1

TOPOLOGJITEFizike

Logjike

Topologjite e thjeshta fizikeNje topologji fizike eshte nje paraqitje fizike apo figurim i nyjeve te nje rrjeti Paraqet nje rrjet nga ana e jashtme Nuk i specifikon tipet e pajisjeve te perdoruraNuk specifikon metodat e lidhjes dhe as adresat ne rrjet Topologjite fizike jane te ndara ne tre forma te ndryshme: Bus-i , unaza, ylli Keto forma mund te perzihen per te formuar nje topologji hibride

Zgjedhja e topologjiseDuhet te behet para se te implementohetnje rrjetMund te ndikoje ne menyren se si mund te jete e kabluar ndertesaMund te ndikoje ne zgjedhjen e pajisjeve te rrjetit

Topologjia BusKjo topologji konsiston ne nje lidhje te vetme kabllore qe lidh te gjitha nyjet ne nje rrjet pa ndermjetesine e ndonje pajisjeje lidhese Kablli i vetem quhet BUS dhe mund te suportoje vetem nje kanal per komunikimin, dhe si rezultat kapaciteti total i Bus-it perpjestohet ne cdo nyje.

2

Topologjia BusShumica e topologjive BUS perdorin kabllin koaksial (Thinnet apo Thicknet) si percjelles transmetimi.Nje topologji BUS mund te konsiderohet si nje topologji “Peer-to-Peer” sepse cdo pajisje ne rrjet eshte pergjegjese per te transmetuar te dhenat nga nje pike ne nje tjeter.Cdo nyje pasive ne nje rrjet BUS pret per te dhena qe jane drejtuar per tek ajo nyje. Kur nje nyje do te transmetoje te dhena ne nje nyje tjeter ajo shperndan (broadcast) nje sinjal ne te gjithe rrjetin per te informuar te gjitha nyjet qe ka filluar transmetimin e te dhenave. Vetem nyja destinacion merr te dhenat e transmetuara. Nyjet e tjera e injorojne mesazhin.

Topologjia BusNe fund te cdo rrjeti BUS vendosen kufizues qe jane rezistenca 50ohm dhe qe sherbejne per te ndaluar sinjalin pasi arrin ne fundin e percjellesit. Pa keto pajisje sinjalet ne nje rrjet te tille do te transmetoheshin pambarimisht ndermjet dy fundeve te nje rrjeti. Ky fenomen njihet si kercim sinjali (Singnal Bounce).Topologjite BUS nuk eshte se perdoren shume sepse kane shume disavantazhe edhe pse kane nje kosto te ulet.Per cdo nyje qe mund te shtohet performanca bie.Per shkak te limitimeve te sinjalit, aq me shume nyje te vendosen ne rrjet aq me ngadale do te transmetoje rrjeti.

Topologjia BusNe rrjetet BUS eshte e veshtire te identifikohet se ku qendron problemi. Gabimet mund te ndodhin ne cdo nyje te rrjetit por tek ana marrese eshte e mundur qe vetem te raportohet qe ka ndodhur nje gabim dhe jo me teper. Eshte shume e veshtire te gjendet burimi i gabimit sepse transmetimi i te dhenave nga nje nyje ne nje nyje tjeter nuk mund te gjurmohet. Pra nyjet nuk mbajme mend asgje mbi te dhenat pasi ato i transmetojne ato.Nje disavantazh thelbesor eshte se rrjetet BUS nuk jane shume tolerant ndaj gabimeve sepse nje shkeputje apo nje defekt ne BUS mund te ndikoje ne te gjithe rrjetin.Perfundimisht arrijme ne perfundimin se nje topologji te paster BUS nuk eshte mire te perdoret ne implementimin e nje rrjeti funksional.

Topologjia Unaze (Ring)Ne nje topologji Unaza cdo nyje lidhet me dy nyjet fqinje duke formuar ne te gjithe rrjetin nje forme te rrumbullaket Te dhenat transmetohen ne drejtim te akrepave te ores, vetem ne nje drejtim rreth unazes

3

Topologjia Unaze (Ring)

Cdo nyje pranon dhe i pergjigjet paketave qe jane te adresuara per kete nyje. Meqenese unaza nuk ka funde dhe meqenese te dhenat ndalojne ne nyjen destinacion, rrjetet UNAZE nuk kane nevoje per kufizues. Ne te shumten e rasteve keto rrjete perdorin kabllim Twisted Pair ose Fiber Optike.

