Download - Palyatif Bakım Araştırmalarında Gelecek Hedefleri · 6; Korhan et al 2018; Kafadar et al, 2015; Tanrıverdi et al 2015; Eyigor 2013; Cevik& Kav, 2013; Turgay & Kav, 2012 Aile

9/26/19

1

Palyatif Bakım Araştırmalarında Gelecek

HedefleriProf.Dr.SultanKav

BaşkentÜniversitesiSağlıkBilimlerifakültesiHemşirelikBölümü,Ankara,TURKIYE ([email protected])

Sunum PlanıPalyatif Bakım Araştırmaları-ÖNEMİ

Palyatif Bakım Uluslararası Araştırmalar ve Araştırma Öncelikleri

Ülkemizdeki Palyatif Bakım Araştırma Yayınları

Gelecek için hedefler: ÖNERİLER

DSÖ:‘Sağlıkileilişkilibirgirişimuygulayarak,bugirişiminsağlıküzerineetkilerininaraştırıldığı,

insanlarüzerindeyürütülen,prospektif

çalışmalardır’

NIH:‘gönüllüinsanlarüzerindebirveyabirden

fazlagirişiminuygulanmasıileortayaçıkanbiyomedikalveya

davranışsaletkilerindeğerlendirildiğiprospektif

çalışmalardır’

Klinik Araştırma-Tanım

https://www.who.int/topics/clinical_trials/en/ https://grants.nih.gov/policy/clinical-trials/definition.htm

Palyatif Bakım Araştırmaları-ÖNEMİPalyatifbakımaraştırması,DünyaSağlıkÖrgütü’nüntanımındabelirtildiğigibi,palyatifbakımıntemel

bileşenlerinibilgilendirmeninyanısıra palyatifbakımhizmetlerininpratikveekonomikyönleriniortaya

koymayıamaçlar.

Palyatifbakımaraştırması,sağlıkmeslekgruplarınıneğitimi,eğitimvedevletpolitikalarınıetkileyerek

politikaveuygulamanınbilgilendirilmesineyardımcıolmakiçinönemlidir.

PalyatifBakımAlanınaÖzelDergiler IF(2018) Sayı/YılJournalofPainandSymptomManagement 3.378 6

JournalofPalliativeMedicine 2.477 12PalliativeMedicine 4.956 10PalliativeandSupportiveCare 1.965 6BMJSupportive&PalliativeCare 3.208 4AmericanJournalofHospiceandPalliativeMedicine 1.655 10JournalofHospice&PalliativeNursing 0.708 6

JournalofPalliativeCare 0.364 4ProgressinPalliativeCare ESCI 6SupportiveCareinCancer 2.754 12InternationalJournalofPalliativeNursing ESCI 12JournalofPainandPalliativeCarePharmacotherapy ESCI 4JournalofSocialWorkinEnd-of-LifeandPalliativeCare ESCI 4DeathStudies 1.160 10OmegaJournalofDeathandDying 1.127 8Mortality 4

Palyatif Bakım Uluslararası Araştırmalar ve Araştırma Öncelikleri

9/26/19

2

UluslararasıPalyatifBakımAraştırmaları

• Palyatifbakımaraştırmalarınısistematikolaraktanımlamakvetematikolaraksentezlemekiçinikiveyadahafazlaülkeyiiçerenyadaglobaldüzeydeodaklananbiraraştırmaolaraktanımlananaraştırmalaranalizedilmiş;

• 5veritabanı incelenmiş(CINAHL,CochraneLibrary,ASSIA,WebofKnowledge,Psychinfo)

• 75farklıakademikdergideyayınlanan184çalışmadahiledilmiş

Clark,J.,Gardiner,C.& Barnes,A.Internationalpalliativecareresearchinthecontext ofglobaldevelopment:asystematicmappingreview.BMJSupport Palliat Care. 2018;8(1):7-18.

İncelenen184makalenin:

• 88(%50)’inicel;

• 37(%21)Nitel

• 31(%18)Karmayöntem

• 20(%11)Sistematikderleme

92’sikesitsel ve22siretrospektif;

Yalnızca2Randomize çalışmavebirekonomikdeğerlendirme

…UluslararasıPalyatifBakımAraştırmaları

Clark,J.,Gardiner,C.& Barnes,A.(2016)Internationalpalliativecareresearchinthecontext ofglobaldevelopment:asystematicmappingreview.BMJSupport Palliat Care. 2018;8(1):7-18.

