90 91Jaarverslag 2015 Stadgenoot Stadgenoot Jaarverslag 2015
De raad van commissarissen (hierna: RvC) is conform de
statuten van Stichting Stadgenoot belast met het interne
toezicht op het bestuur en op de algemene gang van
zaken in de stichting en de met haar verbonden onderne-
mingen. De RvC staat het bestuur met raad ter zijde.
Samenstelling RvCDe samenstelling van de RvC, het rooster van aftre-
den, de functies en nevenactiviteiten zijn hiernaast
weergegeven; deze gegevens zijn eveneens op de
website van Stadgenoot gepubliceerd.
Per 1 juni 2015 heeft Wim Kuijken zijn functie als
voorzitter van de RvC van Stadgenoot neergelegd
om zodoende, in het kader van de Wet bestuur en toe-
zicht, zijn benoeming tot voorzitter van de raad van
commissarissen van De Nederlandsche Bank mogelijk
te maken. Sindsdien bekleedt hij de functie van vice-
voorzitter van de RvC van Stadgenoot. Ingrid Hissink
is per 1 juni 2015 unaniem door de RvC benoemd tot
voorzitter.
De RvC heeft in 2015 het aantal leden in de RvC terug-
gebracht naar zes door twee vertrekkende commissa-
rissen op grond van het rooster van aftreden te laten
opvolgen door één commissaris.
De Governancecode Woningcorporaties geeft aan dat
de RvC in de profielschets vermeldt welke kwantitatie-
ve en kwalitatieve doelstellingen de RvC ten aanzien
van diversiteit hanteert. De RvC onderschrijft het
belang van diversiteit binnen de RvC, maar verbindt
daaraan geen aantallen. In een RvC met zes leden is
het niet mogelijk bij een enkele mutatie direct alle
relevante aspecten van diversiteit (geslacht, leeftijd,
beroepsgroepen, kennis en expertise, culturele ach-
tergrond) in zich te verenigen. In geval van vacatures
binnen de RvC gaat bij de invulling daarvan de voor-
keur uit naar kandidaten die de diversiteit versterken.
Vacatures in de RvCKitty Roozemond, die op voordracht van Huurgenoot
lid van de RvC was, heeft op 28 maart 2015 na acht
jaar op grond van het rooster van aftreden de RvC ver-
laten. Hein Blocks, de vicevoorzitter van de RvC en lid
van de auditcommissie, heeft op 24 mei 2015 na acht
jaar op grond van het rooster van aftreden de RvC
verlaten. Door het vertrek van deze twee leden van de
RvC, gecombineerd met de wens van de RvC om het
aantal leden naar zes terug te brengen, is er in 2015
één vacature ontstaan en ingevuld. Na een open sol-
licitatieprocedure is, op voordracht van Huurgenoot,
de heer Gerrit Vreugdenhil benoemd tot commissa-
ris per 1 september 2015 voor een periode van vier
jaar. De heer Vreugdenhil is eveneens benoemd tot
voorzitter van de auditcommissie. De RvC meent met
zijn benoeming een uitstekende invulling te hebben
gevonden voor de ontstane vacature.
De RvC heeft voor de invulling van deze vacature als
eerste, in overleg met Huurgenoot, een profielschets
opgesteld. Vervolgens is de vacature gepubliceerd in
twee landelijke dagbladen en op het internet. Na het
opstellen van een long list en vervolgens een short
list zijn enkele sollicitanten uitgenodigd voor een
gesprek met de selectiecommissie bestaande uit be-
stuursleden van Huurgenoot en voor een gesprek met
leden van de RvC en een bestuurder van Stadgenoot.
Na een tweede gespreksronde heeft Huurgenoot,
gesteund door de leden van de RvC en het bestuur,
unaniem besloten om de heer Gerrit Vreugdenhil voor
benoeming in de RvC van Stadgenoot voor te dragen.
De RvC heeft vervolgens op 9 juni Gerrit Vreugdenhil
benoemd tot commissaris. Een integriteitsonderzoek
door een onafhankelijk bureau maakte, zoals gebrui-
kelijk, onderdeel uit van deze sollicitatieprocedure. De
uitkomst van dat onderzoek leverde geen belemme-
ring op voor deze benoeming.
Verslag van de Raad van Commissarissen
HerbenoemingPer 28 september 2015 is de heer Pieter Tordoir
unaniem door de RvC herbenoemd voor een tweede
en tevens laatste termijn van vier jaar. Conform het
reglement van de RvC heeft de toenmalige voorzit-
ter van de RvC de leden in het voorjaar 2015 over
de voorgenomen herbenoeming van Pieter Tordoir
geconsulteerd.
Met de inwerkingtreding van de herziene Woningwet
per 1 juli 2015 moeten woningcorporaties voorgeno-
men benoemingen of herbenoemingen van bestuur-
ders en commissarissen voor een zienswijze van de
minister voorleggen aan de Autoriteit woningcorpo-
raties. Begin juli is bij de Autoriteit woningcoporaties
melding gedaan van de voorgenomen herbenoeming
van Pieter Tordoir en is de zogenaamde fit & proper-
toets opgestart. Op 26 augustus heeft de Autoriteit
woningcorporaties de zienswijze van de minister ken-
baar gemaakt. Deze leverde geen bezwaar op voor het
herbenoemen van de heer Tordoir. De RvC is verheugd
dat de heer Tordoir zich bereid heeft gevonden om de
herbenoeming te aanvaarden.
Taken en bevoegdhedenDe taken en bevoegdheden van de RvC zijn opgenomen
in de statuten van Stadgenoot en in het reglement
van de RvC. Ook deze documenten zijn gepubliceerd
op de website van Stadgenoot.
Lidmaatschap VTWDe leden van de RvC zijn lid van de Vereniging Toe-
zichthouders Woningcorporaties (VTW).
