BIOFUELS
วารส
าร P
ETRO
MAT
Tod
ay ป
ท 1
ฉบบท
2002
คณะทปรกษารศ. ดร. ปราโมช รงสรรควจตร
ผศ. ดร. ศรพร จงผาตวฒ
บรรณาธการแกวใจ คำาวลยศกด
ผชวยบรรณาธการฤทธเดช แววนกล
กองบรรณาธการชญานศค ศรวงศนภา
พรพมล ชมแจม
ธรยา เชาวขนทด
กำากบศลปจาตรนต คงหน
จดทำาโดยศนยความเปนเลศดานเทคโนโลยปโตรเคมและวสด
อาคารวทยาลยปโตรเลยมและปโตรเคมฯ
ชน 8 หอง 804 ซ.จฬาฯ 12 ถ.พญาไท
เขตปทมวน กรงเทพฯ 10330
โทร : 0-2218-4141-2
แฟกซ : 0-2611-7619
Email: [email protected]
วารสาร PETROMAT Today ฉบบนเปนฉบบท 2 แลว กอน
อนทาง Editor ตองขอแสดงความยนดกบผโชคดทไดรบรางวลจากการรวมเลน
เกมสชงรางวลเสอโปโลสวย ๆ จาก PETRO-MAT ทานผอานทานใดทสนใจจะ
รวมชงรางวลกบ PETROMAT Today สามารถรวมเลนเกมสไดในทายเลมของ
ฉบบน สำาหรบวารสาร PETROMAT Today ฉบบนจะกลาวถงเชอเพลงชวภาพ
(Biofuels) วาคออะไร ผลตมาจากอะไรไดบาง ตองผานกระบวนการใด ถงจะได
เชอเพลงชวภาพในรปแบบตาง ๆ รวมไปถงแนวทางการวจยดาน Biofuels รวม
ทงการทำางานวจยรวมกบภาคอตสาหกรรม และประโยชนของเชอเพลงชวภาพ
ทสามารถเปนพลงงานหมนเวยน (Renewable Energy) ผลตทดแทนไดเรอย ๆ
มความยงยน (Sustainable) และเหมาะสมกบประเทศไทยทมศกยภาพดาน
การเกษตร สามารถทจะชวยเศรษฐกจของประเทศในยคนำามนแพงได ทงนทม
งาน PETROMAT Today ไดรบโอกาสจาก รศ. ดร. ธราพงษ วทตศานต ในการ
ไปเยยมชมโครงการสงเสรมศกยภาพการใชชวภาพและชวมวล ท อ. แกงคอย
จ. สระบร ซงเปนโรงงานตนแบบทใชเชอเพลงจากชวมวลผลตเปนไฟฟาเพอใชใน
โรงงาน และชมชนใกลเคยง อกทงยงชวยพฒนาชมชนดวยการนำาผลตผลทางการ
เกษตร เชน ขาว ขาวโพดมาผาน Fluidized Bed เพออบแหงกอนบรรจเปน
ผลตภณฑเพ อขายในทองตลาดตอไป นบวาโรงงานตนแบบแหงน นอกจาก
จะเปนโรงงานตนแบบใหนสต/นกศกษาไดทดลองทำางานวจยแลวยงชวย
พฒนาชมชนอกทางหนงดวย
PETROMAT’s Editor Corner
แกวใจ คำาวลยศกด[email protected]
BIOFUELS
ปจจบนคงปฏเสธไมไดวาราคานำามนทเพมขนสงอยางตอเนองนนสงผลกระทบตอคาใชจายในการดำารงชวตของเราทงทางตรงและทางออม ราคานำามนท
สงขนไดสงผลกระทบโดยตรงตอการขนสงและสงผลกระทบทางออมตอราคาอาหาร ราคาสงของเครองใช และคาสาธารณปโภคตาง ๆ อกดวย จากสถตประเทศไทยนำาเขา
นำามนดบโดยเฉลยประมาณ 47,000 ลานลตร/ป และจากราคานำามนดบตลาดโลกทเพมสงขนจากปจจยตาง ๆ เชน ปญหาเศรษฐกจ ปญหาการเมอง ภยธรรมชาต ฯลฯ
ทำาใหราคานำามนดบในตลาดโลกสงขนและสงผลใหมลคาการนำาเขานำามนดบของประเทศไทยในป 2554 สงกวา ป 2553 ถงกวา 2 แสนลานบาท!!! ทงทปรมาณการนำาเขา
นำามนดบในป 2554 นอยกวาป 2553 ถง 1,300 ลานลตร สำาหรบป 2555 น มลคาการนำาเขานำามนดบของไทยยงมแนวโนมทจะสงขนอก โดยไตรมาสแรกของปนประเทศไทย
นำาเขานำามนดบเปนมลคา 1 ใน 3 ของปทแลว ดงแสดงในตารางขางลาง
นำามนปโตรเลยมเปนเชอเพลงฟอสซล (fossil fuel) ทตองใชเวลาหลายรอยลานปในการแปรสภาพจากซากพชและสตว จงไม
สามารถเกดทดแทนเพยงพอกบการใชงานทกวนน ปรมาณนำามนปโตรเลยมสำารองจงลดลงเรอย ๆ ถงแมวาเทคโนโลยการสำารวจและขด
เจาะนำามนปโตรเลยมในปจจบนจะสามารถหาแหลงนำามนปโตรเลยมใหม ๆ ไดมากขน แตการลงทนในเทคโนโลยใหม ๆ นนกยงถอวาสง
อย ดงนน ราคานำามนจงมแนวโนมทจะเพมขนตอไป
สำาหรบประเทศไทยทตองนำาเขานำามนดบปละเกอบลานลานบาท การหาพลงงานทดแทนนำามนปโตรเลยมจงจำาเปนอยาง
ยงตอเสถยรภาพทางเศรษฐกจ ในฐานะทประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรม การใชเชอเพลงชวภาพ (Biofuels) จงเปน
พลงงานทางเลอกทมศกยภาพในการพฒนาเปนพลงงานยงยนของประเทศ
เชอเพลงชวภาพคออะไร? เชอเพลงชวภาพคอเชอเพลงทไดจากชวมวล (Biomass) ทผลตใหมได เพอใชทดแทนเชอเพลงฟอสซลทใชแลว
หมดไป ทมาของเชอเพลงชวภาพสามารถอธบายไดตามรปภาพขางลาง เรมจากการทพชสรางอาหารดวยการ
สงเคราะหแสง (Photosynthesis) โดยใชพลงงานแสงอาทตยและกาซคารบอนไดออกไซดในอากาศเปนหลก พช
จะสะสมอาหารในรปของสารอนทรย เม อคนหรอสตวบรโภคพชกจะนำาสารอนทรยของพชไปใชประโยชน
อกตอและเกดสารอนทรยขนมาใหม เราเรยกสารอนทรยหรอสสารจากสงมชวตทงหลายวาชวมวล เชน พชผลทางการ
เกษตร ไม ขเลอย ฟางขาว แกลบ นำามนจากพชและสตว มลสตว ของเหลอใชหรอขยะจากการเกษตร ฯลฯ
ชวมวลเหลานถามแปงเปนสวนประกอบสงเราสามารถนำามาผานกระบวนการหมก (Fermentation) เพอให
ไดแอลกอฮอลหรอเอทานอลและนำาไปเปนเชอเพลงหรอนำาไปผสมเปนนำามนแกสโซฮอล (Gasohol) ได
สำาหรบชวมวลทเปนของแขงและไมเหมาะกบการนำาไปหมกสามารถนำาไปผานกระบวนการ Pyrolysis ซงคอการ
เผาดวยความรอนสงในทไมมอากาศ เพอใหไดกาซเชอเพลงและนำามน ในสวนของนำามนจากพช ไขมนจากสตว
นำามนทผานการปรงอาหาร ทอยในรปของเหลว เราสามารถใชกระบวนการ Transesterification เพอใหได
ไบโอดเซล (Biodiesel) นอกจากนยงมกาซทเกดจากกระบวนการยอยสลายของชวมวลในทขาดออกซเจน เรยกวา
กาซชวภาพ (Biogas) ซงสวนใหญคอกาซมเทนอกดวย สำาหรบชวมวลทไมเหมาะกบการยอยสลายดวยจลชพสามารถ
