1
WANDA KRÓLIKOWSKA, URSZULA WYSOCKAPLAN WYNIKOWY Z HISTORII – LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE KLASA III
na podstawie podręcznika Anny Radziwiłł i Wojciecha Roszkowskiego Historia dla maturzysty. Wiek XX
ZAKRES ROZSZERZONY
Temat Cele Umiejętności Metody pracyi środki dydaktyczne
Czas(h)
1. Baza źródłowa i spory o historię XX wieku.
Ścieżki:edukacja regionalna, edukacja filozoficzna
Po zakończeniu lekcji uczeń:- potrafi wymienić nowe źródła
historyczne, które pojawiają się w XX wieku,
- rozumie problemy związane z nadmiarem dokumentacji źródłowej w XX wieku,
- dostrzega konieczność dokonywania selekcji materiału źródłowego do badania historii XX wieku,
- potrafi korzystać z różnego rodzaju bibliografii, skorowidzów, indeksów, przeglądarek internetowych,
- odróżnia opracowanie od źródła,- jest świadomy trudności badacza
historii XX wieku związanych z manipulacjami historycznymi i propagandą,
- zna nazwiska twórców teorii historycznych XX wieku i charakteryzuje ich koncepcje,
- rozumie istotę sporu: „Czy historia jest nauką?”,
- charakteryzuje różne stanowiska dotyczące pytania: „Czy historyk ma prawo oceniać przeszłość?”
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- odróżniania faktów od opinii i ocen
tych faktów,- krytycznego zestawiania informacji
uzyskiwanych z różnych źródeł,- formułowania własnych sądów i
opinii,- wyszukiwania śladów przeszłości w
najbliższej okolicy oraz w swoim domu rodzinnym,
- korzystania z nowych technologii (komputer, program multimedialny) w procesie uczenia się.
Metody pracy:- wykład,- praca pod kierunkiem nauczyciela z
tekstami źródłowymi i podręcznikiem,- elementy dyskusji.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX, - J. Szymański, Nauki pomocnicze
historii, Warszawa 2002,- Multimedialna Encyklopedia
Powszechna, Fogra 2003.
1
2
2. Przebieg działań zbrojnych w I wojnie światowej.
Ścieżki:edukacja regionalna, edukacja europejska
Po zakończeniu lekcji uczeń:- zna bezpośrednią przyczynę
wybuchu I wojny światowej,- wymienia i pokazuje na mapie
państwa ententy i państwa centralne,- wymienia nowe rodzaje broni
stosowane w tej wojnie,- charakteryzuje wydatki na zbrojenia
poszczególnych państw,- pokazuje na mapie fronty I wojny
światowej i miejsca najważniejszych bitew,
- wyjaśnia genezę i znaczenie pokoju w Brześciu,
- dostrzega wpływ totalnego charakteru wojny na psychikę walczących żołnierzy,
- zna literaturę dotyczącą I wojny światowej,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: ententa, państwa centralne, plan Schlieffena, wojna pozycyjna.
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- odróżniania faktów od opinii i ocen
tych faktów,- krytycznego zestawiania informacji
uzyskiwanych z różnych źródeł,- pracy z mapą ścienną i z atlasem,- pracy z tekstem źródłowym i
materiałem ikonograficznym,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego i
przekonującego wysławiania się.
Metody pracy:- wykład,- praca w grupach z tekstem
źródłowym, materiałem ikonograficznym, podręcznikiem i atlasem.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- N. Davies, Europa, Kraków 2003,- J. Pajewski, I wojna światowa 1914–
1918, Warszawa 1998,- M. Zgórniak, 1914–1918 Studia i
szkice z dziejów I wojny światowej, Kraków 1987,
- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- mapa ścienna – Świat w I wojnie światowej,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000,
- W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych. Cz. III Wiek XX, Warszawa 2004.
1
3. Rewolucje rosyjskie i początek rządów bolszewików.
Po zakończeniu lekcji uczeń:- charakteryzuje różne poglądy
historyków na wydarzenia 1917 roku w Rosji,
- omawia sytuację poszczególnych grup społecznych w Rosji,
- charakteryzuje gospodarkę Rosji przed I wojną światową,
- dostrzega proces upadku autorytetu
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- twórczego rozwiązywania problemów,- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- odróżniania faktów od opinii i ocen
tych faktów,- krytycznego zestawiania informacji
uzyskiwanych z różnych źródeł,
Metody pracy:- wykład,- praca pod kierunkiem nauczyciela z
tekstem źródłowym,- praca w grupach,- analiza SWOT.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
1
3
cara (rola Rasputina),- omawia wpływ sytuacji na froncie na
sytuację wewnętrzną Rosji,- zna okoliczności powstania Rządu
Tymczasowego,- charakteryzuje system dwuwładzy,- omawia rolę Lenina, jego program i
działalność,- wyjaśnia rolę Niemiec w dojściu
bolszewików do władzy,- omawia okoliczności przewrotu
bolszewickiego w listopadzie 1917 roku,
- charakteryzuje sposób sprawowania władzy przez bolszewików na początku ich rządów,
- pokazuje na mapie główne rejony wojny domowej w Rosji,
- próbuje odpowiedzieć na pytanie o źródła sukcesu bolszewików,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: kadeci, eserowcy, bolszewicy, mienszewicy, Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich, „Czeka”, tezy kwietniowe, komunizm wojenny.
- pracy z mapą ścienną i z atlasem,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego i
przekonującego wysławiania się.
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- R. Pipes, Rewolucja rosyjska, Warszawa 1994,
- R. Pipes, Rosja carów, Warszawa 1990,
- K. Szelągowska, Wykłady z historii powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999,
- mapa ścienna – Rosja w XX wieku,- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła
średnia, 1815–1939, Warszawa 2000.
4. Klęska państw centralnych i system wersalsko-waszyngtoński.
Po zakończeniu lekcji uczeń:- pokazuje na mapie sytuacje na
frontach na początku i na jesieni 1918 roku,
- charakteryzuje sytuację gospodarczą i społeczną Niemiec w 1918 roku,
- charakteryzuje scenę polityczną Niemiec, stosunek poszczególnych partii do wojny,
- przedstawia nastroje w społeczeństwie niemieckim po
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- odróżniania faktów od opinii i ocen
tych faktów,- krytycznego zestawiania informacji
uzyskiwanych z różnych źródeł,- pracy z mapą ścienną i z atlasem,- pracy w zespole,- pracy z różnymi typami źródeł.
Metody pracy:- wykład,- praca pod kierunkiem nauczyciela z
tekstem źródłowym i podręcznikiem,- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- N. Davies, Europa, Kraków 2003,- W. Balcerak, Powstanie państw
1
4
11 listopada 1918 roku,- omawia przyczyny, przebieg i skutki
rewolucji w styczniu 1919 roku w Berlinie,
- przedstawia początki i ustrój Republiki Weimarskiej,
- rozumie znaczenie Niemiec dla planów ogólnoświatowej rewolucji,
- omawia sytuację wewnętrzną Austrii po śmierci Franciszka Józefa,
- charakteryzuje genezę i proces rozpadu Austro-Węgier,
- pokazuje na mapie państwa powstałe w wyniku rozpadu monarchii austro-węgierskiej,
- przedstawia sytuację Węgier od czasów Republiki Rad do dyktatury Horthyego,
- wymienia państwa uczestniczące w konferencji paryskiej, zna nazwiska przywódców,
- dostrzega odmienne interesy najważniejszych państw uczestniczących w konferencji,
- omawia i pokazuje na mapie postanowienia traktatu wersalskiego,
- zna postanowienia traktatów zawartych z pozostałymi państwami centralnymi,
- omawia genezę i funkcjonowanie Ligi Narodów,
- zna postanowienia konferencji w Waszyngtonie.
narodowych w Europie środkowo-wschodniej, Warszawa 1974,
- H. Batowski, Rozpad Austro-Węgier 1914–1918, Kraków 1982,
- S. Sierpowski, Narodziny Ligi Narodów. Powstanie, organizacja i zasady działania, Poznań 1984,
- K. Szelągowska, Wykłady z historii powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999,
- mapa ścienna – Europa 1918–1939,- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła
średnia, 1815–1939, Warszawa 2000,- W. Chybowski, Historia. Szkoła
ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych. Cz. III Wiek XX, Warszawa 2004.
5. Kwestia polska w I wojnie światowej.
Ścieżki:
Po zakończeniu lekcji uczeń:- charakteryzuje różne postawy
Polaków w chwili wybuchu I wojny światowej,
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- planowania i organizowania własnej
pracy,
Metody pracy:- wykład,- praca w grupach z tekstem
źródłowym, źródłem ikonograficznym
1
5
edukacja regionalna - omawia działalność zwolenników orientacji proaustriackiej,
- zna rolę i działalność Józefa Piłsudskiego,
- charakteryzuje działalność zwolenników orientacji prorosyjskiej,
- omawia działalność Romana Dmowskiego, Henryka Sienkiewicza, Ignacego Paderewskiego,
- wymienia polskie formacje zbrojne w I wojnie światowej, pokazuje na mapie obszary najważniejszych walk,
- charakteryzuje politykę zaborców wobec Polaków, wymienia i porównuje najważniejsze odezwy do Polaków,
- dostrzega rolę aktu 5 listopada 1916 roku,
- potrafi wyjaśnić znaczenie wydarzeń 1917 roku dla sprawy polskiej,
- omawia stanowisko USA w sprawie polskiej,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: POW, KNP, NKN, Rada Regencyjna, koncepcja trialistyczna, kryzys przysięgowy.
- wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji,
- odróżniania faktów od opinii i ocen tych faktów,
- krytycznego zestawiania informacji uzyskiwanych z różnych źródeł,
- pracy z mapą ścienną i z atlasem,- pracy w zespole,- wymiany i porównywania punktów
widzenia,- budowania własnej opinii i jej
uzasadniania.
i atlasem,- praca indywidualna z podręcznikiem i
atlasem,- analiza SWOT.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- J. Holzer, J. Molenda, Polska w I
wojnie światowej, Warszawa 1963,- J. Molenda, Piłsudczycy a narodowi
demokraci 1908–1918, Warszawa 1980,
- T. Nałęcz, Polska Organizacja Wojskowa 1914–1918, Wrocław–Warszawa–Kraków 1984,
- J. Pajewski, Wokół sprawy polskiej. Paryż – Lozanna – Londyn 1914–1918, Poznań 1970,
- mapa ścienna – I wojna światowa w Europie,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000,
- W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych. Cz. III Wiek XX, Warszawa 2004.
6. Kształtowanie się granic II Rzeczypospolitej.
Ścieżki: edukacja regionalna
Po zakończeniu lekcji uczeń:- omawia genezę i przebieg wojny
polsko-ukraińskiej,- pokazuje na mapie obszary walk,- charakteryzuje przyczyny, przebieg i
skutki powstania wielkopolskiego,- wymienia dowódców i pokazuje na
mapie obszary walk,- omawia konflikt z Czechami o
Zaolzie,
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- odróżniania faktów od opinii i ocen
tych faktów,- krytycznego zestawiania informacji
uzyskiwanych z różnych źródeł,- pracy z mapą ścienną i z atlasem,- pracy w zespole,
Metody pracy:- wykład,- praca pod kierunkiem nauczyciela z
tekstem źródłowym i źródłami ikonograficznymi,
- praca w grupach,- mapa mentalna.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
1
6
- charakteryzuje działalność delegacji polskiej na konferencji paryskiej,
- zna postanowienia traktatu wersalskiego dotyczące Polski,
- pokazuje na mapie obszary plebiscytowe, zna daty i wyniki plebiscytów,
- omawia sytuację na Śląsku, zna przyczyny, przebieg i dowódców powstań śląskich,
- wyjaśnia genezę wojny polsko-bolszewickiej,
- pokazuje na mapie obszary walk,- zna postanowienia traktatu w Rydze,- wyjaśnia istotę konfliktu polsko-
litewskiego o Wilno i Litwę Środkową,
- charakteryzuje stanowisko państw europejskich w sprawie granic Polski,
- omawia stanowiska Dmowskiego i Piłsudskiego w sprawie granicy wschodniej,
- dostrzega i docenia wkład całego społeczeństwa polskiego w walkę o granice,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: orlęta lwowskie, linia Curzona, bunt Żeligowskiego, Litwa Środkowa, cud nad Wisłą.
- wymiany i porównywania punktów widzenia,
- pracy z różnorodnymi źródłami,- budowania własnej opinii i jej
uzasadniania.
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- A. Czubiński, Z. Grot, B. Miśkiewicz, Powstanie wielkopolskie, Poznań 1978,
- A. Garlicki, Drugiej Rzeczypospolitej początki, Wrocław 1996,
- M. Kozłowski, Między Sanem a Zbruczem. Walki o Lwów i Galicję Wschodnią 1918–1919, Kraków 1990,
- G. Łukomski, Walka Rzeczypospolitej o kresy północno-wschodnie 1918–1920. Polityka i działania militarne, Poznań 1994,
- M. Wrzosek, Powstania śląskie 1919–1921. Zarys działań zbrojnych, Warszawa 1971,
- N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków 1992,
- N. Davies, Orzeł biały, czerwona gwiazda, Kraków 1997,
- J. Łojek, Kalendarz historyczny. Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994,
- Atlas historyczny Polski, PPWK, Warszawa–Wrocław 1987,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000,
- W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych. Cz. III Wiek XX, Warszawa 2004,
- mapa ścienna – II Rzeczpospolita.7. Kształtowanie się ustroju
Po zakończeniu lekcji uczeń: W wyniku lekcji uczeń kształci Metody pracy: 1
7
ustroju II Rzeczypospolitej.
