eSeMA 2016 2016-05-27
1
Praktyczny pomiarwspółczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych
Uwagi i spostrzeżenia
mgr inż. Piotr Miduch☛ [email protected]
✈. +48 694 455 679
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
eSeMA 2016 2016-05-27
2
Dokument obowiązujący w Polsce na drogach zarządzanych przez GDDKiA
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
Wymagania z WT-2 2014 Załącznik Nr 4 oparte na wymaganiach niemieckich EF Asphalt 2013/HE będących
załącznikiem do Dokumentu Technicznego ZTV/TL Asphalt-StB 07/B. (GDDKiA-DT-WM-LB/072/03/2015 z 15.01.2015 r.)
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
eSeMA 2016 2016-05-27
3
Wymagania dla warstw ścieralnych dróg kategorii ruchu KR 5-7 zarządzanych przez GDDKiA
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
Zehntner ZRM (zehnter.com) Delta LTL-X (delta.dk)(www.strauszert.de)
Schemat pomiaru współczynnika luminancji w świetle rozproszonym przez dostępne urządzenia badawcze
Sprzęt badawczy wykorzystywany do pomiaru współczynnika luminancji posiadający aprobatę niemieckiego StrAus-Zert
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
eSeMA 2016 2016-05-27
4
Zakres pomiarowy urządzenia: 52 mm x 218 mm (wymagany min. 50 mm x 185 mm)
Oświetlenie urządzenia, które emituje widmo zgodne z wzorcowym oświetleniem D65
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
Piaskowanie/szkiełkowanie
Pomiar makrotekstury
Stanowisko badawcze
Badanie współczynnika luminancji
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
eSeMA 2016 2016-05-27
5
Współczynniki luminancji kilku „jasnych” kruszyw przebadanych w laboratorium CEBEL
granit, Qd = 125 granitognejs, Qd = 120 kwarcyt, Qd = 100 granodioryt, Qd = 100 gabro, Qd = 96 porfir, Qd = 90
gnejs, Qd = 80 granodioryt (ua), Qd = 77 migmatyt, Qd = 73 melafir, Qd = 66szarogłaz, Qd = 71
Qd = 84
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
Różnice w „odcieniach” kruszyw przebadanych w laboratorium CEBEL
granit, Qd = 125 diabaz, Qd = 53
granodioryt (ua), Qd = 77melafir, Qd = 60
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
eSeMA 2016 2016-05-27
6
Różnice w „odcieniach” nawierzchni
amfibolit / mma - Qd≈67 /
granodioryt (UA) / mma - Qd≈76 /
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
Stanowisko badawcze wraz z oznaczonymi kierunkami pomiaru współczynnika luminancji
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
eSeMA 2016 2016-05-27
7
Próbka mm-a – melafir i gabro Próbka mm-a – melafir i gabro
Próbka nie była zamrażana Próbka była zamrażana na 16h przed szkiełkowaniem
i utrzymywana w takim stanie do samego szkiełkowania
SMA 8
Badanie współczynnika luminancji mieszanki mineralno-asfaltowej
MTD = 1.14 mm
Qd = 57 mcd/m2·lx
MTD = 1.14 mm
Qd = 80 mcd/m2·lx
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
Bazalt, Qd = 52 mcd/m2·lx Granit, Qd = 125 mcd/m2·lx
Graficzna prezentacja wyników współczynnika luminancji kruszywa badanego przez 22 urządzenia
[ mcd/m2·lx ]
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
eSeMA 2016 2016-05-27
8
MMA, Qd = 75 mcd/m2·lx
Graficzna prezentacja wyników współczynnika luminancji mieszanki mineralno-asfaltowej z 22 urządzeń
[ mcd/m2·lx ]
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
Wnioski z badań i proponowane zmiany
Załącznik Nr 4 – Proponowane zmiany
Sprzęt wykorzystywany do pomiaru współczynnika luminancji powinien być zgodny z normą PN-EN 1436+A1:2008, ponadto
• powinien mieć odpowiednią czułość oraz zakres pomiarowy dopasowany do spodziewanych wartości Qd, od 1 do maksymalnie 300
mcd/m2·lx. Wskazany zakres pomiarowy dotyczy spodziewanych wartości wyników. Urządzenie powinno być
dopasowane do tego zakresu, tj. ma go obejmować swym zakresem pomiarowym.
