radziwilowicz P.: Psychiatria. Repetytorium – PZWL.
Warszawa 2003.
3. Goodman R., Psychiatria dzieci i młodzieŜy. Wyd – Medyczne Urban & Partner
Wrocław 1998.
219
4.Klimak K.; Zbiór standardów – Wyd CZELAJ Lublin 2003.
5. Karski J. B. (red): Promocja zdrowia – wyd. JGNIS/AJ Pruszyński Warszawa 1999
6. Kaplan H. Sadock B.: Psychiatria kliniczna. Urban&Partner Wrocław 1995
7. Płotka A.: Zdrowy styl Ŝycia psychicznego. Lublin 2003
8. Ugniewska C.: Pielęgniarstwo psychiatryczne i neurologiczne. PZWL. Warszawa 1998
9. Warduszko – Łyskowska H. (red): Terapia grupowa w psychiatrii. PZW:. Warszawa 1980
10. Scully J: Psychiatria. Wyd. Medyczne Urban & Partner – Wrocław 1998.
Przedmiot: Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne
Autor programu: mgr Agnieszka Bukowska Wymiar godzinowy : praktyka zawodowa – 40 godzin – 1 ECTS Cele dydaktyczno – wychowawcze:
Cele dydaktyczno – wychowawcze:
- kształtowanie umiejętności wiązania teorii z praktyką
- nabywanie umiejętności komunikowania się z osobami psychicznie chorymi
- nabywanie umiejętności współpracy z rodziną psychicznie chorego i zespołem terapeutycznym
- nabywanie umiejętności samodzielnego organizowania pracy własnej , planowania i realizacji
opieki nad pacjentem psychicznie chorym.
Treści kształcenia:
1. Problemy pielęgnacyjne występujące u pacjentów psychicznie chorych , przebywających
w placówce leczniczej o profilu psychiatrycznym – diagnozowanie, ustalenie hierarchii,
opracowanie planu pielęgnacji i realizacja.
2. organizowanie opieki nad chorym psychicznie zgodnie z procesem pielęgnowania.
3. Uczestniczenie pielęgniarki w psychoterapii indywidualnej, grupowej pacjentów psychicznie
chorych – podejmowanie prób samodzielnej realizacji.
4. Nauka samoobsługi pacjenta – samodzielne egzekwowanie od pacjenta czynności związanych
z: toaletą, kąpielą, ubieraniem, utrzymaniem w czystości swojego miejsca zamieszkania, próba
zakupów i pobytu w domu, ocena pacjenta z udziałem studenta.
5. Podsumowanie zajęć, ocena i samoocena.
Metody nauczania:
1. Pogadanka.
2. Seminarium
3. Studium przypadku.
4. Dyskusja dydaktyczna.
5. Inscenizacja
220
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien
znać:
- metody i zasady pielęgnowania pacjenta psychicznie chorego
umieć:
- samodzielnie podejmować próby opieki nad pacjentem psychicznie chorym
rozumieć:
- specyfikę pracy pielęgniarki psychiatrycznej
Metody oceny:
- obserwacja na zajęciach aktywności studenta
- obserwacja samodzielności w podejmowaniu działań pielęgnacyjnych
- obserwacja postawy studenta wobec pacjenta, personelu, innych studentów i wykładowcy
- egzekwowanie wiadomości w formie testu końcowego oraz w codziennej odpowiedzi ustnej z
kaŜdego tematu
przed wykładowcą ,
Warunki zaliczenia:
- obecność na zajęciach
- prawidłowa postawa
- aktywność studenta
- uzyskanie pozytywnych ocen z odpowiedzi ustnych i testu końcowego
- zaliczenie na ocenę
Literatura:
1. Kimak K. Zbiór standardów – Wyd. CZELEJ, Lublin 2003
2. Płotka A. : zdrowy styl Ŝycia psychicznego, Lublin 2003.
3. Podstawy pielęgniarstwa red: Ślusarska, Zarzycka, Zahradniczek, Wyd. CZELEJ, Lublin 2004.
4. Akty prawne
5. Artykuły z magazynu ,,Pielęgniarka i PołoŜna” – wykaz u wykładowcy
221
Przedmiot : Anestezjologia i pielęgniarstwo w zagroŜeniu Ŝycia Kod przedmiotu PIEL.ANEST.KRIIISV,VI6
Nazwa przedmiotu Anestezjologia i pielęgniarstwo w zagroŜeniu Ŝycia Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 6 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – III, semestr – VI, Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela, zajęcia
praktyczne, praktyki zawodowe Rodzaj zaliczenia Egzamin Prowadzący zajęcia teoretyczne
Prof. dr hab. med. Andrzej Piotrowski, mgr Wiesław Lewandowski
Koordynator przedmiotu mgr Wiesław Lewandowski Autorzy programu : Prof. dr hab. med. Andrzej Piotrowski, mgr Wiesław Lewandowski Wymiar godzinowy: 155 godzin – 6 ECTS, w tym : - wykłady 40 godzin – 2 ECTS, - ćwiczenia – 20 godzin – 1 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 15 godzin – 1 ECTS, - zajęcia praktyczne – 40 godzin – 1 ECTS, - praktyka zawodowa – 40 godzin – 1 ECTS Anestezjologia Autor programu : Prof. dr hab. med. Andrzej Piotrowski Wymiar godzinowy: wykłady - 40 godzin – 1 ECTS Cele kształcenia:
- przekazanie podstawowych wiadomości dotyczących postępowania w stanach zagroŜenia Ŝycia
w oddziale intensywnej terapii
- opanowanie podstawowych i zaawansowanych metod resuscytacji krąŜeniowo-oddechowej
- zapoznanie z nowoczesnymi metodami opieki i pielęgnacji w stanach zagroŜenia Ŝycia, przy
uwzględnieniu stosowanych środków farmakologicznych, aparatury i sprzętu medycznego
Treści kształcenia :
Tematyka wykładów :
1. Zadania ideowe i organizacja oddziału intensywnej terapii.
2. Monitorowanie kliniczne i przyrządowe parametrów funkcji Ŝyciowych.
3. Zasady postępowania w stanach zagroŜenia Ŝycia – resuscytacja krąŜeniowo-oddechowa.
4. Postępowanie i opieka nad pacjentem we wstrząsie.
5. Zasady tlenoterapii – sztuczna wentylacja płuc.
222
6. Chory nieprzytomny – postępowanie z chorym w śpiączce.
7. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej.
8. Postępowanie z pacjentem po urazie czaszkowo-mózgowym – ocena stanu świadomości.
9. Wybrane zagadnienia z transplantologii.
10. śywienie enteralne i parwiteralne chorego w oddziale intensywnej terapii.
Wyniki nauczania:
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- podstawowe objawy kliniczne stanów zagroŜenia Ŝycia oraz ogólne zasady postępowania
terapeutycznego
rozumieć :
- standardy postępowania i procedury terapeutyczne w opiece przedszpitalnej i szpitalnej w
odniesieniu do stanu zagroŜenia Ŝycia
umieć :
- wykonywać podstawowe czynności resuscytacyjne, nadzorować i pielęgnować chorych
nieprzytomnych
Metody nauczania:
1. wykład informacyjny
2. wykład problemowy
3. dyskusja dydaktyczna
4. pogadanka
Warunki zaliczenia: egzamin
Literatura :
1. Jurczyk W.,Rondio Z. (red.): Intensywna Terapia. PZWL Warszawa 1984.
2. Kamiński B., Kubler A.: Anestezjologia i intensywna terapia dla studentów medycyny. PZWL,
Warszawa 2000.
3. Kaminski B., Dziak A.: Postępowanie w stanach zagroŜenia Ŝycia. PZWL, Warszawa 1999.
4. Krzeminska-Pakuła M. (red.): Ostre stany zagroŜenia Ŝycia w chorobach wewnętrznych. PZWL.
Warszawa 1992.
5. Szuster H, Pop T., Weilmann L.: Kompendium intensywnej opieki medycznej łącznie z
zatruciami. PZWL, Warszawa 1994.
223
Pielęgniarstwo w zagroŜeniu Ŝycia Autor programu : mgr Wiesław Lewandowski Wymiar godzinowy : 30 godzin – 2 ECTS, w tym:
- wykłady – 10 godzin – 1 ECTS, - ćwiczenia – 20 godzin – 1 ECTS
Cele kształcenia :
- wyposaŜenie studenta w podstawową wiedzę dotyczącą zasad postępowania terapeutycznego i
pielęgniarskiego w stanach zagroŜenia Ŝycia w oddziale intensywnej terapii
- dostarczenie wiedzy pozwalającej na umiejętne rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów
opiekuńczych pacjentów
- przygotowanie do podejmowania czynności ratowniczych w stanach zagroŜenia Ŝycia
Treści kształcenia :
Tematyka ćwiczeń :
1. Zadania i kompetencje pielęgniarki anestezjologicznej w zespole terapeutycznym oddziału
intensywnej terapii.
2. Intensywny nadzór bezprzyrządowy i przyrządowy – monitoring.
3. Pielęgnowanie chorego nieprzytomnego.
4. Pielęgnowanie chorego zaintubowanego i z tracheostomią.
5. Opieka nad pacjentem po resuscytacji krąŜeniowo-oddechowej.
6. Zadania diagnostyczne, lecznicze i opiekuńcze wobec chorego we wstrząsie.
7. Zadania pielęgniarki w postępowaniu z chorym w obrzęku płuc.
8. Rozpoznawanie stanów zagroŜenia Ŝycia i planowanie opieki nad pacjentem.
9. Zasady pielęgnacji dojścia do naczyń krwionośnych.
10. Pielęgnowanie pacjentów po urazach czaszkowo-mózgowych.
11. Zasady opieki nad chorym z niewydolnością nerek.
12. Podstawy elektrokardiografii, technika wykonywania EKG, cechy fizjologicznego
elektrokardiogramu – udział pielęgniarki w elektroterapii.