Tema(Sayı) TanımÖlümveÖlme(13) Palyatifbakımbakışaçısıylayardımlıölümdahil,ölümveölümeilişkinkonularaodaklanançıktılar

Eğitim(12) Palyatifbakımöğretimi,eğitimi,eğitimivemüfredatınaodaklanan çıktılar

Etik(3) Palyatifbakımlailgilietiksorunlarıinceleyençıktılar;kararverme,araştırmauygulamalarıvetutumlar.

Değerlendirme(53) Palyatifbakımdeğerlendirmelerinigerçekleştirenmüdahaleler;hizmetmodelleri,klinikuygulamamodelleri,farmasötik müdahaleler,klinikaraçlar,hastasonuçölçümaraçlarıvb.

Yasal(1) Palyatifbakımdayasalsorunlarıvemevzuatıraporedençıktılar; Palyatifbakımaözgüveyapalyatifbakımınözelliklerineilişkingenelmevzuat.

Metodolojik(2) Palyatifbakımaraştırmalarındametodolojiileilgilikonulardametodolojikzorluklardadahilolmaküzereraporlamaçıktılarıvepalyatifbakımaraştırmalarındafırsatlar.

Hizmet&Ortam(28) Palyatifbakımdafarklıhizmetvemodeller

Politika(27) İlgilipolitikadüzeyindesorunlarıraporedençıktılar;standartlar,opioid kullanılabilirliği,insanhakları,fikirbirliğioluşturmaveuluslararasıorganizasyonrehberliğivb.

Kararvericiler(38) Palyatifbakımdafarklıpaydaşlara(doktor,hemşire,hasta,ailegibi)ilişkin konular;sıklıklabugruplarınbellibirkonudakitutumları

Semptomyönetimi(7) Palyatif bakımhastalarındasemptomlar(örn ağrı),sıklığıveyönetimiüzerinesonuçlar

İncelenençalışmalarda(n=184)10temabelirlenmiş


UluslararasıPalyatifBakımAraştırmaları

Sonuç;

• Uluslararasıpalyatifbakımaraştırmasınispetenyeni,ancakbüyüyenbiralandır..

• AraştırmalarağırlıklıolarakAvrupaveKuzeyAmerikadagerçekleştirilmiştir.

• Palyatifbakımınetkinliğinivemaliyetetkinliğinigösterengirişimselaraştırmalarıngöreceliyokluğubukonudauluslararasıbağlamdayetkililer/kararvericilerikatmakiçinönemlibirsınırlılıktır.


UluslararasıPalyatifBakımAraştırmalarınınYayınlandığıilk6dergi

DergiAdı Sayı

JournalofPainandSymptomManagement 39

Palliative Medicine 24

Journal ofPalliative Medicine 10

Journal ofPalliative Care 7

BMCPalliative Care 5

InternationalJournalofPalliativeNursing 5


Riffin C,Pillemer K,Chen EK,Warmington M,Adelman RD,Reid MC.Identifying Key Priorities for Future Palliative Care Research UsinganInnovative Analytic Approach. Am JPublic Health.2015;105(1):e15–e21.doi:10.2105/AJPH.2014.302282

PalyatifBakımAraştırmalarıiçinÖncelikler

7veritabanı taranarak(PubMed,WebofScience,PsycInfo,AgeLine,CINAHL,ERIC &SocINDEX)2005-2012yıllarıarasındaPalyatifveHospis-YaşamSonuBakımkonusundayayınlanmışderlememakalelerincelenmiş;191derlememakalenin150’indeenazbiraraştırmaönerisiolmaküzeretoplam648araştırmakonusuönerildiğibelirlenmiş;Metodolojikyaklaşımlarıgeliştirmekiçinöneriler:

-Titizçalışmatasarımı-Prospektif veuzunlamasınaveritoplamaveanalizi..

