6.ชุด 3 การแพร่

ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

เรอง หนวยของสงมชวตและการด ารงชวตของพช

ชนมธยมศกษาปท 1

นางเอเดยน คณาสทธ โรงเรยนบานกาเกาะระโยง อ าเภอเมอง จงหวดสรนทร

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสรนทร เขต 1

ค าน า

ชดกจกรรมน จดท าขนเพอใชประกอบกจกรรมการเรยนการสอน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รหสวชา ว 23101 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ชนมธยมศกษาปท 1 เรอง หนวยของชวตและชวตพช ซงเปนชดกจกรรมทเนนทกษะการท าโครงงานวทยาศาสตรควบคกบการฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร นกเรยนสามารถปฏบตกจกรรมไดตามความสนใจ ชดกจกรรมการเรยนรนม จ านวน 8 ชด เวลาเรยน 24 ชวโมง ดงน 1. ชดกจกรรมท 1 เรอง กลองจลทรรศน (เวลา 3 ชวโมง) 2. ชดกจกรรมท 2 เรอง โครงสรางหนาทและสวนประกอบของเซลล (เวลา 3 ชวโมง) 3. ชดกจกรรมท 3 เรอง การเคลอนทของสารผานเยอหมเซลล (เวลา 3 ชวโมง) 4. ชดกจกรรมท 4 เรอง กระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพช (เวลา 3 ชวโมง) 5. ชดกจกรรมท 5 เรอง การล าเลยงของสารในพช (เวลา 3 ชวโมง) 6. ชดกจกรรมท 6 เรอง กระบวนการสบพนธของพช (เวลา 3 ชวโมง) 7. ชดกจกรรมท 7 เรอง การเจรญเตบโตและการตอบสนองตอสงเราของพช (เวลา 3 ชวโมง) 8. ชดกจกรรมท 8 เรอง เทคโนโลยชวภาพทเกยวของกบพช (เวลา 3 ชวโมง) ชดกจกรรมนเปนชดกจกรรมท 3 เรอง การเคลอนทของสารผานเยอหมเซลล ในการใชชดกจกรรมใหนกเรยนปฏบตตามค าชแจงของชดกจกรรมแตละชดอยางละเอยดโดยปฏบตกจกรรมตามล าดบทของชดกจกรรม

สารบญ เรอง หนา ปก ............................................................................................................................................ ก ค าน า ......................................................................................................................................... ข สารบญ ..................................................................................................................................... ค สารบญภาพประกอบ .................................................................................................................. ง สวนประกอบของชดกจกรรมการเรยนร ...................................................................................... จ ค าชแจงส าหรบคร ..................................................................................................................... ฉ ค าชแจงส าหรบนกเรยน .................................................................................................................. ช แผนผงการจดกลมการเรยน ........................................................................................................... ซ ชดกจกรรมท 3 เรอง การเคลอนทของสารผานเยอหมเซลล .................................................... 1 ใบความรท 3 เรอง การเคลอนทของสารผานเยอหมเซลล ............................................................. 2 กจกรรมท 3 เรอง การเคลอนทของสารผานเยอหมเซลล ............................................................. 9 ตอนท 1 เรอง การแพรของสาร ................................................................................... 9 ตอนท 2 เรอง การออสโมซส .................................................................................. 12 แนวการตอบกจกรรมท 3 ............................................................................................................... 16 เกณฑการใหคะแนนกจกรรมท 3 .................................................................................................. 23 บรรณานกรม .................................................................................................................................. 25

สารบญภาพประกอบ

ภาพท หนา ภาพท 3.1 แบบจ าลองการออสโมซส ........................................................................................... 1 ภาพท 3.2 แบบจ าลองการแพรของสผสมอาหารในน า ................................................................ 2 ภาพท 3.3 การแพรของออกซเจนเขาสรากพช ........................................................................... 3 ภาพท 3.4 การแพรของออกซเจนเขาสรากพช ........................................................................... 4 ภาพท 3.5 การออสโมซสของน าเขาสรากพช ............................................................................ 5 ภาพท 3.6 การแพรโมเลกลของน าผานเยอเลอกผานโดยการออสโมซส ................................... 5 ภาพท 3.7 การแพรโมเลกลของน าผานเยอเลอกผานโดยการออสโมซส ................................... 6 ภาพท 3.8 การออสโมซสของน าเขาไปในไขผานเยอบาง ๆ ของไข ........................................ 7 ภาพท 3.9 ภาพการทดลองการแพรของดางทบทมในน ารอนและน าเยน ............................... 10 ภาพท 3.10 ภาพขนตอนการทดลองการออสโมซส ............................................................... 13

ชดกจกรรมท 3 เรอง การเคลอนทของสารผานเยอหมเซลล มสวนประกอบทส าคญดงน 1. เปนชดกจกรรมทใชประกอบแผนการจดการเรยนรท 5 และ 6 (ในเลมคมอการใช) 2. ใบความรท 3 เรอง การเคลอนทของสารผานเยอหมเซลล 3. ใบกจกรรมท 3 เรอง การเคลอนทของสารผานเยอหมเซลล ตอนท 1 เรอง การแพรของสาร ( 1 ชวโมง) ตอนท 2 เรอง การออสโมซส ( 2 ชวโมง) 4. แนวการตอบกจกรรมท 3 เรอง การเคลอนทของสารผานเยอหมเซลล 5. เกณฑการใหคะแนนกจกรรมท 3 เรอง การเคลอนทของสารผานเยอหมเซลล

