ბიოტური ფაქტორები

: პრეზენტატორი ქეთევანნანდოშვილი

მიზანი

• მოსწავლე გაეცნოს ბიოტური ფაქტორების შემადგენელ

, , კომპონენტებს მათ შორის მცენარეებისა და ცხოველების

.ურთიერთობის ფორმებს

გაიხსენე

• ?რა არის კვებითი ჯაჭვი• როგორ არიან დაკავშირებული

?ორგანიზმები კვებით ჯაჭვში• როგორი ორგანიზმები არსებობს

?კვების ტიპის მიხედვით

კვებითი ჯაჭვი

პროდუცენტი( )მწარმოებელი

კონსუმენტი(მომხმარებელ

)ი

რედუცენტი( )დამშლელი

შეადგინეთ კვებითი ჯაჭვი

ბალახიკურდღელი

მელა

ფოთოლიშევარდენი

შაშვი ლოქორა

სწორი ვარიანტი

დააჯგუფე ცხოველები კვების ნირისმიხედვით

ბალახისმჭამელები ხორცისმჭამელები ნაირმჭამელები

, , , , , , , , , , ციყვი მაიმუნი დათვი მგელი კალია ირემი კურდღელი ტურა ღორი ცხენი

, , , , , , , ბაყაყი ნიანგი ჭიამაია ქორი ხმელეთის კუ ლოკოკინა ყვავი კაჭკაჭი

, , , , , , , , სპილო კოალა ობობა კოდალა ვეფხვი ზებრა მელა აქლემი.გველგესლა

სწორი პასუხიბალახისმჭამელები ხორცისმჭამელები ნაირმჭამელები

, , , ციყვი კალია ირემი, , კურდღელი ცხენი

, ხმელეთის კუ, , ლოკოკინა სპილო

, , .კოალა ზებრა აქლემი

, , , მგელი ტურა ნიანგი, , , ჭიამაია ქორი ობობა

, , კოდალა ვეფხვი,მელა

.გველგესლა

, , , მაიმუნი დათვი ღორი, , .ბაყაყი ყვავი კაჭკაჭი

ბიოტური ურთიერთობის ფორმები

სიმბიოზი მტაცებლობა პარაზიტიზმი

ნეიტრალიზმიკონკურენცია

სიმბიოზი ორი ორგანიზმის

,,გვერდიგვერდ მშვიდ” ობიანი

. თანაცხოვრებაა ეს ორგანიზმები

ერთმანეთს ზიანს არ. აყენებენ სიმბიოზის

-დროს ორივე ან ერთ ერთი ორგანიზმი მაინც .იღებს სარგებელს

ორმხრივსასარგებლო

სიმბიოზი

ორმხრივსასარგებლო

ცხოველისთვისსასარგებლო

თევზი ჯამბაზისთვის სასარგებლო თევზილოცმანისთვის სასარგებლო

უპასუხეთ შეკითხვას

1. პატარა ჩიტი მარტორქის მუდმივი. თანამგზავრია რატომ გამოიყურება

?მარტორქა ასე მშვიდად

მტაცებლობა ორგანიზმებს

შორის ისეთი, ურთიერთობაა

-როდესაც ერთ , ერთი უტევს კლავს

და საკვებად -იყენებს მეორეს

.მსხვერპლს

მტაცებელი მცენარეები

ვენერას ბუზიჭამია

სარაცენია

დროზერა

პარაზიტიზმი , ისეთი ურთიერთობაა

როდესაც ერთი ორგანიზმი იყენებს

, მეორეს როგორც , საარსებო გარემოდ

ისე საკვებად და ზიანს .აყენებს მას

პარაზიტები

ტილი ექტოპარაზიტი ასკარიდა ენდოპარაზიტი

უპასუხეთ შეკითხვას

1. , ,, “ როგორფიქრობთ აწყობს პარაზიტს ?მასპინძლის სიკვდილი

კონკურენცია

მსგავსიმოთხოვნილებები

ს მქონე ორგანიზმებს

შორის ურთიერთობის

ფორმაა

შიდასახეობრივი კონკურენცია

კონკურენცია

სახეობათაშორის კონკურენცია შიდასახეობრივიკონკურენცია

ნეიტრალიზმი

ერთ ტერიტორიაზე მცხოვრებ სახეობათა

შორის ურთერთობის , ისეთი ფორმაა როცა

არც ერთ სახეობას არა აქვს პირდაპირი

. ზეგავლენა მეორეზე ისინი ერთმანეთისაგან

დამოუკიდებლად. არსებობენ

შველი

ციყვი

I დავალებისპირობა

სავანაში ზოგიერთი ფრინველი კენკავს

ძუძუმწოვრის კანზე მიმაგრებულ

.ტკიპებს

:როგორი ბიოტური დამოკიდებულებაა

1. ?ტკიპასა და ძუძუმწოვარს შორის2. ?ფრინველსა და ტკიპას შორის3. ?ფრინველსა და ძუძუმწოვარს შორის

პასუხები

1. პარაზიტიზმი2. მტაცებლობა3. სიმბიოზი

II დავალება

• , სურათების მიხედვით დაადგინეთ რა ურთიერთობა აქვთ მათზე მოხსენიებულ

.ორგანიზმებს ერთმანეთთან

1 2 3

4 5 6

პასუხები

1. კონკურენცია2. მტაცებლობა3. სიმბიოზი4. ნეიტრალიზმი5. პარაზიტიზმი6. სიმბიოზი

III დავალება

• მიღებული ინფორმაციის საფუძველზე .შეავსეთ სქემა

ეკოსისტემაში კვებითი ურთიერთობების ძირითადიფორმები

IV დავალება

• ნახატის სახით წარმოადგინეთ ჩემს მიერ მოცემული ბიოტური

ურთიერთობის ფორმა.• I - ჯგუფი სიმბიოზი• II - ჯგუფი მტაცებლობა• III - ჯგუფი კონკურენცია• IV - ჯგუფი პარაზიტიზმი• V - ჯგუფი ნეიტრალიზმი

დაწერეთ

• 3 რამ რაც დაგა მახსოვრდათგაკვეთილზე• 2 რამ რაზეც გინდათ მეტიგაიგოთ• 1 .რამ რაც გაუგებარია

საშინაოდავალება

• - წიგნი ბიოტური ურთიერთობები.გვ 98

• - .რვეული გვ 31 6.6 6.7

გმადლობთ!ყურადღებისთვის