2. Sprzęt
3. Oświetlenie próbki
Badanie wykonuje się w ustalonym świetle rozproszonym w warunkach ciemni. Próbkę należy oświetlić wzorcowym źródłem światła D65
o stałej luminancji określonym w ISO/CIE 10526
1. Cel instrukcjiInstrukcja badawcza ma na celu określenie współczynnika luminancji w świetle rozproszonym Qd kruszyw, mieszanek mineralno-
asfaltowych oraz wykonanej warstwy nawierzchni przy pomocy retroreflektometru.
• Urządzenia przenośne powinny być skonstruowane w taki sposób, aby ich odczyty nie były zakłócane przez światło pochodzące z
otoczenia,
• Fotometr powinien mieć charakterystykę widmową odpowiadającą dystrybucji V(λ), natomiast oświetlenie powinno emitować
widmo zgodne z wzorcowym oświetleniem D65 zdefiniowanym w ISO/CIE 10526.
Dopuszcza się zastosowanie źródeł światła o innym rozkładzie widma, o ile charakterystyka widma fotometru zostanie zmodyfikowana w
taki sposób, aby pokryć całkowicie zakres charakterystyki widmowej źródła światła i miernika.
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
eSeMA 2016 2016-05-27
9
Załącznik Nr 4 – Proponowane zmiany
5. Badanie i przygotowanie próbek do badań
Uwaga ogólna:W celu uzyskania jasnych nawierzchni asfaltowych zaleca się stosowanie kruszyw charakteryzujących się współczynnikiem luminancji w
świetle rozproszonym Qd>60 mcd/m2/lx dla kruszywa grubego, przy czym decydującym kryterium oceny jest współczynnik luminancji Qd
uzyskany dla zaprojektowanego Badania Typu i wykonanej warstwy ścieralnej.
4. Warunki pomiaru
Pomiar wykonywany jest pod kątem 2,29° (odpowiednik obserwacji drogi z odległości 30 m z pozycji kierowcy pojazdu osobowego).
Pole pomiarowe powinno stanowić prostokąt o wymiarach 185 mm x 50 mm, rozpiętość kątowa obserwacji±0,17°Pomiar wykonuje się, gdy temperatura otoczenia wynosi od 0 do 30°C, a temperatura badanej nawierzchni wynosi od 5 do 40°C
5.1. Kruszywo
Jasność kruszywa określa się na próbach kruszywa grubego frakcji 4/8, 5/8 lub 8/11 mm. Kruszywo powinno być przemyte i wysuszone
do stałej masy.
powierzchni
Wnioski z badań i proponowane zmiany
2/8, 4/8, 2/5, 5/8 lub 8/11 mm
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
Przykład raportu z badania kruszywa
Wnioski z badań i proponowane zmiany
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
eSeMA 2016 2016-05-27
10
Załącznik Nr 4 – Proponowane zmiany
Jasność nawierzchni na etapie projektowania mieszanki mineralno-asfaltowej wykonuje się na dwóch płytachprzygotowanych jak do badania odporności na deformacje trwałe, wykonanych w zagęszczarce płytowej o wskaźniku
zagęszczenia 98%-100%. Sugerowane są płyty o wymiarach 305x305 mm lub 320x260 mm i grubościach
zgodnych z wymaganiami WT-2. Można zastosować odwróconą próbkę po badaniu odporności na deformacje trwałe.