Ścieżki:edukacja regionalna
- wymienia ośrodki władzy w Polsce w listopadzie 1918 roku, charakteryzuje ich zaplecze polityczne, pokazuje na mapie obszar przez nie kontrolowany,
- omawia program reform Tymczasowego Rządu Republiki Polskiej w Lublinie,
- charakteryzuje rolę i działalność Józefa Piłsudskiego,
- wyjaśnia znaczenie daty 11 listopada 1918 roku,
- charakteryzuje polską scenę polityczną w latach 1918–1921, wymienia partie, programy i przywódców,
- omawia układ sił politycznych w I Sejmie Ustawodawczym,
- potrafi przeprowadzić analizę treści małej konstytucji i konstytucji marcowej.
umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- odróżniania faktów od opinii i ocen
tych faktów,- krytycznego zestawiania informacji
uzyskiwanych z różnych źródeł,- pracy w zespole,- wykonywania zadań w toku pracy
indywidualnej i we współpracy z innymi podczas pracy zespołowej,
- wymiany i porównywania punktów widzenia,
- pracy z różnorodnymi źródłami.
- wykład,- praca pod kierunkiem nauczyciela z
podręcznikiem,- praca w grupach z tekstem
źródłowym,- praca indywidualna z podręcznikiem.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- A. Ajnenkiel, Polskie konstytucje,
Warszawa 1991,- A. Ajnenkiel, Parlamentaryzm
II Rzeczypospolitej, Warszawa 1975,- J. Holzer, Mozaika polityczna Drugiej
Rzeczypospolitej, Kraków 1964,- W. Roszkowski, Historia Polski
1914–2001, Warszawa 2002,- M. Kallas, Historia ustroju Polski X–
XX w., Warszawa 2002,- N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków
1992,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- kaseta wideo Do niepodległej, Studio Filmowe „Belfer”.
8. Technika, przemiany społeczne i nowe tendencje w kulturze w I połowie XX wieku.
Ścieżki: edukacja filozoficzna, edukacja europejska
Po zakończeniu lekcji uczeń:- dostrzega wpływ I wojny światowej
na zmiany w dziedzinie techniki i kultury,
- wymienia i charakteryzuje poszczególne fazy rozwoju społecznego i kulturowego,
- zna najważniejsze osiągnięcia nauki i techniki I połowy XX wieku,
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- pracy z różnorodnymi źródłami,- krytycznego zestawiania informacji
uzyskiwanych z różnych źródeł,- korzystania z nowych technologii
(komputer, program multimedialny) w procesie uczenia się,
- wyszukiwania i gromadzenia
Metody pracy:- wykład,- praca pod kierunkiem nauczyciela z
podręcznikiem i tekstem źródłowym i źródłem ikonograficznym,
- praca w grupach z tekstem źródłowym i źródłem ikonograficznym.
Środki dydaktyczne:
2
8
dostrzega ich wpływ na życie ludzi,- charakteryzuje genezę społeczeństwa
masowego, dostrzega emancypację kobiet, zmiany stylu życia, rozwój kina, mody, sportu, muzyki,
- zna i charakteryzuje nowe kierunki w sztuce, wymienia twórców, rozpoznaje ich najważniejsze dzieła,
- potrafi rozróżnić style w sztuce,- zna, rozumie i prawidłowo stosuje
terminy i pojęcia: społeczeństwo masowe, futuryzm, ekspresjonizm, kubizm, surrealizm, dadaizm, funkcjonalizm, art déco.
potrzebnych informacji,- pracy w zespole,- wykonywania zadań w toku pracy
indywidualnej i we współpracy z innymi podczas pracy zespołowej,
- wymiany i porównywania punktów widzenia,
- jasnego, poprawnego i przekonującego wypowiadania się.
- podręcznik dla kl. III Historia dla maturzysty. Wiek XX,
- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- K. Szelągowska, Wykłady z historii powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999,
- N. Davies, Europa, Kraków 2003, - Multimedialna Encyklopedia
Powszechna, Fogra 2003,- slajdy, foliogramy, albumy.
9. Rozwój gospodarczy świata w dwudziestoleciu międzywojennym.
Po zakończeniu lekcji uczeń:- charakteryzuje gospodarcze skutki
I wojny światowej,- dostrzega wpływ wojny na
przemiany demograficzne i poziom produkcji przemysłowej,
- potrafi wyjaśnić zmiany w kierunkach handlu międzynarodowego,
- omawia postanowienia traktatu wersalskiego dotyczące gospodarki Niemiec, dostrzega ich skutki dla sytuacji społecznej i politycznej,
- charakteryzuje sytuację gospodarczą lat dwudziestych w Europie i USA,
- omawia przyczyny, objawy i zasięg wielkiego kryzysu,
- omawia sposoby wychodzenia z kryzysu w poszczególnych krajach,
- zna teorię Keynesa,- wyjaśnia związki między polityką a
gospodarką,- charakteryzuje gospodarkę światową
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- planowania i organizowania własnej
pracy,- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- odróżniania faktów od opinii i ocen
tych faktów,- krytycznego zestawiania informacji
uzyskiwanych z różnych źródeł,- pracy z mapą ścienną i z atlasem,- pracy w zespole,- wykonywania zadań w toku pracy
indywidualnej i we współpracy z innymi podczas pracy zespołowej,
- wymiany i porównywania punktów widzenia,
- pracy z różnorodnymi źródłami.
Metody pracy:- wykład,- praca pod kierunkiem nauczyciela z
podręcznikiem i tekstem źródłowym,- praca w grupach z tekstem
źródłowym,- praca indywidualna z atlasem i
podręcznikiem.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- M.A. Jones, Historia USA, Gdańsk 2002,
- R. Cameron, Historia gospodarcza świata, Warszawa 1996,
- W. Morawski, Powszechna historia gospodarcza 1918–1991, Warszawa 1994,
1
9
w drugiej połowie lat 30.,- zna, rozumie i prawidłowo stosuje
terminy i pojęcia: inflacja, hiperinflacja, podaż, popyt, „nożyce cen”, pauperyzacja, interwencjonizm, etatyzm, New Deal.
- mapa ścienna – Świat w okresie międzywojennym,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000,
- W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych. Cz. III Wiek XX, Warszawa 2004.
10. Systemy totalitarne w XX wieku.
Ścieżki: edukacja filozoficzna
Po zakończeniu lekcji uczeń:- przedstawia różne poglądy na temat
genezy systemów totalitarnych w XX wieku,
- wymienia elementy systemu totalitarnego, wskazuje te, które były wspólne dla faszyzmu i komunizmu,
- omawia genezę faszyzmu włoskiego,- charakteryzuje działalność
Mussoliniego i sytuację Włoch w czasie jego rządów,
- wyjaśnia przyczyny słabości Republiki Weimarskiej,
- omawia działalność Hitlera i okoliczności zdobycia przez niego władzy,
- charakteryzuje system nazistowski,- podejmie próbę oceny, dlaczego
Niemcy poparli Hitlera,- omawia sytuację polityczną i
gospodarczą Rosji Radzieckiej w latach 20.,
- wyjaśnia okoliczności zdobycia władzy przez Stalina,
- charakteryzuje sytuację w ZSRR w czasie jego rządów,
- podejmie próbę porównania systemów totalitarnych,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- odróżniania faktów od opinii i ocen
tych faktów,- krytycznego zestawiania informacji
uzyskiwanych z różnych źródeł,- pracy w zespole,- wykonywania zadań w toku pracy
indywidualnej i we współpracy z innymi podczas pracy zespołowej,
- wymiany i porównywania punktów widzenia,
- pracy z różnorodnymi źródłami.
Metody pracy:- wykład,- praca pod kierunkiem nauczyciela z
podręcznikiem i tekstem źródłowym,- praca w grupach z tekstem źródłowym
i źródłem ikonograficznym,- praca indywidualna z atlasem,- mapa mentalna.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- A. Bullock, Hitler i Stalin. Żywoty równoległe, t. 1–2, Warszawa 1994,
- S. Courtois i inni, Czarna księga komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania, Warszawa 1999,
- R. Eatwell, Faszyzm. Historia, Poznań 1999,
- F. Ryszka, Noc i mgła. Niemcy w okresie hitlerowskim Warszawa1997,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000,
- W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń
2
10
terminy i pojęcia: totalitaryzm, faszyzm, nazizm, rasizm, pucz monachijski, „noc długich noży”, „noc kryształowa”, ustawy norymberskie, Komintern, Gułag, czystki, paszportyzacja.
na mapach konturowych. Cz. III Wiek XX, Warszawa 2004.
11. Państwa autorytarne i demokratyczne w Europie, przemiany w Afryce i Azji.
Po zakończeniu lekcji uczeń:- wymienia i pokazuje na mapie
państwa autorytarne i demokratyczne w dwudziestoleciu międzywojennym,
- charakteryzuje cechy systemu autorytarnego,
- potrafi wyjaśnić różnice pomiędzy państwem autorytarnym a totalitarnym,
- omawia dwie koncepcje państwa demokratycznego,
- charakteryzuje główne problemy wewnętrzne państw demokratycznych,
- dostrzega kryzys systemu kolonialnego, wyjaśnia jego genezę,
- omawia proces przemian społecznych, ustrojowych i gospodarczych w Turcji, Persji, Indiach,
- dostrzega rolę Gandhiego w walce o niepodległość Indii,
- omawia konflikt arabsko-żydowski w Palestynie,
- charakteryzuje sytuację wewnętrzną Chin,
- dostrzega wzrost ekspansjonistycznych tendencji w Japonii,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: państwo
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- odróżniania faktów od opinii i ocen
tych faktów,- krytycznego zestawiania informacji
uzyskiwanych z różnych źródeł,- pracy w zespole,- wymiany i porównywania punktów
widzenia,- pracy z różnorodnymi źródłami,- jasnego, poprawnego i
przekonującego wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- praca pod kierunkiem nauczyciela z
podręcznikiem i atlasem,- praca w grupach z tekstem
źródłowym,- praca indywidualna z atlasem.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- T. Nałęcz, Historia XX wieku, Warszawa 2000,
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
- Mały oksfordzki słownik historii świata w XX wieku, Londyn 1992,
- mapa ścienna – Świat w latach 1918–1939,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000,
- W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych. Cz. III Wiek XX, Warszawa 2004.
1
11
autorytarne, demokracja liberalna, demokracja socjalna.
12. Stosunki międzynarodowe w latach 1918–1939.
Ścieżki:edukacja europejska
Po zakończeniu lekcji uczeń:- wyjaśnia, na czym polegała słabość
systemu wersalsko-waszyngtońskiego,
- omawia strukturę i działalność Ligi Narodów,
- pokazuje na mapie państwa należące do Ligi Narodów,
- omawia genezę i znaczenie traktatów w Locarno i Rapallo,
- charakteryzuje inicjatywy pokojowe w dwudziestoleciu międzywojennym,
- omawia politykę zagraniczną Hitlera do września 1939 roku,
- wymienia sojusze zawarte przez Niemcy w latach 30.,
- zajmuje stanowisko w sprawie polityki Anglii i Francji wobec Niemiec,
- omawia genezę, przebieg i znaczenie wojny domowej w Hiszpanii,
- rozumie, jakie zagrożenie dla pokoju stanowił pakt Ribbentrop–Mołotow,
- zna, rozumie i prawidłowo stosujeterminy i pojęcia: remilitaryzacja Nadrenii, Anschluss, pakt antykominternowski, pakt Brianda–Kelloga, protokół Litwinowa, konferencja w Monachium, polityka appeasementu, pakt Ribbentrop–Mołotow.
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- odróżniania faktów od opinii i ocen
tych faktów,- krytycznego zestawiania informacji
uzyskiwanych z różnych źródeł,- pracy w zespole,- wymiany i porównywania punktów
widzenia,- pracy z różnorodnymi źródłami,- jasnego, poprawnego i
przekonującego wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- praca pod kierunkiem nauczyciela z
podręcznikiem i atlasem,- praca w grupach z tekstem źródłowym
i atlasem,- analiza SWOT.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- H. Batowski, Między dwiema wojnami 1919–1939. Zarys historii dyplomatycznej, Kraków 2001,
- E. Bendiner, Czas aniołów, Warszawa 1981,
- N. Davies, Europa, Kraków 2003,- T. Nałęcz, Historia XX wieku,
Warszawa 2000,- W. Pronobis, Polska i świat w XX
wieku, Warszawa 1995,- Mały oksfordzki słownik historii
świata w XX wieku, Londyn 1992,- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła
średnia, 1815–1939, Warszawa 2000,- W. Chybowski, Historia. Szkoła
ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych. Cz. III Wiek XX, Warszawa 2004,
- mapa ścienna – Świat w latach 1918–1939,
1
12
- mapa ścienna – Europa w latach 1918–1939.
13. II Rzeczpospolita w latach 1922–1926.
Ścieżki:edukacja regionalna
Po zakończeniu lekcji uczeń:- wyjaśnia cezury czasowe 1922–1926,- charakteryzuje polską scenę
polityczną, wymienia ugrupowania, programy i przywódców,
- omawia okoliczności pierwszych wyborów prezydenckich i zabójstwa prezydenta Gabriela Narutowicza,
- wyjaśnia genezę i skutki paktu lanckorońskiego,
- charakteryzuje trudności gospodarcze lat 1918–1924,
- omawia reformy rządu Władysława Grabskiego,
- przedstawia położenie międzynarodowe Polski,
- omawia problemy społeczne i narodowościowe,
- ocenia funkcjonowanie demokracji parlamentarnej,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: hiperinflacja, marka polska, wojna celna, pakt lanckoroński.
