ชดการเรยน ชดท 7

วชาวทยาศาสตรพนฐาน ชนมธยมศกษาปท 3

เรอง วงจรอเลกทรอนกส

นางปราณ แกวพวง ตาแหนง คร วทยฐานะ ครชานาญการ

โรงเรยนคอวงวทยาคม อาเภอคอวง จงหวดยโสธร

1. ชดการเรยนททานไดศกษาตอไปนเปนชดการเรยนทสรางขนเพอใหผ เรยนสามารถเรยนรได

ดวยตนเอง ดงนนทานตองปฏบตตามคาแนะนาอยางเครงครดชดการเรยนนจงจะเปนประโยชนตอตว

ทานอยางแทจรง

2. ใหนกเรยนศกษาเนอหาจากชดการเรยนไปตามลาดบใหเขาใจโดยไมขามหนาไมแอบดเฉลย

กอนทจะลงมอทาและปฏบตกจกรรมดวยความตงใจ ซอสตย รบผดชอบ ตรงตอเวลา

3. การบนทกผลการปฏบตกจกรรมใหนกเรยนบนทกลงในชดการเรยนทครแจกให

4. กอนศกษาขนตนโปรดทาแบบทดสอบกอนเรยนและอยาแอบดเฉลยเมอศกษาจนจบบทเรยน

นแลวจงคอยตรวจคาตอบพรอมกบแบบทดสอบหลงเรยนจะทาใหทานทราบความกาวหนาในการเรยน

5. ระหวางทกาลงศกษาบทเรยนจะมคาถาม กจกรรมและแบบฝกหดทบทวนใหปฏบต โปรดทา

ทกครงเพอความเขาใจยงขนและจะมเฉลยใหโดยเทยบเกณฑผ เรยนตองไดคะแนนทกอยางรวมกน

รอยละ 70 ขนไป

6. เมอศกษาเนอหาจบแลวใหทาแบบทดสอบหลงเรยน

7. ตรวจคาตอบกอนเรยนและหลงเรยนจากเฉลยโดยเทยบเกณฑการประเมน ดงน

คะแนน 0 – 4 ผลการประเมน ปรบปรง

คะแนน 5 – 7 ผลการประเมน พอใช

คะแนน 8 – 10 ผลการประเมน ด

เทยบเกณฑแลวถาทานไดคะแนนหลงเรยนอยในระดบ พอใชและด ใหทานศกษาบทเรยนตอไป

แตถาไดคะแนนอยในระดบ ปรบปรง โปรดกลบไปศกษาใหมอกครงแลวทดสอบวดความรใหม

คาชแจงสาหรบนกเรยนในการใชชดการเรยน

พรอมแลวเรมทากจกรรมเลยครบ

.

วชา วทยาศาสตรพนฐาน รหสวชา ว33101 ระดบ ชนมธยมศกษาปท 3

สาระสาคญ วงจรอเลกทรอนกส เปนวงจรทนาเอาชนสวนอเลกทรอนกสตาง ๆ มาประกอบเขาดวยกนในวงจร

เพอใหสามารถทางานไดตามตองการ ซงชนสวนอเลกทรอนกสแตละอยางกจะทาหนาทแตกตางกนไป

ตามหนาทของอปกรณนน ๆ ดงนนการตอวงจรอเลกทรอนกสจงตองศกษาสวนประกอบของอปกรณ

ตาง ๆ ในวงจร ทาความเขาใจกบสญลกษณ ฝกการบดกรและตรวจสอบผลการบดกรใหถกตองอาจใช

แผนวงจรพมพหรอไมกได สงสาคญทสดในการสรางวงจรอเลกทรอนกสคอ ความใสใจในรายละเอยด

และการบดกรลายวงจรอเลกทรอนกสซงตองอาศยทกษะและความสนใจอยางมากเพราะอปกรณ

อเลกทรอนกสบางชนสามารถนาไปประยกตใชงานไดมากมายหลายแบบขนอยกบการประกอบและ

อปกรณรวมวงจรชนอน ๆ ทประกอบลงในวงจรโดยกอนการสรางวงจรไฟฟาเพอใชงานนนจะตอง

ออกแบบวงจรกอนและตองทดสอบอปกรณทกชนทจะใชกอนทาการประกอบวงจร วงจรอเลกทรอนกสม

ประโยชนมากในชวตประจาวน เชน เครองใชไฟฟาชนดตาง ๆ, เครองมอสอสาร, เครองมอทางการแพทย,

การศกษาและการคมนาคม เปนตน

ผลการเรยนรทคาดหวง สามารถประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตนสาหรบใชประโยชนตาง ๆ

