รทน AEC
23TPA news
รทน AEC
August 2014 ● No. 212
ชวง 1-2 เดอนทผานมามการพดถงปญหาการคามนษย และการใชแรงงานตางดาวในอตสาหกรรมไทยคอนขางมาก
โดยสหรฐอเมรกาไดปรบอนดบสนคาไทยใหพนจากบญชรายงานประจ�าปเกยวกบสถานการณการคามนษยอยในระดบ Tier 3 ซงเปนระดบต�าสด TPA News ฉบบนจงขอน�าเสนอขอมลเกยวกบการเคลอนยายแรงงาน และคาแรงขนต�ารายวน กอนมการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน หรอ AEC ในปลายป 2558
เปนททราบกนดอยแลววาการไหลเวยนของประชากรอาเซยนในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ไมใชวาจะเรมเดนทางกนอยางเสรหลงจากเปดประชาคมอาเซยน แตการเดนทางไปมาหาสระหวางกนกลบมมานานนบตงแตยคกอนประวตศาสตร จนกระทงการเดนทางไปมาระหวางกนเรมซาลงนบตงแตสงครามเยนเรมปะทขน แตเมออาเซยนเรมเปดไปมาหาสกนมากขนทามกลางโลกเสรทนนยม ท�าใหสมาชกหลายชาตไมสามารถพฒนาเศรษฐกจใหเตบโตไปอยางเทาเทยมกน จงน�าไปสการไหลออกของแรงงาน เพอออกแสวงหา
ความมงคงทไมอาจปฏเสธไดอยางไรกตามการเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศสมาชก
อาเซยนมกจะสรางความสบสนอยเสมอ เนองจากหลายๆ คนเขาใจวาเมอมการจดตงประชาคมอาเซยนอยางเปนทางการในป 2558 แลว แรงงานตางดาวโดยเฉพาะจากเมยนมาร สปป.ลาวและกมพชา ซงสวนใหญเปนแรงงานไรฝมอ (UNSKILLED LABOUR) จะไหลถาโถม เขามาท�างานในประเทศไทย และจะเขามาแยงงานคนไทยท�า ซงในความเปนจรงประเทศสมาชกอาเซยนทง 10 ประเทศไมเคยมการตกลงแตอยางใดทจะใหมการเปดเสรการเคลอนยายแรงงานฝมอ แมจะมเปาหมายในการเคลอนยายแรงงานอยางเสร กเปนเพยงการ ตงเปาหมายวาจะใหแรงงานฝมอ (SKILLED LABOUR) สามารถเคลอนยาย ไดเทานนและในความเปนจรง ณ ปจจบนการเคลอนยายแรงงานฝมออยางเสร กยงไมไดเกดขน จะมกเพยงการก�าหนดคณสมบตไวกอนเทานนวา ถาในวนหนงประเทศสมาชกอาเซยนมการอนญาตใหมการเคลอนยายแรงงานฝมอไดอยางเสรแลว แรงงาน
สองคาแรงขนต�า และการเคลอนยายแรงงาน
“ประชาคมอาเซยน”กอนเปดเสร
24 TPA news
รทน AEC
No. 212 ● August 2014
รปแบบทสอง จะเปนกรอบขอตกลงของวชาชพนกส�ารวจ และนกบญช เนองจากแตละประเทศอาเซยนมรปแบบการศกษา และวธการปฏบตงานทมขอก�าหนดทแตกตางกน ดงนนอาเซยน จงก�าหนดเปนเพยงกรอบขอตกลงกวางๆ (MRA FRAMEWORK) วานกส�ารวจ นกบญชทจะสามารถท�างานระหวางคประเทศหนงๆ ของอาเซยนไดตองมคณสมบตในประเดนใดบาง สวนในรายละเอยดเรอง จ�านวนป เรองระดบการศกษา ใหแตละคประเทศในอาเซยนไปตกลงกนเอง โดยในอนาคตวชาชพทนาจะมการก�าหนดกรอบ MRA FRAMEWORK เชนน กคอนกกฎหมาย และส�าหรบบรการการ ทองเทยว ซงเปนวชาชพลาสดทมการจดท�า MRA เราพบวา มต�าแหนงงานทเกยวของกบบรการทองเทยวอยถง 32 ต�าแหนงงานภายใน MRA ทบงคบใชไปแลว โดยมตงแตระดบลางสด เชน พนกงานเสรฟอาหาร ไปจนถงระดบบน เชน ผจดการโรงแรมดานการตอนรบ และดแลลกคา ดงนน MRA เรองการทองเทยวจงมลกษณะเปนคณสมบตของผทจะมาขออนญาตออกใบรบรองการท�างานแบบ COMPETENCY BASE นนคอจะก�าหนดคณสมบตเปนต�าแหนงงานยอยๆ วา คนทจะมาขอท�างานในต�าแหนงงานน ตองมความสามารถท�าอะไรไดบาง ไมไดมการก�าหนดในลกษณะของ วฒการศกษา หรอใบอนญาตการท�างานในประเทศเชนเดยวกบอก 7 วชาชพขางตน โดยในอนาคตนกวชาชพทลกษณะกงฝมอ หรอ SEMI-SKILLED LABOUR ไมวาจะเปนชางประปา ชางไฟฟา ชางคมงานกอสราง (โฟรแมน) กมแนวโนมทจะมการจดท�า MRA ในลกษณะนบรการการทองเทยว ซงเปนวชาชพลาสดทมการจดท�า MRA พบวา มต�าแหนงงานทเกยวของกบบรการทองเทยวอยถง 32 ต�าแหนงงาน
ส�าหรบคาแรงขนต�ารายวนในกลมประเทศอาเซยน พบวาม
ทท�าไดตามคณสมบตทก�าหนดไวในขอตกลงยอมรบรวม (MUTUAL RECOGNITION ARRANGEMENTS: MRAS) เหลานเทานนทจะสามารถเขามาท�างานและออกไปท�างานในประเทศอาเซยนไดอยางเสร การเขามาของแรงงานตางดาวทเปนแรงงานระดบลางหรอแรงงานไรฝมอทเราพบเหนอยทกวนน เปนผลมากจากกฎขอบงคบอนๆ ทฝายไทยสรางขนมาเอง นนคอการอนญาตใหมการจดทะเบยนแรงงานตางดาว ซงกมความจ�าเปนอยางยงเนองจากในปจจบน ในตลาดแรงงานของไทยเรมประสบปญหาการขาดแคลนแรงงานแลว โดยเฉพาะแรงงานวยฉกรรจทพรอมจะท�างานทใชแรงงานเขมขน มกจะเปนงานทมลกษณะเปนงานหนก ส�าหรบอาเซยนปจจบนไดมการก�าหนดคณสมบตของแรงงานหรอ MRAS เสรจไปแลว 8 วชาชพโดยสามารถจ�าแนก MRAS ไดเปน 2 รปแบบ ไดแก
รปแบบแรก คอ การจดท�ามาตรฐานคณสมบตของผประกอบวชาชพขนมา อยางชดเจน ซงมกจะเปนวชาชพทมทกษะชนสงในการประกอบวชาชพ โดย 5 วชาชพแรก ไดแก วศวกร สถาปนก พยาบาล หมอ และหมอฟนทไดมการจดท�า MRA ไปแลวนน ก�าหนดคณสมบตจะลงในรายละเอยด เรองวฒการศกษา การมใบอนญาตภายในประเทศของตน จ�านวนป และประเภทของประสบการณท�างาน ภายหลงการจบการศกษา การศกษาตอเนอง และเรองจรยธรรม โดยในอนาคตหากนกวชาชพทสามารถท�าตนเองใหมคณสมบตครบถวนตาม MRA กสามารถเดนทางไปขอใบรบรองในสภาวชาชพของประเทศเพอนบานเพอท�างานได แนนอนวาในอนาคตอาชพในลกษณะทมแนวทางการปฏบตงานชดเจน และเปนวชาชพชนสงกจะมการจดท�า MRA ในลกษณะนมากยงขนไมวาจะเปน เภสชกร นกก�าหนดอาหาร นกกายภาพบ�าบด
25TPA news
รทน AEC
August 2014 ● No. 212
ความแตกตางกนคอนขางมาก โดยประเทศทมคาแรงขนต�ารายวนสงสด คอ ประเทศสงคโปร สงถง 1,688 - 1,896 บาท/วน และประเทศทมคาแรงรายวนต�าสดคอ ประเทศเมยนมาร 18 บาท/วน ตามตารางเปรยบเทยบคาแรงขนต�ารายวน
ทมา: www.Business-in Asia .com
ดวยคาแรงขนต�ารายวนทแตกตางกนในกลมประเทศอาเซยน จงท�าใหเกดการลกลอบเขาเมองอยางผดกฎหมายของแรงงานขามชาต ซงมขาวจบกมไดอยเปนประจ�าในประเทศทมคาแรงขนต�ารายวนคอนขางสง เชน ประเทศมาเลเซย ซงเปนหนงในประเทศร�ารวยของเอเชยตะวนออกเฉยงใต เปนแมเหลกดงดด แรงงานเถอนจากอนโดนเซย รวมไปถงประเทศทยากจนกวาในอาเซยนเขามาแสวงโชค โดยแรงงานสวนใหญของอนโดนเซยทเขาไปท�างานจะอยในสวนของการปลกปาลมน�ามน และแมบาน