Topologjia Unaze (Ring)Nje menyre e kalimit te te dhenave eshte nepermjet kalimit te tallonit. Nje paket 3Byteshe qe quhet tallon(token) transmetohet nga nje nyje tek nje tjeter perreth unazes. Ne qofte se nje kompjuter ne unaze ka informacion per te transmetuar ai duhet te marre kete tallon, ti shtoje informacion kontrolli dhe te dhena dhe gjithashtu dhe adresen e nyjes destinacion duke transformuar keshtu tallonin ne nje kornize te dhenash. Pastaj e hedh perseri tallonin ne unaze per tek nyja tjater. Talloni tani ne forme kornize me te dhena qarkullon perreth unazes derisa te arrije destinacionin e dhene.

Topologjia Unaze (Ring)Nyja destinacion e merr tallonin dhe kthen nje mesazh pranimi(marrjeje) nyjes derguese. Pasi nyja derguese merr kete mesazh ajo gjeneron nje tallon te ri te lire dhe e leshon ne rrjet qe te kapet nga nyjet qe duan te transmetojne informacion. Kjo do te thote qe vetem nje nyje transmeton ne nje kohe te dhene.Perderisa cdo nyje merr pjese ne kalimin e tallonit edhe kur ajo nuk eshte as nyje derguese dhe as nyje marrese,kjo arkitekture njihet me emrin topologji aktive. Cdo nyje sherben si perserites per transmetimin.

Topologjia Unaze (Ring)

E meta per kete topologji eshte se nje keqfunksionim i nje nyjeje ne rrjet mund te sjelle c`aktivizimin e rrjetit. Dhe ashtu si tek topologjia BUS, sa me shume te rritet numri i nyjeve ne rrjet aq me shume rritet dhe koha e pergjigjes, Prandaj topologjite Unaze nuk perdoren pa ndonje kombinim me topologjite e tjera.

4

Topologjia Yll

Ne nje topologji yll , cdo nyje ne rrjet eshte e lidhur nepermjet nje pajisjeje qendrore si nje nyje HUB

Topologjia Yll

Topologjite Yll jane zakonisht te ndertuara me kabllim Twisted Pair ose me Fiber Optike. Cdo kabell ne nje rrjet Yll lidh vetem dy pajisje, keshtu nje problem kabllimi mund te ndikoje ne maksimumi dy pajisje. Pajisjet transmetojne te dhenat per tek nyja HUB e cila pastaj ritransmeton sinjalin ne segmentin e rrjetit qe mban nyjen destinacion. Kjo topologji kerkon me shume kabllim sesa topologjite BUS dhe UNAZE, dhe gjithashtu me shume konfigurim.

Topologjia Yll

Meqenese cdo nyje eshte e lidhur vecanarisht me pajisjen qendrore, kjo lloj topologjie eshte me tolerante ndaj gabimeve. Nje keqfunksionim ne kabllim apo ne ndonje nyje nuk mund ta c`aktivizoje te gjithe rrjetin. Nje deshtim ne nyjen qendrore mund te beje qe te bjere nje segment LAN

Topologjia YllMeqenese keto topologji perfshijne nje pike qendrorelidhjeje, rrjetet YLL kane lehtesira:

ne levizjen e tyrene izolimin apo nderlidhjen e tyre me rrjetet e tjere ato jane te shkallezueshem.

Per keto arsye dhe meqenese jane shume tolerant ndaj gabimeve kjo topologji eshte bere konfigurimi ne popullor i perdorshem ne LAN-et bashkohoreRrjetet e thjeshte YLL zakonisht lidhen me rrjetet e tjere mepermjet nyjeve HUB dhe nyjeve TRANSFERUESE (Switch) per te formuar topologji gjithnje e me komplekse

5

Topologjia “Yll me kabllim Unazor”

Kjo topologji perdor konfigurimin fizik te nje topologjie YLL me karakteristikat e transmetimit te nje topologjie UNAZE

Topologjia “Yll me kabllim Unazor”