ใชกระบวนการ Gasification เพอใหไดกาซสงเคราะห (Syngas) ไดอกทาง และ Syngas ทไดเมอนำาไปผานกระบวนการ
Fischer-Tropsch กจะไดนำามนเชอเพลงสงเคราะห โดยรวมคอเราสามารถใชกระบวนการตาง ๆ เปลยนชวมวลใหกลาย
เปนเชอเพลงชวภาพได เมอเรานำาเชอเพลงชวภาพไปใชกจะเกดการเผาไหมไดกาซคารบอนไดออกไซดเขาสอากาศและถก
พชนำาไปสงเคราะหแสงตอไป
จากวฏจกรชวตของเชอเพลงชวภาพ จะเหนไดวา เชอเพลงชวภาพตางจากพลงงานจาก
ปโตรเลยม โดยเชอเพลงชวภาพเปนพลงงานหมนเวยน (Renewable Energy) สามารถ
ผลตทดแทนไดเรอย ๆ มความยงยน (Sustainable) และเหมาะสมกบประเทศไทยทม
ศกยภาพดานการเกษตร สามารถทจะชวยเศรษฐกจของประเทศในยคนำามนแพงได
ป พ.ศ. ปรมาณการนำาเขานำามนดบ
(ลานลตร)
มลคาการนำาเขานำามนดบ
(ลานบาท)
ราคาเฉลย (บาท/ลตร)
2553 47,365.252 753,630.053 15.91
2554 46,089.832 976,788.546 21.19
2555 (ม.ค. – ม.ค.) 13,672.412 317,787.822 23.24
อางองจาก : กรมธรกจพลงงาน กระทรวงพลงงาน
BIOFUELS เชอเพลงชวภาพพลงงานยงยนเพอประเทศไทย
โดย ฤทธเดช แววนกล
1
The 3rd Research Symposium on Petrochemical and Materials Technology
andThe 18th PPC Symposium on Petroleum, Petrochemicals,
and Polymers
ในเดอนเมษายนของทกป ศนยความเปนเลศดานเทคโนโลยปโตรเคม
และวสดรวมกบวทยาลยปโตรเลยมและปโตรเคม จฬาลงกรณมหาวทยาลย จะเปนเจาภาพ
จดการประชมวชาการเพอเปนเวทใหนสต/นกศกษาของสถาบนรวมของศนยฯ นำา
เสนอผลงานวจย เปนประสบการณทดสำาหรบการสรางนกวจยของประเทศ
และเปนการถายทอดเทคโนโลยสประชาชน ในปนใชช องานประชมวา “The
3rd Research Symposium on Petrochemical and Materials Technology
and The 18th PPC Symposium on Petroleum, Petrochemicals, and
Polymers” มสถานทจดงาน ณ หองบอลรม ศนยประชมแหงชาตสรกต เมอวน
องคารท 24 เมษายน 2555 ทผานมา ซงศนยฯ จดงาน Symposium นตอเนองมา
เปนปท 3 แลว และในปนยงมสภาอตสาหกรรมมารวมเปนเจาภาพเพมอกดวย
ศนยฯ ไดรบเกยรตจากศาสตราจารยกตตคณ ดร. คณหญงสชาดา
กระนนทน นายกสภาจฬาลงกรณมหาวทยาลย มาเปนประธานในพธเปดงาน โดย
ทานไดกลาวถงศนยฯ วาเปนโครงการพเศษภายใตสำานกพฒนาบณฑตศกษาและ
วจยดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สบว.) กระทรวงศกษาธการ ซงเกดจาก
ความรวมมอของ 4 มหาวทยาลย ไดแก จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลย
เกษตรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร และมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ซงได
รวมกนสรางผลงานวจยทมคณภาพ เปนประโยชนสำาคญตอประเทศ รวมทงผลต
บคลากรทมคณภาพและมความเชยวชาญในดานปโตรเลยม ปโตรเคม และวสด
ศาสตร เพอทจะรองรบความตองการในภาคการศกษาและภาคอตสาหกรรม และ
แสดงความยนดกบนสต/นกศกษาทไดมานำาเสนอผลงานวจยในครงน นบเปนความ
สำาเรจในการทำางานวจย
หลงจากนนเปนการบรรยายพเศษเรอง “Energy Outlook-A View
2040” โดย Mr. Z. John Atanas ประธานและกรรมการผจดการ บรษท เอส
โซ (ประเทศไทย) จำากด (มหาชน) โดยใหมมมองเกยวกบพลงงานในป ค.ศ. 2040
วาการเจรญเตบโตของประชากรและเศรษฐกจจะเปนตวขบเคลอนความตองการ
ดานพลงงานของโลกโดยเฉพาะประเทศนอกกลม OECD (non-OECD) ทมการ
BIOFUELS2
NEWS
สำานกพฒนาบณฑตศกษาและวจยดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย
(สบว. : PERDO ) ไดจดสมมนาประจำาป 2555 เรอง “โครงสรางระบบการวจย
สบว.” ระหวางวนท 24-26 พฤษภาคม 2555 ณ ระยองรสอรท จ. ระยอง โดย
มวตถประสงคหลกเพอใหบคลากรทกระดบมความเขาใจในโครงสรางระบบการ
วจยภายใตการบรหารจดการของสบว. สำาหรบการดำาเนนงานในระยะท 3 อกทงยง
เปนการสรางวฒนธรรมความรวมมอระหวางองคกรทด และสรางความสามคคของ
บคลากรภายในองคกร ซงจะนำาไปสการเพมประสทธภาพของการทำางานรวมกน
ระหวางศนยความเปนเลศตาง ๆ และสบว. ตอไป
ในสวนของศนย PETRO-MAT มผเขารวมสมมนาทงสน 14 คน ประกอบ
ดวย ผอำานวยการ รองผอำานวยการ คณาจารยจากโปรแกรมวจยตาง ๆ ภายใต
ศนยฯ ผจดการและเจาหนาททกคน
ในวนท 2 ของการสมมนา ไดมการจดกฬาสานสมพนธของบคลากรจาก
ทกศนยฯ เพอเปนการสรางความสามคคของบคลากรภายในองคกรอกดวย
เจรญเตบโตอยางรวดเรว เชน จน อนเดย ประเทศในทวปอเมรกาใต เอเชยกลาง
แอฟรกา ฯลฯ จะมความตองการพลงงานเพมขนสงมาก ในขณะทประเทศใน
กลม OECD เชน สหรฐอเมรกา และกลมประเทศในทวปยโรป จะมความตองการ
พลงงานคอนขางคงท อยางไรกตามจะมการใชเทคโนโลยเพอใหเกดประสทธภาพ
ในการใชพลงงานมากขน เชน รถยนตจะประหยดพลงงานและมขนาดเลกลง
และมการใชพลงงานนวเคลยรและพลงงานหมนเวยน (Renewable Energy)
เชน พลงงานแสงอาทตย พลงงานลม และเชอเพลงชวภาพมากขน
นอกจากนทางศนยฯ ยงไดจดนทรรศการแสดงงานวจยของศนยฯ ใน
หวขอเชอเพลงชวภาพ แสดงวฏจกรชวตของเชอเพลงชวภาพ แสดงกระบวนการ
ผลต Biodiesel และ Biojet ตวอยางชวมวลตาง ๆ เชน หญาเนเปยร เมลดสบดำา