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- odróżniania faktów od opinii i ocen
tych faktów,- krytycznego zestawiania informacji
uzyskiwanych z różnych źródeł,- pracy w zespole,- wymiany i porównywania punktów
widzenia,- pracy z różnorodnymi źródłami,- jasnego, poprawnego i
przekonującego wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- praca w grupach z tekstem źródłowym
i atlasem,- analiza SWOT.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- J. Holzer, Mozaika polityczna II Rzeczypospolitej, Warszawa 1974,
- T. Nałęcz, Rządy sejmu 1921–1926, Warszawa 1991,
- Polska odrodzona 1918–1939. Państwo – Kultura – Społeczeństwo, red. J. Tomicki, Warszawa 1988,
- A. Zakrzewski, Wincenty Witos. Chłopski polityk i mąż stanu, Warszawa 1981,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000,
- mapa ścienna – Polska w latach 1918–1939.
1
14. II Rzeczpospolita od przewrotu majowego do wybuchu II wojny światowej.
Ścieżki: edukacja regionalna
Po zakończeniu lekcji uczeń:- omawia genezę, przebieg i skutki
przewrotu majowego,- zajmuje stanowisko w dyskusji
dotyczącej oceny przewrotu,- charakteryzuje sposób sprawowania
władzy przez obóz sanacyjny,- określa rolę Józefa Piłsudskiego,
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- krytycznego zestawiania informacji
uzyskiwanych z różnych źródeł,- doskonalenia pracy ze źródłem
statystycznym,
Metody pracy:- wykład,- praca w grupach z tekstem źródłowym
i atlasem,- analiza SWOT.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
1
13
- przedstawia zmiany na scenie politycznej w latach 1926–1939,
- analizuje treść konstytucji kwietniowej i porównuje ją z konstytucją marcową,
- omawia sytuację w obozie sanacyjnym po śmierci Piłsudskiego,
- dostrzega narastające napięcie w konfliktach narodowościowych w latach 30.,
- charakteryzuje gospodarkę polską, oraz etapy jej rozwoju,
- omawia osiągnięcia gospodarcze w czasach Eugeniusza Kwiatkowskiego,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: nowela sierpniowa, Centrolew, wybory brzeskie, BBWR, OZON, OWP, COP, getto ławkowe.
- pracy w zespole,- wymiany i porównywania punktów
widzenia,- pracy z różnorodnymi źródłami,- jasnego, poprawnego i
przekonującego wypowiadania się.
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- J. Holzer, Mozaika polityczna II Rzeczypospolitej, Warszawa 1974,
- J. Łojek, Kalendarz historyczny. Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994,
- Polska odrodzona 1918–1939. Państwo – Kultura – Społeczeństwo, red. J. Tomicki, Warszawa 1988,
- A. Zakrzewski, Wincenty Witos. Chłopski polityk i mąż stanu, Warszawa 1981,
- A. Ajnenkiel, Polskie konstytucje, Warszawa 1991,
- A. Ajnenkiel, Parlamentaryzm II Rzeczypospolitej, Warszawa 1975,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000,
- mapa ścienna – Polska w latach 1918–1939
15. Polska polityka zagraniczna w latach 1926–1939.
Po zakończeniu lekcji uczeń:- uzasadnia cezury czasowe,- wyjaśnia zasady polityki równowagi,- wymienia i charakteryzuje układy
łączące Polskę z innymi państwami,- charakteryzuje stosunki polsko-
litewskie,- ocenia skuteczność polityki Józefa
Becka wobec ekspansjonistycznych dążeń Hitlera,
- zajmuje stanowisko w sporze dotyczącym zajęcia przez Polskę Zaolzia,
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- pracy w zespole,- wymiany i porównywania punktów
widzenia,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy z różnorodnymi źródłami,- jasnego, poprawnego i
przekonującego wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- praca w grupach z tekstem źródłowym
i atlasem,- metaplan,- drzewo decyzyjne.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa
1
14
- wymienia żądania niemieckie wobec Polski,
- wyjaśnia znaczenie paktu Ribbentrop–Mołotow dla sprawy polskiej,
- omawia politykę Anglii i Francji wobec Polski w 1939 roku,
- charakteryzuje sytuację geopolityczną Polski w sierpniu 1939 roku,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: koncepcja Międzymorza, polityka równowagi, „korytarz”, autostrada eksterytorialna, Zaolzie.
1998,- J. Łojek, Kalendarz historyczny.
Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994,
- P. Starzeński, Trzy lata z Beckiem, Warszawa 1991,
- H. i T. Jędruszczakowie, Ostatnie lata II Rzeczypospolitej, Warszawa 1992,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000,
- mapa ścienna – Polska w latach 1918–1939.
16. Bilans niepodległości –osiągnięcia i porażki.
Ścieżki:edukacja regionalna
Po zakończeniu lekcji uczeń:- wymienia osiągnięcia gospodarcze
II Rzeczypospolitej,- ocenia gospodarkę polską na tle
gospodarki europejskiej,- omawia osiągnięcia nauki polskiej:
wymienia ośrodki akademickie, instytucje naukowe, zna nazwiska wybitnych polskich naukowców i ich osiągnięcia,
- charakteryzuje główne nurty w kulturze i sztuce polskiej, wymienia twórców i ich dzieła,
- dostrzega rozwój kina, radia, sportu,- rozpoznaje charakterystyczne cechy
architektury dwudziestolecia międzywojennego,
- przedstawia osiągnięcia i porażki państwa polskiego w dziedzinie polityki narodowościowej,
- zna dzieje swojego regionu w czasach II Rzeczypospolitej.
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- pracy w zespole,- krytycznego zestawiania informacji
uzyskiwanych z różnych źródeł,- wymiany i porównywania punktów
widzenia,- jasnego, poprawnego i
przekonującego wypowiadania się,- korzystania z nowych technologii
(komputer, program multimedialny) w procesie uczenia się.
Metody pracy:- praca w grupach z tekstem
źródłowym, źródłami ikonograficznymi i atlasem.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- J. Łojek, Kalendarz historyczny. Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994,
- Polska odrodzona 1918–1939. Państwo – Kultura – Społeczeństwo, red. J. Tomicki, Warszawa 1988,
- Z. Kostrowicka, Z. Landau, J. Tomaszewski, Historia gospodarcza Polski XIX i XX wieku, Warszawa 1975,
1
15
- slajdy, foliogramy, albumy o sztuce dotyczące dwudziestolecia międzywojennego,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000,
- mapa ścienna – Polska w latach 1918–1939,
- Multimedialna encyklopedia powszechna, Fogra 2003.
17. Wojna obronna Polski we wrześniu 1939 roku.
Ścieżki:edukacja regionalna
Po zakończeniu lekcji uczeń:- potrafi porównać stosunek sił
polskich do niemieckich, ocenić różnice w ilości i technice uzbrojenia,
- ocenia szanse Polski,- umie podzielić wojnę obronną na
etapy, uzasadnia cezury czasowe każdego z nich, krótko charakteryzuje,
- pokazuje na mapie miejsca najważniejszych walk, wymienia walczące formacje i dowódców,
- wyjaśnia, jakie znaczenie dla losów wojny miała agresja radziecka,
- wymienia miejsca walk z wojskami radzieckimi,
- omawia stanowisko Anglii i Francji,- zna losy rządu polskiego w czasie
kampanii wrześniowej,- wie, jakie były losy jego
miejscowości w tym czasie,- zna, rozumie i prawidłowo stosuje
terminy i pojęcia: prowokacja gliwicka, „dziwna wojna”, konferencja w Abbeville, KOP.
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- wymiany i porównywania punktów
widzenia,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy z różnorodnymi źródłami,- jasnego, poprawnego i
przekonującego wypowiadania się.
Metody pracy:- praca w grupach z tekstem
źródłowym, podręcznikiem i atlasem.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- J. Łojek, Kalendarz historyczny. Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994,
- W. Roszkowski, Historia Polski 1914–2001, Warszawa 2002,
- N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków 1992,
- kaseta wideo Tamten wrzesień, wyd. NAUKA S.A. w serii Videoteka MEN,
- film Gdziekolwiek jesteś Panie Prezydencie, reż. A. Trzos-Rastawiecki (1978),
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000,
- mapa ścienna – Polska podczas II wojny światowej.
1
18. Działania wojenne od listopada 1939 do
Po zakończeniu lekcji uczeń: W wyniku lekcji uczeń kształci Metody pracy: 1
16
od listopada 1939 do 1941 roku.
- omawia genezę agresji radzieckiej na Finlandię, jej przebieg i skutki,
- przedstawia proces uzależniania państw bałtyckich od ZSRR,
- pokazuje na mapie i charakteryzuje kierunki ekspansji niemieckiej w 1940 roku,
- wyjaśnia znaczenie klęski Francji,- omawia przebieg i znaczenie bitwy o
Anglię,- pokazuje na mapie i omawia kierunki
agresji Włoch,- rozumie znaczenie agresji
niemieckiej na ZSRR dla przebiegu wojny,
- wyjaśnia źródła sukcesów niemieckich w pierwszym etapie wojny,
- zna sojuszników Niemiec,- przedstawia początek wojny na
Dalekim Wschodzie,- rozumie znaczenie przystąpienia
USA do wojny,- zna zasięg terytorialny działań
wojennych w skali globalnej,- zna, rozumie i prawidłowo stosuje
terminy i pojęcia: plan Barbarossa, operacja „Lew morski”.
umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- wymiany i porównywania punktów
widzenia,- formułowania własnych sądów i
opinii,- jasnego, poprawnego i
przekonującego wypowiadania się.
- praca w grupach z tekstem źródłowym, podręcznikiem i atlasem,
- mapa mentalna.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- D. Sommerville, Kronika II wojny światowej, Warszawa 1995,
- O. Terlecki, Najkrótsza historia II wojny światowej, Warszawa 1984,
- J. Pertek, Morze w ogniu 1939–1945. Na frontach i za kulisami wojny morskiej, Poznań 1975,
- kaseta wideo II wojna światowa, z serii „Dzieje cywilizacji”, PWN 1999,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000,
- mapa ścienna – Świat w czasie II wojny światowej.
19. Działania wojenne w latach 1942–1945.
Po zakończeniu lekcji uczeń:- wymienia i pokazuje na mapie fronty
drugiej wojny,- zna daty ich powstania,- pokazuje na mapie miejsca
przełomowych bitew na poszczególnych frontach,
- rozumie znaczenie kapitulacji Włoch,- zna daty zdobycia Berlina, kapitulacji
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- wymiany i porównywania punktów
widzenia,- formułowania własnych sądów i
Metody pracy:- praca w grupach z tekstem
źródłowym, podręcznikiem i atlasem,- mapa mentalna.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
1
17
III Rzeszy, zrzucenia bomby atomowej na Hiroszimę i Nagasaki, kapitulacji Japonii,
- wyjaśnia polityczne uwarunkowania decyzji koalicji antyhitlerowskiej w sprawie czasu i głównych kierunków działań militarnych na różnych frontach,
- zna zasięg terytorialny działań wojennych w skali globalnej.
opinii,- jasnego, poprawnego i
przekonującego wypowiadania się.
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- D. Sommerville, Kronika II wojny światowej, Warszawa 1995
- O. Terlecki, Najkrótsza historia II wojny światowej, Warszawa 1984,
- J. Pertek, Morze w ogniu 1939–1945. Na frontach i za kulisami wojny morskiej, Poznań 1975,
- kaseta wideo II wojna światowa, z serii „Dzieje cywilizacji”, PWN 1999,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939, Warszawa 2001,
- mapa ścienna – Świat w czasie II wojny światowej.
20. Powstanie i działalność koalicji antyhitlerowskiej.
Ścieżki: edukacja europejska
Po zakończeniu lekcji uczeń:- wymienia kolejne etapy
kształtowania się koalicji antyhitlerowskiej i wyjaśni ich związek z przebiegiem wojny,
- zna zasady lend-lease i państwa objęte tym programem,
- analizuje treść Karty Atlantyckiej i Deklaracji Narodów Zjednoczonych,
- wymienia uczestników konferencji w Casablance, Teheranie, Jałcie i Poczdamie,
- przedstawia ustalenia zawarte na tych konferencjach,
- ocenia rzeczywiste i deklarowane zamiary mocarstw biorących udział w konferencjach.
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- odróżniania faktów od opinii i ocen
tych faktów,- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- wymiany i porównywania punktów
widzenia,- formułowania własnych sądów i
opinii,- jasnego, poprawnego i
przekonującego wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- praca w grupach z tekstem
źródłowym, podręcznikiem i atlasem.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- D. Sommerville, Kronika II wojny światowej, Warszawa 1995,
- O. Terlecki, Najkrótsza historia II wojny światowej, Warszawa 1984,
- M. Gilbert, Churchill. Biografia, Poznań 1997,
- N. Davies, Europa, Kraków 2003,- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła
średnia, od 1939, Warszawa 2001,
1
18
- mapa ścienna – Świat w czasie II wojny światowej.