Ne figure vijat e panderprera paraqesin lidhjen fizike sipas modelit yll ndersa vijat e nderprera paraqesin rrjedhjen e te dhenave sipas modelit unaze. Te dhenat qarkullojne ne yll ne forme rrethore. Topologjia hibride ka marre tolerancen e gabimeve nga topologjia yll dhe sigurine nga kalimi i tollonave tek topologjia unaze.Rrjetet moderne Token-Ring (Tollon Unazor) perdorin kete topologji specifikuar nga IEEE 802.5

Topologjia “YLL me transmetim BUS”

Ne kete topologji nyjet jane te lidhur ne topologjine fizike YLL nepermjet HUB-eve dhe pastaj te lidhura ne rrjet sipas topologjise BUS

Topologjia “YLL me transmetim BUS”

Me kete projektim mund te mbulohen distanca te medha, dhe mund te izolohen apo te nderlidhen kollaj segmente te ndryshme te rrjetit.Nje e mete eshte se ka nje kosto me te larte se topologjite e tjera, meqene se kerkohet me shume kabllim dhe me shume pajisje nderlidhese.Kjo topologji krijon bazat per rrjete moderne Ethernet dhe Ethernet i shpejte (Fast Ethernet).

6

Topologjia Zinxhir (Daisy-Chained)

Bazohet ne lidhjen e pajisjeve qendrore nezinxhir me njera-tjetren

Topologjia Zinxhir (Daisy-Chained)Topologjite e permendura me siper jane te thjeshta per te prezantuar nje LAN te permasave reale. Prapeseprape HUB-et qe perdoreshin per topologjite e lartpermendura mund te perdoren dhe ne topologjine zingjir per te formuar topologji hibride me komplekse. Ne qofte se arkitekturat hibride te topologjise YLL siguronin mundesi modulariteti, arkitektura zinxhir eshte nje zgjidhje per shkallezueshmerine e rrjetit.Gjithashtu nuk kerkohet shume kosto shtese per te zgjeruar infrastrukturen e nje LAN-i sepse HUB-et mund te lidhen kollaj nepermjet kabllove te vendosur ne portat e tyre.

Topologjia Zinxhir (Daisy-Chained)Topologjite zinxhir mund te paraqesin rrezik. Per shembull: Specifikimet IEEE si Ethernet 802.3percaktojne saktesisht numrin e hub-eve qe mund te perdoren ne menyre qe te ruhet integriteti i transmetimit. Keto standarte ndryshojne ne varesi te tipit rrjetit p.sh nje rrjet 10BaseT mund te perdore maksimumi 4 hub-e per te lidhur 5 segmente te rrjetit. Perdorimi i me shume hub-eve do te thote kalimi i kufirit te gjatesise maksimale te rrjetit, qe do te thote demtimi i integritetit te rrjetit. Ne menyre te ngjashme me nje topologji zinxhir me gjeresi brezi te kufizuar rrezikohet mbingarkimi i kanalit dhe gjenerimi i me shume gabimeve ne te dhenat.

Topologjia HierarkikeAsnje nga topologjite e lartpermendura nuk bente dallimin ndermjet funksioneve dhe prioriteteve brenda nje nje grupi nyjesh. Edhe pse te gjitha pajisjet jane te lidhura me te njejtin hub ato normalisht qe kryejne funksione te ndryshme rendesia e te cilave ka vleren e vet. Ka shume arsye qe imponojne ndarjen e pajisjeve ne hierarki.Arsyet e ndarjes ne hierarki mund te jene siguria, kostoja, shkallezueshmeria, adresimi i rrjetit, gjeresia e brezit, ose besueshmeria.

7

Topologjia HierarkikeKa shume menyra per ti ndare pajisjet ne grupe pune me prioritet te perbashket.Nje menyre e mundeshme e grupimit te pajisjeve ne nje rrjet eshte ndarja e tyre ne shtresa. Topologjia mund te mendohet me shtresa si nje ndarje logjike ndermjet pajisjeve ne nje rrjet. Nje topologji hibride hierarkike perdor shtresat per te ndare pajisjet duke u bazuar ne prioritetin dhe ne funksionin e tyre. Nje topologji hierarkike mund te kete disa shtresa dhe mund te lidhe disa tipe te ndryshme topologjish.

Nje topologji unaze hierarkike me tre shtresa Shtresa e siperme sherben kabllimin baze (backbone) te rrjetit. Shtresa e dyte siguron lidhje direkte per unazen File Server-it dhe lidhje indirekte per shtresen e trete.Shtresa e trete sherben grupe te ndryshme nyjesh te te njejtit nivel prioriteti.