5.2. Mieszanka mineralno-asfaltowa
Wierzchnią warstwę próbek należy pozbawić filmu asfaltowego do odsłonięcia ziaren kruszywa bez naruszenia ich
struktury. W tym celu stosuje się szkiełkowanie powierzchni za pomocą szklanych kulek frakcji 0,2-0,8 mm pod ciśnieniem
8 barów do osiągnięcia tekstury głębokości min. 0,7 mm (zalecana tekstura 0,7-1,8 mm). Różnica między
głębokością tekstury próbek przed i po szkiełkowaniu winna wynosić co najmniej 0,3 mm. Głębokość tekstury
określana jest piaskiem kalibrowanym wg PN-EN 13036-1:2010 (…). Aby umożliwić poprawne usunięcie błonki asfaltowej
próbki należy schłodzić do temperatury od -10 do -20°C na co najmniej 16 godziny przed szkiełkowaniem iw takim stanie utrzymywać do samego szkiełkowania. Po wyszkiełkowaniu próbki należy umyć i wysuszyć (zalecana
temperatura 40°C± 5°C).
Do pomiaru próbki umieszcza się centralnie w formie o wymiarach 700 x 700 x 50 mm, a pustą cześć formy wypełnia się
dowolnym materiałem (np. styropianem) i wyrównuje do równej powierzchni próbki, zapewniając stabilne ustawienie
urządzenia pomiarowego.
Wnioski z badań i proponowane zmiany
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
Załącznik Nr 4 – Proponowane zmiany
Pomiaru należy dokonać na dwóch próbkach przygotowanych wg pkt. 5.2.
(…)
Pomiaru dokonuje się na środku próbki, za każdym razem ustawiając urządzenie w innym kierunku. Należy
wykonać 8 pomiarów na jednej próbce, po dwa pomiary na każdy bok (obracając urządzeni o 180o). Nie
zalecane jest wykonywanie pomiaru po przekątnej próbki. Należy zwrócić uwagę, aby pole pomiarowe
urządzenia było ustawione o ok.30 mm od krawędzi próbki.
6. Pomiar
6.2. Próbki zagęszczonej mieszanki mineralno-asfaltowej
7. Prezentacja wynikówRaport z badań winien zawierać wartości wszystkich wykonanych pomiarów oraz średnią arytmetyczną stanowiącą wynik. Wynik podaje
się w jednostce mcd/m2·lx z dokładnością do jedności. Przedstawiając wynik dla kruszywa należy podać typ petrograficzny i uziarnienie;
dla mieszanek mineralno-asfaltowych należy podać rodzaj badanej mieszanki, numer badania typu oraz wynik pomiarów głębokości
makrotekstury po szkiełkowaniu; dla odwiertów lub nawierzchni – rodzaj badanej mieszanki, numer badania typ, wyniki pomiarów
głębokości makrotekstury po szkiełkowaniu oraz kilometraż. Wymagane jest także podanie rodzaju/typu wykorzystanego urządzenia
pomiarowego.
Wnioski z badań i proponowane zmiany
6.1. Kruszywa(…)
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
eSeMA 2016 2016-05-27
11
Załącznik Nr 4 – Proponowane zmiany –> Załącznik Nr 1 do WT-1 2014 ?Kruszywa grube, które nie spełniają wymaganej wartości współczynnika luminancji (Qd), mogą być
stosowane, jeśli są używane w mieszance kruszyw (grubych), która obliczeniowo osiąga podaną wartość
wymaganego współczynnika. Obliczona wartość (Qd) mieszanki kruszywa grubego jest średnią ważoną
wynikającą z wagowego udziału każdego rodzaju kruszyw grubych przewidzianych do zastosowania w
mieszance mineralno-asfaltowej oraz współczynnika luminancji każdego z tych kruszyw. Można mieszać tylko
kruszywa grube o współczynniku Qd≥ 50 mcd/m2·lx
Wartości deklarowane przez Producentów kruszyw:
• Qd50, gdy 51-60 mcd/m2·lx
• Qd60, gdy 61-70 mcd/m2·lx
• Qd70, gdy 71-80 mcd/m2·lx
• Qd80, gdy 81-90 mcd/m2·lx
• Qd90, gdy 91-100 mcd/m2·lx
• Qd100, gdy 101-120 mcd/m2·lx
• Qd120, gdy ≥121 mcd/m2·lx
• Gdy Producent kruszywa zadeklaruje współczynnik luminancji
to Technolog przy projektowaniu mm-a będzie w stanie
skomponować odpowiedni udział procentowy poszczególnych
kruszyw. (Podstawa prawna?)