จดประสงคการเรยนร 1. ฝกการบดกรวงจรอเลกทรอนกส

2. ประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตนได

3. บอกประโยชนของวงจรอเลกทรอนกสได

สาระการเรยนร 1. การบดกร 2. แผนวงจรพมพ

3. การประกอบวงจรอเลกทรอนกสและการนาไปใชประโยชน

เวลาทใช ใชเวลา 2 ชวโมง

ชดการเรยนชดท 7 เรอง วงจรอเลกทรอนกส

คาชแจง : 1. ใหนกเรยนทาเครองหมาย × ทบตวอกษรหนาขอทเหนวาถกตองทสด

2. แบบทดสอบมทงหมด 10 ขอ เวลา 10 นาท

1. จงพจารณาวงจรอเลกทรอนกสตอไปน

จากรป A, B และ C คอ อปกรณชนดใด

ตามลาดบ

ก. แบตเตอร, ตวตานทานคาคงตวและไอซ

ข. แบตเตอร, ตวตานทานคาคงตวและ

ตวเกบประจ

ค. แบตเตอร, ตวตานทานแปรคาและ

ทรานซสเตอร

ง. แบตเตอร, ตวตานทานแปรคาและ

ไดโอดปลอยแสง

2. การบดกรวงจรอเลกทรอนกสการกระทาของ

ใครไมถกตอง

ก. แตงโมสารวจสายไฟทกครงกอนเสยบหวแรง

ข. ขณะทาการบดกรสมจะวางหวแรงไวบน

พนโตะ

ค. กอนบดกรองนจะทาความสะอาดจดทจะ

บดกรดวยกระดาษทราย

ง. สมโอสวมหนากากอนามยปดปากและจมก

ทกครงททาการบดกร

3. การบดกรแตละครงตองทาความสะอาด

ชนงานกอน เพราะเหตผลใด

ก. เพอใหการบดกรงาย

ข. เพอใหเกดความสวยงาม

ค. เพอใหกระแสไฟฟาไหลผานไดงาย

ง. เพอความคงทนแขงแรงของชนงาน

4. ขอใดกลาวถงการบดกรไดถกตองทสด

ก. จดทจะบดกรตองทาความสะอาด

ข. ใชตะไบขดปลายหวแรงทกครงทบดกร

ค. การปอนตะกวบดกรจะใหทหวแรงตอนตน

ง. ใชปลายหวแรงสมผสกบชนงานใหนอยทสด

จงพจารณารปวงจรแลวตอบคาถามขอ 5 - 7

แบบทดสอบกอนเรยนดวยชดการเรยน ชดท 7 เรอง วงจรอเลกทรอนกส

D S

C

B A

B

R2

D

C

OV

A

R1

+9

5. ตาแหนง B คอ ชนสวนอเลกทรอนกสชนดใด

ก. ไดโอด

ข. ตวเกบประจ

ค. ทรานซสเตอร

ง. ตวตานทานแปรคา

6. เมออณหภมสงขนทตาแหนง A จะเปนอยางไร

ก. ความเขมแสงลดลง

ข. ความเขมแสงเพมขน

ค. คาความตานทานคงท

ง. คาความตานทานลดลง

7. ขอใดไมใชสวนประกอบของตาแหนง C

ก. เบส

ข. บซเซอร

ค. อมตเตอร

ง. คอลเลกเตอร

8. เมอใสชนสวนอเลกทรอนกสลงใน

แผนวงจรพมพควรดดขาอปกรณอยางไร

ก. ไมจาเปนตองดดกได

ข. ดดตดกบลายวงจรพมพเพอความคงทน

ค. ดดไปในทศทางทสะดวกในการบดกร

ง. ดดเปนมม 30 – 40 องศาไปทศทาง

เดยวกน

จงพจารณาแผนผงวงจรตอไปนแลวตอบคาถามขอ 9 – 10

9. จากแผนผงวงจรขางตนเปนการทดลองเรองใด

ก. การวดความตานทานในวงจร

ข. การวดความสวางของหลอดไฟ

ค. การวดคากระแสไฟฟาทไหลในวงจร

ง. การวดคาความตางศกยไฟฟาในวงจร

10. ถาเปลยนหลอดไฟเปนไดโอดปลอยแสง

ในวงจรจะไดผลดงขอใด

ก. ไดโอดปลอยแสงจะสวาง

ข. ไดโอดปลอยแสงจะไมสวางเลย

ค. ไดโอดปลอยแสงจะกระพรบแสง

ง. ไดโอดปลอยแสงจะสวางเลกนอยแลวไม

สวาง

ทาขอสอบเสรจแลว ไปศกษาเนอหากนครบ

A

วงจรอเลกทรอนกส การออกแบบวงจรอเลกทรอนกสเบองตนจะตองยดหลกการออกแบบทถกตอง คอ ตองเลอก