สวนประกอบของชดกจกรรมท 3 เรอง การเคลอนทของสารผานเยอหมเซลล

ค าชแจงส าหรบคร

การใชชดกจกรรมเพอใหบรรลผลตามจดประสงคทก าหนดไว สงทครผสอนตองเตรยม มดงน 1. ศกษาแผนการจดการเรยนรท 5 และ 6 ในคมอการใชชดกจกรรมใหละเอยด 2. ศกษาเนอหาและค าชแจงในการใชชดกจกรรมแตละชด และปฏบตตามขนตอนใน ค าชแจงของกจกรรมตามล าดบอยาขามขนตอนใดขนตอนหนง 3. ครเตรยมวสดอปกรณในชดกจกรรมไวลวงหนากอนท าการเรยนการสอน 4. ครจดชนเรยนโดยแบงนกเรยนออกเปน 8 กลม ๆ ละ 5 คน ตามแผนผงทก าหนดไว โดยมหวหนาประจ าทกกลม ผน ากลมอาจมการผลดเปลยนกนแตละกลมควรเปนกลมเดมเพอจะไดท างานทตอเนองกน 5. ครตองชแจงใหนกเรยนมความซอสตยตอตนเอง และรบทบาทหนาทของตนในกลม โดยไมใหดเฉลยกอน หลงจากปฏบตกจกรรมเสรจแลวจงเปดดเฉลยไดและมการแลกเปลยนกนตรวจตามเกณฑการใหคะแนนทก าหนดไวในแตละกจกรรม 6. ครตองใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน จ านวน 40 ขอกอนเรยนชดกจกรรมท 1 7. การจดกจกรรมการเรยนการสอนใชกระบวนการสบเสาะหาความร แบงออกเปน 5 ขนตอน คอ 1) ขนสรางความสนใจ 2) ขนส ารวจและคนหา 3) ขนอธบายและลงขอสรป 4) ขนขยายความร 5) ขนประเมนผล 8. ชดกจกรรมท 3 เปนการจดการเรยนรใหผเรยนไดเรยนรในเนอหาประจ าหนวย ซงบรณาการทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และสอดแทรกความรเกยวกบโครงงานวทยาศาสตรไปพรอม ๆ กน 9. ขณะทนกเรยนปฏบตกจกรรมครตองคอยดแลและแนะน าการปฏบตงานอยางใกลชด เมอนกเรยนพบปญหาในการเรยนจะไดชวยแกไขปญหาไดทนท 10. เมอนกเรยนปฏบตกจกรรมเสรจเรยบรอยแลวใหนกเรยนเกบสอและวสดอปกรณของ แตละกลมใหเรยบรอย โดยเนนการเกบและดแลรกษาความสะอาดฝกใหเปนระเบยบจนเปนนสย 11. เมอสนสดการเรยนชดกจกรรมท 8 แลวใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน จ านวน 40 ขอ ซงเปนแบบทดสอบคขนานกบแบบทดสอบกอนเรยน 12. แจงผลการเรยนจากการปฏบตกจกรรมทนททตรวจเสรจแลว

ค าชแจงส าหรบนกเรยน

การใชชดกจกรรมนกเรยนควรทราบถงบทบาทของตนเองดงน 1. ศกษาค าชแจงในการใชชดกจกรรมแตละชดอยางละเอยด 2. ศกษาใบความรท 3 เรอง การเคลอนทของสารผานเยอหมเซลล แลวปฏบตกจกรรมตามใบกจกรรม ดงน ตอนท 1 เรอง การแพรของสาร ( 1 ชวโมง) ตอนท 2 เรอง การออสโมซส ( 2 ชวโมง) 3. นกเรยนตองตงใจปฏบตกจกรรมอยางจรงจงไมเลนหรอท าใหลาชา

4. กจกรรมการทดลองตองท าตามขนตอนทกขนตอนดวยความระมดระวงเพราะ อปกรณอาจแตกหรอเสยหายได

5. หลงท ากจกรรมเสรจแลวใหนกเรยนสงผลงานการท ากจกรรมใหครตรวจหรอ แลกเปลยนกนตรวจกอนทจะด าเนนการศกษากจกรรมตอไป ถามอะไรช ารดเสยหายตองแจงใหครทราบทนท 6. เมอท ากจกรรมเสรจทง 8 ชดแลวใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน 40 ขอ เพอประเมนความรหลงเรยน

แผนผงการจดกลมการเรยน

การประเมนผล 1. ประเมนจากการท าแบบทดสอบกอนเรยน - หลงเรยน จ านวน 40 ขอ 2. ประเมนผลจากการท ากจกรรมท 3 ตอนท 1 การแพรของสาร ตามเกณฑการประเมนทก าหนด 3. ประเมนการท ากจกรรมการทดลองตอนท 2 เรอง การออสโมซส ตามเกณฑการประเมนทก าหนด 4. สงเกตความสนใจและความรวมมอในการปฏบตกจกรรมและพฤตกรรมการท างานกลมทกครงทเรยน

โตะคร

กลมท 7

กลมท 1

กลมท 6

กลมท 2

กลมท 3

กลมท 8

กลมท 5 กลมท 4

ชดกจกรรมท 3 เรองยอยท 3 การเคลอนทของสารผานเยอหมเซลล

ใชประกอบแผนการจดการเรยนรท 5 – 6 (เวลา 3 ชวโมง)

ค าชแจง 1. ใหนกเรยนท ากจกรรมท 3 ตอนท 1 เรอง การแพรของสาร สรปผลการศกษาและตอบค าถาม 2. ใหนกเรยนท ากจกรรมท 3 ตอนท 2 เรอง การออสโมซส สรปผลการศกษาและตอบค าถาม

3. ศกษาใบความรท 3 เรอง การเคลอนทของสารผานเยอหมเซลลแลวรวมกนอภปราย และเสนอชอโครงงานวทยาศาสตร ทเกยวของกบการแพรและ การออสโมซสได 4. ตรวจค าตอบจากแนวการตอบ

ภาพท 3.1 แบบจ าลองการออสโมซส

(ทมาของภาพ ปรบปรงจาก : http://pirun.ku.ac.th/~g4686042/test/osmo.htm)