9/26/19

3

Riffin C,Pillemer K,Chen EK,Warmington M,Adelman RD,Reid MC.Identifying Key Priorities for Future Palliative Care Research UsinganInnovative Analytic Approach. Am JPublic Health.2015;105(1):e15–e21.doi:10.2105/AJPH.2014.302282

…PalyatifBakımAraştırmalarıiçinÖncelikler

Spesifikkonuönerileri:-Ailebakımvericileriningereksinimleri-Hastalarınperspektifi-Kültürveetnisite-Hasta-aileyadahasta- bakımsunucularıkararvermeveiletişim-Profesyonelbakımvericilerin perspektifi-Hastalarınduygusalvepsikolojikdurumları-Ekonomikvemaliyetetkililikaraştırmaları-Spiritüalite vevaroluşsalkonular-İnterdisipliner yaklaşımlar

McIlfatrick etal.ExaminingpalliativeandendoflifecareresearchinIrelandwithinaglobalcontext:asystematicmappingreviewoftheevidence.BMCPalliative Care (2018)17:109

Türkiye de Palyatif Bakım Araştırmalarına Bakış

PalyatifBakımUygulamaveAraştırmaMerkezleri

• EgeÜniversitesi(2011)egepalyatif.ege.edu.tr

• DokuzEylülÜniversitesi(2012)

• GaziosmanpaşaÜniversitesi(2014)palyatifbakim.gop.edu.tr/

UlusalTezMerkeziPalyatifBakım(n=45)

17

12

4

1

1

2

1

1

5

1

0 5 10 15 20 25

Hemşirelik

AileHekimliği

SağlıkYönetimi

SosyalHizmet

AcilTıp

HalkSağlığı

Din

Müzik

PalyatifBakımTezÇalışmaları(2010-2019)

Master/Uzmanlık Doktora

02468

1012141618

2010 2011 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

21 1

23

4

8

17

7

Sayı

TezÇalışmalarınınTürüveÖrneklemGrubunailişkinözellikler

Araştırma Tipi

TanımlayıcıGirişimsel/Deneysel

396

VeritoplamaYöntemiNicel(Anket,Ölçek)NitelKarmatip(NicelveNitel)

4022

ÇalışmaGrubu

SağlıkPersoneliHastaBakımverici/HastaYakınıHasta-SağlıkPersoneli-Bakımverici

1210126

9/26/19

4

UluslararasıYayınlarPubmed (Palliative Care and Turkey)

02468

1012141618

2010 2011 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

21 1

23

4

8

17

5

Sayı

Konualanları ÇalışmalarSemptomYönetimi 7;Şeneletal, 2016;Alkanetal2016;Şeneletal2017;Uysaletal2017;

Sürenetal2015;Ertaşetal2014;Şahinetal2013Spesifikgruplardapalyatifbakımgereksinimi

3;Bülbületal2017;Sevenetal2016;Namal etal2015

Değerlendirmearaçlarıgeçerlilikvegüvenirliği/klinikkullanımı

7;Çelteketal2019;Bircanetal2019;Bagcivan etal2019;Özçeliketal2016;Yüceege etal, 2015;Guner etal2014;Bagcivan etal2009

YaşamSonuBakım 4;Çıracıetal2016;Turker etal2014;Goksu etal2014;Yıldırım&Tanrıverdi2014

Palyatiftedavi 2; Ercanetal2015;Saydam etal2015;

Sağlık personeli/öğrencileringörüşleri/bilgi/tutumları

6;Korhanetal2018;Kafadaretal,2015;Tanrıverdi etal2015;Eyigor2013;Cevik &Kav,2013;Turgay&Kav,2012

Aileüyeleriningörüşleri 2; Ozcelik etal2015;Akyaretal2019Palyatifbakımhizmetmodelleri&Maliyetetkililik

2; Saygılı&Çelik2019;Özçeliketal2014

TürkiyedenPalyatifBakımAraştırmalarınınYayınlandığıUluslararasıDergiler

Dergi MakaleSayısıSupportiveCareinCancer 5AsianPacificJournalofCancerPrevention 5Ağrı 4PalliativeandSupportiveCare 3JournalofPalliativeMedicine 3AmericanJournalofHospiceandPalliativeCare 2JournalofPalliativeCare 2Medical Oncology 2European Journal ofCancer Care 2Journal ofPain and Symptom Management 2

Özetle;

• PalyatifbakımaraştırmalarıDünyadaveTürkiyedehızlagelişmekte

• Hastasonuçlarınaodaklı,palyatifbakımınetkinliğinivemaliyetetkinliğinigösterengirişimselaraştırmalaragereksinimvardır

Öneriler

• PalyatifBakımaraştırmaönceliklerininbelirlenmesi• İşbirlikçivemultidisipliner araştırmaekipleri/merkezinin

oluşturulması• Ailebakımvericileriningereksinimleri• Hastatarafındanbildirilensonuçölçümlerineodaklıaraştırmalar• Prospektif vetekrarlıölçümlerleuzunlamasınaçalışmadizaynı• Palyatifbakımdeneyimlerineilişkinkalitatifaraştırmalar