Toepassing Governancecode 2015In april is er een nieuwe Governancecode vastgesteld
door de leden van Aedes en de leden van VTW. De
vernieuwde Governancecode is ingegaan op 1 mei
2015 en vervangt de code uit 2011 in zijn geheel. De
corporaties hebben tot 1 januari 2016 de tijd gekregen
om de wijzigingen in te voeren. De Governancecode
verlangt dat in het jaarverslag over boekjaar 2015
wordt aangegeven op welke manier de nieuwe code is
ingevoerd. Evenzeer bepaalt de Governancecode dat
de Rvc in haar verslag vastlegt welke bepalingen van
de Governancecode niet werden toegepast en met
welke motivering hiervan is afgeweken.
De naleving van de Governancecode is een gezamen-
lijke verantwoordelijkheid van de RvC en het bestuur.
In een gezamenlijke implementatiesessie van bestuur
en RvC zijn in september 2015 de principes en bepa-
lingen van de Governancecode doorleefd. Geïnventari-
seerd is of en op welke wijze aan de bepalingen reeds
wordt voldaan. Vastgesteld is dat aan het merendeel
van de bepalingen al wordt voldaan. Daar waar nog
niet aan een bepaling werd voldaan, is een actie en
actiehouder benoemd. Tevens heeft de RvC commis-
saris Amma Grapperhaus bereid gevonden om als
eerste aanspreekpunt te fungeren als het gaat om
Governance-aangelegenheden. Vervolgens zijn de ac-
ties opgevolgd. Met de publicatie van dit jaarverslag
2015, waarin voorgeschreven verantwoordingsgege-
vens staan opgenomen, is aan alle bepalingen van de
Governancecode voldaan.
RvC en bestuur besteden aandacht aan het intern
en extern communiceren van de kernwaarden van
de Governancecode. Op de website is het onderdeel
‘Governance: bestuur en toezicht’, naar aanleiding
van de nieuwe Governancecode, geheel vernieuwd.
Intern is via het intranet aandacht besteed aan de
nieuwe Governancecode en de betekenis daarvan
voor Stadgenoot.
92 93Jaarverslag 2015 Stadgenoot Stadgenoot Jaarverslag 2015
In 2015 bestond de RvC uit de volgende personen:
Naam Mevrouw drs. Ingrid Hissink RC
Geboortejaar 1967
Functie in RvC Tot 1 juni 2015: lid, voorzitter auditcommissie; vanaf 1 juni: voorzitter, lid
auditcommissie, lid remuneratiecommissie
Expertise Financiën
Benoemd per 20 december 2013
Benoemd tot 20 december 2017 (herbenoembaar)
Beroep Directeur Financiën Flevoziekenhuis
Nevenfuncties -
Naam De heer drs. Wim J. Kuijken
Geboortejaar 1952
Functie in RvC Tot 1 juni 2015: voorzitter, lid remuneratiecommissie; Vanaf 1 juni 2015:
vicevoorzitter, voorzitter remuneratiecommissie
Expertise Openbaar bestuur, (Ruimtelijke) economie, water
Benoemd per 1 juli 2012
Benoemd tot 1 juli 2016 (herbenoembaar)
Beroep Deltacommissaris, Regeringscommissaris voor het Deltaprogramma,
Nevenfuncties Voorzitter raad van toezicht Stichting VU-VUmc; lid RvC De Nederlandsche Bank N.V.,
commissaris van overheidswege; lid raad van advies Stichting Het Nationale Park De
Hoge Veluwe; decaan Leernetwerk NSOB; lid Evaluatiecommissie Politiewet; bestuurs
lid Stichting Klaartje Dormits - van den Berg
Naam De heer prof. dr. Pieter Tordoir
Geboortejaar 1958
Functie in RvC Lid, lid auditcommissie
Expertise Economische en sociale ontwikkeling, ruimtelijke ordening en volkshuisvesting
Benoemd per 28 september 2011
Herbenoemd per 28 september 2015
Benoemd tot 28 september 2019 (niet herbenoembaar)
Beroep Directeur-eigenaar Ruimtelijk Economisch Atelier Tordoir; hoogleraar Geografie en
Planologie Universiteit van Amsterdam
Nevenfuncties Docent/onderzoekscoördinator ASRE; geassocieerd lid raad voor de leefomgeving
DeskundigheidsbevorderingDe RvC heeft, als onderdeel van de zelfevaluatie, in
juni 2015 besloten zich te verplichten tot Permanente
Educatie (PE). Daartoe is een PE-systeem geïmplemen-
teerd conform het Reglement Permanente Educatie
van Aedes en VTW. De RvC bekrachtigt hiermee het
belang van de ontwikkeling van kennis en kunde. Dit
betekent dat zij vanaf 1 januari 2015 PE-punten moet
halen door geaccrediteerde opleidingen te volgen
op terreinen als volkshuisvesting, governance en
financiën. In de jaren 2015 en 2016 dienen de com-
missarissen minimaal tien uren aan PE-activiteiten te
besteden.
De leden van de RvC woonden in 2015 verschillende
bijeenkomsten bij in het kader van deskundigheids-
bevordering, waaronder die van de Vereniging van
Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW). De RvC
heeft bij de zelfevaluatie geconstateerd dat zij als
geheel over de volle breedte kennis neemt van vakli-
teratuur op terreinen van volkshuisvesting, vastgoed
en governance. Conform de Governancecode worden
de behaalde PE-punten van de leden van de RvC in het
jaarverslag vermeld.