ใบความรท 3

เรอง การเคลอนทของสารผานเยอหมเซลล

จดประสงคการเรยนร เมอนกเรยนไดเรยนรเรอง การเคลอนทของสารผานเยอหมเซลล แลวสามารถ 1. ทดลองและอธบายกระบวนการของสารผานเขาออกเซลล โดยการแพรได 2. ทดลองและอธบายกระบวนการของสารผานเขาออกเซลล โดยการออสโมซสได 3. อธบายปจจยทมผลตอการแพรและการออสโมซสได 4. ยกตวอยางการแพรและการออสโมซสในชวตประจ าวนได 5. บอกชอโครงงานวทยาศาสตรทเกยวของกบการใชหลกการแพรและการออสโมซสได

1. การแพรของสาร

สงมชวตทกชนดตองการน า แรธาต และอาหารในการด ารงชวต และมการก าจดของเสยตาง ๆ ออกสภายนอก ซงสารเหลานจะตองผานเขาออกเยอหมเซลล สารทผานเขาออกเยอหมเซลล เกดทงในการแพรและการออสโมซส

การแพร หมายถง การเคลอนทหรอการกระจายของโมเลกลของสาร จากบรเวณทมความเขมขนของสารมากไปยงบรเวณทมความเขมขนของสารนอย โดยอาจผานเยอเลอกผานหรอไมผานกได จนกระทง 2 บรเวณมความเขมขนเทากน การแพรเกดไดกบสารทกสถานะ ทงของแขง ของเหลวและแกส แตสถานะแกสจะแพรไดเรวกวา เชน การแพรของสผสมอาหารในน า หรอการแพรของน าหอมในอากาศ การแพรของน าและเกลอแรจากดนสรากพช

ภาพท 3.2 แบบจ าลองการแพรของสผสมอาหารในน า (ทมาของภาพ ปรบปรงจาก : http://server.thaigoodview.com)

1.1 ปจจยทมผลตอการแพร ปจจยทมผลตอการแพรของสาร

1) ความเขมขนของสาร ถาความเขมขนระหวาสองบรเวณแตกตางกนมาก การแพรจะเกดขนไดรวดเรว โดยสารจะแพรจากบรเวณทมความเขมขนสงไปยงบรเวณทมความเขมขนต า 2) อณหภม ถาอณหภมสง การแพรของสารจะเปนไปอยางรวดเรว เพราะโมเลกลของสารมพลงงานจลนสง

3) ขนาดของอนภาคของสาร ถาสารมขนาดอนภาคเลกการแพรจะเกดขนไดรวดเรว 4) ความสามารถในการละลายของสาร ถาสารมความสามารถในการละลายไดดจะม

อตราการแพรสง 5) ความดน การเพมความดนท าใหการแพรเกดเรวขน 6) ตวกลาง ในตวกลางทมความหนดสง โมเลกลของสารทแพรจะถกดดซบ ท าให

อตราการแพรเกดไดชา รวมทงถาในตวกลางนนมอนภาคอนเจอปนกจะท าใหอตราการแพรชาลง

1.2 การแพรในพช เซลลพชตองใชแกสออกซเจนในกระบวนการหายใจ แกสออกซเจนทแทรกอยตามชองวางระหวางเมดดนจะแพรเขาสเซลลของพชทบรเวณขนราก แลวเกดการแพรไปยงเซลลขางเคยงทมปรมาณแกสออกซเจนนอยกวา ทงนเซลลจะใชแกสออกซเจนในกระบวนการทางเคมของเซลลเพอสลายอาหารใหเปนพลงงาน จะไดแกสคารบอนไดออกไซด ออกมาจากเซลล แกสคารบอนไดออกไซดทปลอยออกมา จะแพรในทศทางตรงขามกบการแพรออกซจน ซงจะถกปลอยออกจากพช โดยการแพรออกทางปากใบ

ภาพท 3.3 การแพรของออกซเจนเขาสรากพช (ทมาของภาพ : ถนดศรบญเรองและคณะ.ม.ป.ป.:39)

ในทางกลบกน เซลลพชใชแกสคารบอนไดออกไซด เปนสารเรมตนในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง ซงเปนกระบวนการสรางอาหารของพช โดยภายในเซลลพชมความเขมขนของแกสคารบอนไดออกไซดต ากวานอกเซลล ดงนนแกสคารบอนไดออกไซดทอยนอกเซลล จงสามารถแพรผานเขาสเซลลพชบรเวณปากใบได เมอเสรจสนกระบวนการสงเคราะหดวยแสงแลวจะไดน าตาลกลโคสและแกสออกซเจนเปนผลตภณฑท าใหภายในเซลลมปรมาณแกสออกซเจนมากกวาในบรรยากาศ จงท าใหแกสออกซเจนออกมานอกเซลลทางปากใบได

ภาพท 3.4 การแพรของออกซเจนเขาสรากพช (ทมาของภาพ : ถนดศรบญเรองและคณะ. ม.ป.ป. : 70)

1.3 การแพรในชวตประจ าวน ในชวตประจ าวนจะพบการแพรของสารเกดขน ดงน

1) ของแขงแพรเขาไปในของเหลว เชน น าตาลในน า เกลอในน า 2) ของแขงแพรเขาไปในแกส เชน ลกเหมน การบร 3) ของเหลวแพรเขาไปในแกส เชน การฟงกระจายของน าหอม 4) แกสแพรเขาไปในแกส เชน แกสคารบอนไดออกไซดในแกสออกซเจน (ทมา ปรบปรงจาก : ถนด ศรบญเรองและคณะ. ม.ป.ป. วทยาศาสตร ม. 1. อกษรเจรญทศน : กรงเทพฯ)

อยาลมวา.. การแพร เปนการเคลอนทของสาร จากบรเวณทมความเขมขน

ของสารมากไปสบรเวณทม

ความเขมขนของสารนอย นะครบ

2. การออสโมซส

น าในดนเคลอนทเขาสเยอหมเซลลบรเวณรากพชโดยวธการออสโมซส เนองจากน าในดน มมากกวาในเซลลขนราก น าจะถกล าเลยงจากเซลลขนรากไปตามทอล าเลยงน าเขาสล าตนพช

ภาพท 3.5 การออสโมซสของน าเขาสรากพช (ทมาของภาพ : ถนดศรบญเรองและคณะ. ม.ป.ป. : 42)

