,r>^
The Dibner Library
ofthe History of
Science and Technology
SMITHSONIAN INSTITUTION LIBRARIES
HERBERT McLEAN EVANS
HERAL.D Cf bv. M
BURNDYLIBRARY
CUrurtd in lf4i
GIFT OF
BERN Dibner
SlDEREVSN V N C I V S
MAGNA, LONGEQVE ADMIRABILIASpectacula pandens , fufpiciendaque proponens
vnicuique, pra?fertim vero
PH I L0S0PH1S , at% ASTRONOMlS,qti&*
GALILEOGALILEOPATRITIO FLORENTINO
Patauini Gymnafij Publico Mathematico
PERSPICILLI^uper afe reperti beneficiofunt obferuata inLVN^AL FiACIE, FIXIS Jlv^
NFMEILISy LUCTEO CIRCVLO, STELLl S T^EBFLOSIS,^ipprime verb in
QJV ATVOR PLANETISCirca IOVIS Stellam difparibus interuallis, atque periodis, celcri.
tate mirabili circumuolutis; quos , nemimin hancvfquediein cognitos, nouiffime Author depr#-
hendit primus°, atque
MEDICEA SIDERANVNCVPANDOS DECREVIT.
V tNET 1
1
S , ApudrhomamBaglionum. M D C X.
Superiotfim Petmtjj* , C trmlegie.
IQoy
SERENISSIMOCOSMO MEDICES II.
MAGNO H-ETRVRLEDVCI II II-
l$&clarumfane> atquehumanitatis
plenum eommfutt mflitutum > qui
excellentium wirtute yirorum tes
practare gefias ab inuidia tutari ->
eorumque immortalitate dignano-
^m\PA ah obliuione ^ atcmeinterim
windicare tonatifunt. Htnc ad rnemoriam poflerita-
tis prodtta ImagineS) Vel marmore infculpta , nsetex
&re fiffia j hinc pofitx dtatu<e tam pedejires > quarru
equejiresj hinc Cotumnamm^ atque l?yramidum,Vt in-
quit illefumftm ad Sydera duMi$ hinc denique ^vrbes
&dtficat£> eorumque wfignita nomimbus > quos grata
pojieritas &ternitati commendandos exifiimaun # Eiuf-
modi efi enim humana mentis conditio j vt nifi ajfiduis
rerum fmulacns m eam extrinfecus trmmpentibus
putfetury omnisex itia recordatw facile effluat.
ZJerum atijfirmiora^ac diuturniorafjfettantes>&ter~
numfummorum virorum pr&conium non fhxts,ac me->
*A z tallis
taltis tfed&lufarumcujlodid > &inconupth littera*
rum monumentis confiecrarunt • oAt quid ego ifia cow~
memoro fquafi njero humanafolertia his contenta re*
gionihus y vlteriusprogredi non fit aufia $ attamen lon-
gius illa pro[f)iciens> cum optinie i?2telligerei omnia hu-
manamonumenta ^vi^ tempefiate, ac ^vetufiatetandem
interire^ incorruptiora Signa excopitauit> in qua Tem*
pus edax> atque iuuidiofa Vttufiasnullumfibi ius vin-*
dicarct. In Coelum itaque mgrans^clartffimorum Sy-
derum notis >fempiterws illis Orbibus eorum nomma
confignauit i quiob egregia y ac prope diuinafiacinora
digm habitifiunt> quinjna cum*A(lris auofempiter*
ziofruerentur. Jjhiam ob rem non prius louis * <3iar~
tis >£Mercurij > Herculis > c&terommque heroum>quo-
rum nominibus StelU appelianwr >fiama obficurabi*
tur, quam ipfiorum Syderum fplendor extinguatur*
Hoc autem human£fagacitatis inuentum cum primis
nobile, ac mirandum multorum iamfkculorum inter*
nallo exoleuitj prifcis heroibus lucidas illas fiedes 00
cupantibus y acfuo quafiiure tenentibus: in quorum
catumfiuftra pietas ^Augufti lulium C&fiarem coapta*
re conata efi: nam cumStellamfuo tempore exortam*
ex ijs> quas Gr&ci Cometas > noHri Crinitas ^vocant^
lulmm Sydusnuncupari voluiffet^breui illaeuaneficens^
tanta cufiditatis fpem defafit. Atqui longe njerio-
ra$ ac feliciora jTrinceps Seremjfime, C$lfitudinitu&
pojjumus augurari i nam <vix dum in terris immorta-
lia ammi tui decora fulgere c£perunt> ckm in Ccelis lu~
cidaSyderafefe offerunt; qu& tanquam tingutfpra^
DSf
fiantifsimas wirtutes tuas inomne tempus Uquantuti
ac ceiebrent . Bn igitur quatuor Sydera tuo mclyto no-
mini referuata^nequeilia de gregario 3 ac minus inft-
gni inerrantium numero 3 fed ex iiluflri <-vagantium
ordine 3 qu£ quidem difparibus interfe motibus cir-
cumlouis Stellam caterarum nobiltffimam 3 tanquam
ecrmana eius pregenies> curfusfuos , orbesque confi-
ciunt celeritate mirabdi interea dum njnanimi con-
cordia circa mundi centrum 3 circa Solem nempe ip-
fum 3 omnia fimui duodecimo quoque anno magnas
conuolutiones abfoluunt . ZJt autem inclito Ceifitudi-
nis tu£ nomini pr<z cateris nouos hofce 'P/anetas de-
ftinarem, ipfemet Syderum Opifex perfpicuis argumen
tis me admonere n/ifus efl . Etenim quemadmodum
h<e SteiU tamquam loue dignaproles nunquam abil-
lius iatere, mfi exiguo intemallo difcedunts tta quis
iqnorat clementiam 3 animi manfuetudinem , morum
fuauitatem 3 regij fanguinis fpiendorem 3 in aclioni-
bus maieflatem, authoritatis 3 O* Imperij in alios
ampiitndinem 3 qua quidem omnia in tua Qelfitudine
fibi domictltum 3 acfedem collocarunt , quis inquam
ienorat hacomnia ex benigniffimo louis Afiro 3fecun-
dum Deum omnium bonorum fontem,emanare ? lup-
pfter, Iuppiter inquam 3 a primo Celfitudinis tu£ ortu
turbidos Hori^ontis vapores iam tranfgreffus medmmcfi
celi cardinem occupans -.Orientalemque angulum fua
IZegia iiluftrans3feeliciffimum partuexfubiimi Uio tro
no profpexit3omnemqifpIendorem> atq^ amplitudinem
fuam in purifftmum aerem profudit, yt njniuerfam
illam
UUm wim , dcpctefiatem tentrum corpufculum ^vnacum animo nobilioribus ornammtis iam a Deo decora-to 3primofpmtu hauriret . Verum quid ego probabi-libusrvtor argumentationibus 3 cum idneeejfaria pro-pemodum ratione concludere , ac demonfirare queam frPlacuitDeo Optimo Maximo 3 Vra Seremjfmis pa-rentibus tuis non indignus exiftmarer 3 qmCelfitudi-m tu& in tradendis Mathematicis difaplinis operammauarem 3 quod quidem prxfihi quatuorfuperioribusannis proxime elapfis , eo annitcmpore , quoafeuerio-ribus ftudij* ocium ejfe confueuit. ^uo circa cum rni-
hi diuinitusplane contigerit3vt Celfitndini tu« infer-
uirem 3 atque ideo incredibilis Clementta- , acbenigni-
tatis tuafradios propius exceperim; quidmirumfiani-musmeus adeo incaluit 3 n/t mhil aliud propemodumdies 3 noSiesque meditetur
\
3 quamnjt ego 3 qui nonfo-lum animo > fed etiam ipjo ortu 3 *c naturafib tucudominatione fum 9 tua glorix cupidijjimus 3 &* quamgratiffmus ergate efe cognofcar / Quxmm itafint,cum te Aujpice CQSME SereniJJime 3 has Stellas
Juperioribus Afironomis omnibus incognitas explora-
uenm 3 opt<mo iure eassAuguftiffmo Trofapi* tuano-mine wfign.re decreui . Quodfi illas primus indaga-ui
, quis me iure reprxhendat , fiijfdem quoque nomenimfofuero3 ac MEDICAEA STDERA appel-
iarotjpcransfore, njttantum dignitatis ex hac appel-
lattone ijs Sydenbus acctdat 3 quantum alia cateris
Heroibus attuierunt . V%am yt taceam de Serenijfmistuis tftlaioribus , quorum gloriamJempiternam om-
mum
4rimmhiftoriarummonumwta teftantitr , fola tua >-vir-
tus y Maxime Heros , illis sAftris impertiri poteft no-
rninis immortalitatem. Cui enim dubium ejje poteft ,
quin quamtui exfeSiationemfalicifsimis Imperij Au-
Jpicijs concitafti, quamuisfummam y eam nonfolum
JuBineas , ac tuearis , rverum etiam longo interuallo
fuperaturus fis ? vt cumaliostui fimiles nyiceris , te-
cum mbilominus ipfe certes, tn, tcipfi> )ftc• magnitudi*.
ne tua in dies maior euadas .
Sufcipe itaque Clementifsime Trinceps hanc tibi ab
*Afiris referuatam gemiliciamgloriam, e> illis diuinis
bonis , quae non tam a Stellis, quam a Stellamm Opi-
jice , ac Moderatore ^Deo tibi deferuntur 3 quam diu*
tifsimefruere.
DatumPatauij q.Idus Martp &i DC X*
Celfitudinis tua
*Addi5lifsimus SeruUs
(^alileus (jaliieus»
Gli Eccellentitfimi Signori Capi dell' Ecc. Ccnf deXinfrafcritti, hauuia fede dalli Sig.RefoimatoridtlStudio
diPadouaper relatione dellidueaqueftodeputati, cioe
dal Reuer.P.lnquifitor,& dalCirc:Secretario del SenatoGio.Marauiglia,con giuramento,come nel libro Intitola-
to SYDEREVS N VNCI VS, &c. di D Ga-lileo Galilei non fi troua alcuna cofa contraria allaSanta
Fede Cattolica,Prencipi,&buoni collumi,& cheedegnodiStampa,cGnfedonoliceny.a, che pofli efler ftampato in
queftaCitta.
Datum Die primo Martij 1 6 1 o.
D.M.Ant.Valareffo ^-
D.Nicolo Bon C Capi deirEcc, Conf. de' X.
D.LunardoMarcdloS,
Ifluitrlflimi Confilij X.Secretarius
Bartholomeus Cominus
.
itfio. adiS.Marzo. RegifUnlibroacarte 39.
loan.BaptiftaBreatto oECon,Blafph.Coad.
ASTRONOMICVSN V N C I V S
OB SERVATIONES RECENS HABITASNoui P^r^icillihenefcioinLunafacie^Lacl^o circuU
Stellis^ nehulofts 9 innumerisfixis^ necmn in
quatuor Planetis
M E D 1 C E A<
S Y D E R Awuncugatis > nunquam conJpeUis adhuc continens^
atque deciarans*
A GN A &quidem m hac exigua
trad:atione fingulis de Naturafpeculantibus infpieienda, coft-
templandaquepropono . Magna*inquam> turn ob rei ipfius pra?-
ftantiam, tum ob inauditampefaeuum noukatem > tuni edani
propcer Organum, cuius bene~ficio eadem fenfui noftro obuiam fefe fecerunt *
Magnum fane eft fupra numerofam InerrantiumStellarum multitudinem^ qo«e naturali facultate ift
hunc vfque diem confj^ici pctuerunt, alias innume-ras fuperaddere,o€uliique palam exponere, antehacconfpeto nunquam^ &qu# veteres, ac notas plus-
quam fupra decuphm multiplicitatem fuperent*Pukherrimum., atque vifu iocundiiTimumeft^ Lu-
nare corpus per fex denas fere terreftres diametrosa nobis rcmotuuij tam expropinquointueri^ ac ft
B per
OBSERVAT. SIDEREAEper duas tantum eafdem dimenfiones diftaret; adedvt eiufdem Luna? diameter vicibus quafiterdenis,fu-perficies verd noningentis, folidum autem corpusvicibus proxime viginti feptem milllbus maius appa-reac, quamdum libera tantumaciefpe<5ratur:exquodeinde fenfata certitudine quifpiamintelligat ,Lunamfuperficie leni
? & perpoiita nequaquam efle indutam,fedafpera, & ina?quali; ac veluti ipfiusmet Telluris
facies ingentibus tumoribus 3 profundis lacunis, at-
que anfra&ibus vndiquaque confertam exiftere.
