135
Artykuł pochodzący z publikacji: Wpływ sektora B+R na wzrost konkurencyjności polskiej gospodarki poprzez rozwój innowacji. Tom 3,
Wydawnictwo Sun Solution Sp. z.o.o., Chełm 2013, s. 135-144; ISBN: 978-83-62141-53-1.
DOROTA JEGOROW
AKTYWNOŚĆ POLSKICH WOJEWÓDZTW W ZAKRESIE DZIAŁALNOŚCI
INNOWACYJNEJ (ANALIZA ILOŚCIOWA W OPARCIU O DANE STATYSTYKI PUBLICZNEJ)
Wprowadzenie
Działalność innowacyjna jest jedną z podstawowych w dobie tzw. nowej gospodarki. Pomimo jednak
szeregu działań podejmowanych w zakresie budowy potencjału innowacyjnego polskiej gospodarki lata 2005-
2011 przyniosły bardzo wyraźny spadek udziału tych przedsiębiorstw (w populacji przedsiębiorstw
produkcyjnych) z poziomu 42,04% do 16,10% w ich ogólnej liczbie1. Oczywiście kontekst ilościowy nie stanowi
wprost proporcjonalnej zależności, jednak jest bardzo wyraźnym potwierdzeniem dokonujących się
w gospodarce zmian. Celem niniejszego opracowania jest prezentacja wybranych ilościowych wymiarów
innowacji polskich przedsiębiorstw w ujęciu przestrzenno-czasowym z wykorzystaniem analizy relacyjno-
wskaźnikowej. W wymiar poznawczy artykułu wpisana została prezentacja wyników badań empirycznych jak
również zwrócenie uwagi na niedoskonałość zbiorów danych wpisanych w system statystyki publicznej.
Spadek liczby przedsiębiorstw ponoszących nakłady na działalność innowacyjną w podziale na sektory,
to ponad trzykrotny spadek przedsiębiorstw przemysłowych w porównaniu z dwukrotnym spadkiem
przedsiębiorstw usługowych. Owszem postępująca serwicyzacja gospodarki musi mieć odzwierciedlenie
w zmianie statystyk, przy czym należy zastanowić się, czy proporcje nie zostały zachwiane. Dane wręcz
dramatyczne biorąc pod uwagę finanse przeznaczone na rozwój polskiej przedsiębiorczości, w tym w znacznej
mierze rozwiązań innowacyjnych finansowanych z funduszy europejskim w ramach perspektywy finansowej
2007-2013. Niezależnie od programu operacyjnego niemal wszyscy przedsiębiorcy ubiegający się o
dofinansowanie planowanej do uruchomienia działalności lub działalności już funkcjonującej zobligowani byli
do wskazania innowacyjności w projektowanym rozwiązaniu. Czasem była to szansa zdobycia dodatkowych
punktów zwiększających prawdopodobieństwo uzyskania dofinansowania, a czasem było to kryterium
konieczne.
Złożoność analizowanej na łamach mniejszego artykułu płaszczyzny poznawczej sprawia, że kryterium
wartości poznawczej jest ograniczone, co nie oznacza, że praca jest bezwartościowa. Jest to element złożonego
projektu będącego przedmiotem prac naukowych autorki, których wyniki upowszechniane będą w kolejnych
artykułach.
