WSPIERANIE PRAC KONSERWATORSKICH, RESTAURATORSKICH LUB ROBÓT BUDOWLANYCH PRZY ZABYTKACH WPISANYCH DO REJESTRU ZABYTKÓW, POŁOŻONYCH NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO, FINANSOWANYCH Z BUDŻETU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO W ROKU 2008
OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKI
33
Corocznie, na podstawie stosownej uchwały, Sejmik Województwa Małopolskiego udziela wspar-
cia finansowego na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach
wpisanych do rejestru zabytków położonych na obszarze województwa. Z budżetu Województwa
Małopolskiego udzielane są dotacje celowe ułatwiające sfinansowanie prac konserwatorskich
obiektów ruchomych i nieruchomych posiadających istotne znaczenie historyczne, artystyczne
lub naukowe oraz znajdujących się w złym stanie technicznym.
Celem programu opieki nad zabytkami jest:
• zahamowanieprocesówdegradacjiidoprowadzeniedopoprawystanuichzachowania,
• konsekwentnestosowaniewymogówkonserwatorskichikompleksowośćpodejmowanych
działań,
• odnowaarchitekturyregionalnejiochronajejprzedzniszczeniem,
• wspieranieizachęcaniewłaścicieliobiektówzabytkowychdopodejmowaniapracre-
waloryzacyjno-konserwatorskich,
• wdrożenieprogramowejochronyzabytkówarchitekturydrewnianej(zwłaszczanaSzlaku
Architektury Drewnianej w Małopolsce),
• zapewnieniebezpieczeństwaobiektówzabytkowych,
• utrzymanieatrakcyjnościturystycznejregionuopartejnawalorachdziedzictwakulturowego.
Dotacje pozwalają na sfinansowanie prac przy zabytkach nieruchomych będących ukła-
dami urbanistycznymi, ruralistycznymi i zespołami budowlanymi, dziełami architektury
i budownictwa, także obronnego i dawnego przemysłu, zabytkowymi cmentarzami i miej-
scami upamiętniającymi wybitne osoby oraz wydarzenia historyczne.
Wspierane są także prace przy zabytkach ruchomych będących:
• wybitnymidziełamidawnejsztuki(m.in.malarstwasztalugowego,rzeźby,polichromii),
• rzemiosłemartystycznymisztukąużytkową,
• kolekcjamistanowiącymizbioryprzedmiotówzgromadzonychiuporządkowanych,
• wytworamitechnikicharakterystycznymidladawnychinowychformgospodarki,do-
kumentującymi poziom nauki i rozwój cywilizacyjny.
SamorządWojewództwaMałopolskiegokażdegorokuprzeznaczaśrodkifinansowenawspie-
ranieprackonserwatorskichpodejmowanychprzezwłaścicielizabytkowychobiektówwregionie.
W okresie dwóch ostatnich lat, 2007–2008, współfinansowanie prac renowacyjnych obiektów
zabytkowychwyniosłoprawie12000000zł,niemal50%więcejniżwośmiuwcześniejszych
latach 1999–2006. Planowane jest przeznaczenie w 2009 r. kwoty 10 000 000 zł z budżetu
Województwa Małopolskiego na realizację zadań wspierających ochronę zabytków i opiekę nad
zabytkami w naszym regionie.
Działania
Samorządu
Województwa
Małopolskiego
w dziedzinie
ochrony zabytków
4 54 5
20 KonserwacjapokryciadachuzgontukościołaparafialnegowOrawceParafiaRzymskokatolickapw.św.JanaChrzcicielawOrawce
80 000
21 KonserwacjapolichromiiściennejzXVIIIw.wkościelepw.NarodzeniaNMPwJodłownikuParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP wJodłowniku
80 000
22 ProgramkonserwatorskiratowaniaXV-wiecznegodrewnianegokościołapw.św.KatarzynywSromowcachNiżnychParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP wSromowcachNiżnych
80 000
23 IIetapremontuzabytkowejdzwonnicyprzykościeleparafialnympw.św.BartłomiejaApostoławŁapanowieParafiaRzymskokatolickapw.św.Bartłomieja ApostoławŁapanowie
30 000
24 Remontzabytkowegokościołaparafialnegopw.NawiedzeniaNMPwTarnawieParafiaRzymskokatolickapw.NawiedzeniaNMP wTarnawie
100 000
25 Remontelewacjiorazpokryciadachubudynkuzabytkowegokościoładrewnianegopw.NMPWniebowziętej naBurkuwTarnowie
ParafiaRzymskokatolickapw.MBSzkaplerznej wTarnowie
50 000
26 Konserwacjawpełnymzakresieołtarza(MiłosierdziaPańskiego)wrazzwykonaniemprackonserwatorskichiodgrzybie-niowych(IIetap)przypolichromiiściennejzXVIw.wnawiekościołapw.WszystkichŚwiętychwKrościenkun.Dunajcem
ParafiaRzymskokatolickapw.WszystkichŚwiętych wKrościenkun.Dunajcem
80 000
27 Remontdachuzabytkowegokościołaparafialnegopw.św.MichałaArchaniołaParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioław Ujanowicach
120 000
28 RemontkonserwatorskielewacjiDomuZgromadzeniaSióstrNajświętszejRodzinyzNazaretuprzyul.Warszawskiej13w Krakowie
ZgromadzenieSióstrNajświętszejRodzinyzNazaretuw Krakowie
80 000
29 Pełnakonserwacjatechnicznaiestetyczna4ołtarzybocznychzkościołafilialnegopw.św.JanaChrzcicielawJawor-kach(ołtarze:NiepokalanegoPoczęcia,SercaJezusowego,św.Mikołaja,ołtarzzobrazemOstatniejWieczerzy)
ParafiaRzymskokatolickapw.MBPośredniczkiŁask w Szlachtowej k. Szczawnicy
60 000
30 Wykonanie ekspertyzy konstrukcyjnej, geotechnicznej, mykologicznej wraz z programem konserwatorskim wkościeleparafialnymwLipnicyWielkiej
ParafiaRzymskokatolickapw.św.ŁukaszaEwangelistywLipnicyWielkiej
30 000
31 RemontelewacjibudynkuRynek9wNowymSączu–malowanieelewacjiidachu PTTKOddział„Beskid”wNowymSączu 40 000
32 Remontkościoładrewnianegopw.PrzeniesieniaRelikwiiśw.KazimierzawRadgoszczyParafia Rzymskokatolicka pw. Przeniesienia Relikwiiśw.KazimierzawRadgoszczy
20 000
33 Renowacjazabytkowegokościołapw.św.KlemensawTrzemeśniParafiaRzymskokatolickapw.św.Klemensa wTrzemeśni
75 000
34 Remontkonserwatorskidachuzabytkowegokościołapw.MBSzkaplerznejwMoszczenicykołoGorlicParafiaRzymskokatolickapw.MBSzkaplerznej w Moszczenicy
140 000
35 Robotybudowlane–remontowo-naprawczeprzyzabytkuSanktuariumWniebowzięciaNMPwLudźmierzuParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP wLudźmierzu
50 000
36 Renowacjazabytkowegokościoładrewnianego,wcześniejcerkwigreckokatolickiej,wBinczarowejParafiaRzymskokatolickapw.św.StanisławaBM wBinczarowej
100 000
37 Kompleksowezabezpieczeniebudynkuwczesnobarokowegokościołaparafialnegopw.św.Katarzynypoprzez wykonanieinstalacjisygnalizującejnieuprawnionewejścieipożar
ParafiaRzymskokatolickapw.św.Katarzyny w Spytkowicach
40 000
38 KonserwacjamanierystycznychepitafiówTobiaszaPękaliorazAdamaBernekaijegożonyEwyzŁączyńskich umieszczonychnałukutęczowymwBazylicepw.św.AndrzejaApostoławOlkuszu
ParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaApostoławOlkuszu
40 000
39 Remontkonserwatorsko-budowlanyelewacjibudynkudawnejszkołyklasztornej(wybudowanejwlatach1760–1769)wzespoleklasztoruss.NorbertanekwImbramowicach
Klasztorss.NorbertanekwImbramowicach 100 000
40 Konserwacjaobrazuolejnegonapłótnie–św.Krzysztof,pocz.XVIIIw.–zkościołaparafialnegopw.św.Zygmuntaw Żelichowie
ParafiaRzymskokatolickapw.św.Zygmunta w Żelichowie
10 000
41 Konserwacjagrupyrzeźbzbelkitęczowej–przełomXV/XVIw.–zkościołaparafialnegopw.św.ZygmuntawŻeli-chowie
ParafiaRzymskokatolickapw.św.Zygmunta w Żelichowie
25 000
42 Konserwacjagotyckiejstalliwkościelepw.św.BartłomiejawZbyszycachParafiaRzymskokatolickapw.św.Bartłomieja w Zbyszycach
25 000
43 Pracekonserwatorskieprzyelewacjipółnocnejnawykościołapw.MatkiBożejWspomożycielkiWiernychwOświęcimiu ParafiaRzymskokatolickapw.św.MBWWwOświęcimiu 50 000
44 Konserwacjamalowidełściennych(1619r.)wprezbiteriumgotyckiego,drewnianegokościołapw.NawiedzeniaNMPwIwkowej
ParafiaRzymskokatolickapw.Podwyższeniaśw.KrzyżawIwkowej
40 000
45 Konserwacjatechnicznaiestetycznaołtarzagłównegopw.MBŚnieżnejzkościołaparafialnegopw.św.WawrzyńcawGoszczy
ParafiaRzymskokatolickapw.św.WawrzyńcawGoszczy 30 000
46 Kontynuacjakompleksowychprackonserwatorskichwystrojuśredniowiecznegodrewnianegokościoła pw.NarodzeniaNMPwHarklowej,kontynuacjakonserwacji2ołtarzybocznych–zakończeniezadania
ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMPwHarklowej
50 000
47 PracekonserwatorskieprzygotyckiejelewacjiXV-wiecznegokościołapw.św.św.MariiMagdaleny iStanisławaBiskupawSzczepanowie
ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.Marii MagdalenyiStanisławaBiskupawSzczepanowie
60 000
48 Konserwacjagotycko-renesansowejpolichromiinastropienawywkościelepw.NarodzeniaNMP wKrużlowej(ostatnietapprac)
ParafiaRzymskokatolickapw.św.NarodzeniaNMPw Krużlowej
25 000
Rok 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008Liczbazadań 32 22 29 56 44 27 68 7 101 167Kwota dotacji
z budżetu WM 757 000 675 000 755 472 1 015 365 608 000 450 000 1 100 000 1 000 000 4 864 425 6 900 000
W 2008 r. dotacje na prace konserwatorskie, restauratorskie lub budowlane objęły 167 zadań, w tym prace budowlane obiek-
tówzabytkowych(wzmocnieniaiizolacjefundamentów,konstrukcjiścian,konserwacjewięźbdachowych,wymianypokrycia
dachów),renowacjeruchomości(obrazów,polichromii,ołtarzy,ambon,rzeźb,kapliczekprzydrożnych)orazprowadzenie
badań,przygotowanieprojektówidokumentacjikonserwatorskich.Wśródbeneficjentówznalazłysięparafie,zgromadzenia
zakonne,klasztory,fundacje,samorządylokalne,muzeaorazosobyprywatne–właścicielechałupwChochołowie,dworów
wGoszycachiLaskowejorazzabytkowejwilliwOjcowie.
Wykaz podmiotów, którym udzielono dotacji celowych z budżetu Województwa Małopolskiego na prace konserwatorskie,
restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków położonych na obszarze województwa
małopolskiego w 2008 r. * Lp. ZADANIE WNIOSKODAWCA
KWOTA DOTACJI
1 Wymiana pokrycia dachowego z blachy falistej na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Cho-chołów 92
Prywatny.StanisławaiTadeuszKowalczykowie. Chochołów 91
10 000
2 Wymiana pokrycia dachowego na gont drewniany, wraz z dwoma szczytmi dachowymi, oraz pokrycie budynku gospodarczego dranicami, budynek mieszkalny jednorodzinny, Chochołów 213
Prywatny.MariaJędrusiak.Chochołów248 10 000
3 Wymiana pokrycia dachowego na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym. Chochołów 114 Prywatny.MariaSkorusa-Blaszyńska.Chochołów108 10 000
4 Remontgeneralnyściankonstrukcyjnychcerkwipw.św.św.KosmyiDamianawBartnemParafiaPrawosławnapw.św.św.KosmyiDamianawBartnem
50 000
5 Remontkopułynadprezbiteriumwcerkwifilialnejpw.OpiekiNMPwWołowcuParafiaPrawosławnapw.św.św.KosmyiDamiana wBartnem.Cerkiewfilialnapw.OpiekiNMPwWołowcu
24 000
6 Konserwacja,restauracjairobotybudowlanezabytkowej„Orkanówki”–MuzeumBiograficznego WładysławaOrkanawPorębieWielkiej,GminaNiedźwiedź
GminaNiedźwiedź 70 000
7 Konserwacjachórumuzycznegowkościelepw.św.Trójcyprzyklasztorzess.KlarysekwStarymSączu Klasztor ss. Klarysek w Starym Sączu 40 000
8 Montażinstalacjiprzeciwpożarowychiwydzieleniestrefpożarowychwkościeleiklasztorzess.Klarysek w Starym Sączu – etap 2
Klasztor ss. Klarysek w Starym Sączu 150 000
9 Konserwacjaołtarzabocznego–prawastrona:PanaJezusaMiłosiernegowkościeleparafialnym pw.św.JózefaOblubieńcaNMPwSękowej
ParafiaRzymskokatolickapw.św.JózefaOblubieńcaNMPwSękowej
30 000
10 Pracekonserwatorskieprzyzespole39rzeźbkamiennychusytuowanychnafilarachogrodzeniaplacu przykościelnego
ParafiaRzymskokatolickapw.św.BartłomiejaApostoław Szczurowej
50 000
11 Remontzabytkowegokamiennegomuruogrodzeniowegozkapliczkamiibramkami(ok.1800r.)wokółdrewniane-gokościołapw.św.św.SzymonaiJudyTadeusza(2.poł.XVIIw.)wDobrej
ParafiaRzymskokatolickapw.MBSzkaplerznej w Dobrej
50 000
12 Konserwacjapolichromii(sufit)wkościelepw.WniebowzięciaNMPwMałastowieParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP w Małastowie
50 000
13 Wymiana pokrycia dachowego na gont drewniany w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, Chochołów 14 Prywatny.JózefSolarczyk.Chochołów14 10 000
14 Wykonanieodwodnieniaprzybarokowymkościeleparafialnympw.Narodzeniaśw.JanaChrzcicielawChełmieParafiaRzymskokatolickapw.Narodzenia św.JanaChrzcicielawChełmie
30 000
15 Roboty budowlane przy zabytku, budynek mieszkalny, Chochołów 218 Prywatny.AnnaiJózefPilchowie.Chochołów218 10 000
16 Pracekonserwatorskieprzyzabytkuruchomym–ambonazXVIIIw.ParafiaRzymskokatolickapw.MarcinaBiskupa iMBPocieszeniawCzermnej
30 000
17 Praceremontowo-konserwatorskiezabytkowegokościołapw.św.WojciechawBolesławiu ParafiaRzymskokatolickapw.św.WojciechawBolesławiu 50 000
18 Konserwacjagotyckiejrzeźby„Pieta” ParafiaRzymskokatolickapw.św.WitawUniejowie 30 000
19 Remontkościołaparafialnegopw.NarodzeniaNMPwBorzęcinieParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP wBorzęcinie
120 000
6 76 77
80 KonserwacjadrewnianejgotyckiejrzeźbyChrystusaUkrzyżowanego(1500r.)zkościołapw.św.św.SzymonaiJudyTadeuszawPogwizdowie
ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.Szymona iJudyTadeuszawPogwizdowie
10 000
81 RemontogrodzeniaoheluArieLejbuszaHalbersztamaKomitetOpiekinadZabytkamiKulturyŻydowskiejwTarnowie
10 000
82 Konserwacjatechnicznaiestetycznaikonostasu:scenyDeesisiOstatniejWieczerzywcerkwipw.św.Paraskewi wUściuGorlickim
ParafiaKatolickaObrządkuGreckokatolickiego pw.św.ParaskewiwUściuGorlickim
35 000
83 Konserwacjatechnicznaiestetycznastallibarokowychz1667r.(stronapołudniowa)wbazylice pw.św.MikołajawBochni
ParafiaRzymskokatolickapw.św.Mikołaja wBochni
50 000
84 Budowasystemuprzeciwpożarowegowzabytkowejwilli„Atma”wZakopanem MuzeumNarodowewKrakowie 60 000
85 KonserwacjaobrazustanowiącegowyposażeniePałacuArcybiskupiegowKrakowie–portretkrólaStefanaBatorego,olejnapłótnieautorstwaHenrykaBąkowskiegozXIXw.