Commissaris Behaalde PE-punten in 2015
Ingrid Hissink 12
Wim Kuijken 6
Pieter Tordoir 24
Willem van Leeuwen 29
Amma Grapperhaus 14
Gerrit Vreugdenhil 3
Onafhankelijkheid commissarissenDe onafhankelijkheid en het kritisch vermogen van
commissarissen is ieder jaar onderwerp van de
zelf evaluatie van de RvC. Conform het bepaalde in
de nieuwe Woningwet en in de Governancecode
2015 heeft, tijdens de zelfevaluatie die in juni 2015
is gehouden, de RvC vastgesteld dat zij zodanig is
samengesteld dat de commissarissen ten opzichte
van elkaar, het bestuur en welk deelbelang dan ook
onafhankelijk en kritisch kunnen opereren. De com-
missarissen hebben geen persoonlijk belang in de
toegelaten instelling of de door haar in stand gehou-
den onderneming. Er is geen arbeidsovereenkomst
als bedoeld in artikel 610 lid 1 van Boek 7 van het
Burgerlijk Wetboek tussen de commissarissen en de
toegelaten instelling. De leden van de RvC ontvangen
geen persoonlijk financiële vergoedingen van Stadge-
noot anders dan de vergoeding voor de als lid van de
RvC verrichte werkzaamheden. Ook maken de leden
geen deel uit van het bestuur van een vennootschap
dan wel rechtspersoon waarin een lid van het bestuur
van de corporatie lid van de RvC is. Zowel in de statu-
ten als in het reglement van de RvC zijn bepalingen
opgenomen over de onafhankelijkheid van de leden
van de RvC.
In 2015 zijn door de leden van de RvC geen meldingen
gedaan aan de voorzitter over een (potentieel) tegen-
strijdig belang dat van betekenis is voor de woning-
corporatie en/of voor het betreffende lid van de RvC.
HonoreringDe honorering van de leden van de RvC voldoet aan
de WNT2. De honorering is, als onderdeel van dit
jaarverslag, opgenomen in de jaarrekening.
94 95Jaarverslag 2015 Stadgenoot Stadgenoot Jaarverslag 2015
Naam De heer drs. Hein G.M. Blocks
Geboortejaar 1945
Functie in RvC Tot 24 mei 2015: vicevoorzitter, lid auditcommissie, voorzitter remuneratiecommissie
Expertise Financiën
Benoemd per 1 juli 2008 (daarvoor lid van de RvC van rechtsvoorganger woningbouwvereniging
Het Oosten van 24 mei 2007 tot 1 juli 2008)
Benoemd tot 24 mei 2015
Beroep Adviseur, bestuurder
Nevenfuncties Voorzitter Stichting Geschillencommissies Consumentenzaken (SGC) en Geschillen-
commissies Beroep en Bedrijf (SGB); voorzitter bestuur Stichting Administratiekantoor
KLM (SAK2); penningmeester Prinses Beatrix Spierfonds; lid raad van toezicht Spieren
voor Spieren; voorzitter Stichting Vluchtelingenwerk Amstel tot Zaan; lid raad van
advies College Bescherming Persoonsgegevens; voorzitter RvC Da Vinci Groep; voor-
zitter RvC Nationale Nederlanden Bank; lid Commissie Toegang Notariaat; lid raad van
toezicht Elisabeth Otter Knoll Stichting
Naam Mevrouw drs. Kitty C.E. Roozemond
Geboortejaar 1955
Functie in RvC Lid (op voordracht van huurdersorganisatie Huurgenoot)
Expertise Openbaar bestuur, governance, sociale economie
Benoemd per 1 juli 2008 (daarvoor lid van de RvC van rechtsvoorganger woningbouwvereniging
Het Oosten van 28 maart 2007 tot 1 juli 2008)
Afgetreden per 28 maart 2015
Beroep Toezichthouder en bestuurder
Nevenfuncties Lid Onderzoeksraad Integriteit Overheid; lid raad van toezicht ABP
Naam De heer mr. Willem van Leeuwen
Geboortejaar 1953
Functie in RvC Lid (op voordracht van de Maatschappijraad van Stadgenoot)
Expertise Governance, volkshuisvesting, bestuur
Benoemd per 27 november 2012
Benoemd tot 27 november 2016 (herbenoembaar)
Beroep Directeur CS&G Consultancy bv
Nevenfuncties Fellow Wetenschappelijk Instituut CDA; voorzitter RvC Woningstichting Vivare; docent
Erasmus School of Accounting & Assurance (ESAA); Programma voor Commissarissen
en Toezichthouders; voorzitter SWV Rijn & Gelderse Vallei; voorzitter Renumeratie-
commissie PO Raad; Associé BMC Advies; lid bestuur Stichting NWR
Naam Mevrouw mr. drs. Amma Maria C.C. Grapperhaus-Vos
Geboortejaar 1960
Functie in RvC Lid (op voordracht van huurdersorganisatie Huurgenoot)
Expertise Volkshuisvestingsrecht, vastgoedrecht, omgevingsrecht en handhavingsrecht
Benoemd per 1 juli 2014
Benoemd tot 1 juli 2018 (herbenoembaar)
Beroep Advocaat–Partner NGNB Advocaten
Nevenfuncties Lid raad van toezicht Casa Nederland, lid Commissie voor Administratieve Geschillen
van de gemeente Gelderland
Naam De heer Gerrit Vreugdenhil RA
Geboortejaar 1955
Functie in RvC Lid (op voordracht van huurdersorganisatie Huurgenoot), voorzitter auditcommissie
Expertise Financiën
Benoemd per 1 september 2015
Benoemd tot 1 september 2019 (herbenoembaar)
Beroep Lid raad van bestuur ROC van Amsterdam-Flevoland
Nevenfuncties Voorzitter raad van toezicht Amaris Zorggroep; lid raad van toezicht Stichting Prisma
Almere; voorzitter van de Bedrijfstakgroep Zakelijke Dienstverlening en Veiligheid van
de MBO Raad; voorzitter van de Sectorkamer Zakelijke Dienstverlening en Veiligheid
van de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB); lid van de
Ledenraad van SURF
96 97Jaarverslag 2015 Stadgenoot Stadgenoot Jaarverslag 2015
De RvC bespreekt en wordt geïnformeerdNaast alle bovengenoemde onderwerpen heeft de RvC
onder meer de volgende onderwerpen besproken c.q.