วงจรทจะออกแบบ ศกษาการทางานของวงจรทเลอกใหเขาใจ เลอกอปกรณตาง ๆ ทจะใชใหเหมาะสม

และควรตรวจสอบความถกตองของอปกรณแตละชนดเมอออกแบบวงจรเสรจแลวซงการประกอบ

วงจรอเลกทรอนกสเพอใชประโยชนในชวตประจาวนตองรจกเครองมอทจะใชเปนอยางดและรวธการ

บดกร เชน การใชหวแรง การใชตะกวบดกร ตลอดจนเทคนคตาง ๆ ทใชในการบดกรดวยเพอไมใหเกด

ความผดพลาดในการตอวงจร

ตารางท 7.1 อปกรณทจาเปนสาหรบการตอวงจรอเลกทรอนกส

อปกรณ การใชงาน

มดปอกสายไฟ ใชปอกฉนวนประเภทตาง ๆ ออกจากสายไฟ

คมปอกสายไฟ

หรอคมตดสายไฟ

ใชปอกฉนวนออกจากสายไฟและชวยหยบจบชนสวนตาง ๆ รวมทง

ชวยในการตดสายไฟ

คมปากคบ ใชในการจบอปกรณตาง ๆ เชน คมปากจระเข เปนตน

หวแรงไฟฟา ใชในการละลายตะกวในการบดกรเพอเชอมตอวงจรอเลกทรอนกส

ตะกวบดกร ใชในการเชอมตอวงจรตาง ๆ เขาดวยกน

ไขควงวดไฟ ใชในการตรวจสอบกระแสไฟฟาในวงจร

กระดาษทราย ใชในการเกบรายละเอยดของชนงาน

เนอหาประกอบการเรยนชดการเรยน ชดท 7 เรอง วงจรอเลกทรอนกส

1. การประกอบวงจรอเลกทรอนกสสงทตองรมอะไรบาง.............................................................

.........................................................................................................................................

2. จงบอกอปกรณทจาเปนในการตอวงจรอเลกทรอนกส อยางนอย 5 ชนด ................................

.........................................................................................................................................

มารจกอปกรณพนฐานทจะชวยในการตอวงจรกนเถอะ

การบดกร เปนการใชความรอนจากหวแรงหลอมตะกวเพอเชอมตออปกรณอเลกทรอนกสใหเปน

วงจรตาง ๆ ทสมบรณ ดงรปท 7.1

รปท 7.1 วงจรอเลกทรอนกส

ทมา : http://www.thaimtb.com/forum/viewtopic.php?f=63&t=87421

(10 สงหาคม 2552)

อปกรณทใชในการบดกร ไดแก ตะกวบดกร ซงเปนโลหะผสมระหวางตะกวและดบก โดยม

ตะกวรอยละ 60 โดยมวล หวแรงไฟฟาชนดแชขนาด 10 – 30 วตต

การบดกรเพอประกอบวงจร ม 2 ลกษณะคอ

1. การบดกรทไมตองใชแผนวงจรพมพ มกทาในกรณทมอปกรณในการประกอบนอย

2. การบดกรทตองใชแผนวงจรพมพ มกทาในกรณทมอปกรณประกอบในวงจรมาก

1. เครองมอทจะใชและวธการบดกร

2. มดปอกสายไฟ, คมปากคบ, หวแรงไฟฟา, ตะกวบดกร, ไขควงวดไฟ เฉลย

เรารจกและทราบเกยวกบหนาทของอปกรณอเลกทรอนกสตาง ๆ มาแลวตอไปพ ๆ นกเรยนจะไดลงมอตอวงจรดวยการเชอมบดกรซงพนกเรยนจะตองฝกการบดกรใหมความชานาญยงวงจรซบซอนมากกยงตองใชความชานาญ และรอบคอบสง

3. การบดกรคออะไร................................................................................................................