Kuria Metropolitalna w Krakowie 10 000
86 Konserwacja obrazu stanowiącego wyposażenie Pałacu Arcybiskupiego w Krakowie – portret króla WładysławaIV,olejnapłótnie
Kuria Metropolitalna w Krakowie 10 000
87 KonserwacjaobrazustanowiącegowyposażeniePałacuArcybiskupiegowKrakowie–portretHetmanaNN Kuria Metropolitalna w Krakowie 10 000
88 KonserwacjaołtarzaNajświętszejMariiPannywbocznejkaplicykościołaparafialnegopw.św.AndrzejaApostoła wŁukowicy
ParafiaRzymskokatolickapw.św.Andrzeja ApostoławŁukowicy
30 000
89 RenowacjabramycmentarzażydowskiegowTarnowieKomitetOpiekinadZabytkamiKulturyŻydowskiejwTarnowie
2000
90 KonserwacjafiguryChrystusaZmartwychwstałegozXVIw. Muzeum Archidiecezjalne w Krakowie 13 000
91 KonserwacjarokokowegoołtarzabocznegozobrazemVeraiconz1.poł.XVIIw.zkościołapw.Imienia NajświętszejMariiPannywChomranicach
ParafiaRzymskokatolickapw.ImieniaNMP w Chomranicach
40 000
92 Konserwacjaipracebadawczegotyckiej,drewnianej,polichromowanejizłoconejrzeźbyMadonnyzDzieciątkiem zXVw.zkościołapomocniczegopw.NarodzeniaNajświętszejMariiPannynaGórzeJust
ParafiaRzymskokatolickapw.św.Stanisława BiskupawTęgoborzu
20 000
93 Wymianapokryciadachuiwieżyczkikościoławparafiipw.św.św.PiotraiPawławSiedliskach(kościoła pw.św.Mikołaja)
ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.Piotra i Pawła w Siedliskach
50 000
94 Konserwacjapolichromiiołtarzagłównegowkościelepw.MichałaArchanioławRopicyGórnejParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP w Małastowie
35 000
95 KonserwacjatechnicznaiestetycznaXVII-wiecznychmalowidełstropu–częśćwschodnia,ifryzupodstropowego,dwórwLaskowej,kontynuacja
Prywatny.EugeniaiPiotrMichałowscy,Laskowa 50 000
96 Konserwacjawieżykościołarzymskokatolickiegopw.św.św.ApostołówPiotraiPawławPorębieRadlnejParafiaRzymskokatolickapw.św.św.ApostołówPiotrai Pawła w Porębie Radlnej
50 000
97 Opracowaniedokumentacjikonserwatorskiej(przedwykonawczej)budynkustarejplebaniiwGrybowieParafiaRzymskokatolickapw.św.Katarzyny AleksandryjskiejwGrybowie
50 000
98 Remontzabytkowegoogrodzeniakościołaśw.AnnywBobinieParafiaRzymskokatolickapw.św.AnnyMatkiNMPwBobinie
40 000
99 Rewaloryzacjazespołudworsko-parkowegowLipinkach–wykonanieizolacjiprzeciwwilgociowejbudynkudworu GminaLipinki 40 000
100 Restauracjabarokowo-klasycystycznegodworuwRopie–wymianastolarkiokiennejidrzwiowej–IIetap Fundacja Szlachetne Zdrowie w Ropie 50 000
101 PropozycjakompleksowejkonserwacjiwystrojuXV-wiecznegokościołapw.św.MarcinawGrywałdzie–konserwacjazagrożonychmalowidełściennych
ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina BiskupawGrywałdzie
60 000
102 KonserwacjaołtarzagłównegobarokowegoiobrazubarokowegoPrzemienieniaPańskiegozkościołapw.Przemie-nieniaPańskiegowJurkowiek.Czchowa
Parafia Rzymskokatolicka pw. Przemienienia PańskiegoiBożegoMiłosierdziawJurkowie
20 000
103 KonserwacjaXVIII-wiecznychnawarstwieńmalarskichorazpolichromiifiguralno-ornamentalnejautorstwa A.Gucawywprezbiteriumkościołaparafialnegopw.św.MikołajawTabaszowej
ParafiaRzymskokatolickapw.św.Mikołaja wTabaszowej
60 000
104 WymianapokryciadachowegonacerkwiwŁosiu–IIetapParafiaKatolickaObrządkuGreckokatolickiego pw.NarodzeniaNMPwŁosiu
50 000
105 Konserwacjapolichromiiołtarzagłównegowkościelefilialnympw.św.DymitrawBodakachParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP w Małastowie
30 000
106 Konserwacjapolichromiiścianistropukaplicybocznejkościołapw.św.AndrzejaApostoławŁukowicyParafiaRzymskokatolickapw.św.Andrzeja ApostoławŁukowicy
40 000
107 RewaloryzacjasynagogiwDąbrowieTarnowskiej,opracowanieprojektubudowlanegodocelowego zabezpieczenia budynku przed zawaleniem
GminaDąbrowaTarnowska 20 000
108 PracekonserwatorskiedotyczącedrewnianejrzeźbygotyckiejChrystusaUkrzyżowanegozkościoła pw.św.StanisławawBrzeźnicy
ParafiaRzymskokatolickapw.św.StanisławaBM wBrzeźnicy
30 000
109 Remontdachuwbazylicepw.św.MikołajawBochni–wymianazniszczonychelementówwięźbydachowej orazzniszczonegopokryciadachowego(dachówkakarpiówka)–Ietap
ParafiaRzymskokatolickapw.św.MikołajawBochni 80 000
49 Konserwacjabarokowegokrucyfiksuzkościołapw.WszystkichŚwiętychwPtaszkowejParafiaRzymskokatolickapw.ImieniaMP w Ptaszkowej
15 000
50 Pracekonserwatorskieirestauratorskiewczęściwieżyielewacjigłównejzabytkowegokościołaparafialnego pw.św.KatarzynyAleksandryjskiejwGrybowie
ParafiaRzymskokatolickapw.św.KatarzynyAleksan-dryjskiejwGrybowie
70 000
51 Konserwacjatechnicznaiestetycznaikonostasuwkościeleparafialnympw.NMPWniebowziętejwMaciejowejParafiaRzymskokatolickapw.NMPWniebowziętej w Maciejowej
30 000
52 Konserwacjaołtarzagłównegozkościołapw.NarodzeniaNMPnaGórześw.JustaprzyparafiiwTęgoborzuParafiaRzymskokatolickapw.św.Stanisława BiskupawTęgoborzu
35 000
53 Wykonaniepracremontowo-konserwatorskichprzygotyckimkościeleNarodzeniaNMPwŁapczycy ParafiaRzymskokatolickapw.św.AnnywŁapczycy 50 000
54 Wykonaniedokumentacjiprojektowejdlazabytkowegokościołapw.św.św.MikołajaiMariiMagdaleny w Dziekanowicach
ParafiaRzymskokatolickapw.MacierzyństwaNMP w Dziekanowicach
40 000
55 PracekonserwatorskieprzychórzemuzycznymwkościelewGrabiachParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMPwGrabiach
50 000
56 RemontkapitalnydrewnianegozabytkowegokościółkawŁopusznej(remontkapitalnykruchtypołudniowejiścian–strona południowa)
ParafiaRzymskokatolickapw.ŚwiętejTrójcywŁopusznej 50 000
57 Konserwacja–malowaniepokryciablaszanegodachówikopułcerkwipw.św.ŁukaszawLeszczynach ParafiaPrawosławnapw.św.ŁukaszawLeszczynach 19 000
58 KonserwacjaXVII/XVIII-wiecznegoikonostasuwcerkwipw.OpiekiMBwBielance,etapII(konserwacjarzęduApo-stołów i rzędu Prazdników – strona prawa)
ParafiaPrawosławnapw.OpiekiMBwBielance 20 000
59 Konserwacja–malowaniepokryciablaszanegodachówikopułcerkwipw.św.ŁukaszawKunkowej ParafiaPrawosławnapw.św.ŁukaszawKunkowej 20 000
60 PełnakonserwacjatechnicznaiestetycznaołtarzagłównegowprezbiteriumkościołaparafialnegowKrólowejGórnej,etapII–konserwacjakonfesji,tabernakulum,ikonyChrystusNauczający
ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP wKrólowejGórnej
20 000
61 Pełnakonserwacjatechnicznaiestetycznawyposażeniaprezbiteriumkościołaparafialnegopw.ZnalezieniaKrzyżaŚwiętegowOchotnicyDolnej
ParafiaRzymskokatolickapw.ZnalezieniaKrzyżaŚwię-tegowOchotnicyDolnej
74 000
62 Rekonstrukcja węzła bramnego zamku w Rabsztynie UrządMiastaiGminywOlkuszu 20 000
63 Konserwacja starych nagrobków z cmentarza połemkowskiego w Wierchomli WielkiejParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioław Wierchomli Wielkiej
40 000
64 Renowacjazabytkowejkamienicynarynkutarnowskim–IIetapWspólnotaMieszkaniowaNieruchomościprzy ul.Rynek22wTarnowie
25 000
65 WymianapokryciadachowegozblachyocynkowanejnablachęmiedzianąnazabytkowymkościelewPaleśnicy ParafiaRzymskokatolickapw.św.JustynywPaleśnicy 50 000
66 BadaniaarcheologiczneorazkonserwatorskiepracezabezpieczającenaterenieruinzamkuwRytrze UrządGminyRytro 30 000
67 Wykonanieprojektubudowlanegoikonstrukcyjnegoodbudowyirekonstrukcjispalonychczęściwzabytkowym,XVIII-wiecznymkościeledrewnianympw.św.AndrzejaApostoławRożnowicach
ParafiaRzymskokatolickapw.św.Andrzeja w Rożnowicach
12 000
68 Wymianaposadzkikamiennejwzabytkowymkościeledrewnianympw.św.WojciechawSzymbarkuParafiaRzymskokatolickapw.św.MBSzkaplerznej w Szymbarku
30 000
69 Remont budynku mieszkalnego, jednorodzinnego w Chochołowie nr 32 Prywatny.StanisławaBłachowicz, Chochołów189 15 000
70 Konserwacja obrazu Upadek pod krzyżem,datowanegona2.poł.XVIIIw.,zprezbiteriumkościołaparafialnego pw.św.JanaChrzcicielawKobylance