Wyniki nauczani :
Student na poziomie licencjata powinien:
znać :
- zasady opieki i postępowania w stanach zagroŜenia Ŝycia
rozumieć :
- zasady pielęgnowania pacjentów hospitalizowanych w oddziale intensywnej terapii
umieć :
- podstawowe czynności resuscytacyjne i reanimacyjne
224
Metody nauczania:
6. seminarium
7. pogadanka
8. dyskusja dydaktyczna
9. studium przypadku
10. pokaz
Warunki zaliczenia: egzamin
Literatura :
1. Kamiński B.: Anestezja i intensywna opieka medyczna dla pielęgniarek. PZWL, Warszawa
1998
2. Kózka M.: Stany zagroŜenia Ŝycia. Wybrane standardy i procedury postępowania
pielęgniarskiego. Wyd. UJ 2001
3. Widomska-Czekajska T.: Internistyczna intensywna terapia i opieka pielęgniarska. PZWL,
Warszawa 1991
4. Hirt R., Bubser M.: Podręcznik anestezjologii dla pielęgniarek. PZWL, Warszawa 1994
5. Kamiński B., Dziak A.: Postępowanie w stanach zagroŜenia Ŝycia. PZWL, Warszawa 1999
Zajęcia bez udziału nauczyciela – Pielęgniarstwo w zagroŜeniu Ŝycia Autor programu : mgr Wiesław Lewandowski Wymiar godzinowy przedmiotu : 15 godzin – 1 ECTS Cele zajęć bez udziału nauczyciela:
- pogłębienie wiedzy z zakresu postępowania w stanach zagroŜenia Ŝycia w oddziale intensywnej
terapii
- wykorzystanie zdobytej wiedzy w sprawowaniu opieki pielęgniarskiej nad pacjentem leczonym
w oddziale intensywnej terapii
- wdroŜenie zmian podnoszących jakość opieki pielęgniarskiej
- modyfikowanie standardów opieki pielęgniarskiej w oddziale intensywnej terapii
- organizowanie opieki pielęgniarskiej w oddziale intensywnej terapii zgodnie z zasadami procesu
pielęgnowania
Treści kształcenia :
1. Podstawowe zabiegi diagnostyczne i terapeutyczne wykonywane w oddziale intensywnej
terapii.
2. Zatrucia – zadania pielęgniarki w opiece nad pacjentem:
225
a) zatrucie barbituranami i środkami nasennymi
b) zatrucie alkoholem
c) zatrucie związkami fosforoorganicznymi (pescytydami)
d) zatrucie grzybami
e) zatrucie tlenkiem węgla (czadem)
3. Wpływ wysokich i niskich temperatur na organizm.
4. Neurologiczne i neurochirurgiczne stany zagroŜenia Ŝycia.
5. Wybrane zagadnienia z transplantologii.
6. Specyfika leczenia i pielęgnacji dzieci w stanie zagroŜenia Ŝycia.
7. Ochrona przed zakaŜeniami przenoszonymi drogą krwi.
8. Ogólne zasady ochrony przed zakaŜeniami w oddziale intensywnej terapii.
9. Następstwa pracy w warunkach stałego zagroŜenia:
a) stres i obciąŜenie pracą
b) obrona przed stresem i wypadkiem zawodowym
10. Problemy diagnostyki i leczenia bólu.
Wyniki nauczania przedmiotu :
W wyniku realizacji treści kształcenia student powinien :
znać :
- procedurę oceny śmierci pnia mózgu i przepisy prawne związane z pobieraniem narządów
do przeszczepu
umieć :
- omówić wskazania i przeciwwskazania do leczenia w oddziale intensywnej terapii,
- przedstawić wybrane badania specjalistyczne wykonane w oddziale intensywnej terapii,
- scharakteryzować przygotowanie pacjenta do wybranego badania specjalistycznego,
- przedstawić aspekty kliniczne i etyczne pobierania narządów do przeszczepu,
- omówić przyczyny ostrych zatruć, powikłania, metody detoksykacji,
- wyjaśnić mechanizmy działania wysokich i niskich temperatur na organizm ludzki,
- postępować z pacjentem w przypadku urazów czaszkowo-mózgowych,
- dobrać model organizacyjny opieki pielęgniarskiej do stanu chorego,
- określić sposoby diagnozowania, profilaktyki i leczenia bólu,
- zapobiegać zakaŜeniom szerzącą się droga krwi.
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
226
Literatura obowi ązkowa:
1. Kamiński B., Dziak A.: Postępowanie w stanach zagroŜenia Ŝycia. PZWL, Warszawa 1999
2. Kamiński B.: Anestezja i intensywna opieka medyczna dla pielęgniarek. PZWL, Warszawa
1998
3. Widomska-Czekajska T.: Internistyczna intensywna terapia i opieka pielęgniarska. PZWL,
Warszawa 1991
4. Kózka M.: Stany zagroŜenia Ŝycia. Wybrane standardy i procedury postępowania
pielęgniarskiego. Wyd. UJ 2001
6. Hirt R., Bubser M.: Podręcznik anestezjologii dla pielęgniarek. PZWL, Warszawa 1994
5. Krumińska-Pakuła M.: Ostre stany zagroŜenia Ŝycia w chorobach wewnętrznych. PZWL,
Warszawa 1992
6. Gumułka W.S., Rewiński W. (red.) Terapia bólu. PZWL, Warszawa 1989
7. Kamiński B., Kublerr A.: Anestezjologia i intensywna terapia dla studentów medycyny. PZWL
Warszawa 1989
8. Drobnik L., Jurczyk W. (red.): Problemy Anestezjologii i Intensywnej Terapii. PZWL, W-wa
1998
Przedmiot : Anestezjologia i pielęgniarstwo w zagroŜeniu Ŝycia Autor programu : mgr Wiesław Lewandowski Wymiar godzinowy przedmiotu : zajęcia praktyczne – 40 godzin – 1 ECTS Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu :
- kształtowanie umiejętności rozpoznawania stanów zagroŜenia Ŝycia oraz postępowania
ratowniczego
- kształtowanie i doskonalenie umiejętności opiekuńczych wobec chorych z zagroŜeniem Ŝycia
Treści kształcenia :
Tematyka zajęć praktycznych :
1. Monitorowanie podstawowych programów funkcji Ŝyciowych.
2. Planowanie opieki nad pacjentem po nagłym zatrzymaniu krąŜenia.
3. Zabiegi wykonywane w czasie resuscytacji krąŜeniowo-oddechowej – defiblyracja,
kardiowersja, stymulacja; opieka nad pacjentem po tych zabiegach.
4. NiedroŜność dróg oddechowych i sposoby jej usuwania.
5. Pielęgnowanie pacjenta z rurką intubacyjną i tracheostomijną.
6. Zasady obowiązujące przy podawaniu tlenu – tlenoterapia kontrolowana.
7. Ocena wentylacji oddechowej w leczeniu respiratorem – badanie gazometryczne.
8. Udział pielęgniarki w zapewnieniu prawidłowej gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-
zasadowej.
227
9. Zasady obowiązujące podczas Ŝywienia dojelitowego i pozajelitowego.
10. Udział pielęgniarki w diagnozowaniu i rozpoznawaniu urazów czaszkowo-mózgowych.
11. Zadania diagnostyczne, terapeutyczne i opiekuńcze wobec chorego z ostrą niewydolnością
nerek.
Wyniki nauczania przedmiotu :
Po zrealizowaniu treści przedmiotu student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- zasady i metody postępowania w stanach zagroŜenia Ŝycia,
rozumieć :
- celowość doboru metod i środków uŜywanych w zabiegach ratujących Ŝycie
umieć :
- wykonywać podstawowe zabiegi ratujące Ŝycie chorego
Metody nauczania:
1.seminarium
2.praca z ksiąŜką
3.studium przypadku
4.inscenizacja
5.dyskusja dydaktyczna
6. pogadanka
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
Literatura :
1. Kamiński B.: Anestezja i intensywna opieka medyczna dla pielęgniarek. PZWL, Warszawa
1998
2. Kamiński B., Dziak A.: Postępowanie w stanach zagroŜenia Ŝycia. PZWL, Warszawa 1999
3. Kózka M.: Stany zagroŜenia Ŝycia. Wybrane standardy i procedury postępowania
pielęgniarskiego. Wyd. UJ 2001
4. Widomska-Czekajska T.: Internistyczna intensywna terapia i opieka pielęgniarska. PZWL,
Warszawa 1991
5. Hirt R., Bubser M.: Podręcznik anestezjologii dla pielęgniarek. PZWL, Warszawa 1994
228
Przedmiot : Anestezjologia i pielęgniarstwo w zagroŜeniu Ŝycia Autor programu : mgr Wiesław Lewandowski Wymiar godzinowy przedmiotu : praktyki zawodowe – 40 godzin – 1 ECTS Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu :
- kształtowanie umiejętności zastosowania wiedzy teoretycznej w działaniach diagnostycznych,
leczniczych i opiekuńczych wobec chorego w stanie zagroŜenia Ŝycia
- realizacja idei zespołowości działania terapeutycznego w ratowaniu zagroŜenia Ŝycia ludzkiego
- kształtowanie postawy odpowiedzialności i sumienności w opiece nad chorym z zagroŜeniem
Ŝycia
Treści kształcenia :
Tematyka praktyk zawodowych :
1. Realizacja kompleksowej opieki nad pacjentem w róŜnych stanach zagroŜenia Ŝycia.
2. Zdobycie wiedzy i umiejętności pozwalających na szybkie i sprawne działanie w stanach
bezpośredniego zagroŜenia Ŝycia.
3. Poznanie obsługi aparatury diagnostycznej, nadzorującej oraz wspomagającej lub zastępującej
czynności Ŝyciowe pacjentów hospitalizowanych w oddziale intensywnej terapii.