Avantazhet e Topologjise HierarkikeMundesia per te ndare gjeresine e brezit ndermjet grupeve te ndryshme, Lehtesira ne shtimin dhe izolimin e grupeve te ndryshme te rrjetit, Fleksibilitet ne nderlidhjen e rrjeteve te ndryshme. Per keto arsye topologjite hierarkike fshihen pas projektimit te LAN-eve dhe WAN-eve me shpejtesi te larte

Topologjite e sipermarrjeve te medhaNe rrjeta termi sipermarrje i referohet nje organizate te tere duke perfshire zyrat lokale dhe ato ne distance, nje perzierje te sistemeve kompjuterik, nje numer departamentesh.Per kompjuterizimin e sipermarrjeve te medha duhet te marren parasysh gjeresia dhe ndryshueshmeria e nevojave komjuterike te nje organizate. Rrjetet e sipermarrjeve te medha zgjerohen ne baze te topologjise hibride te LAN-eve, dhe per pasoje topologjite e tyre kerkojne me teper pajisje nderlidhese dhe me teper rruge te besueshme se sa mund te siguroje nje topologji e thjeshte e LAN-eve. Nje rrjet i tille mund te perfshije ose te formoje nje pjese te nje WAN-i, por qe lidhet vetem me burimet e nje organizate te vetme.

8

Rrjetet BackboneNje backbone eshte nje kabllim qe lidh hub-et, transferuesat-et, dhe router-at ne nje rrjet. Zakonisht backbone-et lejojne me shume kapacitet transmetimi se sa kabllimet qe lidhin nyjet me hub-et. Ky kapacitet shtese eshte i nevojshem sepse backbone-et mbajne me shume trafik se cdo kabllim tjeter ne rrjet. Por dhe LAN-i me i thjeshte ka nje backbone, por backbone-t e nje sipermarrjeje te madhe jane me komplekse dhe me te veshtire per tu planifikuar. Backbone-i eshte blloku me i rendesishem i ketyre rrjeteve

Backbone-i SerialNje backbone serial eshte tipi me i thjeshte i nje rrjeti backbone. Ai konsiston ne dy ose me shume hub-e qe lidhen me njeri tjetin me nje kabell te vetem. Rrjetet Backbone Seriale jane identike me rrjetet zinxhir. Sic u tha dhe me siper ato nuk jane te pershtatshem per rrjete te medha ose per distanca te medha. Edhe pse nje rrjet i tille mund te perdorej per implementimin e nje rrjeti te nje sipermarrjeje te madhe, ai nuk perdoret shume per kete.

Backbone-i i Shperndare (distributed)

Nje backbone i shperndare konsiston ne nje numer hub-esh qe lidhur me nje seri hub-esh qendrore ose router-ash ne nje hierarkiNe figure vijat e nderprera paraqesin nje backbone. Kjo tip topologjie lejon per zgjerime te vogla sepse mund te shtohen dhe shtresa te tjera hub-esh.

Backbone-i i Shperndare (distributed)

Nje backbone i shperndare me i komplikuar lidh disa LAN-e ose segmente LAN-esh duke perdorur router-at si ne figuren e meposhtme ku routerat formojne shtresen me te larte te backbone-it qe lidhet me LAN-et.

9

Backbone-i Germadhe (Collapsed)

Kjo topologji perdor routera ose transferuesae si pike e vetme lidhjeje qendrore per disa nenrrjete

Backbone-i Germadhe (Collapsed)Nje router apo nje transferues i vetem eshte shtresa me e larte e nje backbone-i. Routeri ose transferues-i qe ngrejne nje backbone te tille duhet te permbajne multiprocesore qe te perballojne trafikun e rende qe kalon neper to.Disavantazhet

po te bjere pajisja qendrore atehere bie i gjithe rrjeti.Perdorimi i routerave ne vend te hub-eve e ngadaleson transmetimin e te dhenave sepse routeri nuk mund ta levizeinformacionin aq shpejt sa hubi

AvantazhetLejon nderlidhjen e tipeve te ndryshme te nenrrjeteve, Lejon menaxhim me te thjeshte qe pajisjeve qendrore

Backbone-i ParalelNje backbone paralel eshte topologjia me e fuqishme e sipermarrjeve te medha. Mund te konsiderohet si nje modifikim i topologjise germadhe por tani kemi me shume se nje lidhje nga pajisja qendrore per tek cdo segment rrjeti

Backbone-i ParalelAvantazhi me i madh eshte se lidhjet dyfishe sigurojne nderlidhje te rrjetit ne cdo hapsire te sipermarrjes. Backbonet paralele jane me te kushtueshem se topologjite e tjera sepse kerkojne me shume kabllim, por kjo kosto justifikohet me rritjen e performances.Nje administrator rrjeti duhet te zgjedhe qe te implementoje lidhje paralele vetem per pajisjet me kritike te rrjeti dhe jo per te gjitha pajisjet.