ParafiaRzymskokatolickapw.św.JanaChrzciciela w Kobylance
50 000
71 Pracekonserwatorskieprzyzabytku„Kurnachałupa”wZawoi PTTKwSuchejBeskidzkiej 18 000
72 Ratunkowe wykonanie izolacji przeciwwilgociowej i renowacja murów fundamentowych budynku lamusa dworskiegozXVIw.
Muzeum w Chrzanowie 30 000
73 Kompleksowyprogramprackonserwatorsko-badawczychprzyXVII-wiecznymkościelepw.św.AntoniegoOpata w Męcinie
ParafiaRzymskokatolickapw.św.Antoniego OpatawMęcinie
50 000
74 Remontikonserwacjazabytkowego,drewnianegokościołapw.św.AndrzejaBoboliwGawłowieParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaBoboli wGawłowie
50 000
75 Wykonanieprackonserwatorskichorazpraczabezpieczającychiremontowychprzykościelepw.św.Marcina w Porębie Dzierżnej – remont dachu
ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina w Porębie Dzierżnej
50 000
76 Remontwzabytkowymkościelepw.NarodzeniaNMPwKrużlowejParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP w Krużlowej
50 000
77 KonserwacjaołtarzabocznegoprawegozobrazemMatkiBoskiejzDzieciątkiemzkościoławHebdowie–IIetapParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMPwHebdowie
50 000
78 Pełnakonserwacjatechnicznaiestetycznaołtarzapw.św.Antoniego(zwyłączeniemkamiennejmensy) zkościołapw.JezusaMiłosiernegoiśw.AndrzejaApostoławCiężkowicach
ParafiaRzymskokatolickapw.JezusaMiłosiernego iśw.AndrzejaApostoławCiężkowicach
10 000
79 Remontdachuizabytkowejdzwonnicywkościelepw.św.WawrzyńcawGrojcu ParafiaRzymskokatolickapw.św.WawrzyńcawGrojcu 40 000
8 98 9
141 Wymianaszalunkugontowegonaścianachwieży,nawyiprezbiteriumwzabytkowejdrewnianejcerkwiwZdyniParafiaPrawosławnapw.OpiekiNajświętszej BogurodzicywZdyni
30 000
142 MalowaniepokryciadachowegoXVII-wiecznegokościołapw.św.AndrzejaApostoławŁukowicyParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaApostoławŁukowicy
42 000
143 Wykonanieremontuczęściwięźbydachowejwrazzwymianąpokryciadachowegonadprezbiteriumizakrystią wkościeleparafialnympw.św.JakubawPałecznicy
ParafiaRzymskokatolickapw.św.JakubaApostoła w Pałecznicy
53 000
144 Konserwacjatechnicznaiestetycznapolichromiisufitunadchóremwkościelepw.WniebowzięciaNMPwMałastowieParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP w Małastowie
30 000
145 Pracekonserwatorskieprzyzabytkuruchomym–XVIII-wiecznaambona–kontynuacjaParafiaRzymskokatolickapw.MarcinaBiskupa iMBPocieszeniawCzermnej
15 000
146 Konserwacja zabytkowego obrazu Uczta Baltazara ParafiaRzymskokatolickapw.św.WitawUniejowie 25 000
147 Konserwacjagotyckichpłaskorzeźbprzedstawiającychdwunastuapostołówzkościołapw.św.Małgorzaty wNowymSączu
ParafiaRzymskokatolickapw.św.Małgorzaty wNowymSączu
30 000
148 Konserwacjaołtarzagłównegowkościeleparafialnympw.św.UrszuliwGosprzydowejParafiaRzymskokatolickapw.św.Urszuli wGosprzydowej
30 000
149 Konserwacja techniczna i estetyczna ikonostasu Deesis z obramieniem i ornamentyką w cerkwi prawosławnej pw.OpiekiMBwHańczowej
ParafiaPrawosławnapw.OpiekiMBwHańczowej 20 000
150 Konserwacjabarokowejambonywgotyckimkościelepw.św.BartłomiejawZbyszycachParafiaRzymskokatolickapw.św.Bartłomieja w Zbyszycach
20 000
151 KonserwacjaXVIII-wiecznegoołtarzagłównegozkościołaparafialnegopw.św.MikołajawTabaszowejParafiaRzymskokatolickapw.św.Mikołaja wTabaszowej
20 000
152 Konserwacjakamiennegoportaluz1673r.zkościołaparafialnegopw.WniebowzięciaNMPwKsiążnicachWielkichParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP w Książnicach Wielkich
11 000
153 Remontrokokowo-klasycystycznegoprospektuorganowegowkościeleparafialnympw.św.StanisławaBiskupa wBrzeźnicy
ParafiaRzymskokatolickapw.św.StanisławaBM wBrzeźnicy
20 000
154 KonserwacjastarychnagrobkówzcmentarzapołemkowskiegowWierchomliWielkiej–IIetapParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioław Wierchomli Wielkiej
14 000
155 Konserwacjaikonostasuzcerkwigreckokatolickiejpw.św.ArchaniołaMichaławPrzysłupieParafiaKatolickaObrządkuGreckokatolickiego pw.św.ArchaniołaMichaławPrzysłupie
15 000
156 PracekonserwatorskieprzyołtarzugłównymwkościeleparafialnymwDomosławicachpw.MBDomosławickiej–konserwacja techniczna ołtarza
ParafiaRzymskokatolickapw.NawiedzeniaNMP w Domosławicach
25 000
157 Wykonanieprackonserwatorskich–Ietapprzy2obrazachStacjiDrogiKrzyżowejz1761r.wkościele pw.WniebowzięciaNMPwPleśnej
ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMPwPleśnej
14 000
158 PracekonserwatorskieprzyXVI-wiecznejchrzcielnicykamiennejorazXVIII-wiecznymkonfesjonale ParafiaRzymskokatolickapw.św.WawrzyńcawGoszczy 15 000
159 Pracekonserwatorskieprzyołtarzupw.św.Krzyżawkościelepw.św.DuchawNowymSączuTowarzystwoJezusowe,DomZakonnyKolegium oo.JezuitówwNowymSączu
65 000
160 KonserwacjaXVII-wiecznegoobrazuolejnegonapodłożudrewnianym–św.JoachimzNMPiśw.Anną–zkościołaparafialnegopw.śwKazimierzawRybnej
ParafiaRzymskokatolickapw.św.Kazimierza w Rybnej
6 000
161 KonserwacjaXVII-wiecznegoobrazuolejnegonapodłożudrewnianym–św.JózefzDzieciątkiem–zkościoła parafialnegopw.śwKazimierzawRybnej
ParafiaRzymskokatolickapw.św.Kazimierza w Rybnej
6 000
162 KonserwacjaprawegoołtarzabocznegozXVII-wiecznymobrazemMBPocieszeniazkościołapw.NarodzeniaNMPw Rachwałowicach
ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP w Rachwałowicach
20 000
163 IIetapprogramupracbadawczo-konserwatorskichprzyXVII-wiecznymkościelepw.św.AntoniegoOpatawMęcinieParafiaRzymskokatolickapw.św.Antoniego OpatawMęcinie
50 000
164 OdbudowadrewnianegomostuprowadzącegodozamkuwDobczycachPolskieTowarzystwoTurystyczno-Krajoznawcze, OddziałDobczyce
50 000
165 Konserwacjakamiennejbalustradyorazfryzuarkadowegowieńczącegoelewacjękościołapw.św.Marcina wKrzeszowicach–IIetap
ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina w Krzeszowicach
60 000
166 KonserwacjadrewnianejczęścinastawyGrobuBożegowKaplicyGrobuBożegowklasztorzeBożogrobców w Miechowie
ParafiaRzymskokatolickapw.GrobuChrystusa iśw.JakubaApostołaMłodszegowMiechowie
60 000
167 SADGromnik–konserwacjabarokowegoołtarzabocznegozpocz.XVIIIw.wzabytkowymkościeledrewnianym pw.św.Marcina–zadanienowe
ParafiaRzymskokatolickapw.NMPKrólowej wGromniku
20 000
*DotacjiudzielononapodstawieuchwałSejmikuWojewództwaMałopolskiego:NrXVII/214/08z31marca2008r.orazNrXXIII/350/08z29września2008r.
110 KonserwacjamalowidełściennychzescenąnaukidobregoumieraniaAuxilium in Tribulatione i pejzażami flankujący-minadprożepołudniowegoportaluwkościelepw.św.MichałaArchanioławBinarowej
ParafiaRzymskokatolickapw.św.Michała ArchanioławBinarowej
40 000
111 Pracekonserwatorskieelewacjifrontowejkościołaparafialnegopw.św.św.PiotraiPawławRacławicachParafiaRzymskokatolickapw.św.św.Piotra i Pawła w Racławicach
40 000
112 Wykonanieprojektuimontażinstalacjizabezpieczeniaprzeciwpożarowegowkościelepw.św.AnnywNowymTarguParafiaRzymskokatolickapw.św.KatarzynyPM wNowymTargu
80 000
113 RuinyzamkuwMuszynie–badaniaarcheologiczneorazpracezabezpieczające–IIetap MiastoiGminaUzdrowiskowaMuszyna 20 000
114 Pracezabezpieczająceikonserwatorskiewzabytkowejwilli„Słoneczna”,Ojców,ZłotaGóra8a Prywatny.AntoniWawszczyk,Ojców 30 000
115 Konserwacjaikonostasuwkościelepw.św.Paraskewi,dawnejcerkwigreckokatolickiejwKwiatoniuParafiaRzymskokatolickapw.MBNieustającej PomocywUściuGorlickim
10 000
116 Konserwacjamalowidełściennychwkościelepw.św.Paraskewi,dawnejcerkwigreckokatolickiej,wKwiatoniuParafiaRzymskokatolickapw.MBNieustającej PomocywUściuGorlickim
40 000
117 Konserwacjaołtarzabocznegopw.św.Stanisławazkościołapw.św.św.ApostołówPiotraiPawławTrzebini Parafiaśw.św.ApostołówPiotraiPawławTrzebini 50 000
118 RenowacjapomnikaTadeuszaKościuszkinaRynkuwProszowicach GminaProszowice 40 000
119 OdtworzenieszalowaniazewnętrznegoParafiaPrawosławnapw.św.św.KosmyiDamianawBartnem
20 000
120 Wymianazniszczonejstolarkiokiennej–BodakiParafiaPrawosławnapw.św.św.KosmyiDamiana wBartnem,cerkiewfilialnapw.św.DymitrawBodakach
10 000
121 Wymiana obróbek blacharskich, rynien i rur spustowych, wymiana pokrycia dachowego na kaplicy – klasztor ZgromadzeniaSióstrNiepokalanegoPoczęciaNMPwNowymSączu
ZgromadzenieSióstrNiepokalanegoPoczęciaNMP,DomZakonnywNowymSączu
80 000
122 Remontkonstrukcjidachudrewnianegokościołapw.DuchaŚwiętegowChronowie–IetapParafiaRzymskokatolickapw.DuchaŚwiętego w Chronowie
50 000
123 Remontwieżykościołaparafialnegoprzyul.ZygmuntowskiejwNowymSączu–IetapParafiaRzymskokatolickapw.Najświętszego SercaPanaJezusawNowymSączu
120 000
124 Wykonaniechodnikaorazschodówwejściowychprzyzabytkowymkościelepw.św.MarcinaBiskupa iMBPocieszeniawCzermnej
ParafiaRzymskokatolickapw.MarcinaBiskupa iMBPocieszeniawCzermnej
40 000
125 WykonanieremontuirewaloryzacjidzwonnicyprzykościeleparafialnymwChełmie–IetapParafiaRzymskokatolickapw.Narodzeniaśw.JanaChrzciciela w Chełmie
20 000
126 Remontkościoładrewnianegopw.PrzeniesieniaRelikwiiśw.KazimierzawRadgoszczy–IIetapParafia Rzymskokatolicka pw. Przeniesienia Relikwiiśw.KazimierzawRadgoszczy
80 000
127 Remontbarokowegokościołapw.WniebowzięciaNMPwLipinkach–dokończenieIetapuParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMPwLipinkach
50 000
128 Remontdachuzabytkowegokościołaparafialnegopw.św.MichałaArchaniołaParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioław Ujanowicach
60 000
129 Remontkonserwatorskidachuzabytkowegokościołapw.MBSzkaplerznejwMoszczenicyk.GorlicParafiaRzymskokatolickapw.MBSzkaplerznej w Moszczenicy
60 000
130 Remont zabytkowej cerkwi w Rozdzielu ParafiaPrawosławnapw.NarodzeniaNMPwRozdzielu 20 000
131 Wykonaniepracdodatkowych–konserwatorskichprzyodwodnieniugotyckiegokościołapw.NarodzeniaNMP wŁapczycy
ParafiaRzymskokatolickapw.św.AnnywŁapczycy 72 000
132 Wykonanieprackonserwatorskichorazpraczabezpieczającychiremontowychprzykościelepw.św.Marcina w Porębie Dzierżnej – remont dachu nad prezbiterium
ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina w Porębie Dzierżnej
20 000
133 WymianastolarkidrewnianejwmurowanymdworzewGoszycach MichałSmoczyński,Goszyce 40 000
134 Renowacjapokryciadachowego,elewacjiistolarkikościołaparafialnegopw.św.św.BarbaryiStanisławaBiskupaw Szyku
ParafiaRzymskokatolickapw.BarbaryiStanisławaBiskupawSzyku
20 000
135 Wymianaoszalowania,stolarkiokiennejidrzwiowejkościołapw.św.BartłomiejaApostoławJastrzębi Parafiapw.św.BartłomiejaApostoławJastrzębi 30 000
136 Wymianapokryciadachowegozblachyocynkowanejnablachęmiedzianąnazabytkowymkościele wŁososinieGórnej
ParafiaRzymskokatolickapw.WszystkichŚwiętych wŁososinieGórnej
60 000
137 OsuszeniebudynkukościołaparafialnegowGręboszowiemetodąelektroosmozy–zakupimontażurządzenia elektroAquaGPL(5szt.)
ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP wGręboszowie
10 000
138 Wymianapokryciadachowegozblachyocynkowanejnablachęmiedzianąnadachuzabytkowegokościoła parafialnego w Słopnicach Dolnych
ParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaApostoła w Słopnicach Dolnych
80 000
139 Remontkonserwatorskidachuzabytkowegokościołaparafialnegopw.św.WojciechaBMwStarymWiśniczuParafiaRzymskokatolickapw.św.WojciechaBM wStarymWiśniczu
100 000
140 Wymianaokienwzabytkowejcerkwipw.BazylegoWielkiegowKoniecznejParafiaPrawosławnapw.OpiekiNajświętszej BogurodzicywZdyni,filiawKoniecznej
20 000
101010 11
BOCHNIA
Wśredniowiecznejbazylicepw.św.Mikoła-
ja realizowano dwa zadania dofinansowane
z budżetu Województwa.
1.RozpoczętoIetapremontudachu.Nad
prezbiterium i częścią nawy od strony
wschodniej wymieniono zniszczone elemen-
tywięźbydachowej,wykonanoimpregnację
i odgrzybienie drewna. Połacie dachu pokry-
to nową dachówką ceramiczną (karpiów-
ką), a sygnaturkę nową blachą miedzianą.
2.Wewnątrzświątyni,wprezbiterium,prze-
prowadzono zabiegi pełnej konserwacji tech-
nicznej i estetycznej struktury i dekoracyjnej
snycerkibarokowychstalliz1667r.(odstro-
ny południowej) z wyłączeniem restauracji
cyklu obrazów tablicowych ze scenami z ży-
ciaśw.StanisławaBiskupa.
Kwoty dotacji z budżetu WM: 80 000
zł i 50 000 zł, całkowite koszty zadań:
204 684,32 zł i 119 300 zł.
CHEŁM
W barokowym kościele pw. Narodzenia
św. Jana Chrzciciela w Chełmie, dawnej
świątyni Zakonu Bożogrobców wznie-
sionej na starych fundamentach w la-
tach 1738–1749, położonej przy historycz-
nymszlakukrólewskimViaRegiaAntiqua,
wzmocniono i odwodniono fundamenty.
Wykonano drenaż, żwirową opaskę, wypro-
wadzono rury odwadniające do studzienek,
oczyszczono i udrożniono ciągi kanalizacji
opadowej.WIIetapierobótpodobnyzakres
prac wykonano przy wolno stojącej, muro-
wanej dzwonnicy-bramie.
Kwoty dotacji z budżetu WM: 30 000 zł
i 20 000 zł, całkowite koszty zadań: 72 075,53
zł i 32 154,94 zł.
PRZYKŁADY PRAC KONSERWATORSKICH DOFINANSOWANYCH
Z BUDŻETU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO W 2008 R.
MAPA MIEJSCOWOŚCI, W KTÓRYCH W 2008 R. PROWADZONE BYŁY PRACE KONSERWATORSKIE,
RESTAURATORSKIE LUB ROBOTY BUDOWLANE DOFINANSOWANE Z BUDŻETU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO
12 13
JURKÓW
WXVIII-wiecznym, drewnianym koście-
le pw. Przemienienia Pańskiego wykona-
no konserwację techniczną i estetyczną
ołtarza głównego złożonego z dzieł po-
wstałychmiędzyXVaXVIIwiekiem:śre-
dniowiecznych obrazów na desce – dato-
wanych na 1470 r. – Św. Katarzyna i Św.
Biskup(naichodwrociuChrystus Bolesny
i MB Bolesna),XVI-wiecznegomalowidła
na desce Chrystus upadający pod krzyżem
orazXVII-wiecznych:wizerunkuśw.Teresy
w predelli i obrazu na płótnie Przemienie-
nie Pańskie w zwieńczeniu. Przywrócono
pierwotną(niebieską)kolorystykęstruk-
tury dzieła oraz wykonano nowe złocenia
dekoracyjnej snycerki.
Kwota dotacji z budżetu WM: 20 000 zł,
całkowity koszt zadania: 35 543 zł.
LASKOWA
WzabytkowymdworzewLaskowejkonty-
nuowano – rozpoczętą w 2003 r. – konser-
wację polichromii drewnianego stropu, któ-
rego powstanie darowane jest na rok 1689.