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien:
znać :
- procedury i alogarytmy postępowania ratowniczego w ostrych stanach zagroŜenia Ŝycia
rozumieć :
- zasady współpracy w interdyscyplinarnym zespole terapeutycznym sprawującym opiekę nad
chorym hospitalizowanym w oddziale intensywnej terapii
umieć :
- wykonać zabiegi diagnostyczne, lecznicze i pielęgnacyjne w oddziale intensywnej terapii oraz
działania resuscytacyjne
Metody nauczania:
1.seminarium
2.praca z ksiąŜką
3.studium przypadku
4.inscenizacja
5.dyskusja dydaktyczna
6. pogadanka
229
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
Literatura :
1. Kamiński B.: Anestezja i intensywna opieka medyczna dla pielęgniarek. PZWL, Warszawa
1998
2. Kamiński B., Dziak A.: Postępowanie w stanach zagroŜenia Ŝycia. PZWL, Warszawa 1999
3. Kózka M.: Stany zagroŜenia Ŝycia. Wybrane standardy i procedury postępowania
pielęgniarskiego. Wyd. UJ 2001
4. Sefrin P., Schua R.: Postępowanie w nagłych przypadkach, wydanie polskie pod redakcją
Zbigniewa Rybickiego, Wydawnictwo Medyczne Urban &Partner, Wrocław 2002
5. Widomska-Czekajska T.: Internistyczna intensywna terapia i opieka pielęgniarska. PZWL,
Warszawa 1991
230
Przedmiot : Rehabilitacja i pielęgnowanie niepełnosprawnych Kod przedmiotu REH.K.RIIISV,6
Nazwa przedmiotu Rehabilitacja i pielęgnowanie niepełnosprawnych Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 6 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – III, semestr – V, Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela, zajęcia
praktyczne, praktyki zawodowe Rodzaj zaliczenia Egzamin Prowadzący zajęcia teoretyczne
dr n. med. Zofia Merc - Gołębiowska, mgr Ewa Sendecka
Koordynator przedmiotu mgr Ewa Sendecka Autorzy programu : Prof. dr hab. Gra Ŝyna Skotnicka - Klonowicz, mgr Ewa Sendecka Wymiar godzinowy: 220 godzin – 6 ECTS, w tym:
- wykłady – 30 godzin – 1 ECTS, - ćwiczenia – 20 godzin – 1 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 10 godzin – 1 ECTS, - zajęcia praktyczne – 80 godzin – 1,5 ECTS, - praktyka zawodowa – 80 godzin - 1,5 ECTS
Rehabilitacja Autor programu : Prof. dr hab. Gra Ŝyna Skotnicka - Klonowicz Wymiar godzinowy: wykłady – 30 godzin – 1 ECTS Cele dydaktyczno - wychowawcze przedmiotu :
- przekazanie studentom podstawowej wiedzy w zakresie rehabilitacji i niepełnosprawności oraz
metod i technik rehabilitacji
Treści kształcenia :
Tematyka wykładów :
1. Koncepcja rehabilitacji wg WHO – wyjaśnienie pojęć i rodzajów niepełnosprawności
2. Rehabilitacja - rys historyczny i stan obecny
3. Cele i zadania kompleksowej rehabilitacji
4. Przepisy prawne dotyczące rehabilitacji w Polsce
5. Rehabilitacja medyczna, społeczna i zawodowa :
- charakterystyka procesu rehabilitacji ,
- cele, zadania, środki i metody
231
- realizatorzy – zadania i zasady współpracy
6. Zasady postępowania rehabilitacyjnego wobec osób z róŜnym stopniem niepełnosprawności
i w róŜnym wieku.
7. Metody i techniki usprawniania chorych
8. Zaopatrzenie w sprzęt i pomoce ortopedyczne
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- przepisy prawne dotyczące organizacji procesu rehabilitacji w Polsce
- rys historyczny i współczesne koncepcje rehabilitacji
rozumieć:
- rolę i zadania pielęgniarki w procesie rehabilitacji osób niepełnosprawnych
- zasady postępowania rehabilitacyjnego wobec dzieci i dorosłych z róŜnym stopniem
niepełnosprawności
umieć:
- scharakteryzować i określić rodzaje niepełnosprawności
- określić warunki wpływające na skuteczność rehabilitacji
- doradzić choremu i jego rodzinie w zakresie zaopatrzenia w sprzęt ortopedyczny
Metody nauczania:
1. wykład informacyjny
2. wykład problemowy
3. pogadanka
4. dyskusja dydaktyczna
Warunki zaliczenia przedmiotu : egzamin
Literatura :
1. Dega W. (red.): Ortopedia i rehabilitacja. PZWL
2. Dega W., Milanowska K.: Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 1998
3. Hulka A. (red.): Zawodowa rehabilitacja inwalidów. Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem,
PZWL
4. Kuch J. (red.): Rehabilitacja. Podręcznik dla studentów medycyny. PZWL, Warszawa 1989
5. Nawrotny J., Krauze M.,: rehabilitacja lecznicza dzieci z chorobami układu nerwowego. PZWL
6. Ossowski R.: Teoretyczne i praktyczne podstawy rehabilitacji. Bydgoszcz 1999
7. Szczepankowska B., Mikulski J. (red): Osoby niepełnosprawne w środowisku lokalnym
wyrównywanie szans. CBRRON, Warszawa 1999
232
Pielęgnowanie niepełnosprawnych Autor programu : mgr Ewa Sendecka Wymiar godzinowy: ćwiczenia - 20 godzin – 1 ECTS
Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu :
- poznanie głównych problemów osób niepełnosprawnych
- poznanie zasad, rodzajów, form opieki osób niepełnosprawnych
- ukształtowanie umiejętności adaptacji osób niepełnosprawnych.
Treści kształcenia :
Tematyka ćwiczeń :
1. Kategorie i stopnie niepełnosprawności – charakterystyka i kryteria oceny.
2. Specyficzne problemy i funkcjonowanie osoby niepełnosprawnej w rodzinie i
społeczeństwie.
3. Istota procesu rehabilitacji – udział pielęgniarki w realizacji celów rehabilitacji.
4.Rehabilitacja osób niepełnosprawnych z wykorzystaniem zaopatrzenia ortopedycznego i
pomocy technicznych – edukacyjna rola pielęgniarki.
5. Rehabilitacja i problemy m.in. medyczne, psychospołeczne, pedagogiczne :
a/ osób z uszkodzeniem narządu ruchu w następstwie urazów, chorób i wad wrodzonych
b/ osób niewidomych i niedowidzących, głuchych i niedosłyszących
c/ osób z upośledzeniem umysłowym.
6.Współpraca z instytucjami, organizacjami działającymi na rzecz osób
niepełnosprawnych.
7. Rola pielęgniarki w integracji osoby niepełnosprawnej w środowisku zamieszkania,
pracy oraz nauczania i wychowania.
8.Grupy wsparcia dla osób niepełnosprawnych.
9.Kształcenie osób niepełnosprawnych w Polsce.
10.Metody i techniki stosowane w pielęgnowaniu osób chorych i niepełnosprawnych.
Metody nauczania:
1. Seminarium
2. Ćwiczenia
3. Pogadanka
4. Dyskusja dydaktyczna
233
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- kategorie i stopnie niepełnosprawności
- specyficzne problemy osób niepełnosprawnych
- rolę i zadania pielęgniarki w procesie rehabilitacji leczniczej, społecznej i zawodowej osób
niepełnosprawnych
- rolę pielęgniarki w integracji osoby niepełnosprawnej w środowisku zamieszkania, pracy oraz
nauczania i wychowania
rozumieć :
- istotę procesu rehabilitacji
- potrzeby i zasady funkcjonowania osób niepełnosprawnych w rodzinie i środowisku
umieć :
- określić udział pielęgniarki w realizacji celów rehabilitacji.
- planować i realizować kompleksową opiekę nad osobą niepełnosprawną
- współpracować z organizacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych
Warunki zaliczenia przedmiotu : egzamin ustny
Literatura :
1. Karwat J. D. (red.): Niepełnosprawność i rehabilitacja osób dorosłych jako problem medyczny i
społeczny w Polsce. Wyd. Liber, Lublin 2002, tom I i II
2. Marszałek L.: Niepełnosprawność kobiecość rodzina. Wyd. Uniwersytetu Kardynała Stefana
Wyszyńskiego, Warszawa 2006
3. Milanowska K., Dega W. (red.): Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 2001
4. Rutkowska E. (red.): Rehabilitacja i pielęgnowanie osób niepełnosprawnych. Wyd. Czelej, Lublin
2002
5. .Rutkowska E., Skwarcz A., Turowski K.: Wybór zagadnień z zakresu rehabilitacji ruchowej.
Wyd. Neurocentrum, Lublin 1995
6. Rottermund J.; Klinik A.: Wybrane uwarunkowania rehabilitacji osób niepełnosprawnych.
Impuls 2005
7. Szczepankowska B., Mikulski J. (red.).: Osoby niepełnosprawne w środowisku lokalnym
wyrównywanie szans. CBRRON, Warszawa 1999
234
Zajęcia bez udziału nauczyciela – Pielęgnowanie niepelnosprawnych Autor programu : mgr Ewa Sendecka Liczba godzin : 10 godzin – 1 ECTS Cele zajęć bez udziału nauczyciela :
- wdraŜanie studenta do systematycznego pogłębiania wiedzy na temat niepełnosprawności
- wdraŜanie studenta do pogłębiania wiedzy na temat zapobiegania urazom kalectwem wypadkom
- wdraŜanie studenta do poszukiwania nowych metod rehabilitacji osób niepełnosprawnych Tezy programowe zajęć bez udziału nauczyciela:
1. Znaczenie aktywności ruchowej w pokonywaniu barier architektonicznych.
2. Uprawianie dyscyplin sportowych przez osoby niepełnosprawne.
3. Profilaktyka urazów i wypadków.
4. Praca zawodowa osób niepełnosprawnych - specyficzne problemy.
5. Niepełnosprawność w świetle przepisów prawnych.
6. Cele i zadania grup wsparcia w rehabilitacji osób niepełnosprawnych.
7. Specyfika funkcjonowania osób niepełnosprawnych w środowisku wiejskim.
8. Rola pielęgniarki w przygotowaniu rodziny do współuczestnictwa w rehabilitacji osób
niepełnosprawnych.
Wyniki nauczania przedmiotu :
W wyniku samokształcenia student powinien :
znać :
- specyficzne problemy osób niepełnosprawnych wynikające z pełnionych ról zawodowych,
środowiska zamieszkania
rozumieć :
- znaczenie aktywności fizycznej w rehabilitacji osób niepełnosprawnych
umieć :
- wymienić cele i zadania grup wsparcia w rehabilitacji osób niepełnosprawnych.