kennisgenomen van de volgende onderwerpen:
• Brasa
• Treasury-statuut
• Stakeholderconferentie
• Oordeelsbrief
• Verslagen remuneratiecommissie
• Verslagen Maatschappijraad
• Verslagen auditcommissie
• Maandrapportage december 2014
• Tertaalrapportages
• Rendementseisen
• Stageverslagen commissarissen
• Managementletter en accountantsrapport n.a.v.
controle 2014
• Implementatie Woningwet
• Reactie ILT op oordeelsbrief 2013
• Definitieve verkoop positie Oranjewerf
• Jaarverslag Ombudsman
• Huurbeleidsplan
• Brief WSW borgbaarheid en borgingsplafond
• Cultuurscan
• Compliance
• Permanente Educatie
• Beoordeling bestuur
• Maatschappijraad 2.0 en stakeholdermanagement
• Financiële sturing
• Opzet jaarverslag
• Visitatierapport en bestuurlijke reactie
• Governancecode 2015
• Middenkern GAK-gebouw
• Assurance-rapporten
• Evaluatie deelnemingen 2014
• Maatschappijraad 2.0
• DAEB/Niet-DAEB
• VvE Beheer Amsterdam
• Investeringsbesluiten > 3 mio
• Brief WSW en ILenT
• 1012Inc
• Opvang statushouders
• Deregulering beoordeling arbeidsrelaties en
indexering honorarium RvC
De RvC is werkgeverDe heren Marien de Langen (12 oktober 1955) en Gerard
Anderiesen (22 april 1954) vormen gezamenlijk het
collegiaal bestuur van Stadgenoot. Marien de Langen
bekleedt de positie van voorzitter.
Beide bestuurders zijn verantwoording verschuldigd
aan de RvC.
De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van het
bestuur zijn vastgelegd in het bestuursreglement dat
door de RvC is goedgekeurd. Hierin zijn o.a. afspraken
vastgelegd omtrent het overleg, financierings- en
beleggingsovereenkomsten en (des-)investeringen. Het
bestuursreglement is gepubliceerd op de website van
Stadgenoot. Binnen het bestuur is, met instemming
van de RvC, de volgende portefeuilleverdeling gemaakt:
De RvC doet verslagDe werkwijze van de RvC is opgenomen in het regle-
ment van de RvC. Dit reglement staat op de website
van Stadgenoot. Het besluitvormingsproces van de RvC
is in principe gericht op het bereiken van onderlinge
overeenstemming. Dat gebeurt aan de hand van het re-
glement van de RvC, waarin verder afspraken en regels
zijn opgenomen over de samenstelling en onafhanke-
lijkheid van de RvC, de bevoegdheden en werkwijze,
alsmede over de verhouding met andere organen en
instanties binnen en buiten de stichting. Bij met name
besluiten over financiële onderwerpen heeft de RvC
zich laten adviseren door de auditcommissie. Bij de
beoordeling van de bestuurders heeft de RvC zich laten
adviseren door de selectie- en remuneratiecommissie.
De RvC vergadertDe RvC van Stadgenoot is in 2015 achtmaal bijeengeko-
men. Bij zeven bijeenkomsten waren de beide bestuur-
ders aanwezig en bij één vergadering één bestuurder.
Afhankelijk van de besproken onderwerpen waren ook
directieleden, managers, medewerkers of externen
(zoals de accountant) aanwezig. Bij alle vergaderingen
van de RvC was de secretaris van de RvC aanwezig.
De vergaderingen van de RvC worden voorbereid door
de voorzitter van de RvC, de voorzitter van het bestuur
en de secretaris van de RvC. Hiervoor hebben zij onder-
ling frequent contact. In een voorzittersoverleg worden
tevens al die onderwerpen besproken die op dat mo-
ment actueel en relevant zijn voor de corporatie. Het
voorzittersoverleg is in 2015 achtmaal gehouden.
De RvC-leden Kitty Roozemond, Amma Grapperhaus en
Gerrit Vreugdenhil, die in de RvC zijn benoemd op voor-
dracht van huurdersorganisatie Huurgenoot, hebben
in 2015 eenmaal, respectievelijk tweemaal en eenmaal
het overleg bijgewoond dat de huurdersorganisatie
Huurgenoot met het bestuur van Stadgenoot voert als
bedoeld in de Wet op het overleg huurders verhuurder.
De RvC voert regelmatig overleg met de ondernemings-
raad en de directie van Stadgenoot. In 2015 zijn de RvC
en de ondernemingsraad in het bijzijn van het bestuur
eenmaal bijeengekomen en met de directie, tevens in
het bijzijn van het bestuur, tweemaal bijeengekomen.
De ontmoeting met de ondernemingsraad in april 2015
stond in het teken van wederzijdse kennismaking, aan-
gezien de ondernemingsraad door reguliere verkiezin-
gen grotendeels van samenstelling was gewijzigd.
Commissaris Willem van Leeuwen, die op voordracht
van de Maatschappijraad van Stadgenoot benoemd
is in de RvC, heeft driemaal een vergadering van de
Maatschappijraad bijgewoond.