10

Topologjia Rrjet-Lak (Mesh)Ne nje topologji te ketille routerat jane te nderlidhur me njeri tjetrin me te pakten dy rruge qe te lidhin me te njejtin router.

Topologjia Rrjete-Lak (Mesh)

Nje topologji lak eshte me komplekse se te gjitha topologjite qe kemi pare deri tani. Ne fakt ajo permban disa rrjete backbone te ndryshem.Edhe pse nje LAN mund te jete nje rrjet me topologjine lak por ne shumicen e rasteve kjo topologji perdoret per implementimin e WAN-eve.

Topologjite WANPerdorin si topologjite LAN dhe topologjite e sipermarrjeve te medhaAto jane me komplekse per shkak te distances qe duhet te mbulojneZgjedhja e nje topologjie WAN varet nga

Numri i vendqendrimeve qe do lidhenDistanca ndermjet tyreInfrastruktura ekzistuese

Topologjite WAN perdorin pajisje dheteknologji te vecanta nderlidhjesh

Topologjia Peer-to-PeerPerdoret ne WAN-et me pika te vetmenderlidhjejePozicionet e caktuara ne topologji lidhen me njeri-tjetrin nepermjet qarqeve te dedikuar

11

Topologjia Peer-to-PeerPerdoret kur nuk ka shume vendqendrime (site-e) per tu nderlidhurVetem per WAN-e te vegjelOfrojne qarqe te dedikuar=kanale komunikimivazhdimisht te disponueshme ndermjet dy pikaveaksesimiLinjat e dedikuara mund te jene ISDN,T1 etjKeto linja bejne qe te dhenat te transmetohet nemenyre te rregullt dhe te besueshmeNuk eshte shume i shkallezueshem sepse mund tesjelle renie te performacesDeshtimi i nje site-i te vetem ne nje topologji peer-to peer sjell renien e komunikimit ndermjet te gjithasiteve

Topologjia Unaze (Ring)Cdo site lidhet me dy site te tjereLidh lokalitete te ndryshme dhe jo me nyje tenje rrjeti

Topologjia Unaze (Ring)Avantazhet ne lidhje me Peer-to-Peer:

Problemi ne nje linje te vetme nuk sjell ndikim tek i gjithe rrjetiRouterat mund ti ridergojne te dhenat ne itinerarintjeter nese njeri itinerar ngarkohet shume

Disavantazh:Zgjerimi i WANeve unaze eshte shume i veshtiredhe me i kushtueshem sepse kerkon te pakten njelink te ri.

Topologjia YllNjeri vendqendrim (ane=Site) sillet si nje pike qendrore lidhjejeKjo siguron disa rruge per te dhenat ndermjetdy siteveMe te besueshemZgjerohet lehteNuk tolerondeshtimet

12

Topologjia Rrjete (Mesh)Lidhje direkte e disa lokaliteteve ne te njejtenkohe. Cdo site nderlidhetTe dhenat kalojne direkt nga burimi nedestinacion

Topologjia Rrjete (Mesh)Routerat gjejne itinerarin thjesht dhe shpejtJane shume tolerante ndaj deshtimeveKane kosto te lartePer reduktimin e kostove perdorettopologjia e pjesshme ne te cilen lidhendirekt vetem nyjet me kritike

Topologjia Tier-ed Eshte e ngjashme me topologjite hibride hierarkike teLAN-eveSitet e lidhur ne ne formatet yll apo unaze nderlidhenne nivele te ndryshme nga ato te pikave te lidhjes qeorganizohen ne shtresa