- posługiwać się literaturą przedmiotu
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
Literatura :
1. Dega W., Senger A.: Ortopedia i rehabilitacja. PZWL, Warszawa 1996
2. Karwat J. D. (red.): Niepełnosprawność i rehabilitacja osób dorosłych jako problem
medyczny i społeczny w Polsce. Wyd. Liber, Lublin 2002, tom I i II
3. Kowalik S.: Psychologiczne podstawy rehabilitacji osób niepełnosprawnych. PZWL,
Warszawa 1996
235
4. Kuczyńska-Kwapisz J., Kwapisz J.: Rehabilitacja niewidomych i słabowidzących. Interart,
W-wa 1996
5. Krause A.: Integracyjne złudzenia ponowoczesności (sytuacja ludzi niepełnosprawnych).
Impuls, Kraków 2000
6. Milanowska K., Dega W. (red.): Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 2001
7. Rejzner C, Szczygielska-Majewska M.: Wybrane zagadnienia z rehabilitacji. Podstawy
teoretyczne i praktyka pielęgniarska. CMDNŚSM, Warszawa 1992
8. Rosławski A., Skolimowski T.: Technika wykonywania ćwiczeń leczniczych. PZWL,
Warszawa 1998
9. Rutkowska E. (red.): Rehabilitacja i pielęgnowanie osób niepełnosprawnych. Wyd. Czelej,
Lublin 2002
10. Rutkowska E., Skwarcz A., Turowski K.: Wybór zagadnień z zakresu rehabilitacji rucho-
wej. Wyd. Neurocentrum, Lublin 1995
11. Rottermund J., Klinik A.: Wybrane uwarunkowania rehabilitacji osób niepełnosprawnych.
Impuls 2005
12. Rzedziecka K., Kobylańska A. (red): Dorosłość niepełnosprawność czas współczesny.
Impuls Kraków 2003
13. Sikorska J. (red) : Społeczne problemy osób niepełnosprawnych. IFiSPAN, Warszawa 2002
14. Szczygielska-Majewska M., Piątek A.: Standardy pielęgnowania w rehabilitacji, w:
Turowski K. (red.): Wybrane standardy pielęgniarskiej opieki klinicznej. Wyd. AM, Lublin
1995
15. Szczepankowska B., Mikulski J. (red): Osoby niepełnosprawne w środowisku lokalnym
wyrównywanie szans. CBRRON, Warszawa 1999
16. Szwałkiewicz E.: Zasady podnoszenia i przenoszenia pacjentów. Przewodnik dla
pielęgniarek. Wyd. Urban Partner, Wrocław 2000
17. Witkowski T.: Rozumieć problemy osób niepełnosprawnych. MDBO, Warszawa 1993
Przedmiot : Rehabilitacja i pielęgnowanie niepełnosprawnych Rehabilitacja i pielęgnowanie niepełnosprawnych Autor programu : mgr Ewa Sendecka Wymiar godzinowy : zajęcia praktyczne - 80 godzin – 1,5 ECTS
Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu :
- kształtowanie umiejętności realizacji procesu pielęgnowania osób niepełnosprawnych
(zdiagnozowania, zaplanowania, realizacji i oceny)
- zapoznanie ze specyfiką problemów pielęgnacyjno-opiekuńczych osób niepełnosprawnych
- zastosowanie zdobytej wiedzy w pracy z pacjentem w ramach uzupełnienia terapii
236
Treści kształcenia :
Tematyka zajęć praktycznych :
1.Organizacja i zadania placówek rehabilitacji leczniczej (rehabilitacja szpitalna i
poszpitalna).
2. Elementy diagnozy pielęgniarskiej w ocenie osób niepełnosprawnych.
3. Elementy rehabilitacji leczniczej (kinezyterapia, fizykoterapia, ergoterapia, psychoterapia, socjoterapia,
farmakoterapia).
4. Rola pielęgniarki w adaptacji osób niepełnosprawnych w środowisku (aktywizacja
społeczna i zawodowa).
5. Udział pielęgniarki w realizacji celów rehabilitacji i w rozwiązywaniu problemów
pielęgnacyjnych osób niepełnosprawnych :
a/ po odjęciach kończyn dolnych – odrębności w usprawnianiu dzieci i osób dorosłych
b/ z uszkodzeniem rdzenia kręgowego
c/ po udarach mózgu
d/ z wybranymi chorobami reumatycznymi
e/ niewidomych i głuchych
6. Specyfika problemów osób niepełnosprawnych w zaleŜności od rodzaju niepełnosprawności
(od urodzenia, w następstwie chorób przewlekłych i po urazach).
7. Podstawowe metody aktywizacji fizycznej i psychicznej osób trwale niepełnosprawnych.
8.Rola i zadania pielęgniarki w edukacji osób niepełnosprawnych i ich rodzin.
9. Zasady doboru i technika posługiwania się zaleconymi pomocami technicznymi.
Metody nauczania :
1. seminarium
2. dyskusja dydaktyczna
3. pogadanka
4. ćwiczenia
5. studium przypadku
6. inscenizacja
7. praca z ksiąŜką
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- rodzaje i zadania placówek rehabilitacji leczniczej
- rodzaje rehabilitacji leczniczej
237
rozumieć :
- problemy opiekuńcze i pielęgnacyjne osób z róŜnymi rodzajami niepełnosprawności
umieć :
- zdiagnozować osobę niepełnosprawną (diagnoza pielęgniarska)
- pielęgnować osoby niepełnosprawne w wybranych jednostkach chorobowych
- zastosować zdobytą wiedzę w pracy z pacjentem w ramach uzupełniania terapii
Warunki zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną
Literatura :
1. Kowalik S.: Psychologiczne podstawy rehabilitacji osób niepełnosprawnych. PZWL,
Warszawa 1996
2. Kuczyńska-Kwapisz J., Kwapisz J.: Rehabilitacja niewidomych i słabowidzących.
Interart, Warszawa 1996
3. Milanowska K., Dega W. (red.): Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 2001
4. Rutkowska E. (red.): Rehabilitacja i pielęgnowanie osób niepełnosprawnych. Wyd.
Czelej, Lublin 2002
5. Rosławski A., Skolimowski T.: Technika wykonywania ćwiczeń leczniczych.
PZWL, Warszawa 1998
6. Rottermund J.; Klinik A.: Wybrane uwarunkowania rehabilitacji osób
niepełnosprawnych. Impuls 2005
7. Szczygielska-Majewska M., Piątek A.: Standardy pielęgnowania w rehabilitacji, w:
Turowski K. (red.): Wybrane standardy pielęgniarskiej opieki klinicznej. AM, Lublin
1995
Przedmiot : Rehabilitacja i pielęgnowanie niepełnosprawnych Autor programu : mgr Ewa Sendecka Wymiar godzinowy: praktyki zawodowe - 80 godzin – 1,5 ECTS
Cele dydaktyczno - wychowawcze przedmiotu :
− kształtowanie i doskonalenie umiejętności zawodowych związanych z działaniami
opiekuńczymi, pielęgnacyjnymi, rehabilitacyjnymi w stosunku do osób niepełnosprawnych,
w zaleŜności od rodzaju i stopnia niepełnosprawności
Treści kształcenia :
1. Ocena niepełnosprawności psychofizycznej i społecznej - doskonalenie elementów metod
oceny.
2. Doskonalenie procesu planowania i realizacji indywidualnej opieki osób niepełnosprawnych.
238
3. Doskonalenie zasad współpracy w zespole rehabilitacyjnym.
4. Metody współpracy z grupami wsparcia.
5. Komunikowanie się z osobą niepełnosprawną i jej rodziną – doskonalenie technik komunikowania się.
6. Zapobieganie powikłaniom u osób z ograniczoną sprawnością ruchową.
7. Edukacja rodziny w zakresie readaptacji osoby niepełnosprawnej w środowisku domowym.
8. Doskonalenie technik rehabilitacji ruchowej.
9. Doskonalenie technik ułoŜenia, zmiany pozycji, przenoszenia, podnoszenia osoby niepełnosprawnej.
10. Aktualne zagadnienia prawne dotyczące osób niepełnosprawnych – zastosowanie w praktyce.
Miejsca odbywania praktyk zawodowych :
1. Oddział rehabilitacji, oddział neurologii, poradnia rehabilitacyjna.
2. Dom Pomocy Społecznej.
Metody nauczania :
1. seminarium
2. dyskusja dydaktyczna
3. pogadanka
4. ćwiczenia
5. studium przypadku
6. inscenizacja
7. praca z ksiąŜką
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- sposoby pielęgnowania osób niepełnosprawnych
rozumieć :
- specyficzne problemy osób niepełnosprawnych
- konsekwencje niepełnosprawności
umieć :
- wykazać się duŜą empatią do osoby niepełnosprawnej i jego rodziny
- podejmować współpracę w zespole rehabilitacyjnym
- zastosować metody, sposoby, techniki rehabilitacji osób niepełnosprawnych
- przeprowadzić edukację pacjenta i jego rodziny
Warunki zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną.