การออสโมซส (Osmosis) หมายถง การเคลอนทของโมเลกลของน าจากบรเวณทมความเขมขนของน ามาก ไปยงบรเวณทมความเขมขนของน านอย โดยผานเยอบาง ๆ ทท าหนาทเปนเยอเลอกผาน (Semi permeable membrane) เชน เยอหมเซลล เยอหมนวเคลยส เยอชนในของเปลอกไข กระดาษเซลโลเฟน ท าหนาทเปนเยอเลอกผาน

ภาพท 3.6 การแพรโมเลกลของน าผานเยอเลอกผานโดยการออสโมซส (ทมาของภาพ : ถนดศรบญเรองและคณะ. ม.ป.ป. : 43)

2.1 ปจจยทมผลตอการดดน าของราก การดดน าของรากพช มปจจยทเกยวของดงน 1) ปรมาณน าในดน ดนทมประมาณของน ามากจะท าใหสารละลายพวกแรธาตทมอยในดนมความเขมขนต ากวาความเขมขนของสารละลายในเซลลราก อตราการดดน าของรากจะสงขน บรเวณทมน าขงเปนเวลานาน รากพชจะไมไดรบออกซเจน อาจท าใหพชตายได 2) ความเขมขนของสารละลายในดน ในดนทมแรธาตปรมาณมาก จะท าใหความเขมขนของสารละลายในดนสงกวาความเขมเขนของสารละลายในรากพช น าในเซลลรากจะแพรออกจากรากไปสดน เมอเกดตอเนองเปนเวลานานพชจะเหยวและตายได 3) อณหภมของดน อณหภมทเหมาะสมตอการดดน าของพชยระหวาง 20 – 30 องศาเซลเซยส ถาอณหภมสงเกนไป ปากใบจะปดเพอลดการคายน า ท าใหการดดน าลดลงไป เพราะ การคายน าจะท าใหเกดแรงดงน าจากรากขนสยอดพชเพอทดแทนน าทคายน าออกไป 4) การถายเทอากาศในดน ในดนทมอากาศถายเทไดด จะท าใหพชไดรบออกซเจนเพยงพอตอความตองการในกระบวนการตาง ๆ ของพช และการดดน าของรากจะเกดในอตราสงดวย ดงนนการพรวนดนใหแกพชจงมความจ าเปนเพราะชวยใหอากาศในดนเกดการถายเทไดด

ภาพท 3.7 การแพรโมเลกลของน าผานเยอเลอกผานโดยการออสโมซส (ทมาของภาพ : ประดบ นาคแกวและดาวลย เสรมบญสข. 2551 : 45)

2.2 การออสโมซสในชวตประจ าวน ในชวตประจ าวนเกยวของกบการออสโมซสมากมาย เชน การท าไขเคม การดอง

การแชอม การแชผกในน าเพอปองกนไมใหผกเหยว การปลกพชตาง ๆ ซงพชตองการน าเพอใชในการเจรญเตบโต เปนตน

ภาพท 3.8 การออสโมซสของน าเขาไปในไขผานเยอบาง ๆ ของไข (ทมาของภาพ : ประดบ นาคแกวและดาวลย เสรมบญสข. 2551 : 45)

(ทมา ปรบปรงจาก : ศรลกษณ ผลวฒนะและคณะ. (2545). วทยาศาสตร ชวงชนท 3 (ม. 1 – 3). นยมวทยา : กรงเทพฯ)

กจกรรมท 3

จดประสงคการเรยนร เมอนกเรยนไดเรยนรเรอง การเคลอนทของสารผานเยอหมเซลล แลวสามารถ 1. ทดลองและอธบายกระบวนการของสารผานเขาออกเซลล โดยการแพรได 2. ทดลองและอธบายกระบวนการของสารผานเขาออกเซลล โดยการออสโมซสได 3. อธบายปจจยทมผลตอการแพรและการออสโมซสได 4. ยกตวอยางการแพรและการออสโมซสในชวตประจ าวนได 5. บอกชอโครงงานวทยาศาสตรทเกยวของกบการใชหลกการแพรและการออสโมซสได ค าชแจง

1. ใหนกเรยนแบงกลมออกเปน 8 กลม ๆ ละ 5 คน โดยคละเพศและความสามารถ 2. นกเรยนแตละกลมสงตวแทนรบอปกรณการทดลองและชดกจกรรมท 3 แลว ท ากจกรรมท 3 ตอนท 1 และตอนท 2 แลวตอบค าถามทายกจกรรม ตอนท 1 เรอง การแพรของสาร

1. ก าหนดปญหา ................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................. 2. ตงสมมตฐาน ................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 3. ตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคม ของการศกษาเรองนคออะไร............................................................................................................................................................. 4. อปกรณ 1) น าเยน 30 ลกบาศกเซนตเมตรตอกลม 2) เกลดดางทบทม 2 – 3 เกลดตอกลม 3) บกเกอรขนาด 100 ลกบาศกเซนตเมตร 3 ใบ ตอกลม 4) น าอน 30 ลกบาศกเซนตเมตร ตอกลม 5) ชดตะเกยงแอลกอฮอล 1 ชดตอกลม 6) กระดาษขาว 1 แผนตอกลม

5. วธศกษาทดลอง ใหนกเรยนแตละกลมศกษาการแพรของสารโดยปฏบตกจกรรมตามขนตอน ดงน 1) ตวงน าเยน 30 ลกบาศกเซนตเมตร ลงไปในบกเกอร ขนาดกลาง 100 ลกบาศกเซนตเมตร 2) หยอนเกลดดางทบทมหรอโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต (KMnO4) จ านวน 2 - 3 เกลดลงไปในน าเยน สงเกตการเปลยนแปลง 3) ตงทงไว 5 นาท สงเกตการเปลยนแปลงและบนทกผล 4) เตรยมน ารอนและน าเยน จ านวน 30 ลกบาศกเซนตเมตร หยอนเกลดดางทบทมลงไป 2-3 เกลด ลงไปในน าแตละชนด เปรยบเทยบผลการเคลอนทของสารแลวบนทกผล