Topologjite LogjikeParaqesin menyren se si transmetohen tedhenat ndermjet nyjeveNdryshem mund te quhet sistem transportiAto pershkruajne menyren se si

te dhenat paketohen ne kornizatransmetohen impulset elektrike fizikisht

Elementet Logjike bejne pjese ne shtresenfizike dhe te lidhjes se te dhenaveSistemet baze te transportit jane Ethernet, Token Ring, Local Talk, FDDI, dhe ATM

13

Switch-imi (transferimi)Percakton menyren se si krijohen lidhjetKa tre mekanizma switch-imi:

Transferim Qarku (Circuit Switching)Transferim Mesazhesh (Message Switching)Transferim Paketash (Packet Switching)

Cdo topologji logjike bazohet ne ketomekanizma switchimi

Circuit Switching

Vendoset nje lidhje ndermjet nyjeve ne rrjetpara se ato te fillojne komunikiminKesaj lidhjeje i dedikohet nje bandwidth i caktuarTe dhenat ndjekin itinerarin qe fillimisht ka zgjedhur nje SwitchNuk eshte ekonomik meqenese bllokon ate pjese te bandwidthit edhe pse ne disamomente mund te mos kete komunikimPerdoret gjeresisht per transmetimet ne kohereale (multimedia, videokomferencat)

Message SwitchingVendoset nje lidhje ndermjet dy pajisjeve, transferohet informacioni dhe pastaj shkeputetlidhjaPerdoret rutina “depozito dhe ridergo” derisamesazhi arrin ne destinacion+Lidhjet nuk jane te perhereshme- Kerkon qe pajisjet te kene memorie dheaftesi procesuese qe te perballojnemenaxhimin e informacionit para se tia kalojnenyjes tjeter

Packet SwitchingTe dhenat ndahen ne paketa para se te transportohen. Paketat mund te ndjekin itinerare te cfaredoshemsepse cdo pakete mban

nje adrese destinacion dheinformacion sekuencimi

Nyja destinacion rigrumbullon paketat e te dhenave nenje mesazhNuk eshte i pershtatshem per aplikimet ne kohe realeaudio dhe videoNuk shperdoron bandwidthinNuk ka nevoje per pajisje per procesimin e informacioneve

14

Ethernet-iMund te ekzekutohet ne pajisje te ndryshmerrjeti dhe ofron kapacitet te mire me kosto tearsyeshme.Eshte topologjia me e perdorshmeMenyra aksesimi te rrjetit qe perdorin te gjitheversionet Ethernet

(CSMA/CD) Carrier Sense Multiple Access with Collision Detection

Carrier Sense Multiple Access with Collision Detection (CSMA/CD)

Carrier Sense – NIC-te Ethernet degjojnerrjetin dhe presin derisa te dallojne qe asnjenyje nuk po transmeton te dhena ne sinjalin(carrier) e kanalit te komunikimit para se tefilloje transmetimin.Multiply Access – Disa nyje ethernet qe jane telidhura ne nje rrjet mund ta monitorojnerrjetin apo te aksesojne ate ne te njejten koheFillimisht duhet te aksesohet transmetuesi dhete percaktohet nese linja eshte e lire.Cdo nyje transmeton te dhena sapo e dallonqe linja eshte e lire

Collision DetectionKur dy nyje kontrollojne kanalin ne te njejten kohedhe nese e gjejne te lire mund te transmetojne ne tenjejten kohePerplasje e transmetimeve te tyre quhet colizionNe kete rast rrjeti realizon rutinat e detektimit teperplas ne rrjetPasi identifikohet nje perplasje (Collision),

Ndalohet transmetimiBehet Jamming: leshohet nje sekuence 32 bitshe qe i tregonnyjeve te tjera ne rrjet qe te mos i pranojne framet me tedhena sepse nuk jane te sakta.Nyja pret per pak kohe dhe rifillon nga e para

Procesi CSMA/CD

15

Prioriteti i kerkesaveNe topologjite yll dhe hierarkike cdo pajisjedergon nje kerkese per te transferuar per tekhub-i qendror.Hub-i ploteson kerkesat me rradhe duke:

Kontrolluar paketat hyrese te te dhenavePercaktuar vendodhjen e nyjes destinacioDerguar paketat per tek ai destinacion

