Download - Sg. Luit (Sg. Maran) @ Sg. Pahang - apps.water.gov.myapps.water.gov.my/jpskomuniti/dokumen/DEEP SG MARAN 2302121.pdf · Majlis Daerah, Pejabat Daerah dan Tanah, Ibu Pejabat Polis,

Sg. Luit (Sg. Maran) @ Sg. Pahang

DAERAH MARAN PAHANG DARUL MAKMUR

23 FEBRUARI 2012

PENGENALAN

Jabatan Pengairan dan Saliran Daerah Maran

1 • BANJIR

2 • PENCEMARAN SUNGAI

3 • HAKISAN TEBING

4 • PEMENDAPAN KELODAK

1. LALUAN ALIRAN AIR SUNGAI MARAN KE SUNGAI LUITSungai Maran sepanjang 7km mengalir melalui Bandar Maranyang sedang pesat membangun serta merupakan pusatpentadbiran Daerah. Dengan pembangunan ini telahmeningkatkan aliran air permukaan (surface runoff)

2. PENEMPATAN PENDUDUK DALAM DATARAN BANJIRPerkampungan Chedong, Taman Maran Jaya dan Kg. Hulu Luitberada dalam kawasan yang berisiko banjir

3. PENCEROBOHAN REZAB SUNGAI MARANDaerah Maran sedang membangun mengakibatkan pembinaankedai-kedai, bengkel, stesyen minyak , Tunas Manja dan kedaimakan dibina dalam rezab Sungai Maran

4. TEBING-TEBING YANG RUNTUH KETIKA ARUS DERASPeningkatan kadaralir sungai pada musim tengkujuhmengakibatkan tebing yang tidak stabil berlaku gelinciran. Penstabilan tebing sungai hanya dibuat secara berperingkatmengikut peruntukan tahunan yang diterima

5. TIADA KOORDINASI DAN KERJASAMA YANG BERSEPADUPenyelarasan pembangunan diantara Jabatan/Agensi yang terlibat dalam pembinaan infrastruktur seperti MDM, PDT, TNB, JBA masih kurang. Penduduk setempat kurang mengambil beratdari aspek penjagaan kelestarian sungai

Ketiadaan rezab sungai

Peruntukan yang terhad dalam menaiktaraf sistem sedia ada bagimemenuhi keperluan semasa

Tiada kolam takungan seperti yang dirancang dalam RancanganTempatan Daerah

Masyarakat setempat yang tidak mengambil berat dalam menjagakelestarian sungai mengakibatkan masalah kualiti air sungai.

Laluan sungai melalui kawasan persendirian, industri, komersialdan penempatan yang semakin membangun

Pemendapan kelodak yang tidak dapat diatasi dan perludiselenggara secara berkala

Infrastruktur yang dibina oleh Jabatan/Agensi berkaitanmenghalang dan tidak mengambilkira aspek penjagaan sungai

Tiada kawalan bersepadu dalam kawalan punca pencemaransungai (point & non-point sources)

Pembangunan yang pesat dan penempatan yang padatmenyumbang kepada pertambahan air larian permukaan yang tinggi dan mendadak mengakibatkan banjir

Tebing-tebing yang runtuh ketika arus deras

Penguatkuasaan dan pemantauan Jabatan/Agensi tidakdiseraskan secara bersepadu

Pemendapan kelodak yang tidak dapat diatasi (perlupenyelenggaraan berkala)

SIMB KETERANGAN TAHUN

2009 2010 2011

Banjir 5 6 6

Sumber Air danAlam Sekitar

0 0 0

Saliran Bandar 1 1 1

Ramalan danAmaran Banjir / Kemarau

0 0 0

Sungai danKoridor

4 2 2

Pengairan danSaliran Pertanian

1 1 1

Pantai 0 0 0

KAWASAN

TUMPUAN ADUAN

Jumlah aduan yang banyak dalam sublembangan Sungai Maran@ Sungai Luit

Sering dibangkitkan dalam Mesyuarat Jawatankuasa TindakanDaerah Maran

Isu-isu juga sering dibangkitkan dalam Mesyuarat Ahli MajlisDaerah Maran

Sungai Maran mengalir ditengah-tengah bandar dan melaluipusat komersial, pejabat kerajaan dan penempatan berpopulasitinggi ~ 7000 orang