Innowacje jako atrybut przedsiębiorstw
Kwestia utrzymania się na rynku jest problemem doświadczonych przedsiębiorców, optyką nowicjuszy
może być natomiast zmiana zasad gry rynkowej. To co dla jednego jest problemem, dla drugiego może stać się
okazją, a innowacyjność to w dużej mierze przedsiębiorczość2. I to właśnie krzewienie postaw przedsiębiorczych
powinno być przewodnim działaniem w inicjatywach proinnowacyjnych. Tu jednak pojawia się poważna
przeszkoda w postaci paternalizmu państwa, który coraz częściej i w coraz większej skali poddawany jest
krytyce społecznej. Już dawno i wielokrotnie wykazywano niewydolność współczesnego systemu zabezpieczenia
społecznego. Niestety pomimo wielu krytycznych głosów i konstruktywnych uwag nie uruchomiono
skutecznego procesu naprawczego3. Owszem podejmowane są próby, ale nie są one skuteczne. Społeczeństwo
coraz bardziej uzależnia się od pomocy społecznej separując się od sfery przedsiębiorczości, a czasem po prostu
Dorota Jegorow, doktor, adiunkt w Katedrze Teorii Ekonomii, Wydział Zamiejscowy Nauk Prawnych i Ekonomicznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Tomaszowie Lubelskim, [email protected].
1 Opracowanie własne na podstawie BDL GUS wg stanu na grudzień 2012 r.
2 J. Tidd, J. Bassant, Zarządzanie innowacjami. Integracja zmian technologicznych, rynkowych i organizacyjnych, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2011, s. 26.
3 E. Orpik, Pomoc społeczna – remoralizacja czy demoralizacja? Katowice, luty 2006 [w:] http://www.frs.pl/docs%5Cpomocsporemo.doc [dostęp: 31.08.2012].
136
od pracy, której koszty w niektórych przypadkach są wyższe od potencjalnych korzyści. Coraz więcej jednostek ,
ludzkich otoczonych paternalistyczną opieką, nie jest zdolnych do samodzielnego kierowania swoim
postępowaniem i w konsekwencji jednostki te na trwałe zostają wykluczone z obszaru przedsiębiorczości lub
swoją wrodzoną przedsiębiorczość wykorzystują balansując na granicy prawa. Ludzie pozbawieni przez
dziesięciolecia samoodpowiedzialności za własną pomyślność, poddani autokratycznym mechanizmom
kierowania i zarządzania, a także zmarginalizowani przez twarde reguły rynku mają często bardzo niskie
poczucie bezpieczeństwa ekonomicznego4. W budowaniu realnych podwalin pod innowacyjną gospodarkę
należy przede wszystkim zadbać o właściwy rozwój zasobów ludzkich, ale nie ten ilościowy, ale świadomy
jakościowy. Owszem wymiar ilościowy w każdej analizie jest kluczowy, jednak analizowany w izolacji nie spełnia
kryterium pełnej wartości poznawczej.
Potrzeba innowacji jest atrybutem człowieka aktywnego. Na powstanie innowacji wpływ ma połączenie
kreatywności i przedsiębiorczości5. Współczesne przedsiębiorstwa, aby były konkurencyjne muszą być
innowacyjne6, a innowacje mogą mieć wielorakie oblicze. Kapitał drzemiący w polskim społeczeństwie jest
potężny, ale odrębną kwestią jest jego uaktywnienie. Potrzeba taka istnieje i jest paląca. Innowacyjność jest
bowiem istotna nie tylko na poziomie autonomicznych przedsiębiorstw, czy ich sieci, ale staje się coraz
ważniejszym źródłem wzrostu gospodarek narodowych7 . Dlatego też niezwykle ważne są rozwiązania
systemowe warunkujące funkcjonowanie przedsiębiorstw. Trwające w wymiarze teoretycznym rozważania
w większości potencjał innowacyjny przedsiębiorstw warunkują czynnikami endogenicznymi8. W praktyce
jednak w wielu wypadkach na indywidualne sukcesy gospodarcze wpływ mają rozwiązania systemowe.
Warunkiem koniecznym odniesienia sukcesu jest przemyślana i spójna polityka innowacyjna9. Istotne znacznie
w tym zakresie odgrywają instrumenty makroekonomiczne. warunkujące funkcjonowanie pojedynczych
przedsiębiorstw i całych gospodarek10. Jednak niezależnie od rozwiązań systemowych to przede wszystkim
jakość jest najważniejszym wyznacznikiem konkurencyjności współczesnych przedsiębiorstw11.