ปาลมนำามน ฟางขาว แกลบ กระถนยกษ รวมถงตวอยางเชอเพลงชวภาพตาง ๆ ท
นกวจยของศนยฯ ผลตขนมา ทงนบทของศนยฯ ไดรบการตอบรบเปนอยางดจาก
ผเขารวมงานประชมทงจากภาคการศกษาและภาคอตสาหกรรม
3
INTERVIEW
โครงการสงเสรมศกยภาพการใชชวภาพและชวมวลในการผลตเชอเพลงและเคมภณฑเพอพฒนาขดความสามารถในการผลตเชงอตสาหกรรมและเพอการสงออกเทคโนโลย
จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รองศาสตราจารย ดร. ธราพงษ วทตศานต
BIOFUELS4
ปจจบนมการวจยดานเชอเพลงชวภาพและชวมวลอยาง
แพรหลาย และประสบความสำาเรจในระดบ Lab scale เปนอยางด อยางไร
กตามการจะนำาองคความรจากงานวจยไปตอยอดในภาคการผลตเพอใหเกด
ประโยชนเชงพาณชยนน จำาเปนตองมการวจยในระดบ Pilot scale ขนไป
รวมถงการประเมนทางเศรษฐศาสตรเพอหาจดคมทนและความเปนไปไดใน
การผลต เปนททราบกนดอยวามหาวทยาลยหลายแหงในประเทศไทยมขอ
จำากดเรองพนทใชสอย ทำาใหงานวจยทจะทำารวมกบภาคอตสาหกรรมไมเกด
ขนมากเทาทควร โครงการสงเสรมศกยภาพการใชชวภาพและชวมวลใน
การผลตเชอเพลงและเคมภณฑเพอพฒนาขดความสามารถในการผลต
เชงอตสาหกรรมและเพอการสงออกเทคโนโลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย
นบเปนโครงการตนแบบหนงในสามโครงการมคณะวทยาศาสตรและคณะ
วศวกรรมศาสตร จฬาฯ เปนผรบผดชอบโครงการฯ ทจะแกปญหาเรองน ดวย
เงนลงทนจากโครงการไทยเขมแขงทสนบสนนจฬาลงกรณมหาวทยาลย
450 ลานบาท โดยโครงการฯ ตงอยบนเนอท 4,711 ไร ท อ. แกงคอย
จ. สระบร ทำาใหมความพรอมในการเปนศนยวจยระดบ Large Pilot Plant
เพอการเรยนและเสรมความรในการผลตเชอเพลงทงของเหลว แกสและ
ของแขงในระดบอตสาหกรรม นอกจากนยงชวยผลตนกวจยระดบปรญญาโท
และเอก และยกระดบการวจยในมหาวทยาลยสภาคอตสาหกรรมอยางเตม
รปแบบ และทสำาคญทสดหวหนาโครงการนคอ รศ. ดร. ธราพงษ วทตศานต
พรอมดวยทมงานจากภาควชาเคมเทคนค คณะวทยาศาสตร จฬาฯ (CU-CT)
ซงเปนสถาบนรวมของ PETRO-MAT โดย รศ. ดร. ธราพงษ ทานไดรวมงาน
กบ PETRO-MAT มาตงแตสมยเรมตน และมสวนชวยในดานบรหารและวจย
ของ PETRO-MAT เปนอยางมาก ปจจบนทานยงรวมงานกบ PETRO-MAT
ในตำาแหนงหวหนารวมโปรแกรมวจยดานวสดสำาหรบพลงงานในอนาคต
(Research Program on Materials for Future Energy ; MFE) อกดวย
สำาหรบวารสารฉบบนทมงาน PETRO-MAT ไดรบความอนเคราะหจาก
รศ. ดร. ธราพงษ ในการเขาเยยมชมโครงการฯ พรอมทงเปนวทยากรนำาเสนอ
ขอมลตาง ๆ อยางอบอนและเปนกนเอง
โรงปฏบตการผลตไบโอแกสดวยการหมก 2 ขนตอน
งานวจยมงเนนการใชวสดเหลอทงทางเกษตร ขยะอนทรยทไดจากการแยก
ขยะชมชน และใชขยะจากโครงการนวตกรรมอาหารเปนวตถดบ ขนาดบอ
หมก 500 ลกบาศกเมตร โดยไบโอแกสทไดจะนำาไปผลตไฟฟา ขนาด 100
กโลวตต เพอใชในโครงการฯ นอกจากนมผลพลอยไดเปนปยเมดและปยนำา
พรอมหวเชอทใชในการหมกซงเปนทสนใจของภาคอตสาหกรรมอยางมาก
โรงปฏบตการผลตกาซสงเคราะห (Syngas) จากชวมวลโดยแกซฟเคชน
(Gasification)
ใชวสดเหลอทงจากการเกษตรเปนวตถดบ ระบบนสามารถรองรบวตถดบ
ไดวนละ 2.5 ตน โดยกาซสงเคราะหทไดจะเปนคารบอนมอนนอกไซด (CO)
และไฮโดรเจน (H2) เปนหลก โดยมกาซมเทน (CH4) ออกมานอยมาก สำาหรบ
สวนทไมตองการคอ Tar สามารถทำาใหลดลงไดดวยตวเรงปฏกรยาทพฒนา
ขนมาเอง กาซสงเคราะหท ไดจากกระบวนการแกซฟเคชนจะนำาไปเปน
สารตงตนในการผลตไฟไฟฟาไดขนาด 100 kW ใชผลตเปนนำามนดเซลดวย
กระบวนการฟสเชอรทรอปส (Fischer-Tropsch synthesis) 100 ลตร
ตอวน และใชผลตเปนเมทานอล (Methanol synthesis) ขนาด 50 ลตรตอ
วน ซงเปนการเพมมลคาใหวสดเหลอทงจากการเกษตรเปนอยางมาก ปจจบน
ระบบแกซฟเคชนนเปนไดรบความสนใจจากภาคอตสาหกรรมทเกยวของกบ
การผลตไฟฟาเปนอยางมากและไดมการทำาสญญาเพอทำาวจยรวมกนแลว
5 โครงการ
หอกลนนำามนจากกระบวนการไพโรไลซส (Pyrolysis)
เปนหอกลน 12 ชน ใชกลนนำามนจากกระบวนการไพโรไลซสขยะพลาสตก
สามารถผลตนำากลนเชอเพลงเหลวไดวนละ 2,000 ลตร ไดผลตภณฑออก
มาเปน แนฟทา เคโรซน และ ดเซล
5
INTERVIEW
โรงปฏบตการผลตเชอเพลงเหลวจากชวมวลโดยไพโรไลซส
แบงเปนระบบ Pyrolysis ธรรมดา หรอเรยกวา Slow pyrolysis และระบบ
Fast pyrolysis โดยระบบ Slow pyrolysis จะใชวตถดบขนาด 5 มลลเมตร
และไดเชอเพลงเหลวประมาณ 40% โดยมวล สำาหรบระบบ Fast pyrolysis จะ
ตองใชวตถดบทเปนผง ขนาดประมาณ 1-2 มลลเมตร โดยใหความรอนผาน
ลกเหลก ระบบนจะไดนำามนเชอเพลงเหลวประมาณ 60 - 70% โดยมวล
โดย รศ. ดร. ธราพงษ ไดแนวความคดจากการไปดงานทประเทศเยอรมนแลว
เหนวาระบบ Fast pyrolysis เปนแนวคดทด จงกลบมาออกแบบโดยไดรบ
การสนบสนนจากโครงการมหาวทยาลยวจย นอกจากนยงมเครองผลตนำามน
จากขยะพลาสตกซงออกแบบเปนระบบตอเนอง โดยสามารถผลตนำามนไดวน
ละ 1,000 ลตร
หองควบคม
มเครอง Gas Chromatograph ตอ Online กบทงระบบเพอวเคราะหสารตง
ตนผลตภณฑทเปนผลไดอยางละเอยดและตอเนอง
การวจยเปลยนนำามนพชใชแลวเปนดเซลโดยตรงโดยไมตองใชเมทานอลได
รบทนสนบสนนการวจย 43 ลานบาท จาก JICA ประเทศญปน ปจจบนได
Yield ของนำามนประมาณ 70% โดยมวล