การบดกร

1. เตรยมอปกรณบดกร : สงทควรเตรยมไวกอนการบดกรคอ หวแรง, ฐานตงหวแรง, ฟองนา

หรอผาชบนาหมาด ๆ, ตะกวเสนสาหรบบดกร, กระดาษทรายละเอยด, ทนเนอรและมดปอกสายไฟ

2. อนหวแรง : นาหวแรงมาเสยบปลก

3. ทาความสะอาดปลายหวแรง : เมอหวแรงรอนไดทใหเชดปลายหวแรงดวยฟองนาหรอผา

ชบนาหมาด ๆ เชดจนสะอาดปราศจากคราบฟลกซ

4. เตรยมพนผวทจะบดกร : ทาความสะอาดบรเวณทจะบดกรกอนโดยใชทนเนอรชบสาลเชด

ขาอปกรณและแผนวงจรพมพหรอใชกระดาษทรายหรอมดขดพนผวทจะบดกรเบา ๆ ใหทวเพอใหสง

สกปรกและคราบนามนหลดออกระวงอยางขดแรงเกนไปจนดบกหรอเงนทเคลอบขาอปกรณไวหลดหรอ

แผนวงจรพมพขาด

5. ตดตงอปกรณ : นาอปกรณทจะบดกร (เชน ตวตานทาน, ทรานซสเตอร, ไดโอด) มาเสยบกบ

แผนวงจรพมพเมอเสยบแลวดดขาอปกรณเปนมม 30 – 40 องศา เพอกนไมใหอปกรณหลด

6. อนจดบดกร : นาหวแรงมากดแชไวทจดบดกรสก 2 - 5 วนาท เพอใหจดบดกรรอน

7. ใสตะกว : นาตะกวมาจทจดบดกรกดแชไวจนกวาตะกวจะละลาย

8. อยนง : เมอตะกวละลายซมอาบไปทวจดบดกรแลวใหนาหวแรงและเสนตะกวออกจากจด

บดกร ระวงอยาใหอปกรณหรอแผนวงจรพมพขยบขณะตะกวยงไมแขงตวใหรอสก 2 - 5 วนาทจงคอย

ขยบชนงาน

9. ตดขา : เมอตะกวแขงตวดแลวใหตดขาอปกรณสวนทเกนออก

3. เปนการใชความรอนจากหวแรงหลอมตะกวเพอเชอมตอ

อปกรณอเลกทรอนกสใหเปนวงจร เฉลย

ขนตอนในการบดกร

ขอควรระวง ขณะทาการบดกรควรใชผาปดจมกเพอหลกเลยงการสดดม ไอหรอควนทเกดขนจากตะกวบดกร

เรยนรขนตอนการบดกรแลว เราไปฝกบดกรกนนะครบ

เรยนรขนตอนการบดกรแลว เราไปฝกบดกรกนนะครบ

การบดกรทผดวธอาจทาใหเกดการบาดเจบได โปรดปฏบตตามหลกความปลอดภยตอไปน

1. อยาใหรางกายสมผสปลายหวแรงรวมถงแทงกอนปลายสวนทไมใชดามจบดวย

2. ขณะทยงไมไดใชงานใหเสยบหวแรงไวในฐานตงหวแรงเสมอ

3. ทางานในหองทมอากาศถายเทไดด

4. ลางมอหลงบดกร เพอปองกนตะกวเขาสรางกาย

จดประสงคการทดลอง เพอศกษาวธการบดกรอยางงาย

วสดอปกรณ 1. สายไฟสแดงและสดา ชนดละ 1 เสน

2. ถานไฟฉายขนาดกลาง จานวน 1 กอน

3. หลอดไฟขนาด 2 โวลต จานวน 1 หลอด

4. อปกรณสาหรบบดกร ไดแก หวแรงพรอมฐาน, ฟองนา, ตะกวเสน, กระดาษทรายและมด

ปลอดภยไวกอน

กจกรรมท 7.1 ฝกบดกร

เรยนรขนตอนการบดกรแลวเราไปฝกบดกรกนนะครบ

4. ถานกเรยนจะทาการบดกรวงจรอเลกทรอนกสจะมวธการปฏบตอยางไรเพอความปลอดภย

จงอธบาย .......................................................................................................................

.......................................................................................................................................

