ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋ –...

Post on 09-Aug-2020

6 views 0 download

Transcript of ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋ –...

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

การพดมความส าคญกบมนษยเราอยางมาก ไมวาจะอย ณ ทใด ประกอบกจกรรมใด

หรอคบคาสมาคมกบผใด กจะตองสอสารดวยการพดเสมอ เพราะนนเราจงพบวาผทประสบค

ความส าเรจในธรกจการงาน การคบหาสมาคมกบผอน ตลอดจนการท าประโยชนแกสงคม

ลวนแตเปนคนทมประสทธภาพในการพดท งสน

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

สวนหนงของการพด เราสอนและฝกได อกสวน

หนงเปนความสามารถพเศษ หรอศลปะเฉพาะตวของผ

พดแตละคน ศลปะเฉพาะตวน เปนสงลอกเลยนกนไดยาก

แตอาจพฒนาขนไดในแตละบคคล อยางไรกตามการพดท

มประสทธภาพเกดจากการสงเกตวธการทดและมโอกาส

ฝกฝน

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

การพดทมประสทธภาพ หมายถง การพดไดเนอความ สนองจดประสงคของผพด

ท งน เกดจากผพดมความรในเรองทจะพด มจดประสงคในการพด ในขณะทพด รจกวเคราะห

ผฟงตลอดจนโอกาสทพด พดไดชดเจน สามารถรวบรวมเนอหา ไดตรงประเดน เหมาะกบ

ผฟงและโอกาส รจกสรางบรรยากาศใหเปนกนเอง รวมท งมบคลคลกษณะใหนาเชอถออก

ดวย

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

การพดระหวางบคคลเปนการพดทไมเปนทางการ ปกตท งผพดและผฟงมกไมได

เตรยมตวลวงหนามากอน ไมจ ากดสถานทและเวลา เนอหาไมมขอบเขตจ ากดแนนอน แตเปน

การพดทเราตองใชมากทสด และควรศกษาฝกฝนใหใชการไดคลองแคลว

การพดระหวางบคคล

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

คนไทยไดชอวาเปนผมอธยาศยไมตรอนดยง เวลาทคนไทยพบปะผใด แมจะเปนคน

แปลกหนากตาม มกจะยมใหกอน เปนการทกทายปราศรยหรอการใชอวจนภาษา แตถง

อยางไรการทกทายปราศรย กมธรรมเนยมอยบาง เชน กลาวค า “สวสด สบายดหรอคะ” เปน

การเรมตน นอกจากนจะตองระมดระวงไมกาวกายเรองสวนตวของผอน มฉะนนการทกทาย

ปราศรยกจะไมชวยสรางสมพนธภาพทดตอกน

การทกทายปราศรย

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

ตวอยางสถานการณทไมเหมาะสมในการสอสาร

ทกทายกนทหองโถงของสถานทท างาน

บคคลท ๑ “ไปไหน”

บคคลท ๒ “ไปเทยว” (เลยงตอบ เพราะวาไมสามรถใหค าตอบ

ตรงๆ ได เนองจากจะไปยงททไมจ าเปนใหผอนทราบ)

บคคลท ๑ “ไปเทยวไหน ไปดวยคนซ”

นอกจากนน การทกทายทท าใหผอนไมสบายใจ กเปนสงทไมควรกระท า เชน “สวสดคะ คณสมทรง เปนอะไรไป

คะ หนาซดจง” หรอ “สวสดคะ คณสมทรง เปนอะไรไปหรอเปลาคะ ผอมด าลงไปตงเยอะ”

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

การทกทายปราศรยควรปฏบตดงน

๑. ยมแยมแจมใสดวยความรสกยนดทไดพบผทเราทกทาย

๒. กลาวค าปฏสนถาร หรอทกทายตามธรรมเนยมนยมท

ยอมรบกนในสงคม เชน "สวสดครบ…" "สวสดคะ…."