Sungai Maran dalam pemerhatian Jabatan/Agensi dalamDaerah Maran untuk dijadikan sebagai salah satu daya tarikan

Masalah yang ketara dari segi peningkatan kualiti danmengurangkan kuantiti pada waktu banjir

ISU KETERANGAN

Sumber air dan alamsekitar

Kualiti air yang tidak memuaskan di kawasan bandarpelepasan bahan pencemaran daripada pasar borong, kedai makan dan pasar

Banjir Masalah yang sering belaku di tengah-tengah bandar.,kawasan perumahan Chedong, Kg. Ulu Luit dan Taman Sri Jaya

Sungai dan koridor Pencerobohan rizab sungai di perumahan Chedong danKg. Ulu Luit

Saliran bandar Sistem saliran yang tidak sempurna dan kaedahpenstabilan tebing perlu di jalankan

Ramalan danamaran banjir dankemarau

Sistem perlu dinaiktaraf kepada sistem sms (di Taman Maran Jaya dan Perumahan Chedong)

PENDUDUK TEMPATANPenduduk Perumahan Chedong, Taman Maran Jaya, Taman Keramat, Bandar Maran, Kg. Bak-Bak, Kg. Bintang, PerumahanKuarters Teladas berpopulasi ~ 7000 orang

PUSAT PERNIAGAANKedai-kedai makan, runcit, Tunas Manja, bengkel dan Pasar Borong

PUSAT PENTADBIRANMajlis Daerah, Pejabat Daerah dan Tanah, Ibu Pejabat Polis, PPK, Pejabat Veterinar, RISDA, Perpustakaan, Pejabat Pos

0123456

Banjir

Sum

ber A

ir &

Ala

m S

ekitar

Salir

an B

and

ar

Ram

ala

n &

Am

ara

n

Banjir

/Kem

ara

u

Sung

ai &

Ko

rid

or

Peng

airan &

S

alir

an P

ert

ania

n

Panta

i

BIL ADUAN VS JENIS ADUAN MENGIKUT TAHUN

2009

2010

201160%

0%6%

7%

20%

7% 0%

KUMULATIF

Banjir

Sumber Air & Alam Sekitar

Saliran Bandar

Ramalan & Amaran Banjir/Kemarau

Aspek hakisan pantai tidak relevan kepada daerah ini. Aduan yang paling tinggi bagi tiga tahun berkaitan adalahuntuk BANJIR (60%) daripada kumulatif aduan yang diterima daripada Januari 2008 hingga Oktober 2011

B

I

L

A

D

U

A

N

DESCRIBE


Peningkatan aliran air permukaan akibat pembangunan yang tidak terancang

Sering berlaku di Perumahan Chedong, Taman Maran Jaya danPerkampungan Ulu Luit apabilan musim hujan berkeamatantinggi dan berlarutan

Aduan daripada penduduk tempatan dan sering dibincangkandalam mesyuarat-mesyuarat di Daerah

Mengganggu sistem laluan utama di antara Kuantan- Maran-Temerloh

Mengakibatkan kerugian harta benda dan perniagaan

1

2

3

1

1

1

0

1

3

1

2

8

1

6

4

5

9

1

5

1

8

1

9

SUNGAI LUIT

SUNGAI BINTANGSUNGAI CHEDONG

SUNGAI MARAN

1

7

67

1

4

1 JABATAN PENGAIRAN &

SALIRAN

2

PETUNJUK:

3

4

5

6

7

8

9

TAMAN KERAMAT MAKMUR

1

0

TAMAN SRI KERAMAT

1

1

PEJABAT TANAH & DAERAH

1

2

MARAN HILL & GOLF CLUB

1

3

MASJID AS-SYAKIRIN

1

4

TAMAN MARAN JAYA

TUNAS MANJA

PASAR BESAR

KLINIK KESIHATAN MARAN

1

5

BENGKEL PROTON EDAR

1

6

PASARAYA AKTIF1

7

STESYEN SHELL &

PETRONAS

1

8

PERUMAHAN AWAM CHEDUNG

1

9

TAMAN MARAN DAMAI

TAMAN MARAN IMPIAN

TAMAN BERKAT MUTIARA

KUARTERS KAKITANGAN KERAJAAN TELADAS

KAWASAN REKREASI TELADAS 7

TELADAS

BANDAR MARAN

MUARA SG. LUIT

KEJADIAN BANJIR DI KAWASAN BANDAR MARAN PADA TAHUN 2007

KEJADIAN BANJIR YANG MELIBATKAN PUSAT PENTADBIRAN DAN PERNIAGAAN DI BANDAR MARAN

Bil Stakeholder Peranan Catatan

1 MDM PBT yang bertanggungjawab Perlu penyelarasan program

2 PDT PBT yang bertanggungjawab Perlu penyelarasan program

3 JPS Sistem saliran Memberi ulasan teknikal

4 JKR Jalanraya/Jambatan/Pembetung Memberi ulasan teknikal

5 JAS Penguatkuasaan alam sekitar Pantau tahap kualiti air

6 TNB Utiliti merentasi parit/jalan Makluman kerja-kerja

menaiktaraf

7 IWK Utiliti merentasi parit/jalan Makluman kerja-kerja

menaiktaraf

8 JBA Utiliti merentasi parit/jalan Makluman kerja-kerja

menaiktaraf

Kejadian banjir yang berlaku di Bandar Maran padamusim tengkujuh ( Oktober – Mac ). Sebagai contohbanjir yang berlaku di Bandar Maran mulai pada10/12/2007 berikutan hujan lebat yang luarbiasa telahturun mulai 8/12/2007 dengan sukatan hujan sebanyak307.00mm di Stesen Sek. Keb Kuala Sentul dan189.00mm di Stesen Paya Kertam pada 8.00 pagi9/12/2007 hingga 8.00 pagi 10/12/2007. Kejadianseperti ini juga pernah berlaku pada Febuari 2006.

(Sukatan Normal: 220mm – 360mm sebulan)

Punca pencemaran daripada pasar borong Daerah maran, kedai makan dan bengkel dilepaskan terus kedalam sungai tanpa mengira rawatan yang diperlukan

Pemasangan FOG dan GPT yang ada tidak di selaraskandengan pihak bekuasa tempatan dari segipenyelenggaraan

Mengurangkan daya tarikan sungai sebagai salah satutarikan untuk tujuan rekreasi

Taman Rekreasi Teladas yang berada di hulu Sungai Maran tidak diselenggara dengan baik mengakibatkansisa buangan terus ke dalam sungai

Tiada koordinasi daripada Jabatan/Agensi berkaitan

PENCEMARAN DARIPADA KEDAI MAKAN, PASAR BORONG, BENGKEL DAN KAWASAN PERUMAHAN SEDIADA

PEMASANGAN FOG DAN GPT BERPUSAT DI PASAR BESAR MARAN

Hakisan berlaku pada waktu arus deras

Kaedah penstabilan tebing hanya dapat dijalankan secaraberperingkat mengikut peruntukan yang diterima dan tidakdapat dilaksanakan secara konsisten

Kerja-kerja penstabilan tebing mengganggu lalulintas dansering menerima reaksi daripada pihak berkaitan

Pemendapan kelodak yang perlu diselenggara secara berkala

Tiada koordinasi daripada Jabatan/Agensi berkaitan

HAKISAN TEBING DI TEBING-TEBING

SUNGAI

MENDAPAN KELODAK

PEMASANGAN STRUKTUR

‘WELL-GUARD’

PENSTABILAN TEBING

MENGGUNAKAN ‘GREEN –

MATTRESS’

EXPLAIN


Pembangunan pesat di Bandar Maran dan kawasanperumahan telah meningkatkan kadar luahan

‘Backflow’ daripada Sg. Luit akibat peningkatan aras air Sg. Pahang terutama pada waktu hujan lebat di kawasan hulu

Aliran Sungai Chedong dan Sungai Bintang mengalir masuk kedalam Sungai Maran

MDM dan JKR melaksanakan projek tanpa mengira keperluandan syarat daripada JPS

Pembentung dan longkang yang dibina pada masa lalu tidakmenggunakan konsep MSMA

Penempatan Penduduk di perumahan Chedong dan Taman Maran Jaya berada dalam kawasan berisiko banjir/dataranbanjir

SUNGAI LUIT

SUNGAI BINTANGSUNGAI CHEDONG

SUNGAI MARAN

BANDAR

MARAN

PERUMAHAN

CHEDONG

TAMAN MARAN

JAYA

MASALAH BANJIR

Terdapat tiga (3) faktor yang menyumbang kepada masalahberlakunya bencana banjir di Bandar Maran.