ภาพท 3.9 ภาพการทดลองการแพรของดางทบทมในน ารอนและน าเยน (ทมาของภาพ ปรบปรงจาก : ศรลกษณ ผลวฒนะและคณะ. 2545 : 19)

6. ตารางบนทกผลการทดลอง

การทดลอง การเปลยนแปลงทเกดขน 1. หยอนเกลดดางทบทมลงในน าเยน

2. เมอตงทงไว 5 นาท

3. หยอนเกลดดางทบทมลงในน ารอน

7. ค าถามทายการทดลอง 1) เมอหยอนเกลดดางทบทมลงในน าเยน สของน าจะเรมเปลยนแปลงอยางไร ............................................................................................................................................................. 2) หลงจากหยอนเกลดดางทบทมลงในน าเยนแลว 5 นาท การเปลยนแปลงทสงเกตเหน คอ............................................................................................................................................................. 3) เมอหยอนเกลดดางทบทมลงในน ารอนและน าเยนมการเปลยนแปลงแตกตางกนหรอไม อยางไร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 4) การเคลอนทของเกลดดางทบทมจากบรเวณทมความเขมขนสงไปหาบรเวณทมความเขมขนต าเรยกวา............................................................................................................................................. 5) การแพรของสารจะเกดขนเรวหรอชา ขนอยกบปจจยใดบาง ............................................................................................................................................................. 6) จงยกตวอยางการแพรในชวตประจ าวน .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 8. สรปผลการศกษา ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

ตอนท 2 เรอง การออสโมซส

1. ก าหนดปญหา ................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................. 2. ตงสมมตฐาน ................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 3. ตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคม ของการศกษาเรองนคออะไร............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 4. อปกรณ 1) น าปรมาตร 100 ลกบาศกเซนตเมตรตอกลม 2) น าตาลทรายความเขมขน 40% โดยมมวลตอปรมาตร 30 ลกบาศกเซนตเมตร (เตรยมโดย ชงน าตาล 40 กรม ละลายน า 100 ลกบาศกเซนตเมตร) 3) บกเกอร จ านวน 2 ใบ ตอกลม 4) หลอดแกวปลายเปดขนาดเสนผานศนยกลาง 0.5 เซนตเมตร จ านวน 1 อนตอกลม 5) กระดาษเซลโลเฟน ขนาด 15 X 15 เซนตเมตร จ านวน 1 แผนตอกลม 6) ขาตงพรอมทหนบ จ านวน 1 ชด ตอกลม 7) ยางรด จ านวน 1 เสน

5. วธศกษาทดลอง ใหนกเรยนแตละกลมศกษาการออสโมซส โดยปฏบตกจกรรมตามขนตอน ดงน 1) น าแผนกระดาษเซลโลเฟนชบน าใหเปยก ท าเปนถงแลวใสลงในบกเกอร รนสารละลายน าตาลทรายความเขมขนลงไป 30 ลกบาศกเซนตเมตร

2) จมหลอดแกวใสลงในถงกระดาษเซลโลเฟนลก 3 เซนตเมตร ใชยางยดมดใหแนน ระวงอยางใหมฟองอากาศในถง

3) น าถงทมดแลวในขอ 2 จมลงในบกเกอรทมน าบรรจอย โดยใหรอยยางรดอยสงกวาระดบน าใน บกเกอร ดงรป ท าเครองหมายแสดงระดบน า ตงทงไว 5 นาท สงเกตระดบของเหลวในหลอดแกว แลวบนทกผล

4) รนน าหมกสแดงลงในบกเกอรอกใบหนง น าถงกระดาษเซลโลเฟนในขอ 4 จมลงไป ตงทงไวอก 5 นาท สงเกตสของสารละลายแลว บนทก ผลการศกษา

ภาพท 3.10 ภาพขนตอนการทดลองการออสโมซส (ทมาของภาพ : ประดบ นาคแกวและดาวลย เสรมบญสข. 2551 : 47)

ของเหลวทใชแชถงสารละลายน าตาลทราย การเปลยนแปลงทเกดขน 1. แชในน า

2. แชในน าหมกสแดง

7. ค าถามทายการทดลอง 1) เมอแชถงกระดาษโซลโลเฟนทมสารละลายน าตาลเขมขนลงในน าและน าหมกสแดง ระดบน าในหลอดแกวมการเปลยนแปลงอยางไร ............................................................................................................................................................ 2) การทระดบน าในหลอดแกวมการเปลยนแปลงเนองจาก ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

3) เมอเปรยบเทยบความเขมขนของน าระหวางภายในถงกบภายนอกถงกระดาษเซลโลเฟน บรเวณใดจะมความเขมขนของน ามากกวา ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 4) น าและน าหมกสแดงมการเคลอนทเขาหรอออกจากถงกระดาษเซลโลเฟนอยางไร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 5) การเคลอนทของน าผานเยอกระดาษเซลโลเฟนจากบรเวณทมความเขมขนของน ามากไปสบรเวณทมความเขมขนของน านอย เรยกวา................................................................................ 6) ถาตองการใหระดบน าในหลอดแกวสงขนอยางรวดเรว นกเรยนคดวาควรท าอยางไร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 7) ถาเปลยนน าสแดงใหอยในถงกระดาษเซลโลเฟนแทน โดยใหสารลายน าตาลเขมขนอยขางนอกถง ระดบน าในหลอดแกวจะเปนอยางไร เหตใดจงเปนเชนนน ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 8) ถาแชถงสารละลายนในสารละลายน าตาลเหมอนกน นกเรยนคดวาระดบน าในหลอดแกวจะเปนอยางไร เหตใดจงเปนเชนนน ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 9) ปจจยใดบางทมผลตอการดดน าของรากพช ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 10) จงยกตวอยางการออสโมซสในชวตประจ าวน ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