Towysokiejklasyartystycznejdziełojestjed-
nym z nielicznych zachowanych przykładów
pierwotnegowystrojuświeckiej,wiejskiejre-
zydencji. W pomieszczeniu dawnej kaplicy
dworskiejpw.NMP(wczęściwschodniej)
wykonano pełną konserwację figuralno-
-ornamentalnej dekoracji malarskiej wraz
z ramami obrazów, profilami i górną czę-
ściąfryzupodstropowego,wtymusunięcie
przemalowań, utrwalenie i wzmocnienie po-
wierzchni polichromii, uzupełnienie ubyt-
ków pasów płótna na złączach desek i war-
stwy malarskiej, scalenie kolorystyczne.
Kwota dotacji z budżetu WM: 50 000 zł,
całkowity koszt zadania: 52 700 zł.
DOBCZYCE
Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajo-
znawcze Oddział Dobczyce dzięki dota-
cji z budżetu Województwa odbudowało
drewniany most przybramny prowadzący
doruinśredniowiecznegozamkukrólew-
skiego. Rozebrano stary trakt komunikacyj-
ny, na fundamentach wzniesiono podpory
z bali, wykonano konstrukcję z krawędzia-
ków, chodnik z desek i balustradę. Drewno
zabezpieczono impregnatem.
Kwota dotacji z budżetu WM: 50 000 zł,
całkowity koszt zadania: 72 793,36 zł.
GRYWAŁD
Wdrewnianym kościele pw. św.Marci-
naBiskupa,wzniesionymw2.poł.XVw.,
w ramach kompleksowej konserwacji wy-
stroju przeprowadzono prace konserwa-
torskie figuralno-ornamentalnej polichro-
mii(z1618r.)ściannawyiprezbiterium
oraz stropu prezbiterium. Wykonano peł-
ną konserwację malowideł, w tym utrwale-
nie zagrożonych fragmentów polichromii,
usunięcie zabrudzeń, podklejenie odspo-
jonych warstw, usunięcie przemalowań
i wtórnych nawarstwień, impregnację
struktury drewna, dezynfekcję i dezynsek-
cję, uzupełnienie ubytków podłoża i za-
prawy, scalenia kolorystyczne.
Kwota dotacji z budżetu WM: 60 000 zł,
całkowity koszt zadania: 315 448 zł.
14 15
ŁUKOWICA
WpochodzącymzpoczątkówXVIwieku
drewnianym kościele pw. św. Andrzeja
Apostoła realizowano trzy zadania doto-
wane z budżetu Województwa. 1. W kapli-
cy bocznej odrestaurowano polichromię
z 1878 r. z motywami roślinno-geome-
trycznymipokrywającymiścianyistrop.
2.Wykonanopełnąkonserwacjępóźnoba-
rokowegoołtarzapw.NMP–nastawyołta-
rzowej, mensy i antepedium oraz obrazów
MBNiepokalanejiwzasuwieśw.Michała
Archanioła. 3.Dachzabytkowejświątyni
odmalowano, zabezpieczając przed rdze-
wieniem, wymieniono także stare obróbki
blacharskie.
Kwoty dotacji z budżetu WM: 40 000 zł,
30 000 zł i 42 000 zł, całkowite koszty za-
dań: 62 925 zł, 45 000 zł i 61 000 zł.
MACIEJOWA
Wdrewnianymkościelepw.NMPWnie-
bowziętej, dawnej cerkwi wzniesionej
w 1830 r., prowadzono prace konserwa-
torskie(wpełnymzakresie)elementów
ikonostasu wykonanego w tradycji baroko-
wejnaprzełomieXIXiXXw.przezFeliksa
Bogdańskiego–przedstawieniaChrystus
Chwały oraz Ukrzyżowania wraz z obra-
mowaniamiiornamentyką.Technicznie
odczyszczono i zabezpieczono także trzy
tondazwizerunkamisześciuProroków.
Kwota dotacji z budżetu WM: 30 000 zł,
całkowity koszt zadania: 31 500 zł.
ŁAPANÓW
Wdrewnianym kościele pw. św. Bartło-
miejaApostoła,wzniesionymwXVIwieku,
zakończonoIIetapremontuzabytkowej,
wolno stojącej dzwonnicy wybudowanej
w konstrukcji słupowej w XVIII wieku.
W 2007 r. – także przy wsparciu finan-
sowym z budżetu Województwa – wyko-
nano prace przy fundamentach, pokryto
dach gontem, założono rynny i instalację
odgromową. W 2008 r. wymieniono ele-
mentykonstrukcyjneścian,odeskowanie
szczytóworazdrzwiwejściowe.Wewnątrz
ułożono posadzkę z kamienia łamanego.
Kwota dotacji z budżetu WM: 30 000 zł,
całkowity koszt zadania: 50 111,96 zł.
ŁAPCZYCA
W cennej, wczesnogotyckiej świątyni
ufundowanej w 1340 r. przez Kazimierza
Wielkiego, położonej przy historycznym
szlaku królewskim Via Regia Antiqua,
w 2 etapach trwały prace budowlane zwią-
zane z zabezpieczeniem murów: wzmoc-
nieniem słabych fundamentów (wybu-
dowaniemdodatkowejceglanejścianki),
odwodnieniem, osuszeniem i wykona-
niemizolacjipoziomejświątyni.
Kwoty dotacji z budżetu WM: 42 281 zł
i 72 000 zł, całkowite koszty zadań:
154 253,60 zł i 74 221,42 zł.
16 17
PALEŚNICA
W murowanym kościele pw. św. Justyny,
wzniesionymw 1809 r. z fundacji Justyny
Lanckorońskiejwmiejscudrewnianejświąty-
ni, wykonano wymianę pokrycia dachowego
z blachy ocynkowanej na blachę miedzianą
wraz z konserwacją więźby dachowej, wy-
mianę orynnowania, okien wieży wraz z me-
talowymi żaluzjami, trzech krzyży i instalacji
odgromowej.ProjektfinansowowsparłEKO
Fundusz z uwagi na ochronę letniego siedliska
nietoperzy – gatunku podkowca małego – lo-
kowanegonapoddaszukościoła.
Kwota dotacji z budżetu WM: 50 000 zł,
całkowity koszt zadania: 398 137,36 zł.
PRZYSŁUP
W dawnej drewnianej cerkwi greckokatolic-
kiejpw.św.MichałaArchanioła,wzniesionej
jakchcetradycjaw1638r.,wrzeczywistości
prawdopodobniepóźniej–w1736r.,prowa-
dzonopracekonserwatorskieXIX-wiecznego
ikonostasu: trzech ikon rzędu Proroków oraz
przedstawienia Chrystus Ukrzyżowany.Tech-
niczny i estetyczny stan dzieła był katastrofal-
ny: struktura drewna została osłabiona przez
obecnośćdrewnojadów,nacałejpowierzchni
widoczne były liczne ubytki warstw malarskich
i złoceń. W trakcie prac usunięto wtórne war-
stwy technologiczne, wzmocniono strukturę
drewna oraz dokonano koniecznych uzupeł-
nień ubytków drewna oraz polichromii.
Kwota dotacji z budżetu WM: 15 000 zł,
całkowity koszt zadania: 19 000 zł.
NOWY TARG
Wdrewnianej świątyni pw. św.Katarzy-
ny, wybudowanej na cmentarnym wzgó-
rzuprawdopodobniewXVw.–jakmówi
legenda – ze zbójnickiej fundacji, zain-
stalowano system sygnalizacji przeciw-
pożaroweji instalacjęgaśnicząmgłową.
U podnóża skarpy wkopano zbiornik za-
pasu wody, zamontowano pompę, system
rur i dyszy oraz automatykę i sterownik
stałegourządzeniagaśniczegotypuFOG.
Zabytkowykościółzostałzabezpieczony
przed pożarem.
Kwota dotacji z budżetu WM: 80 000 zł,
całkowity koszt zadania: 266 299,16 zł.
OLKUSZ
W bazylice pw. św. Andrzeja Apostoła,
wzniesionej w stylu gotyckim na przełomie
XIIIiXIVw.,przeprowadzonokolejnąpeł-
ną konserwację dwóch kamiennych tablic
epitafijnychzXVIIw.:TobiaszaPękalioraz
AdamaBernekaijegożonyEwyzŁączyń-
skich, umieszczonych na łuku tęczowym,
stanowiącychcennyprzykładpóźnomanie-
rystycznejsztukisepulkralnej.Oczyszczo-
no powierzchnię kamienia, usunięto wtórne
warstwy olejne, odsolono, uczytelniono for-
męrzeźbiarską,całośćzaimpregnowano.
Kwota dotacji z budżetu WM: 40 000 zł,
całkowity koszt zadania: 59 104 zł.
18 19
TABASZOWA
W drewnianej świątyni pw. św.Mikoła-
jawTabaszowej–wzniesionejw1753r.,
translokowanejzTęgoborzawIIpołowie
XXwieku–naścianachisklepieniuprezbi-
terium wykonano konserwację techniczną
iestetycznąXVIII-wiecznychnawarstwień
malarskich oraz figuralno-ornamentalnej
polichromiiautorstwaA.Gucawy.
Kwota dotacji z budżetu WM: 60 000 zł,
całkowity koszt zadania: 101 152,48 zł.
ŻELICHÓW
Wdrewnianymkościelepw.św.Zygmunta
wŻelichowie–świątyniz1642r.,przeniesio-
nejzPleśnejw1938r.–realizowanodwazada-
nia dofinansowane z budżetu Województwa.
1. Wykonano pełną konserwację techniczną
iestetycznągrupygotyckichrzeźbzbelkitę-
czowej, w tym podklejenie odspajających się
zapraw i polichromii, impregnację struktural-
ną drewna, usunięcie zabrudzeń i wtórnych
nawarstwień, uzupełnienie ubytków formy
rzeźbiarskiejorazzapraw,rekonstrukcjęzło-
ceń, scalenie ubytków polichromii, wernikso-
wanie. 2.Zzabytkowegowyposażeniaświątyni
odrestaurowano także obraz olejny na płótnie
zpocz.XVIIIwiekuzprzedstawieniemgrupy
14 Świętych Wspomożycieli.
Kwoty dotacji z budżetu WM: 25 000
zł i 10 000 zł, całkowite koszty zadań:
26 600 zł i 10 700 zł.
ROPICA GÓRNA
Wdrewnianymkościelepw.św.MichałaAr-
chanioła – dawnej cerkwi greckokatolickiej –
wzniesionym w 1819 r. w tradycji budownictwa
cerkiewnego zachodniołemkowskiego, prowa-
dzono prace konserwatorskie ołtarza główne-
go – dawnego priestołu złożonego z rokoko-
wej konfesji i neobarokowego tabernakulum
dekorowanego na drzwiach obrazem Przemie-
nienie chleba i wina. Wykonano impregnację
drewna, wzmocniono jego strukturę i zrekon-
struowano ubytki, usunięto wszystkie wtórne
warstwy malarskie. Uzupełniono grunty, po-
wrócono do pierwotnej kolorystyki oraz do ory-
ginalnej techniki pozłotniczej.
Kwota dotacji z budżetu WM: 35 000 zł,
całkowity koszt zadania: 36 710 zł.
SZCZUROWA
Wotoczeniukościołapw.św.Bartłomieja
Apostoła, zbudowanego w 1893 r. w stylu
neogotyckimwedługprojektuJ.Sas-Zu-
brzyckiego,wykonanokonserwacjęośmiu
kamiennych figur świętych zdobiących
ogrodzenie placu kościelnego. Zakres
prac obejmował odczyszczenie piaskowca,
osuszenie, odsolenie, wzmocnienie, uzu-
pełnienie ubytków i scalenie kolorystycz-
ne oraz odczyszczenie płyt marmurowych
i uczytelnienie napisów.
Kwota dotacji z budżetu WM: 50 000 zł,
całkowity koszt zadania: 102 585,74 zł.
20 21
Wybór tematu Kolegium Apostolskiego jako dekoracji nastawy ołta-rzowejznajdujepełnewytłumaczeniewtreściachideowychznimłą-czonych. Wszak wyraża on ideę rozszerzania i umacniania mistyczne-gociałaChrystusa,jakimjestKościół,ijakotakiwsposóbszczególnyodpowiada eucharystycznej funkcji ołtarza4.Kwota dotacji z budżetu WM: 30 000 zł, całkowity koszt zadania: 43 500 zł.
PIETA W KOŚCIELE PW. ŚW. WITA W UNIEJOWIE
Najstarszeprzekazyźródłoweodnoszącesiędokościołapw. św.WitawUniejowiepochodzązpierwszejpołowyXIVwieku.FundacjęzachowanejdodziśświątyniwiążesięzaśzBożo-grobcami(BraćmiKrzyżowymiPańskiegoGrobuJerozolimskie-go) i datuje przed rokiem 14705.
4 Por.:Z.Białłowicz-Krygierowa,Studia nad snycerstwem XIV wieku w Polsce. Część 1. Początki ślą-skiej tradycji ołtarza szafowego,PraceKomisjiHistoriiSztuki–PoznańskieTowarzystwoPrzyjaciółNauk,T.XII,Poznań–Warszawa 1981, s. 56–58.
5 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce,T.1,Województwo krakowskie, Warszawa 1953, s. 250–251.
reprezentatywnych przedstawień, których tematem jest stoją-canalwieMariazDzieciątkiem),w2.połowieXIVwiekuroz-powszechniłsięprzedewszystkimnaterenieŚląskaiPomorza,skądwłaśniemiałzostaćsprowadzonyołtarz.Stanowionjednązfazrozwoju„stylumiękkiego”,charakteryzującegosięornamen-talnymukładem„lejącychsię”fałdówszat,reliefowympotrakto-waniempostaciofinezyjnej,dekoracyjnejpozie.Typowadladziełreprezentującychpowyższąkonwencjęstylowąjestrównieżdośćszeroka twarz z wypukłymi oczami oraz charakterystycznym pół-uśmiechem.Tekstwizytacjiinformujenas,niestetydośćogólnikowo,iżwsce-
nie głównej retabulum ołtarzowego znajdowało się przedstawienie maryjne.Niemożliwajestrównieżpełnaidentyfikacjafigurapostołów,ponieważniezachowałysięwwiększościichatrybuty.Pośródprzed-stawionychznaleźlisięzpewnościąci,którychpowołałsamChrystus:św.Piotr,św.Andrzej,św.JakubStarszy,św.Jan(rozpoznawalnydziękitrzymanemuwdłonikielichowi),św.Filip,św.Bartłomiej,św.Mateusz,św.Tomasz,św.JakubMłodszy,św.Szymoniśw.Juda.WmiejsceJu-daszadogronaapostołówdołączanobądźśw.Macieja,bądźśw.Paw-ła, zatem jeden z nich również i w tym przypadku został przedstawiony.
ODNOWIONE ZABYTKI – SZKIC HISTORYCZNY WYBRANYCH DZIEŁ
przez drewnojady. W konsekwencji jedno z dzieł spadło z dużej wy-sokościizostałoznacznieuszkodzone(odłamanagłowa,połamanefragmenty korpusu oraz fałdów szat apostoła). W roku 2008, dzięki dotacji przyznanej z budżetu Województwa Małopolskiego, pła-skorzeźbyzostałypoddanezabiegomkonserwatorskim.Skupionosięnaoczyszczeniu,dezynsekcjiiimpregnacjidrewna.Najbardziejzniszczonąrzeźbęzłożonoiuzupełnionojejbrakująceelementy.Wszystkie scalono kolorystycznie metodą punktowania.