1. Keamatan hujan yang turun secara luar biasa melebihi 24 jam.

2. Hujan yang turun di bahagian hulu Sungai Pahang menyumbang kepadakenaikan paras air di Sungai Pahang seperti kawasan :-

Sungai Jelai (Bukit Betong) Sungai Jelai (Jeram Bungor) Sungai Tembeling (Kuala Tahan) Sungai Yap (Sungai Pahang) Sungai Pahang di Temerloh (Lubuk Pasu) Sungai Triang di Triang Sungai Pahang di Lubuk Paku

Sungai yang sediaada mengalami kenaikan paras air dimana tidak dapatmengalir keluar ke Sungai Utama menyebabkan berlakunya ’back flow’.Fenomena paras air sungai – sungai ini akan bertahan sekiranya hujan turunberterusan dan kenaikan paras air Sungai meningkat serta berlaku air pasanglaut.

Sungai – sungai tersebut ialah :-

Sungai Maran Sungai Bintang Sungai Chedong Sungai Luit Sungai Jempol Sungai Jengka

3. Kebanyakan kawasan penempatan penduduk terletak di kawasandataran banjir dan rendah yang mudah di takungi air serta dilanda limpahansungai.

Bil Stakeholder Peranan Catatan

1 MDM PBT yang bertanggungjawab Perlu penyelarasan program

2 PDT PBT yang bertanggungjawab Perlu penyelarasan program

3 JPS Sistem saliran Memberi ulasana teknikal

4 JKR Jalanraya/Jambatan/Pembetung Memberi ulasan teknikal

5 JAS Penguatkuasaan alam sekitar Pantau tahap kualiti air

6 TNB Utiliti merentasi parit/jalan Makluman kerja-kerjamenaiktaraf

7 IWK Utiliti merentasi parit/jalan Makluman kerja-kerjamenaiktaraf

8 JBA Utiliti merentasi parit/jalan Makluman kerja-kerjamenaiktaraf

9 Persatuan Peniaga Mangsa dan punca pencemaran Maklumbalas dan kerjasama

10 Tunas Manja Maran Mangsa dan punca pencemaran Maklumbalas dan kerjasama

11 Penduduk Setempat Mangsa dan punca pencemaran Maklumbalas dan kerjasama

CADANGAN PENYELESAIAN

Dicadangkan beberapa tindakan struktur jangka panjang yang dijangkakan mampumenyelesaikan masalah banjir di Daerah Maran antaranya :-

Meluluskan permohonan Cadangan Projek Tebatan Banjir Sungai Maran yang telahdipohon dalam Rancangan Malaysia Kesembilan (RMK9) sebanyak RM9 juta.

Melaksana Kajian Pelan Induk Saliran Bandar Maran dengan anggaran kos kajian RM700ribu.

Melaksana Kajian Pelan Rekabentuk Terperinci bagi Cadangan Projek Tebatan BanjirSungai Chedong, Sungai Bintang dan Sungai Chenerai dengan anggaran kos bernilai RM1.2juta dan RM15 juta bagi tujuan perlaksanaan.

Manakala cadangan penyelesaian jangka pendek seperti berikut :-

Memperuntukkan kos bagi kerja-kerja melebar dan mendalam Sungai Maran, Sungai Luitdan Sungai Kertam dengan anggaran kos RM2.0 juta.

Tiada kawalan di punca dan terus mengalir ke Sungai Maran

Sungai Bintang dan Sungai Chedong mengalir terus ke dalam SungaiMaran

Tiada kolam takungan seperti yang dicadangkan dalam RancanganTempatan Daerah Maran

CADANGAN KAEDAH MENCEGAH / MENGURANGKAN BANJIR

‘Conveyance-oriented Approach’

‘Storage-Oriented Approach’ (kolam takungan)

Peta Risiko Banjir

Data /aras banjir tahunan Bandar Maran

Rancangan Tempatan daerah Maran

Pelan pembinaan utiliti dan infrastruktur

Aras pembinaan jalan dan jambatan yang telah dibina

oleh Jabatan /Agensi

EVALUATE


BIL NAMA KAJIAN NAMA PERUNDING

TAHUN KAJIAN

CATATAN

1 Kerja-kerja UkurKejuruteraan di Sungai Maran

Jurukur Serasi 2008 Panjang 1km Pemasangan TBM Butiran dan asas

2 Kajian “IRBM And IFM With Adaption For Climate Change To Selected River Basin In Malaysia”

Japan International Cooperation Agency (JICA)