De RvC besluitDe volgende besluiten en goedkeuringen van de RvC
zijn na intensieve discussie genomen respectievelijk
gegeven aan:
• Kaderbesluit Eiland Oostenburg
• Reglement auditcommissie
• Statutenwijziging
• Verkoop Oranjewerf
• Pensioenregeling
• Honorering raad van commissarissen
• Benoeming voorzitter raad van commissarissen
• Jaarstukken 2014
• Decharge bestuur
• Complexgewijze verkoop
• Samenstelling commissies
• Benoeming Gerrit Vreugdenhil
• Werkplan bestuur 2015/2016
• Samenwerkingsafspraken
• Treasury- en beleggingsstatuut 2015
• Investeringsbesluit Holendrecht fase 4
• Herbenoeming Pieter Tordoir
• Verkoop ontwikkelrecht Blok 43A IJburg
• Renovatie Bart van Hovestraat
• Verkoop complex Argentinië
• Verkoop complex Derde Oosterparkstraat
• Treasury-jaarplan
• Investeringsstatuut
• Belonings- en beoordelingsbeleid
• Ondernemingsplan 2016-2020
• Jaarplan en begroting 2016
• Meerjarenplanning
• Hypotheekvestiging op registergoederen
Stadgenoot
• Hypotheekvestiging op registergoederen
Stadsgoed
• Reglement RvC
Marien de Langen Gerard Anderiesen
Aandachtsveld Organisatie en landelijk desinvesteren/nieuwe ontwikkellocaties
Lokaal/stadHerstructurering bestaand bezit
Aansturing bedrijfsonderdelen/ afdelingen
Financiën & BedrijfsvoeringVastgoed & OntwikkelingPersoneelsmanagement & OntwikkelingBestuurssecretariaat
Strategie & PortefeuilleKlant & WoningCommunicatie & Marketing
Dochters (aandeelhoudersrol)/deelnemingen
NV StadsgoedAmsterdamse Compagnie
VvE Beheer AmsterdamWoningNet
Governance/eerste verantwoordelijkheid
RvCAuditcommissieOndernemingsraad
HuurgenootMaatschappijraad
Externe vertegenwoordiging De Vernieuwde StadAedes
Amsterdamse Federatie van WoningcorporatiesNVBW
98 99Jaarverslag 2015 Stadgenoot Stadgenoot Jaarverslag 2015
wordt verstrekt. Deze integrale rapportage omvat
sturings- en verantwoordingsinformatie van zowel de
volkshuisvestelijke doelstellingen van Stadgenoot als
de financiële vertaling ervan. Deze managementrap-
portage wordt voorzien van een visie van het bestuur
en een begeleidend schrijven van de directeur Finan-
ciën & Bedrijfsvoering met een nadere toelichting op
de belangrijkste aandachtspunten en ontwikkelingen.
Naast deze gestructureerde informatievoorziening
is er sprake van management by exception. Dat wil
zeggen dat bij belangrijke financiële vraagstukken
de mening van de RvC vooraf wordt gevraagd c.q. er
separate informatievoorziening richting de RvC plaats-
vindt. Belangrijk zijn in dit verband omvang, impact,
risico en strategie.
De financiële continuïteit van Stadgenoot werd vanuit
de RvC gemonitord aan de hand van de tertaalrap-
portage en de ontwikkelingen van de solvabiliteit en
de kasstromen. De structurele solvabiliteitsnorm die
hiervoor voorlopig is vastgesteld bedraagt 55 procent
(EV/TV), met een bandbreedte van min 5 procentpun-
ten (groene zone) en min 10 procentpunten (oranje
zone). Eind 2015 is de solvabiliteit 57,5% procent en
bevindt zich daarmee in de groene zone.
Met betrekking tot de kasstromen vindt sturing onder
meer plaats aan de hand van de Exploitatie Rente
Verhouding (ERV). Deze ratio geeft de mate waarin
de rentelasten worden gedekt door de exploitatie
kasstromen aan. Op termijn is de norm voor de ERV
gesteld op 130 procent, met een ondergrens van
110 procent. In 2015 bedroeg de ERV 160 procent en
bevindt zich daarmee in de groene zone.
Naast de sturing op solvabiliteit en kasstromen wor-
den alle investeringsbeslissingen binnen Stadgenoot
getoetst op hun rendement. De rendementseis voor
investeringen verschilt per project.
De RvC zorgt er ook voor dat zelfstandig informatie
wordt ingewonnen over de gang van zaken bij Stad-
genoot. Zo zijn er gesprekken met de directieleden,
de ondernemingsraad, de huurdersorganisatie, de
Maatschappijraad, medewerkers en de accountant.
Eenieder is daarbij uitgenodigd zich tot de RvC te
wenden als daartoe aanleiding is. De cultuur binnen
Stadgenoot is open en alles kan aan de orde komen.
Vooruitblik toezicht op de financiële positieDe komende jaren gaat Stadgenoot verder met het
versterken van haar financiële positie. Dit wordt
gedaan aan de hand van het financieel beleid, het
Ondernemingsplan 2016-2020 en de financiële
strategie van de onderneming. De RvC zal in 2016
toezicht houden op de financiële positie van Stadge-
noot aan de hand van de tertaalrapportages, waarin
de financiële kaders worden gemonitord. Ook bij het
opstellen van investeringsplannen, beleidsplannen,
een ondernemingsplan en/of andere zaken die van
materiële invloed kunnen zijn op de uitkomsten van
de verschillende normen zal het financiële beleid als
kader worden gehanteerd.
Externe accountantDe externe accountant KPMG is per verslagjaar 2014
benoemd voor een periode van vier jaar. Het bestuur
en de auditcommissie maken ten minste eenmaal in de
vier jaar een grondige beoordeling van het functioneren
van de externe accountant in de diverse entiteiten en
capaciteiten waarin de externe accountant fungeert.
De RvC houdt toezicht op het volgen van de procedures
in het kader van het opstellen en de publicatie van het
jaarverslag, de jaarrekening en eventuele andere finan-
ciële berichten die worden gepubliceerd.
Het jaarrekeningproces 2015, bezien vanuit de relatie
met de externe accountant, zal worden beoordeeld
als de werkzaamheden van de accountant rondom de
jaarstukken 2015 zijn afgerond. Deze beoordeling wordt
daarna besproken in de RvC.