239
Literatura :
1. Milanowska K., Dega W. (red.): Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 2001
2. Rejzner C, Szczygielska-Majewska M.: Wybrane zagadnienia z rehabilitacji.
Podstawy teoretyczne i praktyka pielęgniarska. CMDNŚSM, Warszawa 1992
3. Rutkowska E. (red.): Rehabilitacja i pielęgnowanie osób niepełnosprawnych. Wyd.
Czelej, Lublin 2002
4. Rutkowska E., Skwarcz A., Turowski K.: Wybór zagadnień z zakresu rehabilitacji
ruchowej. Wyd. Neurocentrum, Lublin 1995
5. Szwałkiewicz E.: Zasady podnoszenia i przenoszenia pacjentów. Przewodnik dla
pielęgniarek. Wyd. Urban & Partner, Wrocław 2000
6. Witkowski T.: Rozumieć problemy osób niepełnosprawnych. MDBO, Warszawa 1993
240
Przedmiot: Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne Kod przedmiotu PIEL.NEUR.KRIII,SVI, 8
Nazwa przedmiotu Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 8 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – III, semestr – VI, Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia bez udziału nauczyciela zajęcia
praktyczne, praktyki zawodowe Rodzaj zaliczenia Egzamin Prowadzący zajęcia teoretyczne
Prof. dr hab. med. Jan Kochanowski, mgr Katarzyna Koryci ńska- Koniczuk
Koordynator przedmiotu mgr Katarzyna Koryci ńska- Koniczuk Autorzy programu: Prof. dr hab. med. Jan Kochanowski, mgr Katarzyna Koryci ńska- Koniczuk Wymiar godzinowy: 235 godzin – 8 ECTS, w tym:
- wykłady - 35 godzin – 1 ECTS, - ćwiczenia – 30 godzin – 2 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 15 godzin – 1 ECTS, - zajęcia praktyczne – 80 godzin – 2 ECTS, - praktyki zawodowe – 80 godzin – 2 ECTS
Neurologia – 2 ECTS Autor programu: prof. Jan Kochanowski Wymiar godzinowy: wykłady – 35 godzin – 1 ECTS Cele dydaktyczno- wychowawcze przedmiotu:
- przekazanie wiedzy z neurologii oraz zasad obowiązujących w trakcie opieki nad pacjentem
w wybranych zespołach i schorzeniach neurologicznych.
Treści kształcenia:
Tematyka wykładów:
1. Podstawowe zespoły neurologiczne.
2. Badanie neurologiczne.
3. Zaburzenia wyŜszych czynności nerwowych.
4. Wady wrodzone i nabyte układu nerwowego.
5. Choroby naczyniowe mózgu.
6. Urazy czaszkowo-mózgowe
7. Choroby demielinizacyjne.
8. Guzy mózgu
9. Padaczka
241
10.Choroby obwodowego układu nerwowego.
11.Choroby mięśni
12.Choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa
13.ZakaŜenia układu nerwowego
Metody nauczania:
1. wykład informacyjny
2. wykład problemowy
3. dyskusja dydaktyczna
4. pogadanka
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student powinien na poziomie licencjata:
znać:
- zasady opieki pielęgniarskiej w poszczególnych schorzeniach neurologicznych,
- zasady postępowania rehabilitacyjnego
- zasady udzielania pierwszej pomocy, transportu i postępowania z pacjentem po urazie czaszkowo-
mózgowym
rozumieć:
- procedury podstępowania w róŜnych schorzeniach układu nerwowego
umieć:
- posługiwać się właściwie nazewnictwem przyjętym w neurologii
- rozpoznać objawy świadczące o stanie zagroŜenia Ŝycia
- ocenić stan świadomości pacjenta
- ocenić stan neurologiczny pacjenta w oparciu o schemat skróconego badania neurologicznego
- dokumentować w karcie obserwacji zmiany zachodzące w stanie pacjenta
- przygotować pacjenta do specjalistycznych badań diagnostycznych oraz znać zasady
postępowania w trakcie i po badaniu
Warunki zaliczenia przedmiotu: egzamin pisemny
Literatura podstawowa:
1. Prusiński A.: Podstawy neurologii. PZWL, Warszawa 1989
2. Retinger- Grzesiułowa M.: Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne. PZWL, Warszawa
1986
3. Schirmer M.: Neurologia. Urban & Partner, Wrocław 1998
4. Ugniewska C.: Pielęgniarstwo psychiatryczne i neurologiczne. PZWL, Warszawa 1998
5. Van Zwanenberg D., Adams C.B.T.: Pielęgniarstwo w neurologii. PZWL, Warszawa 1986
242
Pielęgniarstwo neurologiczne Autor programu: mgr Katarzyna Koryci ńska- Koniczuk Wymiar godzinowy: 40 godzin - 3 ECTS
- ćwiczenia – 25 godzin – 2 ECTS, - zajęcia bez udziału nauczyciela – 15 godzin – 1 ECTS
Cele dydaktyczno- wychowawcze przedmiotu:
o wyposaŜenie studenta w wiedzę z zakresu pielęgnowania pacjenta
hospitalizowanego z powodu schorzeń neurologicznych zgodnie z obowiązującymi
procedurami opieki pielęgniarskiej
o zapoznanie studenta z zakresem i charakterem opieki pielęgniarskiej w stosunku do
pacjentów z chorobami ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego
o przygotowanie do ocenienia stanu pacjenta , określenia stanów zagroŜenia Ŝycia,
określenia problemów pielęgnacyjnych
o przygotowanie do planowania sposobów i technik pielęgnowania stosownych do
wybranych schorzeń neurologicznych
o kształtowanie właściwej postawy wobec ludzi z dysfunkcjami w następstwie chorób
neurologicznych.
o kształtowanie postawy odpowiedzialności zawodowej
Treści kształcenia:
Tematyka ćwiczeń:
1. Etiopatogeneza zaburzeń neurologicznych.
2. Wpływ zaburzeń podstawowych funkcji Ŝyciowych ( krąŜenia, oddychania, świadomości)
na funkcje układu nerwowego.
3. Zaburzenia czucia, ruchu i napięcia mięśniowego.
4. Rozpoznanie problemów i planowanie działań wobec chorych po udarze mózgu.
5. Problemy pielęgniarskie w chorobach demielinizacyjnych i sposoby ich rozwiązywania
6. Rozpoznanie pielęgniarskie i planowanie działań wobec pacjentów z padaczką.
7. Pielęgnowanie pacjentów z zespołami otępiennymi pochodzenia neurologicznego.
8. Zakres działań pielęgniarskich w róŜnych fazach leczenia guzów mózgu.
9. Zadania pielęgniarki w rozpoznawaniu i rozwiązywaniu problemów u chorych z zespołem
korzeniowym w róŜnych fazach leczenia.
10. Problemy opiekuńcze i sposoby ich rozwiązywania u chorych po urazie czaszkowo-
mózgowym.
11. Udział pielęgniarki w przygotowaniu chorego do badań diagnostycznych w neurologii i
zakres opieki po wykonaniu badania..
12. Rola pielęgniarki w usprawnianiu chorych z zaburzeniami wyŜszych czynności nerwowych.
13. Zadania pielęgniarki w usprawnianiu motorycznym pacjenta z choroba neurologiczną.
14. Specyfika procesu pielęgnowania wobec chorych neurologicznie
243
Metody nauczania:
1. seminarium
2. pogadanka
3. ćwiczenia
4. dyskusja dydaktyczna
Wyniki nauczania przedmiotu: egzamin
Student powinien na poziomie licencjata:
znać:
- patomechanizm zmian w obrębie OUN w następstwie podstawowych chorób neurologicznych
- procedury opieki pielęgniarskiej w neurologii
- róŜne metody oceny stanu funkcji ruchu, czucia, świadomości
- powikłania chorób neurologicznych
rozumieć:
- uwarunkowania zaburzeń funkcji krąŜenia, oddychania, świadomości
- reakcje i zachowania pacjentów z ogniskowym uszkodzeniem mózgu
- mechanizm zmian w przypadku wzmoŜonego ciśnienia śródczaszkowego i jego powikłań
umieć:
- posługiwać się właściwym nazewnictwem przyjętym w neurologii
- rozpoznawać symptomy świadczące o stanach zagroŜenia Ŝycia
- umiejętnie ocenić stan świadomości pacjenta
- ocenić stan neurologiczny pacjenta w oparciu o schemat skróconego badania neurologicznego
- ocenić stan zagroŜenia Ŝycia i zdrowia
- wdroŜyć właściwe procedury postępowania w przypadku stanu zagroŜenia Ŝycia
- organizować opiekę nad pacjentem z chorobą układu nerwowego
Warunki zaliczenia przedmiotu: egzamin pisemny
Literatura
1. Adamczyk K.: Pielęgniarstwo neurologiczne, Czelej, Lublin 2000
2. Adamczyk K.: Pielęgnowanie chorych po udarach mózgowych, Czelej, Lublin 2003.
3. Buchanan N.: Padaczka -poradnik, PZWL, Warszawa 1998
4. Cendrowski W.S.: Stwardnienie rozsiane- poradnik dla chorych, Sanmedia, Warszawa
1994
5. Członkowska A., Świderki W.: Udar mózgu. Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa
1998
244
6. Członkowscy A. i A.: Leczenie w neurologii. Kompendium, wyd. II, PZWL, Warszawa
2005
7. Hausmanowa- Pietrusiewicz 1. (red.): Choroby nerwowo-mięśniowe, Czelej, Lublin
2005
8. Hausmanowa- Pietrusiewicz I. (red.): Leczenie chorób układu nerwowego, PZWL,
Warszawa 1990
9. Kawczyńska - Butrym Z.: Społeczne konsekwencje choroby i niepełnosprawności, (w:)
I.Taranowicz, A. Majchrowska, Z. Kawczyńska-Butrym: Elementy socjologii dla
pielęgniarek, Czelej, Lublin 2000
10. Kozubski W., Liberki P. : Choroby układu nerwowego, PZWL, Warszawa 2004
11. Laider P.: Rehabilitacja chorych po udarach mózgowych, PZWL, Warszawa 2005
12. Mumentahaler M.,Matte H.: Neurologia, Urban & Partner, Wrocław 2003
13. Petit H., Allain H.,Vermesch P.: Choroba Parkinsona - klinika i leczenie, Sanmedia.
Warszawa 1997
14. Prusiński A.: Neurologia praktyczna, PZWL, Warszawa 2005
15. RoŜnowska K.: Udar mózgu, PZWL, Warszawa 2005
16. Schirmer M.: Neurologia,Urban & Partner, Wrocław 1998
17. Ślusarz R., Szewczyk ML: Pielęgniarstwo w neurochirurgu, Borgis, 2006
18. Ugniewska U.:Pielęgniarstwo psychiatryczne i neurologiczne, PZWL, Warszawa 1998
Zajęcia bez udziału nauczyciela: Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne Autor programu : mgr Katarzyna Koryci ńska Koniczuk Liczba godzin: 15 godzin – 1 ECTS 1. Jakość Ŝycia osób z chorobami układu nerwowego.