2009 Kajian LembanganSungai Pahang

3 Rancangan TempatanDaerah Maran

JPBD & JururancangGemilang SB

2009 Perancangan danPembangunan gunatanah dan fizikalbagi Daerah Maran

Maklumat GIS

Peta Topo 1:50,0000 dan1: 10,000

Peta Daerah Maran Peta Sublembangan Peta Kawasan Banjir / Risiko Banjir

Sistem saliran sediada

• Pembentung di kawasanbandar (premis perniagaan) dan perumahan Chedongdibina oleh MDM

• Pembentung dan roadside drain dibina oleh JKR

• Kebanyakan outlet terus ke Sg. Maran tanpa kaedah rawatan

Rumusan

• Hujan 100thn ARI boleh mengakibatkan banjir pada kedalaman1.5 – 3-.0m di Bandar Maran, Perumahan Chedong, Taman MaranJaya dan Kg. Ulu Luit

Buat masa kini kebanyakan maklumbalas diterima melalui

mesyuarat Ahli Majlis, Mesyuarat Tindakan Daerah dan

Mesyuarat Keselamatan dan Kebersihan Daerah Maran

Beberapa cadangan penambahbaikan, ulasan dan komen

telah diterima

Pembinaan kolam takungan mengikut perancangan RancanganTempatan Daerah Maran di kawasan perumahan KuartersKerajaan Teladas

Pemasangan FOG dan GPT di bengkel, kedai makan, pasarbasah di Bandar Maran

Kerja-kerja membuang kelodak Sg. Maran dari hadapan PejabatBelia dan Sukan hingga ke Sg. Luit secara berkala

Kerja-kerja menaiktaraf aliran Sg. Luit dari hilir Sg. Maranhingga ke hilir

Penstabilan tebing dengan berkonsepkan kaedah MSMA

Penyelenggaraan strutur utiliti, tebing dan sistem saliran didalam kawasan bandar secara berterusan dan bersepadu

CADANGAN TAPAK PEMBINAAN KOLAM TAKUNGAN BANJIR BANDAR MARAN

Melalui kajian dan kejadian banjir yang telah berlaku adalah di cadangkandua lokasi cadangan Pembinaan Kolam Takungan Banjir bagi Bandar Maraniaitu di :-

1. Kawasan Kuarters Kerajaan Teladas dan Persimpangan Kuala Sentul

2. Kawasan berhadapan dengan Kuarters Guru Daerah Maran

Kolam Takungan Banjir bertindak sebagai tempat penyimpanan sementaradan berupaya untuk mengawal kadar aliran keluar air larian hujan ke SistemSaliran sediada.

Kuarters Kakitangan Kerajaan

(JKR)

Tapak Cadangan Kolam Takungan (3 ha)Kawasan Bersebelahan Kuarters Kerajaan Teladas

dan Persimpangan Kuala SentulSungai Maran

Floodwater Diversion

Inlet

PELAN LOKASI CADANGAN PEMBINAAN KOLAM TAKUNGAN BANJIR DI BANDAR MARAN

IPPD Maran

Kuarters Guru

Sri Keramat

Sekolah

Menengah

Cedong Jaya

Pejabat JKR Daerah Maran

Mahkamah

Tapak Cadangan Kolam Takungan (0.6 ha)Kawasan berhadapan dengan Kuarters Guru Daerah Maran

PELAN LOKASI TAPAK CADANGAN SELUAS 0.6 HEKTAR DI HADAPAN KUARTERS GURU DAERAH MARAN

KAWASAN TAPAK CADANGAN DI SEBELAH HULU ALIRAN SUNGAI MARAN IAITU KAWASAN TANAH YANG BELUM DIBANGUNKAN BERSEBELAHAN JALAN KUANTAN –

KUALA LUMPUR DAN PERUMAHAN KAKITANGAN KERAJAAN TELADAS

KAWASAN TAPAK CADANGAN BERHADAPAN DENGAN KUARTERS GURU DI JALAN TAMAN SRI KERAMAT

Cadangan Tapak Pembinaan Kolam Takungan ditentukan dengan mengambilkiraperkara – perkara berikut :-

1. Kolam takungan perlu di tempatkan pada aliran di hulu aliran / sungaidan berhampiran dengan lokasi / penempatan yang memerlukanperlindungan

2. Kawasan tapak yang berpotensi perlu mencukupi untuk menampung jumlahair yang boleh di simpan sementara di tapak.

3. Kawasan tapak yang berpotensi perlu sesuai dengan aliran secara graviti untuktujuan memasuki kawasan takungan dan aliran keluar dari kawasan takungandimana ia mengalir fleksibel dengan bentuk topografi asal tapak.