Polskie przedsiębiorstwa innowacyjne – struktura ilościowa
Analiza ilościowa przedsiębiorstw w kontekście ich innowacyjności może być realizowana na wiele
sposobów. Jednak punktem wyjścia w każdej takiej analizie winna być analiza relatywna pozwalająca na
wskazanie udziału przedsiębiorstw innowacyjnych w ich ogólnej populacji. Dane z roku 2011 wskazują na
16,10% udział tego typu przedsiębiorstw w ich ogóle. Porównując jednak ten wynik z rokiem 2005, gdzie
wskaźnik ten plasował się na poziomie przekraczającym ponad 42,04% nie można mówić o korzystnych
tendencjach rozwojowych w polskiej gospodarce. Rozstęp zanotowany w roku 2011 dzielący województwo
łódzkie z województwem podkarpackim o 10 pkt. proc. wskazuje na wyraźne wewnętrzne zróżnicowanie kraju
natężenia przemysłowych przedsiębiorstw innowacyjnych w ich ogóle. W roku 2005 różnica ta przekroczyła 20
pkt. proc., jednak w układzie relatywnym była to różnica sięgająca 72%, gdy tymczasem w roku 2011 było to już
prawie 90%.
4 M. G. Woźniak, Strategiczne i instytucjonalne wyzwania dla Polski w kontekście globalizacji i regionalizacji [w:] Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy. Globalizacja i regionalizacja, Katedra Teorii Ekonomii Uniwersytetu Rzeszowskiego, Zeszyt nr 8, Rzeszów 2006, s. 15 – 23.
5 J. D. Antoskiewicz, Innowacje w firmie. Praktyczne metody wprowadzania zmian, Wydawnictwo Poltex, Warszawa 2008, s. 9-10.
6 J. Prystrom, Innowacje w procesie rozwoju gospodarczego. Istota i uwarunkowania, Difin, Warszawa 2012, s. 107.
7 J. Tidd, J. Bassant, Zarządzanie innowacjami. Integracja zmian technologicznych …, op. cit. , s. 25.
8 Janasz W., Kozioł-Nadolna K., Innowacje w organizacji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2011, s. 53.
9 J. Czerniak, Polityka innowacyjna w Polsce. Analiza i proponowane kierunki zmian, Difin, Warszawa 2013, s. 199.
10 W. Świtalski, Innowacje i konkurencyjność, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005, s. 168.
11 J. Wiśniewska, Innowacyjność i jakość – wyzwania współczesnej organizacji, [w:] J. Wiśniewska, K. Janasz, Innowacje i jakość w zarządzaniu organizacjami, CeDeWu, Warszawa 2013, s. 18.
137
Rysunek 1. Innowacyjne przedsiębiorstwa przemysłowe w ogólnej liczbie przedsiębiorstw w roku 2011 [w%].
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS wg stanu na grudzień 2012 r.
Zanotowane wyniki niewątpliwie mogą dziwić, co jest związane m.in. z faktem, że lider prezentowanego
rankingu jest województwo podkarpackie charakteryzujące się od wielu lat najniższym poziomem wzrostu
gospodarczego mierzonego wskaźnikiem PKB. Jest to również region o wysokim bezrobociu i najniższych w
kraju wynagrodzeniach. Zatem z pewnością nie są to warunki sprzyjające dla rozwoju realnej innowacyjności.
Problemem rzeczywistej oceny potencjału innowacyjności polskich przedsiębiorstw jest zatem niewątpliwie
sposób sprawozdawczości w tym zakresie. Być ma on swoje źródło w problemach metodologicznych
w jednoznacznym określaniu czym właściwie jest „innowacyjność”.