De RvC heeft commissies
AuditcommissieDe auditcommissie is een vaste commissie van de
RvC. Zij ondersteunt en adviseert de RvC bij het uit-
voeren van de verantwoordelijkheden op het terrein
van toezicht op de interne controle en risicobeheer-
sing, de naleving van richtlijnen en voorschriften
van relevante externe toezichthoudende instanties
Beide bestuurders zijn tevens directeur of directie-
voorzitter of hebben zitting in een RvC van een aantal
samenwerkingsverbanden die aan Stadgenoot zijn
gelieerd.
Marien de Langen bekleedde in 2015 de volgende
nevenfuncties:
− lid dagelijks bestuur Forum voor Stedelijke
Vernieuwing;
− voorzitter van de Vernieuwde Stad;
− geassocieerd lid van de raad voor de leef-
omgeving en infrastructuur;
− voorzitter stichting ArchiNed;
− bestuurslid stichting behuizing Anne Frank
Stichting.
Gerard Anderiesen bekleedde in 2015 de volgende
nevenfuncties:
− lid dagelijks bestuur Nederlandse Vereniging van
Bestuurders van Woningcorporaties;
− voorzitter van de raad van advies van de Acade-
mie van de Bouwkunst;
− lid algemeen bestuur Amsterdamse Federatie van
Woningcorporaties;
− lid programmaraad Platform31.
Conform de bepalingen van de Governancecode
Woningcorporaties 2015 zijn er door Stadgenoot geen
persoonlijke leningen, financiële garanties of andere
financiële voordelen aan de bestuurders verstrekt die
niet vallen onder het beloningsbeleid. Er zijn door de
bestuurders geen tegenstrijdige belangen gemeld aan
de voorzitter van de RvC die van betekenis zijn voor
de woningcorporatie en/of het betreffende lid van het
bestuur. In 2015 is door Marien de Langen één neven-
functie ter aanvaarding voorgelegd. De bestuurders
hebben aan de RvC verklaard dat door de bestuurders
geen schenkingen gevraagd of aangenomen zijn dan
wel zakelijke kansen van de corporatie benut zijn voor
zichzelf of hun gezinsleden.
Het besturen van een woningcorporatie in een snel
veranderende maatschappij vraagt om actuele kennis
en vaardigheden. Corporatiebestuurders zijn vanaf 1
januari 2015 verplicht tot Permanente Educatie (PE)
en moeten over een periode van drie kalenderjaren
108 PE-punten behalen. In 2015 hebben de beide be-
stuurders nog geen PE-punten behaald. In 2016 is de
voorzitter van het bestuur de heer De Langen begon-
nen aan een opleidingstraject. Met het volgen daar-
van behaalt hij ruim voldoende PE-punten om aan de
norm te gaan voldoen. Bestuurder Gerard Anderiesen
zal binnen de gestelde periode met pensioen gaan.
Begin 2016 heeft Gerard Anderiesen aangekondigd
om, na een actieve loopbaan waarvan de afgelopen
14 jaar als bestuurder van Stadgenoot respectievelijk
algemeen directeur van rechtsvoorganger de Alge-
mene Woningbouwvereniging met pensioen te gaan
per 1 januari 2017. De RvC heeft na een uitvoerige en
zorgvuldige procedure het besluit genomen om per
1 januari 2017 binnen de bestaande organisatiestruc-
tuur een eenhoofdig bestuursmodel in te stellen, met
Marien de Lange als bestuurder.
De RvC houdt toezichtDe RvC heeft zich laten informeren door mondelinge
en schriftelijke rapportages van de bestuurder(s) en
de directie. De RvC heeft toezicht gehouden op het
bestuur door de verschillende rapportages die aan
de RvC zijn verstrekt (zoals de tertaalrapportages).
Tevens is informatie verstrekt over de voortgang van
processen. De auditcommissie heeft zich specifiek
gericht op de financiële continuïteit van de stich-
ting en de interne risicobeheersing. In de reguliere
vergaderingen van de RvC is aandacht besteed aan de
dochterondernemingen en de bv’s waarin Stadgenoot
participeert.
Het toezicht van de RvC op de strategieontwikkeling
van Stadgenoot kwam tot stand in nauw en uitvoerig
overleg met het bestuur. Datzelfde gold voor het toe-
zicht op de financiële risicobeheersing. De maatschap-
pelijke en volkshuisvestelijke functie van Stadgenoot
kreeg speciale aandacht van de RvC aan de hand van
rapportages van het bestuur waarin de ontwikkelin-
gen op maatschappelijk, economisch en volkshuisves-
telijk terrein expliciet aan bod kwamen.
Het belangrijkste instrument vanuit de toezichtrol
voor de financiële beheersing (control) is de tertaal-
rapportage, die eens per vier maanden aan de RvC
100 101Jaarverslag 2015 Stadgenoot Stadgenoot Jaarverslag 2015
en overige stakeholders en relevante gedragscodes,
de controle door en de relatie met de externe ac-
countant, de informatieverschaffing ten behoeve van
financiële planning, voortgang en verantwoording
van resultaten (zowel intern als extern) en andere
aspecten binnen de planning en control-cyclus en
de continuïteit en betrouwbaarheid van de geauto-
matiseerde gegevensverwerking. Het thema risico-
management is in de auditcommissie evenzeer een
indringend onderwerp van gesprek.
Compliance is een vast onderwerp op de agenda van
de auditcommissie. Met de behandeling van com-
pliance worden met name aangelegenheden betref-
fende voor de corporatie relevante interne en externe
wet- en regelgeving besproken.