โรงปฏบตการผลตถานกมมนตและอดแทง : สามารถผลตถานกมมนตได
1,000 กโลกรมตอวน และผลตถานอดแทงได 2,000 กโลกรมตอวน โดยวตถดบ
มาจากถานทเปนผลพลอยไดจากกระบวนการแกซฟเคชนและไพโรไลซส
BIOFUELS6
? Get to know
PETRO-MAT : โครงการของอาจารยมหนวยปฏบตการหลายอยาง เรยกได
วาครบวงจร แตอาจารยเนนเทคโนโลยตวไหนเปนพเศษครบ
รศ. ดร. ธราพงษ : กระบวนการผลตเคมภณฑและเชอเพลงชวมวลจากวสด
เหลอทงทางการเกษตรหรอวสดชวมวลซงมหลายวธ แตวธทมประสทธภาพ
สงสดในการใชงาน คอกระบวนการไพโรไลซส-แกซฟเคชน เพราะเปน
กระบวนการทสามารถนำาคารบอนจากวสดเหลอทงทางการเกษตรมาแปรรป
ใชงานไดเกอบทงหมด และมประสทธภาพในการใชงานมากกวารอยละ 70
เมอเปรยบเทยบกบเทคโนโลยประเภทอน ๆ ซงมการใชกนอยในปจจบน
สวนมากจะมประสทธภาพนอยกวารอยละ 50 โดยกาซสงเคราะหทไดจาก
กระบวนการไพโรไลซส-แกซฟเคชนสามารถนำาไปแปรรปเปนผลตภณฑทาง
เคมหรอเชอเพลงทมมลคาสงขนไดดวยกระบวนการทางปฏกรยาเคม โดยใช
ตวเรงปฏกรยาเปนตวควบคมการเกดปฏกรยา กระบวนการดงกลาวสามารถ
เลอกใหเกดปฏกรยาได 2 รปแบบ คอ 1. การสงเคราะหเปนเมทานอลหรอท
มชอเรยกวา Methanol synthesis และ 2. การผลตนำามนดเซล หรอทมชอ
เรยกวา Fischer - Tropsch synthesis นอกจากนยงสามารถนำามาผลตสาร
เคมตาง ๆ ทมมลคาเพมทสงขนโดยเรมตนจากวสดเหลอทงจากการเกษตร
PETRO-MAT : การศกษากระบวนการไพโรไลซส-แกซฟเคชนจะมสวนชวย
ในการยกระดบการวจยไดอยางไรครบ
รศ. ดร. ธราพงษ : เนองจากเทคโนโลยดานไพโรไลซส-แกซฟเคชน ผนวกกบ
เทคโนโลย Fischer - Tropsch synthesis และ Methanol synthesis เปน
เทคโนโลยดานเชอเพลงชวมวลรนท 2 ( 2nd Generation of Biofuel
Technology) ทมความกาวหนาระดบสงและทนสมยมากในปจจบน ดง
นนการดำาเนนการวจยและพฒนารวมกนระหวางนกวจยของประเทศไทย
และตางประเทศจะชวยใหนกวจยของไทยไดมโอกาสศกษาเชงลกเกยวกบ
เทคโนโลยดงกลาว และทำาใหสามารถพฒนาไปส ความสามารถในการ
ออกแบบเชงวศวกรรมของโรงงานตนแบบขนาด 1,000 ลตรตอวนของการ
ผลตเมทานอลหรอนำามนดเซลได ซงในอนาคตจะชวยทำาใหกลมนกวจยของ
ไทยและภาคเอกชนสามารถพฒนาโรงงานผลตเชอเพลงชวมวลทมกำาลงการ
ผลตในขนาดอตสาหกรรมตอไป
PETRO-MAT : ปจจบนมภาคอตสาหกรรมใหความสนใจหรอตดตอมาบาง
หรอไมครบ
รศ. ดร. ธราพงษ : มภาคอตสาหกรรมหลายแหงทสนใจเทคโนโลยแกซฟเคชน
เพอผลตพลงงานไฟฟาโดยใชไมยคาลปตสและกระถนยกษ นอกจากนเรายง
พรอมใหคำาปรกษาทางวชาการแกผลงทนในการทจะผลตเชอเพลงชวภาพ
ในเชงพาณชย รวมทงใหบรการการวเคราะห ทดสอบ วตถดบทจะนำามา
เปนสารตงตนและผลตภณฑเคมและนำามนทไดเพอนำาขอมลมาออกแบบ
กระบวนการการผลต
PETRO-MAT : นอกจากงานบรการทจะชวยภาคอตสาหกรรมแลว ดาน
ชมชนและภาคการศกษามโครงการอะไรรองรบบางครบ
รศ. ดร. ธราพงษ : มโครงการการถายทอดเทคโนโลยการผลตเชอเพลง
ชวภาพใหชมชนเพอใหประชาชนเหลานนทราบถงการแปรรปชวมวลทเปน
ของเหลอทงทปรากฏอยทวไปสามารถแปรเปลยนเปนเชอเพลงไดซงเปนทง
ในรปของแขงทเปนถานชนดตาง ๆ ของเหลวทเปนพวกไบโอดเซล หรอไบโอ
ออยและพวกกาซทไดจากการหมกชวมวลสดทวไป ทำาใหชมชนกำาจดของเสย
เหลานอยางถกวธไมกอใหเกดมลภาวะตอสงแวดลอม เกดการสรางงานเพม
ขนและเปนการสรางรายไดแกชมชน สำาหรบภาคการศกษานอกจากจะทำาให
เกดการวจยรวมกบภาคอตสาหกรรมแลว ยงใหบรการการฝกอบรมวศวกร
และชางเทคนคทขาดประสบการณเฉพาะดาน ใหบคลากรเหลานมความ
เชยวชาญ ลดความเสยหายของการปฏบตงานในโรงงานอตสาหกรรม และ
วศวกรและชางเทคนคเหลานสามารถเกดความคดในการสรางสรรคงานทจะ
ประยกตใหงานทไดรบมอบหมายมการทำางานอยางมประสทธภาพ
PETRO-MAT : สดทายอยากใหอาจารยฝากอะไรถงผทสนใจดานเชอเพลง
ชวภาพ
รศ. ดร. ธราพงษ : กยนดตอนรบทกทานนะครบ ไมวาทางภาคอตสาหกรรม
มปญหาตองการพฒนาเชอเพลงชวภาพในระดบ Pilot scale อยากไดคำา
แนะนำากยนด หรอทางมหาวทยาลยตาง ๆ อยากจะเขามาดการวจยหรอจะ
ฝากนสต/นกศกษามาฝกงาน ดงานกยนด ทางสถาบนรวมของ PETRO-MAT
จะมาขอใชเครองมอกตดตอมาไดครบ
การเขาเยยมชมโครงการสงเสรมศกยภาพการใชชวภาพและ
ชวมวลในการผลตเชอเพลงและเคมภณฑเพอพฒนาขดความสามารถ
ในการผลตเชงอตสาหกรรมและเพอการสงออกเทคโนโลย จฬาลงกรณ
มหาวทยาลย ครงน นบวาไดความรเพมเตมอยางมาก PETRO-MAT ขอ
ขอบคณ รศ. ดร. ธราพงษ วทตศานต ทใหความอนเคราะหและสละเวลา
อนมคามาเปนวทยากรเพอใหความรในครงนดวย สดทายน หากผอาน
ตองการขอมลเพมเตมสามารถตดตอผานมายง PETRO-MAT ไดอกทางครบ
กาซ NGV (Natural gas for vehicles) หรอทสากลเรยกวา CNG (Compressed natural gas)
เปนกาซมเทนทแยกมาจากธรรมชาต มแหลงทมาจากการทบถมซากฟอสซล เชนเดยวกบนำามน
ปโตรเลยมจงไมถอวาเปน Biofuels ในขณะท Biofuels มแหลงทมาจากสงมชวต เชน พช หรอ
สตว กาซทเขาขายกลม Biofuels ไดแก กาซมเทนทเกดจากการหมกของสงปฏกล เชน มลสตวจาก
ฟารมเพาะเลยง และกาซไฮโดรเจน ทเกดจากกระบวนการหมกสารออแกนกส เชน คารโบไฮเดรต
แอลกอฮอล โดยใชแบคทเรยทเหมาะสม
กาซ NGV คอ Biofuel หรอไม?