• Nie ma problemu „nieuczciwej konkurencji kruszyw”
• Ważna jest systematyczność pomiarów współczynnika
luminancji przez Producentów kruszyw (np. obowiązkowo przy
nowym pokładzie, min. raz na rok każda produkowana frakcja)
Wnioski z badań i proponowane zmiany
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
Przykład raportu
z badania mieszanki mineralno-asfaltowej
Udział procentowy w mm:
•Gabro – 58% (0/2; 2/5; 4/8; 8/11)
•Bazalt – 31 % (8/11)
Współczynnik luminancji:
•Gabro – 90 mcd/m2·lx
•Bazalt – 50 mcd/m2·lx
Średnia ważona z „zadeklarowanych”współczynników luminancji :• (58% ·90 mcd/m2·lx + 31% ·50 mcd/m2·lx) / 89%
= 76,1 mcd/m2·lx
Rzeczywisty pomiar luminancji :• 81±2 mcd/m2·lx
Wnioski z badań i proponowane zmiany
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
eSeMA 2016 2016-05-27
12
Przykład raportu
z badania mieszanki mineralno-asfaltowej
Udział procentowy w mm:
•Gabro – 41% (8/11)
•Bazalt – 49 % (0/2; 2/5; 5/8)
Współczynnik luminancji:
•Gabro – 90 mcd/m2·lx
•Bazalt – 50 mcd/m2·lx
Średnia ważona z „zadeklarowanych”współczynników luminancji :• (41% ·90 mcd/m2·lx + 49% ·50 mcd/m2·lx) / 90%
= 68,2 mcd/m2·lx
Rzeczywisty pomiar luminancji :• 67±2 mcd/m2·lx
Wnioski z badań i proponowane zmiany
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
Wnioski z badań i proponowane zmiany
Qd = 81 ±2 mcd/m2·lxQd = 76 ±2 mcd/m2·lx
SMA11 – granodioryt (ua) 74% (0/2 dolomit – 16%) SMA11 – gabro 58% i bazalt 31%
Ten sam rodzaj kruszywa może mieć różne wartości współczynnika luminancji w zależności od podkładu, złoża, okresu wydobycia, a nawet frakcji. Zatem współczynnik luminancji mieszanki mineralno-asfaltowej też może się zmieniać.
Jeśli kruszywo ma współczynnik luminancji ≤ 70 mcd/m2·lx to wątpliwe,
żeby nawierzchnia w 100% z tego kruszywa uzyskała ≥ 70 mcd/m2·lx
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
eSeMA 2016 2016-05-27
13
Różne mieszanki mineralno-asfaltowe i wyniki ich współczynnika luminancji
Qd = 70 mcd/m2·lxQd = 57 mcd/m2·lx
Qd = 83 mcd/m2·lx Qd = 102 mcd/m2·lx
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
WT-2 2016 Cześć II (Część II do WT-2 2014) – Zarządzenie Nr 7 GDDKiA z 09.05.2016 r.
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
eSeMA 2016 2016-05-27
14
Dziękuję za uwagę
facebook.com/cebelpl
mgr inż. Piotr Miduch☛ [email protected]
✈. +48 694 455 679
Salon Kruszyw 2016 | Kielce, 01.06.2016
Praktyczny pomiar współczynnika luminancji wg WT-2 2014 na mieszankach mineralno-asfaltowych. Uwagi i spostrzeżenia.
Top Related