Drewnianepłaskorzeźbyowysokości57–62cmposiadająpłyt-ko drążone odwrocia. Apostołowie ukazani zostali w pozycji sie-dzącej zwróceni w trzech czwartych w lewo lub prawo.Podstawąźródłowądlapołączeniaomawianychdziełzkapli-
cąWszystkichŚwiętychwkościelepw.św.MałgorzatywNowymSączujesttekstwizytacjibiskupaPiotraTylickiegozroku1608,wktórymznaleźćmożnainformację,żeznajdujesięwniejoł-tarz przywieziony z Prus po wyprawie grunwaldzkiej i przekaza-nyprzezWładysławaJagiełłę.WjegocentrummiałaznajdowaćsięfiguraMarii,anaskrzydłachrzeźbionewyobrażeniaświętych.CałośćwieńczyłyczterypiramidalneszczytyorazprzedstawienieChrystusaUkrzyżowanegopowyżej.„Capella octava tituli Omnium Sanctorum. In hac capella extat unum altare muro sacrarii in angulo anexum, (...) structuram habens antiquam sculptam cum imaginibus B.V.M in medio et aliorum sanctorum collateralium. Totum deaura-tum, habens quatuor summitates pyramides. Supra vero imaginem sculpta est Passio Christi muro affixa... Fama fert, structuram hanc allatam fuisse ex Prussia, ab eo tempore, quum Jagiełło bellum gere-bat cum Prythenis et in altari maiori collocatum, postmodum vero in hunc angulum delatum fuisse”3.
Według badaczy zachowane przedstawienia apostołów to po-stacieświętych,októrychwspominatekstwizytacji.Rekonstruk-cjazakładającapochodzeniepłaskorzeźbzeskrzydełretabulumołtarzowego znajduje potwierdzenie w ich formie oraz kompozycji wskazującej, że pierwotnie byli oni zgrupowani wokół sceny głów-nej, ku której się zwracali. Kolejnego argumentu dostarcza anali-zaformalno-stylowa.Stylrzeźb,łączonyprzezhistorykówsztukizkręgiem„Madonnnalwie”(nazwanawiązujedonajbardziej
3 Cyt.za:J.Dutkiewicz,Małopolska rzeźba średniowieczna 1300–1450, Kraków 1949, s. 9.
Karolina Pachla-WojciechowskaPŁASKORZEŹBY KOLEGIUM APOSTOLSKIEGO W KOŚCIELE PW. ŚW. MAŁGORZATY W NOWYM SĄCZUBrakwystarczającegomateriałuźródłowegosprawia,żemożemystawiaćjedynieostrożnehipotezydotyczącepoczątkówkościołaparafialnegopw.św.MałgorzatywNowymSączu1. Znalezienie przezTadeuszaDobrowolskiegookołoroku1920wpobliżuświą-tynikamiennegokapitelamiałopotwierdzaćtezęoistnieniuwtymmiejscu budowli sakralnej, która powstała jeszcze przed lokacją miastaw1292roku.Jednakanalizaformalno-stylowawspomnia-nego detalu nie pozwala na jego precyzyjne datowanie, a co wię-cej–jegozwiązekzNowymSączemmożebyćprzypadkowy.Naj-starszeelementyarchitektoniczneistniejącegododziśkościołapowstaływpierwszejćwierciwiekuXIV.Szczególnieważnądatąw dziejach omawianej budowli jest rok 1448, w którym biskup kra-kowskiZbigniewOleśnickipodniósłkościółparafialnydogodnościkolegiaty,adlajejfunkcjonowaniautworzonazostałakapituła(zli-kwidowanaprzezwładzeaustriackiewkońcuXVIIIwieku).WiekXVipoczątekwiekuXVIprzyniosłyintensyfikacjępracbudowla-nych.Wzrastającarangaświątyniznalazławówczasodzwierciedle-nie również w wzbogaceniu formy architektonicznej i wyposażenia wnętrza. Ufundowane zostały kolejne kaplice otaczające korpus kościoła,afasadauzyskałaformędwuwieżową.Zołtarzemumieszczonymniegdyśwjednejzkaplicwkościele
pw.św.Małgorzatywiążesięodnalezionew1958rokuwinnymno-wosądeckimkościele–pw.św.Heleny–datowanena3.ćwierćwie-kuXIVpłaskorzeźbyprzedstawiającedwunastuapostołów2. Zdecy-dowano się na usunięcie pokrywającej je wtórnej polichromii oraz późniejszychuzupełnieńrzeźbiarskich.Następniezostałyprze-niesionedokościołapw.św.Małgorzaty,gdziebyłyeksponowanenapółnocnejścianieprezbiterium.Umieszczeniepłaskorzeźbnaznacznejwysokościspowodowałoichsilnezakurzenieorazza-brudzenie drewna, którego struktura została poważnie naruszona
1 Por.:Z.Beiersdorf,B.Krasnowolski,Sztuka gotycka, [w:] Dzieje miasta Nowego Sącza, pod red. F. Kiryka, t. 1, Warszawa–Kraków 1992, s. 219–201, 210–216; M. Kornecki, Nowy Sącz. Parafia św. Małgorzaty, [w:] Rocznik Diecezji Tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972,s.362–366;L.Migrała,Bazylika św. Małgorzaty w Nowym Sączu,NowySącz2006.
2 Z.Beiersdorf,B.Krasnowolski,dz.cyt.,s.264–265,il.136–139;T.Chrzanowski,M.Kornecki,Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków 1982, s. 112, il. 111.
22 23
Pieta to przedstawienie Marii podtrzymującej ciało Chrystusa, a jego nazwa wywodzi się z łacińskiego terminu imago beatae Virginis de pietate8. ProfesorLechKalinowskipisał,żetermintenjest„poprostuprzeniesieniempojęciaznanegowstarożytno-ściwświatpojęćchrześcijańskichodobrowolnymobowiązkuprzyjętymispełnionympodwpływemwiernejmiłościwpoko-rzeipoddaniu” 9. OdnosisięonprzedewszystkimdoideiMękiPańskiej(passio Christi)iwspółmękiMarii(compassio Mariae). Nie jest bynajmniej, jak chce część badaczy, historycznymprzedstawieniem z życia Chrystusa i jego Matki, a raczej przed-stawieniemdewocyjnym,któregoźródełnależyszukaćwzaspo-kojeniu potrzeby uzupełnienia modlitwy obrazowym rozważa-niem. Według wspomnianego badacza Pieta należy do grupy przedstawień,któreurzeczywistniają„zasadę ogarniania jed-nymspojrzeniempoczątkuikońcażyciaChrystusa”10.Jednocząw sobie wydawałoby się skrajnie różne konteksty dzieciństwa
8 NatemattreściideowychtematuPietypor.:L.Kalinowski,Geneza Piety średniowiecznej,„PraceKomisjiHistoriiSztuki”,T.X,1952,s.153–260;M.Piwocka,Pieta w polskiej rzeźbie gotyckiej,„NaszaPrzeszłość”,24,1966,s.5–85;T.Dobrzeniecki,Średniowieczne źródła „Piety”, [w:] Treści dzieła sztuki, Warszawa 1969, s. 11–31.
9 L.Kalinowski,cyt.,s.245.10 Tamże,s.229nn.
NajcenniejszymprzechowywanymwkościeledziełemsztukijestgotyckarzeźbaPiety6. W roku 2008 dzięki dotacji udzielonej z budżetu Województwa Małopolskiego została ona poddana zabiegom konserwatorskim, podczas których usunięto wtórne nawarstwienia, wzmocniono strukturę drewna, uzupełniono formę oraz zrekonstruowano pierwotną polichromię.
Wykonana z drewna lipowego grupa powstała zapewne ok.1420rokuireprezentujecechy,którychźródełnależyszukaćwdziełachwiązanychztzw.stylem„PięknychMadonn”.Nazwapochodzi od reprezentatywnej grupy dzieł, którymi są kamienne figury Marii z Dzieciątkiem o niezwykle lirycznym wyrazie7.Naj-bardziej znane z terenu dzisiejszej Polski to zaginiona Piękna MadonnazToruniaczyPięknaMadonnazkościołapw.św.Elż-bietyweWrocławiu(dziśwMuzeumNarodowymwWarszawie),charakteryzujące się niezwykłą elegancją i wyważeniem kompo-zycji w połączeniu z bardzo bogatym ornamentalnym układem kaskadowo opadających fałdów szat oraz plastycznym, mięk-kim modelunkiem. W obrębie wspomnianej konwencji stylowej możemyrównieżznaleźćrealizacjetematuPiety.GotyckąPietą,którejznaczeniadlamałopolskiegośrodowiskaartystycznegowiekówśrednichniesposóbprzecenić,jestwapiennagrupaprze-chowywanawkościeleśw.BarbarywKrakowie.Dziełotorepre-zentujące bardzo wysoki poziom artystyczny oddziałało zapewne natwórcęPietyzUniejowaorazautorówinnychrzeźbiarskichprzedstawieńtegotematuzterenuMałopolski(należytuwspo-mniećchoćbyPietęzkaplicynaZapotoczuwCzchowie–obecniewołtarzugłównymwkościelepw.NarodzeniaNMPwCzchowie–zTymbarkuorazWoliMędrzechowskiej,obieprzechowywanew tarnowskim Muzeum Diecezjalnym). Dzieła te w różnym stop-niu nawiązują do krakowskiej Piety zarówno w zakresie układu kompozycyjnego, ułożenia fałdów szat, jak też osiągniętej dzięki zastosowanymśrodkomartystycznymekspresji.Żadnaznichnie zbliża się jednak do pierwowzoru pod względem mistrzo-stwa wykonania.
6 Tamże,s.250–251,fig.609;T.Dobrowolski,Sztuka Krakowa,Kraków1971,s.134;T.Chrzanowski,M. Kornecki, Sztuka Ziemi Krakowskiej,Kraków1982,s.118;A.M.Olszewski,Styl Pięknych Madonn w Małopolsce, [w:] Sztuka około 1400. Materiały Sesji SHS,t.I,Warszawa1996,s.197.
7 Zagadnieniestylu„PięknychMadonn”mabardzobogatąliteraturę,którejniesposóbprezen-
towaćwtymmiejscu.Por.:Z.Kruszelnicki,„Piękne Madonny” – problem otwarty,„TekaKomisjiHistoriiSztuki”,
t.VIII,Toruń1992,s.31–105;J.Dębicki,Główne nurty artystyczne w małopolskiej rzeźbie stylu międzynarodowego, [w:]
Sztuka około 1400. Materiały Sesji SHS,t.I,Warszawa1996,s.205–250;A.M.Olszewski,Styl Pięknych Madonn
w Małopolsce, [w:] Sztuka około 1400. Materiały Sesji SHS,t.I,Warszawa1996,s.189–202.
RZEŹBA CHRYSTUSA UKRZYŻOWANEGO W KOŚCIELE PW. ŚW. ŚW. SZYMONA I JUDY TADEUSZA W POGWIZDOWIE
Drewnianykościółparafialnypw.św.św.SzymonaiJudyTadeuszawPogwizdowiezostałzbudowanyzapewnenaprzełomieXViXVIstuleciabyćmożenamiejscuwcześniejszejświątyni,skorofunda-cja parafii przez opactwo tynieckie miała miejsce już przed rokiem 133511.Bardzointeresującymdziełemprzechowywanymwtymko-ściele jest figura Chrystusa Ukrzyżowanego, która dzięki dotacjiz budżetu Województwa Małopolskiego została w roku 2008 pod-dana pełnej konserwacji. Ingerencji wymagaław pierwszej kolej-ności zniszczona przez szkodniki oraz czynniki fizyczne struk-tura drewna. Równie ważnym założeniem prowadzonych prac było usunięcie wadliwej i szpecącej wtórnej polichromii olejnej. Znacznerozmiarykrucyfiksu(wysokość200cm,rozpiętośćramion150cm,figuraChrystusa:wysokośćok.150cm,rozpiętośćramionok.140cm)pozwalająprzypuszczać,żepierwotnieumieszczonybyłnabelcetęczowej(przedkonserwacjązawieszonynapołudniowejścia-nienawy)imogłytowarzyszyćmurównieżfiguryasystencyjne.Umie-jętne oddanie poprawnej anatomii oraz stopień ekspresji osiągnięty dziękizastosowanymśrodkomartystycznymkażąwidziećwomawia-nejrzeźbiedziełoobardzodobrejklasieartystycznej.Proporcjeciałasą przysadziste, a głowa nieproporcjonalnie powiększona. Masywna iuwypuklonaklatkapiersiowajestszerszaodbioder.Brakujewyraźne-go wcięcia w talii. Żebra oddane są schematycznie za pomocą guzków. Powyższe cechy wraz z charakterystyczna fizjonomią, typem korony cierniowej oraz ułożeniem włosów stanowią przesłankę dla połączenia omawianegodziełazWarsztatemMistrzaKrucyfiksuzBożegoCiała,którego oeuvreomówiłAndrzejOlszewski,aostatnioWojciechWala-nus12.JakodziełanajbardziejreprezentatywnedlatejpracowninależyuznaćkrucyfikszkaplicyogrojcowejprzykościeleBożegoCiaławKra-kowie,krucyfikszDrogini(obecniewkościelewOsieczanach),krucy-fiksweWłoszczowej,figuryChrystusaUkrzyżowanego,MatkiBoskiejBolesnej,św.JanaEwangelistyiśw.MariiMagdalenyzbelkitęczowejkościoławRacławicachOlkuskich(obecniewMuzeumArchidiecezjal-
11 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce,T. 1,Województwo krakowskie, Warszawa 1953, s. 54–55, fig. 609; M. Kornecki, Pogwizdów, [w:] Rocznik Diecezji Tarnowskiej na rok 1972,Tarnów1972,s.120–121.
12 A.M.Olszewski,Drewniana rzeźba późnogotycka w Małopolsce,Kraków1964(dysertacjadoktor-ska;maszynopiswBiblioteceJagiellońskiej],s.87–90);W.Walanus,Późnogotycka rzeźba drewniana w Małopolsce 1490–1540,Kraków2006(ArsVetusetNova,T.XXI),s.262–268.Tamzrelacjonowanypełnystanbadań.
imękiJezusa.Zjednejstronysątowyobrażeniapiastowane-go przez Marię Dzieciątka, któremu towarzyszą symboliczne przedstawienia zwiastujące przyszłą ofiarę krzyżową. Z dru-giejzaś,takjakwprzypadkuPiety,wułożeniuumęczonegociałaChrystusanakolanachMatkiwidzimy„bolesnąparalelę”do wyobrażeń Marii tulącej w ramionach bawiące się Dzieciątko. Paralela ta nie jest przypadkowa, wszak pod krzyżem w chwili śmierciSynacierpiącaiakceptującakoniecznośćofiaryMarianabyłaprawwspółodkupicielki(corredemptio) i tym samym porazdrugizostałaMatką–zarównodlaJana,ukochanegouczniaChrystusa,jakidlacałejludzkości.Niepowinnodziwićzatem, że dla wyrażenia tej idei starano się w jednym wyobra-żeniupołączyćsymboliczneprzedstawieniemacierzyństwa,dlaktórego najstosowniejszym układem wydaje się wyobrażenie kobietypiastującejnakolanachdziecko,zideąofiarnejmiłości,której wyrazem jest obraz cierpienia po stracie Syna.Kwota dotacji z budżetu WM: 30 000 zł, całkowity koszt zada-nia: 43 500 zł.