1. ศกษาวธการใชงานของอปกรณทกชนอยางละเอยดหากมขอสงสยตองรบสอบถามจาก

ครผควบคมการทดลองทนท

2. นกเรยนศกษารปการทดลองทกาหนดให

สายไฟใชแตะขวบวก

ของถานไฟฉาย

3. นกเรยนทาการบดกร ตาแหนงท 1, 2 และ 3 ดงน

3.1 ทาความสะอาดตรงแผนสงกะสของถานไฟฉาย

3.2 เสยบปลกหวแรงไฟฟาชนดแชขนาด 10 – 30 วตต เปนเวลา 2 นาท แลวนาไปจท

แผนสงกะสตาแหนงท 1 เปนเวลา 2 – 5 วนาท

3.3 นาลวดทองแดงของสายไฟไปจแลวนาตะกวบดกรไปจตรงจดทจะใหลวดทองแดง

เชอมตอกบถานไฟฉาย แชหวแรงไวประมาณ 2 วนาท จงนาออกตรวจงานบดกรวาเปนมนวาวหรอไม

ถาขนตองทาใหม

3.4 ตาแหนงท 2 และ 3 ทาการบดกรเชนเดยวกบตาแหนงท 1

4. ทดลองใหอปกรณทางานโดยใชสายไฟสแดงดานทตอกบหลอดแตะกบขวบวกของ

ถานไฟฉายสงเกตการเปลยนแปลงของหลอดไฟ บนทกผลการทดลอง

การทดลอง ผลการสงเกต

สของตะกวตรงตาแหนงทบดกร

เมอนาสายไฟสแดงแตะทขวบวกของถานไฟฉาย

เฉลย 4. ไมใหรางกายสมผสหวแรงถาไมใชงานหวแรงใหเสยบไวทฐานเสมอควรทาการบดกร

ในหองทมอากาศถายเทและลางมอทกครงหลงทาการบดกร

วธทดลอง

ตารางบนทกผล

1

3

2 แผนสงกะส

การทดลอง ผลการสงเกต

สของตะกวตรงตาแหนงทบดกร สของตะกวเปนมนวาว

เมอนาสายไฟสแดงแตะทขวบวกของถานไฟฉาย หลอดไฟสวาง

เปนไงครบไมยากเลยใชไหม ไปตอบคาถามกนครบ

จากผลการทดลองจงตอบคาถามตอไปน 5. วงจรทนกเรยนตอขนมาใชการไดหรอไม เพราะเหตใด ........................................................

........................................................................................................................................

6. นกเรยนจะสรปผลการทดลองนไดอยางไร ..........................................................................

........................................................................................................................................

อยาลม หลงการทดลองเสรจเรยบรอยแลว เกบอปกรณทกชนเขาทดวยนะครบ

ตวอยางผลการทดลอง

การตอวงจรอเลกทรอนกสโดยใชแผนวงจรพมพ

แผนวงจรพมพหรอแผนปรนท เปนแผนททาหนาทในการยดอปกรณอเลกทรอนกสตาง ๆ เขา

ดวยกนโดยมตวนาไฟฟาเปนตวเชอมขาของอปกรณตาง ๆ ซงดานหนงทใสอปกรณจะเปนฉนวนและ

อกดานจะเปนแผนทองแดงบาง ๆ จดเดนของการเชอมวงจรดวยแผนวงจรพมพแทนการใชสายตอคอ

อปกรณจะถกวางอยางเปนระเบยบ ประหยดพนท ลดความวนวายจากการโยงสายทซบซอนและ

สามารถทจะผลตเปนอตสาหกรรมไดดวย แผนวงจรพมพมลกษณะดงรปท 7.2

รปท 7.2 แผนวงจรพมพ

ทมา : http://www.chontech.ac.th/~abhichat/WBTPI_Model/PCB/pcb1.html

(12 พฤศจกายน 2551)

5. ใชการได เพราะหลอดไฟสวาง

6. การบดกรเปนการเชอมตออปกรณใหเปนวงจรทสมบรณใชงานได เฉลย

 

7. จดเดนของการเชอมวงจรดวยแผนวงจรพมพ คออะไร .........................................................

........................................................................................................................................

เมอฝกการบดกรจนชานาญแลวตอไปลองฝกการบดกรโดยใชแผนวงจรพมพกนนะครบเราไป เรยนรกน

จงเขยนเครองหมาย ลงใน เพอชวยจาในการหาอปกรณ

แบตเตอรขนาด 6 โวลต พรอมสายตอ จานวน 1 ชด

สายไฟสแดงและสดา จานวน 1 ชด

แผนวงจรพมพ จานวน 1 แผน

ตวเกบประจ 470 μF จานวน 2 ตว

ไดโอดปลอยแสง จานวน 2 ตว

ทรานซสเตอร C 458 จานวน 2 ตว

ตวตานทาน 100 Ω จานวน 2 ตว

ตวตานทาน 24 kΩ จานวน 2 ตว

สวตช จานวน 1 ตว

หวแรงพรอมตะกวบดกร จานวน 1 ชด

7. อปกรณจะถกวางอยางเปนระเบยบและประหยดพนท ลดความวนวาย

จากการโยงสายทซบซอนและผลตเปนอตสาหกรรมได เฉลย

ตอไปเปนการฝกบดกรโดยการตอวงจรไฟกระพรบกอนอนจะตองสารวจวา ... นอกจากจะตองใชอปกรณพนฐานแลวจะตองชวยกนหาวสดอปกรณเหลานกอน

คาถามกอนการทดลอง 8. นกเรยนคดวาอปกรณชนใดททาใหไฟกระพรบ ...................................................................

9. ไดโอดปลอยแสงทาหนาทอะไรในวงจรน............................................................................