21. Ziemie polskie pod okupacją niemiecką i radziecką.
Ścieżki:edukacja regionalna
Po zakończeniu lekcji uczeń:- pokazuje na mapie podział
terytorialny państwa polskiego w 1939 i w 1941 roku,
- omawia warunki życia w Generalnym Gubernatorstwie i na ziemiach włączonych do III Rzeszy,
- przedstawia politykę represji i terroru niemieckiego wobec Polaków,
- omawia politykę niemiecką wobec Żydów,
- przedstawia i ocenia postawy społeczeństwa polskiego wobec Holocaustu,
- charakteryzuje sytuację Polaków na ziemiach przyłączonych do ZSRR,
- przedstawia politykę ZSRR wobec społeczeństwa polskiego,
- omawia losy polskich jeńców wojennych w ZSRR,
- porównuje politykę niemiecką i radziecką w okupowanej Polsce,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: Generalne Gubernatorstwo, Volkslista, eksterminacja, „akcja AB”, obozy koncentracyjne, obozy zagłady, getto, szmalcownicy, Holocaust, deportacja.
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- pracy z różnymi typami źródeł,- odróżniania faktów od opinii i ocen
tych faktów,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- formułowania własnych sądów i
opinii,- jasnego, poprawnego i
przekonującego wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- praca w grupach z tekstem
źródłowym, podręcznikiem i atlasem.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- - Historia 1789–1990. Wybór tekstów
źródłowych dla szkół średnich, oprac. J. Eisler, M. Sobańska-Bondaruk, Warszawa 1995,
- W. Roszkowski, Historia Polski 1914–2001, Warszawa 2002,
- N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków 1992,
- N. Davies, Serce Europy, Londyn 1995,
- T. Szarota, Okupowanej Warszawy dzień powszedni, Warszawa 1978,
- J. Łojek, Kalendarz historyczny. Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994,
- album Warszawskie getto, Warszawa 1988,
- album Getto warszawskie, Warszawa 2002,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939, Warszawa 2001,
- mapa ścienna – Polska podczas II wojny światowej,
- kaseta wideo – film Zbrodnia katyńska, WF „Czołówka” 1999.
1
22. Rząd polski na uchodźstwie. Udział żołnierzy polskich na
Po zakończeniu lekcji uczeń:- wie, kiedy i w jakich okolicznościach
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:
Metody pracy:- wykład,
1
19
żołnierzy polskich na frontach II wojny światowej.
rząd opuścił Polskę,- omawia genezę powstania nowego
rządu,- przedstawia jego zaplecze polityczne,- zna nazwisko prezydenta, premierów
i wodzów naczelnych rządu na uchodźstwie,
- wie, jakie siły zbrojne podlegały temu rządowi,
- wymienia nazwy formacji wojskowych, nazwiska dowódców i pokazuje na mapie miejsca walk żołnierzy polskich,
- zna genezę i postanowienia traktatu Sikorski–Majski,
- omawia losy armii Andersa,- wyjaśnia okoliczności zerwania
stosunków polsko-radzieckich,- zajmuje stanowisko w sporze na
temat okoliczności śmierci gen. Sikorskiego,
- omawia działalność Stanisława Mikołajczyka,
- charakteryzuje stanowisko Anglii i Francji wobec sprawy polskiej.
- wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji,
- pracy z różnymi typami źródeł,- odróżniania faktów od opinii i ocen
tych faktów,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- formułowania własnych sądów i
opinii,- jasnego, poprawnego i
przekonującego wypowiadania się.
- praca w grupach z tekstem źródłowym, podręcznikiem i atlasem,
- portfolio.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- A. Paczkowski, Stanisław Mikołajczyk czyli klęska realisty. Zarys biografii politycznej, Warszawa 1991,
- W. Anders, Bez ostatniego rozdziału, Londyn 1959,
- S. Leżański, Kwatera 139. Opowieść o marszałku Rydzu-Śmigłym, Lublin 1980,
- R. Wapiński, Władysław Sikorski, Warszawa 1979,
- S. Komornicki, Z. Bielecki, W. Bigoszewska, A. Jońca, Wojsko Polskie 1939–1945. Barwa i broń, Warszawa 1984,
- kaseta wideo Alianci, wrogowie i sojusznik naszych sojuszników, cz. 1 i 2, Warszawa 1997,
- film dokumentalny Generał Anders i jego żołnierze, NAUKA S.A. w serii Videoteka MEN,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939, Warszawa 2001,
- mapa ścienna – Świat w czasie II wojny światowej.
23. Polskie państwo podziemne.
Po zakończeniu lekcji uczeń:- omawia początki konspiracji na
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:
Metody pracy:- wykład,
1
20
Ścieżki: edukacja regionalna
ziemiach polskich,- zna strukturę polskiego państwa
podziemnego,- wymienia partie polityczne działające
w podziemiu, scharakteryzuje ich programy,
- wymienia organizacje zbrojne pozostające poza strukturami AK, omawia działalność scaleniową,
- wymienia formy walki zbrojnej,- zna najważniejsze akcje zbrojne AK,- omawia formy walki cywilnej,- rozpoznaje symbole Polski
Walczącej,- dostrzega rolę i znaczenie tajnego
nauczania i konspiracyjnej działalności kulturalnej,
- zna nazwiska i losy dowódców AK i Delegatów Rządu na Kraj,
- omawia działalność Żegoty,- zna okoliczności wybuchu i przebieg
powstania w getcie warszawskim, omawia rolę ŻOB,
- analizuje program RJN O co walczy naród polski,
- dostrzega wyjątkową rolę polskiego państwa podziemnego na tle europejskiego ruchu oporu,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: SZP, ZWZ, AK, Kedyw, Żegota, ŻOB, RJN.
- zna losy swojej miejscowości w czasie II wojny światowej.
- wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji,
- pracy z różnymi typami źródeł,- odróżniania faktów od opinii i ocen
tych faktów,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- formułowania własnych sądów i
opinii,- jasnego, poprawnego i
przekonującego wypowiadania się.
- praca w grupach z tekstem źródłowym, podręcznikiem i atlasem.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- W. Roszkowski, Historia Polski 1914–2001, Warszawa 2002,
- T. Szarota, Okupowanej Warszawy dzień powszedni, Warszawa 1978,
- J. Łojek, Kalendarz historyczny. Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994,
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
- T. Strzembosz, Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939–1944, Warszawa 1978,
- A.K. Kunert, Ilustrowany przewodnik po Polsce Podziemnej, Warszawa 1996,
- album Warszawskie getto, Warszawa 1988,
- album Getto warszawskie, Warszawa 2002,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939, Warszawa 2001,
- mapa ścienna – Polska podczas II wojny światowej.
24. U źródeł Polski Ludowej.
Po zakończeniu lekcji uczeń:- omawia sytuację komunistów w
Polsce w chwili wybuchu II wojny światowej,
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,
Metody pracy:- wykład,- praca w grupach z tekstem
źródłowym, podręcznikiem i atlasem.
1
21
- przedstawia okoliczności powstania PPR,
- wyjaśnia zależność ruchu komunistycznego na ziemiach polskich od ZSRR,
- omawia działalność PPR, GL i AL,- wymienia przywódców PPR,- analizuje program O co walczymy?,- omawia działalność ZPP,- wymienia formacje wojskowe
powstałe w ZSRR po wyjściu armii Andersa, omawia ich szlak bojowy,
- omawia okoliczności powstania KRN i charakteryzuje jego program,
- wyjaśnia genezę powstania PKWN,- analizuje Manifest PKWN,- omawia działalność PKWN,- przedstawia zasady reformy rolnej,- przedstawia stosunek władzy ludowej
do żołnierzy AK,- zna, rozumie i prawidłowo stosuje
terminy i pojęcia: PPR, Grupa Inicjatywna, KRN, GL, AL., ZPP, PKWN, „Polska lubelska”
- pracy z różnymi typami źródeł,- odróżniania faktów od opinii i ocen
tych faktów,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- formułowania własnych sądów i
opinii,- jasnego, poprawnego i
przekonującego wypowiadania się.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- W. Roszkowski, Historia Polski 1914–2001, Warszawa 2002,
- J. Łojek, Kalendarz historyczny. Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994,
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
- K. Kersten, Historia polityczna Polski 1944–1956, Warszawa 1982,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939, Warszawa 2001,
- mapa ścienna – Polska podczas II wojny światowej.
25. Akcja „Burza” i powstanie warszawskie.
Ścieżki:edukacja regionalna, edukacja czytelnicza i medialna
Po zakończeniu lekcji uczeń:- wyjaśnia założenia akcji „Burza”,- omawia przebieg akcji „Burza”,- tłumaczy, dlaczego Warszawa została
włączona do akcji „Burza”,- wie, kto podjął decyzję o wybuchu
powstania,- zna dokładne daty wybuchu i
kapitulacji powstania,- wie, jakie stanowisko wobec
planowanej akcji zbrojnej w Warszawie zajmowali alianci,
- omawia przebieg powstania
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy ze źródłem ikonograficznym,- pracy z tekstem źródłowym,- pracy z planem Warszawy,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- dyskusja,- praca z podręcznikiem, mapą i
źródłem ikonograficznym,- praca z tekstem źródłowym,- praca z planem Warszawy,- praca w grupach,- analiza SWOT.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,
2
22
warszawskiego,- zna i lokalizuje na planie Warszawy
miejsca najważniejszych wydarzeń powstania,
- dokonuje bilansu powstania warszawskiego,
- zna różne opinie historyków na temat powstania,
- rozumie przyczyny różnych ocen powstania,
- zajmuje stanowisko w dyskusji dotyczącej oceny decyzji o wybuchu i rezultatów powstania warszawskiego,
- potrafi podać przykłady utworów literackich, filmów, pieśni poświęconych powstaniu warszawskiemu,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: SS-RONA, własowcy, radiostacja Błyskawica.
- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- N. Davies, Powstanie’44, Kraków 2004,
- J. Kirchmayer, Powstanie Warszawskie, Warszawa 1984,
- W. Pobóg-Malinowski, Najnowsza historia polityczna Polski, Gdańsk 1990,
- M. Ney-Krwawicz, Komendanci Armii Krajowej, Warszawa 1992,
- J.M. Ciechanowski, Powstanie Warszawskie. Zarys podłoża politycznego i dyplomatycznego, Pułtusk 2004,
- M. Wójcik, Powstanie Warszawskie, Warszawa 2004,
- Powstanie Warszawskie w 60. rocznicę, „Mówią wieki” 2004, numer specjalny 1,
- S. Braun „Kris”, Reportaże z Powstania Warszawskiego, Warszawa 1983,
- J. Nowak-Jeziorański, Kurier z Warszawy, Kraków 2002,
- W. Bartoszewski, Dni walczącej Warszawy, Warszawa 2004,
- W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych. Cz. III Wiek XX, Warszawa 2004,
- film dokumentalny Kroniki Powstania Warszawskiego, Nauka S.A.,
- można wykorzystać fragmenty filmu fabularnego Kanał, reż. A. Wajda (1956).
23
26. Sprawa polska w polityce koalicji antyhitlerowskiej.
Po zakończeniu lekcji uczeń:- zna miejsca i daty spotkań
przywódców Wielkiej Brytanii, USA i ZSRR,
- omawia postanowienia konferencji w Teheranie, Jałcie i Poczdamie w sprawie polskiej,
- wie, jakie stanowisko w sprawie polskiej zajmowali na konferencjach W. Churchill, J. Stalin i F.D. Roosevelt,
- rozumie konsekwencje postanowień międzynarodowych dla działalności polskiego podziemia i Rządu RP w Londynie, a także dla powojennych losów Polaków,
- ocenia politykę Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego wobec sprawy polskiej,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: linia Curzona, repatriacja, reparacje wojenne, Rząd Jedności Narodowej, proces szesnastu, ziemie odzyskane.
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy ze źródłem ikonograficznym,- pracy z tekstem źródłowym,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- dyskusja,- praca z podręcznikiem i mapą,- praca z tekstem źródłowym,- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków 1992,
- N. Davies, Serce Europy, Londyn 1995,
- J. Łojek, Kalendarz historyczny. Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994,
- W. Pobóg-Malinowski, Najnowsza historia polityczna Polski, Gdańsk 1990,
- J. Eisler, Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989, Warszawa 1992,
- W. Roszkowski, Historia Polski 1914–2001, Warszawa 2002,
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
- mapa ścienna – Polska podczas II wojny światowej,
- Multimedialna historia Polski 1944–1997. Dzieje PRL, WSiP, Warszawa, 1997,
- piosenka J. Kaczmarskiego Jałta.
1
27. Sytuacja międzynarodowa w
Po zakończeniu lekcji uczeń: W wyniku lekcji uczeń kształci Metody pracy: 1
24
międzynarodowa w latach 1945–1956.