Porównując w układzie regionalnym wyniki z lat 2005 i 2011 największe spadki, bo sięgające prawie 36
pkt. proc. zanotowano w województwach śląskimi mazowieckim. Charakterystyczną cechą prezentowanego
rankingu jest to, że spadki okazały się tym większe im więcej innowacyjnych przedsiębiorstw było w danym
województwie. Tym samym najniższy spadek zanotowany został w województwie zachodniopomorskim.
Rysunek 2. Innowacyjne przedsiębiorstwa przemysłowe w ogólnej liczbie przedsiębiorstw w roku 2005 [w%].
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS wg stanu na grudzień 2012 r.
11,08
12,32
13,18
13,89
15,04
15,18
15,49
15,56
16,1
16,22
17,09
18,46
18,79 19,34
19,5
20,07 21,04
0 5 10 15 20 25
ŁÓDZKIE
LUBUSKIE
ZACHODNIOPOMORSKIE
MAZOWIECKIE
DOLNOŚLĄSKIE ŚLĄSKIE
WARMIOSKO-MAZURSKIE
ŚWIĘTOKRZYSKIE POLSKA
POMORSKIE
PODLASKIE
WIELKOPOLSKIE
KUJAWSKO-POMORSKIE
LUBELSKIE
MAŁOPOLSKIE
OPOLSKIE
PODKARPACKIE
29,71
30,93
35,18
36,61
37,94
39,05
39,17
42,04
42,28
42,44
43,87
44,55
45,24
46,19
47,16
49,57
51,15
0 10 20 30 40 50 60
ZACHODNIOPOMORSKIE
LUBUSKIE
ŁÓDZKIE
KUJAWSKO-POMORSKIE
WIELKOPOLSKIE
MAŁOPOLSKIE
DOLNOŚLĄSKIE
POLSKA
POMORSKIE
OPOLSKIE
WARMIOSKO-MAZURSKIE
ŚWIĘTOKRZYSKIE
LUBELSKIE
PODKARPACKIE
PODLASKIE
MAZOWIECKIE
ŚLĄSKIE
138
W przypadku przedsiębiorstw innowacyjnych z sektora usług sytuacja jest podobna, choć spadek nie
jest już aż tak duży, tj. sięgnął niespełna 10 pkt. proc. w latach 2006-2011 (z 21,22% na 11,57%). Ranking
odnoszący się do przedsiębiorstw innowacyjnych z sektora przemysłowego ma istotnie inną strukturę niż
w przypadku sektora usług. Brak liderów innowacji (województw) jednocześnie w obu kategoriach
przedsiębiorstw potwierdza niska wartość współczynnika korelacji Pearsona plasująca się w tym przypadku na
poziomie niespełna 0,26.
Fakt znacznie mniejszych zmian ilościowych w zestawieniu odnoszącym się do przedsiębiorstw
innowacyjnych s sektora usług jest bezpośrednią pochodną zmian strukturalnych w gospodarce w kierunku jej
serwicyzacji na rzecz masowego odchodzenia od przemysłu.
Rysunek 3. Przedsiębiorstwa innowacyjne z sektora usług w ogólnej ich liczbie w roku 2011 [w%].
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS wg stanu na grudzień 2012 r.
W przypadku przedsiębiorstw innowacyjnych z sektora usług najwyższe pozycje w rankingu zajmują
województwa pomorskie i mazowieckie, w przypadku innowacyjnych przedsiębiorstw przemysłowych były to
województwa podkarpackie i opolskie. Z kolei ostatnie – niechlubne pozycje w obu prezentowanych rankingach
przypadły dla województw zachodniopomorskiego i lubuskiego.