กอนลงมอประกอบวงจรอยาลมตอบคาถามดานลางกอนนะครบ

จดประสงคการทดลอง เพอศกษาและฝกการบดกรเชอมวงจรไฟกระพรบ

1. เตรยมอปกรณใหพรอมและศกษาวธการใชใหเขาใจถามขอสงสยใหรบถามครผสอนทนท

2. นกเรยนศกษาวงจรดงรป

3. ประกอบวงจรลงบนแผนวงจรพมพแลวทาการบดกรอปกรณในวงจรโดยทาทละชนและใหทา

ความสะอาดบรเวณทจะบดกรแลวนาหวแรงทรอนไปจทขาของอปกรณและนาตะกวมาจทจดบดกร

สงเกตจดบดกรวาเรยบรอยหรอไม

4. ทดลองใหอปกรณทางาน สงเกตผลทเกดขนและบนทกผลการตอวงจร

ตารางบนทกผลการทดลอง

การทดลอง ผลทสงเกตได

ตอวงจรแลวกดสวตช

กจกรรมท 7.2 การบดกรเชอมวงจรไฟกระพรบ

เฉลย 8. ทรานซสเตอร

9. ทาหนาทเปลยนกระแสไฟฟาใหเปนแสงสวาง

วธทดลอง

S

100 Ω

24 kΩ 24 kΩ

100 Ω 6 V + _ + _

การทดลอง ผลทสงเกตได

ตอวงจรแลวกดสวตช ไดโอดปลอยแสงเกดแสงสวางกระพรบ

ตวอยางผลการทดลอง

จากผลการทดลองจงตอบคาถามตอไปน 10. ไดโอดปลอยแสงสวางได เพราะเหตใด ...................................................................

............................................................................................................................

11. ไดโอดปลอยแสงสวางไมพรอมกนได เพราะเหตใด...................................................

...........................................................................................................................

12. นกเรยนคดวาจะนาวงจรดงกลาวไปประยกตใชในชวตประจาวนไดอยางไร ...............

...........................................................................................................................

ทดลองเสรจแลวอยาลมลางมอดวยนะครบ

ทาไดใชไหมคะ เกงจงเลย

10. เพราะ ตอวงจรไดถกตอง

11. เพราะ การทางานของทรานซสเตอรนากระแสไฟฟาไมพรอมกน เนองจากม

ตวเกบประจชวยในการนากระแสไฟฟาของทรานซสเตอร

12. ตดททายยานพาหนะ, นาฬกาปลกแบบใชแสงปลก

เฉลย

อยาพงรบรอนนะคะ ถาเหนอยพกกอน

แลวคอยศกษาเรองตอไป

สรปสาระสาคญ

1. วงจรอเลกทรอนกสเปนวงจรทนาเอาชนสวนอเลกทรอนกสตาง ๆ มาประกอบเขาดวยกน

ในวงจรเพอใหสามารถทางานไดตามตองการ ซงชนสวนอเลกทรอนกสแตละอยางกจะทาหนาท

แตกตางกนไปตามหนาทของอปกรณนน ๆ

2. การตอวงจรอเลกทรอนกสเพอใชงานตองศกษาสวนประกอบของอปกรณตาง ๆ ในวงจร

ทาความเขาใจกบสญลกษณ ฝกการบดกรและตรวจสอบผลการบดกรใหถกตองอาจใช

แผนวงจรพมพหรอไมกได

3. การสรางวงจรอเลกทรอนกส สงสาคญทสด คอ ความใสใจในรายละเอยดและการบดกร

ลายวงจรอเลกทรอนกสซงตองอาศยทกษะและความสนใจอยางมากเพราะอปกรณอเลกทรอนกส

บางชนสามารถนาไปประยกตใชงานไดมากมายหลายแบบขนอยกบการประกอบและอปกรณ

รวมวงจรชนอน ๆ ทประกอบลงในวงจร

4. การบดกรวงจรตองเลอกอปกรณขนพนฐานใหถกตองเหมาะสมและปลอดภยโดยตองฝก

ทกษะในการบดกรเชอมตอวงจรอเลกทรอนกสใหชานาญชนงานจงจะมคณภาพและกอนลงมอ

บดกรควรทบทวนวงจรและตรวจสอบอปกรณตาง ๆ ใหพรอมเพราะเมอบดกรเชอมตอวงจรแลว

ถอดออกมาประกอบใหมนนยงยากมาก

5. วงจรอเลกทรอนกสมประโยชนมาก ซงเรานามาใชในการดารงชวต เชน เครองมอสอสาร,

เครองใชไฟฟาชนดตาง ๆ, เครองมอทางการแพทย, การศกษาและการคมนาคม เปนตน

(ประดบ นาคแกว, วชวลย ครทไชยนต และดาวลย เสรมบญสข 2548 : 164-168)

สรปสาระสาคญ

คาชแจง : ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปนใหถกตอง

1. สงสาคญในการสรางวงจรอเลกทรอนกส ไดแกอะไรบาง....................................................