CSMA/CD dhe prioriteti i kerkesave

CSMA/CD dhe prioriteti i kerkesavePerplasjet nuk ndodhin ne tekniken me prioritet te kerkesave sepse hub-i percaktonnyjen qe do transmetojeTe dhenat nuk kalojne ne te gjitha nyjet e rrjetit, pra ato jane me te sigurtaHub-i mund te prioritarizoje kerkesa tevecanta nese tek hub-i vijne kerkesa ne tenjejten koheKjo teknike kerkon perdorimin e hub-eve inteligjente i cili mund ti menaxhojetransmetimet duke dalluar se cila nyje merrapo dergon te dhena

Switch Ethernet / Shared EthernetShared Ethernetet ndajne bandwidthin tek tegjitha pajisjet ne nje segment. Nyjet nukmund te dergojne dhe te marrin te dhena nete njejten kohe.Switch-i eshte nje pajisje qe mund te ndajesegmentet e nje rrjeti ne segmente me tevegjel, ku cdo segment eshte i pavarur nesuportimin e trafikut.Etherneti i Switch-uar eshte nje model qemundeson transmetimin dhe marrjen e tedhenave nga disa nyje ne segmente tendryshme logjike

16

Etherneti Transferues (Switch Ethernet)Perdor efektivisht bandwidthinEshte nje menyre pa kosto per rritjen e bandwidthitBalancohet trafikuReduktohenperplasjet

Ethernet-i GigabiteshEshte versioni Ethernet me kapacitet1000MbpsZbatohet ne

UTP (segmenti maksimal100m) dhe neFibra multimode(segmenti maksimal550m)

Pershtatet me shume ne rrjetet backbonePasardhesi i tij eshte etherneti 10Gigabites

Tipet e kornizave EthernetDuhen standarte mbi tipet e kornizave qe do shkembehenKeto tipe nuk varen nga specifikimet e stresesfizike te EthernetitNdarja ne korniza behet ne shtresen Dtalinkdhe nuk varet nga shtresat e niveleve me telarat, keshtu shumica e tipeve te framevemund te mbajne trafik te protokolleve teshtresave me te larta.Framet kane madhesi te ndryshme. Cdo tip ka nje koke 14B dhe nje fushe FCS 4B

Tipet e kornizave EthernetPjesa e te dhenave te nje frame-i mund tembaje 46B-1500B informacionNese ka me pak se 46byte te dhena-PaddingMadhesia minimale: 46B+18B=64BMadhesia maksimale :18B+1500B=1518BPerdorimi i paketave te medha ofron kapacitetCdo Frame ka 7 Byte Preamble (Parathenie)

17

Pjese leximiKorniza IEEE 802.3 (“Ethernet 802.2,” or “LLC”)Korniza Novell Proprietary 802.3 (or “Ethernet 802.3”)Korniza Ethernet IIKorniza IEEE 802.3 SNAP

Projektimi i rrjeteve EthernetKabllimi: Koalsial ose UTPPajisjet Nderlidhese: NIC, switche, hube, routera, dhe uraNumri maksimal i nyjeve eshte 1024Shpejtesia 10Mbps,100Mbps, 1Gbps->10GbpsShkallezueshmeri e lehteTopologjia fizike: bus me kabllim yll

Topologjia Logjike LocalTalkOfron nje menyre te mire lidhjeje per pajisjetMacintosh me kapacitet maksimal 230KbpsMund te perdoresh per rrjetet e shtepive qekerkojne pak konfigurim dhe nuk kerkojnekapacitet te lartePerdor metoden e transmetimit: Carrier Sense Multiple Access/CollisionAvoidance (CSMA/CA)Perdor kabllim Twisted Pair si lidhjet telefonikeTopologjia: Yll ose bus

Rrjetet Token RingJane rrjete me te kushtueshem per tu implementuarKane besueshmeri me te ulet ne lidhje me kostonOfrojne kapacitete 4.16Mbps ose 100Mbps (HSTR)Rrjetet token ring perdorin:

Rutinen e kalimit te token-itTopologjine hibride yll unace

Nyja qe sherben si monitorues aktiv i token-it:Miremban kohen per kalimin e token-itMonitoron transmetimin e tokenit dhe te kornizesDetekton token-et e humburKorrigjon gabimet nese ka

18

Teknika e kalimit te tokenitSiguron Besueshmeri te larte (pa perplasje)Perdor bandwidthin ne menyre eficenteNuk vendos limitime ne distancen e segmenteve LANGjeneron trafik shtese nepermjet token-itKapacitetet e transmetimi mund te jene4Mbps, 16Mbps , ose 100MbpsKabllimi STP ose UTPTe gjitha lidhjet Token Ring mbeshteten neNIC qe vendoset ne rrjet me anen e nje MAU (Media Access Unit) qe eshte ekuivalente me nje Hub