24 25
XVijakpodajeJanDługoszwLiber beneficiorum fundatorem jego był zmarły w roku 1408 chorąży wieluński Wierzbięta Kę-piński.Konsekracjikościoładokonałwroku1447biskupZbi-gniewOleśnicki.ZbyszyceodwiekuXIIIprzezczterystuleciabyływłasnościąroduKępińskich,czegoliczneświadectwaznaj-dziemymiędzyinnymiwdekoracjiświątyniparafialnej.Wścia-nę prezbiterium wmurowana została kamienna nagrobna płyta zmarłego w roku 1490 Mikołaja Kępińskiego, chorążego wie-luńskiego,naktórejprzedstawionoherbNiesobiazdwomalwami i aniołem z otwartą księgą oraz napisem gotycką mi-nuskułąwotoku.Herbrodowypojawiasięrównieżwdeko-racji nadproży, wsporników żeber oraz zworników sklepień. Jeżelizachowanewkościelegotyckiestallekolatorskiestano-wiłyjegopierwotnewyposażenie,powinniśmybyćmożerów-nieżichfundacjęłączyćzrodemKępińskich14. Dzięki dotacji udzielonej z budżetu Województwa Małopolskiego stalle zo-stały w roku 2008 poddane zabiegom konserwatorskim. Pra-
14 T.Dobrowolski,Ze studjów nad stolarstwem polskim w epoce gotyku(zabytkiMałopolski),„RzeczyPiękne(Przemysł,Rzemiosło,Sztuka)”,R.V,6–8,Kraków1925,s.139–151;A.Bochnak,J.Pagaczewski,Polskie rzemiosło artystyczne wieków średnich,Kraków1959,s.234–236;S.Narębski,J.Gostwicka,Zarys historii meblarstwa, Toruń1971,s.18–19;T.Chrzanowski,M.Kornecki,Sztuka Ziemi Krakowskiej,Kraków1982,s.131–133;J.Samek,Polskie rzemiosło artystyczne. Średniowiecze, Warszawa 2000, s. 267–272.
nymwKrakowie),krucyfikswkościelewStarymKorczynie,krucyfiksnadarkadątęczowąkościołaBrygidekwLublinie,krucyfikswkościelewDrzewicyorazkrucyfikswkościelewProszowicach.Wydajesię,żepracownia,zktórąłączyćmożnakrucyfiks
w Pogwizdowie, należała do największych w ówczesnym Krako-wieirealizowałazamówieniadlawielumałopolskichkościołów.DziałalnośćMistrzaprzypadałaprawdopodobnienadrugade-kadęwiekuXVI,alewarsztatmógłfunkcjonowaćdłużej.Kwota dotacji z budżetu WM: 10 000 zł, całkowity koszt zada-nia: 16 460 zł.
STALLE KOLATORSKIE W KOŚCIELE PW. ŚW. BARTŁOMIEJA W ZBYSZYCACH
Wprawdzie pierwsze wzmianki źródłowe dotyczące parafiiwZbyszycachpochodzązwiekuXIV,alezapewneistniałaonajużwcześniej(możenawetprzedrokiem1242)13.Obecnyko-ściółpw.św.BartłomiejaApostołapowstałnapoczątkuwieku
13 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce,T.1,Województwo krakowskie, Warszawa 1953, s. 341–342; M. Kornecki, Zbyszyce, [w:] Rocznik Diecezji Tarnowskiej na rok 1972,Tarnów1972,s.380–381.
nym,Onwinnymgronemiwinnągałązką,ponieważprzylgnęłado drzewa, gronem, gdyż włócznia żołnierza otworzyła bok i wy-płynęławodaorazkrew” 15. Zbawczą ofiarę Chrystusa przyrówny-wanorównieżwielokrotniedotłoczeniawina:„Tenzpewnościąjestkiściąwinnejlatorośli,któradeptanawtłocznikrzyża,wydaławinoewangelicznegoprzepowiadania,którajestkrwiąnajświęt-szejmęki” 16.PodobnieowocgranatumógłbyćznakiemkrwiimękiChrystusa17.
Dekoracjarzeźbiarskastallizbyszyckichcharakteryzujesięstosunkowo płaskim reliefem typowym dla wyrobów z miękkie-go iglastego drewna. Dla jego optycznego uwypuklenia zastoso-wano barwną polichromię. W podobnej technice wykonano de-koracje jeszcze kilku zachowanych w południowej Polsce dzieł snycerstwa gotyckiego, co stało się podstawą wydzielenie grupy, w skład której wchodzą oprócz stalli zbyszyckich między innymi pulpit z wyobrażeniem pelikana oraz tzw. stalle większe w farze wBieczu,tzw.stallemniejszewkatedrzewTarnowie(zdaw-
15 Ipse est uitis, ipse uua: uitis ligno adhaerens, uua, quia lancae militis apertum latus emisit aquam et sanguinem – Ambrosius Mediolanensis, De patriarchis, Ci. 0132, c. 4, par. 24, pag. 138, 1. 14. Cyt. za: S. Kobielus, Florarium christianorum. Symbolika roślin – chrześcijańska starożytność i średniowiecze, Kraków 2006, s. 221–222.
16 Hic est certe botrus ille, qui calcatus in torculari crucis, uinum euangelicae praedicationis sanguinem que sacratissimae passionis profudit – Ambrosius Autpertus, Expositio in Apocalypsin, CM 27, lib.5, prol., 1. 206. Cyt. za: S. Kobielus, Dz. cyt. s. 223–224.
17 S. Kobielus, Dz. cyt. s. 78–83.
ce obejmowały w pierwszym rzędzie konserwację techniczną polegającą na wzmocnieniu ich konstrukcji oraz impregnacji i dezynsekcji drewna. Kolejny etap prac stanowiła konserwacja estetyczna, w ramach której wykonano konieczne uzupełnienia irekonstrukcje(brakującesiedziskaipodłokietniki),anastęp-niecałośćscalonokolorystycznieizabezpieczono.
Stalle kolatorskie znajdujące się w Zbyszycach należą do sto-sunkowo rzadkich na ziemiach polskich zabytków snycerstwa go-tyckiego.Czasichpowstaniaokreślasięnaokoło1500rok(bal-dachimjestpóźniejszy,zXVIIw.).Dekoracjęścianekbocznychstanowiąostrołukowozamknięteprześwityzbliźnimiotworamiorazzmaswerkamiopóźnogotyckimmotywie„rybiegopęcherza”.Zaplecki dekorują cztery prostokątne płyty wypełnione ornamen-temzprzeplatającejsięwstęgiorazwiciroślinnej.Zbanderoliodczytaćmożemynapisy:MARIAHILFUNSSE(?)orazIHESUSNAZARENUSREXIUDEORUM.Wsplotachroślinnychrozpoznaćmożemystylizowanepędyikiściewinogronorazkwiatyiowocegranatu.Byćmożeroślinytenieprzypadkowozostaływybranejakouzupełnienie dla dekoracji zawierających wspomniane inskrypcje. Wszak,jakpisałśw.AmbrożyoChrystusie:„Onjestkrzewemwin-
26 27
gowgodzinieśmierci(MARIANOSHORAMORTESVSCIPE).Zwraca się również do zebranych wokół niego odprawiających religijneobrzędyduchownychsłowamiHioba:„Zmiłujciesięnademnąchociażwy,przyjacielemoi” (Hi19,21)–(MISEREMI-NIMEI,SALTEMVOSAMICIMEI).Najegowezwaniestawiająsięrównieżniebiańscywspomożyciele:AniołStróż(ANGELUSCUSTOS)iśw.JanChrzciciel(PROTECTOR).Kierująonikuuno-szącymsięwniebiosachchóromanielskimipostaciomświętychsłowamodlitwyzazmarłego:„Przybądźcie,ŚwięciBoży,po-spieszcienaspotkanie,AniołowiePańscy”(SVBVENITESANCTIDEI,OCCVRITEANGELIDOMINI).ŚwiętymprzewodząKsią-żęta Apostołów Piotr i Paweł, których rozpoznajemy zarówno dziękitypowymdlanichfizjonomiom(twarzPiotraszerokaz krótkim zarostem, twarz Pawła pociągła z długą brodą), jak równieżcharakterystycznymatrybutom.ŚwiętyPiotrnaznakzwierzchnictwanadKościołeminadanejmumocywedlesłów:„Itobiedamkluczekrólestwaniebieskiego;acokolwiekzwiążeszna ziemi, będzie związane i w niebiosach; a cokolwiek rozwią-żesznaziemi,będzierozwiązaneiwniebiosach”(Mt16,19),mazawieszonyupasaklucz.ŚwiętyPawełzaśprzedstawiony
sięwchwiliśmiercigrzesznikadramat,któryopatrzonyzostałtytułem zaczerpniętym ze słów psalmisty: da nobis a u x i l i u m i n t r i b u l a t i o n e vana est enim salus ab homine! – daj nam r a t u n e k w u t r a p i e n i u, bo omylny ratunek człowieczy! (Ps59(60),13)21. Wskazówkami dla poprawnego odczytania tre-ścimalowidłasąponumerowanebanderolezłacińskimiinskryp-cjami,którepozwalająwidzowiśledzićswoistydialogprowa-dzony przez przedstawione postaci. Widzimy spoczywającego na łożu człowieka, na czole którego umieszczono opaskę z napi-sem Bojaźń Boża(TIMORDEI).Odczyhającegojużnajegodu-szę diabła oddzielają konającego jedynie Dobre Uczynki(BONAOPERA).SpomiędzychmurzbliżasięzaśkuniemuArchaniołMichałzewzniesionymmieczem,zwiastującchwilęśmierciiSądBoży.Przypominaumierającemuiwszystkimświadkomkonania,żenieubłaganejestnadejściekresużycia(PECCAS,NONSPERATESVENIAM).Grzesznikkierujezatemsweproś-by do Marii – Bramy Nieba(PORTACOELI),któraunosisiępośródobłokówwcentrumkompozycji.Błagają,byprzyjęła
21 Biblia Sacra Vulgatae Editionis Sixti V.,Parisiis–Avenione1866.Wszystkietłumaczeniafragmen-tówPismaŚwiętegonajęzykpolskiza:Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu,przeł.W.O.JakubWujekSJ,wyd. trzecie poprawione, 1962.
Najstarszazachowanawewnętrzukościoładekoracjamalar-skapowstałanapoczątkuXVIwieku20. Są to wykonane w techni-cepatronowejkompozycjekwiatowe,splotywiciroślinnejorazuproszczone przedstawienia orła widoczne na stropie prezbi-teriuminawy.Badaniakonserwatorskiewykazały,żepodobnadekoracjazdobiłapierwotniecałewnętrzekościoła,którewXVIIwieku pokryte zostało malowidłami o tematyce biblijnej i reli-gijno-alegorycznej. W prezbiterium w dwóch rzędach ukazano cykl Męki Pańskiej opatrzony wierszowanym, łacińskim napisem. Wydaje się, że program ikonograficzny przedstawień w nawie wsposóbszczególnyakcentujeideęchrześcijańskiejśmierciizwiązanejzniąwiarywnieuchronnośćrozliczeniazżyciadoczesnego. Znajdują się tu między innymi sceny: Chrystus w tłoczni mistycznej, Sąd Ostateczny, Nauka dobrego umierania (Auxilium in tribulatione), Rozdroża życia ludzkiego (Bivium Ho-minis Christiani), Środki odkupienia siedmiu grzechów głównych (Remedia redemptoris nostri), Siedem próśb Modlitwy Pańskiej, Siedem sakramentów, Siedem cnót, Tryumf Kościoła, Nagła śmierć oraz Kamienowanie św. Pawła i Męczeństwa św. Jana Chrzciciela. Całośćdopełniająobrazynapłaszczyznachzaskrzynieńpodstropemkościoła,gdziewidzimyChrystusa,MarięwrazzApo-stołami oraz sceny ilustrujące Skład Apostolski.
W roku 2008 dzięki finansowemu wsparciu z budżetu Woje-wództwa Małopolskiego przeprowadzona została konserwacja przedstawienia Nauka dobrego umierania(Auxilium in tribulatio-ne) obejmująca badania, zabezpieczenie łuszczących się frag-mentów zaprawy i warstwy malarskiej, podklejenie odspojonych paskowań, impregnację i dezynsekcję drewnianego podobrazia oraz uzupełnienie ubytków drewna, paskowań i zaprawy. Dzięki odczyszczeniu z zabrudzeń i wadliwych retuszy, a następnie sca-leniu kolorystycznemu malowidła zdecydowanie polepszył się odbiór estetyczny tego szczególnie interesującego pod wzglą-demikonograficznymdzieła.Tematemjegojestrozgrywający
20 Natematdekoracjimalarskiejpor.:W.Łuszczkiewicz,Sprawozdanie z wycieczki naukowej w oko-lice Nowego Sącza i Biecza,„SprawozdaniaKomisjidoBadaniaHistoriiSztukiwPolsce”,t.IV,1891,s.XC–XCI;M. Sokołowski, Binarowa,„SprawozdaniaKomisjidoBadaniaHistoriiSztukiwPolsce”,T.IV1891,s.XIII,XCI;S.Tomkowicz,Inwentaryzacja zabytków Galicji Zachodniej, II: Powiat gorlicki,„TekaGronaKonserwatorówGalicjiZachodniej”,t.I,1900,s.248–251;T.Szydłowski,O polichromii kościołów drewnianych w Binarowej i Dąbrówce Polskiej,„PraceKomisjiHistoriiSztukiwPolsce”,T.II,1922,s.XCV–CV;E.Karolini,Polichromia kościoła parafial-nego w Binarowej,Kraków1970(maszynopispracymagisterskiejwArchiwumUJ);P.Łopatkiewicz,Średniowieczne malarstwo monumentalne Polski południowo-wschodniej – przegląd najważniejszych zabytków, [w:] Malarstwo mo-numentalne Polski południowo-wschodniej. Informator regionalny,Rzeszów1995,s.17–26;A.Laskowski,A.Orga-nisty, Drewniany kościół w Binarowej,Rzeszów,2004;G.Kosiacka-Słoń,Dekoracja malarska kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła w Binarowej,Kraków2007(maszynopispracymagisterskiejwArchiwumUJ).
nej kolegiaty tarnowskiej), szafa zakrystyjna w katedrze prze-myskiej, skrzynia z Woli Radziszowskiej czy złożona z wtórnie użytychzapleckówambonawWysocicach.Bardziejplastycznadekoracjazdobitzw.stallewiększewkatedrzewTarnowieczynajokazalszepośródzachowanychwMałopolscestallewchó-rzezakonnymkościołaBernardynówwTarnowie.Dalszychzaśanalogii dla wyrobów snycerskich z terenu południowej Polski szukaćpowinniśmynaterenachSpiszaiAustrii.Kwota dotacji z budżetu WM: 25 000 zł, całkowity koszt zada-nia: 36 000 zł.