Altercationes infuper de Galaxya, feu de La<5teocirculo fubftuliffe, eiufque effentiam fenfui,nedumimelle<5lui manifeftaffe , parui momentiexiftimandumminime videtur ;infuperque fubftantiam Stellaru,quas
Nebulofas hucvfque Aftronomorum quiiibet appella-uit digito demonftrare, longeque aiiam effe quam cre-
ditum ha&enus eft, iocundum erit, atqueperpulcrum.Verum, quod omnem admirationem longe fupe^
rat, quodve ad Monitos faciendos cun&os Aftro-
nomos, atque Phiiofophos nos apprime impulit, il-
lud eft , quod fcilicet Quatuor Erraticas Stellas nemi"ni eorum, qui ante nos, cognitas, aut obferuatas ad-
inuenimus , qua? circa Stellam quandam infignem enumerocognitarum, inftar Veneris, atque Mereuri)
circa Solem, fuas habent periodos, eamque moddpra?eunt,modd fubfequuntur,nunquam extracertos
fimites ab illa digredientes . Qu*e omnia ope Perfpi-
cilli a me excogitati diuina prius iliuminante gratia*
paucis abhinc diebus reperta, atque obferuata fue-
runt.
Alia fortepraftantiora, vela rae,vel ab alijs !n«.
dies adinuenientur confimilis Organi beneficio, cuius
formam* & apparatura* necnoa illius excogitandi oc-
afionera
RECENS HABITAE. #cafionem prius breuitercommemorabojdeindehabi.
tarum a me Obferuationum hiftoriam recenfebo
.
MEN S I B V S abhinc dece fere rumor ad aures
noftrasincrepuit, fuiffe aquodamBelga Per-
fpicillum elaboratum, cuius beneficio obie&a vifibi-
lia, licetaboculoinfpicientislonge diffita>velutipro-
pinqua diftin&e cernebantur j ac huius profe<5to ad-
mirabilis effe&us »nonnulke experientia? circumfere-
bantur, quibus fidem alij pra?bebant, negabant aiij.
Idem paucos poft dies mihi per literas a nobili Gallo
Tacobo Badouere exLutetia confirmatum eft> quodtandem in caufa fuit, vt ad rationes inquirendas*
necnon media excogitanda^per qua? ad confimilisOr-
gani inuentionem deuenirem^me totum conuerterem;
quam paulopoft do&rina? de Refra&ionibus innixus
affequutus fum ; ac tubum primo plumbeum mihi pa-
raui > in cuius extremitatibus vitrea duo Perfpicilla >
anibo ex altera parte plana , ex altera vero vnum fph#e-
rice conuexum > akerum vero cauum aptaui 5 oculumdeinde ad cauum admouens obie&a fatis magna^ &propinqtia intuicus fumj triplo enim viciniora^ no-
nuplo vero maiora apparebant^quam dum folanatu-
rali acie fpe&arenttjr. Alium poftmodum exa&iorem
mihi elaboraui > qui obie&aplufquam fexageties ma-iora repndentabat . Tandem laborinullo, nullifque
fumptibus parcens, eoi me deuentum eft 3 vt Orga-
num mihi conftruxerim adeoexcellens 3 vt res perip-
fumvifa? millies fere maiores appareant,ac plufquam
in terdecupla rationeviciniores^quam finaturalitan-
tum facultate fpe&entur. Huius inftrumenti quot»
quantaque fint commoda tam in re terreftri, quam in
Marittima omnino fuperuacaneum foret enumerare.
Sed miffis terrenis, ad Coeleftium fpeculationes mecontuli; ac Lunam prius tam ex propinquo fum in-
B 2 tukus*
OBSERVAT. 5IDEREAEtuitus^acfi vix per duas Telluris dkmetros abeflef.
Poft hancStellastum frxas^ turii vagas incredibili a-
nimi iocunditate fa?pius obferuaui ; cumque harunat
maximam frequentiam videtem, de ratione qua illa-
rum interftitia dimetiri poffem excogitare C£pi> ac
demumreperi. Qua de re (ingulos praemoniios efle
decet, qui ad huiufcemodi obferuationes accedere
volunt * Primo enim neceftarium eft 5 vt fibi Peripicil-
lum parent exa&iflimum, quod obieda peliucida^
diftin&a^ & nulla caJigine obduvia repra?fentet; ea-
demquead minus fecundum quatercentupiarn ratio-
raemmultiplicet; tunc eniui ilia bisdecuplo viciniora
commopftrabit; nifienim tale fueiit Inftrumentum*
ea omnia^ qua? a nobis confpe&a fim-t in c^lis > qua?ve
infra enumerabuntur> intiieri tentabitur fruftra. Vtautera de muluplkatione inftrumenti quilibet paruo
riegotio cenior reddatur 3 circulos binos, aut quadra-
tabina cartaceacontornabit , quorum alterum qua-
tercenties akcro maius exiftat id autem erit tunccii
maioris, diatneter^ad diametrura alteiiusiongitudine
fuerit vigecupla; dcinde fuperEcies ambas in eodempariete inftxas ftmul a longe fpedabk^ minore qui-
deraaltero oculo ad Perfpicilluot admoto* maiorem
Yero altero; oculo. libero;, commode enim id fieri li-
cet vno eodemque tempore oculis ambobus adaper-
tis; tuncenim ftguras ambx eiufdem appaiebuntma-
gnitudinis 5 ft Qrganum lecendum optatam propor-
tionem obied-4 mukipiicauerk^ Conftmili parato lix-
ftru.raen£o."y de ratione diftantiai um dimetkndarurti
inquirendum erk ; quodtaIiartiikk> aflequeinur * Skmim y facilioris iiitelligentKT gratia , Tubus a B C TX
Oculus mfpiuentis efto E.radi|^ dum nuik in-Tub<&
adeftent Perfpiciila ad obieLlum FG. fecundum Ii-
aea& .re&a&EC F. £D G* £errexitu%ied appoftcis Per~
RECENS HABITAE. 7fpicillis ferantur fecundum Jineas refra&as E C H.EDI. coar&antur enim , & qui prius liberi ad FG.Okeclura dirigebantur , partera tantummodo HI. cd-
pramendent: accepta deinderationediftamia?EH.adlineanaHi. per tabulam iinuura reperietur quantitas
anguliinoculo ex obiedo H I. conftituti , quem mi-nuta qua*damtantum continerecomperiemus. Quodfi Spccilio C D.bracteas y alias maioribus 5 alias verd minoribus perforatas foraminibus aptauerimus, modohane modo illam prout opus fuerit fuperimponentes,angulos alios } atque alios pluribusj paucioribufqueminutis fubtendentes pro libito conftituemus, quoru©peStellarum intercapedines per aliquot minuta ad-inuicem diffitatum 3 citra vnius, aut alterius minu-ti peccatum coramode dimetiri poterimus. Hxc ta-
men fic ieuiter tetigiffe, & quali primoribus libafle
labijs in pra?fentiarum fit fatis } per aliam enira oceafio
nera abfolutam huius Qrgani theoriam in medium pro-feremus. Nunc obferuationes a nobis duobus proxi*meelapfismenfibus habitasrecenfeamus 3 admagnaru|>rofe<fld contemplationura exordia omnes vera? Philo-Ibphiai cupidos conuocantes.
De iaeie autem Lume a qua? ad aipe&um noftruni
vergts
OBSERVAT. SIDEREAEvergit primo loco dicamus, quamfacilioris intelJigcn-
tiae gratia induas partes diftinguo, alteram nempcdariorem , obfcuriorem alteram : clarior videtur totumEmifphaerium ambire, atque perfundcre ; obfcuriorvero veluti nubesqua?dam faeiem ipfam inficit, macu-lofamque redditj ifte autem macula? fubofcura, &fatis ampla? vnicuique funt obuia? , illafque auium om-ne confpexit; quapropter magnas, feu antiquas eas
appellabimus, ad differentiam aliarum macularumam-piitudine minorum , at frequentia ita confitarum , vt
totam Lunarem fuperficiem , pra^fertim vero lucidio-
rem partem eonfpergant; hae vero a nemine antenosobferuatae fueruntj ex ipfarum autem faepius iteratis
infpe&ionibus, in eam dedu&i fumus fententiam , vt
certd intelligamus, Luna? fiiperficiem, non perpoli-
tam , arquabjlem , exa&iffima;que fpha>ricitatis exiftere,
vt magna Philofophorum coors de ipfa, deque reliquis
corporibus eoekftibus opinata eft , fed contra inajqua*
-lem , afperam , cauitatibus , tumoribufque confertam
,
non feeus,aeipfiusmet Telluris facies,qu£emontiumiugisjvalliumque profunditatibus hincindediftingui-
tur. Apparefatias verd ex quibus ha?c colligere licuit
ciufmodifunt,
Quarta aut quinta poft coniunclionem die, cumfplendidis Luna fefe iiobis cornibus offert , iamterminus , partem obfcuram a luminofa diuidens,
non ajquabiliter fecundum oualem Iineam extendi-
tur, veluti in fblido perfecte fpha?rico accideret ,-
fed inajquabili , afpera , & admodum finuofa linea
•defignatur, veluri appofita figurarepra?fentat. com-piures enim veluti excrefcentia? Jueida? vitra lucis te-
nebrarumque eonfinia ifa partem , obfcuram exten-
duntur , & contra tenebricofa?' particula? intras
Iumeningrediuntur . -Quinimo , & magna nigricantium ma-
cularum
RECENS HABITAE. gcularum exiguarum copia 3 omnino a tenebrofa parte
feparatarum , totam fere plagam iam Solislumineper*
fufam vndiquaque confpergit, iila faltem excepta par*
te qu^ magftis y & antiquis maculis eft affe&a . Adno-tauimus autem^mododi&as exiguas maculas in hocfemper,& bmnes coriucnire, vt partem habeant ni-
gricantem locum Solis refpicientem; exaduerfoautem
Solis lucidioribus terminis , quafi candentibus iugis co
ronentur. At confimilem p^nitus aipe&uni habemusinTerracirca Solis exortum, dumvalles nondumlu-mine perfufas^ montes vero illas ex aduerfo Solis.cir-
cundantesiam iam fplendore fulgentes intuemur: &q
veiuti terreftrium cauitatum vmbrae Sole fubiimiora
petente immimuuntur^ ita & Lunares iftse macula^crefcente parte luminofa tcnebras amittunt •
OBSERVAT. SIDEREAEVerumnon modo tenebrarum & luminis confinia
m Luna inasqualia 3 ac finuofa cernuntur, fed, quodmaiorem infert admirationem , permulta? apparent
lucidie cufpides intra tenebrofam Luna? partem om«nino ab illuminata plaga diuifie , & auulfa?, ab eaquenon per exiguam intercapedinem difTita?, qu# paula-
tim aliqua interie&a mora magnitudine^ & lumineaugentur,- poft vero fecundam horam 3 aut tertiam $
reliqu#partilucid#3& amplioriiam fa&a? iunguntur,-
interim tamen ali*e, atque alia? hincinde quafi puliu-
lantes intra tenebrofam partemaccenduntur^ augen-
tw y acdemum eidemluminofa* fuperficiei magis ad-
huc extenfe 3 eopulantur . Huius exemplum eadem fi-
gura nobis exibet • At non ne in terris ante Solis exor
tum ^vmbraadhuc planities occupante, altiffimorum
cacuminamontiumSolarihusradijs illuftrantur^ non-ne exiguo interie&o tempore ampliatur lumen dummedia^Sdargiores eorundemmontium partes illumi-
nanturjac tandem ortoiam Sole planicierum, &col*lium illurmnationes iunguntur ? Huiufmodi autemcminentiarum 3 & cauitaturri difcriminain Luna longe
lateque terreftrem afperitatem fuperare videntur, vc
infra.demonftrabimus. Interim filentio minimeinuol-uam quid animaduerfione dignum a me obferuatumdlimLuna ad pflfii^ai qu^drararam properaret 3 CUIUS
etiam imaginem eadem fuprapofita delineatio pra?fe-
fert i ingens enim finus tenebrofus in- partem Jumtno-
fam fubit , verfus inferius cornu locatus ; quem quide
finumcumdiutius obferuaflem 3 totumque obfcurum
vidifiem, tandem poft dm$ fere horas pauldinfra me-
dium cauitatis vertex quidam limiinofusexurgereca>
pit > hic vero paulatim crefcens trigonam figuramprac
£eferebat 3 eratque omnino adhuc aluminofa facie re-
uulfus 5 acfeparatus j moxcirca ilium tresalia?cufpides
'exiguas
RECENS HABfTAE* 9«xigua? Iucere ca?perunt j donec , Luna iam occafuni
verfus tendente, trigona illa figura extenfa, & am-
plior iam fa&a cum reliqua luminofa parte netftebatur,
ac inftar ingentis promontorij , a tribus iam comme-
moratis iucidis verticibus adhuc obfeflfa, in tenebro-
funifinum erumpebat. ln extremis quoque cornibus
tam fuperiori,quam inferiori fplendida qua?dampun
Cta, &omnino a reliquo lumine difiun&a emerge-
bantj veluti in eadem figuradepK5lum cernitur .Erat-
que magna obfcurarum macularura visin vtroque cor
nu,maxime autem in inferiori jquarum maiores, &
obfcuriores apparent , qua?termino lncis,&tenebra-
rum viciniores funt,- remotiores xero obfcur^ minus,
acmagisdiluta?. Sempertamen, vtfupraquoqueme-
minimus , nigricans ipfius macula? pars irradiationis
Solarislocuin refpicit, fplendidiorverd limbusnigri-
cantem maculam in parte Spli auerfa, & Luna? tene-
brofam plagam refpidente , circundat . Ha?c Lunaris
fuperficies, qua maculis» inftar Pauonis cauda ceru-
leis oculis, diftinguitur, vitreis illis vafculis redditur
confimilis, qua; adhuc calentia in frigidam immiffi»
perfraclam , vndofamq; fuperficiem acquirunt,ex quo£ vuIgoGlacialesCiatinuncunpantur. Verummagnse
eiufdem Luna^macuk confimili modo interrupta?, at-
que lacunis, &eminentijs conferta?minimecernuturi
fed magis a?quabiles , & vniformesj fblummodo enimclarioribusnonnullis areolis hae illac fcatent; adeovt
fi quisveterem Pythagoreorum fententiam exfufdtare
velit, Lunam fcilicetefrequafiTellurem alteram, eius
pars lucidior terrenam fuperficiem , obfcurior vero
aqueam magis congrue repraefentet : mihi autem du.