6,49
7,69
8,46
8,9
9,39
9,56
9,74
10,22
10,3
11,06
11,37
11,57
11,69
11,94
13,2
13,75
14,11
0 5 10 15
ZACHODNIOPOMORSKIE
ŚWIĘTOKRZYSKIE
ŁÓDZKIE
PODLASKIE
WARMIOSKO-MAZURSKIE
DOLNOŚLĄSKIE
LUBELSKIE
LUBUSKIE
OPOLSKIE
MAŁOPOLSKIE
PODKARPACKIE
POLSKA
WIELKOPOLSKIE
KUJAWSKO-POMORSKIE
ŚLĄSKIE
MAZOWIECKIE
POMORSKIE
139
Rysunek 4. Przedsiębiorstwa innowacyjne z sektora usług w ogólnej ich liczbie w roku 2006 [w%].
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS wg stanu na grudzień 2012 r.
Produkcja sprzedana wyrobów innowacyjnych w przedsiębiorstwach
przemysłowych
Niekwestionowanym liderem wśród województw charakteryzujących się najwyższym wskaźnikiem
udziału produkcji sprzedanej wyrobów nowych/istotnie ulepszonych w przedsiębiorstwach przemysłowych jest
województwo pomorskie. Wysoki poziom zróżnicowania pomiędzy poszczególnymi województwami
w analizowanej kategorii potwierdza wysoka wartość współczynnika zmienności losowej plasująca się na
poziomie 99%. Analizy prowadzące do uśredniania prezentowanych danych nie mają zatem w tym przypadku
zastosowania. Zastanawiająca jest jednak w przedstawionym rankingu całkowicie przeciętna pozycja
zanotowana dla województwa mazowieckiego. Wynika to m.in. z faktu, iż w wielu opracowaniach to właśnie
województwo mazowieckie określane jest mianem polskiego lidera innowacji. A to na Pomorzu zdecydowanie
szybciej przybywa nowoczesnej przestrzeni dla innowacyjnej małej i średniej przedsiębiorczości. Z pewnością
jest to bezpośrednio związane z wysokim udziałem firm informatycznych, zwłaszcza tych zajmujących się
produkcją oprogramowania w regionie. Sukcesy lokalnych przedsiębiorców są z pewnością pozytywną
implikacją dla osób zainteresowanych własną działalnością gospodarczą. Pozytywne przykłady, nawet małe
sukcesy inspirują. Sytuacja ta tworzy korzystny klimat dla rozwoju. Są to fundamentalne zasady rozwoju każdej
działalności przedsiębiorczej, niezależnie od branży, jak i poziomu innowacyjności. Synergia działań wszystkich
interesariuszy życia publicznego jest w tym przypadku kluczowa. W wielu województwach problemem jest brak
zrozumienia władz regionalnych i lokalnych oraz innych organów administracji publicznej konieczności
współpracy międzysektorowej. Brak zrozumienia dla natury tej współpracy. W tym miejscu należy mieć
nadzieję, że pozytywne przykłady rozwiązań stosowanych w województwie pomorskim w które żywiołowo
angażują się władze lokalne i regionalne dostrzeżone zostaną przez dygnitarzy z innych województw, powiatów,
miast i gmin i z powodzeniem zaimplementowane zostaną w praktykę gospodarczą.
12,67 13,53
14,82 16,76 17,45 17,45
19,08 19,39 20,02
21,22 22,66
23,77 23,80 23,85
25,21 26,38
28,73
0 5 10 15 20 25 30 35
LUBUSKIE KUJAWSKO-POMORSKIE
ŁÓDZKIE WIELKOPOLSKIE
ZACHODNIOPOMORSKIE OPOLSKIE
MAŁOPOLSKIE PODKARPACKIE
WARMIOSKO-MAZURSKIE POLSKA
PODLASKIE DOLNOŚLĄSKIE
ŚLĄSKIE POMORSKIE
MAZOWIECKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE
LUBELSKIE
140
Rysunek 5. Udział produkcji sprzedanej wyrobów nowych/istotnie ulepszonych w przedsiębiorstwach przemysłowych
w wartości sprzedaży wyrobów ogółem w roku 2011 [w%].
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS wg stanu na grudzień 2012 r.