2. Rola pielęgniarki w rehabilitacji medycznej i społecznej chorych neurologicznie.
3. Specyfika procesu pielęgnowania wobec chorych neurologicznie.
4. Zapotrzebowanie na wsparcie ze strony pacjenta z chorobą układu nerwowego.
5. Zakres edukacji zdrowotnej wobec chorych z róŜnymi schorzeniami układu nerwowego.
6. Problemy rodziny z chorym neurologicznie.
7. Proces edukacji rodziny w zakresie pomocy choremu ze schorzeniem układu nerwowego.
8. Zakres przygotowania pacjenta do badań stosowanych w neurologii.
9. Procedury diagnostyczne w neurologii.
Literatura 1. Adamczyk K.: Pielęgniarstwo neurologiczne, Czelej, Lublin 2000
2. Adamczyk K.: Pielęgnowanie chorych po udarach mózgowych, Czelej, Lublin 2003.
3. Buchanan N.: Padaczka -poradnik, PZWL, Warszawa 1998
245
4. Cendrowski W.S.: Stwardnienie rozsiane- poradnik dla chorych, Sanmedia, Warszawa
1994
5. Członkowska A., Świderki W.: Udar mózgu. Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa
1998
6. Członkowscy A. i A.: Leczenie w neurologii. Kompendium, wyd. II, PZWL, Warszawa
2005
7. Hausmanowa- Pietrusiewicz 1. (red.): Choroby nerwowo-mięśniowe, Czelej, Lublin
2005
8. Hausmanowa- Pietrusiewicz I. (red.): Leczenie chorób układu nerwowego, PZWL,
Warszawa 1990
9. Kawczyńska - Butrym Z.: Społeczne konsekwencje choroby i niepełnosprawności, (w:)
I.Taranowicz, A. Majchrowska, Z. Kawczyńska-Butrym: Elementy socjologii dla
pielęgniarek, Czelej, Lublin 2000
10. Kozubski W., Liberki P. : Choroby układu nerwowego, PZWL, Warszawa 2004
11. Laider P.: Rehabilitacja chorych po udarach mózgowych, PZWL, Warszawa 2005
12. Mumentahaler M.,Matte H.: Neurologia, Urban & Partner, Wrocław 2003
13. Petit H., Allain H.,Vermesch P.: Choroba Parkinsona - klinika i leczenie, Sanmedia.
Warszawa 1997
14. Prusiński A.: Neurologia praktyczna, PZWL, Warszawa 2005
15. RoŜnowska K.: Udar mózgu, PZWL, Warszawa 2005
16. Schirmer M.: Neurologia,Urban & Partner, Wrocław 1998
17. Ślusarz R., Szewczyk ML: Pielęgniarstwo w neurochirurgu, Borgis, 2006
18. Ugniewska U.:Pielęgniarstwo psychiatryczne i neurologiczne, PZWL, Warszawa 1998
Przedmiot: Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne Autor programu: mgr Katarzyna Koryci ńska- Koniczuk Wymiar godzinowy: zajęcia praktyczne - 80 godzin – 2 ECTS Cele dydaktyczno- wychowawcze przedmiotu:
− kształtowanie umiejętności organizowania środowiska sprzyjającego leczeniu
i pielęgnowaniu pacjentów z chorobami układu nerwowego
− doskonalenie umiejętności wykonywania zabiegów diagnostycznych, pielęgnacyjnych
i usprawniających
− kształtowanie umiejętności rozpoznawania stanu pacjenta, planowania działań
pielęgnacyjnych i ich realizacji u chorych neurologicznie
− kształtowanie właściwej postawy wobec pacjentów z dysfunkcjami pochodzenia
neurologicznego
246
− wyposaŜenie studenta w umiejętności potrzebne do sprawowania opieki nad pacjentem
z chorobą układu nerwowego w oparciu o procedury pielęgnowania
Treści kształcenia:
Tematyka zajęć praktycznych:
1. Zaburzenia świadomości- ocena stanu świadomości, czynniki wpływające na te zaburzenia,
planowanie opieki wobec chorego z zaburzeniami świadomości.
2. Zaburzenia komunikacji – ocena moŜliwości komunikowania się z pacjentem, określenie
zaburzeń w zakresie mowy, zapamiętywania i rozumienia mowy, plan komunikowania się z
pacjentem i rodziną.
3. Ocena stanu w zakresie funkcji ruchu, poziom wydolności samoopiekuńczej, działania
usprawniające wobec pacjentów ze schorzeniem neurologicznym i ich skuteczność.
4. Przygotowanie pacjenta do badań diagnostycznych i opieka po badaniach stosowanych w
neurologii
5. Sprawowanie opieki nad pacjentem z udarem.
6. Rozpoznawanie i planowanie opieki nad pacjentem po urazie mózgu.
7. Rozpoznawania problemów i planowanie opieki dla chorych ze schorzeniami
demielinizacyjnymi (SM).
8. Rozpoznawanie stanu i planowanie opieki nad pacjentem z zespołem korzeniowym.
9. Udział pielęgniarki w rehabilitacji pacjentów z chorobami neurologicznymi..
10. Zastosowanie procesu pielęgnowania w opiece nad osobą z chorobą układu nerwowego.
Metody nauczania:
1. ćwiczenia praktyczne,
2. instruktaŜ,
3. pokaz,
4. studium przypadku,
5. seminarium.
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student powinien na poziomie licencjata:
znać:
- zasady postępowania przed, w trakcie i po badaniu diagnostycznym
- sposoby Ŝywienia oraz karmienia chorego w neurologii,
- reguły uruchamiania pacjenta z poraŜeniem/ niedowładem
rozumieć:
- specyficzne procedury pielęgniarskie obowiązujące w neurologii
247
umieć:
- przygotować pacjenta do badań diagnostycznych
- ocenić stan pacjenta
- zaplanować i realizować działania pielęgnacyjne,
- dokumentować w karcie obserwacyjnej przebieg zmian zachodzących w stanie pacjenta,
- sprawować opiekę nad pacjentami metoda procesu pielęgnowania,
- stymulować aktywność ruchowa pacjenta,
- wdraŜać pacjenta do samoopieki
Warunki zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną
Przedmiot: Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne Autor programu: mgr Katarzyna Koryci ńska- Koniczuk Wymiar godzinowy: praktyki zawodowe - 80 godzin – 2 ECTS Cele dydaktyczno- wychowawcze przedmiotu:
− kształtowanie umiejętności związanych z udziałem pielęgniarki w procesie diagnostyczno-
leczniczym,
− doskonalenie umiejętności rozpoznawania i rozwiązywania problemów pielęgnacyjnych
pacjentów z chorobami układu nerwowego,
− zastosowanie w praktyce pielęgnowania metodą procesu pielęgnowania,
− kształtowanie umiejętności współpracy w zespole,
− kształtowanie umiejętności organizowania stanowiska pracy
− doskonalenie umiejętności umoŜliwiających podjęcie profesjonalnej opieki nad osobami z
chorobami i urazami układu nerwowego
Treści kształcenia:
Tematyka zajęć:
1. Organizacja pracy w oddziale neurologii.
2. Zadania zespołu terapeutycznego sprawującego opiekę nad chorymi neurologicznie.
3. Zadania i rola pielęgniarki w przygotowaniu pacjentów do badań diagnostycznych.
4. Ocena wyŜszych czynności nerwowych, procesów poznawczych i emocjonalnych –
wykorzystanie wyników w pracy pielęgniarki.
5. BieŜąca ocena stanu chorego, rozpoznawanie problemów opiekuńczych, planowanie i
realizacja zadań pielęgnacyjnych.
6. WdraŜanie chorych do samoobsługi i samoopieki.
7. Udział pielęgniarki w leczeniu i rehabilitacji chorych neurologicznie.
8. Dokumentowanie działań opiekuńczych. Prowadzenie swoistej dokumentacji chorych
oddziale.
248
9. Edukacja zdrowotna pacjenta i jego rodziny, promocja zdrowia.
10. Procedury pielęgniarskie i ich zastosowanie w całościowej opiece nad pacjentem z
zaburzeniami funkcji układu nerwowego.
Wyniki nauczania przedmiotu:
Student powinien na poziomie licencjata:
- właściwie ocenić i udokumentować stan chorego,
- formułować diagnozę pielęgniarską u pacjentów z chorobami neurologicznymi,
- planować i realizować zadania pielęgniarskie wobec pacjentów,
- przygotować chorych do badań diagnostycznych, asystować w trakcie ich trwania,
- wiedzieć jaki jest udział pielęgniarki w procesie leczenia i rehabilitacji,
- dokumentować podejmowane działania opiekuńcze,
- umieć wdraŜać chorego do samoobsługi i samoopieki,
- edukować pacjenta i jego rodzinę,
- prowadzić opiekę pielęgniarską metodą procesu pielęgnowania.