7
INTERVIEW
ไบโอดเซล – ไบโอเจท เชอเพลงชวภาพสำ�หรบอนาคต
PETRO-MAT : ไบโอดเซลทขายตามสถานบรการนำามนเปน B2 และ B5 คอ
อะไรครบ
ผศ. ดร. ศรพร : ไบโอดเซลทใชทวไปเปนชนดเอสเตอรทไดจากกระบวนการ
Transesterification ซงมคณสมบตคลายกบนำามนดเซล เรยกวา ไบโอดเซล
B100 สามารถใชไดกบเครองยนตดเซลรอบตำา สำาหรบการใชในเครองยนต
ดเซลรอบสงจะนำา B100 มาผสมกบนำามนดเซลทไดจากปโตรเลยมในปรมาณ
2% และ 5% เรยกวา ไบโอดเซล B2 และ B5 ตามลำาดบ ทงนการผสมไบโอ
ดเซลเพอใชในเครองยนตดเซลรอบสงตามเกณฑจะผสมไมเกน 5% เนองจาก
นำามนไบโอดเซลมความเสถยรตอออกซเจนในอากาศตำาและคายรถยนตยงไม
ยอมรบ
PETRO-MAT : งานวจยของอาจารย เนนเชอเพลงชวภาพชนดไหน เพราะ
อะไรครบ
ผศ. ดร. ศรพร : เนนวจยเกยวกบไบโอดเซล ชนด Hydrogenated Biodiesel
(HBD) และ Biojet เนองจากมความสนใจการพฒนาตวเรงปฏกรยาโดย
เนนกระบวนการ Hydrotreating จงใชความรดานนมาประยกตทำางานวจย
ประกอบกบกระแสพลงงานทางเลอกมาแรงและประเทศไทยมศกยภาพ
ดานการปลกพชนำามน ดงนนจงเนนไปทไบโอดเซลประสทธภาพสงและไบโอเจท
โดย HBD เปนไบโอดเซลแบบใหมทมคณสมบตเหมอนกบนำามนดเซล
ทมาจากปโตรเลยมทกประการ ปจจบนไดทำาวจยรวมกบสถาบนวจยและ
เทคโนโลย ปตท. สามารถผลต HBD ไดในระดบ Pilot scale ตนทนการผลต
ตอลตรของ HBD สงกวาไบโอดเซล แตถาคดเปนตอหนวยพลงงานจะใกล
เคยงกน คอ HBD กบไบโอดเซลในปรมาตรเทากน เครองยนตทใช HBD จะ
วงไดระยะทางมากกวา อยางไรกตาม HBD ใชการลงทนและเทคโนโลยสงกวา
เหมาะกบการผลตในระดบอตสาหกรรม ไมเหมาะกบการผลตในชมชน
PETRO-MAT : ไบโอดเซลทไดจากพชและไขมนสตวแตกตางกนอยางไร และ
งานของอาจารยใชชวมวลตวไหนบางครบ
ผศ. ดร. ศรพร : นำามนจากพชและไขสตวแตละชนดตางกเปน Triglyceride
อาจแตกตางกนทนำาหนกโมเลกลและจำานวนพนธะค ซงบอกถงความไมอม
ตว โดยทวไป Triglyceride จากไขสตวจะมความอมตวมากกวา สำาหรบงาน
วจยของอาจารยไดทดลองกบชวมวลหลายชนดทงทไดจากพชและสตว โดย
ปจจบนมงเนนมาวจยเกยวกบสบดำา (Jatropha) เนองจากสามารถปลกไดใน
หลายภมภาคซ งแตกตางจากปาลมน ำามนท ปลกไดดเฉพาะภาคใต และ
จากการทสบดำาเปนพชทมพษ รบประทานไมได การใชสบดำาในการผลต
ไบโอดเซลจงไมกระทบตอ Food Chain ถอไดวาสบดำาเปนชวมวลชนด
Second Generation
PETRO-MAT : ขอถาม ดร. สชาดา บางครบ งานวจยเกยวกบเชอเพลง
ชวภาพของ ปตท. มอะไรบางครบ
ดร. สชาดา : งานตอนนกจะเนนในสวนของ Feedstock เชน Oil seed,
Sugar และสาหราย รวมถงงานดาน Logistic ดวย เชน ฟางขาว จะตอง
จดเกบอยางไร ขนสงอยางไร ในสวนของกระบวนการทเปลยนชวมวลเปน
น ำามนพชหรอไขสตวนอกจากจะนำามาใชผลตเปนไบโอดเซลทใชกนอยางแพรหลายแลว ยงสามารถใชเปนวตถดบในการผลตนำามนเครองบน
หรอ Biojet ไดอกดวย ทมงาน PETROMAT Today ไดรบเกยรตจาก ผศ. ดร. ศรพร จงผาตวฒ ทนอกจากจะรวมงานกบ PETRO-MAT ในตำาแหนง
รองผอำานวยการแลว ยงเปนนกวจยทเชยวชาญดานเชอเพลงทางเลอกสงกดวทยาลยปโตรเลยมและปโตรเคม จฬาฯ (CU-PPC) มาใหความรเกยวกบ
ไบโอดเซล – ไบโอเจท และเลาถงประสบการณในงานวจยเพอเปนประโยชนตอนอง ๆ นกวจยทสนใจจะทำางานดานวจยและพฒนาในดานน และทพเศษ
สดสำาหรบ PETROMAT Interview ฉบบน ศนยฯ ไดรบเกยรตจาก ดร. สชาดา บตรนาค จากสถาบนวจยและเทคโนโลย ปตท. มาชวยใหมมมองดาน
งานวจยจากภาคอตสาหกรรมเพมเตมอกดวย
ผศ. ดร. ศรพร จงผาตวฒ
ดร. สชาดา บตรนาค
BIOFUELS8
เชอเพลงชวภาพจะทำา 2 กระบวนการ คอ Thermochemical เปนการวจย
เกยวกบตวเรงปฏกรยา และ Biochemical เปนการวจยเกยวกบการหมก
ผลตภณฑทไดจะมทงดานพลงงานและผลตภณฑรวมอน ๆ ทมราคาสง พวก
Intermediate นำามาตอยอดผลตภณฑปโตรเคม เรยกไดวาเปน Biorefinery
กได
PETRO-MAT : ดร. สชาดา ไดมารวมงานวจยกบ ผศ. ดร. ศรพร ไดอยางไร
ครบ
ดร. สชาดา : ประมาณตนป 2550 ปตท. เรมโครงการวจยเรอง HBD และ
เลอก CU-PPC เปนทแรกเพราะมความพรอมดาน Facilities และมบคลากร
ทมความสามารถ ตอนนนตองการความรเรอง Reactor และไดหาขอมลใน
เวบไซตของ CU-PPC พบวา ผศ. ดร. ศรพร วจยเรองนอยจงตดตอไปคะ
PETRO-MAT : อยากให ผศ. ดร. ศรพร เลาประสบการณการวจยกวาจะมา
เปน Biojet
ผศ. ดร. ศรพร : ตามท ดร. สชาดาเลาใหฟง อาจารยไดทำาการวจยรวมกบ
ปตท. มา 5 ป เกยวกบการใช Triglyceride เพอผลตเปนไบโอดเซลและ HBD
โดยเรมตนจากปแรก ทดลองใชกรดไขมนอสระ (Free Fatty Acid) มาผลต
ไบโอดเซลซงไดผลดมาก ในปท 2 จงไดทำาการวจยใชนำามนปาลมมาผลตเปน
HBD ซงใหผลเปนทนาพอใจและ ปตท. สามารถนำาไปตอยอดผลตในระดบ
Pilot Scale ได จากนนมขาววาสหภาพยโรปจะนำาหลกเกณฑ Carbon
Credit มาใชในเดอนมกราคม 2555 โดยเชอเพลงทใชจะตองมสวนผสมของ
ชวมวล ดงนน ปตท. จงตองการศกษาการผลต Biojet เลยนำางานวจยเกยว
กบ HBD มาตอยอดเพอพฒนาตงเรงปฏกรยาทเหมาะสม งานสวนหนงท
ใชไขสตวเปนสารตงตนไดการสนบสนนทนวจยจาก PETRO-MAT และพบ
ตวเรงปฏกรยาทมศกยภาพในการนำาไปใชงานและมความเสถยรในระยะยาว
PETRO-MAT : อยากใหพดถงขอดและขอเสยในการทำาวจยรวมกบภาค