bium fuitnunquam,Terreftris globia longe confpe-
&i,atquearadijsSolaribusperfufi, terream fuperficie
clariorem,obfcuriQremverd aqueam kk in confpe-' C &ura
OBSERVAT. SIDERBABdhimdaturam. Deprefliores infuper in Lunacernun-tur raagn^ niacul# 5 quam clariores plag# j in illa enimtam crefcente, quaiii decrefcente femper in lucis tene-
brarumque confiaio 3 prominente hincindecircaipfas
magnas macuks conterminipartislucidiorissveluti in
defcribendis figuris obferuauimus ; neque depreffiores
tantummodo funt di&arum macularum terminij fed
aequabiliores , nec rugis,aut afperitatibus intcrrupth
Lucidior vero pars maxime prope maculas eminet i a-
deo vt> & ante quadraturam primam > & in ipfa fermc
fecunda circa maeulam quandam * fuperiorem » borea-
lemnempeLung plagam occupantem valde attollan-
tur tam fuprailiara,quam infra ingentes quaeda emi^
nenti* ^veluti appofita? prafeferunt^delineationes.
Hax
&ECENS HA&J3UUK.<*
**
^
- Ha?c eadem micula ante fecundam quadraturamnigrioribua qi»;t Hfjauiterminis circumuallataconfpi»
cirur > qui tanquam altiffima^mootium iuga ex parteSoliauerfa obfcuriores apparent, qua vero Sofem re-
fpiciuntluddioresextantj cuius oppoiitum in cauita-
tibusaccidit, quarum pars Soli auerfa fplendens ap-paret , obfcura vero , ac vmbrofa, qua? ex parteSoIisfita eft . Imminuta deinde luminofa fuperfidej cumprimum tota ferme qicta macula tenebris eftobdu&a,clariora motiumdorfa eminenter tenebras fcandunt»Hanc dupliccra apparentiam fequentes figurai coia«
moftrant.
C % Vnum
RECENS HABITAE. ii
Vnumquoque obliuioni minimetradam^quodfio
nifi aliquacum admiratione adnotaui : medium qua-
flLun^ locum a cauitate quadam occupatum cffere-
liquisomnibus maiori^ac figura perfe&a? rotunditatis;
hanc prope quadraturas ambas confpexi eahdemqueinfecundis fupra pofitis figuris quantumlicuitimita-
tus fum. Eundem quo ad obumbrationem , & iilu-
minationem facit afpe&um^ac faceret in terris regio
confimilisBoemia^y firnontibus altiffimis, inque pe-
riphaeriam perfe<5H circuli difpofitis occluderetur vn-
dique : in Luna enim adeo elatis iugis vallatur 3 vt ex-
trema hora tenebroffe Luna? parti contermina Solis
lumine perfufafpe&etur, priufquam lucisvmbraqueterminusad mediam ipfius figura? diametrum pertin-
gat . De more autem reliquarum macularum^vmbro-fa illius pars Solem refpicit , luminofa vero verfus te-
nebrasLuna* conftituitur ; quod tertio libenter obfer-
uandum admoneo^ tanquam firmiifimum argumen-tum, afperkatum , in^qualitatumque per totam Lu-nx clariorem plagam difperfarum ,• quarum quidemmacularum femper nigriores funtill^ 3 qua? confinio
luminis* & tenebrarum contermin*e funtiremotiores
vero tum minores^tum obfcura*minus apparent 3 ita
vt tandem eum Luna in oppofitione totum impleue-
rit orbem, raodieo 3 admodumque tenui difcnmine*
cauitatum opacitas ab eaiinentiaruni candore difcre-
Hoec quse recenfuimus in clarioribus Lun# regfo-
fiibus obferuantur y verum in magnis raaculis talis noconfpicitur lacunarum x eminentiarumcjue differentia \
qualem neceffario conftituere cogimur in parte lucidio
ri , obmutationem figurarum ex alia , atque alia illu-
minatione radiorum Solis * prout multiplici pofitu,.
Lunam reipiciti atin magais maculisexiftunt quideni
areola^
OBSERVAT. SIBEREAEareoIa^nonnulJ^rubobfcuriores velutiin figurisadno*
tauimus, attamen ifia? eundem femper faciunt afpe-
dum 3 neque intenditur earum opacitas* aut remitti-
tur, fcd exiguo admodum difcrimine paululum ob-jcuriores modo apparent > modo vero clariores^fima-
gis ,aut minus obliqui in easradij Solares incidantj
iunguntur praterea cum proximis macularum parti-
bus leni quadamcopula>confinia miTccntesyaccon-fundentcs ; iecus veroin maculis accidit fplendidiore
Lunx fuperficiem occupantibus > quafi enimabrupt*rupesafperis, & angulatis fcopulis confita*, vmbraru^
luminumque rudibus difcriminibus ad Jineam difter-
minantur. Spe&antur infuper intra eafdem magnasmaculas areola* qua*damalia? clariores,imononnulI«
lucidiffima?: verum &t harum^ & obicuriorumidemfemper eft afpe&us , nulla 3 aut figurarum , aut Iucis > aut
opacitatis mutatioj adeo vt compertum , indubita*
tumque fit^apparere illas ob veram partium diflimila-
ritatem, non autem obinaequalitates tantuminfigu-ris earundem partium, vmbrasex varijs Solis illumi-
najionibus diuerfimode mouentibusj quod bene eon-tingitde maculis alijs minoribus clariorem Lunarpar-tem occupantibusilndies enim permutantur, augen-
tur>imminuuntur3 abolentur;quippequ2e ab vmbris
iantum eminentiarumortumducunr.Verum magna hic dubitatione complures affici fen-
tio,adeoque grauidifficultateoccupari^ vt iam-expii-
catam 3 & tot apparentijs confirmatam condufionemJB dubium reuocaie cogantur . Si enim pars illaLu*
naris fuperficiei , qua? fplendidiusSolaresradios retor*
quet 3 anfra&ibus > tumoribus fcilicet , & lacunis innu-m-ris cft repleta; cur iri crefcenti Luna extrtma cir*
cumferentia, qua: occafum verfus fpe&at, in decre-
fcemi verd altera femidrcumferentia orientalis , ac in
plenilu-
RECENS HABITAE. tiplenilufiio totaperipha^ria non iniequabilis, afpera > &finuofa , veriim exa&e rotunda 5 & circinata^nuilifque
tumoribus5 aut cauitatibus corrofaconfpiciturfatque
ex eo maxime, quia totus integer limbus ex clariori
Lun£ fubftantia conftat, quam tuberofam, lacuno-
famque totam effe diximus; magnarum enirn macu-
larumnulla ad extremum vfque perimetrurn exporri-
gitur^ fed omnesprocui ab orbita aggregata? cernun-
tur. Huius apparentia* anfamtam grauiter dubitan.
di prabentis, duplicem caufam,ac proindeduplicem
dubitationis folutionem in medium affero . Primo e-
nimjfi tumores, & cauitates in corpore Lunari fe-
cundum vnicam tantum circuli periph^riam, emif»
ph^rium nobisconfpicuum terminantem, protende-»
renturj tunc poffet quidem, imodeberet Luna fub
fpecie quafi dentata? rota? fck nobis oftendere, tu-
berofb nempe , ac finuofo ambitu terminataj at fi nonvaa tantum eminentiarum feries, iuxta vnicam folum-
modo circumferentiam difpofitarum, fed permulti
montium ordines cum fuis lacunis,& anfra<ftibus cir-
ca extremum Luna? ambitum coordinati fuerint,ijq;
non modo in emifphaerioapparente, fed in auerfo etia
(prope tamen emifphgriorum finitorem) tuncoculus
a ionge profpiciens eminentiarum cauitatumque di-
fcrimina depr&hendere minime poteritj intercapedi-
nes enim montium in eodem cireulo, feu in eademferie difpoficbrum , obie&u aliarum eminentiarum in
ahjs^ atque afijs ordinibus conftitutarum, occultantur;
idque maxime > fi oculus afpicientis in eademre&a cudi&arum eminentiarumverticibus fueritlocatus. Sic
in terra multorum , ac frequentium montium iuga fe-
cundum planam fuperficiem difpofita apparent^fi pro-
fpiciensproculfuerit ,& in pari altitudine conftitutus.