MALOWIDŁO AUXILIUM TRIBULATIONE W KOŚCIELE PW. ŚW. MICHAŁA ARCHANIOŁA W BINAROWEJ
WieśBinarowapowstaławroku1348dziękiprzywilejowiloka-cyjnemu wydanemu przez Kazimierza Wielkiego18. Wolą króla było,przeznaczyćjedenłanpodbudowękościoła,ajegopo-wstanie potwierdza wzmianka z roku 1415. Zapis w Liber benefi-ciorum JanaDługoszainformujeofunkcjonowaniuwBinarowejnaprzełomie3.i4.ćwierciXVstuleciadrewnianejświątyni,któ-rąokołoroku1500zastąpiłnowykościółzachowanyzpewnymiprzekształceniamidodziś.Kościółpw.św.MichałaArchanioła wBinarowejzasługuje
na szczególną uwagę przede wszystkim ze względu na dekora-cjęmalarskąiwyposażenie.ZnakomityhistoryksztukiTadeuszSzydłowskipowizyciewtutejszejświątynipisałwroku1921:„Nauroktegownętrzaskładasięnietylkobogataidobrzejesz-czezachowanapolichromjaścian,lecztakżeto,żecałeurzą-dzenie, wszelkie ołtarze i sprzęty z dawniejszych pochodzą epok(...)Żywemibarwamiornamentacyjnejlubfiguralnejpo-lichromji przyobleczone ławki, konfesjonały, kazalnica czy chór muzycznyzestrajająsięwdoskonalezdekoracjąścianshar-monizowanyzespół(...)” 19. Dziświemy,żepierwotnierównieżzewnętrzneścianykościołaozdobionebyłymalowidłami.
18 M. Kornecki, Binarowa, [w:] Rocznik Diecezji Tarnowskiej na rok 1972,Tarnów1972,s.76–78; J.Wszołek,Binarowa. Wieś królewska 1348–1948, Kraków 1998.
19 T.Szydłowski,O polichromii kościołów drewnianych w Binarowej i Dąbrówce Polskiej,„Prace KomisjiHistoriiSztukiwPolsce”,T.II,1922,s.XCV.
28 29
zesłowamipsalmisty:„TyśKapłanemnawiekinawzórMel-chizedeka”(Ps110,4).PoprawicyJezusawidzimyprzedsta-wioną w pozie modlitewnego orędownictwa Marię, a po jego lewicypodobnieukazanegośw.JanaChrzciciela.Spozatronuwychylają się dwie postaci anielskie będące niebiańską asystą Chrystusa Arcykapłana, a u jego stóp widzimy niewielkiego se-rafina.TematDeesis podkreślaideęeschatologicznegopośred-nictwa i wstawiennictwa miłosiernej Marii, Matki Chrystusa, iJanaChrzcicielajakoProdromosa23. Naikonostasieomawianaikona stanowi centrum rzędu zwanego od niej Deesis, którego przedstawieniarozwijająjejtreść,wskazująckolejnychwielkichorędownikówludzkości,jakimisąarchaniołowie,apostołowieiświęci(wprzypadkuinteresującegonasikonostasuwrzędzietym przedstawiono apostołów).
Ostatnia Wieczerza znajdująca się poniżej Deesis, a ponad carskimiwrotami,umieszczonajestpośrodkurzęduświątecz-nego, na który składają się oprócz niej prazdniki, czyli ikony najważniejszychświątliturgicznych.Naobraziewidzimyzgro-madzonychwokółJezusaprzyzastawionymstoleapostołów.Beztrudurozpoznaćmożemywspierającegogłowęnaramie-
niuChrystusamłodzieńczegośw.Janaorazsiedzącychnajbli-żejnichświętychPiotraiPawła.Obajukazanizostalizgodnieztypowątradycjąprzedstawieniową:świętyPiotrostosunko-woszerokimobliczuzkrótkąbrodą,aświętyPawełotwarzypodłużnej z długą brodą. Z póz i gestów apostołów możemy odczytywać,żenaikonieprzedstawionyzostałmoment,wktó-rym Zbawiciel mówi o zdrajcy zasiadającym z nimi przy jednym stole.WidzodnajdziezłatwościąJudasza,wszakskrywaonza plecami sakiewkę ze srebrnikami, a dodatkowo wyróżnia go kolorsukni–żółty,któryodwiekuXIIsymboliczniełączonybyłzefałszeminiewiernością.Nakoniecwartojeszczezauważyćinteresujące, bo wzbogacające obraz o elementy rodzajowe przedstawienie zastawy stołowej, na którą składają się ukazane zdbałościąodetaltalerze,szklaniceiróżnejwielkościdzbany.Kwota dotacji z budżetu WM: 35 000 zł, całkowity koszt zada-nia: 46 500 zł.
zostałzmieczemnaznakswejmęczeńskiejśmierci.PonadaniołamiiświętymipańskimiwidzimyunoszącesiębanderoleznapisamimówiącymioroliMariijakopośredniczkipomię-dzystworzeniemaBogiem(PERHANCNOSADDEVM;PERHANCNOSADDEVM).Onirównieżzwracająsiędoniejjakomatkiikrólowejświętychzprośbąowsparcieorazpomocdlanieszczęśnika(SVCCVREMISEROSANCTORVMMATER;IVVAPVSILLANIMESSANTORVMREGINA).WodpowiedziMariawstawiasięzagrzesznikiemuBogaOjca(PATERRESPICEINEAINCHRISTITVI).Wskazującnapiersi,któregowykarmiły,prosiSyna,byraczyłjąwysłuchać,mającnawzględziemat-czynąmiłość(FILIMEMENTOEOSQVITELACTAVERVNT).Nakoniec,nawiązującdo słów, którymiChrystusowioznaj-mionochorobęŁazarza: „Ototen,któregomiłujesz,choruje” (J11,3)– (ECCEQVEMAMASINFIRMATVR),zwracasiędoGo-łębicyDuchaŚwiętego.WysłuchawszypróśbswejMatki,dzier-żący w dłoni chorągiew zwycięstwa Zmartwychwstały Chrystus prosiOjca,bymiałwzglądnarany,któreponiósłdlaZbawienialudzkości(PATERRESPICEVVLNERAMEA).WodpowiedziBógOjciecwysyłaDuchaŚwiętego,byprzybyłdosercakonającego(VENITADCORMISERENSEIVS),izwracasiędoMarii,mó-wiąc:„Córko,niechajcisięstanie,jakchcesz”(FILIAFIATTIBISICVTVIS).Tesamesłowakierujądoniejjakomatkiioblubie-nicyodpowiednioJezusiDuchŚwięty(MATERMEAFIATTIBISICVTVIS;SPONSAMEAFIATTIBISICVTVIS).Nawiązujątymsamymdozdania,któreJezusmiałwypowiedziećdobłagającejouzdrowieniecórkiniewiastychananejskiej(Mt15,28).TerazMariamożewesprzećumierającego,byzaufał,żewysłuchanazostała ich wspólna modlitwa (CONFIDEFILIEXAVDITAESTORATIONOSTRA).Wtensposóbdobiegakońcaopowieśćochrześcijańskiej
śmierci.Dlamodlącychsięwkościelemiałastanowićzapewneprzygotowaniedoszczęśliwego,bozakończonegospoczynkiemwBogukonania.Dobraśmierćbyławszakdlawiernychsztuką,którąnależałoposiąśćdziękirozwojowiduchowemu.Pomocąsłużyćmiałyliczne,pouczającewtejmateriiibardzopopular-newowymczasielektury,awśródnichwywodzącesięzdziełJohanesaGersonatraktatyosztuceumierania(ars moriendi). Autor programu malowidła posłużył się zapewne jednym z nich
iprzełożyłtekstnaobraz,bystałsiędostępnyrównieżniepiś- miennym. Złożony program ikonograficzny omawianego ma-lowidła,jakrównieżcałejdekoracjimalarskiejwnętrzakościoła,jestniewątpliwymświadectwembogatejerudycjiautora,azara-zemprawdopodobniezleceniodawcyjejwykonania.Równocześ- niewyraźniekontrreformacyjnycharakterprogramupozwalałączyćjezśrodowiskiemoo.Reformatów,którzywroku1642przybylidoBieczaiutrzymywaliżywekontaktyzBartłomiejemZagrodzkim, ówczesnym proboszczem binarowskim. W efekcie powstałodzieło,którestanowiwspaniałeobrazoweświadectwoXVII-wiecznejteologiiipraktykireligijnej.Kwota dotacji z budżetu WM: 40 000 zł, całkowity koszt zada-nia: 41 000 zł.
IKONA DEESIS W CERKWI OBRZĄDKU GRECKOKATOLICKIEGO PW. ŚW. PARASKEWI W UŚCIU GORLICKIM
Drewnianacerkiewobrządkugreckokatolickiegopw.św.Pa-raskewiwUściuGorlickimzostaławzniesionawroku176822. Niepowtarzalnycharakterświątyniazawdzięczakompletniezachowanemu,pochodzącemugłówniezwiekówXVIII iXIXwystrojowiwnętrza.Najcenniejsząjegoczęśćstanowipowstaływ2.połowieXVIIIwiekuikonostas.Jegowartośćkultowa,arty-styczna i historyczna oraz stan techniczny stały się powodem rozpoczęcia w roku 2005 kompleksowych prac konserwator-skich dofinansowanych z budżetu Województwa Małopolskiego. W pierwszym etapie objęły one przedstawienia umieszczone w rzędzie proroków oraz krucyfiks wieńczący. Wtedy również wy-konanodezynsekcjędolnejczęściikonostasu.Wroku2008za-biegom konserwatorskim poddano ikony Deesis oraz Ostatnia Wieczerza. Usunięcie zabrudzeń oraz wtórnych przemalowań pozwoliło w obu przypadkach na odsłonięcie pierwotnej war-stwy malarskiej, a umiejętnie wykonane punktowanie zdecydo-wane polepszyło odbiór estetyczny dzieł.Naikonie Deesis(gr.δέησις, déssis–modlitwa,usilnaproś-
ba, błaganie) tronujący Chrystus przedstawiony jest jako Król królów i Pan panów(Ap19,16)wszatachkapłańskichzgodnie
22 M. Kornecki, Uście Gorlickie, [w:] Rocznik Diecezji Tarnowskiej na rok 1972,Tarnów1972,s.236–237.
30 31
Tarnów–klasztoroo.Bernardynów,KomitetOpiekinadZabytkamiKulturyŻydowskiej,178. MuzeumDiecezjalne,MuzeumOkręgowewTarnowie,ParafiaBazylikiKatedralnej,Parafiapw.MatkiBożejSzkaplerznej,WspólnotaMieszkaniowaNieruchomościprzyul.Rynek22Tęgoborze–ParafiaRzymskokatolickapw.św.StanisławaBiskupa179. Tropie–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.ŚwieradaiBenedykta180. Trybsz–ParafiaRzymskokatolickapw.św.ElżbietyWęgierskiej181. Trzebinia–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.ApostołówPiotraiPawła182. Trzemeśnia–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Klemensa183. Ujanowice–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioła184. Uniejów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Wita185. UścieGorlickie–ParafiaKatolickaObrządkuGreckokatolickiegopw.św.Paraskewi,186. ParafiaRzymskokatolickapw.MatkiBoskiejNieustającejPomocyWieliczka – Muzeum Żup Krakowskich187. WierchomlaWielka–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioła188. Wierzchosławice–ParafiaRzymskokatolickapw.MatkiBożejPocieszenia189. WięcławieStare–ParafiaRzymskokatolickapw.św.JakubaApostoła190. Wiśniowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina191. Witkowice–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MariiMagdaleny192. Witów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Trójcy193. Wojnicz–TowarzystwoPrzyjaciółZiemiWojnickiej194. Wolbrom–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Katarzyny,ParafiaRzymskokatolicka 195. pw.NMPNiepokalanegoPoczęciaWołowiec–Cerkiewfilialnapw.OpiekiNMPParafiiPrawosławnejpw.św.św.Kosmy 196. iDamianawBartnemWróblowice – Parafia Rzymskokatolicka pw. Przemienienia Pańskiego 197. Wygiełzów – Muzeum w Chrzanowie198. Wysowa–ParafiaPrawosławnapw.św.ArchaniołaMichała199. Zakopane–MuzeumNarodowewKrakowie200. Zator–TowarzystwoMiłośnikówZiemiZatorskiej201. Zawoja–PTTKwSuchejBeskidzkiej202. Zbyszyce–ParafiaRzymskokatolickapw.św.BartłomiejaApostoła203. Zdynia–ParafiaPrawosławnapw.OpiekiNajświętszejBogurodzicy204. Zebrzydowice–Konwentoo.Bonifratrówpw.św.Floriana205. Zielonki–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP206. Żelichów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Zygmunta207.
NowyTarg–MuzeumPodhalańskie,ParafiaRzymskokatolickapw.św.Katarzyny112. OchotnicaDolna–ParafiaRzymskokatolickapw.ZnalezieniaKrzyżaŚwiętego113. Odporyszów–SanktuariumMatkiBoskiejZwycięskiej114. Ojców–osobaprywatna115. Olesno–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Katarzyny116. Olkusz–Gmina,ParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaApostoła117. Orawka–ParafiaRzymskokatolickapw.św.JanaChrzciciela118. Osiek–ParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaApostoła119. Oświęcim–OchotniczaStrażPożarna,ParafiaRzymskokatolickapw.św.MBWW120. Paleśnica–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Justyny121. Pałecznica–ParafiaRzymskokatolickapw.św.JakubaApostoła122. Pleśna–ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP123. Podegrodzie–Gmina124. Podole–ParafiaRzymskokatolickapw.Podwyższeniaśw.Krzyża125. Podstolice–ParafiaRzymskokatolickapw.DuchaŚwiętego126. Pogwizdów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.SzymonaiJudyTadeusza127. Polna–ParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaApostoła128. PorębaDzierżna–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina129. PorębaRadlna–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.ApostołówPiotraiPawła130. Proszowice–Gmina,ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP131. Przydonica–ParafiaRzymskokatolickapw.MatkiBożejRóżańcowej132. Przysłup–ParafiaKatolickaObrządkuGreckokatolickiegopw.św.ArchaniołaMichała133. Przyszowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Mikołaja134. Ptaszkowa–ParafiaRzymskokatolickapw.ImieniaMaryiPanny135. Rachwałowice–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP136. Raciborowice–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MałgorzatyDziewicyiMęczennicy137. RacławiceKościuszkowskie–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.PiotraiPawła138. RacławiceOlkuskie–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP139. Radgoszcz–ParafiaRzymskokatolickapw.PrzeniesieniaRelikwiiśw.Kazimierza140. Radziszów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Wawrzyńca141. Rdzawka–ParafiaRzymskokatolickapw.NMPMatkiKościoła142. Ropa – Fundacja Szlachetne Zdrowie143. Rożnowice–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Andrzeja144. Rozdziele–ParafiaPrawosławnapw.NarodzeniaNMP145. Rybna–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Kazimierza146. Rytro–Gmina147. RzepiennikBiskupi–ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP148. Sanka–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Jakuba149. Sękowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.JózefaOblubieńcaNMP150. Siedliska–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.PiotraiPawła151. Siepraw–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioła152. Skała–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Mikołaja153. Skrzyszów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Stanisława154. SłopniceDolne–ParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaApostoła155. Smerekowiec–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioła156. Sobolów–ParafiaRzymskokatolickapw.WszystkichŚwiętych157. Spytkowice–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Katarzyny158. SromowceNiżne–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP159. Staniątki–Opactwoss.Benedyktynek,kościółpw.św.Wojciecha160. StarySącz–Klasztorss.Klarysek,kościółpw.św.Trójcy161. StaryWiśnicz–ParafiaRzymskokatolickapw.św.WojciechaBM162. SuchaBeskidzka–MiejskiOśrodekKultury,PolskieTowarzystwoTurystyczno-Krajoznawcze163. Sułoszowa–ParafiaRzymskokatolickapw.NajświętszegoSercaPanaJezusa164. Szalowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioła165. Szczepanów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.MariiMagdalenyiStanisławaBiskupa166. Szczucin–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MariiMagdaleny167. Szczurowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.BartłomiejaApostoła168. Szczyrzyc – opactwo oo. Cystersów 169. Szlachtowak.Szczawnicy–ParafiaRzymskokatolickapw.MBPośredniczkiŁask170. Szyk–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.BarbaryiStanisławaBiskupa171. Szymbark–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MBSzkaplerznej,MuzeumOkręgowe 172. wNowymSączuŚnietnica–ParafiaKatolickaObrządkuGreckokatolickiegopw.św.Demetriusza173. Świdnik–osobaprywatna174. Tabaszowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Mikołaja175. Targowisko–StowarzyszenieRozwojuWsi176. Tarnawa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.NawiedzeniaNMP177.