Ścieżki:edukacja europejska
- omawia polityczne, gospodarcze i społeczne skutki II wojny światowej,
- wyjaśnia, na czym polegały zmiany w układzie sił politycznych na świecie po II wojnie światowej,
- wyjaśnia przyczyny rozpadu koalicji antyhitlerowskiej po zakończeniu wojny,
- zna postanowienia konferencji poczdamskiej i omawia ich realizację,
- zna genezę, cel i zasady działania ONZ,
- wyjaśnia, co oznacza w polityce określenie „zimna wojna”,
- wyjaśnia, na czym polegał plan Marshalla,
- rozumie znaczenie planu Marshalla dla Europy i potrafi to wyjaśnić, odwołując się do konkretnych przykładów,
- zna genezę dwóch państw niemieckich,
- omawia politykę wewnętrzną i sytuację międzynarodową RFN w latach 1949–1956,
- zna i potrafi omówić genezę, przebieg i znaczenie międzynarodowe wojny w Korei,
- wyjaśnia, jakie przyczyny mogły wpłynąć na decyzję ONZ o wysłaniu wojsk do Korei w 1950 roku,
- zna genezę utworzenia NATO i Układu Warszawskiego,
- wyjaśnia wpływ powstania węgierskiego i kryzysu sueskiego na rozwój sytuacji międzynarodowej,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: Bizonia, Trizonia,
umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy ze tekstem źródłowym i
materiałami ikonograficznymi,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem, tekstami
źródłowymi i źródłami ikonograficznymi,
- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Mały oksfordzki słownik historii
świata w XX wieku, Londyn 1992,- W. Laqueur, Historia Europy 1945–
1992, Londyn 1993,- N. Davies, Europa, Kraków 1998,- K. Szelągowska, Wykłady z historii
powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999,
- Mały słownik stosunków międzynarodowych, pod red. G. Michałowskiej, Warszawa 1996,
- M. Deszczyński, R. Kupiecki, T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945-1994, Warszawa 1994,
- T. Nałęcz, Historia XX wieku, Warszawa 2000,
- W. Roszkowski, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, Warszawa 1998,
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
- mapy ścienne: Świat w latach 1945–1997. Wojny i konflikty oraz Europa po II wojnie światowej,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,
- Atlas historyczny świata, PPWK,
25
demilitaryzacja, denazyfikacja, „cztery D”, „żelazna kurtyna”, doktryna Trumana, kryzys berliński (1948), kryzys sueski (1956), układy paryskie (1954).
Warszawa–Wrocław 1986,- wydawnictwa multimedialne.
28. Świat komunistyczny w latach 1945–1956.
Ścieżki:edukacja europejska
Po zakończeniu lekcji uczeń:- potrafi wskazać trzy drogi
sowietyzacji Europy Wschodniej,- charakteryzuje przebieg procesu
przejmowania władzy przez komunistów w państwach „demokracji ludowej”,
- wyjaśnia genezę konfliktu Jugosławii z ZSRR po II wojnie światowej,
- charakteryzuje główne cechy socjalizmu jugosłowiańskiego,
- omawia okoliczności powstania Chińskiej Republiki Ludowej i międzynarodowe konsekwencje tego faktu,
- rozumie przyczyny i znaczenie procesów politycznych i wymiany ekip w kierownictwach partii w państwach bloku radzieckiego na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych,
- wie, jakie były przyczyny destalinizacji w ZSRR oraz potrafi wskazać źródła jej ograniczeń,
- zna główne tezy referatu wygłoszonego przez N. Chruszczowa na XX Zjeździe KPZR,
- potrafi wyjaśnić, dlaczego tajny referat N. Chruszczowa mógł doprowadzić do samobójstw wśród komunistów zachodnioeuropejskich,
- potrafi wskazać przyczyny wybuchu
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy ze tekstem źródłowym,
materiałami ikonograficznymi i statystycznymi
- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem, tekstami
źródłowymi, źródłami ikonograficznymi i statystycznymi,
- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Mały oksfordzki słownik historii
świata w XX wieku, Londyn 1992,- W. Laqueur, Historia Europy 1945–
1992, Londyn 1993,- N. Davies, Europa, Kraków 2003,- K. Szelągowska, Wykłady z historii
powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999,
- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- M. Deszczyński, R. Kupiecki, T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945–1994, Warszawa 1994,
- T. Nałęcz, Historia XX wieku, Warszawa 2000,
- R.A. Miedwiediew, Ludzie Stalina, Warszawa 1989,
- R.A. Miedwiediew, Pod osąd historii.
1
26
powstania węgierskiego 1956 roku,- wyjaśnia, dlaczego doszło do klęski
tego powstania,- zna, rozumie i prawidłowo stosuje
terminy i pojęcia: Kominform, Gułag, „odwilż”, „sprawa lekarzy”, taktyka salami, RWPG.
Geneza i następstwa stalinizmu, Warszawa 1990,
- A. Sołżenicyn, Archipelag Gułag 1918–1956, Warszawa 1998,
- A. Bullock, Hitler i Stalin. Żywoty równoległe, Warszawa 1997,
- J. Snopek, Węgry. Zarys dziejów i kultury, Warszawa 2002,
- W. Roszkowski, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, Warszawa 1998,
- D. Chirrot, Tyrani XX wieku, Warszawa 1997,
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
- mapy ścienne: Świat w latach 1945–1997. Wojny i konflikty oraz Europa po II wojnie światowej,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,
- Atlas historyczny świata, PPWK, Warszawa–Wrocław 1986.
29. Europa Zachodnia i Stany Zjednoczone w latach 1945–1956.
Ścieżki:edukacja europejska
Po zakończeniu lekcji uczeń:- potrafi omówić zmiany w sytuacji
wewnętrznej głównych państw Europy Zachodniej po II wojnie światowej,
- wskazuje przyczyny, jakie spowodowały wzrost popularności komunistów w społeczeństwach zachodnich w pierwszych latach powojennych i rozumie, co wpłynęło później na jej spadek,
- charakteryzuje sytuację wewnętrzną w Stanach Zjednoczonych w latach 1945–1956,
- zna genezę dążeń integracyjnych w
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy ze źródłami ikonograficznymi,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem i źródłami
ikonograficznymi,- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Mały oksfordzki słownik historii
świata w XX wieku, Londyn 1992,- W. Laqueur, Historia Europy 1945–
1992, Londyn 1993,- N. Davies, Europa, Kraków 1998,
1
27
Europie Zachodniej i twórców idei zjednoczonej Europy,
- ocenia rolę K. Adenauera dla powojennych dziejów Niemiec,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: chadecja, embargo, FBI, maccartyzm, „cud gospodarczy”, welfare state, Rada Europy, Wspólnota Węgla i Stali.
- A. Bartnicki, K. Michałek, I. Rusinowa, Encyklopedia historii Stanów Zjednoczonych Ameryki, Warszawa 1992,
- K. Szelągowska, Wykłady z historii powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999,
- M. Deszczyński, R. Kupiecki, T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945–1994, Warszawa 1994,
- T. Nałęcz, Historia XX wieku, Warszawa 2000,
- R.A. Miedwiediew, Ludzie Stalina, Warszawa 1989,
- W. Roszkowski, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, Warszawa 1998,
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
- mapy ścienne: Świat w latach 1945–1997. Wojny i konflikty oraz Europa po II wojnie światowej,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,
- Atlas historyczny świata, PPWK, Warszawa–Wrocław 1986.
30. Azja i Ameryka Łacińska w latach 1945–1956.
Po zakończeniu lekcji uczeń:- wyjaśnia genezę kryzysu
kolonializmu po II wojnie światowej,- omawia na wybranych przykładach
dwie drogi dekolonizacji – pokojową i militarną,
- charakteryzuje konflikty i zmiany polityczne w Trzecim Świecie w latach 1945–1956,
- zna przyczyny wybuchu wojny w
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy z tekstem źródłowym,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
Metody pracy:- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem, tekstem
źródłowym i mapą,- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,
1
28
Indochinach i postanowienia konferencji genewskiej z 1954 roku,
- wie, w jakich okolicznościach doszło do powstania państwa Izrael i jakie to miało znaczenie dla sytuacji politycznej na Bliskim Wschodzie,
- potrafi ocenić rolę, jaką odegrał M. Gandhi w uzyskaniu przez Indie niepodległości,
- charakteryzuje sytuację polityczną i gospodarczą w Japonii w latach 1945–1956,
- rozumie, jakie uwarunkowania wpłynęły na ukształtowanie się rządów autorytarnych w Ameryce Łacińskiej,
- zna pojęcia i terminy: ANZUS, SEATO, CENTO, diaspora, kibuc, Liga Państw Arabskich, „brudna wojna”, ruch państw niezaangażowanych, Unia Francuska, Trzeci Świat.
wypowiadania się. - Mały oksfordzki słownik historii świata w XX wieku, Londyn 1992,
- A. Bartnicki, K. Michałek, I. Rusinowa, Encyklopedia historii Stanów Zjednoczonych Ameryki, Warszawa 1992,
- K. Szelągowska, Wykłady z historii powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999,
- M. Deszczyński, R. Kupiecki, T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945–1994, Warszawa 1994,
- T. Nałęcz, Historia XX wieku, Warszawa 2000,
- W. Roszkowski, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, Warszawa 1998,
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
- mapa ścienna – Świat w latach 1945–1997. Wojny i konflikty,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,
- Atlas historyczny świata, PPWK, Warszawa–Wrocław 1986.
31. Rozwój sytuacji międzynarodowej od 1957 roku do końca lat siedemdziesiątych.
Ścieżki:edukacja europejska
Po zakończeniu lekcji uczeń:- charakteryzuje układ sił na świecie w
latach sześćdziesiątych,- zna główne etapy konfliktu
bliskowschodniego w tym okresie i omawia jego reperkusje międzynarodowe,
- zna przyczyny, przebieg i następstwa kryzysu kubańskiego,
- charakteryzuje radziecką koncepcję odprężenia w pierwszej połowie lat
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy ze źródłem ikonograficznym,- pracy z tekstem źródłowym,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
Metody pracy:- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem, źródłem
ikonograficznym i mapą,- praca z tekstem źródłowym,- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,
1
29
siedemdziesiątych oraz politykę ZSRR wobec państw Trzeciego Świata,
- wyjaśnia genezę i znaczenie konferencji w Helsinkach w 1975 roku,
- charakteryzuje stosunki amerykańsko-radzieckie w latach siedemdziesiątych i potrafi wskazać kierunki ekspansji obu mocarstw,
- omawia nowe formy polityki imperialnej ZSRR w okresie rządów N. Chruszczowa i L. Breżniewa,
- ocenia, jakie znaczenie dla Kościoła katolickiego i świata miał Sobór Watykański II i wybór papieża Jana Pawła II,
- charakteryzuje przyczyny konfliktu radziecko-chińskiego i jego znaczenie międzynarodowe,
- potrafi omówić politykę zagraniczną Stanów Zjednoczonych za prezydentury J.F. Kennedy’ego, R. Nixona i J. Cartera,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: wojna sześciodniowa, wojna Jom Kipur, ekumenizm, ajatollach, SALT I, SALT II, trzeci koszyk, mur berliński, kryzys paliwowy (1973).
wypowiadania się. - Mały oksfordzki słownik historii świata w XX wieku, Londyn 1992,
- W. Laqueur, Historia Europy 1945–1992, Londyn 1993,
- N. Davies, Europa, Kraków 2003,- A. Bartnicki, K. Michałek,
I. Rusinowa, Encyklopedia historii Stanów Zjednoczonych Ameryki, Warszawa 1992,
- K. Szelągowska, Wykłady z historii powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999,
- M. Deszczyński, R. Kupiecki, T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945–1994, Warszawa 1994,
- T. Nałęcz, Historia XX wieku, Warszawa 2000,
- W. Roszkowski, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, Warszawa 1998,
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
- mapy ścienne: Świat w latach 1945–1997. Wojny i konflikty oraz Europa po II wojnie światowej,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,
- Atlas historyczny świata, PPWK, Warszawa–Wrocław 1986.
32. Związek Radziecki i państwa bloku komunistycznego w latach 1957–1980.
Ścieżki:edukacja europejska
Po zakończeniu lekcji uczeń:- zna okoliczności i konsekwencje
odsunięcia od władzy N. Chruszczowa w 1964 roku,
- charakteryzuje sytuację wewnętrzną w ZSRR w okresie rządów L. Breżniewa,
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy z tekstem źródłowym,
Metody pracy:- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem, i mapą,- praca z tekstem źródłowym,- praca w grupach.
1
30
- wskazuje podobieństwa i różnice w sytuacji politycznej państw bloku radzieckiego w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych,
- charakteryzuje sytuację w Czechosłowacji, która doprowadziła do „praskiej wiosny”,
- zna przyczyny i konsekwencje interwencji państw Układu Warszawskiego w Czechosłowacji,
- potrafi wskazać podobieństwa i różnice między wydarzeniami na Węgrzech w 1956 roku i „praską wiosną” w 1968 roku,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: doktryna Breżniewa, dysydenci, eurokomunizm, Komitet Obrony Praw Człowieka w ZSRR, samizdat, „socjalizm z ludzką twarzą”.
- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Mały oksfordzki słownik historii
świata w XX wieku, Londyn 1992,- W. Laqueur, Historia Europy 1945–
1992, Londyn 1993,- N. Davies, Europa, Kraków 2003,- K. Szelągowska, Wykłady z historii
powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999,
- M. Deszczyński, R. Kupiecki, T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945–1994, Warszawa 1994,
- T. Nałęcz, Historia XX wieku, Warszawa 2000,
- W. Roszkowski, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, Warszawa 1998,
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
- A. Krawczyk, Od praskiej wiosny do „normalizacji”, „Mówią wieki” 2004, nr 3 (531), s. 8,
- Ł. Kamiński, PRL i Polacy wobec praskiej wiosny, „Mówią wieki” 2004, nr 3 (531), s. 15,
- mapy ścienne: Świat w latach 1945–1997. Wojny i konflikty oraz Europa po II wojnie światowej,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,
- Atlas historyczny świata, PPWK, Warszawa–Wrocław 1986.
33. Demokracje zachodnie w latach od 1957 roku do końca lat
Po zakończeniu lekcji uczeń:- zna główne problemy stosunków
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:
Metody pracy:- wykład,
1
31
1957 roku do końca lat siedemdziesiątych.