Sic eftuofi pelagi fubiimes vndarum vertices fecunJura
idcoi
OBSEftVATlONES SIDEREAEidem planura videntur extenfi, quamuisinter flu<5tu$
maxima voraginum,& lacuciarum fitfrequentia,adco-
que profundarum , vt fublimium nauigiorum non mo-,db carina?, verum etiam puppes,mali, ac vela inter
illasabfcondantur . Quia igiturin ipfi Luna,& circa
eius perimetrum multiplex efteminentiarum,&caui-tatum coordinatio,& oculuse longinquo fpe&ansineodem fere plano cumverticibus illarum locatur jne-
mini mirum effe debet quod radio viforio illos abra-
denti,fecunduma?quabilemlineam, minimeque an-
fra&uofamfefeofferant. Huic rationi altera fuhne&ipoteft, quodnempecircaLunarecorpuseft,veluti cir
ca Terram , orbis quidam denfioris fubftantia; reliquo
anere, quiSolis irradiationem coneipere,atquerefle-
clere valet , quamuis tanta non fit opacitate prseditus,
vtvifui(pra?fertimdum illuminatusnon fuerit) tran-
fitum inibere valeat . Orbis ifta? a radijs Solaribus illu-
minatus, Lunarecorpus fub maioris fphcere Ipeciem
reddit , reprafentatque : effetque potisaciera noftramterminare quominus ad Luna? foliditatem pertinge»
ret, fi crafllties eius foret profundiorj atqueprofun-dior quidemeft circaLuna? periphajriam, profundior
inquam non abfoiute , fed ad radios noftros, oblique
illura fccantes , relatus ; ac proinde vifum noftrum ini-
berepoteft,ac prasfertimluminofus exiftens, Lunfqueperipheriam Soli expofitamobtegere.Quod clarius in
appofita figura intelligitaijin qua Lunare corpusABG
RECENS HABITAE. 13
ab orbe vaporofo circundatur DEG. Oculus verd
cx F. ad partesintcr-raedias Luna^ vt ad A. pertin-
git pervapores D A. minuspYofundos-j afc veirfus ex-
tremam horam, profundiorum copia vaporum *E B.
afpeftuin noftrum fuo termino praecludit . Signurn
huius eft, quod pars Lun& luminc perfufa amplio-
ris circumferentiae apparet > quam reliquu-m orbis
tencbrofi : atque hanceandemcaufamquifpiamfor-
te rationabilem exiftimabit,cur maioresLunasmacu-
If nulla cxpartead extremumvfque.ambitum proten-
<li conipiciantur., cumtamen opinabile fit nonnullas
etiamcircaillum reperirij inconfpicuas*tameneffecrc-
dibile videturex co, quod fub profundiori, ac luci-
diori vaporum copia abfcondantur
.
Effe igitur clariorem Luna? fuperficiem tumoribus,
atquelacunisvndiquaque confperfam, exiamexplica-
tisapparitionibusfatis apcrtum cffc reor; fupercft vt
de illorum magnitudinibus dicamus 3 demonftrantes
Tcrreftrcs afperkates lunaribus efle longe minores
:
minoresmquam etiamabfoluteloquendo, nonautemm ratione tantum ad fuorumgloborum magnitudines;
idqucfic manifefte declaratur*
Cum fepius arae obicruatumfitinalijsatquealijs
Luna? ad Solem conftitutionibus vertices nonniSllos
intra tcnebrofam Luna? partem* licet a termino lu-
cis fatis remotos, lumine perfufosapparere ; confe-
rcnseorum diftantiamad intcgramLunae diametrum,
cognoui interftitium hoc vigefimam interdum dia-
metri partem fupcrare . Quo fumptoj intelligatur
Lunaris globus^ cuiusmaximuscirculus CAF. cen«
trum verd E. Dimetiens. CF. qui ad terra» dia-
metrum eft vt duo, ad feptem; cumque terreftris
diameter 5 fccundum exacftiores obferuationes niil-
liaria Italica 7000. contineaurit CF. 2000. CE.LO
_v
OBSERVAT. SIDEREAEvcrd iooo. parsautem vigefima totius. C F. milia-ria ioo. Sitmodo CF. Dimetiens circuli maximi.
luminofam Luna? partemab obfcura diuidentis ( ob
maximamenim elongationem Solis a Luna hic circu-
lus a maximo fenfibiliter non differt ) ac fecundum vi-
geiimamilliuspartem diftet A. a piin&o . C. & pro-
trahatur femidiameter E A.quiextenfusoccuirat cum
contingente G. C. D. ( quaeradium illummantem re-
pfifentat j in pun&o D. erit igitur arcus C A. feu re-
tfaCD. ioo.qualiuniCE. eft iooo. & aggregatum
quadratorum D C. C E. ioioooo. cui quadratum
DE.aqualeeftrtota igitur ED. eritplusquam 1004.
& AD. plusquam ^.qualium C E. fuh 1000. Sub-
limitas igitur-AD. in Luna, quarvertice quempiam:
advfqueSoIis radium GCD. elatu,& atermino C.
perdiibirJamCD.remotUj defignat, eminentior eft
milia-
REGEKS HABiTAE. 14
riiiiiaribus Italicis^. vcrum in Tellure nulli cxtant mon.
tes,quivixadvniusmiliarij akitudinem perpendicu-
larem accedant ; manifeftum igitur reJinquitur .> Luna-
res eminentiasterreftribus efle fublimiores.
1 Lubethoc loco alterius cuiufdam Lunaris appari*
tionisadmiratione digmecauiam afiignare, qux iicet
anobis nonrecens^ fedmultis abhincanntsobferuata
fit 3nonnullifque familiaribusamicis, & difcipulis o-
ftenfa, explicata, atque per caufam dedarata; quia
tamen eiusobferuatioPerfpieilli opefaciliorredditur,
atque euidentior > non ineongrue hoe in Ioco reponen
darn efle duxi.jidque etiam tum maxime , vt cognatio,-
atque fimilitudo inter Lunam, atque Tellurem cla-
riusappareat.
Dum Luna tum ante 3 tum etlam poft coniundione
non procol a So!e rcperitur, non modo ipfius globus ex
partequa lucentibus cornibus exornatur vifui noftro
fpe&andumfefe offert, verurnetiam tenuis .quaedamr
fublueens peripha?ria, tenebrofie partis, Solinempe
auerfae orbitam delineare3 atqueab ipftus a?theris oh~
fcuriori canipo fciungere videtur. Verum fi exadio-
ri infpe&ione rem confideremus 3 videbimus non tm~tum extremum tenebrofe partislimbum incerta qua-
dam ciaritate lucentem y fed integram Luna? fackm>
illain nempe, quse Solis fulgoremnondum fentit3lu
:
-
mine quodam , nec exiguo 3 albicare ; apparet tameti
primo intuitu fubtiiis tantummodo circumferentia
lucens^ propter obfcuriores cceli partes fibi conter-
minasj reliqua veid fuperficies obfcuriore contra vi-
detur 5ob fulgentium cornuum aciem nofiram ob-
tenebrantium conta&um . Verum 3 fiqu-is talem fibi
eligat litum, vt atedo, vel camino 3 aut alkfuo alio
obice inter vifum 3 & Lunam ( fed procul ab-oculo
pofito) coniua ipfa lucentia occultentur, parsvero
D 2 xeliqua
OBSERVAT. SIDERE.AE :...,,; /^reliqua Lunaris globi afpediui noftro expofita reliji-
quatur, tuncluce non exigua hanc qu.oque:Lutia?pJa-
gam y licct Solari lurmne deftitutiam fpkndere depra?-
hendet,idque potiifimuni, fi iam no#urnusorror obfolis.ab.fentiam increuerit; in campo eniim obfcuriq-
ri eadenilux clarior apparet. Compertum infupereii,
hanc fecundam (vtita dicam) Luna*cladtatem raa~
ioremefle quoipfa minus a SoIediftiterit>pereIonga-
tionem enim ab eo remittitur magis, magisque , aded
vtpoft primam quadraturam, & ante fecundam, de-
bilis, &admodum incerta comperiatur, licet in oI>
fcuriori coelo Ipe&etur ; cum tamen in fextiii, & mi-
nori elongatione, quamuis inter crepufcula niirura
immodum fulgeat : iulgeat inquam adeo , vt ope exa-
£ki PerfpiciJlimagn^macuI^ inipfadiftinguantur.Hic
mirabilis fulgor non modicam philofophantibusintu-
lit admirationero,- pro cuius caula afferenda alij alia
in mcditim protulerunt . Quidam enim propriura efte,
2c naturalem ipfiusmet Luiue fpkndorem dixerunt *
ali; a Venere illi efleimpertitum ahj a Stellis $mni«
btis y alij a Sole /qui radijs fuis profundam Luna* foli-
ditatem permeet. Vertim huiufcemodi prolata exi-
guolabore coarguuntur , ac falfitatis euincuntur. Si
cnim aut propriunieflet, auta Stellis collatum eiuf-
raodi lumen^illud maximeinEdypfibus retineret 5 o-
ftcnderetque, cum in obfcuriflimo coelo dcftituatur.;
quodtamen aduerfatur experientia?: fulgorenim qui
in deliquijs apparet in Luna longe minor eft , fubru^
ftis 3 ac quafi aeneus \ hic vero clarior* & candidiorj eft
infuperille mutabilis 3 ac loco mobiiis; vagatur enirn
per Luna? faciem , adeo vt pars illa y qua? peripha;riae
circiili vmbr* terreftris propinquior eft, clarior re-
. liq.ua ver.o oblcurior femper fpe&etur; ex qu.o omni
procixldubio id accidere intelligimus > ex radiorum So-
iarium
RECENS HABITAE ?jlariuth vicinitate tangentiutn crafliorem quandam regio-
nem,qu3eLunam orbiculariter ambit,exquo cota&u Aurora quaedam in uicinas Luna? plagas effunditur , no fecus
acin terristummane,tum vefpericrepufculinum fpargi-
tur lumen ,• qua de re fufius in libro de Siftemate mundipertra&abimus.Afferereautem a Venere impertitam eiuf
modi lucem puerile adeo eft,vt refponfione fit indignum;
quisenim adeoinfciuserit,vtnonintelligat,circa coniun
clionem,&intrafcxtilem afpe<5h"i,partem Luna?,Soli auer-
fam vt a Venerefpe&etur omnino effeimpofEbile/' Eflc autem ex Sole,qui fuo lumine profundam Lun<? foliditatem
penetrct,atque perfundat,pariter eft inopinabileinunquaenim imminueretur,cum femper emifpha?rium Lun* a Sole fit illuftratum, tempore Lunarium Eclypfium excepto
:
diminuitur tamen dum Lunaad quadraturam properat,&omnino et hebetatur,dum quadratum fuperaueric . Cumitaque eiufmodi fecundarius fulgor,nec Lun*e fit congenttus,atque proprius,nec a Stellis vllis,nec a Sole mutuatus,cumq,- iam in Mundi vaftitate corpus aliud fupet fit nullii,
nifi folaTellus; quid quafo opinandum ? quid proferen-
dum?nunquidaTerraipfumLunarecorpus,autquidpiaaliud opacum , atque tenebrofum lumineperfundi? quidmirum ? maxime : a?qua grataque permutatione rependicTellusparem illuminationem ipfi Luna?, qualem & ipfaa
Luna in profundioribus noclis tenebris toto fere tempo-rerecipit. Rem darius aperiamus . Lunainconiun&io-nibus,cum medium interSoiem &Terram obtinetlocu,Solaribusradijsin fuperiori fuoemilphaerioTerreauerfo
perfunditurj emifpharium vero inferius, quo Terramafpicit tenebiiseft obduclumjnullatenusigiturterreftre
fuperficiemilluftrat. Lunapaulatim a Soledigreffa iamiamaliqua ex parte in emifpha?rio inferioti ad nos ver-
gente illuminatur, albicantia cornua,fubtilia tamen adnos conuertit ;& ieuiter Terram illuftrat: crefcit in Luna
D 3 iam
OBSER?AT. SIDEIEAEiam adquadraturam aeeedente Solaris illuminatid;*i«-
geturin terris eius luminis reflexio ; exrenditur adhut
fuprafemreireulum fplendor inLuna; & noftra* elariores
effulgcnt no&es ; tandern integer Luna? vultus 3 quo ter-
ramafpicit , ab oppofito Soie elariffimis fulgoribus irra-
diatursenitet longelateque terreftris fuperficies Lvtnz*
tl fplendore perfufa; poftmodum decrefcens Lunadebi-lioresadnosradios emittitj debilius illuminatur terras
