Post on 09-Nov-2018
FACTORES ETIOLÓXICOS DO CANCRO. CANCRO DE VEXIGA, HEMATOLÓXICOS E DOS SENOS
PARANASAIS
Dra. Carolina Pena Álvarez
Centro Oncológico de Galicia
A Coruña
GUIÓN
1. Definición do cancro e concepto de carcinoxénese.
2. Factores etiolóxicos do cancro.
3. Cancro laboral.
4. Cancro de vexiga.
5. Cancros hematolóxicos.
6. Cancro dos seos paranasais.
7. Reflexións sobre a situación en Galicia.
CANCRO = Enfermidade xenética adquirida
CANCRO: Enfermidade caracterizada polo medre excesivo e descontrolado de células, que invaden e danan tecidos e órganos, provocando finalmente a morte do individuo.
Mutacións xenéticas que se acumulan e que finalmente REPROGRAMAN ÁS CELULAS ►
Evadir supresores do medre celular
Evitar o sistema inmune
Inmortalidade replicativa
Promoción da inflamación
Capacidade de invasión e metástase
Creación de vasos sanguíneos
Inestabilidad xenómica
Resistencia á morte celular programada
Disregulación do metabolismo celular
Activación da sinalización proliferativa
(Boveri 1914):
– Defecto fundamental: Dano do material xenético • Herdado.
• Adquirido.
– Secuencial: Acumulación de varias alteracións • INICIACIÓN: + Oncoxenes/ - Xenes supresores
• PROMOCIÓN: Reproducción clonal. Epixenética
• PROGRESIÓN: Acumulación de novas mutacións
Carcinoxénese
Continuum de lesións histolóxicas
Proceso que ten lugar por etapas, existe unha ventá temporal na que intervir para deter o proceso.
HIPERPLASIA ► METAPLASIA ► DISPLASIA ► CARCINOMA IN SITU
FACTORES ETIOLÓXICOS DO CANCRO
• Factores endóxenos: SUSCEPTIBILIDADE – Dotación xenética herdada (liña xerminal)
– Síndromes de predisposición herdada ó cancro
– Diferentes xeitos de metabolizar productos qcos.
• Factores esóxenos: CARCINÓXENOS – Factores ambientais
– Exposición crónica
– Concentracións /intensidade elevada
CANCRO LABORAL
Cancro : enfermidade laboral.
Actividade laboral ►Exposición crónica/prolongada
a un CARCINÓXENO:
Axente físico, químico ou biolóxico que pode inducir a aparición dun tumor nun tecido ó que é exposto
APUNTES HISTÓRICOS
• 1700: Ramizzini. Incidencia elevada de cancro de mama en monxas.
• Paracelsus: Cancro de pulmón en mineiros.
• 1775: Pott. Incidencia elevada de cancro de escroto: contacto con Carbón.
► Recomendación de lavado e uso de roupa protectora
► Reducción en poucos anos da incidencia
EFICACIA DE ESFORZOS DE PREVENCIÓN SINXELOS
BASE MOLECULAR
• s. XX: identificaronse os axentes carcinoxénicos principais no carbón
► Hidrocarburos policíclicos aromáticos
Unión en tres codóns dentro do xene que codifica p53, nos que induce mutacións deletéreas ó corresponder co dominio de unión da proteína para realiza-la súa función. -157: só en cancro pulmonar -248 y 273: descrito en múltiples tumores
• p53 expresada en case tódalas células
• Mutado: >50% de tódolos tipos de cancro.
• Importantes funcións na célula normal: – Inhibe a proliferación celular
– Ten actividad anti-transformante
(Induce morte celular
ante dano irreparable no ADN)
Base molecular: mutación p53
CANCRO DE VEXIGA
- Varones - Causas: Tabaco/exposición laboral - Carcinoma urotelial /células transicionais. - Síntoma inicial: hematuria -Diagnóstico precoz: permite realizar tto curativo. - Mortalidad elevada.
CANCRO DE VEXIGA LABORAL
• 1895: Relaciónase industria pinturas/tintes.
• 1954: estudio (Reino Unido – Gales). Varóns – Bencidina
– 2Naftilamina
– Tintes mixtos
• Estudios posteriores determinan como carcinóxenos fundamentais: MAXENTA e AURAMINA
• Difícil estudio por coexposición.
SUSCEPTIBILIDADE INDIVIDUAL
Productos qcos: Aminas aromáticas
Son substancia qcas metabolizadas polo noso organismo: N-ACETILTRANSFERASA
Variantes xenéticas:
► Lentos/rápidos metabolizadores
CANCRO DE VEXIGA LABORAL
Os individuos con metabolimo lento - ↑ Incidencia de cancro de vexiga laboral - ↑ Incidencia de cancro de vexiga poboacional
TUMOR ACTIVIDADE LABORAL
Tumor vexiga - Producción aluminio - Fotografía/Filmes - Tintes (producción/uso) - Gasificación do carbón - Cola industrial. - Industria das gomas (Cauchos)
TUMORES HEMATOLÓXICOS
• Neoplasias derivadas das células sanguíneas ou sistema de defensa.
• Grupo tumores heteroxéneos.
• Alta posibilidade de curación.
• Quimioterapia.
• Clásica: Relación entre Benceno – Leucemia (est caso-con Suecia
1928-1976)
– Linfoma (Nueva York)
ÁREA XEO POBOACIÓN PATOLOXÍA RISCO
Shangai 73087 mulleres LNH (HR): 1.87, 95% C.I.: 1.19, 2.96. DR
Connecticut 601 -717 mulleres LNH (OR) = 1.4, 95% (CI): 1.1, 1.8). DR
New York 376-463 LNH (OR=1.87, 95% CI 1.03-3.40)
Ohio (US) 1,165 varóns, Caucho LNH /LMA Non diferencia LNH, sí en LA
US 7676 varóns LNH Non diferencia
US/UK/Ca/IT/Fin
308,199 deriv petroléo
LNH Non diferecnia
TUMORES HEMATOLÓXICOS
►2009: Revisión IARC concluye que sí existe una asociación.
ESTUDIO CASO-CONTROL ALEMÁN: 878 CASOS
• Labregos e Granxeiros (OR = 2.46, 95% CI: 1.17, 5.16)
• Ferreiros, metalúrxicos, e mecánicos (OR = 3.12, 95% CI: 1.31, 7.47).
PODE SER PERXUDICIAL.
• Exposición a compostos derivados do arsénico, clorofenol, gasolina diesel, herbicidas, nitritos/nitratos/nitrosamines, e pos orgánicos.
TUMORES HEMATOLÓXICOS
TUMORES DE SEOS PARANASAIS
• Moi baixa frecuencia. • Adenocarcinoma. • Pilar tto: Cirurxía • Mal pronóstico.
• Prácticamete so en relación coa
inhalación de tóxicos.
• É ENFERMIDADE PROFESINAL.
TUMORES DE SEOS PARANASAIS
2 CASOS EN 6 AÑOS
FACTORES RESPONSABLES (Regulación laboral): - Reducir tempo de exposición. - Uso de mascarillas. - Ventilación
CANCRO LABORAL EN GALICIA
- Con respecto a Galicia, non existe un rexistro de tumores oficial. - Non existe sistema de comunicación da sospeita de un tumor inducido por unha exposición laboral.
TUMOR ACTIVIDADE LABORAL
Tumor vexiga - Producción aluminio - Fotografía/Filmes - Tintes (producción/uso) - Gasificación do carbón - Cola industrial. - Industria das gomas (Cauchos)
Tumores hematolóxicos
-Derivados petróleo (plásticos, Nylon, deterxentes) BENCENO - Industria das gomas (Cauchos)
Cancro de seos paranasais
- Reparación e producción zapatos - Carpintería - Producción de ácidos fortes (limpeza, desinfección, fertilizantes)