8. สรปผลการศกษา ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 9. ถานกเรยนจะท าโครงงานวทยาศาสตร ทน าหลกการแพรของสารและการออสโมซส นกเรยนจะศกษาเกยวกบเรองใดไดบาง ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

การใสปยใหแกพช อยาใสมากเกนไปนะครบ เมอใสปยแลวใหรดน าตามใหมาก ๆ นะครบ ไมเชนนนรากพชจะเกดการออสโมซสน า

ออกจากล าตนสดน ท าใหพชเหยว และตายไดนะครบ

แนวการตอบกจกรรมท 3

1. ก าหนดปญหา อณหภมของน ามผลตอการเคลอนทของเกลดดางทบทมหรอไม 2. ตงสมมตฐาน เกลดดางทบทมมการเคลอนทในน ารอนไดเรวกวาในน าเยน 3. ตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคม ของการศกษาเรองนคออะไร ตวแปรตน คอ น ารอนและน าเยน ตวแปรตาม คอ ลกษณะการเคลอนทของเกลดดางทบทมในน าทงสองชนด ตวแปรควบคม คอ ปรมาณของดางทบทม , ปรมาตรของน า , ขนาดของบกเกอร

4. อปกรณ 1) น าเยน 30 ลกบาศกเซนตเมตรตอกลม 2) เกลดดางทบทม 2 – 3 เกลดตอกลม 3) บกเกอรขนาด 100 ลกบาศกเซนตเมตร 3 ใบ ตอกลม 4) น าอน 30 ลกบาศกเซนตเมตร ตอกลม 5) ชดตะเกยงแอลกอฮอล ชดตอกลม 6) กระดาษขาว 1 แผนตอกลม 5. วธศกษาทดลอง ใหนกเรยนแตละกลมศกษาการแพรของสารโดยปฏบตกจกรรมตามขนตอน ดงน 1) ตวงน าเยน 30 ลกบาศกเซนตเมตร ลงไปในบกเกอร ขนาดกลาง 100 ลกบาศกเซนตเมตร 2) หยอนเกลดดางทบทมหรอโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต (KMnO4) จ านวน 2 - 3 เกลดลงไปในน าเยน สงเกตการเปลยนแปลง 3) ตงทงไว 5 นาท สงเกตการเปลยนแปลงและบนทกผล 4) เตรยมน ารอนและน าเยน จ านวน 30 ลกบาศกเซนตเมตร หยอนเกลดดางทบทมลงไป 2-3 เกลด ลงไปในน าแตละชนด เปรยบเทยบผลการเคลอนทของสารแลวบนทกผล

ภาพท 30 ภาพการทดลองการแพรของดางทบทมในน ารอนและน าเยน (ทมาภาพ ปรบปรงจาก : ศรลกษณ ผลวฒนะและคณะ. (2545). : 19)

การทดลอง การเปลยนแปลงทเกดขน 1. หยอนเกลดดางทบทมลงในน าเยน เกลดดางทบทมจะมการเคลอนทชา ๆ จากบรเวณทม

ความเขมขนสงไปสบรเวณทมความเขมขนต า 2. เมอตงทงไว 5 นาท สารละลายจะเปนสมวงทงหมด

3. หยอนเกลดดางทบทมลงในน ารอน เกลดดางทบทมจะมการเคลอนทอยางรวดเรวจากบรเวณทมความเขมขนสงไปสบรเวณทมความเขมขนต า

7. ค าถามทายการทดลอง 1) เมอหยอนเกลดดางทบทมลงในน าเยน สของน าจะเรมเปลยนแปลงอยางไร เกลดดางทบทมจะมการเคลอนทชา ๆ จากบรเวณทมความเขมขนสงไปสบรเวณทม ความเขมขนต า 2) หลงจากหยอนเกลดดางทบทมลงในน าเยนแลว 5 นาท การเปลยนแปลงทสงเกตเหน คอ สารละลายจะเปนสมวงทงหมด 3) เมอหยอนเกลดดางทบทมลงในน ารอนและน าเยนมการเปลยนแปลงแตกตางกนหรอไม อยางไร ในน ารอนเกลดดางทบทมจะมการเคลอนทอยางรวดเรว สารละลายจะเปนสมวงไดเรวกวาในน าเยน 4) การเคลอนทของเกลดดางทบทมจากบรเวณทมความเขมสงไปหาบรเวณทมความเขมขนต าเรยกวา การแพรของสาร 5) การแพรของสารจะเกดขนเรวหรอชา ขนอยกบปจจยใดบาง อณหภมของสาร ขนาดอนภาคของสาร ความเขมขนของสาร ความสามารถในการละลายของสาร 6) จงยกตวอยางการแพรในชวตประจ าวน สารละลายจะเปนสมวงทงหมด 8. สรปผลการศกษา การแพรเปนการเคลอนทของสารจากบรเวณทมความเขมขนสงไปหาบรเวณทมความเขมขนต าซงการทพชสามารถรบธาตอาหารทางรากไดนนเกดจากกระบวนการแพร การแพรจเกดขนชาหรอเรวขนอยกบอณหภมของสาร ขนาดอนภาคของสาร ความเขมขนของสาร และความสามารถในการละลายของสาร