นอกจากมาเลเซยแลว สงคโปรยงเปนประเทศทมคาแรง ขนต�าสงทสดในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ท�าใหหลายแรงงานจากหลายประเทศทงใน และนอกภมภาคตางมงหมายทจะเขาไปหางานในประเทศแหงน จนท�าใหกระแส “เกลยดตางชาต” ปะทขนในประเทศ ทชาวสงคโปรกลววาตางชาตจะเขามาแยงงาน และมา เบยดบงสวสดการขนพนฐานทพวกตนสมควรไดรบ เชน การบรการขนสงมวลชน แตอยางไรกตาม สงคโปรยงตองพงแรงงานตางชาตอย ไมวาจะเปนงานในภาคสวนการกอสราง งานจ�าพวกแมบาน หรอ งานทใชแรงงานหนก
TPAnews
ประเทศ คาแรง (บาท/วน)
1. สงคโปร (ไมมคาแรงขนต�าอยางเปนทางการ) 1,688 – 1,896
2. มาเลเซย (กวลาลมเปอร) 318
3. ฟลลปปนส (มะนลา) 315 - 344
4. ไทย 300 - 320
5. อนโดนเซย (จาการตา) 137 - 251
6. ลาว 108 - 132
7. เวยดนาม 103
8. กมพชา 65 - 66
9. เมยนมาร 18
ไมเวนแมแตประเทศไทยเองทเปนศนยรวมของแรงงานจากประเทศลมน�าโขง อยางกมพชา ลาว เมยนมาร และเวยดนาม ทมคาแรงขนต�าอยทประมาณ 65 บาท 108 บาท 18 บาท และ 103 บาทตอวนตามล�าดบ ดวยการพฒนาเศรษฐกจทไทยรดหนาไปมากกวาท�าใหไทยเปนอกหนงประเทศทดงดดแรงงานจากประเทศเพอนบานดวยคาแรงทสงกวาโดยแรงงานสวนใหญจากประเทศ CLMV จะเขามาอยในภาคการประมง ภาคการเกษตร ภาคการกอสราง และภาคบรการ อยางการเปนบรกรตามรานอาหารตางๆ
ทงน เกอบทกประเทศในอาเซยนตางมความตองการแรงงานจากประเทศสมาชกทงสน อาท อตสาหกรรมประมงไทย ทพงพงแรงงานตางดาวกวา 90% เมอใดกตามทภาครฐ หรอเกดเหตการณใดกตามทบบใหแรงงานเหลานนกลบประเทศ นอกจากน หากรฐแกไขไมถกจดในเรองแรงงาน ผลเสยกจะตกอยกบเศรษฐกจของไทยเอง
ไมเวนกระทงมาเลเซยเองทแมวาจะมความเกลยดชงแรงงานอนโดนเซยแตภาคอตสาหกรรมทยงใชแรงงานอยางการปลกปาลมน�ามน อตสาหกรรมยางพารา กลบตองการแรงงานขามชาตเหลานอยางไมขาดสาย ทส�าคญแรงงานจ�านวนไมนอยเขามาหางานในมาเลเซย สงคโปร และไทยอยางผดกฎหมาย และการเดนทางกเสยงดวยชวตทงสน ตลอดจนสวสดภาพการเปนอยทไมดนก
หากมองไปถงป 2558 กบการเปดประชาคมอาเซยน การเปดเสร 7 สาขาวชาชพ ประกอบดวย แพทย ทนตแพทย นกบญช วศวกร สถาปนก พยาบาล และนกส�ารวจ อาจจะไมตอบโจทยความตองการทแทจรงของอาเซยนมากนก ดวยความหวงแหนของแตละประเทศทตองการปกปองต�าแหนงงานใหกบคนในชาต และนาสงเกตวา 7 สาขาวชาชพดงกลาว ในแตละประเทศลวนมกฎหมายรบรองทแตกตางกน อยางกฎหมายแพทยในไทยทระบชดเจนวา แพทยตองสอสารภาษาไทยได จงเปนขอจ�ากดของแพทยจากประเทศอาเซยนอนๆ ทตองการเขามาท�างานในไทย เปนตน
อยางไรกตาม การเปดเสรดานแรงงานทยงมขอจ�ากดอยบาง แตกอาจเรยกไดวาเปนการเรมตนเปดเสรในการเคลอนยายแรงงานฝมอทนาจบตามองอยางยง แตการปรบเปลยนกฎหมายเพอเออใหแรงงานตางดาวสามารถเขามาท�างานไดอยางถกกฎหมายงายมากขน โดยไมตองเสยงชวตหรอเสยงตอการถกหลอกจากนายหนาเถอน ถอวาเปนเรองส�าคญททกรฐบาลอาเซยนตองใหความสนใจ
ทมา: ประชาชาตธรกจ
ศนยอาเซยนศกษาแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย
Top Related