.....................................................................................................................................

2. การบดกรวงจรอเลกทรอนกสทาอยางไร จงอธบาย ...........................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

3. เพราะเหตใดกอนลงมอบดกรจะตองตรวจสอบแผนผงวงจรใหแนใจวาถกตองกอนลงมอ

บดกร.............................................................................................................................

.....................................................................................................................................

4. จงบอกอปกรณพนฐานทจาเปนในการบดกร อยางนอย 4 ชนด .......................................

.....................................................................................................................................

5. เพราะเหตใดหลงจากบดกรวงจรเสรจแลวจงตองทดลองใหอปกรณทางานกอนนาไปใช

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

6. ในชวตประจาวนนกเรยนรจกเครองใชไฟฟาทมวงจรอเลกทรอนกสเปนสวนประกอบ

อะไรบาง........................................................................................................................

.....................................................................................................................................

แบบฝกหดทบทวน

1. ความใสใจในรายละเอยดและการบดกร

2. การบดกรวงจรอเลกทรอนกส ปฏบตดงน

- จดอปกรณอเลกทรอนกสและเครองมอทใชในการบดกรใหครบ ตรวจสอบสภาพของ

อปกรณอเลกทรอนกส

- ทาความสะอาดจดทจะบดกรใหสะอาด

- นาอปกรณอเลกทรอนกสตาง ๆ มาเสยบลงในแผนวงจรพมพตามแผนผงวงจรท

ออกแบบไว

- เตรยมหวแรงโดยเสยบปลกทงไวใหหวแรงรอนพอสมควรจากนนนาปลายหวแรงมา

จทจดบดกรนานประมาณ 2-5 วนาท

- นาตะกวมาจทจดบดกรทนทจนตะกวบดกรละลายประสานขาของอปกรณเขากบ

แผนวงจรพมพโดยแชหวแรงไวประมาณ 2 วนาท กอนนาออกปลอยใหเยนเมอตะกว

แขงตวดแลวใหตดขาอปกรณสวนทเกนออก

3. เพอลดความผดพลาดในการบดกรซงจะทาใหไมเสยเวลาในการแกไขและไมเสย

ทรพยสนโดยใชเหต

4. หวแรง, ตะกวบดกร, กระดาษทราย, มดปอกสายไฟ

5. เพราะ ตองการตรวจสอบวาอปกรณทางานไดหรอไมเพอหาจดผดพลาดแลวจะไดแกไข

ใหทางานได

6. คอมพวเตอร, โทรทศน, วดโอ, เครองถายเอกสาร, ดาวเทยมและโทรศพท เปนตน

เฉลยแบบฝกหดทบทวน

ทาแบบทดสอบ หลงเรยนกอนครบ

คาชแจง : 1. ใหนกเรยนทาเครองหมาย × ทบตวอกษรหนาขอทเหนวาถกตองทสด

2. แบบทดสอบมทงหมด 10 ขอ เวลา 10 นาท

1. จงพจารณาวงจรอเลกทรอนกสตอไปน

จากรป A , B และ C คอ อปกรณชนดใด

ตามลาดบ

ก. แบตเตอร, ตวตานทานคาคงตวและไอซ

ข. แบตเตอร, ตวตานทานคาคงตวและ

ตวเกบประจ

ค. แบตเตอร, ตวตานทานแปรคาและ

ทรานซสเตอร

ง. แบตเตอร, ตวตานทานแปรคาและ

ไดโอดปลอยแสง

2. การบดกรวงจรอเลกทรอนกสการกระทาของใคร ไมถกตอง ก. แตงโมสารวจสายไฟทกครงกอนเสยบหวแรง

ข. ขณะทาการบดกรสมจะวางหวแรงไวบน

พนโตะ

ค. กอนบดกรองนจะทาความสะอาดจดทจะ

บดกรดวยกระดาษทราย

ง. สมโอสวมหนากากอนามยปดปากและจมก

ทกครงททาการบดกร

3. ขอใดกลาวถงการบดกรไดถกตองทสด

ก. จดทจะบดกรตองทาความสะอาดกอน

ข. ใชตะไบขดปลายหวแรงทกครงทบดกร

ค. การปอนตะกวบดกรจะใหทปลายหวแรง

ง. ใชปลายหวแรงสมผสกบชนงานใหนอยทสด

4. การบดกรแตละครงตองทาความสะอาด

ชนงานกอน เพราะเหตผลใด

ก. เพอใหการบดกรงาย

ข. เพอใหเกดความสวยงาม

ค. เพอใหกระแสไฟฟาไหลผานไดงาย

ง. เพอความคงทนแขงแรงของชนงาน

จงพจารณารปวงจรแลวตอบคาถามขอ 5-7

B

R2

D

C

OV

A

R1

+9V

แบบทดสอบหลงเรยนดวยชดการเรยน ชดท 7 เรอง วงจรอเลกทรอนกส

 