Lunaadconiun&ionem properat, atra nox Terramoc-cupat . Tal* kacjue periodo alternis vicibus Lunaris fu$-
gormenftruasiiluminationes clariores modo^ debiliores
alias nobis largitur ; verum aequa lance beneficium a Tel-
tureeompenfatur. Dumenim LunafubSoIe circa con*
iun&ionesreperitur , fuperfkiem terreftris emifpherij S®liexpofiti^ viiiidisque radi/s illuftrati integram relpicit
\m
reflexumque abipfalumen concipitrac proinde ex taii
reflexione inferius emifphaerium Lun^licet SoJari Iif-
mlnt deftitutum , non modiee lucens apparet . Eadeiii
Lunaper quadranteift a Scieremota, dimidium tantum;
terreftris emifpha*rij illuminatum confpkit , feilicet ocei*
duum^ akera enim medietas oriental is no&e obtenebra^
tur: ergo &ipfa Luna fplendide minus aTerra illuftra-
,tur^ eiufve proinde lux illa feeundaria exilior nobisap-
§>aret. Quod fi Lunam in oppofitione ad Solem eonfti-
tuas: fpe&abit ipfaemifphamum ktermediasTeHunsomf&ino tenebrofum 3 obfcuraque no£e perfufum ; fiigitur
cclyptica fuerit taiis oppofitio , nullam prorfus illumina-
tionem recipiet Luna, Solari fimul , ae tentftri irradia-
tione deftituta. Inalijs^atquealijs adTerram>&adSo«-
lem habitudinibus maius, minusve a terreftri reflexio-
aerecipitlumen, prout maiorem , aut minorem terre-
fiiis emifpharrij illuminati partem jpe&aueriti is eniminter duos hofcc Globosferuatur tenor^vtquibustem-
foiibus maximc i Luna Uluiimur lelius* ijfdem mi«
jau&
HECENS HABITAE 16
iius vice verfa aTerra illuminetur Luna 3 &econtra.Atqueha*c pauca dehacrein prgfentiloco di&afuf-
ficiant,fufius enim in noftro Syftemate Mundi; vbi
complurimis & rationibus, & experimentis validiffi-
ma Solaris luminis e Terra reflexio oftenditur illis,
qui eam a Stellarum corea arcendam efle ia&itant,
ex eo potiifimuin , quod a motu *&i lumine fitva-
cua: vagam enim iJIam^ ac Lunam fpiendorefupe-
rantem, non autem fordium, mundanarumque fe-
cumfentinam, effe demonftrabimus, &naturalibus
quoquerationibus fexcentis confirmabimus*
Diximushucufque de Obferuationibus circaLuna-
re corpus habitis 5 nuncdeStellis fixisea qua?a&enusa nobis infpe&a fuerunt breukerin medium adfera*
hius. Ac primo illud animaduerfione dignum eft rquod fcilicet Steltetam Ex&, quamerrabunda^ dumadhibito Perfpicilfo fpe&antur, nequaquam magni-tudineaugeri videnturiuxta proportionem eandem»fecundum quam obie&a reliqua, & ipfamet quoqucLuna, acquirunt incrcmenta : verum inStellis talis
au&io longe minor apparet : adeo vt Perfpiciilum,
quod reliqua obie&a fecundum centuplam, gratia e*
xempli rationem multiplkare potens erit, vix feeun-
dumquadruplam^autquintuplam Stcilas multiplices
reddere credas ; ratio autem huius eft^quod fcilicet
Aftradum libera, ac naturali oculorum acie fpe&an-»
tur 3 non fecundum fuam fimplicem, nudamque 5 vt
itadicam, magnitudinem fefenobis offerunt? fedfuUgoribus quibufdam irradiata , roicantibusque radijs
crinita* idquepotiflimum^cum iam increuerit nox; exquo loiige maiores videntur , quam fi afcitijs Miis cri-
nibuseflenr exuta t angulus enim viforius non a pri-
«narioStellas corpufculo, feda late circumfafo fplefi*-
dpre tcrmiiiatur* Hoc apertitoe inteiligas iicet ex
OBSERVAT. SIDEREAEco, quod Stell» in Solis occafu inter primacrepu-
fcuiaemergentes, tametfi primse fuerint magnitudi*
nis , exiguajadmodum apparent; & Venus ipfa fi quando circa meridiem fe nobis in confpe&um dederit,
adeoexilis cernitur, vtvixStellularamagnitudinisvl-
tima?a?quarevideatur. Secus in alijsobiecl:is,&inip»
famet Luna contingit , qua? fiue in meridiana iuce, fi-
ueinter profundiores tenebras fpe<5tetur,eiufdemfem
per moiis apparet . intonfa igitur in medijs tenebris
Jpectantur Aftra , crines tamen illorum diurna lux ab*
radere poteft iatnon luxifta tantum, fed tenuis quo-que nubecula, quadnter Sydus, & oculumafpicicntis
interponatur; idem qnoque praftant nigra velamina
,
ac vitra colorata , quorum obie&u , atque interpofitio-
necircumfufifulgoresStellasdeferunt. Hocidem pa-
riter efficit Pcrfpicillum, prius enim adfcititios,acciden-
talesque aStellis fulgores adimit , illarum inde globu-
los fimplices (fi tamen figurafuerintglobofa) augct,
atqueadeofecundum minorem multiplicitatemadau-
clavidenturrStellula enim quinta^ aut fexta? magnitu-
dinisper Perfpicillum vifa, tanquammagnitudinis pri-
m^reprafentatur.
Adnotatione quoque dignura videtur effe difcri-
men inter Planetarum,atque fixarum Stellarum afpe-
clus: Planeta? enim globulos fuos exacte rotundos,
ac circinatos obijciunt,acveluti Lunula? qua?damvn-
diquelumineperfufa?,orbiculares apparent: Fixa?ve-
ro Stella? peripheria circulari nequaquam terminate co-
Jpiciuntur, fed velutifulgores quidam radios circumcir
ca vibrantes j atque admodum fcintillantes : confimili
tandem figura predita* apparent cum Perfpicillo,ac
dum naturali intuitu fpe&antur,fedadeo maiores, vt
Stellula quinta»,aut kxtx magnitudinis Canem,ma-ximam nempe fixarum omnium sequere videatur
.
Verum
RECENS HA.BITAE."Vemai infraStellas magnitudinis fexta?5adeo nunierofum
gregem aliarum^naturalem intuitum fugientium.per Per-
ipiciilum intueberis, vt vix credibile fit^plures enim quani
fex alia? magnitudinum difFerentix videas licet. qu.aru maiores, cjuas.magnitudinis feptim&^ feu prima* inuifibillura
appeilarepolfumus^ Perfpiciili beneficio maioresv& cla-
riores apparent, quam magnitudinisfecund^ Sydera acie
mturalx vifa.Vt autem de iriopinabili fere illarum frcqueti
tia vnam^alteramve atteftationem videas Afterifmos duos
fubfcribere placuit^ vt ab eorum exemplo de ca?terisiudi«
cium feras. InprimointegramOrionis Conftellationem
pingere decreueram y veriim ab ingenti Stellarum copia
,
temporis vero inopia obrutus , aggreflionem hanc in alia
occafionem diftuii sadftirit enim,&circav£teres'intra v-
nius, aut alterius gradus limites diifeminantur plures quin
gmtis : quapropter tribus qusein Cingulo 3 & fenis qnxiriEnfeiampridemadnotat^fuerunt^alias adiaccntes o-
duaginta recens vifas appofuimusjearumq; iriterftitia quoexa&ius licuit feruauimus ; notas^ feu veteres5diftin£Honis
gratia 3maiorespinximus>ac duplici iinea contornauimus^
alias inconipicuas^minores^ac vnis lineis notauimus $ ma-gnitudinum quoque difcrimina quo magis licuit feruaui-
mus
.
In altcro exemplofex StellasTauri, PLEIADAS di-
«ftas depinximus (dico autem fex3quandoquidem feptima
ferc nunquam apparet) intra anguftiffimos in coelo can-
cellos obdufas, quibusaliaepluresquam quadragintain-
uifibiles adiacent; quarum«nulla abaliqua ex pradi&is
fcxvix vltra femigradumelongatur; harum nostantumtrigintafex adnotauimus ; earumque interftitia > magnitu-dfnes ; "necnon veterum nouarumque difcrimina veluti in
Ononc feruauimus.
CingulL&Eniis ORIONIS Afterifmus.
PLEIA.
^r**
*** *% ^
4J ^ *
5k *
* #
^*
*
*
^
*
^
#*
^ ~y
*
^c
^ *
if *
*%± *
PLEIADVM CONSTELLATIO.
*
% 3*5
# # ***** ^ * **
v^uod tertioloco a nobis fuit obferuatum,eftip(iuf-met LACIEf Circuli effentia, feu materies, quam Per-
fpicilli beneficfo adeo ad febfum Iicet intueri , vt & alter-
cationes omnes,qua? per tot fecula Philofophos excruciarunc aboeulata certkudine dirimanturmosque a vtrbofisdifputationibusliberemur.Eft enim G A L A X Y A nihil
aliud , quam innumerarum Stellarurn coaceruatim conft-tarum congeties; in quamcunq; enim regfonem iliius Per-fpiciliumdirigas,ftatim Stellarum ingens frequentia kfcin confpeclum profert,quarum complures fatis magniF,scvalde confpicua? videntur;fed exiguarum multkudo pror-fus inexplorabilis eiT.
At cum non tanrum in GALAXYA Ia&eus ille candor,velutiaibicantis nubis fpedetiir,fed compluresconfimiliscoloris areote fparfim per aethera fubfu!geant,fi in iijarumquamlibet Specillum conuertas Steilarum conftipatarum
C£tUiB
OBSERVAT. SIDEREAEeoetumoffendes. Amplius(quod magis mirabilis) Stelte
ab Aftronomis fingulisin hancvfquedie NEBVLOSAEappellata?jSteIluIarum,mirum immodum confitarum gre
gesfunt; exquarumradiorumcommixtione, dumvna-queque ob exilitatem/eu maximam a nobis remotionemjoculorum aciem fugit, candorjlle confurgit, qui denfior
pars coeli , Stellarum} aut Solis radios retorquere valens ,
hucufquecredituseft. Nosexillis nonnullas obferuaui-
mus j &duarum Afterifmos fubne&ere voluimus.
In primo habes NEBVLOSAM Capitis Orionis appel-
latanun qua Stellas vigintivnas numerauimus.
Secundus NEBVLOSAM PRAESEPE mwcupatamcontinet3qua? non vna tantu Stella eft,fed congeries Stel-
lularum piurium quam quadraginta : nos pra?ter Afelios
trigintafex notauimus in hunc , qui fequitur crdinem di-
ipofitas.
NEBVLOSA PRAESEPE.
NEBVLOSA ORIONIS.
** *&
*
* *
m
* &
*
*
cfc
& *;
** *
* **
k^k ^v^
RECENS MABITAE. 17DeLuna,de inerrantibus Stellis, ac de Galaxya,,
quae hacteous obferuata funt breuiter enarrauimus.Supereft vt , quod maximum in praefenti negotio exi-
ftimandumvidetur, quatuor PLANETAS aprimomundi exordio ad noftra vfque tempora nunquaraconfpe&os, occafionem reperiendi, atque obferuan-
di,necnon ipforum loca, atque per duos proximemenfes obferuationes circa eorundem ktiones, acmutationes habitas, aperiamus,ac prcmulgemus: a-
ftronomosomnes conuocantes,vt ad illornm perio*
dos inquirendas,atq;definiendas fe conferant,quodnobis in hanc vfque diem ob temporis anguftiarnaf-
fequi rainime licuit . Ilios tamen iterum monitos fa-
cimus, nead talem infpe&ionem mcaflum accedant
,
Perfpiciilo exactiifimo opus efte,& quale inprincipiofermonis huius , defcripfimus.
Die itaque feptima lanuarij inftantis anni millefi.
mi fexcentefimi decimi,hora fequentis no<ftis prima,cum cgkftia fydera per Perfpicillum fpe&arem, lup-piterie fe obuiam fecit, cumque admodura excel-
lens mihi paraflem inftrumentum, fquod antea obalterius Organi debilitatem minime contigerat) tres
illi adftare ftellulas, exigiws quidem, veruntamen cla-
riffimasjcognoui; qua? licet e numero inerrantiumame crederentur, non nuilam ramen intulerunt ad-mirationem, eo quod fecundum exa&am Iineam re-
dam, atque Eclyptica? pararellam diipofita? videban-tur : ac ceteris magnitudine paribus fplendidiores
:
eratque iiiarum inter fe & adiouem taiisconftitutio.