Ścieżki:edukacja europejska
wewnętrznych Francji, Hiszpanii, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Włoch w latach siedemdziesiątych,
- potrafi ocenić rolę generała Ch. de Gaulle’a w dziejach Francji,
- omawia postęp integracji zachodnioeuropejskiej do końca lat siedemdziesiątych,
- zna główne problemy polityki wewnętrznej Stanów Zjednoczonych w omawianym okresie,
- wskazuje źródła i wymienia formy kontestacji młodzieżowej lat sześćdziesiątych w Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych,
- charakteryzuje wpływ wojny wietnamskiej na postawy i świadomość społeczeństwa amerykańskiego,
- wskazuje najważniejsze wydarzenia lat 1957–1980 w innych państwach zachodnich,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: EWG, EFTA, IRA, V Republika, Czerwone Brygady, hippisi, yuppies, kontestacja, Watergate, rewolucja goździków.
- wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji,
- formułowania własnych sądów i opinii,
- pracy ze źródłem ikonograficznym,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem, mapą i
źródłem ikonograficznym,- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Mały oksfordzki słownik historii
świata w XX wieku, Londyn 1992,- W. Laqueur, Historia Europy 1945–
1992, Londyn 1993,- N. Davies, Europa, Kraków 2003,- K. Szelągowska, Wykłady z historii
powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999,
- M. Deszczyński, R. Kupiecki, T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945–1994, Warszawa 1994,
- T. Nałęcz, Historia XX wieku, Warszawa 2000,
- W. Roszkowski, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, Warszawa 1998,
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
- H. Brogan, John Ftzgerald Kennedy, Wrocław 2003,
- M.A. Jones, Historia USA, Warszawa 2002,
- A. Hall, Charles de Gaulle, Warszawa 2003,
- mapy ścienne: Świat w latach 1945–1997. Wojny i konflikty oraz Europa po II wojnie światowej,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,
32
- Atlas historyczny świata, PPWK, Warszawa–Wrocław 1986.
34. Azja, Afryka i Ameryka Łacińska od 1957 roku do końca lat siedemdziesiątych.
Po zakończeniu lekcji uczeń:- charakteryzuje okres fermentu i walk
wewnętrznych w Chinach w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych,
- potrafi omówić trudności nowych państw w Afryce, takie jak: dziedzictwo kolonializmu, przeludnienie, konflikty etniczne i religijne, sztuczne granice, brak wykształconych kadr itp.,
- charakteryzuje rozwój konfliktu bliskowschodniego pod koniec lat sześćdziesiątych i w latach siedemdziesiątych,
- potrafi wymienić główne problemy polityczne takich państw Azji, jak Indie, Pakistan, Indonezja, Iran pod koniec lat sześćdziesiątych i w latach siedemdziesiątych,
- zna główne problemy polityczne państw Ameryki Łacińskiej w omawianym okresie,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: „rewolucja kulturalna” w Chinach, Vietcong, Czerwoni Khmerzy, fundamentalizm islamski, junta, OJA, OWP, sandiniści, Tupamaros.
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy z tekstem źródłowym,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem i mapą,- praca z tekstem źródłowym,- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Mały oksfordzki słownik historii
świata w XX wieku, Londyn 1992,- K. Szelągowska, Wykłady z historii
powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999,
- M. Deszczyński, R. Kupiecki, T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945–1994, Warszawa 1994,
- T. Nałęcz, Historia XX wieku, Warszawa 2000,
- W. Roszkowski, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, Warszawa 1998,
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
- J.K. Fairbank, Historia Chin, Warszawa 2003,
- mapa ścienna – Świat w latach 1945–1997. Wojny i konflikty,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,
- Atlas historyczny świata, PPWK, Warszawa–Wrocław 1986.
1
35. Polska powojenna (1945–1948).
Po zakończeniu lekcji uczeń: W wyniku lekcji uczeń kształci Metody pracy: 1
33
(1945–1948). - potrafi omówić proces kształtowania się granic Polski po II wojnie światowej,
- porównuje kształt terytorialny oraz liczbę i strukturę ludności państwa polskiego w okresie międzywojennym i po II wojnie światowej,
- charakteryzuje konsekwencje gospodarcze i społeczne II wojny światowej dla Polski,
- zna zasady przeprowadzenia reformy rolnej i nacjonalizacji przemysłu,
- ocenia skutki tych reform,- charakteryzuje losy Polaków poza
granicami kraju,- zna układ sił politycznych w Polsce
w drugiej połowie 1945 roku,- omawia program i działalność PSL w
latach 1945–1947,- charakteryzuje proces utrwalania
władzy komunistycznej w Polsce w latach 1945–1948,
- ocenia przebieg i znaczenie referendum w czerwcu 1946 roku oraz wyborów w styczniu 1947 roku,
- zna polityczne i zbrojne organizacje podziemia w Polsce oraz wie, jak doszło do ich likwidacji,
- charakteryzuje rolę Kościoła rzymskokatolickiego w pierwszym okresie Polski Ludowej,
- zna założenia planu trzyletniego i ocenia jego realizację,
- porównuje postępowanie polskich władz komunistycznych z polityką stosowaną przez komunistów w pozostałych państwach demokracji
umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy ze źródłem ikonograficznym,- pracy z tekstem źródłowym,- pracy ze źródłem statystycznym,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem, mapą i
źródłem ikonograficznym,- praca z tekstem źródłowym,- praca ze źródłem statystycznym,- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków 1992,
- N. Davies, Serce Europy, Londyn 1995,
- J. Łojek, Kalendarz historyczny. Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994,
- W. Roszkowski, Historia Polski 1914–2001, Warszawa 2002,
- J. Kuroń, J. Żakowski, PRL dla początkujących, Wrocław 1997,
- Z. Zblewski, Leksykon PRL-u, Kraków 2000,
- Historia Polski w liczbach. Państwo i społeczeństwo, t. 1, Warszawa 2003,
- M. Kallas, Historia ustroju Polski X–XX w., Warszawa 2001,
- A. Paczkowski, Stanisław Mikołajczyk czyli klęska realisty. Zarys biografii politycznej, Warszawa 1991,
- J. Eisler, Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989, Warszawa 1992,
- K. Kersten, Historia polityczna Polski
34
ludowej,- zna, rozumie i prawidłowo stosuje
terminy i pojęcia: UB, UPA, WiN, PPS, UNRRA, TRJN, SP, ZMP, ZWM, KBW, PZPR, akcja „Wisła”, czarny rynek, bitwa o handel, Blok Stronnictw Demokratycznych, partie koncesjonowane, proces szesnastu, mała konstytucja, odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne.
1944–1956, Warszawa 1982,- M. Deszczyński, R. Kupiecki,
T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945–1994, Warszawa 1994,
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
- mapa ścienna – Polska po II wojnie światowej,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,
- Atlas historyczny Polski, PPWK, Warszawa–Wrocław 1987,
- Multimedialna historia 1944–1997. Dzieje PRL, WSiP, Warszawa 1997.
36. Stalinizm w Polsce.
Ścieżki:edukacja ekologiczna, edukacja czytelnicza i medialna
Po zakończeniu lekcji uczeń:- charakteryzuje organizację i
funkcjonowanie aparatu terroru w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych,
- potrafi omówić walkę władz z Kościołem rzymskokatolickim w tym okresie i ocenić rolę, jaką odegrał w niej prymas S. Wyszyński,
- zna główne zasady ustroju PRL-u według konstytucji z 1952 roku,
- zna założenia i ocenia efekty realizacji planu sześcioletniego,
- porównuje główne założenia planów trzyletniego i sześcioletniego,
- wskazuje formy oddziaływania władz na świadomość społeczeństwa i ocenia ich konsekwencje,
- omawia przebieg walki o władzę w PZPR po śmierci B. Bieruta,
- omawia problem walk frakcyjnych w kierownictwie PZPR,
- wyjaśnia, w jaki sposób objawiał się
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy ze źródłem ikonograficznym,- pracy z tekstem źródłowym,- pracy ze źródłem statystycznym,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem, mapą i
źródłem ikonograficznym,- praca z tekstem źródłowym,- praca ze źródłem statystycznym,- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków 1992,
- N. Davies, Serce Europy, Londyn 1995,
- J. Łojek, Kalendarz historyczny. Polemiczna historia Polski, Warszawa
1
35
nurt reformowania socjalizmu w polskiej „odwilży”,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: „księża-patrioci”, PAX, ZBoWiD, dogmatycy, natolińczycy, puławianie, rewizjoniści, socrealizm, centralizm demokratyczny, Wolna Europa.
1994,- W. Roszkowski, Historia Polski
1914–2001, Warszawa 2002,- J. Kuroń, J. Żakowski, PRL dla
początkujących, Wrocław 1997,- Z. Zblewski, Leksykon PRL-u,
Kraków 2000,- Historia Polski w liczbach. Państwo i
społeczeństwo, t. 1, Warszawa 2003,- A. Garlicki, Bolesław Bierut,
Warszawa 1994,- J. Eisler, Zarys dziejów politycznych
Polski 1944–1989, Warszawa 1992,- K. Kersten, Historia polityczna Polski
1944–1956, Warszawa 1982,- M. Kallas, Historia ustroju Polski X–
XX w., Warszawa 2001,- M. Deszczyński, R. Kupiecki,
T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945–1994, Warszawa 1994,
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
- Teki edukacyjne IPN: Prymas Tysiąclecia Kardynał Stefan Wyszyński, Warszawa 2003,
- A. Dudek, Państwo i Kościół w Polsce 1945–1970, Kraków 1995,
- mapa ścienna – Polska po II wojnie światowej,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,
- Atlas historyczny Polski, PPWK, Warszawa–Wrocław 1987,
- Multimedialna historia 1944–1997. Dzieje PRL, WSiP, Warszawa 1997,
- można wykorzystać fragmenty filmów fabularnych:
36
Matka Królów, reż. J. Zaorski (1982),Przesłuchanie, reż. R. Bugajski (1982), Prymas – trzy lata z tysiąca, reż. T. Kotlarczyk (2000), Człowiek z marmuru, reż. A. Wajda (1976).
37. Polska w latach 1956–1968.
Ścieżki:edukacja czytelnicza i medialna
Po zakończeniu lekcji uczeń:- omawia przyczyny, przebieg i
konsekwencje wydarzeń poznańskich w 1956 roku,
- zna postanowienia VIII Plenum KC PZPR w październiku 1956 roku,
- potrafi wyjaśnić źródła popularności W. Gomułki w 1956 roku,
- charakteryzuje rolę, jaką odegrały wydarzenia węgierskie w kształtowaniu się postaw społeczeństwa polskiego w 1956 roku,
- wymienia zmiany w systemie sprawowania władzy, zakresie swobód obywatelskich i polityce kulturalnej, jakie miały miejsce w Polsce po 1956 roku,
- wyjaśnia przyczyny polityki powstrzymywania kolejnych przemian i „odwrotu od Października” prowadzonej przez nowe kierownictwo PZPR,
- charakteryzuje politykę ekonomiczną państwa po październiku 1956 roku i jej konsekwencje,
- omawia rozwój stosunków między państwem i Kościołem rzymskokatolickim po październiku 1956 roku,
- charakteryzuje politykę personalną we władzach PZPR, LWP i MSW po
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy ze źródłem ikonograficznym,- pracy z tekstem źródłowym,- pracy ze źródłem statystycznym,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem, mapą i
źródłem ikonograficznym,- praca z tekstem źródłowym,- praca ze źródłem statystycznym,- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków 1992,
- N. Davies, Serce Europy, Londyn 1995,
- J. Łojek, Kalendarz historyczny. Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994,
- W. Roszkowski, Historia Polski 1914–2001, Warszawa 2002,
- J. Kuroń, J. Żakowski, PRL dla początkujących, Wrocław 1997,
- Z. Zblewski, Leksykon PRL-u, Kraków 2000,
- Historia Polski w liczbach. Państwo i społeczeństwo, t. 1, Warszawa 2003,
- P. Machcewicz, Władysław Gomułka,
1
37
1956 roku i wyjaśnia jej znaczenie,- omawia proces kształtowania się
opozycji w kręgu intelektualistów związanych z Klubem Krzywego Koła,
- charakteryzuje rolę, jaką odegrał List 34 w procesie rodzenia się różnych form aktywności społecznej i nacisku na władzę,
- wyjaśnia genezę i przebieg konfliktu między władzą a Kościołem wokół obchodów Millennium,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: FJN, KIK, Wielka Nowenna, Znak, „mała stabilizacja”, Millennium, orędzie biskupów polskich do niemieckich, nomenklatura.
Warszawa 1995,- P. Machcewicz, Polski rok 1956,
Warszawa 1993,- W. Władyka, Październik ’56,
Warszawa 1994,- J. Eisler, Zarys dziejów politycznych
Polski 1944–1989, Warszawa 1992,- M. Deszczyński, R. Kupiecki,
T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945–1994, Warszawa 1994,
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
- Teki edukacyjne IPN: Prymas Tysiąclecia Kardynał Stefan Wyszyński, Warszawa 2003,
- A. Dudek, Państwo i Kościół w Polsce 1945–1970, Kraków 1995,
- Poznański czerwiec 1956. Konferencje IPN, pod red. S. Jankowiaka i A. Rogulskiej, Warszawa 2002,
- Rewolucja węgierska 1956 w polskich dokumentach, oprac. J. Tischler, Warszawa 1995,
- mapa ścienna – Polska po II wojnie światowej,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,
- Atlas historyczny Polski, PPWK, Warszawa–Wrocław 1987,
- Multimedialna historia 1944–1997. Dzieje PRL, WSiP, Warszawa 1997,
- można wykorzystać fragmenty filmu fabularnego Poznań ’56, reż. F. Bajon (1996).