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

๓. แสดงกรยาอาการประกอบค าปฏสนถาร กรยาอาการทแสดงออกนนขนอยกบ

ฐานะบคคลทเราทกทาย ถาเปนบคคลทมฐานะเสมอกน กอาจเพยงเปนการยมและผงกศรษะ

เลกนอยซงเรามกท าโดยไมรตว การจบมอกนแบบตะวนตกหรอจบแขนหรอตบไหลเบาๆ ก

เปนสงทพอจะท าได ถารจกกนด

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

เมอทกทายผทอาวโสสงกวา จะกลาวค า “สวสดคะ(ครบ)” พรอมกบนอมไหว เปน

การแสดงความเคารพ ผรบการทกทายทเปนผใหญกวาจะกลาวค าวา “สวสด” ตอบพรอมกบ

รบไหว อาจแสดงกรยาอาการอนประกอบ การทกทายผทมอาวโสนอยกวา ถาสนทสนมกน

อาจตบบาประกอบการทกทาย เชน “เปนอยางไร สบายดหรอ”

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

อนง ในการทกทาย ควรค านงดวยวา เราควรหยดยนใหหางจากผทเราทกทายนน

ในระยะทเหมาะสม นอกจากน ขอความทใชประกอบการทกทาย ควรเปนเรองทกอใหเกด

ความสบายใจดวยกนท งสองฝาย

การทกทายผทเราไมชอบหรอไม

นบถอ หากหาค าพดทเหมาะสม

ไมไดควรหลกเลยงเสยดกวา

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

การแนะน าตนเองเปนสงทจ าเปน มความส าคญในการด าเนนชวตประจ าวน เพราะ

แตละวนเรามกจะไดพบ ไดรจก สงสรรค และตดตอธระการงานกบบคคลอน ๆ อยเสมอ

บคคลอาจแนะน าตนเองไดในหลายโอกาสดวยกน คอ การแนะน าตนเองในทสาธารณะ การ

แนะน าตนเองในการท ากจธระ และการแนะน าตนเองในกลมยอย

การแนะน าตนเอง

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

๑. การแนะน าตนเองในทสาธารณะ กอนทจะแนะน าตว มกจะมการสนทนาพนๆเรม

กอน ในวฒนธรรมไทยไมคอยจะแนะน าตนเองตรงๆ แตจะเรมตนดวยสหนาทาทางทแสดง

ความเปนมตร ชวยเหลอกนกอนแลวจงแนะน าตนเอง สหนาทาทางแสดงความยนดทไดรจก

คสนทนา

การแนะน าตนเอง

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

๒. การแนะน าตนเองในการท ากจธระ ตองนดหมายลวงหนา ควรแตงกายให

เรยบรอย ไปใหตรงตามนด เมอพบบคคลทนด ควรบอกชอ นามสกลใหชดเจน สภาพ

เพอใหการสอสารเปนไปอยางราบรน หลงจากนนกควรบอกกจธระของตน หรออาจบอกกจ

ธระกอนกได

การแนะน าตนเอง

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

๓. การแนะน าตนเองในกลมยอย สวนใหญจะไมรจกกน เมอเรมประชมควรแนะน า

ตนเองกอน เพอใหเกดความเปนกนเอง จะไดแสดงความคดเหน มสวนรวมประชมไดอยาง

สะดวกใจ การแนะน าตนเองกเพยงบอกชอ นามสกล สถาบนทตนสงกดใหไดยนท วกน เมอ

แนะน าตนเองแลว คนอนกจะแสดงกรยาตอนรบ

การแนะน าตนเอง

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

การสนทนา เปนกจกรรมทบคคลสองคนขนไป พดคยกนเพอแลกเปลยนความร

ความคด ความรสก และประสบการณระหวางกนอยางไมเปนทางการ การสนทนาม

กฎเกณฑตายตวทจะตองปฏบตตาม มนษยจงควรทจะปรบปรงพฤตกรรมการสนทนาให

เหมาะสมกบสมยและสงคม