S". f * O * Occ.
ex narte.
OBSERVATIONES SIDEREAEex partefcilicet Orientali duar aderant Stellas , vna ve^
roOccafum verfus . Orientalior atque Occidentalis, re-
liqua paulo maiores apparabant , de diftantia inter
ipfas & louem minime follicicus fui ; Rxx enim vti di-
ximus primo credita? fuerunt,cumautemdie o&aua,
nefcioquoFatoducl:us,ad infpe&ionem eandem re-
uerfus elfem , longe aliam coftitutionem reperi > erant
enimtres StelluUe occidentalesomnes aIoue,atque
inter fe quam fuperiori no&e viciniores, paribufque
interftitijs mutuo diffeparata? , veluti appofita prafe-
fert delineatio . Hic licet ad mutuam Stellarum ap-
propinquationem minime cogitationem appuliffem»
Orf. . Q # # * Occ
exitare tamen csepit , quonam pac1:o Juppiter ab om>
nibus prajdi&is fixis poffet orientalior reperiri, cum
a binis es illis pridie occidentatis fuiffet: ac proinde
veritus. fumneforte, fecus a computo aftronomico,di-
recl:us foret , ac propterea motu proprio StelJas rilas
anteuertiftetiquapropter maximo cum defiderio fe-
quentem expe&aui noclem ; verum i fpe fruftratusfui,
nubibus enim vndiquaque obductum fuit c?lum
.
At die decima apparuerunt Stella? in eiufmodi ad
louem poiitut dua; enimtantum , & orientalesambai
Ort. * * Q Occ-
aderant, tertia,vt opinatus; fui, fub Ioue latitante..
Erant pariter veluti anteain eadem rec1;acumIoue,ac
iuxta Zodiaci longitudinem adamuifim locata? . Ha?c
€umvidifTwm a cumque mutauonesconfimilesinlouenulk
RECENS HABITAE. iS
nulla ratione reponi poffeintelligerem ^atqueinfuper
fpe&atas Stellas femper eafdem fuiffe cognofcerem
,
( nulke enim aUa?-> autpr^cedentes^ aut confequen-
tesintra magnum interuallumiuxtalongitudinemZo-
diaci aderant^ iam ambiguitatem in admirationem
permutans > apparentem commutationem non inloue^
fed inStellis adnotatis repofita effe comperijac pro-
inde oculate , & fcrupulose magisdeincepsobferuan-
4um fore fum ratus.
JDie itaqs vndecima eiufcemodi conftitutionem vidh
^>n. # * O °cc-
Stellas fcilicet tantum duas orientales; quarum mediatriplo diftabat a loue > quam ab orientaliori : eratqueorkntalior duplo fere maior reliqua > cum tamenancecedenti nodie a^quaks ferme apparuiffent.Statu-
tumideo^ omnique proculdubioa medecretumfui^tres in coelis adeffe Mellas vagantes eirca louem
3 in-
ftar Veneris, atque Mercurij circa Solem : quod tan-
demluce meridiana clarius in aiijs poftmoduH com-pluribus infpedionibus obferuatueft,- acnon tantumtres/verumquatuor effe vaga Syderarircaiouem fuascircumuolutiones obeuntia; quorum permutationestxa&ius ccnfequenter obferuatas fubfequensnarratiominiftrabiti intcrftjtia quoque interipfa perPerfpidl-Ium 3 fuperius cxplicata rationev dimetitus fum : ho«rasinfuper obferuationumY praefertim cum plures ineadem no&e habita? fuerunt appofui> adeoenim ce-
lereshorum Planetarum extant reuolutiones^ vtho-rarias quoque difrerentias plerunque lic.eat accipere.
Die igitur duodecima , hora fequentis no&ispri-ma hac ratione difpofitaSyderavidi. Eratorientalior
E 2 Stella
OBSERVAT. SIDEREAE
°ri ' * *Q * Occ.
Stella occidentaliori maior>amba* tamen valde con-fpicua^ac fplendidae
:vtraqua?
:
diftabat a ioue fcrupu-lis primisduobuss tertia quoque Stellulaapparerec^pithora tertia prius minime confpe&a", qux exparteorientali louem fere tangebat , eratqueadmodum e-
xigua. Omnes fuerunt in eadem redte, & fecundumEdyptica? longitudincm coordinata?.
Die decirnatertia primumame quatuor confpedtefueruntStelluIa? in hac ad louem conftitutione .Eranttres occidentales^ & vna orientalis; lineam proxime
Ori. ^ Q**w Occ;
re&am confHtuebant jtnedia enim occidetalium pau-
lulum a reda Septentrionem verfus defle&ebat . Abe-rat orientalior i loue minuta duo : reliquarum >&Iouis intercapedines erant (ingulie vnius tantum mi*nuti. Stell^ omneseandem pra? feferebant magnitii-
dinem jaclicet exiguam > lucidiflima: tamen erant 3 ac
fixis eiufdem magnitudinis longefplendidiores.
Die decimaquartanubilofa fuittempeftas.
Diedecimaquinta, hora no&is tertia in proximedepi$a fuerunt habitudinequatuor Stella* ad loueoii
OrL Q * * * ^ .Occ.
occidentalesomnes: ac in eadem proxim re6ia linea
difpoiua?; quaj-eniai tertia a ioue numerabatur pauuJ ialum
REGENS HABITAE. i9lulum m boream attollebatur,- propinquior Ioui erat
omnium minima, reliquse confequenter maioresap-parebantjinterualla interIouem,& tria confequantiaSydera erant arqualia omnia 5 ac duorum minutorum:at occidentalius aberat a libipropinquo minutisqua-tuor. Erantlucidavalde v& nihil fcintillantia, qualia^fernper tum ante, tum poft apparuerunt. Verumho-ra feptima tres folummodo aderant Stelte, in huiuf-
°ri- O * * * °cc-
cemodi cum loue afpedu / Erant nempe in eadem re-
<5ta ad vnguem , vicinior Ioui > erat adraodum exigua,& ab illofemota per minutaprimatriajab hacfecundadiftabat min: vno ; tertia ver.o a fecunda min.-pr:^.fccrjo. Poft vero aliam horam dua? Stellula» medi*adhuc viciniores erant; aberant enim min: fc: vix 30.tan-tum.
Die decimafexta hora prima no&is tres vidimusStellas iuxta hunc ordinem difpofitas. Du^louem •
Ori. *0* *'.' °cc.
intercipiebant ab eo per min: o. fec. 40. hincinde remota?,tertia vero occidentalis a louediftabatmin: 8.I0-ui proxima? non maiores, fed lucidiores apparebantremotiori.
Dk decimafeptimahora ab occafu ©. min: 30. huiuf-modi fuit configuratio . Stella vna tantum orientaiis a
°fi' ' * O *
Occ.
loue
OBSERVAT. SIDEREAEIouediftabat min: 3. occidentalis pariter vna a Ioue
diftans min: 1 1 . Orientaiis duplo maior apparebatoc-
cidentali ; nec plures aderant quam ifta? duae. Verumpofthoras quatuor , hora nempe proxime quinta,ter-
tia ex parte orientali emergere c^pit, qua? antea, vt
opinor cum priori iunclra erat; fuitque talis pofitio .
OrL ** O * Occ.
MediaStellaorientali quam proximamimtantum iec
2o.eIongabaturabilia & i linea re&a per extremas,
&Iouem producla paululum verfus «auftru declinabat.
Die decima oclaua hora o. min: 20. ab occafu, talis
fuit afpe&us. Erat Stella orientaiis maior occidenta-
Ori. . # * Occ.
li, & a Ioue diftans min: pr:$. Occidentalis vero a
Ioueaberat min: 10.
Die decimanona hora nodis fecunda talis fuit Stel-
larum coordinatia: erant nempe fecundum recTam li»
Ori. * O * * °cc'
neamad vnguem trescum IoueStella?: Orientalisvna
aloue diftans min: pr:6« InterIouem } &primam le-
quentem occidentalem j mediabat mimj. interftitiu:
h«ec autem ab occidentaliori oberat min: 4. Anceps
eram tunc nunquid inter orietaiem Stellam , & louem
Stellulamediaret, verum loui quamproxima 3 adeovt
ilium fere tangereti At hora quinta hanc manifefte vi-
di
RECENS HABITAE. ao
di medium iam inter louem , & orientalem Stellam
iocum exquifite occupantem^itavt talis fuerit confi-
Ori. # * Q * * Occ.
guratio. Stella infuper nouiflime confpe&a admodumexigua fuit ; veruntamen hora fexta reliquis magnitu-
dine fere fuit «equalis.
Die vigefima hora i . Eri&t: 1 5. conftitutio confimilis
vifaeft. Aderant tres Stellularadeo exigua?, vt vk
Ori. * Q * * Qcc
percipi poflent > a loue, & inter fe non magis difia-
bant minuto vno .• incertus eram nunquid exocciden-te dua?,, an tres adeflent Stellula?. Circa horam fex-
tam hoc pa&o erant difpofit«e . Orientalisenim aloue
Orf. r * O** Occ.
duplo magis aberat quam antea, nempe min; 2.media.occidentalis a Ioue diftabat rnin: o. fec: ^o.ab oeciden-taliori vero min: o. fec: 20. Tandem hora feptima tres
cxoccidente vi& fuerunt Stellulai.Iouiproximaabc.
©ri. r* Q*** Oec.
rat ab eomin: o. fect 20. inter hanc & occidentaliorem!interuallu erat minutorum fecundorum 40. inter hasveroaliafp&aabaxur paiuulumadmeridiem defte&esi
ab
OBSERVAT. SIDEREAEab occidenraliorinon pluribusdecemfecundisremotiL
Die vigefimaprima hora o. m: 30, aderant ex orienteStellutetres, «qualiter inter fe , & aloue dixtantes
;
Ori. ***Q n Qcc
interftitia vero ,fecundum exiftimationem 50. fecun-dorum minutorum fuere , aderat quoque Stella ex oc*cidentea loue diftans min:pr:4. Orientalis Iouipro-xima erat omnium minima , reliqua? vero aliquato ma-iores,atque interfe proxime a?quales.
Die vigefimafecundahora 2. confimilis fuit Stella-
rumdifpofitio. A Stella orientali ad louem minuto-
Ori. * O ** * °cc-
rum primorum $. fuit interualluma Ioue ad occlden-
taliorempr: 7.Du«e vero occidenrales intermediasdix-
tabant ad inuicem min.-o fec^o. propinquior vero Ioui
aberatab illom.p. 1. Ipfa? media? Stellula?, minoreserant extremis.- fuerunt vero fecundum eandcm re-
clam lineam iuxta Zodiaci longitudinemextenfejnifi
quod trium occidentalium media lpaululum inauftrii
defle&ebat. Sedhora no&is fexta in hac conftitutio-
Ori. * O * * * °ce-
nevifa? funt. Orientalis admodum exiguaerat; dif-
tans a loue vt antea min:pr. 5. Tresvcid occidenta-
les, &a Ioue,&ad inuicem a:qualiterdirimebantur,
erantque intercapedines fingute min: 1. fec:2o.proxi-
me
RECENS HABITAE. i*me: & Stella Ioui vicinior reliquis duabus fequt:nr>
bus minor apparebar ; omnefquein eadem recla exqui-iite dixpofitse videbantur.
Die vigefima tertia horao. rnin: 40. ab occafu, in hucferme modum Stellarum conftitutio fe habuit : erant
°n- * * O * °cc-
tres Steltecum Ioue in refta linea fecundum Zodia-ci longitudinem j veluti femper fuerunt: Orientakserantduavvna vero occidentalis . Orientalioraberata fequenti mimpr:^. ha?c vero a louemin. 2. fec.^o.Iuppkeraboccidentali min: 3. fec:2o. erantque omnesmagnitudine fere aequaies . Sed hora quinta, dua? Stel-Ja?, qua? prius Ioui erant proximajamplius non cerne-bantur, fub loue vt arbitror latitantes fuitque talis-afpeclius
.