1. ก าหนดปญหา ถาน าสแดงทอยขางนอกถงสามารถเคลอนทเขาไปในถงกระดาษเซลโลเฟนทมสารละลายน าตาลเขมขนอยไดแลว ดงนนจะท าใหปรมาตรของน าในหลอดแกวสงขน 2. ตงสมมตฐาน ถาน าและน าสแดงทอยขางนอกถงสามารถเคลอนทเขาไปในถงกระดาษเซลโลเฟนทมสารละลายน าตาลเขมขนอยไดแลว ดงนนจะท าใหปรมาตรของน าในหลอดแกวสงขนและมสแดง 3. ตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคม ของการศกษาเรองนคออะไร ตวแปรตน คอ สารละลายน าตาลเขมขนในถงกระดาษเซลโลเฟน และปรมาตรของน าและ น าสแดงทอยนอกถงกระดาษเซลโลเฟน ตวแปรตาม คอ การเคลอนทของน าและน าสแดงทอยนอกถงผานกระดาษเซลโลเฟน ตวแปรควบคม คอ ปรมาตรของสารละลายน าตาลทราย เขมขน 40 %, ขนาดของกระดาษ เซลโลเฟน, ระยะเวลาการทดลอง, 4. อปกรณ 1) น าปรมาตร 100 ลกบาศกเซนตเมตรตอกลม 2) น าตาลทรายความเขมขน 40% โดยมมวลตอปรมาตร 30 ลกบาศกเซนตเมตร (เตรยมโดย ชงน าตาล 40 กรม ละลายน า 100 ลกบาศกเซนตเมตร) 3) บกเกอร จ านวน 2 ใบ ตอกลม 4) หลอดแกวปลายเปดขนาดเสนผานศนยกลาง 0.5 เซนตเมตร จ านวน 1 อนตอกลม 5) กระดาษเซลโลเฟน ขนาด 15 X 15 เซนตเมตร จ านวน 1 แผนตอกลม 6) ขาตงพรอมทหนบ จ านวน 1 ชด ตอกลม 7) ยางรด จ านวน 1 เสน

ภาพท 32 ภาพขนตอนการทดลองการออสโมซส (ทมาภาพ : ประดบ นาคแกวและดาวลย เสรมบญสข. (2551). : 47)

ของเหลวทใชแชถงสารละลายน าตาลทราย การเปลยนแปลงทเกดขน 1. แชในน า ของเหลวทอยในหลอดแกวสงขนจากเดม

2. แชในน าหมกสแดง ของเหลวในหลอดแกวสงขนและมสแดง

7. ค าถามทายการทดลอง 1) เมอแชถงกระดาษโซลโลเฟนทมสารละลายน าตาลเขมขนลงในน าและในน าหมกสแดง ระดบน าในหลอดแกวมการเปลยนแปลงอยางไร ระดบน าในหลอดแกวสงขนกวาเดมและเมอแชในน าหมกสแดงน าในหลอดแกวสงขนและ มแดง 2) การทระดบน าในหลอดแกวมการเปลยนแปลงเนองจาก น าและน าหมกสแดงสามารถเคลอนทผานกระดาษเซลโลเฟนเขาไปขางในถงได 3) เมอเปรยบเทยบความเขมขนของน าระหวางภายในถงกบภายนอกถงกระดาษเซลโลเฟน บรเวณใดจะมความเขมขนของน ามากกวา บรเวณขางนอกถงกระดาษเซลโลเฟนมความเขมขนของน าสงกวา 4) น าและน าหมกสแดงมการเคลอนทเขาหรอออกจากถงกระดาษเซลโลเฟน น าและน าหมกสแดงมการเคลอนทเขาไปในถงกระดาษเซลโลเฟน 5) การเคลอนทของน าผานเยอกระดาษเซลโลเฟนจากบรเวณทมความเขมขนของน ามากไปสบรเวณทมความเขมขนของน านอย เรยกวา การออสโมซส 6) ถาตองการใหระดบน าในหลอดแกวสงขนอยางรวดเรว นกเรยนคดวาควรท าอยางไร เพมความเขมขนของสารละลายน าตาลใหมความเขมขนสงขน 7) ถาเปลยนน าสแดงใหอยในถงกระดาษเซลโลเฟนแทน โดยใหสารลายน าตาลเขมขนอยขางนอกถง ระดบน าในหลอดแกวจะเปนอยางไร เหตใดจงเปนเชนนน ระดบน าในหลอดแกวจะลดลง เพราะน าในถงกระดาษเซลโลเฟนเคลอนทออกมานอกถง 8) ถาแชถงสารละลายนในสารละลายน าตาลเหมอนกน นกเรยนคดวาระดบน าในหลอดแกวจะเปนอยางไร เหตใดจงเปนเชนนน ระดบน าในหลอดแกวจะไมเปลยนแปลง เพราะความเขมขนของน าเทากน 9) ปจจยใดบางทมผลตอการดดน าของรากพช ปจจยทมผลตอการดดน าของรากพชไดแก ปรมาณน าในดน ความเขมขนของสารละลายในดน อณหภมของดน และการถายเทอากาศในดน 10) จงยกตวอยางการออสโมซสในชวตประจ าวน ตวอยางการออสโมซสในชวตประจ าวน เชน การแชผกในน าเพอปองกนผกเหยว การดองหวาน ดองเคม การแชอมผลไม การท าไขเคม การใชโอเอซสปกแจกนดอกไมสด

8. สรปผลการศกษา การออสโมซสเปนการเคลอนทของน าผานเยอเลอกผาน โดยแพรจากบรเวณทม ความเขมขนของน ามากไปหาบรเวณทมความเขมขนของน านอย ซงการแพรของน าในรากพช เกดจากน าในดนออสโมซสเขาสรากพชได เนองจากปรมาณของน าดนสงกวาในล าตนพช 9. ถานกเรยนจะท าโครงงานวทยาศาสตร ทน าหลกการแพรของสารและการออสโมซส นกเรยนจะศกษาเกยวกบเรองใดไดบาง 1) เรอง สารสมชะลอความเหยวของผก 2) โอเอซสจากกาบมะพราว 3) การท าไขเคมสมนไพร 4) การศกษาการฟอกสไหมจากดางเปลอกนน

เกณฑการใหคะแนนกจกรรมท 3

ขอ รายการประเมน ระดบคะแนน ตอนท 1 (13 คะแนน)

1 -3 ตอบไดถกตองตรงประเดนมากไมมสวนผด 1 ตอบไมถกตอง หรอไมตอบ 0

4-5 ไดท าการทดลองตามขนตอนและมการบนทกผลการทดลองครบทกสวน ไมมสวนใดผด หรอผดไมเกน 1 รายการ