D S

C

B

C

B D S A

5. ตาแหนง B คอ ชนสวนอเลกทรอนกสชนดใด

ก. ไดโอด

ข. ตวเกบประจ

ค. ทรานซสเตอร

ง. ตวตานทานแปรคา

6. เมออณหภมสงขนทตาแหนง A จะเปนอยางไร

ก. ความเขมแสงลดลง

ข. ความเขมแสงเพมขน

ค. คาความตานทานคงท

ง. คาความตานทานลดลง

7. ขอใดไมใชสวนประกอบของตาแหนง C

ก. เบส

ข. บซเซอร

ค. อมตเตอร

ง. คอลเลกเตอร

8. เมอใสชนสวนอเลกทรอนกสลงใน

แผนวงจรพมพควรดดขาอปกรณอยางไร

ก. ไมจาเปนตองดดกได

ข. ดดตดกบลายวงจรพมพเพอความคงทน

ค. ดดไปในทศทางทสะดวกในการบดกร

ง. ดดเปนมม 30 – 40 องศาไปทศทาง

เดยวกน

จงพจารณาแผนผงวงจรตอไปนแลวตอบคาถามขอ 9 – 10

A 

9. ถาเปลยนหลอดไฟเปนไดโอดปลอยแสงใน

วงจรจะไดผลดงขอใด

ก. ไดโอดปลอยแสงจะสวาง

ข. ไดโอดปลอยแสงจะไมสวางเลย

ค. ไดโอดปลอยแสงจะกระพรบแสง

ง. ไดโอดปลอยแสงจะสวางเลกนอยแลวไม

สวาง

10. จากแผนผงวงจรขางตนเปนการทดลอง

เรองใด

ก. การวดความตานทานในวงจร

ข. การวดความสวางของหลอดไฟ

ค. การวดคากระแสไฟฟาทไหลในวงจร

ง. การวดคาความตางศกยไฟฟาในวงจร

ยนดดวยครบ ทกคนเกงจงเลย

เฉลยคาตอบแบบทดสอบกอนทาชดการเรยน เรอง วงจรอเลกทรอนกส

1. ข

2. ข

3. ค

4. ก

5. ง 6. ง 7. ข

8. ง 9. ค

10. ก

1. ข

2. ข

3. ก

4. ค

5. ง 6. ง 7. ข

8. ง 9. ก

10. ค

เฉลยคาตอบแบบทดสอบหลงเรยนดวยชดการเรยน เรอง วงจรอเลกทรอนกส

เฉลยคาตอบแบบทดสอบกอนเรยนดวยชดการเรยน เรอง วงจรอเลกทรอนกส

การทาแผนวงจรพมพ (ออนไลน) ม.ป.ป. (อางเมอ 12 พฤศจกายน 2551). จาก http://www.

Chontec.ac.th/~abhichat/WBTPI_Model/PCB/pcb1.html

ถนด ศรบญเรอง, กนษฐา อนอนนต และปนศกด ชมเกษยน. สมฤทธมาตรฐาน

วทยาศาสตร ม.3 เลม 2. นนทบร: ไทยรมเกลา จากด, 2549.

ประดบ นาคแกว, วชวลย ครทไชยนต และดาวลย เสรมบญสข. หนงสอเรยนสาระ

การเรยนรพนฐานวทยาศาสตร ม.3. กรงเทพฯ: สานกพมพแมค จากด, 2548.

สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, สถาบน. กระทรวงศกษาธการ. หนงสอเรยน

วชาวทยาศาสตร ว 016 สนกกบอเลกทรอนกส ระดบมธยมศกษาตอนตน.

กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว, 2536.

วงจรอเลกทรอนกส (ออนไลน) ม.ป.ป. (อางเมอ 10 สงหาคม 2552). จาก http://www.

thaimtb.com/forum/viewtopic.php?f=63&t=87421

ศพทวทยาศาสตร องกฤษ-ไทย ไทย-องกฤษ ฉบบราชบณฑตยสถาน. พมพครงท 5.

กรงเทพฯ: ราชบณฑตยสถาน, 2546.

Easy Electronics เรยนรจากทฤษฎและการทดลอง. พมพครงท 3. กรงเทพฯ:

สมารทเลรนนง, 2552.

Electronics Circuit (ออนไลน) ม.ป.ป. (อางเมอ 10 พฤศจกายน 2551). จาก http://www.

thaiamp.com/Product/Main_Circuit.html

บรรณานกรม