Die vigefimaquarta tresStellarorrentalesomnes vlik funt, ac fere in eadem cumloue re&a iinea; me-
°ri - * ** O °cc
diaenimmodicein aijftrum defle&ebat, louipropin-juior diftabat ab eo min: 2 . fequens ab hac min: o.iec: 30. ab hac vero aberat orientalior min: 9 erantq-omnes admodum fplendida?. Hora vero fexta, du*
°ri- * O Occ,
3F ioluffl-
OBSERVATIONES SIDEREAEfolummodo fefe offerebant Stelte in hocpofitu: nem-pecumlouein eadem re&a Iinea ad vnguem, a quoelongabatur propinquiormin:p:3.altera veroab hacmin:p:l.in vnamjnifaUorjCoierantduEmedia? priusobferuata? Stellute.
Die vigefimaquinta hora i.min.-^o. ita fe habebat
Ori. * * O °cc
conftitutio,aderant enimduai tantumStelte ex orien-
tali plaga, ea?que latis magnar. Orientalior a media*diftabat min: 5. media veroaIouemin:6.
Die vigefimafexta hora o. min: 40. Stellarum co-
ordinatio eiufmodi fuit. Spe&abantur enim Stellas
Ori. * % Q * Occ
tresj quarum dua?orkntaleSjtertia occidentalisalo»
ue: ha?c ab eo min:5. aberat, media verd orientalis
ab eodem diftabat min: 5. feaao. Qrientalior verd a.
media mm: 6. in eadem re&a. conftituta? , & eiufHem
magnitudirtis erant . Hora deinde quinta confatutio
fere eadem fuit, in hoc tantum difcrepans, quod
% j#- *Q #• Oca
prope Iouem quarta Stellula; ex ortente , emergebae
cseteris minor a. ioue tunc remota min: 30. fed pau-
lulum a re«fta lineaverfus, Boream attollehatur* vt ap-
gofita figura deraonftrau
Bie vi^efima feptima hora u ab occaiiu vnica tan-
vasBk
RECEN5 HABITAE. astum Stellula «mJpiciebatur» eaque orientaljs fecun-
Otu • O Occ.
dum hanc conftitutionem .* eratque admodum exigua,& a loue iemota min: 7.
Die vigefimaodaua^ & vigefimanona ob nubiuniinterpofitionem nihil obferuare Ikuit.
Die trigefima horaprimano&is, tali pa«5to confti-
tuta fpe&abamur /ydera:vnumaderatorientale,a{oue
°r>- * O ** °cc*
diftans min: 2. &c: 30. duo verd ex occidente , quo-rum Ioui propinquius aberatab eo mim 3.reliquumab hoc min: 1. extremorum & iouis pofitus in eadem
'
re6a linea tuit, at media Stella paululum in Boreamattollebatur : Ocridentalior firit reliquis minor.
Die vltima hora fecunda vife funt orientales Stellxdux, vna vero occidua. Grientalium media a loue
Ori. ** Q * Occ
aberatmin: 2. ieciao. Orientalior verd ab ipfa mediamin:o.fec:3o. Occidentalis diftabat a Iouemin: 10.erantin eadem re^fta lineaproxime , orientalis tantumloui vicinior modicumquiddam in Septentrionem e-leuabatur. Hora veio quarta dua? oricntales vicinio-
°"- ** O * Occ.
F 2 res
OBSEftVAT. SIDEREAEm ad inuicem adhuceranti aberant enim folumma-do minr.fec. 2.0. apparuitin hifce obferuationibus oc-cidentalis Stella fatis exigua.
DieFebruari; prima hora no&is fecunda confimilisfuit conititutjo. Diftabar orientalior Stella a Ioue
G«» * *0 * Occ.
min: 6. occidentalis vero S.ex parte orientali Stella;
quaedam admodum exigua a Iouediftabat minutisfe-cundisao. reclam ad vnguem deiignabant lineam.
Die fecunda iuxta hunc ordinem vifa? funt S.tcli*-.,
Vna tantum orientalisa loue diftabatmin:,6. Xuppl.
Ori. * Q % % Occ
ter ab ocddentali viciniori aberat mim^. inter hane& occidentaliorem min.- 8. fuit intercapedoj erantin
eadem recla ad vnguem, & eiufdem fere magnitudi-
nis. Sed hora feptima 3 quatuor aderanr Stelke, inter
Ori, * * O * * °cc**
quas Iuppircr mediam occupabat fedenv . Harum Stel-
larum orientalior diftabata fequenti min: 4. ha?caIo*
ue min: i.fec:4_o. iuppiterab occidentali fibivicinio-
ri aberat min: 6. ha?c vero ab occidentaliori min. 3..
eraritque parirer omnes in eadem re&alinea, fecundu;
Zodiaci longitudinem extenia.-
Die tertia hora feptima in hacferie difpofit^ fuerunt
Stelte.Orientalis i Ioue diftabat min: t.fec: ^o.Occt,
dcn£ali&
RECEN5 HABITAE. 25dentafis proxima min. 2. ab hac. vero elongabatur oc-
Ori. # O M * Occ;.
cidentalioralteramin: 10. erant pra?cise in eadem re>
&a , & magnitudinis a?qualis.
Die quartahorafecuada circalouem quatuor fta-
bantStella;, orientales dua?, ac dua? occidentales iw
€bi- * > * * Occ.
eadem ad vnguein re<5ia linea difpofita? , vt in proxi-ma figura . Orientalior diftabat a fequenti min. 3 . hecvero a loue aberat min. o. fec. 40. Iuppiteraproximaoccidentali min.4. ha?c ab occidentaliori min. 6. ma-gnitudineerant fere equales, proximior Ioui reliquispaulominor apparebat. Hora autem feptima orien-tales, Stelte diftabant tantum min. o. fec. 30. luppiter
OrL #* Q * . * 0cc
ab orientali vidniori aberat min. 2. ab occidentali ve-ro fequente min^haic vero ab occidentaliori diita-batmin.3, erantque aequales omnes,&ineademreclafecundum Eclypticam extenfa ..
Die quinta Ccelum fuit nubilofum.Diefexta du£ folummodo apparuerunt Stella? me-
Qtl * Q m Occ,
dium
OBSEKVAT. SIDEREAfidiumlouem intetcipientcs, vt in figura appofita fpe-aatijr t oricntalis a Ioue diftabat min. 2. oceidentaJisveromin. 3. erant incademreda eum loue^&magni-tudinepares.
Die feptima du# adftabantStella?, a Ioueorienta-
***• **0 Occ
les amb# vin hunc difpofit^ modum. Intercapedinesinteripfas 3 & louem erant sequales vnius nempe mh-nuti primi ;ac per ipfas D & centrum louis ce<2a linca
incedebat.
Dieo&aua hora prima aderant tres Stellaeorienta*
Ori. *# m Q Oca
les omnes vt in defcriptione; loui proxima exigua
fatis diftabat ab eo min. 1 . fec. 20. media vero ab hacmin. 4. eratque fatis magna j orientalioradmodum exl
gua ab hac diftabat min. o. fec. 20. anceps eram nun-quid loui proxima vna tantum*an duarforentSteJIu-
lx: videbatur enim interdum huic aliam adeffeverfus
ortum mirum itnmodtirai exigua 3 & ab illa feiunda
per miu. o.fec. 10. tantum : fuerunt omnes in eademrecfta linea feeundum Zodiaci dudum extenfa?. Bo-ra vcro tertia Stella ioui proximaillum fere tangcbat*
diftabat enim ab eo min: o. Cqc. 1 o. tantum reliqua? ve-
ro a J oue remotiores fa6te fuerunt : aberant enim rne-
dia a loue min. 6. Tandcm hora quarta^ qua? prius
loui proxima erat^ eumeo iunvia non ceroebatur ani-
plius.
Die nona hora o. mim 3 o, adftabant loui Stelke du*e
orien-
RECENS HABITAE. 24orientales, &vna occidentalis intalidifpofuione.O.:
Otl * jji O * ®CC«
rientalior, quaf fatis exigua erat a fequenti diftabat
min:4. mediamaior aioue aberat min: 7. luppiterab
occidentali, quarparuaerac diftabatmin.4.
Diedecimahoraprima min:30.SteJiula? binasadmodum exigua? orientales amba? in tali eUfpofitione vifie
Ori. * *0 °cc:
f
fiint: remotior diftabat i Ioue rafn: 10. vicinior veromin: o. fee. 20. erantque in eadem re<5ta . Hora autemquarra , Stella loui proxima amplius non apparebat,aitera quoque adeo imminutavidebatur, vt vixcernipofIet,licet aer pra?clarus eflet, & a loue remotior,quam antea erat, diftabat^uquidem rain: 1 2.
Die vndecima horaprima aderant ab OrienteStel-la? dua>, & vna ah occafu . Diftabat occidentaUs a
o& * a* O * °cc-
louemin. 4. Orientalis vicinior aberat pariter a louemin. 4. Oriencalior vero ab; hac diftabac min. 8. erant&cis perfpicua?,, & in eadem redta . Sed hora cercia
Orh *' * *O * °cc"
Stejlat (parta loul proxinraah aricntc vifa eft, reliquis
minoi:
OBSERVAf. SjDERKAEminor
5 a loue dillita per min. o. fec.$o. &are$a II»
nea per reliquasStellas protradamodicuminAquila-nem dcfk&ens, fplendidifsima? ei:antomnes 3 ac valde
corifpicua?. Hora veroquinta cumdimidiaiam Stella
oriemalis Ioui proxima^abiiioremotior fa&a mediuinter ipfum > & Steliam orientaliorem fibi propinquamobtinebat locum 3 erantque omnes in eadem reda.li-
nea ad vnguem y &eiufdcm magnitudinis^ vt inappO-
fita defcriptione videre licet •
Ori. # * * Q * ®m°
Die duodecima hora o. min. 40. Stella? bina? ab ortm
fcina? pariter aboceafu adftabant. Orientaiis remotior
Qri. * *Q m * Occ
aloue diftabatmin.io. longinquior vero Occidenta»
lisaberat min.8. erantque amb^ fatis confpicu^ re-
liqua? du^ioui erant viciniflima^ & admodum exi-
gua? ,pra?fertim Oricntalis, quae a louc diftabat min,
o.fec. 40 Occidentalisvero min 1. Horavero quarta
Stellulaqua: loui erat proxima exorienteampiiusnoti
apparebat*
Die decimatertia hora &. min. 30. du^ Stelte appa^-
rebant ab ort yJua? infuper ab occalu.Onentalisac loui
Ori. * * O '* * OCC*
vicinior fatis perfpicua diftabat ab eo min. 2. ab hac
©rientalior minus apparens aberat nim. 4. Ex ccri-
dentali-
RECENS HABITAE. 15dentalibus remotior a Ioue confpicua valdeab codi-
rimebatur min. 4. inter hanc & Iouem intercidebat
Stellula exigua,ac oecidentaliori Stella? vicinior,cum
ab ea non magis abeflet min.o.fec. 30. erant omnesin eadem recla fecundum Eclyptica? longitudinem advnguem.
Die decimaquinta ( nam decimaquarta coelum nu«bibus fuit obdu&umjhora prima talis fuitaftrorum
pofitus. tres nempe erant orientales Stell» 3 nuilave-
Ori. * **0 °cc-
10 cernebatur occidentalis : Orientalis Ioui proximadiftabat ab eo min. o.fec. 50. fequens ab hac aberatmin.o. fec. 20. ab hac verd orientalior inin. 2. erat-
que reliquis maior .- viciniores enim Ioui erant ad-modum exiguar. Sed hora proxime quinta.,exStel.
° ri'- * *0 Occ.
lls loui proximis vna tantum cernebatur a loue df-ftans min. o. fcc. 30. Orientalioris verd elongatio aloue adau&a erat , fuit enim tunc mjn.4. At horafexta prceter duas , vt modo diclum eft ab oriente
Ori. O *] °cc
conflitutas, vna verfus occafum cernebatur Stellulaadmodum exigua, a loue remotamin.2..