อตสาหกรรม
ผศ. ดร. ศรพร : ขอดในการทำางานวจยรวมกบภาคอตฯ คอ งานวจยจะม
โจทยทชดเจน มศกยภาพในการนำาไปใชงานจรง นกวจยจะมแรงจงใจในการ
ทำาวจยและพฒนามากขน ไดมมมองของภาคอตฯ ผลลพธเหนชด มจดรวม
เดยวกน ในสวนของขอเสย คอ งานวจยจะมกำาหนดเวลาชดเจนแตนสต/
นกศกษาททำาวจยจะมภาระการศกษาดวย และพอไดผลการวจยแลวทาง
ภาคอตฯ จะมการตอยอดงานวจยเพมเรอย ๆ แตจดนสวนตวอาจารยเหน
เปนแงทดนะคะ
PETRO-MAT : แลวสำาหรบ ปตท. มงานวจยอะไรบางททำารวมกบภาคการ
ศกษา รวมถงขอดและขอเสยดวยครบ
ดร. สชาดา : นอกจาก HBD และ Biojet ททำาวจยรวมกบ CU-PPC แลว ของ
จฬาฯ ยงมภาควชาเคมเทคนค (CU-CT) ททำารวมกบ รศ. ดร. ธราพงษ วฑตศานต
ส ำาหร บ ม. เกษตรฯ จะเปนการว จ ยด าน Feedstock ทำาร วมกบ
รศ. ดร. เพญจตร ศรนพคณ ภาควชาวศวกรรมเคม (KU-ChE)
ผศ. ดร. ศรพร : ทง CU-CT และ KU-ChE กเปนสถาบนรวมของศนยฯ
ดร. สชาดา : ใชคะ นอกจากนกยงมการทำาวจยรวมกบมหาวทยาลย
ธรรมศาสตรดวย สำาหรบกลมททำาเรองสาหราย จะมมหาวทยาลยมหดล ศนย
ความเปนเลศดานเทคโนโลยพลงงานและสงแวดลอม (JGSEE) สถาบนวจย
วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (วว.) BIOTEC และคณะ
วศวกรรมศาสตร จฬาฯ การทำาวจยรวมกบมหาวทยาลยมขอดหลายดาน
แรกสดกคอมหาวทยาลยมบคลากรชนเยยม มความพรอมดานเครองมอใน
ระดบ Lab Scale ทไดมาตรฐาน มการศกษาและวจยทคอนขางลกซงตาม
ทฤษฎ ขอมลทใชนาเชอถอ นสต/นกศกษามความเสยสละ ทมเทใหการวจย
สวนงานวจยของ ปตท. จะมระดบ Scale ทใหญขน เปนการนำางานวจยของ
มหาวยาลยมาตอยอด แตยงมปญหาเรองการขาดแคลนบคลากร
PETRO-MAT : ปจจบนมงานวจยเกยวกบเชอเพลงชวภาพเรองไหนทนำามา
ใชเชงพาณชยแลวบางครบ
ดร. สชาดา : ปจจบนยงไมมงานวจยทนำามาใชประโยชนเชงพาณชยจรง ๆ
ตอนนงานวจยดานเชอเพลงชวภาพประสบความสำาเรจในระดบ Pilot scale
แลว คอไมมปญหาทางเทคนค ยกตวอยางเชน นำามนปาลมหรอนำามนพชใช
แลว 100% สามารถนำามาผลตเปนไบโอดเซลได 90% หรอนำามาผลตเปน
HBD ได 80% แตปญหาททำาใหไมสามารถนำางานวจยมาใชประโยชนเชง
พาณชยไดอยท Feedstock และการขนสง ทำาใหเกดปญหาดานตนทนทสง
การทำาผลตภณฑดานพลงงานจะไมคมเทากบดานเคม
PETRO-MAT : มอะไรจะฝากถงนอง ๆ ทกำาลงจะจบและคดอยากจะเปน
นกวจยทางดานนบางครบ
ผศ. ดร. ศรพร : ทงทประเทศไทยมศกยภาพในการทำาวจยเรองเชอเพลง
ชวภาพ แตยงตองซอเทคโนโลยจากตางประเทศจำานวนมาก จงตองการกำาลง
คนดานวจยและพฒนามาชวยกน โดยสวนตวอาจารยมความเชอวาคนไทยทำา
เองได ถารวมมอกนและตงใจจรงทงภาครฐและภาคการผลต จดเรมตนอาจ
ยากสกหนอยแตเมอทำาไดแลว เรากสามารถพฒนาตอไดอยางยงยนแบบไร
ขดจำากด ปจจบนภาคอตฯ ตระหนกถงความสำาคญของการทำาวจยเปนอยาง
มาก ทมงบประมาณในการสรางพนกงานดาน R&D มการจดการ Career
Path ของนกวจยทชดเจน นบเปนโอกาสทดสำาหรบนอง ๆ ทสนใจจะเปนนก
วจยคะ
ดร. สชาดา : ปจจบนผบรหารของ ปตท. ใหความสำาคญกบการวจยและ
พฒนา (R&D) มาก เพราะทผานมา ปตท. ตองซอเทคโนโลยจำานวนมาก ถา
สามารถคดเองทำาเองไดกจะเกดความยงยน อยากใหทกคนมาชวยกน นำา
ความรทมอยแลวมาตอยอดใหเปนประโยชน
9
RESEARCH
การผลตเอทานอลและบวทานอล
จากซงขาวโพด
งานวจยททำาในขณะนทเกยวของกบ
เช อเพลงชวภาพ ไดแก การผลต
ไบโอด เซลโดยใชตว เร งปฏกรยา
ววธพนธ การปรบปรงคณสมบตของ
ไบโอดเซลโดยใชตวเรงปฏกรยา และ
การผลตเอทานอลและบวทานอล
จากซงขาวโพด เนองจากในปจจบน
ประเทศไทยมวสดเหลอทงทางการ
เกษตรเปนปรมาณมาก และโดยปกต
จะใชวธการเผาเพอกำาจดวสดเหลอทงทางการเกษตรเหลานนสงผลใหเกด
ปญหาหมอกควนและมลพษในอากาศ การใชวสดเหลอทงทางการเกษตรมา
ผลตเชอเพลงชวภาพนอกจากจะชวยลดปรมาณการนำาเขาปโตรเลยมจาก
ตางประเทศแลว ยงชวยเพมคณภาพของอากาศและลดปรมาณสารพษทำาให
คณภาพชวตดขนดวย
การผลตนำามนจากสาหราย
สาหรายมศกยภาพในการผลตนำามน
สง ใหผลผลตนำามนตอพนทการเพาะ
เล ยงหรอ เพาะปลกสงกวาพชนำามน
ชนดอน โดยเฉพาะสาหร ายขนาด
เลก (Microalgae) ดงนนการผลตเชอ
เพลงชวภาพจากสาหรายเพอทดแทน
การใชทรพยากรปโตรเลยมจงเปนเรอง
ทนาสนใจ ยงไปกวานนสาหรายยงใช
กาซคารบอนไดออกไซดในกระบวนการ
สงเคราะหแสงอกดวย เทากบวาสาหราย
ชวยลดกาซคารบอนไดออกไซดหรอกาซ
เรอนกระจกน นเอง จากการประเมน
วฏจกรชวตการผลตไบโอด เซลจาก
สาหรายนำาจดขนาดเลก พบการขาดดล
พลงงานทมสาเหตมาจากความตองการ
ทางพลงงานทสงในชวงการเพาะเลยงสาหราย อยางไรกตามพบวาการดดซบ
กาซคารบอนไดออกไซดในกระบวนการเพาะเลยงสาหรายสามารถชวยลด
ผลกระทบดานภาวะโลกรอนไดด
การผล ต ไบ โอด เซลและการ ใช
ประโยชนจากกลเซอรอล
งานวจยเนนการพฒนากระบวนการ
ผลตไบโอดเซลและการใชประโยชน
จากกลเซอรอลซงเปนผลตภณฑขาง
เคยงโดยใชเทคโนโลยตวเรงปฏกรยา
ววธพนธและตวเรงปฏกรยาถายโอน
วฏภาคเพอลดขนตอนการผลตและลด
ปญหาสงแวดลอมของกระบวนการทใชในปจจบน ไบโอดเซลและกลเซอรอล ท
ไดยงสามารถใชเปนสารต งตนในการผลต Oleochemicals อนอกหลาย
ชนด ผลตภณฑเพมมลคาเหลานชวยเพมความคมคาทางเศรษฐศาสตรและ
ความยงยนของอตสาหกรรมผลตไบโอดเซลในประเทศไทยได