De auditcommissie bestond in 2015 uit Gerrit Vreug-
denhil (voorzitter vanaf 1 september), Ingrid Hissink
(voorzitter tot 1 september en daarna lid), Pieter
Tordoir en Hein Blocks (als lid tot 24 mei 2015 en als
onbezoldigd adviseur van 24 mei tot 1 september
2015). Standaard zijn tevens de bestuurders aanwe-
zig, de secretaris van de RvC en de directeur Financiën
& Bedrijfsvoering. Afhankelijk van de te behandelen
onderwerpen zijn ook één of meerdere financieel
specialisten aanwezig, waaronder de externe accoun-
tant. De auditcommissie van de RvC is zesmaal bijeen
geweest en heeft tweemaal in een besloten deel
van de vergadering (zonder bestuur) gesproken met
de externe accountant. De auditcommissie heeft de
volgende onderwerpen behandeld:
• Managementletter KPMG
• Initial rapportage KPMG
• Accountantsverslag n.a.v. controle 2014
• Jaarplan Audits 2015
• Risk
• Financiële sturing
• Meerkosten accountantswerkzaamheden
• Jaarstukken 2014
• Voortgang forensisch onderzoek
• Derivaten
• Maandrapportage december 2014
• Tertaalrapportages 2015: 1e en 2e
• Tertaalrapportages 2014: 3e
• Audit declaraties bestuur en directie
• Financiering dochters en deelnemingen
• Brasa
• Treasury- en beleggingsstatuut
• Wijziging concernstructuur en statutenwijzigingen
• Voortgangsrapportage actiepunten management-
letter
• Maatschappelijk rendement
• Evaluatie verbindingen
• Opzet jaarverslag
• Investeringsbesluit Holendrecht fase 4
• Voortgang Risk en Compliance
• Treasury-jaarplan
• Uitkomst geschiktheidsonderzoek en PE-jaarplan
• Overzicht besluiten bestuur
• Verslagen Treasury-commissie
• Investeringsstatuut
• Quick scan risicomanagement
• Controleplan 2015 KPMG
• Managementletter 2015
• Jaarplan & begroting 2016
• MJP
• Voortgang actiepunten managementletter
• Hypotheekvestiging op registergoederen
• Goedkeuring investeringsbesluiten > 3 mio
• Stand van zaken privacywetgeving en Stadgenoot
Bij de bespreking van de jaarstukken in de auditcom-
missie is de accountant aanwezig geweest, onder
meer ter toelichting van diens rapportages. De RvC
heeft een reglement voor de auditcommissie opge-
steld waarin de doelstelling, werkwijze en taken,
verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn vastge-
legd. In dit reglement zijn de verantwoordelijkheden
van de auditcommissie richting de externe accountant
expliciet opgenomen. Dit reglement is gepubliceerd
op de website van Stadgenoot.
In het kader van de risicobeheersing is vanuit de RvC
de auditcommissie het eerste aanspreekpunt als het
gaat om het toezicht. Ook de verantwoordelijkheden
van deze commissie ten aanzien van risicobeheersing
zijn vervat in het reglement van de auditcommissie.
Selectie- en remuneratiecommissieDe RvC kent een selectie- en remuneratiecommissie
die bestaat uit de voorzitter en vicevoorzitter van de
RvC. De vicevoorzitter van de RvC bekleedt de functie
van voorzitter in de selectie- en remuneratiecommis-
sie. De taken van de selectie- en remuneratiecom-
missie staan opgenomen in het reglement dat op
de website van de corporatie is gepubliceerd. De
selectie- en remuneratiecommissie heeft in 2015
viermaal vergaderd, in aanwezigheid van (een lid van)
het bestuur en de secretaris van de RvC. De volgende
onderwerpen zijn besproken:
• Pensioenregeling bestuur
• Honorering RvC
• Onkostenvergoeding RvC
• Functioneren bestuur 2014/2015
• Werkplan Bestuur 2015/2016
• Diskprofielen/Teamgrid Bestuur en Directie
• Bestuursmodel
• Concept belonings- en boordelingsbeleid
BeloningsbeleidDe RvC stelt, conform de Governancecode, het
beloningsbeleid van het bestuur vast conform de
vigerende wettelijke kaders. Het beleid is zowel op
de website van de woningcorporatie als in dit verslag
gepubliceerd. De beloning van het bestuur is opge-
nomen in de jaarrekening die onderdeel is van dit
jaarverslag.
Om te kunnen sturen op resultaat en ontwikkeling
wordt voor alle echelons (medewerkers, managers en
directieleden) de regeling Planning en Beoordeling
gehanteerd. Binnen deze regeling vormen de presta-
ties de basis voor de beoordeling. De beoordeling van
het bestuur door de RvC sluit aan op deze methodiek
door met een jaarlijks werkplan te werken.
In het werkplan zijn de strategische doelstellingen,
vanuit de begroting en het ondernemingsplan, ver-
taald in financiële en niet-financiële doelstellingen
voor het gezamenlijke bestuur. Per bestuurder kan ook
een discretionair onderdeel worden afgesproken. Het
werkplan 2015/2016 van het bestuur is besproken in de
remuneratiecommissie in haar vergadering van 22 mei
2015 en is op 9 juni 2015 door de RvC vastgesteld.
Op 9 juni 2015 heeft de RvC in een besloten vergade-
ring gesproken over de prestaties van het bestuur in
2014. De conclusies hiervan zijn door de remuneratie-
commissie met de bestuurders gezamenlijk én afzon-
derlijk gedeeld in beoordelings- en evaluatiegesprek-
ken die op 9 juni 2015 hebben plaatsgevonden. De
remuneratiecommissie heeft een samenvatting van
dit gesprek in een brief aan de bestuurders bevestigd.
De vigerende wet- en regelgeving ten aanzien van de
bezoldiging van de bestuurders is leidend voor het te
voeren bezoldigingsbeleid. Per 1 januari 2014 is con-
form de WNT, op basis van het aantal eenheden en de
omvang van de gemeente, de bezoldigingsklasse ‘I’
van toepassing voor Stadgenoot. In 2015 gold de Wet
normering topinkomens 2 (WNT2). De bezoldiging van
zowel de bestuursvoorzitter als de bestuurder valt bin-
nen de overgangsmaatregel van de normstelling.