Die decimafexta hora fexta in tali conflitutionefteterunt. Stella nempe orientalis a Ioue min: 7. a.
G berat
OBSERVAT. SIDERjgAEberat; luppiter a fequenti occidua min. 5. h#c ve-ro a reliquaoccidentaliori min. 3. erant omnes eiuf-
Ori. * Q % y. Occ*
dem proxime magnitudinis, fatis; confpicua?, & ineadem re&a linea exquifite fecundum Zodiaci du-flura.
Die decimafeptima H.i. dua? aderant Stella?, orien-talis vna a Ioue diftans min.3, occidentalisaltera diftas.
Ori.. * O * °cc-v
min. 1 o. ha?c erat aliquanto minor orientali . Sed hora6. orientalis proximior erat loui diftabatnempemi e..
fec.5o.occidentalis verd remotior fuit,fcilicet min. 12.
Fuerunt in vtraque obferuatione in eadem re<5ia,& am-ba?fatis exigua?,praefertitn orientalis in feeundaobferuatione.
Die 18. Ho. i.tres aderant SteJte, quarum dua? occi-
dentales , orientalis verd vna: diftabat orientalis aioue
OrL # Q * $.- Occ-
min.3. Occidentalisproxima m.2.occidentaIiorreIiquai
aberat a media m.8. Omnesfuerunrin eademre&a advnguem,& eijufdem fere magnitudmis. AtHora i.Stel-
la? viciniores paribus aloue aberantinterftitijs:occidua
enrra ab; quoque m.3. Sed Hora 6.quarta Stel-
lula vifa efc inter orientaliorem & louem in tali configu
radone .. Orientaiior diftabat ifequenti m. ^.fequens a.
lcue
RICENS HABITAE. %fIoue m.i.fec.5o.Iuppicer ab occidentaliiequentim. 3.
Ori. * *Q # ^c Occ.
ha?c vero ab occidentaliori m.y.erat fere a?quales,orien
talis tantum Ioui proxima reliquis erat paulo minor.crantque in eadem reda Eclyptica? paraliela.
Die 1 9. Ho.o. m.4o.SteIIa? dua? fojnmmcdo occiduj;
£ loueconipecl;a?fueruntfatismagna? 3 &in eademre-
*>"• O * * Occ.
&a cum Ioue ad vnguem, ac fecundum Eclyptica? dudxidifpofita?. Propinquioralouediftabatm. 7. ha?c veroaboccidentaliori m.6.
Die 20.NubilofumfuitcoeIum.Die 2 1, Ho. 1. m.5 o. Stellute tres fatis exigua? cerne-
banturinhacconftitutione . Orientalis aberat aioue
Ori. * Q « f * 0cc
m.2. Iuppiter ab qccidentali fequente.m.^.ha^c vero aboccidentaliori m.7. erant ad vngue in eadem re&a Ecly-pticaeparalkla.
Die2_j
:Ho. 1 .m. 3 o.fnam fuperioribus tribus no&i-
buscoe.uiuitnubibus obduclum) tresapparuerut Stei
Ori. * , O * Occ.
te.Oriemales dua?, quarum diilantia? Jnrerfe , & a IoueG 2 axpales
V:OBSERVAT. SIDEREAE
a?quales fuerunt,ac min.^.Occidentalis vna aberat -1 Ich
uemin. 2. Erantineademre&aad vnguenijfecundum
Eclyptica? du&um
.
Die26.H0rao.ii1.3o. binxtantumaderantStefe.
Orientalis vna diftans a loue m. 1 q. Occidentaiis altera
Oii. * Q ^jc Occ*
diftans m.6. Orientalis erat allquanto rainor occidenta
li. Sed Hora 5 . tres vifas funt Stell^prseter enim duas il
Ori# 9 Q* $ Occ
adnotatas teitia ex occidente prope louern admodumexiguacernebatur3
qua?priusfub loueiatitabat> difta-
batqueabeom.i. Orientalisvero remotior, quam ao-
teavidebatur,diftansnempealoue m.n.Hacno&eprimum Iouis & adiacentium Planetarum progreflum fe-
Gimdum Zodiaci iongttudinem fa&a relatione ad fixarrt
quandam obferuare piacuit; fpe&abatur enim fixa Stel
korientemverfusdiftansaPiaiietaorkntalim. 11. &paululum in Auftrum defle&ebat^ in hunc qui fequitiur
modum.
Die27.H0.20m4* Apparebant Stella? intali confi-
guratioae. Orientalior diftabat a loue min. 10. fequens
iouiprosimamin.o.fec3o*Occidentalisfequensaberat
ittin,2«
RECENS HABITAE. 27;
tnin.a.fec. ^o.ab hacoccidentaliordiftabatmin. x.Vici-
Ori. & .- *Q * * Occ
% fixa
nioresloui exigua? apparebant, prafertim Oricntalis^
extremaeverd erantadmodum eonfpicuarinprimisve-10 occidua, re&amquelineam fecundum Eclyptka? du-£um defignabant ad vnguetn. Horum PJanetarum progreffus verfus ortum ex collatione ad prasdi&amfixaramanifeftecernebatur, ipfienim Iuppitercumadftantib.Planetis vicinior erat , vt in appofita iigura videre licet.
Sed Ho. 5. Stellaorientalis ioui proxima aberatabeomin. 1.
Die 28. Ho. 1 . dua? tantum Stel/a? videbantur; orien-talis diftans a Ioue min.9. Occidentalis vero m 2.Eranc
©"• * O * °ce:
*fix3
fatis confpicua?, & in eadem re&a: ad quam lineam fixa
perpendiculariterincidebat inPlanetam orientale, ve-lutiinfigura. Sedhora 5, tertia Stellula exorientedi*
iians a Ioue m. 2 .confpeda e H in eiufmodi coftitutione.Die i.Martij Ho. o. m. 40. quatuor Steli* orientales
omnes
OBSERVAT. SIDEREAEomnes confpeda? funt,quarum loiri proxima aberat abeo m.2. iequensab hacm.i. tertia m<o. fec.20. eratque
Ori. * * * * /"") Occ.
>fc fixa
reliquis clariorsab ifta vero diftabat orlentalior m.4.
&
reliquis erat minor.Re&am proxime defignabant linea,
nifi quod tertia a ioue paululum attolIebatpr.Fixa eumIoue , & orientaliori trigonum «quilatcrum eonftitue-
batutinfigura.
Die 2. Ho.o. rn.40.tres adftabant Planetavoricntales
duo,vnus vero occiduusin taliconfiguratione. Aberat:
Ori. ** Q * Occ.
^(cfixa
orientalior a Ioue m.7 ab hoc diftabat feques m.o.f.30.
Occidentalisveio elongabaturaloue m.2. erant extte-
mi Iucidiores,ac maiores reliquo ', qui admodu exiguus
apparebat.Orientalior a recta iiuea per reliquos & loue
du&a paululum in Boream videbatur elatus . Fixa iam
adnotata ab occidentaii Planeta m.8.diftabat,fecuduni
pcrpendicularem abipfo lianeta duclsm fuperlineam
reclam per PlanetasomnesextenfamjveiutiappQfitafi-
gura demonftrat.
Hafce louis, & adiaeentium Planctarum ad Fixa col-
latio- /
RECENS HABITAE,^
2*
fationes apponereplacuit 3 vt ex illis eorunde Plaoetarumi
progrefetum fecundu longitudinem>tum etiamfecudfi
latitudinem,cum motibus,qui ex tabulisauriuntur ad vn-
guem congruere quilibet intelligerc poffit
.
?
H^funtobferuationesquatuor Mediceorum Planeta-
rum recens.ac primo a me repertorum , ex quibus quauis
iliorum periodos numeris colligere nondu detur; licet fal-
temqu^dam animaduerfione dignapronunciare, Acpri-
mo cumlouem confimilibusinterftitijsmodo confequan^
tur.modo pr^eant3ab eoq^ tum verfus ortum.tum in occa
fum anguftiffirnistanttidiuar^
demq; retrogradum pariter, atqj dire&um concomitetur,
quin circa illum fuas conficiant conuerfiones.interea d\xm
circamundi centrumomnes vna duo decenalesperiodos
abfoluunt.nemini dubiu efle poteft. Conuertutur infuper
in circulis ingqualibus, cp manifefte coliigitur ex eo 5 quia
inmaioribusaloue digreffionibus nuquabinosPlanetas
iun6tosviderelicuitscunitamenpropeIouemduo3tres 3&interdum oes fimul conftipati reperti fint.Deprehenditur
infuper velociores efTe conuerfionesPlanetaru anguftio-
res circa loiiem circulos deicribentiu^propinquiores enirrr
loui Stella? fepiusfpe&antur orientales 5cumpridieexoc*
cafu apparuerint 5& e contra : at Planeta maxknu permeas
orbem 3accuratepr^adnotatas reuerfionesperpendent^
reftitutiones femlmenftruas habere videturJEximiumpne 1
terea prcTclaruioqjhabemus argumentu pro fcrupuloabil
lis demendo, qui in Sifteiiiate Copernicano conuerfione
Pianetarum circa Sole^quo anirnoferentes^adeo pertur
baotur ah vnius Lunx circa terra latione3intereadu arabo
annuu orbe eircaSole abfoluunt5vt hancvniuerfi coftitu-
tionetanq,inipoflibilem euertendaefFearbitrentunnunc
enim nedum Planeta vnfi circa aliii conucrtibiie liabemus^
diiambo magnu circa Sole perluftrant orbern; verum qua-
mor circa loueinftar Luna? arca Tellure/enfus nobis va*
_
gances>
OBSERVAT. SlDEREAEgantes offert Stellas,dum oes"fimul cu loue 1 2. annorumipacio magnu circa Solepermeant orbe. Pr^tereundu tan
dem non efcqua na rone contingat, vt Medicea Sidera duanguftiffimas circaloue rotationesabfoluont ^femetipfis
Interdum plus.q, duplo maiora videantur.Caufam in vapo
ribus terrenis minime qrere poffumus: apparent enim au-
<fta/eu minuta^du louis •> & propinquaru fixarii moles nil
immutata? cernuntur. Accedere aut illos* adeoq;a terra e~
longari circafua? coueriionis pcrigeu,autapogeujvt tamxmutationis cam nancifcantur^oino indpinabilc vfjna ar&a
circularis latio id nulla rone pr^ftare valctjoualis vero motus(qui in hoc cafu rc&us fcre eftet)& inopinabilis
5& ijs q
apparent nullaroneconfonuscffevr. Quodhacinrefuc--
currit lubens profero^ac re&e philofophantiii iudicio^ce-
fu ra:q; exhibeo.Coftat terreftrifi vaporu obie&u Solc^Lu-
namq; maiores/ed fixas., atq,- Planetas minorcs apparerc:
hincLuminariapropeorizonte maiora^Stell^veromino
rcsjacplcrunqiinconfpicu^imminuunturctmagisfiijde
vapores lumine fuerint perfufi ; idcirco Stclla? iuterdiu3ac
intracrepufculaadmodum cxilesapparcntjLuna nonitc^
vt fupra quoqjmonuimus. Conftat infupcr no modaTellurem/ed et Lunam fuum habcre vaporofum orbe circtK
fufum 3tum cx his qua? fupradiximus, tum maxime ex ijs,
qu# fufius in noftro Siftemate dicenturjat icie quoq,- de re
hquisPIanetisfcrrciudiciucongruepoifumus;adeo vtet
circalouemdenfiorem reliquo aethcreponereorbemin-
opinabiie minime videatur3circa quem^inftar Luna? circa
clementoruni fpheram^Planeta? MEDiCEA circuraducan
tur > atque huius orbis obie^u dum apogei fuerint mim>res^dum vero pcrigei^per eiufdem orbisabIationem
3feu at
tcnuationem maiorcs appareant^ Vkeriuspro-
greditemporis anguftiainhibet,-plura
de hisbreuicandidus Lcdorexpe&ct.
F 1 N I S.
Top Related