ไฮโดรดออกซจเนชนเชงเรงปฏกรยาของน ำามนชวภาพทไดจากการ
ไพโรไลซสของชวมวล
การแปรรปชวมวลใหเปนแหลงพลงงานทมประสทธภาพ สามารถทำาไดโดย
กระบวนการไพโรไลซส (Pyrolysis)
เปนการใหความรอนในภาวะทไมม
อากาศ และไดผลตภณฑในรปแกส
นำามน และถานชาร ของเหลวทไดจาก
ไพโรไลซสของชวมวลเรยกวา “นำามน
ชวภาพ (Biooil)” แตน ำาม นช วภาพ
นยงไมสามารถนำาไปใชเปนนำามนเชอ
เพลงโดยตรงเพราะมสารประกอบ
ออกซเจน ทำาใหนำามนชวภาพมความ
ไมเสถยร มคาความหนดเพมขนตลอด
ระยะเวลาในการเกบ และมคาความ
รอนต ำา ดงน นจงจำาเปนตองกำาจด
สารประกอบออกซเจนออกจากนำามน
ชวภาพเพอปรบปรงคณภาพกอนนำาไปใช
งาน กระบวนการทนาสนใจคอ ไฮโดรดออกซจเนชน (Hydrodeoxygenation)
ซงเปนกระบวนการกำาจดสารประกอบออกซเจนออกมาอยในรปของนำา
ปฏกรยาจะเกดขนบนตวเรงปฏกรยาทมความวองไวสง เชน แพลตนม
พาลาเดยม รทเนยม และนกเกล เปนตน
Research on
Biofuels
ผชวยศาสตราจารย ดร. นพดา หญชระนนทนภาควชาเคมเทคนค จฬาฯ (CU-CT)
นางสาวภาระว วบลย นกวจยระดบ ป.โท ทไดรบทนโครงการวจยเชงบรณาการดาน Climate Change จาก PETRO-MAT โดยม ผชวยศาสตราจารย ดร. ปมทอง มาลากล ณ อยธยา เปน
หวหนาโครงการ (CU-PPC)
ผชวยศาสตราจารย ดร. ชวลต งามจรสศรวชยภาควชาเคมเทคนค จฬาฯ (CU-CT)
รองศาสตราจารย ดร. อาภาณ เหลองนฤมตชยวทยาลยปโตรเลยมและปโตรเคม จฬาฯ (CU-PPC)
BIOFUELS10
การผลตกาซสงเคราะหจากชวมวล
แกซฟเคชน (Gasification) เปนกระบวนการทางเคมความรอนสำาหรบ
แปรรปเชอเพลงในสถานะของแขงเปนเชอเพลงในสถานะกาซ ในอดตนยม
ใชแปรรปถานหนเปนกาซเช อเพลง ป จจ บ นม การน ำากระบวนการ
แกซฟเคชนมาประยกตใชกบชวมวลทเปนแหลงพลงงานหมนเวยนและ
ชวยลดการปลดปลอยคารบอนไดออกไซดทเปนกาซเรอนกระจก นอกจากน
กาซทผลตไดสามารถนำาไปใชเปนกาซสงเคราะหสำาหรบกระบวนในการผลต
เคมภณฑตาง ๆ เชน ไดเมทลอเทอร (DME) เมทานอล และนำามนสงเคราะห
เปนตน อยางไรกตามปญหาสำาคญทพบ คอ นำามนทาร ซงจะพบมากเมอใช
เชอเพลงแขงทมองคประกอบของสารระเหยสง กลมวจยจงไดมการวจยและ
พฒนาเพอลดปญหา ทงแบบแกทปลายเหตโดยการพฒนาตวเรงปฏกรยา
เพอเปลยนนำามนทารเปนกาซสงเคราะหไดมากขน และแบบแกทตนเหตคอ
ปรบภาวะในเตาใหไดทารทลดลง นอกจากนทางกลมวจยยงไดมความรวมมอ
กบทงภาครฐและเอกชนใน
การพฒนาเตาผลตกาซแบบ
ใหมทมประสทธภาพสงขน
อกดวย
เชอเพลงสงเคราะห
เชอเพลงสงเคราะห (Synthetic Fuel) ทรจกแพรหลายในปจจบน เชน นำามน
ดเซลสงเคราะห นำามนเบนซนสงเคราะห เมทานอล DME เปนตน ผลตไดจาก
กาซสงเคราะห (Syngas) โดยนำาชวมวลมาผานกระบวนการแกสฟเคชน เพอ
เปลยนชวมวลเปนกาซสงเคราะห จากนนนำากาซสงเคราะหมาผานกระบวน
การฟชเชอร-ทรอปช (Fischer-Tropsch) เพอเปลยนกาซสงเคราะหเปนเชอ
เพลงสงเคราะหตาง ๆ ซงมตวเรงปฏกรยาเปนหวใจสำาคญในกระบวนการ
ภาควชาเคมเทคนคไดดำาเนนการวจยและพฒนาในดานตวเรงปฏกรยา
สำาหรบกระบวนการฟชเชอร-ทรอปช ตวเรงปฏกรยาการสงเคราะหเมทานอล
และตวเรงปฏกรยาการสงเคราะห DME โดยไดรวมวจยกบนกวจยชาวญปน
และนกวจยจากสถาบนวจย
และเทคโนโลย ปตท. มง
เนนการพฒนาสการใชงาน
เชงพาณชยทสอดคลองกบ
นโยบายพลงงานทดแทน
ของประเทศ
ผชวยศาสตราจารย ดร. ประพนธ คชลธาราภาควชาเคมเทคนค จฬาฯ (CU-CT)
ผชวยศาสตราจารย ดร. ประเสรฐ เรยบรอยเจรญภาควชาเคมเทคนค จฬาฯ (CU-CT)
? Everyday PETRO-MAT
เตาผงดไซนลำาสมย ออกแบบโดย Bio Factory ผลตจากวสดกนความรอน
นอกจากรปลกษณทเตะตา จดเดนทเหนอกวาเตาผงทวไป คอใชเชอเพลง Ethanol ซงไมกอให
เกดควน จงสามารถเคลอนยายไปไดทวทกจดของหอง โดย Ethanol เพยง 1 ลตร สามารถให
ความอบอนไดถง 1 ชวโมงครง ถง 2 ชวโมงครง ขนอยกบขนาดของหอง
ทมา www.furnituresides.com
จากเตาผงถงตะเกยงไฟ ดไซนสวย ใชเชอเพลง Ethanol แทนตะเกยงและเตาผง
ขนาดเลก เคลอนยายสะดวก ทสำาคญยงเหมาะแกการตบแตงหองใหดเกไก และเปนมตรกบสง
แวดลอมไปในตว
ทมา http://www.nabuzz.com
โปรเจคงานออกแบบของหนมองกฤษ Maximo Riadigos สำาหรบเศรษฐกจพอ
เพยงตามครวเรอน ดวยเครองหมกปยคอกทสามารถกกเกบกาซชวภาพเพ อทำาความรอน
ในเรอนกระจก โดยเมอนำาเศษอาหาร หรอขยะอนทรยใสลงไปหมก ปลองดานบนจะสงขน
ตามระดบของกาซทได และเมอจดไฟทปลองดานขาง กจะไดคบไฟขนาดเลก ทจะชวยใหความ
อบอนในเรอนกระจก ระหวางทผใชทำางานอยภายใน นอกจากจะไดปยและความอบอนแลว ยง
มกอกสำาหรบเปดใหนำาหมกชวภาพไหลออกมาเพอนำาไปใชเปนอาหารเสรมใหกบพชไดอกดวย
ทมา www.maximoriadigos.com
11
GAMES
นำาคำาศพทมาแบงกลมตามประเภทดงน กลมวตถดบ กลมกระบวนการ และกลมผลตภณฑ
ยนดดวยนะคะสำาหรบผโชคดทง 5 ทานทไดรบรางวลเสอโปโลของศนยฯ
สำาหรบผทพลาดโอกาสกอยาเพงนอยใจไป เพราะ PETROMAT Today ฉบบน ยงเปด
โอกาสใหรวมสนกกบเกมสทง 2 ขอ เพอชงโชคและมสทธลนรบเสออก 5 ทาน เพยงสง
คำาตอบเขามาชงรางวลทางไปรษณย หรออเมลล ภายในวนท 31 สงหาคม ศกน ซงทาง
ทมงานจะทำาการจบรางวลอกครง และแจงผลใหทราบทางโทรศพท และประกาศรายชอ
ผโชคดทง 5 ทาน ทางวารสารฉบบตอไป ขอใหโชคดทกทานคะ
PETRO-MAT มชอเตมๆ วาอะไร ?