การสนทนา

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

๑. การสนทนาระหวางบคคลทรจกคนเคย การสอสารชนดน เปนเรองทส าคญ การ

สนทนาทดจะน าความราบรน ความเจรญ และความสขมาให ดงนนการสนทนาระหวาง

บคคลทรจกคนเคย ควรจะค านงถงเรองสนทนาและคณสมบตของผรวมสนทนา โดยใชค า

ใหคนเคยและสภาพ เรยบงาย เขาใจงาย และควรรวาอะไรควรพด อะไรไมควรพด

การสนทนา

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

๒.การสนทนากบบคคลแรกรจก หวขอเรองทน ามาสนทนาควรเปนเรองท วๆไปเชน

เรองดนฟาอากาศ และขาวสารตางๆ ตองส ารวมถอยค า กรยา มารยาท และควรสงเกตวา ค

สนทนาชอบพดหรอชอบฟง ถาสงเกตวาชอบพด เรากควรเปนฝายฟง และพดใหนอยลง ถา

สงเกตวาชอบฟง กควรหาเรองมาคยดวย วธการเชนนจะชวยท าใหการสนทนาด าเนนไปได

ดวยดและมสมพนธภาพทดตอกน

การสนทนา

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

การพดในกลมเปนกจกรรมทส าคญ ท งในชวตประจ าวน และการศกษา เราควรท

พดกนอยางผกมตร คอ ไมใสอารมณในการทจะอภปรายถกเถยงกน และเรองทน ามา

อภปรายควรจะสรางสรรค หรอเปนหวขอตางๆมาเลากนฟง แลวมารวมพจารณารวมกน

หลงจากอภปรายกนเสรจ ตองมคนใดคนหนงจดบนทก ซงจะอานปากเปลาใหฟง วาถกตอง

ตามทไดพดกนหรอไม

การพดในกลม

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

การเลาเรองราวทไดอานหรอฟงมา

การเลาเรองในกลม มกจะเปนการเลาเน อหา หรอประเดนทส าคญๆมากกวาการให

รายละเอยด ซงการเลาเรองราวทไดอานไดฟงมา ควรมวธการดงน

- เลาถงเนอหา หรอประเดนทส าคญๆวามอะไรบาง โดย ไมกลาวใหรายละเอยด

การเลาเรองราวทไดอานหรอฟงมา

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

- ควรใชภาษางายๆ ประโยคส น งายตอการเขาใจ

- ใชน าเสยงชดเจนนาฟง เนนเสยงในตอนทส าคญ ระดบเสยงตองเปลยนเปนสงบาง

ต าบาง เพอแสดง ความรสกหรออารมณตาง ๆ

- ใชกรยาประกอบการเลาเรองตามความเหมาะสม เชน การใชมอประกอบการ

เคลอนไหวรางกาย

การเลาเรองราวทไดอานหรอฟงมา

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

- ผเลาควรจ าเรองใหได เรยงล าดบเรองราวใหถกตอง จะไดเนนตอนทส าคญ เพอ

เรยกรองความสนใจจากผฟง หากผเลาจ าเรองไมได จะพดตะกกตะกก สบสน ผฟงกจะ

หมดความสนใจ

- อาจสรปเปนขอคดในตอนทาย หรอทงใหผฟงคดเอง หรอใชเปนประเดนทจะ

อธบายตอไป

การเลาเรองราวทไดอานหรอฟงมา

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

ในชวตประจ าวนของเรา มกจะมเหตการณตางๆเกดขน ท งนาสนใจ และไมนาสนใจ

บางครงเรากมความจ าเปนทจะเลาใหผอนฟง การทจะการเลาเหตการณใหนาฟงนาสนใจ

ประทบใจผฟง ผเลาอาจมวธเลาดงน

- กลาวเรมตนดวยการแสดงเหตผลในการเลาเหตการณนนๆ

การเลาเหตการณ

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

- ระบวน เวลา สถานททเกดเหตการณนนๆ

