istoria Miêdzyrzecza rozpoczyna siê gdzieœ pomiêdzy VI w., a VII w n.e. na wyspie u ujœcia Paklicy do Obry. Pocz¹tkowo jako osada s³owiañska, w Hpo³owie X wieku za czasów Mieszka I przekszta³ca siê w niewielki gród(ok.
60 m na 35 m) o konstrukcji drewniano ziemnej. Pierwszy okres istnienia grodu koñczy siê po¿arem. Za panowania Boles³awa Chrobrego gródek odbudowano, a ponad to zaopatrzono go wa³ o typowej dla okresu wczesnopiastowskiego konstrukcji hakowej. Szerokoœæ wa³u u podstawy siêga³a
20 m, gród nabiera³ znaczenia strategicznego. Powstaje opactwo benedyktyñskie. Zakonnicy nie zd¹¿yli schrystianizowaæ pogañskiego Pomorzan i zachodnich S³owian. Przygotowania do dzia³alnoœci misyjnej zosta³y przerwane II listopada 1003 roku mordem na tle rabunkowym w Klasztorze Miêdzyrzeckim piêciu braci zakonnych Jana, Benedykta, Mateusza, Izaaka i Krystyna. Na wniosek biskupa poznañskiego Ungera papie¿ Jan XVIII (1003 09) rozkaza³ zaliczyæ ich w poczet œwiêtych mêczenników, do dziœ w Miêdzyrzeczu oddaje siê im czeœæ.
W roku 1034 na ziemiê Miêdzyrzeck¹ naje¿d¿aj¹ Pomorzanie i zajmuj¹ grodzisko.
W roku 1094 Krzywousty naje¿d¿a i pali Miêdzyrzecz. Mówi o tym w swej kronice Gall Anonim „Pewnego razu Boles³aw Krzywousty wyruszy³ na Pomorze, oblega³ gród Miêdzyrzecz i z tak¹ gwa³townoœci¹ nañ szturmowa³, ¿e w kilku dniach zmusi³ za³ogê do poddania siê”.
Miêdzyrzecz stawa³ siê wa¿nym oœrodkiem na zachodzie Polski. Têdy przechodzi³y g³ówne trakty handlowe Niemiecko Polskie. Przez Miêdzyrzecz bieg³y drogi z Gniezna do Magdeburga, ze Szczecina do Wroc³awia i dalej do Krakowa. Doskona³e po³o¿enie sprawia³o ¿e Miêdzyrzecz siê prê¿nie rozwija³, stawa³ siê ³akomym k¹skiem i siln¹ konkurencj¹.
W roku 1157 na Miêdzyrzecz spada kolejne nieszczêœcie. Tym nieszczêœciem jest Fryderyk I Barbarossa który wyruszy³ z wypraw¹ wojenna na Poznañ i po drodze spali³ gród Miêdzyrzecki wraz z podgrodziem. Po tym wydarzeniu odbudowano gród, jednak nie odbudowano ju¿ podgrodzia. W 1230 roku Ziemia Miêdzyrzecka zostaje w³¹czona do pañstwa polskiego, gród stajê siê siedzib¹ ksi¹¿êc¹. W tym ¿e samym roku pojawia sie wzmianka o nadaniu cystersom wsi Goœcikowo.
W 1248 roku Miêdzyrzecz posiada³ ju¿ prawa miejskie, (miasto wyros³o z podgrodzia na którym dominowa³y osady handlowo -rzemieœlnicze) co potwierdzone jest w Ÿród³ach pisanych. W dokumencie z roku 1259 mowa jest o mieszczanach, wójcie i kaplicy. Z innego dokumentu Rocznika Wielkopolskiego(z roku 1248) dowiadujemy siê o osadzeniu w mieœcie kolonistów niemieckich i nadaniu im przez biskupa poznañskiego Boguchwa³a dziesiêcinê na 2 lata do chwili zagospodarowania siê na tej ziemi. Jak podaje kronika Janka z Czarnkowa w drugiej æwierci XIV wieku rozpoczêto budowê zamku murowanego z ceg³y w miejscu dawnego grodu. Zakoñczono pod koniec XIV w. Budowla zapatrzona by³a w fosê przez któr¹ by³ przerzucony most zwodzony. Mury postawiono wzd³u¿ szczytów wa³ów grodu na g³êbokim fundamencie. Bramê wraz z broni¹ca ja baszt¹ umieszczono od wschodu na linii wa³ów. Gruboœæ murów dochodzi³a do 3,5 m, a wysokoœæ do 9 m.
Na wiek XIV-XV by³ szczytem techniki fortyfikacji obronnych. Zamek w Miêdzyrzeczu wybudowany przez Kazimierza Wielkiego wiek XV przetrwa³ spokojnie a¿ do kolejnego nieszczêœcia pod koniec XV w. Tym razem byli to Wêgrzy Macieja Korwina, poddani ksiêcia Henryka Ko¿uchowskiego i g³ogowianie. Sprawa toczy³a siê pomiêdzy królem polskim Kazimierzem Jagielloñczykiem, a królem wêgierskim Maciejem Korwinem o zwierzchnictwo nad Czechami. W tym samy czasie na Œl¹sku o¿ywi³y siê si³y przeciwne po³¹czeniu z Polsk¹. Œl¹zacy i Wêgrzy postanowili zaatakowaæ obszary polskie.