38. PRL od marca 1968 roku do grudnia
Po zakończeniu lekcji uczeń: W wyniku lekcji uczeń kształci Metody pracy: 1
38
1968 roku do grudnia 1970 roku – narastanie kryzysu.
Ścieżki: edukacja czytelnicza i medialna
- wyjaśnia przyczyny wewnętrzne i międzynarodowe wydarzeń marcowych 1968 roku,
- wyjaśnia, jakie czynniki wpłynęły na rozpętanie przez władze kampanii antysemickiej,
- potrafi dokonać rekonstrukcji najważniejszych wydarzeń od stycznia do sierpnia 1968 roku i rozumie ich konsekwencje,
- charakteryzuje sytuację gospodarczą Polski w drugiej połowie lat sześćdziesiątych,
- wyjaśnia, dlaczego wydarzenia marcowe 1968 roku miały ogromny wpływ na postawy części inteligencji w Polsce,
- rozumie, jakie znaczenie dla stosunków polsko-niemieckich miała wizyta kanclerza W. Brandta w grudniu 1970 roku,
- omawia genezę i przebieg wydarzeń grudniowych 1970 roku,
- wyjaśnia przyczyny słabości wystąpień robotniczych w grudniu 1970 roku,
- zna różne, także kontrowersyjne, opinie historyków dotyczące działalności politycznej W. Gomułki, potrafi zająć stanowisko w tym sporze i sformułować własną opinię,
- zna okoliczności dojścia do władzy E. Gierka i pierwsze decyzje nowej ekipy,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: „komandosi”, „taternicy”, ksenofobia, syjonizm, „syjoniści”, „partyzanci”, „Kultura”
umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy ze źródłem ikonograficznym,- pracy z tekstem źródłowym,- pracy ze źródłem statystycznym,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem, mapą i
źródłem ikonograficznym,- praca z tekstem źródłowym,- praca ze źródłem statystycznym,- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków 1992,
- N. Davies, Serce Europy, Londyn 1995,
- J. Łojek, Kalendarz historyczny. Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994,
- W. Roszkowski, Historia Polski 1914–2001, Warszawa 2002,
- J. Kuroń, J. Żakowski, PRL dla początkujących, Wrocław 1997,
- Z. Zblewski, Leksykon PRL-u, Kraków 2000,
- P. Machcewicz, Władysław Gomułka, Warszawa 1995,
- J. Eisler, Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989, Warszawa 1992,
- M. Deszczyński, R. Kupiecki, T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945–1994, Warszawa 1994,
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
39
paryska, antysemityzm. - J. Eisler, Marzec 1968. Geneza. Przebieg. Konsekwencje, Warszawa 1991,
- J. Eisler, Grudzień 1970, Warszawa 1995,
- M. Kula, Marcowe błoto, „Mówią wieki” 2003, nr 3 (519), s. 24,
- Oblicza marca 1968. Konferencje IPN, pod red. K. Rokickiego i S. Stępnia, Warszawa 2004,
- mapa ścienna – Polska po II wojnie światowej,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,
- Atlas historyczny Polski, PPWK, Warszawa–Wrocław 1987,
- Multimedialna historia 1944–1997. Dzieje PRL, WSiP, Warszawa 1997.
- można wykorzystać fragmenty filmów fabularnych: Człowiek z żelaza, reż. A. Wajda (1981), Marcowe migdały, reż. R. Piwowarski (1989).
39. Pozorny dynamizm epoki gierkowskiej i kryzys systemu.
Ścieżki:edukacja ekologiczna, edukacja czytelnicza i medialna
Po zakończeniu lekcji uczeń:- charakteryzuje politykę gospodarczą
w pierwszej połowie lat siedemdziesiątych i jej konsekwencje dla społeczeństwa,
- omawia przyczyny narastania kryzysu w gospodarce w połowie lat siedemdziesiątych,
- wie, jakie zmiany wprowadzono w konstytucji w 1976 roku i jak społeczeństwo na nie zareagowało,
- wyjaśnia genezę i omawia przebieg wydarzeń z czerwca 1976 roku,
- charakteryzuje środowiska
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy ze źródłem ikonograficznym,- pracy z tekstem źródłowym,- pracy ze źródłem statystycznym,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem, mapą i
źródłem ikonograficznym,- praca z tekstem źródłowym,- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa
1
40
opozycyjne w drugiej połowie lat siedemdziesiątych – podaje przykłady form ich działania,
- wyjaśnia wpływ wyboru papieża Jana Pawła II i jego pielgrzymki do Polski na sytuację w kraju,
- charakteryzuje narastanie kryzysu gospodarczego i społecznego pod koniec lat siedemdziesiątych,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: „druga Polska”, rubel transferowy, Federacja Socjalistycznych Związków Młodzieży Polskiej, ruch oazowy, KOR, KPN, KSS KOR, NOWa, ROPCiO, Ruch Młodej Polski, TKN, Wolne Związki Zawodowe.
1998,- N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków
1992,- N. Davies, Serce Europy, Londyn
1995,- J. Łojek, Kalendarz historyczny.
Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994,
- W. Roszkowski, Historia Polski 1914–2001, Warszawa 2002,
- J. Kuroń, J. Żakowski, PRL dla początkujących, Wrocław 1997,
- S. Kisielewski, Dzienniki, Warszawa 1997,
- Z. Zblewski, Leksykon PRL-u, Kraków 2000,
- J. Eisler, Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989, Warszawa 1992,
- M. Deszczyński, R. Kupiecki, T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945–1994, Warszawa 1994,
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
- A. Friszke, Polska Gierka, Warszawa 1995,
- A. Krajewski, Polska Gierka – bilans „złotej dekady”, „Mówią wieki” 2003, nr 2 (518), s. 23,
- mapa ścienna – Polska po II wojnie światowej,
- W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych. Cz. III Wiek XX, Warszawa 2004,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,
- Atlas historyczny Polski, PPWK,
41
Warszawa–Wrocław 1987,- Multimedialna historia 1944–1997.
Dzieje PRL, WSiP, Warszawa 1997,- można wykorzystać fragmenty filmu
fabularnego Człowiek z żelaza, reż. A. Wajda (1981).
40. Szesnaście miesięcy „Solidarności”.
Ścieżki: edukacja czytelnicza i medialna
Po zakończeniu lekcji uczeń:- zna genezę i przebieg strajków 1980
roku i okoliczności powstania „Solidarności”,
- zna postulaty strajkujących załóg Wybrzeża z 1980 roku i tezy porozumień między władzą i strajkującymi,
- wymienia najważniejsze konflikty między władzą i „Solidarnością” od września 1980 do grudnia 1981 roku,
- charakteryzuje stanowisko ZSRR wobec sytuacji w Polsce w tym okresie,
- ocenia rolę Episkopatu w wydarzeniach 1980–1981,
- zna formy działalności NSZZ „Solidarność”,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: KKP, MKS, NZS, NSZZ Rolników Indywidualnych, „struktury poziome”, „Sojuz 81”, prowokacja bydgoska, marsze głodowe, „pełzająca kontrrewolucja”.
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy ze źródłem ikonograficznym,- pracy z tekstem źródłowym,- pracy ze źródłem statystycznym,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem, mapą i
źródłem ikonograficznym,- praca z tekstem źródłowym,- praca ze źródłem statystycznym,- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków 1992,
- N. Davies, Serce Europy, Londyn 1995,
- J. Łojek, Kalendarz historyczny. Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994,
- W. Roszkowski, Historia Polski 1914–2001, Warszawa 2002,
- J. Kuroń, J. Żakowski, PRL dla początkujących, Wrocław 1997,
- Z. Zblewski, Leksykon PRL-u, Kraków 2000,
- J. Eisler, Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989, Warszawa 1992,
1
42
- M. Deszczyński, R. Kupiecki, T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945–1994, Warszawa 1994,
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
- J. Holzer, Polska 1980–1981, Warszawa 1995,
- J. Holzer, „Solidarność” 1980–1981, Warszawa 1989,
- mapa ścienna – Polska po II wojnie światowej,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,
- Atlas historyczny Polski, PPWK, Warszawa–Wrocław 1987,
- Multimedialna historia 1944–1997. Dzieje PRL, WSiP, Warszawa 1997,
- można wykorzystać fragmenty filmu fabularnego Człowiek z żelaza, reż. A. Wajda (1981).
41. Od stanu wojennego do obrad Okrągłego Stołu.
Ścieżki: edukacja czytelnicza i medialna
Po zakończeniu lekcji uczeń:- wie, jak władze uzasadniały
wprowadzenie stanu wojennego i zna zasady jego organizacji,
- zna okoliczności tragicznych wydarzeń w kopalni „Wujek”,
- formułuje własną ocenę decyzji o wprowadzeniu stanu wojennego,
- charakteryzuje formy oporu społecznego i działania „Solidarności” w okresie stanu wojennego,
- zna okoliczności stopniowego znoszenia stanu wojennego,
- omawia role pielgrzymki Jana Pawła II w 1983 roku,
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy ze źródłem ikonograficznym,- pracy z tekstem źródłowym,- pracy ze źródłem statystycznym,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem, mapą i
źródłem ikonograficznym,- praca z tekstem źródłowym,- praca ze źródłem statystycznym,- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
1
43
- charakteryzuje sytuację gospodarczą w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych,
- zna spory o taktykę działań w kierownictwie PZPR i wśród działaczy „Solidarności”,
- zna przyczyny, okoliczności i konsekwencje zabójstwa księdza J. Popiełuszki,
- charakteryzuje postawy społeczeństwa po formalnym zniesieniu stanu wojennego,
- omawia czynniki, jakie spowodowały wzrost autorytetu Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce w latach osiemdziesiątych,
- charakteryzuje narastanie zjawisk kryzysowych w gospodarce i społeczeństwie w drugiej połowie lat osiemdziesiątych,
- wie, jakie konsekwencje miała fala strajków w 1988 roku,
- zna głównych uczestników obrad Okrągłego Stołu,
- potrafi wymienić postanowienia tych obrad,
- zna argumenty zwolenników i przeciwników decyzji działaczy „Solidarności” o przystąpieniu do tych obrad,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: internowanie, PRON, WRON, ZOMO, KOS, TKK, Prymasowski Komitet Pomocy, OPZZ, pluralizm związkowy, „wojna o krzyże”, proces toruński, Pomarańczowa Alternatywa, „Magdalenka”, Komitet Obywatelski
- N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków 1992,
- N. Davies, Serce Europy, Londyn 1995,
- J. Łojek, Kalendarz historyczny. Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994,
- W. Roszkowski, Historia Polski 1914–2001, Warszawa 2002,
- J. Kuroń, J. Żakowski, PRL dla początkujących, Wrocław 1997,
- Z. Zblewski, Leksykon PRL-u, Kraków 2000,
- J. Eisler, Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989, Warszawa 1992,
- M. Deszczyński, R. Kupiecki, T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945–1994, Warszawa 1994,
- A. Paczkowski, Droga do mniejszego zła, Kraków 2002,
- A. Dudek, Reglamentowana rewolucja, Kraków 2004,
- Teki edukacyjne IPN: Stan wojenny, Warszawa 2001,
- mapa ścienna – Polska po II wojnie światowej,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,
- Atlas historyczny Polski, PPWK, Warszawa–Wrocław 1987,
- Multimedialna historia 1944–1997. Dzieje PRL, WSiP, Warszawa 1997,
- można wykorzystać fragmenty filmów fabularnych:Człowiek z żelaza, reż. A. Wajda, (1981), Śmierć jak kromka chleba, reż. K. Kutz (1994).
44
przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność”.
42. Blok radziecki i demokracje zachodnie w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych.
Ścieżki:edukacja europejska
Po zakończeniu lekcji uczeń:- zna genezę, przebieg i konsekwencje
radzieckiej interwencji w Afganistanie,
- dostrzega analogie i różnice między radziecką interwencją na Węgrzech, w Czechosłowacji i w Afganistanie,
- charakteryzuje przyczyny i przejawy kryzysu systemu komunistycznego na początku lat osiemdziesiątych,
- zna założenia i sposoby realizacji polityki prezydenta R. Reagana wobec ZSRR i państw bloku radzieckiego,
- zna poglądy głoszone przez przywódców głównych państw zachodnich w sprawie polityki wobec krajów bloku radzieckiego,
- zna okoliczności zamachu na papieża Jana Pawła II,
- zna nazwiska I sekretarzy KC KPZR, którzy piastowali to stanowisko po śmierci L. Breżniewa,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: mudżahedini, rakiety Cruise, rakiety SS-20, „gwiezdne wojny”, KGB.
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy ze źródłem ikonograficznym,- pracy z tekstem źródłowym,- pracy ze źródłem statystycznym,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem, mapą i
źródłem ikonograficznym,- praca z tekstem źródłowym,- praca ze źródłem statystycznym,- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Mały oksfordzki słownik historii
świata w XX wieku, Londyn 1992,- W. Laqueur, Historia Europy 1945–
1992, Londyn 1993,- N. Davies, Europa, Kraków 2003,- K. Szelągowska, Wykłady z historii
powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999,
- M. Deszczyński, R. Kupiecki, T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945–1994, Warszawa 1994,
- T. Nałęcz, Historia XX wieku, Warszawa 2000,
- W. Roszkowski, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, Warszawa 1998,
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
- M.A. Jones, Historia USA, Warszawa 2002,
- mapy ścienne: Świat w latach 1945–1997. Wojny i konflikty oraz Europa
1
45
po II wojnie światowej,- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła
średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,- Atlas historyczny świata, PPWK,
Warszawa–Wrocław 1986,- wydawnictwa multimedialne.