Przychody ze sprzedaży produktów innowacyjnych
Naturalną konsekwencją racjonalnego gospodarowania jest osiąganie przychodów ze sprzedaży
wytworzonych produktów. I w tym przypadku nadal niekwestionowanym liderem jest województwo pomorskie.
Powyżej średniej krajowej uplasowały się jeszcze tylko dwa województwa: wielkopolskie i podkarpackie.
W ujęciu statystycznym poziom korelacji pomiędzy udziałem produkcji sprzedanej wyrobów innowacyjnych,
a przychodami ze sprzedaży produktów innowacyjnych jest bardzo wysoki, co potwierdza wyznaczona w tym
przypadku wartość współczynnika korelacji Pearsona przekraczająca wartość 0,996.
Rysunek 6. Udział przychodów netto ze sprzedaży produktów innowacyjnych w przychodach netto ze sprzedaży ogółem
w roku 2011 [w%].
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS wg stanu na grudzień 2012 r.
3,92 4,69 5,29 5,40 6,05 6,06 6,14 6,46 6,76 7,70 7,78 8,16
10,43 11,82
15,21 20,56
47,80
0 10 20 30 40 50 60
LUBUSKIE LUBELSKIE
PODLASKIE ZACHODNIOPOMORSKIE
ŚWIĘTOKRZYSKIE ŁÓDZKIE
OPOLSKIE DOLNOŚLĄSKIE
KUJAWSKO-POMORSKIE WARMIOSKO-MAZURSKIE
ŚLĄSKIE MAZOWIECKIE MAŁOPOLSKIE
POLSKA PODKARPACKIE
WIELKOPOLSKIE POMORSKIE
3,51
3,57
4,29
4,41
4,68
4,88
5,59
5,84
5,91
6,05
6,35
6,69
7,60
8,93
10,49
15,72
32,07
0 5 10 15 20 25 30 35
LUBUSKIE
LUBELSKIE
ŁÓDZKIE
PODLASKIE
ŚWIĘTOKRZYSKIE
ZACHODNIOPOMORSKIE
MAZOWIECKIE
OPOLSKIE
DOLNOŚLĄSKIE
ŚLĄSKIE
KUJAWSKO-POMORSKIE
WARMIOSKO-MAZURSKIE
MAŁOPOLSKIE
POLSKA
PODKARPACKIE
WIELKOPOLSKIE
POMORSKIE
141
Najmniej korzystnie w prezentowanych rankingach uplasowały się wskaźniki obliczone dla
województwa lubuskiego i lubelskiego, przy czym zauważyć można, że wskaźniki kształtujące się na poziomie
niższym od średniej krajowej uplasowały się na wyrównanym poziomie.
Rysunek 7. Udział przychodów netto ze sprzedaży produktów innowacyjnych dla rynku w przychodach netto ze
sprzedaży ogółem w roku 2011 [w%].
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS wg stanu na grudzień 2012 r.
Rysunek 8. Udział przychodów netto ze sprzedaży produktów innowacyjnych tylko dla przedsiębiorstwa w przychodach
netto ze sprzedaży ogółem w roku 2011 [w %].
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS wg stanu na grudzień 2012 r.