- กลาวถงบคคลทส าคญแกเหตการณนน

- เลาเหตการณตามล าดบ ใหมความตอเนองกน เพอผฟงจะไดตดตามเรองไดด และ

เขาใจเหตการนนไดถกตอง และเกดความประทบใจหรอตนเตนตามไปดวย

- ใชถอยค า และภาษาทท าใหผฟงเหนภาพ ใชภาษา ส านานและประโยคๆงาย กะทดรด

เพอจะไดสอความหมายไดด

การเลาเหตการณ

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

- น าเสยงแจมใส ดงชดเจน เนนเสยง และใชระดบเสยงพอเหมาะ

- ใชสหนา ทาทาง ประกอบการเลาเหตการณ เพอจะไดดเปนธรรมชาต

- แสดงขอคดเพมเตมตามสมควร

การเลาเหตการณ

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

ความหมายของการพดใหสมฤทธผล

การพดใหสมฤทธผล หมายถง พดใหส าเรจตามจดมงหมายตางๆ ความสมฤทธผล

ในการพดกมลกษณะเชนเดยวกบการฟง คอมไดหลายระดบข น ไมวาจะพดดวยจดมงหมาย

ใด หากสามารถท าใหผฟงต งใจฟงไดกสมฤทธผลระดบข นหนง และถาท าใหผฟงทราบโดย

แจมแจง กท าใหส าเรจมากขน

การพดใหสมฤทธผล

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

ขอควรระลกและควรปฏบต

ผทประสงคจะพดใหสมฤทธผล จะตองสามารถท าใหผฟงพรอมทจะต งใจฟง รบร

เขาใจในสงทพด ยอมเปลยนความคด และการกระท า มขอระลกและควรปฏบตดงน

การพดใหสมฤทธผล

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

๑. ผฟงทอยในวยตางกน มพนความรและประสบการณตางกน ยอมมความสนใจ

และพรอมทจะฟงเรองราวตางกน เชน นกเรยนในชนมธยมศกษาปท ๑ คงไมสนใจและไม

พรอมทจะฟงเรองราวเกยวกบการไปศกษาตอระดบปรญญาสาขาเทคโนโลยคณภาพ เปนตน

จงจ าเปนตองเลอกเรองราวใหเหมาะกบความสนใจและความพรอมของผฟง โดยค านงถงวย

พนความร และประสบการณของผฟงหรอกลมของผฟงเปนส าคญ

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

๒. ผฟงมกพอใจและพรอมทจะฟงผพดทใหเกยรตตน ใหความส าคญแกตนและให

ความเปนกนเอง ส าหรบวธทจะท าใหผฟงเกดความรสกวาผพดใหความส าคญแกตน คอผ

พดมความกระตอรอรน เตมอกเตมใจทจะพด ไมแสดงความเหนอยหนาย หงดหงด ส าหรบ

วธแสดงความเปนกนเองของผพดอยทค าพดและกรยาอาการทแสดงออก ในขณะทพดควร

ยมแยม และไมใชสรรพนามทเปนทางการในทกครง และควรมอารมณขนบาง

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

๓. ผฟงจะรบรความหมายไดสมบรณกตอเมอผพดใชภาษาทแจมแจง ชดเจนและ

ล าดบความใหเขาใจงาย ผพดจ าเปนตองเลอกใชค าทไมใชศพทแปลกห เขาใจยาก

นอกจากนตองรจกใชค าใหหลากหลายไมซ าซาก และล าดบความจากเหตไปผลใหเปนข น ๆ

ไปเพอใหเขาใจงายทสด

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

๔. ผฟงจะใหความเชอถอและศรทธาผ

พดเมอเหนวาผพดเปนผรจรง ไวใจไดและม

เจตนาด กลาวคอ ผพดตองพดดวยความม นใจ

อางองขอมลไดถกตองแมนย า อธบายใหเหน

แจมแจง

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

ภาษาไทยกบครพตต