43. Schyłek zimnej wojny.
Ścieżki:edukacja europejska
Po zakończeniu lekcji uczeń:- zna główne założenia polityki
wewnętrznej i zagranicznej ZSRR w okresie sprawowania władzy przez M. Gorbaczowa,
- charakteryzuje sytuację gospodarczą Związku Radzieckiego w drugiej połowie lat osiemdziesiątych,
- charakteryzuje genezę i przebieg Jesieni Ludów w 1989 roku,
- wskazuje podobieństwa i różnice w przebiegu wydarzeń w państwach bloku radzieckiego w 1989 roku,
- omawia proces zjednoczenia Niemiec i wyjaśnia stanowisko ZSRR i USA wobec tego problemu,
- charakteryzuje proces rozpadu ZSRR,
- zna datę rozwiązania Układu Warszawskiego,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: „pieriestrojka”, „głasnost’”, „aksamitna rewolucja”, Karta 77, Forum Obywatelskie, rozmowy „4+2”, pucz sierpniowy, Wspólnota Niepodległych Państw.
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy ze źródłem ikonograficznym,- pracy z tekstem źródłowym,- pracy ze źródłem statystycznym,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się
Metody pracy:- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem, mapą i
źródłem ikonograficznym,- referaty.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów
źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998,
- Mały oksfordzki słownik historii świata w XX wieku, Londyn 1992,
- W. Laqueur, Historia Europy 1945–1992, Londyn 1993,
- N. Davies, Europa, Kraków 2003,- K. Szelągowska, Wykłady z historii
powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999,
- M. Deszczyński, R. Kupiecki, T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945–1994, Warszawa 1994,
- T. Nałęcz, Historia XX wieku, Warszawa 2000,
- W. Roszkowski, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, Warszawa 1998,
1
46
- W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1995,
- E. Centkowska, Jesień Ludów 89, Warszawa 1992,
- M.A. Jones, Historia USA, Warszawa 2002,
- mapa ścienna – Rozpad systemu komunistycznego,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,
- Atlas historyczny świata, PPWK, Warszawa–Wrocław 1986,
- wydawnictwa multimedialne.44. Świat po zimnej wojnie. Lata dziewięćdziesiąte.
Ścieżki:edukacja europejska
Po zakończeniu lekcji uczeń:- zna główne kierunki polityki Stanów
Zjednoczonych w okresie prezydentury G. Busha (seniora) i B. Clintona,
- charakteryzuje postęp w procesie jednoczenia się Europy Zachodniej,
- zna postanowienia układu z Maastricht z 1991 roku,
- potrafi wymienić najbardziej uprzemysłowione państwa świata (G7),
- charakteryzuje przemiany w Rosji w okresie władzy B. Jelcyna, zna przyczyny konfliktu wewnętrznego w Rosji w 1993 roku,
- zna założenia koncepcji „Partnerstwo dla pokoju”,
- zna genezę wojny w Czeczenii,- rozumie przyczyny powrotu do
władzy ugrupowań postkomunistycznych w wielu państwach Europy Środkowo-Wschodniej,
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy ze źródłem ikonograficznym,- pracy z tekstem źródłowym,- pracy ze źródłem statystycznym,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem, mapą i
źródłem ikonograficznym,- praca z tekstem źródłowym,- praca ze źródłem statystycznym,- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- K. Szelągowska, Wykłady z historii
powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999,
- M. Deszczyński, R. Kupiecki, T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945–1994, Warszawa 1994,
- T. Nałęcz, Historia XX wieku, Warszawa 2000,
- W. Roszkowski, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, Warszawa 1998,
1
47
- wyjaśnia przyczyny i konsekwencje rozpadu Jugosławii,
- charakteryzuje konflikty zbrojne na terenie Chorwacji i Bośni,
- zna postanowienia układu z Dayton z 1995 roku, kończącego wojnę w byłej Jugosławii,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: NAFTA, CEFTA, Grupa Wyszehradzka, Heksagonale, czystki etniczne.
- M.A. Jones, Historia USA, Warszawa 2002,
- J. Micuń, Vademecum maturzysty. Historia najnowsza po 1945 roku, Warszawa 1998,
- mapy ścienne: Świat w latach 1945–1997. Wojny i konflikty oraz Rozpad systemu komunistycznego,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,
- Atlas historyczny świata, PPWK, Warszawa–Wrocław 1986,
- wydawnictwa multimedialne.45. Azja, Afryka, Ameryka Łacińska w latach dziewięćdziesiątych.
Ścieżki: edukacja ekologiczna
Po zakończeniu lekcji uczeń:- charakteryzuje konsekwencje
społeczne i polityczne reform gospodarczych przeprowadzonych w Chinach w latach osiemdziesiątych i na początku lat dziewięćdziesiątych,
- zna przyczyny i konsekwencje wydarzeń na placu Tian’anmen w 1989 roku,
- zna przyczyny śmierci I. Gandhi i jej syna R. Gandhiego,
- zna sytuację w Afganistanie po wycofaniu stamtąd wojsk radzieckich w 1989 roku,
- zna przyczyny i konsekwencje wojny w Zatoce Perskiej w 1991 roku,
- rozumie, jaki wpływ na konflikt na Bliskim Wschodzie miał koniec zimnej wojny,
- zna postanowienia układu izraelsko-palestyńskiego zawartego w 1993 roku,
- wie, jakie stanowisko wobec tegoukładu zajęły takie organizacje, jak
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy ze źródłem ikonograficznym,- pracy z tekstem źródłowym,- pracy ze źródłem statystycznym,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem, mapą i
źródłem ikonograficznym,- praca z tekstem źródłowym,- praca ze źródłem statystycznym,- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- K. Szelągowska, Wykłady z historii
powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999,
- M. Deszczyński, R. Kupiecki, T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945–1994, Warszawa 1994,
- T. Nałęcz, Historia XX wieku, Warszawa 2000,
- W. Roszkowski, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, Warszawa 1998,
1
48
Hamas i Hezbollah,- zna przyczyny śmierci premiera
Izraela I. Rabina w 1995 roku,- wie, jaką rolę odegrał N. Mandela w
pokojowym zlikwidowaniu systemu apartheidu w RPA,
- zna okoliczności zakończenia dyktatury generała A. Pinocheta w Chile,
- zna główne problemy państw Ameryki Łacińskiej w latach dziewięćdziesiątych,
- potrafi wymienić problemy państw afrykańskich (trudności gospodarcze, konflikty etniczne, korupcja, głód),
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: separatyści sikhijscy, republika islamska, „Pustynna Burza”, intifada, Afrykański Kongres Narodowy, Ruch Inkatha, Świetlisty Szlak, teologia wyzwolenia, contras.
- M.A. Jones, Historia USA, Warszawa 2002,
- J. Micuń, Vademecum maturzysty. Historia najnowsza po 1945 roku, Warszawa 1998,
- mapa ścienna – Świat w latach 1945–1997. Wojny i konflikty,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,
- Atlas historyczny świata, PPWK, Warszawa–Wrocław 1986,
- wydawnictwa multimedialne.
46. Polska w latach 1989–2004.
Ścieżki:edukacja europejska, edukacja czytelnicza i medialna
Po zakończeniu lekcji uczeń:- zna zasady, na których
przeprowadzono wybory w czerwcu 1989 roku,
- wie, jakie były rezultaty tych wyborów,
- wie, kiedy i w jakich okolicznościach przestała istnieć PZPR,
- zna przyczyny podziału w obozie solidarnościowym,
- charakteryzuje politykę zagraniczną Polski po 1989 roku,
- charakteryzuje sytuację gospodarczą Polski w latach dziewięćdziesiątych,
- wskazuje podstawowe różnice
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
opinii,- pracy ze źródłem ikonograficznym,- pracy z tekstem źródłowym,- pracy ze źródłem statystycznym,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
Metody pracy:- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem, mapą i
źródłem ikonograficznym,- praca z tekstem źródłowym,- praca ze źródłem statystycznym,- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- W. Roszkowski, Historia Polski
1914–2001, Warszawa 2002,- J. Kuroń, J. Żakowski, PRL dla
1
49
między PRL i III RP w dziedzinie ustroju, położenia międzynarodowego, gospodarki itd.,
- zna przebieg i rezultaty wyborów prezydenckich w 1990, 1995 i 2000 roku,
- charakteryzuje przyczyny kryzysu rządów postsolidarnościowych,
- zna okoliczności upadku rządu J. Olszewskiego i rządu H. Suchockiej,
- potrafi wymienić premierów rządów III RP w kolejności chronologicznej,
- zna okoliczności wejścia Polski do NATO,
- charakteryzuje rządy SLD–UP,- dokonuje oceny polskiej sceny
politycznej,- zna zasady konstytucji z 1997 roku,- zna zasady reformy administracyjnej
z 1998 roku,- zajmuje stanowisko w sporze o ocenę
dziejów PRL,- wymienia pozytywne i negatywne
zjawiska składające się na dziedzictwo PRL,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: „gruba kreska”, lustracja, OKP, PC, Partia „X”, SdRP, SLD, UD, ZChN, KL-D, ROAD, UW, AWS, Bezpartyjny Blok Wspierania Reform.
początkujących, Wrocław 1997,- Z. Zblewski, Leksykon PRL-u,
Kraków 2000,- M. Deszczyński, R. Kupiecki,
T. Moszczyński, Historia polityczna świata. Kalendarium wydarzeń 1945–1994, Warszawa 1994,
- A. Dudek, Reglamentowana rewolucja, Kraków 2004,
- A. Dudek, Pierwsze lata III Rzeczypospolitej 1989–1995, Kraków 1997,
- M. Kallas, Historia ustroju Polski X–XX w., Warszawa 2001,
- mapa ścienna – Polska po II wojnie światowej,
- Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, od 1939 r., Warszawa 2001,
- Atlas historyczny Polski, PPWK, Warszawa–Wrocław 1987,
- Multimedialna historia 1944–1997. Dzieje PRL, WSiP, Warszawa 1997,
- film dokumentalny Po zwycięstwie 1989–1995, reż. M. Łoziński, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995.
47. Przemiany cywilizacyjne drugiej połowy XX wieku.
Ścieżki:
Po zakończeniu lekcji uczeń:- charakteryzuje wpływ II wojny
światowej i rywalizację między Wschodem i Zachodem na rozwój nauki i techniki,
W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność:- wyszukiwania i gromadzenia
potrzebnych informacji,- formułowania własnych sądów i
Metody pracy:- wykład,- elementy dyskusji,- praca z podręcznikiem, mapą i
źródłem ikonograficznym,
1
50
edukacja ekologiczna, edukacja filozoficzna, edukacja czytelnicza i medialna
- wymienia czynniki, które wpłynęły na poprawę warunków i wydłużenie życia człowieka,
- charakteryzuje główne tendencje w rozwoju gospodarki światowej w drugiej połowie XX wieku,
- wymienia główne cechy społeczeństwa postindustrialnego,
- charakteryzuje wpływ gospodarki na zmiany w środowisku naturalnym,
- podaje przykłady nieodwracalnego spustoszenia środowiska przez nieprzemyślane działania ekonomiczne,
- zajmuje stanowisko w dyskusji na temat zagrożeń demokracji w XX wieku,
- charakteryzuje przemiany w kulturze w drugiej połowie XX wieku,
- wymienia najważniejsze osiągnięcia naukowe i techniczne drugiej połowy XX wieku,
- wskazuje przyczyny nasilenia procesu globalizacji na przełomie XX i XXI wieku,
- wskazuje główne zagrożenia ładu światowego pod koniec XX wieku, np. terroryzm, konflikt między bogatą Północą i biednym Południem,
- zna, rozumie i prawidłowo stosuje terminy i pojęcia: egzystencjalizm, pop-art, hiperrealizm, permisywna kornukopia, poprawność polityczna, komercjalizacja, globalna wioska.
opinii,- pracy ze źródłem ikonograficznym,- pracy z tekstem źródłowym,- pracy ze źródłem statystycznym,- pracy z mapą,- pracy w zespole,- jasnego, poprawnego, przekonującego
wypowiadania się.
- praca z tekstem źródłowym,- praca ze źródłem statystycznym,- praca w grupach.
Środki dydaktyczne:- podręcznik dla kl. III Historia dla
maturzysty. Wiek XX,- Kronika XX wieku. Ludzie i
wydarzenia, Warszawa 1998,- Kronika XX wieku, Warszawa 1991,- Nasze czasy. Ilustrowana historia XX
wieku, pod red. L. Glennon, Warszawa 2000,
- M. Demiański, Zmieniający się wszechświat, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN. Suplement, Warszawa 1999, s. 602,
- P. Łuków, Etyczne problemy reprodukcji człowieka, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN. Suplement, Warszawa 1999, s. 607,
- W. Jędrzejczak, K. Kuszewski, Choroby XX wieku, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN. Suplement, Warszawa 1999, s. 621,
- W.J. Burszta, Globalizacja, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN. Suplement, Warszawa 1999, s. 686,
- S. Malinowski, J. Wolanin, Klęski żywiołowe, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN. Suplement, Warszawa 1999, s. 812,
- M. Petruczenko, Sto lat nowożytnych igrzysk olimpijskich, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN. Suplement, Warszawa 1999, s. 829,
- mapa ścienna – Świat u progu XXI wieku. Osiągnięcia i zagrożenia.
51
Top Related