Wyniki dotyczące udziału przychodów netto ze sprzedaży produktów innowacyjnych na eksport utrwalają wyżej
prezentowany ranking i ostatecznie zawężając krąg województw realnie innowacyjnych pod względem
1,35
1,47
1,57
1,58
1,74
2,28
2,41
2,7
3,01
3,22
3,43
3,73
3,97
4,08
5,22
5,87
31,26
0 5 10 15 20 25 30 35
LUBELSKIE
ŁÓDZKIE
WARMIOSKO-MAZURSKIE
LUBUSKIE
ZACHODNIOPOMORSKIE
PODLASKIE
ŚLĄSKIE
DOLNOŚLĄSKIE
ŚWIĘTOKRZYSKIE
MAZOWIECKIE
KUJAWSKO-POMORSKIE
OPOLSKIE
MAŁOPOLSKIE
WIELKOPOLSKIE
POLSKA
PODKARPACKIE
POMORSKIE
0,81
1,68
1,93
2,11
2,13
2,22
2,38
2,83
2,92
3,14
3,22
3,63
3,65
3,7
4,62
5,13
11,64
0 2 4 6 8 10 12 14
POMORSKIE
ŚWIĘTOKRZYSKIE
LUBUSKIE
OPOLSKIE
PODLASKIE
LUBELSKIE
MAZOWIECKIE
ŁÓDZKIE
KUJAWSKO-POMORSKIE
ZACHODNIOPOMORSKIE
DOLNOŚLĄSKIE
MAŁOPOLSKIE
ŚLĄSKIE
POLSKA
PODKARPACKIE
WARMIOSKO-MAZURSKIE
WIELKOPOLSKIE
142
sprzedaży produktów innowacyjnych do województwa wielkopolskiego, pomorskiego i podkarpackiego. Wyniki
te nie pokrywają się jednak ze strukturą ilościową przedsiębiorstw innowacyjnych.
Rysunek 9. Udział przychodów netto ze sprzedaży produktów innowacyjnych na eksport w przychodach netto ze
sprzedaży ogółem w roku 2011 [w %].
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS wg stanu na grudzień 2012 r.
Eksport w przypadku produktów innowacyjnych nie jest wprawdzie dominującym, ale znaczącym
obszarem aktywności gospodarczej i jest on silenie skorelowany z transakcjami na rynku krajowym co
potwierdza wysoka wartość współczynnika korelacji Pearsona kształtująca się na poziomie 0,972.
Rysunek 10. Udział przychodów netto ze sprzedaży produktów innowacyjnych dla rynku na eksport w przychodach
netto ze sprzedaży ogółem w roku 2011 [w %].
Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS wg stanu na grudzień 2012 r.
0,81
0,93
1,14
1,18
1,21
1,88
2,37
2,45
3,27
3,48
3,61
3,79
4,17
5,17
5,47
9,09
11,01
0 2 4 6 8 10 12
LUBUSKIE
ŚWIĘTOKRZYSKIE
LUBELSKIE
PODLASKIE
ŁÓDZKIE
OPOLSKIE
KUJAWSKO-POMORSKIE
MAZOWIECKIE
DOLNOŚLĄSKIE
ZACHODNIOPOMORSKIE
ŚLĄSKIE
MAŁOPOLSKIE
POLSKA
WARMIOSKO-MAZURSKIE
PODKARPACKIE
POMORSKIE
WIELKOPOLSKIE
0,29
0,47
0,52
0,53
0,78
0,95
0,99
1,15
1,16
1,38
1,51
1,83
1,98
2,09
2,3
3,27
8,7
0 2 4 6 8 10
LUBUSKIE
ŚWIĘTOKRZYSKIE
LUBELSKIE
ŁÓDZKIE
PODLASKIE
WARMIOSKO-MAZURSKIE
ZACHODNIOPOMORSKIE
ŚLĄSKIE
OPOLSKIE
DOLNOŚLĄSKIE
KUJAWSKO-POMORSKIE
MAZOWIECKIE
MAŁOPOLSKIE
POLSKA
WIELKOPOLSKIE
PODKARPACKIE
POMORSKIE
143
Zakończenie
Statystyka ilościowa i standaryzacja może być wyłącznie narzędziem pomocniczym w analizie
innowacyjności gospodarki, ale nie może być wykorzystywana do jej jednoznacznej oceny. Zaprezentowane
w niniejszym artykule wyniki wskazują przede wszystkim na wyraźne zróżnicowanie polskich województw
w zakresie działalności innowacyjnej w wymiarze ilościowym. Owszem wymiar ten uwzględnia obszar bardzo
ważny, bo przychody, nie mniej jednak by mówić o trwałości zidentyfikowanych efektów gospodarczych należy
przeprowadzić szczegółową analizę ilościową. Problemem rzeczywistej oceny potencjału innowacyjności
polskich przedsiębiorstw jest zatem niewątpliwie sposób sprawozdawczości w tym zakresie. Być ma on swoje
źródło w problemach metodologicznych w jednoznacznym określaniu czym właściwie jest „innowacyjność”.