4. Mengenal pasti pemilik semasa dan keperluan untuk mewujudkan satu kawasanrekreasi

PRESCRIBE


1) Memberi penerangan ringkas kepada Ahli Mesyuarat J/K KerjaTindakan Daerah berhubungan dengan keperluan serta CadanganPembinaan Kolam Takungan Banjir di Kawasan Bandar Maran

2) Memohon penggunaan rizab kerajaan negeri bagi tujuan pembinaankolam takungan di lokasi sepertimana berikut :-

a) Kawasan Kuarters Kerajaan Teladas dan Persimpangan Kuala Sentul(3 ha)

b) Kawasan berhadapan dengan Kuarters Guru Daerah Maran (0.6 ha)

TAKLIMAT DAN PENYELARASAN TELAH DIJALANKAN MELIBATKAN SELURUH KAKITANGAN JPS DAERAH MARAN

TAKLIMAT DAN PENYELARASAN BERSAMA AGENSI BERKEPENTINGAN (JKR/MDM/JBA/BOMBA PADA 4 MAC 2011

Bil Tindakan Kos (RM) Status

1. Kerja-kerja ukur dan penandaan rizab Sg. Maran

250,000.00 Cadangan telahdisediakan untukdikemukakan ke HQ

2. Perbincangan terperinci denganagensi/peniaga/ JKK penduduk(Penubuhan J/Kuasa)

20,000.00 Telah dibincangkandalam MesyuaratTindakan Daerah Maran

3. Kempen kesedaran dan dialog bersamakomuniti setempat / Program Rakan AlamSekitar serta gotong royong bersamapenduduk setempat

100,000.00 Telah dilaksanakanpada tahun 2009 (mengikut peruntukan)

4. Pemasangan FOG & GPT di kedai makan, bengkel dan pasar basah

300,000.00 Telah dipasang padatahun 2008 (perlupenyelenggaraan)

5. Menyediakan papan tanda kesedarankepentingan sungai

80,000.00 Belum dilaksanakan

6. Kerja-kerja membaiki pembentung, outlet drain di Bandar Maran



1. Pelantikan Juruperunding bagi Kajiandan perancangan holistik Sg. Maran

250,000.00 Cadangan akandisediakan

2. Mengorek kelodak danmenyelenggara Sg. Maran bermuladari Pej. Belia dan Sukan hingga keSg. Luit

300,000.00 Dilaksanakan secaraberperingkat (30%)

4. Menaiktaraf dan membina jeram-jeram buatan


5. Menaiktaraf kemudahan landskapsediada

300,000.00 Penyediaanproposal

6. Membina check dam dan jambatangantung di Taman Bandar Maran

280,000.00 Penyediaanproposal


1. Kerja-kerja pembinaan kolam

takungan di Kuarters Kerajaan

Teladas

1,500,000.00 Proposal telah

dibentangkan pada

Mesyuarat

Tindakan Daerah

2. Kerja-kerja penstabilan tebing Sg.

Maran bermula di hadapan Pejabat

Belia dan Sukan dan

penyelenggaraan struktur

penstabilan tebing sediada

500,00.00 Dilaksanakan

secara berperingkat

(50%)

PEMANTAUAN DAN

PENILAIAN


Perbincangan berkala dengan Jabatan/Agensi berkaitan

Penilaian melalui soalselidik kepuasan hati

Respons daripada penduduk setempat

Pemantauan kualiti air secara konsisten

• Mengurangkan kerugian akibat banjir yang dialami oleh penduduk dan peniaga

• Penglibatan agensi dan pihak berkaitan denganlebih konsisten dan sistematik

• Meningkatkan tahap kesedaran penduduksetempat dan masyarakat

• Peningkatan kualiti air dan nilai estetik sungai

SEBELUM

SELEPAS..

KESIMPULAN