..........................................................
ชอ-นามสกล : .........................................................................................................................................
ทอย : ......................................................................................................................................................
เบอรโทรศพท : ........................................................................................................................................
Email : ....................................................................................................................................................
ไดรบวารสารผานทาง ไปรษณย www. .......................... หนวยงาน ...........................
Algae Biodiesel Biojet Biooil Cassava
Ethanol Fermentation Gasification Hydrogenated biodiesel Hydrogenation
Jatropha Lard Palm Pyrolysis Transesterification
2
1
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
.........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
.........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
.........................................................................
Biomass Feedstock Process Biofuel Product
รวมสนกกบ PETROMAT Today มโอกาสไดรบ
เสอโปโลสวย ๆ มลคา 300 บาท ฟร 5 ทาน !!
ประกาศรายชอผโชคดไดรบรางวลเสอโปโลของศนยฯ จากการเขารวมตอบปญหาชงรางวล ประจำาฉบบท 1 ปท 1 มดงน
1. คณทวศกด ภชย2. คณภานวฒน ภกดโชต3. คณรชนก วโรจนจระพฒน4. คณจตตร พละกล5. คณสกญจนวรชญ พรมด
ผโชคดบางสวนทมารบรางวลดวยตวเอง สวนผโชคดทเหลอ
ไดจดสงทางไปรษณยตามทอยทใหไว
BIOFUELS12
ACTIVITIES
หลายคนอาจจะกำาลงปวดหวกบราคานำามน คดอยาก
จะลองทำาไวใชเอง หรออาจจะเคยทราบขาวการผลตไบโอดเซลของกลม
ชมชนตางๆ แตกยงไมรกระบวนการผลตเลยไมกลาทจะทำา PETROMAT
Today ฉบบน จงขอเสนอวธการทำาไบโอดเซลอยางงายๆ แตใชไดจรง
โดยเฉพาะเครองจกรในการเกษตร ทจะชวยประหยดตนทนไดเปนอยางด
อปกรณ1. นำามนพช หรอนำามนใชแลว 1 ลตร
2. โซดาไฟ 5 กรม
3. เมทลแอลกอฮอล หรอ เอทลแอลกอฮอล 250 มลลลตร
4. ผาขาวบาง สำาหรบกรองนำามนใชแลว
5. บกเกอร ขนาด 1 ลตร
6. ขวดแกลลอนพลาสตก ขนาด 1-3 ลตร
7. แทงคนสาร
8. ถงมอ และแวนตานรภย เพอปองกนสารสมผสรางกาย
9. หมอสำาหรบตมนำามน
10. เทอรโมมเตอรสำาหรบหมอตม
11. กรวย
12. นำาสะอาด
ขนตอนการทำาสวมถงมอและแวนตานรภย นำาโซดาไฟ 5 กรม มาผสมกบ เมทลแอลกอฮอล
หรอ เอทลแอลกอฮอล 250 มลลลตร ในบกเกอร ระวงอยาใหกระเดนเขา
ตาโดยเดดขาด จากนนคนใหเขากนประมาณ 5 นาท แลวพกไว
เตรยมนำามนพช (หรอนำามนใชแลว ทผานการกรองดวยผาขาวบาง 2
รอบและทงไวใหตกตะกอน) ปรมาณ 1 ลตร เทลงในหมอ แลวตมจนได
อณหภม 60 องศาเซลเซยส
เทนำามนลงขวดแกลลอนพลาสตกโดยใชกรวย ตามดวยสวนผสมในขนตน
จากนนปดฝา แลวเขยาอยางแรงประมาณ 5 นาท แลวพกไว
จากนนครงชวโมง สของสวนผสมจะเปลยนเปนใสขน โดยมตะกอนดาน
ลางเปนสเขม สวนนนคอกลเซอรน เมอทงไวอก 1 วน สารจะแยกชนกน
อยางเหนไดชด จากนนกเท ไบโอดเซล ซงเปนสวนทใสอยดานบนออกใส
อกขวด ซงกลเซอรนทไดจากการผลตไบโอดเซล สามารถนำามาเปนสวน
ผสมของสบไดอกดวย
ลางไบโอดเซลดวยนำาสะอาด เพอแยกสบทอาจเกาะเปนคราบถานำาไปใช
งานเลย โดยการเตมนำาเปลาในขวด คอยๆหมนขวดไปมาชาๆ ประมาณ 2
นาท วางขวดกลบดาน แลวจงเปดฝาขวดเพอใหนำาสบทแยกชนกบนำามน
มาอยดานลางออกไป ทำาซำาขนตอนน 2-3 ครง เพอใหสบออกไปกบนำาให
มากทสด
สดทายจงเปดฝาขวดทงไวใหนำาทเหลอระเหยออก ประมาณ 1-2 วน กจะ
ไดไบโอดเซล ทสามารถใชงานไดกบรถยนตทวไป ซงหากใครเพงทดลอง
ทำา ยงไมแนใจกนำาไปใชกบเครองยนตรอบตำาได
? D.I.Y. ไบโอดเซลทำ�งาย ใครว �ย�ก
1 2 3
4 5 6
http://www.youtube.com/watch?v=TC9h78b2RM4
1.
2.
3.
4.
5.
6.
ขอแสดงความยนดกบ ผชวยศาสตราจารย ดร.ธนากร วาสนาเพยรพงศ ทได
รบรางวลชมเชย จากงานประกวดสงประดษฐ “นวตกรรมไทย สภยนำาทวม” ซงจด
โดย สวทช. เมอวนท 28 มนาคม พ.ศ. 2555 ทผานมา ดวยผลงานการประดษฐ
“หลอดดดเซรามกกรองนำาดมฉกเฉน (Emergency Drinking Water Ceramic Filter
Straw)” ทผลตจากเซรามกเมมเบรนทมความพรนตวสง ซงจะมประโยชนอยางมาก
ในกรณของอทกภยในถนทรกนดารทการชวยเหลอและการสงมอบนำาดมเขาถงได
ยาก ซงนำาทจะนำามาดมจะตองเปนนำาดบทไมเนาเสย ไมมสารเคมมพษ เพราะไม
อาจกรองสารละลายทมพษบางชนดได
13
Top Related