Metody nauczania:
1.seminarium
2.praca z ksiąŜką
3.studium przypadku
4.inscenizacja
5.dyskusja dydaktyczna
6. pogadanka
Warunki zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną
Literatura:
1. Adamczyk K.: Pielęgniarstwo neurologiczne, Czelej, Lublin 2000
2. Adamczyk K.: Pielęgnowanie chorych po udarach mózgowych, Czelej, Lublin 2003.
3. Buchanan N.: Padaczka -poradnik, PZWL, Warszawa 1998
4. Cendrowski W.S.: Stwardnienie rozsiane- poradnik dla chorych, Sanmedia, Warszawa
1994
5. Członkowska A., Świderki W.: Udar mózgu. Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa
1998
6. Członkowscy A. i A.: Leczenie w neurologii. Kompendium, wyd. II, PZWL, Warszawa
2005
7. Hausmanowa- Pietrusiewicz 1. (red.): Choroby nerwowo-mięśniowe, Czelej, Lublin
2005
249
8. Hausmanowa- Pietrusiewicz I. (red.): Leczenie chorób układu nerwowego, PZWL,
Warszawa 1990
9. Kawczyńska - Butrym Z.: Społeczne konsekwencje choroby i niepełnosprawności, (w:)
I.Taranowicz, A. Majchrowska, Z. Kawczyńska-Butrym: Elementy socjologii dla
pielęgniarek, Czelej, Lublin 2000
10. Kozubski W., Liberki P. : Choroby układu nerwowego, PZWL, Warszawa 2004
11. Laider P.: Rehabilitacja chorych po udarach mózgowych, PZWL, Warszawa 2005
12. Lorencowicz R., Rutkowska E.: Zapobieganie nawrotom bólów krzyŜa. Państwowy
13. Szpital Kliniczny nr 4. Lublin 1997
14. Mumentahaler M.,Matte H.: Neurologia, Urban & Partner, Wrocław 2003
15. Petit H., Allain H.,Vermesch P.: Choroba Parkinsona - klinika i leczenie, Sanmedia.
Warszawa 1997
16. Prusiński A.: Neurologia praktyczna, PZWL, Warszawa 2005
17. RoŜnowska K.: Udar mózgu, PZWL, Warszawa 2005
18. Schirmer M.: Neurologia,Urban & Partner, Wrocław 1998
19. Ślusarz R., Szewczyk ML: Pielęgniarstwo w neurochirurgu, Borgis, 2006
20. Ugniewska U.:Pielęgniarstwo psychiatryczne i neurologiczne, PZWL, Warszawa 1998
250
Przedmiot : Opieka paliatywna Kod przedmiotu PIEL.OPAL.KRIIISVI6
Nazwa przedmiotu Opieka paliatywna Jednostka organizacyjna Instytut Ochrony Zdrowia Kierunek Pielęgniarstwo Punkty ECTS 6 ECTS Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Okres realizacji przedmiotu Rok – III, semestr – VI, Typ zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia praktyczne, praktyki zawodowe Rodzaj zaliczenia Zaliczenie z oceną Prowadzący zajęcia teoretyczne
dr n. med. Grzegorz Staśkiewicz
Koordynator przedmiotu dr n. med. Grzegorz Staśkiewicz Autor programu : dr n. med. Grzegorz Staśkiewicz Wymiar godzinowy: 125 godzin – 6 ECTS, w tym:
- wykłady - 30 godzin - 2 ECTS, - ćwiczenia – 15 godzin – 2 ECTS, - zajęcia praktyczne – 40 godzin – 1 ECTS, - praktyki zawodowe – 40 godzin – 1 ECTS
Cele dydaktyczno – wychowawcze przedmiotu :
− wyposaŜenie studenta w niezbędną wiedzę teoretyczną oraz praktyczną w celu zapewnienia
moŜliwie najwyŜszej jakości Ŝycia osobom z zaawansowaną, przewlekłą i postępującą
chorobą nowotworową oraz objęcia profesjonalną wszechstronną opieką osób umierających
i ich rodzin
Treści kształcenia :
Tematyka wykładów :
1. Podstawowe cele oraz cechy opieki paliatywnej
2. Historia opieki paliatywnej
3. Organizacja opieki paliatywno – hospicyjnej w Polsce
4. Umieranie i śmierć w aspekcie problemów etycznych i prawnych
5. Zasady właściwej komunikacji z chorym i jego rodziną
6. Przekazywanie złych informacji
7. Jakość Ŝycia osoby umierającej
8. Stres pracy z umierającym – zespół wypalenia zawodowego
9. Wsparcie psychiczne i duchowe chorych oraz ich rodzin w okresie
choroby, umierania i Ŝałoby
251
10. Problem bólu w chorobie nowotworowej
11. Zespół wyniszczenia nowotworowego
12. Leczenie objawów ze strony układu oddechowego
13. Leczenie objawów ze strony przewodu pokarmowego
14. Leczenie objawów ze strony układu moczowego
15. Rola rehabilitacji w usprawnianiu pacjentów objętych opieką paliatywną
16. Paliatywna chemioterapia i radioterapia
17. Paliatywne zabiegi chirurgiczne
18. Problemy psychiczne osób objętych opieką paliatywną
Wyniki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien :
znać :
- podstawowe pojęcia i załoŜenia opieki paliatywnej
- zakres działania opieki paliatywnej nad człowiekiem z zaawansowaną, postępującą chorobą
nowotworową
- podstawowe zasady leczenia bólu nowotworowego
- metody i sposoby pielęgnacji chorego
- metody i formy wsparcia chorego i jego rodziny
- metody i techniki usuwania nieprzyjemnych, przykrych objawów natury fizycznej
rozumieć :
- istotę działania opieki paliatywnej
- róŜnice pomiędzy opieką terminalną a opieką paliatywną
- zasady postępowania objawowego
- zasady i konieczność leczenia przeciwbólowego
- konieczność i celowość działań wspierających rodziny w okresie choroby, śmierci i Ŝałoby
- zasadność stosowania interdyscyplinarnego modelu opieki paliatywnej
umieć :
- omówić cele, metody i formy opieki paliatywnej
- uzasadnić humanistyczne podłoŜe opieki paliatywnej
- wymienić i omówić potrzeby i objawy występujące u ludzi z przewlekłą, nieuleczalną
chorobą nowotworową
- wyjaśnić podstawowe zasady stosowania leków przeciwbólowych
- uzasadnić znaczenie opieki duchowej w terminalnym okresie choroby nowotworowej
Warunki zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną.
252
Literatura :
1. de Walden – Gałuszko K. : Podstawy opieki paliatywnej. PZWL Warszawa 2004
2. de Walden – Gałuszko K., Kartacz A. : Pielęgniarstwo w opiece paliatywnej i hospicyjnej.
PZWL Warszaw 2005
3. Dobrogowski J., Wordliczek J. : Ból przewlekły . MCKP UJ Kraków 2002
4. Kujawska J., Tender J. : Niektóre problemy etyczne w opiece paliatywnej. Nowotwory 1996
Przedmiot : Opieka paliatywna Autor programu: dr n.med. Grzegorz Staśkiewicz Wymiar godzinowy przedmiotu : zajęcia praktyczne - 40 godzin – 1 ECTS Cele dydaktyczno - wychowawcze przedmiotu :
− ukierunkowane doskonalenie i rozwijanie umiejętności praktycznych opartych o wiedzę
naukową i profesjonalną w celu zapewnienia maksymalnej jakości Ŝycia osobom
z zawansowaną, przewlekłą i nieuleczalną chorobą nowotworową oraz osobom
będących w okresie terminalnym tej choroby.
Treści kształcenia :
Tematyka zajęć praktycznych :
1. Jakość opieki i jakość Ŝycia osoby umierającej a zachowanie podmiotowości.
Zastosowanie róŜnych metod i form działania w celu zapewnienia jak najwyŜszego
komfortu fizycznego osobie chorej. Usuwanie objawów oraz łagodzenia dolegliwości
bólowych.
2. Reakcje psychiczne a dolegliwości fizyczne. Nieprzystosowanie do choroby – reakcje
patologiczne.
3. Ewolucja postaw psychicznych ludzi terminalnie chorych w odniesieniu do śmierci.
Duchowe potrzeby chorego w stanie terminalnym.
Metody nauczania:
1.seminarium
2.praca z ksiąŜką
3.studium przypadku
4.inscenizacja
5.dyskusja dydaktyczna
6. pogadanka
Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
253
Literatura :
1. de Walden – Gałuszko K.: U kresu. Wyd. Medyczne MAKmed Gdańsk 1996
2. Hebanowski M., de Walden – Gałuszko K., śylicz Z .: Podstawy opieki paliatywnej
w chorobach nowotworowych. PZWL, Warszawa 1998
3. Kujawa – Tener J., Łuczak J., Okupny M., Kotlińska A., Dangel T.: Zwalczanie
bólów nowotworowych. Wyd. MziOS, Warszawa 1994
4. Twycross R., Frampton D.: Opieka paliatywna nad terminalnie chorymi. Wyd.
MARGRAFSEN Bydgoszcz 1996
5. Twycross R., Lack S.: Leczenie w terminalnej fazie choroby nowotworowej. Wyd.
PZWL, Warszawa 1991
Przedmiot : Opieka paliatywna Autor programu : dr n. med. Grzegorz Staśkiewicz Wymiar godzinowy przedmiotu : praktyki zawodowe - 40 godzin – 1 ECTS Cele dydaktyczno - wychowawcze przedmiotu:
- doskonalenie sprawności w zakresie podstawowych umiejętności opartych o wiedzę
teoretyczną oraz realizowanie na poziomie praktycznym efektywnych działań w celu
zapewnienia maksymalnej jakości Ŝycia, a takŜe realizowanie skutecznego wsparcia dla
osób będących w terminalnym okresie choroby nowotworowej oraz ich rodzin.
Treści tematyczne:
Tematyka zajęć:
1. Rola i zadania pielęgniarki w minimalizowaniu, niwelowaniu objawów
współistniejących z chorobą nowotworową
2. Zasady konstruowania standardów opieki profesjonalnej - zapewnianej
pacjentom nieuleczalnie chorym i umierającym.
3. Wpływ choroby nowotworowej na Ŝycie samych chorych, ich rodzin i
społeczeństwa.
254
4. Opieka terminalna w warunkach domowych i stacjonarnych.
5. Rozwój i znaczenie wolontariatu w opiece paliatywnej.
6. Szacunek i pomoc dla człowieka bliskiego śmierci. Aspekt moralny.
7. Sposoby przeciwdziałania zespołowi wypalenia zawodowego.
Warunki nauczania przedmiotu :
Student na poziomie licencjata powinien:
znać :
- podstawowe pojęcia i załoŜenia opieki paliatywnej,
- metody i sposoby opieki i pielęgnacji człowieka z zawansowaną postępującą choroba
nowotworową,
- metody i techniki usuwania nieprzyjemnych objawów natury fizycznej oraz leczenia
przeciwbólowego,
- metody i formy wsparcia dla chorego i jego rodzin,
rozumieć :
- róŜnice pomiędzy opieką terminalną a opieką paliatywną,
- zasady postępowania objawowego,
- zasady i konieczność leczenia przeciwbólowego,
- konieczność stosowania wszechstronnej, całościowej opieki nad pacjentem
w terminalnym okresie choroby nowotworowej,
umieć :
- omówić wymiar opieki paliatywnej
- wymienić i omówić potrzeby i objawy ludzi nieuleczalnie chorych, umierających oraz ich rodzin
- dobrać metody komunikowania się indywidualnie do stanu i potrzeb pacjenta
- udzielać odpowiedniej pomocy i wsparcia podopiecznym
- uzasadnić humanistyczne podłoŜe opieki paliatywnej
Metody nauczania:
1. seminarium
2. praca z ksiąŜką
3. studium przypadku
4. inscenizacja
5. dyskusja dydaktyczna
6. pogadanka
255
Warunki zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną
Literatura :
1. de Walden – Gałuszko K.: U kresu. Wyd. Medyczne MAKmed Gdańsk 1996.