ไดท าการทดลองตามขนตอนและมการบนทกผลการทดลองครบทกสวน ไมมสวนใดผด หรอผดไมเกน 2 รายการ

ไมไดท าการทดลองตามขนตอนและไมมการบนทกผลการทดลองหรอบนทกผลการทดลองไมครบสวน ผดมากกวา 2 รายการ

7 (1- 6)

ตอบไดถกตองตรงประเดนมากไมมสวนผด 1 ตอบไมถกตอง หรอไมตอบ 0

8 สรปผลการศกษาไดถกตองตรงตามผลการทดลอง 1 ไมไดสรปผลการศกษาหรอสรปแตไมถกตอง 0

1 - 3 ตอบไดถกตองตรงประเดนมากไมมสวนผด 1 ตอบไมถกตอง หรอไมตอบ 0

7 (1- 10)

9 บอกชอโครงงานทสอดคลองกบการใชหลกการแพรและการออสโมซสได 1- 2 ชอ

บอกชอโครงงานทสอดคลองกบการใชหลกการแพรและการออสโมซสไมได หรอบอกไมสอดคลอง

รวมตอนท 1 และ 2 (13+17) = 30 คะแนน สรปผลการประเมน

ดมาก (26 – 30 คะแนน) ด (21 –25 คะแนน) ปานกลาง ( 16 – 20 คะแนน) ผาน ( 11 – 15 คะแนน) ตองปรบปรง (ต ากวา 11 คะแนน) ผประเมน ............................................ (............................................)

บรรณานกรม กนก จนทรขจร และคณะ. (2533). วทยาศาสตร ม.1. พมพครงท 5. นนทบร : ไทยรวมเกลา. กระทรวงศกษาธการ. (2544). เอกสารประกอบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 คมอการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร. กรงเทพฯ : องคการรบสง สนคาและพสดภณฑ. . (2545). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 . พมพครงท 3. กรงเทพฯ :

ครสภาลาดพราว. กฤษณย ปตรตน. (2548). ผลการใชชดฝกเพอสงเสรมความสามารถในการท าโครงงาน วทยาศาสตรทพฒนามาจากภมปญญาทองถนของนกเรยน ระดบมธยมศกษาตอนปลาย จงหวดแมฮองสอน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวทยาศาสตรศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. กณฑร เพชรทวพรเดช และนตยา บญม. (2548). วทยาศาสตร ม.1. เลม 1. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน. เกรก ทวมกลาง. (2546). แบบฝกปฏบตการท าโครงงาน คมอการจดกจกรรมพฒนาผเรยน ชวงชนท 2 (ประถมศกษาปท 4- 6). : กรงเทพฯ : สถาพรบคส. จกฬพล สวางอารมณ. (2543). ผลการใชชดกจกรรมฝกท าโครงงานวทยาศาสตรทมตอ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 4. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาบรพา. ชาตร เกดธรรม. (2547). เทคนคการสอนแบบโครงงาน. กรงเทพฯ : ชมรมเดก. เตอนใจ ไชยโย. (2545). ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและความสามารถในการท า โครงงานวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการสอนโดยการใชแบบฝกคดหวขอและ วางแผนการท าโครงงานวทยาศาสตร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต

สาขาวทยาศาสตรศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. ถนด ศรบญเรอง. (2549). วทยาศาสตร ม.1 เลม 1. พมพครงท 7. นนทบร : ไทยรวมเกลา. . (2551). วทยาศาสตร ม.1. เลม 1. นนทบร : ไทยรวมเกลา. ถวลย มาศจรสและมณ เรองข า. (2549). แนวการจดกจกรรมการเรยนการสอนโครงงาน. กรงเทพฯ : ดวงกมลสมย.

บญชา แสนทว และคณะ. (2546). วทยาศาสตร เลม 1 ชวงชนท 3 ชน ม.1. กรงเทพฯ : วฒนาพาณช. ประดบ นาคแกว และดาวลย เสรมบญสข. (2551). วทยาศาสตร ม.1. กรงเทพฯ : ส านกพมพแมค . ปนศกด ชมเกษยน และปยาณ สมคด. (2545). วทยาศาสตร 2 ชวงชนท 3 (ม.1-ม.3). นนทบร : ไทยรมเกลา. พเยาว ยนดสข และคณะ. (2546). วทยาศาสตร ม.1. กรงเทพฯ : พฒนาคณภาพวชาการ. พมพนธ เดชะคปต. (2545). พฤตกรรมการสอนวทยาศาสตร. กรงเทพฯ : พฒนาคณภาพวชาการ

(วพ)จ ากด . (2551). การสอนคดดวยโครงงาน. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พมพพนธ เดชะคปต และคณะ. (2548). วทยาศาสตร ม.1. กรงเทพฯ : สถาบนพฒนาคณภาพ วชาการ. . (2550). สดยอดคมอครแผนการจดการเรยนรรายชวโมง. กรงเทพฯ : สถาบนพฒนา คณภาพวชาการ. พระ พนาสภน. (2551). แมค ม.ตน. กรงเทพฯ : ซวแอลการพมพ. โรงเรยนบานกาเกาะระโยง. (2551). แผนปฏบตการประจ าปการศกษา 2551. กลมบรหารงานทวไป. . (2550). หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร (ฉบบปรบปรง ครงท 2). ฝายวชาการ. ลขต ฉตรสกล และคณะ. (2533). วทยาศาสตร เลม 2. กรงเทพฯ : วฒนาพาณช. วมลรตน สนทรโรจน. (2550). นวตกรรมตามแนวคดแบบ Backward Design.กรงเทพฯ : ชางทอง. ศรลกษณ ผลวฒนะ. (2545). วทยาศาสตร ชวงชนท 3 (ม.1-ม.3). กรงเทพฯ : นยมวทยา สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2548). ชวตกบสงแวดลอม

สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต. กรงเทพฯ : ครสภาลาดพราว. สมพงศ จนทรโพธศร. (2549). โครงงานวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา. : กรงเทพฯ : เจาพระยาระบบการพมพ.