Nderlidhja e MAU-ve Token RingMAU-te kane 8 porta per tu lidhur me kompjuteratMund te lidhen(nepermjet portave te hyrjes dhe tedaljes disa MAU per te zgjeruar rrjetin token ringMAU-te kane aftesi vete-izolimi ne raste deshtimi

CAU (Control Access Unit)Cdo nyje ne nje rrjet TokenRing mund telidhet me nje CAUCAU=MAU+menaxhim te thjeshte+ fleksibilitetAto jane me fleksibel sepse kane module tendryshueshem qe perfshihen ne lidhjet ringindhe ringout.Me modulet e ndryshueshem mund te kalohetnga nje trajte kabllimi ne nje trajte tjeterJane me te kushtueshem se MAU-te

Lidhesit Token RingRJ-45,DB-91 IBM.

19

Switchimi Token RingPerdorim efektiv i bandwidthitProduket me te kushtueshem dhe me teveshtire per tu menaxhuar se produktetEthernetNje Switch Token Ring mund te ndaje rrjetinne disa unaza rrjeti me te voglaTeknologjia Token Ring nuk lejon perplasjet

Lexim:Framet Token Ring

Projektimi i rrjeteve token RingKabllimi: STP dhe UTPPajisjet nderlidhese: NIC, switche, hube, router dhe ura (jane me te kushtueshme)Numri i nyjeve:Limitimi vjen nga kabllimi

STP-255UTP-72

Shpejtesia: Ose 4.16Mbps ose 100MbpsShkallezueshmeria:MAU-te mund te vendosenne zinxhir Daisy ChainTopologjia: Topologjia unaze me kabllim Yll

Rrjetet FDDI(FIBER DISTRIBUTED DATA INTERFACE)

Perdor unaze dopio me fiber optike per tetransmetuar te dhenat te shpejtesi prej100MbpsPerdoret ne lidhjen e LAN-eve qe ndodhen nelokalitete te ndryshmeDistancat e lidhjeve shtrihen deri ne 62miljePerderisa perdor fibra optike FDDI eshte me i besueshem dhe me i sigurtePor ka kosto shume te larte

Transmetimi FDDIBazohet ne topologjine fizike UnazePerdor tekniken e kalimit te token-itFDDI ekzekutohet ne 2 unazaTe 2 unazat kalojnete njejtat te dhenapor ne drejtime tendryshme duke ofruar dhumebesueshmeritramsmetimi

20

Rrjetet ATMASYNCHRONOUS TRANSFER MODEPerdor te njejten madhesi pakete per te arriturkapacitet deri ne 9953MbpsEkzekutohet mbi tipe specifike fibrash aporrjetesh bakri si psh SONET apo Trans TPerdoret ne pergjithesi nga WAN-e qekerkojne kapacitet te madh transmetimiNje pakete me madhesi te fiksuar ne ATM quhet qelize (CELL):

48B te dhena5B Header

Perdorimi i paketave te vogla nuk e ulkapacitetin e transmetimit

Cilesi te tjera te ATMMbeshtetet ne qarqet viruale, qe jane lidhje ndermjetnyjeve te rrjetitLidhjet ndermjet ketyre nyjeve duken direkte dhe tededikuara edhe pse ato mund te jene ne lidhje tendryshme fizikeSwitchet perdoren per te percaktuar itinerarin me temire te mundshemKy itinerar percakrohet para se te filloje transmetimi i paketave (circuit switching)Kjo teknike ofron cilesi te larte sherbimi (QoS)QoS eshte nje standarte qe specifikon qe te dhenat do te dergohen brenda nje kohe te caktuar

Cilesi te tjera te ATMTeknologjia e ATM pershtatet me teknologjitee rrjeteve te tjereQelizat ATM mund te suportojne disa tipeprotokollesh te shtresave me te lartaTopologjia logjike ATM mund te integrohet me Ethernetin dhe me Token Ring me anen e LANE (LAN Emulation)LANE enkapsulon kornizat qe vijne nga rrjetetEthernet dhe Token Ring dhe i konverton atone qeliza ATM per tu transmetuar mbi ATM