De RvC onderscheidt binnen de RvC drie type func-
ties die qua functiezwaarte (verantwoordelijkheid
en tijdbelasting) van elkaar verschillen: een lid, een
voorzitter van een commissie/vicevoorzitter en de
voorzitter van de RvC. In 2015 heeft de RvC besloten
om deze verschillen in de hoogte van de honorering
tot uitdrukking te brengen. De honorering van alle
leden van de RvC voldoet aan de WNT2 en valt binnen
de norm van de beroepsregel van de VTW.
De RvC evalueertDe RvC houdt jaarlijks gestructureerde en goed
voorbereide zelfevaluaties. Het doel is zelfreflectie
en elkaar kritisch en constructief aanspreken op het
eigen functioneren. De aanpak en de zwaarte van
deze zelfevaluaties varieert jaarlijks. In 2015 zijn
voorafgaand aan de zelfevaluatie 27 stellingen aan
de commissarissen voorgelegd; 22 stellingen wer-
den door de VTW geformuleerd en 5 stellingen naar
aanleiding van de zelfevaluatie 2014. Deze stellingen
hebben als leidraad gediend voor het gesprek over
het functioneren van de RvC in het jaar daaraan voor-
afgaand. De uitkomsten van deze gesprekken zijn in
een voorzittersoverleg gedeeld met de voorzitter van
het bestuur.
Over het algemeen vinden de commissarissen dat de
RvC goed functioneert, zowel in de rol van toezicht-
houder als in de rol van werkgever. Geconcludeerd is
dat alle vorig jaar geformuleerde aandachtspunten
102 103Jaarverslag 2015 Stadgenoot Stadgenoot Jaarverslag 2015
en acties zijn opgepakt. Er zijn ook enkele nieuwe
aandachtspunten besproken en benoemd, waaronder
het in positie brengen van de RvC als adviseur bij
strategische beleidsvorming daar waar het de maat-
schappelijke meerwaarde van Stadgenoot betreft. Ten
aanzien van de aandachtspunten zijn acties benoemd
en afspraken onderling en met het bestuur en de
secretaris gemaakt.
De RvC bezoekt en ontvangtEen delegatie van de RvC heeft in het voorjaar 2015
deelgenomen aan de projecten-dag van Stadgenoot
die jaarlijks voor de diverse interne raden wordt
georganiseerd. Dit jaar stond de projecten-dag in het
kader van het afmaken van de herstructurering. De
buurten Bosleeuw, Kolenkit, Bakema en Eendrachts-
park zijn bezocht. Tijdens de crisis heeft Stadgenoot
bestaande plannen moeten heroverwegen: meer
faseren en minder ingrijpend, oftewel ‘het nieuwe
ontwikkelen’. Daarnaast is Stadgenoot op zoek
gegaan naar nieuwe manieren van aanbesteden. Dat
heeft erin geresulteerd dat ontwikkelende bouwers nu
uitgenodigd worden om met een plan te komen. Op
de projecten-dag waren voorbeelden van zowel het
oude als het nieuwe ontwikkelen te zien.
Op uitnodiging van de RvC is in juni 2015 een externe
deskundige met de RvC in gesprek gegaan over legiti-
miteit en Stadgenoot. Onderwerpen als de bijzondere
meervoudige identiteit van de organisatie, verant-
woording naar en invloed vanuit belanghouders, de
maatschappelijke opdracht en operational excellence
zijn daarbij aan de orde geweest. Ook is het stakehol-
dermanagement en de positie en meerwaarde van de
Maatschappijraad besproken.
Eens per jaar lopen de leden van de RvC individueel
stage bij een bedrijfsonderdeel van de organisatie om
zodoende het beeld te versterken van het functione-
ren van de organisatie in het algemeen en van het
werk en de werksituaties in verschillende lagen van
de organisatie in het bijzonder. Ook is hierdoor een
antenne gecreëerd voor het opvangen van eventu-
ele weak signals. De zichtbaarheid van de RvC in de
organisatie wordt door het lopen van stages vergroot.
De leden van de RvC koppelen hun stage-bevindingen
terug in de vergaderingen van de RvC. De stageversla-
gen van de commissarissen worden op het intranet
van de Stadgenoot gepubliceerd.
De RvC stelt vastOp 21 april 2016 hebben de RvC van Stadgenoot en de
bestuurders dit jaarverslag en de bijbehorende jaarre-
kening besproken in bijzijn van de externe accountant
en de directeur Financiën & Bedrijfsvoering. Tevens
heeft de RvC met instemming kennis genomen van de
over de jaarrekening en het jaarverslag uitgebrachte
verklaring van KPMG Accountants.
De middelen van Stadgenoot zijn uitsluitend in het
belang van de volkshuisvesting besteed. Activiteiten
hebben uitsluitend plaatsgevonden ten behoeve van
de volkshuisvesting en de leefbaarheid, in overeen-
stemming met de statuten van de stichting. De woon-
gelegenheden liggen binnen het statutaire werkge-
bied. Op het gebied van beleggen en verbintenissen
zijn geen risicovolle posities ingenomen.
Conform artikel 35 lid 1 van de Woningwet stelt het
bestuur, met inachtneming van afdelingen 2 tot en
met 6, 8, 10, 11, 13 en 16 van titel 9 van boek 2 van
het Burgerlijk Wetboek, de jaarrekening op. De raad
van commissarissen van Stadgenoot stelt vast dat het
bestuur deze verantwoordelijkheid heeft genomen en
stelt, conform artikel 35 lid 3 van de Woningwet, de
jaarrekening 2015 vast.
Amsterdam, april 2016
De RvC van Stadgenoot,
Ingrid Hissink, voorzitter
Wim Kuijken, vicevoorzitter
Pieter Tordoir
Willem van Leeuwen
Amma Grapperhaus
Gerrit Vreugdenhil
Top Related