Dok³adne w 1474 roku si³y wêgierskie podesz³y pod Miêdzyrzecz, miasto
spl¹drowano, a w wyniku zdrady zamek zosta³ zdobyty. Dowodz¹cy podjazdem Stefan
Zapolyi obj¹³ sobie zamek za siedzibê. Urz¹dza³ rejzy na pobliskie tereny, raz nawet
zapuœci³ siê pod mury Poznania. Pobyt Wêgrów nie by³ d³ugi, zaraz po tym zwarto
rozejm w myœl którego zagarniête zamki mia³ byæ zwrócone poprzednim
w³aœcicielom.
12 paŸdziernika 1520 roku zamek znów zmieni³ w³aœciciela, tym razem byli to
niemieccy ochotnicy id¹cy na pomoc krzy¿akom w liczbie ok. 2 tysi¹ce jazdy i 8
tysiêcy piechoty oraz ponad 20 armat. Obroñcy walczyli dzielnie ale ulegli przed
przewa¿aj¹c¹ si³¹ wroga. Mury zamku nie opra³y siê artylerii, zamek zosta³ zdobyty a
za³oga wymordowana. Jeszcze w tym samym roku Zygmunt Stary zleci³ odbudowê
zamku. W 1533 r. zakoñczono odbudowê. Zamek zmieni³ siê, sta³ siê nowoczesn¹
twierdz¹ przystosowan¹ do nowoczesnych technik obronnych. Innowacje pokazuj¹
ilustracje z 1564 r. Wynika z nich, ¿e w tym czasie istnia³ kompleks zamkowy,
sk³adaj¹cy siê z samego zamku i tak zwanego przygródka. Wejœcie do warowni by³o od
strony wschodniej, przez most zwodzony. Bramy strzeg³y dwie komory "w s³upy
wi¹zane z dylów, szczyty tarcicami zapierzone z dwu stron gontami nakryte”. Nie
wiadomo czy baszty wzniesiono w tamtym okresie czy nieco póŸniej, byæ mo¿e
dostosowano do potrzeb dominuj¹cej w tym czasie w walkach oblê¿niczych artylerii.
Baszty (basteje) przylega³y z obu stron do bramy wjazdowej która zosta³a wysuniêta
do przodu w stosunku do murów zamkowych.
W 1574 zamek wystawnie goœci³ Henryka Walezego.
Brak zachowanych informacji uniemo¿liwia przeœledzenia dalszych losów zamku w
Miêdzyrzeczu, najprawdopodobniej zosta³ zniszczony w drugiej po³owie XVII w.
podczas „Potopu szwedzkiego”, potem zamek dosta³ siê w rêce Brandenburczyków do
1656 roku. Potem by³ miejscem koncentracji wojsk Stefana Czarneckiego przed
wypadem na Pomorze Zachodnie w roku 1658. Zamek popada³ w ruinê, przez brak
nak³adów na remonty i okres wzglêdnego spokoju na ziemiach Wielkopolski. W 1691
roku starosta miêdzyrzecki Piotr Opaliñski rozpocz¹³ remont zamku, niestety prace
ugrzêz³y. W 1699 stwierdzono ¿e zamek nie nadaje siê ani do zamieszkania ani tym
bardziej do obrony. Zamek zosta³ przeznaczony na powierzchniê gospodarcz¹,
przemarsze wojsk szwedzkich, polskich, rosyjskich, saskich pruskich dope³ni³y reszty.
Zamek siê nie podniós³ do dziœ. W latach 1953-1964 przeprowadzono na terenie
zamku i terenach przyleg³ych prace badawcze. W 1973 roku wybudowano drewniany
most i oczyszczono fosê. W 1946 roku obok zamku powsta³o muzeum które
funkcjonuje do dziœ.
Burzliwa historia zamku miêdzyrzeckiego nie koñczy siê w tym miejscu, obecnie
trwaj¹ prace remontowe które byæ mo¿e uchroni¹ go od ca³kowitej ruiny, a grupa
zapaleñców z Miêdzyrzecza, Gorzowa Wielkopolskiego i Szczecina chce wskrzesiæ
dawne obyczaje rycerskie i przypomnieæ mieszkañcom Miêdzyrzecza i nie tylko
pewne dramatyczne wydarzenie z roku 1474.
1474, 2003, 2005, 2006, 2007, 2008, 20091474, 2003, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009
Na zdjêciu pierwszy od lewej Œw. Pamiêci Gawtzgin¹³ na kilka dni przed turniejem w 2007 r.ten turniej by³ dedykowany jego pamiêci
Na zdjêciu pierwszy od lewej Œw. Pamiêci Gawtzgin¹³ na kilka dni przed turniejem w 2007 r.ten turniej by³ dedykowany jego pamiêci
Top Related