2. Hebanowski M., de Walden – Gałuszko K., śylicz Z .: Podstawy opieki paliatywnej w
chorobach nowotworowych. PZWL, Warszawa 1998.
3. Kujawa – Tener J., Łuczak J., Okupny M., Kotlińska A., Dangel T.: Zwalczanie
bólów nowotworowych. Wyd. MZiOS, Warszawa 1994.
4. Twycross R., Frampton D.: Opieka paliatywna nad terminalnie chorymi. Wyd.
MARGRAFSEN Bydgoszcz 1996r.
5. Twycross R., Lack S.: Leczenie w terminalnej fazie choroby nowotworowej. Wyd.
PZWL, Warszawa 1991.
14. PRZEDMIOTY IV-GO ROKU STUDIÓW – SEM. VII 14.1. Seminarium licencjackie 14.2. Praktyki zawodowe wg aktualnego harmonogramu
256
15. DYPLOMOWY EGZAMIN LICENCJACKI Cel egzaminu : Celem egzaminu jest stwierdzenie stopnia opanowania przez studentów umiejętności zawodowych w zakresie określonym charakterystyką kwalifikacyjną absolwenta zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 18 kwietnia 2002, Dz. U. Nr 116, poz. 1004
Cel egzaminu wyprowadzony jest z celów kształcenia zawartych w opisie zawodu, a wynikających ze standardów nauczania na kierunku pielęgniarstwo - Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego z dnia 12 lipca 2007 roku w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia, a takŜe trybu tworzenia i warunków, jakie musi spełniać uczelnia, by prowadzić studia kierunkowe oraz makrokierunki. (Dz. U. Nr 164 poz. 1166)
Przedmiot oceny :
Poziom umiejętności intelektualnych i praktycznych oraz postaw niezbędnych do realizacji funkcji zawodowych pielęgniarki. Formy dyplomowego egzaminu licencjackiego : 1. Egzamin praktyczny. 2. Egzamin teoretyczny. 1. Warunkiem przystąpienia do egzaminu praktycznego jest uzyskanie zaliczeń z przedmiotów i praktyk
zawodowych oraz zdanie egzaminów objętych programem nauczania. Warunkiem przystąpienia do części teoretycznej egzaminu jest zdany egzamin praktyczny.
OGÓLNE ZAŁO śENIA EGZAMINU DYPLOMOWEGO LICENCJACKIEGO
EGZAMIN DYPLOMOWY LICENCJACKI - jest formą komisyjnej oceny poziomu opanowania
umiejętności zawodowych w zakresie określonym minimum programowym licencjackiego kształcenia
zawodowego pielęgniarek lub połoŜnych oraz charakterystyką kwalifikacyjną absolwenta dla danego zawodu,
zawartą w standardach nauczania na kierunku pielęgniarstwo.
Egzamin dyplomowy jest przeprowadzany dla studenta, który uzyskał pozytywne oceny z egzaminów
przewidzianych w planie studiów.
Egzamin dyplomowy na studiach licencjackich składa się z części praktycznej oraz teoretycznej, która
powinna odbywać się po uzyskaniu pozytywnej oceny z części praktycznej.
Egzamin dyplomowy licencjacki - część praktyczna
1. Część praktyczna egzaminu dyplomowego powinna być przeprowadzona przez komisję powołaną przez
Dyrektora Instytutu.
W skład komisji wchodzą: przewodniczący i co najmniej 2 członków - nauczycieli akademickich
posiadających kierunkowe wykształcenie zawodowe.
W pracach komisji w charakterze obserwatora moŜe brać udział opiekun roku.
2. Członkowie komisji egzaminacyjnej egzaminu z przygotowania zawodowego, przygotowują
257
zadania egzaminacyjne, oceniają wykonanie zadań egzaminacyjnych oraz wiadomości i umiejętności
zdającego.
3. Przewodniczący komisji egzaminacyjnej egzaminu z przygotowania zawodowego
zatwierdza zadania egzaminacyjne, czuwa nad prawidłowym przebiegiem egzaminu,
rozstrzyga kwestie sporne, powstałe w trakcie egzaminu i ogłasza wyniki egzaminu.
Zadania egzaminacyjne, stanowiące podstawę przeprowadzenia egzaminu z przygotowania zawodowego,
zdający losują w trakcie egzaminu.
4. Dokumentacja egzaminu prowadzona jest przez komisję egzaminacyjną i przechowywana w jednostce
uprawnionej do przeprowadzenia egzaminu według zasad
określonych odrębnymi przepisami.
5. Czas trwania egzaminu praktycznego ustala komisja egzaminacyjna, zapewniając przeprowadzenie
egzaminu w ciągu 8 godzin dydaktycznych.
6. Egzamin z przygotowania zawodowego powinien być przeprowadzony w grupie
studentów, przy czym ocenie podlega indywidualna praca studenta z odbiorcą usług i /lub
jego bliskimi w oparciu o przyjęte kryteria:
• kaŜdy student powinien objąć profesjonalną opieką jednego odbiorcę usług i /lub jego
bliskich zgodnie z rozpoznaną sytuacją zdrowotną,
• wszystkie etapy podejmowanych działań przez studenta podlegają ocenie
• wybór odbiorcy usług, którego student ma objąć opieką jest losowy.
7. Egzamin z przygotowania zawodowego dla licencjatów pielęgniarstwa powinien być
przeprowadzony w podstawowych oddziałach szpitalnych zamkniętych zakładów opieki
zdrowotnej (wybór oddziału jest losowy) tj.:
• oddziale chorób wewnętrznych
• oddziale chirurgii
• oddziale dziecięcym
Egzamin dyplomowy licencjacki - część teoretyczna
Część teoretyczną egzaminu dyplomowego stanowi przygotowanie i multimedialna prezentacja pracy licencjackiej oraz udzielenie odpowiedzi na dwa wylosowane pytania:
1) z zakresu podstaw pielęgniarstwa lub podstawowej opieki zdrowotnej
2) z zakresu pielęgniarstwa chirurgicznego lub internistycznego lub pediatrycznego
Część teoretyczna egzaminu powinna:
• nastąpić po części praktycznej
• sprawdzać zakresy wiedzy swoiste dla kształcenia zawodowego pielęgniarek, tj. wiedzę
z podstaw pielęgniarstwa, pielęgniarstwa chirurgicznego, internistycznego i
258
pediatrycznego oraz podstawowej opieki zdrowotnej,
• być weryfikacją praktycznych rozwiązań problemów opiekuńczych podopiecznych
z wykorzystaniem wiedzy teoretycznej.
Warunki przygotowania pracy licencjackiej:
Przygotowując pracę licencjacką naleŜy:
• cechować się ogólną znajomością dyscypliny naukowej związanej z tematem pracy
• wykazać się umiejętnością wyszukiwania literatury przedmiotu
• umieć łączyć elementy wiedzy teoretycznej z zagadnieniami praktycznymi
Warunki pracy licencjackiei:
• tematyka pielęgniarska
• temat pracy powinien być podany przez promotora
• temat pracy powinien być ustalony nie później niŜ na 2 semestry przed ukończeniem
studiów licencjackich
• temat pracy licencjackiej zatwierdza Rada Programowa
• promotorem pracy licencjackiej moŜe być pielęgniarka ze stopniem naukowym
doktora lub magistra
• oceny pracy licencjackiej dokonuje promotor pracy i recenzent.
Kryteria, jakim powinna odpowiadać praca licencjacka:
• prezentacja literatury w zakresie podjętego tematu,
• prezentacja załoŜeń badawczych i opis wyników badań dotyczących człowieka zdrowego,
człowieka chorego, rodziny, grup społecznych
• prezentacja studium przypadku (rozpoznanie problemów opiekuńczych, planowanie działań
z wykorzystaniem teorii pielęgniarstwa, udział w realizacji działań, udział w ocenie działań)
• poprawność wnioskowania, łączenia teorii z praktyką
• poprawność formalna, poprawność konstrukcji pracy, właściwe stosowanie przypisów,
dobór materiału ilustracyjnego, styl i język pracy.
Ocena końcowa na studiach licencjackich obejmuje:
- ocenę ze studiów (średnią ocen z egzaminów i zaliczeń z oceną)
- ocenę z pracy licencjackiej
- ocenę z części praktycznej egzaminu
- ocenę z egzaminu teoretycznego
Podstawą obliczenia ostatecznego wyniku studiów licencjackich są:
a. średnia arytmetyczna wszystkich wpisanych ocen z egzaminów i zaliczeń uzyskanych
w ciągu całego okresu studiów
259
b. ocena pracy licencjackiej
c. ocena egzaminu dyplomowego (praktycznego i teoretycznego)
Ostateczny wynik studiów oblicza się według wzoru:
X = 1/2 a + 1/4 b + 1/4 c
W dyplomie ukończenia studiów moŜe być wpisany ostateczny wynik studiów, zgodnie ze skalą ocen :
4,51 i powyŜej - bardzo dobry
3,51 - 4,50 - dobry
3,50 – dostateczny
Absolwent studiów licencjackich w zakresie pielęgniarstwa po uzyskaniu pozytywnej oceny z pracy
licencjackiej i egzaminu dyplomowego otrzymuje tytuł zawodowy licencjata pielęgniarstwa.