Faktem jest, że pomimo wielu działań ukierunkowanych na rozwój innowacji w polskiej gospodarce
liczba przedsiębiorstw innowacyjnych systematycznie zmniejsza się, a spadek dotyczy wszystkich polskich
województw.
Streszczenie
Celem niniejszego opracowania było zaprezentowanie danych dotyczących wybranych wymiarów
innowacji polskich przedsiębiorstw w ujęciu przestrzenno-czasowym z wykorzystaniem analizy relacyjno-
wskaźnikowej. W wymiarze poznawczym chodziło zarówno o zaprezentowanie wyników badań empirycznych
jak również zwrócenie uwagi na niedoskonałość zbiorów danych wpisanych w system statystyki publicznej.
Przeprowadzona analiza potwierdziła, że pomimo wielu działań ukierunkowanych na rozwój innowacji
w polskiej gospodarce liczba przedsiębiorstw innowacyjnych systematycznie zmniejsza się, a spadek dotyczy
wszystkich polskich województw.
Summary
The aim of this study was to present data on selected dimensions of innovation of Polish companies in
terms of space-time with the use of relational analysis indicator. In terms of cognitive meant both to present the
results of empirical research as well as to draw attention to the imperfection of the collection of the data
recorded in the system of official statistics.
Study confirmed that despite many efforts towards the development of innovation in the Polish economy, the
number of innovative companies systematically reduced, and a decrease concerns all Polish provinces.
Bibliografia
Antoskiewicz J. D., Innowacje w firmie. Praktyczne metody wprowadzania zmian, Wydawnictwo Poltex, Warszawa 2008.
Czerniak J., Polityka innowacyjna w Polsce. Analiza i proponowane kierunki zmian, Difin, Warszawa 2013.
Gaczek W. M., Matusiak M., Innowacyjność gospodarek województw Polski Wschodniej – ocena, znaczenie,
perspektywy, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Katedra Ekonomiki Przestrzennej i Środowiskowej,
Poznań, 2011.
Janasz W., Kozioł-Nadolna K., Innowacje w organizacji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2011.
Orpik E., Pomoc społeczna – remoralizacja czy demoralizacja? Katowice, luty 2006 [w:]
http://www.frs.pl/docs%5Cpomocsporemo.doc.
Prystrom J., Innowacje w procesie rozwoju gospodarczego. Istota i uwarunkowania, Difin, Warszawa 2012.
Świtalski W., Innowacje i konkurencyjność, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.
Tidd J., Bassant J., Zarządzanie innowacjami. Integracja zmian technologicznych, rynkowych i organizacyjnych, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2011.
Wiśniewska J., Innowacyjność i jakość – wyzwania współczesnej organizacji, [w:] J. Wiśniewska, K. Janasz, Innowacje i jakość w zarządzaniu organizacjami, CeDeWu, Warszawa 2013.
Woźniak M. G., Strategiczne i instytucjonalne wyzwania dla Polski w kontekście globalizacji i regionalizacji [w:] Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy. Globalizacja i regionalizacja, Katedra Teorii Ekonomii Uniwersytetu Rzeszowskiego, Zeszyt nr 8, Rzeszów 2006.
**
144
Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach 2009-2011, Główny Urząd Statystyczny, Urząd Statystyczny
w Szczecinie, Warszawa 2012.
Główny Urząd Statystyczny, www.stat.gov.pl.
Top Related