Jerzmanowice–FundacjaZiemiKrakowskiejim.JanaSroczyńskiego,ParafiaRzymsko-59. katolickapw.św.BartłomiejaApostołaJodłownik–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP60. Jurków–ParafiaRzymskokatolickapw.PrzemienieniaPańskiegoiBożegoMiłosierdzia61. KalwariaZebrzydowska–Klasztoroo.Bernardynów62. KasinaWielka–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MariiMagdaleny63. Kobylanka–ParafiaRzymskokatolickapw.św.JanaChrzciciela64. Konieczna–FiliaParafiiPrawosławnejpw.OpiekiNajświętszejBogurodzicywZdyni65. Kraków – Caritas Archidiecezji Krakowskiej, Klasztor oo. Dominikanów, Krakowski 66. SzpitalSpecjalistycznyim.JanaPawłaII,KuriaMetropolitalna,MuzeumArchidiece-zjalne,MuzeumLotnictwaPolskiego,ParafiaRzymskokatolickapw.św.MatkiBożejRóżańcowej,WojewódzkiSzpitalDziecięcyim.św.Ludwika,ZgromadzenieSióstrNajświętszejRodzinyzNazaretuKrempachy–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina67. Krościenko–ParafiaRzymskokatolickapw.WszystkichŚwiętych68. KrólowaGórna–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP69. KrużlowaWyżna–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP70. Krzeszowice–OśrodekRehabilitacjiNarząduRuchu„Krzeszowice”,ParafiaRzymsko-71. katolickapw.św.MarcinaKrzyszkowice–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Anny72. KsiążniceWielkie–ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP73. Kunkowa–ParafiaPrawosławnapw.św.Łukasza74. Kwiatoń–ParafiaRzymskokatolickapw.MatkiBoskiejNieustającejPomocywUściuGorlickim75. Lanckorona–Gmina,ParafiaRzymskokatolickapw.Narodzeniaśw.JanaChrzciciela76. Laskowa–osobaprywatna77. Leluchów–RektoratKościołaRzymskokatolickiego78. Leszczyny–ParafiaPrawosławnapw.św.Łukasza79. Lipinki–Gmina,ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP80. LipnicaMurowana–ParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaApostoła81. LipnicaWielka–ParafiaRzymskokatolickapw.św.ŁukaszaEwangelisty82. Ludźmierz–ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP83. Łapanów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.BartłomiejaApostoła84. Łapczyca–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Anny85. ŁapszeWyżne–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.PiotraiPawła86. Łopuszna–ParafiaRzymskokatolickapw.PrzenajświętszejTrójcy87. Łosie–ParafiaKatolickaObrządkuGreckokatolickiegopw.NarodzeniaNMP88. ŁososinaGórna–ParafiaRzymskokatolickapw.WszystkichŚwiętych89. Łukowica–ParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaApostoła90. Łużna–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina91. Maciejowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.NMPWniebowziętej92. Małastów–ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP93. Marcyporęba–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina94. Męcina–ParafiaRzymskokatolickapw.św.AntoniegoOpata95. Miechów–ParafiaRzymskokatolickapw.GrobuChrystusaiśw.JakubaApostoła96. Młodszego Mogilno–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Marcina97. Moszczenica–ParafiaRzymskokatolickapw.MBSzkaplerznej98. MszanaDolna–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioła99. Muszyna–MiastoiGminaUzdrowiskowa,ParafiaRzymskokatolickapw.św.Józefa100. Mystków–ParafiaRzymskokatolickapw.MatkiBożejNiepokalanej101. Myślenice–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP102. Nasiechowice–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Wita,kaplicawPojałowicach103. Nidek–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.ApostołaSzymonaiJudyTadeusza104. Niedzica–MuzeumZespółZamkowy105. Niedźwiedź–GminaNiedźwiedź,ParafiaRzymskokatolickapw.św.Wojciecha106. Niegowić–SzkołaPodstawowaim.OjcaŚwiętegoJanaPawłaII107. Niepołomice–ParafiaRzymskokatolickapw.DziesięciuTysięcyMęczenników108. NowaGóra–ParafiaRzymskokatolickapw.ZesłaniaDuchaŚwiętego109. Nowica–ParafiaKatolickaObrządkuGreckokatolickiegopw.św.Paraskewi110. NowySącz–DomZakonnyZgromadzeniass.NiepokalanegoPoczęciaNMP,Parafia111. RzymskokatolickaNajświętszegoSercaPanaJezusa,ParafiaRzymskokatolickapw.św.Małgorzaty,PTTKOddział„Beskid”,TowarzystwoJezusoweDomZakonnyKolegiumoo.Jezuitów,WojewódzkiSztabWojskowy–WojskowaKomendaUzupełnień
Alwernia – Małopolskie Muzeum Pożarnictwa1. Banica–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.KosmyiDamiana2. Bartne–ParafiaPrawosławnapw.św.św.KosmyiDamiana3. Berest–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MatkiBoskiejNieustającejPomocy4. BiałkaTatrzańska–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.ApostołaSzymonaiJudyTadeusza5. Biecz–FundacjanarzeczSzpitalaUbogichim.św.JadwigiKrólowej,MuzeumRegionalne,6. ParafiaRzymskokatolickapw.BożegoCiałaBielanka–ParafiaPrawosławnapw.OpiekiMatkiBoskiej7. Binarowa–ParafiaRzymskokatolickapw.MichałaArchanioła8. Binczarowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.StanisławaBiskupa9. Bobin–ParafiaRzymskokatolickapw.św.AnnyMatkiNMP10. Bobrek–ParafiaRzymskokatolickapw.TrójcyPrzenajświętszej11. Bochnia–Muzeumim.StanisławaFischera,ParafiaRzymskokatolickapw.św.Mikołaja12. Bodaki–Cerkiewfilialnapw.św.DymitraParafiiPrawosławnejpw.św.św.Kosmy 13. iDamianawBartnemBodzanów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.PiotraiPawła14. Bolechowice–ParafiaRzymskokatolickapw.św.św.PiotraiPawła15. Bolesław–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Wojciecha16. Borzęcin–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP17. Brzeźnica–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Stanisława18. Brzozowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Mikołaja19. Charsznica–ParafiaRzymskokatolickapw.MatkiBożejRóżańcowej20. Chełmk.Bochni–ParafiaRzymskokatolickapw.Narodzeniaśw.JanaChrzciciela21. Chochołów–właścicieleprywatni,zagrodynr14,23,27,34,76,108,121,189,192,211,24822. Chomranice–ParafiaRzymskokatolickapw.ImieniaNMP23. Chronów–ParafiaRzymskokatolickapw.DuchaŚwiętego24. Chrzanów–MuzeumwChrzanowie,ParafiaRzymskokatolickapw.św.Mikołaja25. Ciężkowice–ParafiaRzymskokatolickapw.PanaJezusaMiłosiernegoiśw.Andrzeja26. Apostoła Czermna–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MarcinaBiskupaiMBPocieszenia27. Czyrna–ParafiaRzymskokatolickapw.NiepokalanegoSercaMatkiBożej28. DąbrowaTarnowska–Gmina29. DębnoPodhalańskie–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MichałaArchanioła30. Dobczyce–GminaiMiastoDobczyce,ParafiaRzymskokatolickapw.Wspomożenia31. Wiernych,PolskieTowarzystwoTurystyczno-KrajoznawczeDobra–ParafiaRzymskokatolickapw.MBSzkaplerznej32. Domosławice–ParafiaRzymskokatolickapw.NawiedzeniaNMP33. Dziekanowice–ParafiaRzymskokatolickapw.MacierzyństwaNMP34. Gawłów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.AndrzejaBoboli35. Gdów–StowarzyszeniePrzyjaciółZiemiGdowskiej36. Giebułtów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Idziego37. Gorlice–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP38. Gosprzydowa–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Urszuli39. Goszcza–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Wawrzyńca40. Goszyce–osobaprywatna41. Grabie–ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP42. Graboszyce–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Andrzeja43. Gręboszów–ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP44. Grodziskok.Skały–DuszpasterstwoAkademickieDiecezjiKieleckiej45. Grojec–ParafiaRzymskokatolickapw.św.Wawrzyńca46. Gromnik–ParafiaRzymskokatolickapw.NajświętszejMariiPannyKrólowej47. Gruszów–ParafiaRzymskokatolickapw.Rozesłaniaśw.Apostołów48. Grybów–ParafiaRzymskokatolickapw.św.KatarzynyAleksandryjskiej49. Grywałd–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MarcinaBiskupa50. Hańczowa–ParafiaPrawosławnapw.OpiekiMatkiBożej51. Harklowa–ParafiaRzymskokatolickapw.NarodzeniaNMP52. Hebdów–ParafiaRzymskokatolickapw.WniebowzięciaNMP53. Igołomia–InstytutArcheologiiiEtnologiiPolskiejAkademiiNauk,ParafiaRzymskoka-54. tolickapw.NarodzeniaNMPImbramowice–Klasztorss.Norbertanek,ParafiaRzymskokatolickapw.św.Benedykta55. Iwkowa–ParafiaRzymskokatolickapw.Podwyższeniaśw.Krzyża56. Jastrzębia–ParafiaRzymskokatolickapw.św.BartłomiejaApostoła57. Jawiszowice–ParafiaRzymskokatolickapw.św.MarcinaBiskupa58.
LISTA MIEJSCOWOŚCI, W KTÓRYCH W LATACH 1999–2008 PROWADZONE BYŁY PRACE KONSERWATORSKIE,
RESTAURATORSKIE LUB ROBOTY BUDOWLANE DOFINANSOWANE Z BUDŻETU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO
32 33
OPIEKUJEMY SIĘ ZABYTKAMI – ETIUDA FILMOWA
Nazleceniesamorządu,wramachpromocjidziałańWo-
jewództwa w zakresie ochrony zabytków, zrealizowana
została przez znanych i cenionych krakowskich artystów
– operatora Marcina Koszałkę i autorkę animacji Wio-
lę Sowę – krótka, autorska etiuda filmowa. Zdjęcia wy-
konanowpięknym,drewnianym,zabytkowymkościele
pw.św.AntoniegoOpatawMęcinie,wpowiecielima-
nowskim, który w ostatnich latach otrzymywał dotacje
z budżetu Województwa na prace konserwatorskie, opra-
cowanie ekspertyz i dokumentacji konserwatorskich.
Zapraszamy na www.malopolskie.pl oraz na www.
tv.malopolska.pl.
Typ wspieranych projektów:• inwestycjewochronęiekspozycjęzabytkowychobiektówizespołówkulturo-
wych, ruchomych i nieruchomych, mające na celu przywrócenie ich dawnej świetności,podjęcieniezbędnychkrokówwceluuniknięciaichdegradacjiwprzyszłościorazpubliczneudostępnieniedocelówturystycznych,
• wyposażenieistniejącychinowychobiektówpublicznejinfrastrukturykultu-ralnej przyczyniające się do aktywnego udziału społeczeństwa w kulturze,
• organizacjaimprezkulturalnychoznaczeniuregionalnymiponadregio-nalnym,wszczególnościfestiwali,targówwobrębiesferykultury,wystawi przeglądów form artystycznych,
• rewitalizacjaobszarówmiejskich,obiektówinfrastrukturykulturalnej.Kontakt:FEMCentrumInformacjioFunduszachEuropejskichwMałopolsce, tel.: 012 29 90 777, Departament PR UMWM, tel.: 012 299 07 00, www.malopolskie.pl/RozwojRegionalny/.
ZABYTKI I KULTURA
2. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007–2013 Oś priorytetowa 3. Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospo-darki wiejskiej.Typ wspieranych projektów:
• działaniawpływającenapoprawęjakościżycianaobszarachwiejskichprzezzaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi oraz pro-mowanie obszarów wiejskich,
• działaniaumożliwiającerozwójtożsamościspołecznościwiejskiej,zachowaniedziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich,
• działaniawpływającenawzrostatrakcyjnościturystyczneji inwestycyjnejobszarów wiejskich.
Przykładowy zakres inwestycji:• budowa,przebudowa,remontlubwyposażenieobiektówpełniącychfunkcje
publiczne, społeczno-kulturalne, rekreacyjne i sportowe służących, promocji obszarów wiejskich, w tym propagowaniu i zachowaniu dziedzictwa historycz-nego, tradycji, sztuki oraz kultury,
• zakupobiektówcharakterystycznychdlatradycjibudownictwawdanymregionie, w tym budynków będących zabytkami, z przeznaczeniem na cele publiczne,
• odnawianie,eksponowanielubkonserwacjalokalnychpomnikówhistorycznych,budynków będących zabytkami lub miejsc pamięci,
• zakupiodnawianieobiektówcharakterystycznychdladanegoregionulubtradycji budownictwa wiejskiego oraz ich adaptacja na cele publiczne,
• odnawianieelewacjizewnętrznychidachówwbudynkacharchitekturysa-kralnej wpisanych do rejestru zabytków.
Kontakt: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, ul. Wspólna 30, 00-930 Warszawa, tel.: 022 623 10 00, www.minrol.gov.pl, oraz WydziałWdrażaniaPROW,DepartamentSWUMWM,tel.:0126303498,6303397, www.wrotamalopolski.pl/root_PROW/Wprowadzenie.
ZABYTKI1. Ochrona zabytków Małopolski – zasady wspierania prac konserwator-
skich, restauratorskich i robót budowlanych zabytków wpisanych do reje-stru, położonych na terenie województwa małopolskiego,określoneuchwałą NrXXIII/349/08SejmikuWojewództwaMałopolskiegoz29września2008r.
Typ wspieranych projektów – prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty bu-dowlane podejmowane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków, mające naceluwszczególności:
• zahamowanieprocesówdegradacjizabytkówidoprowadzeniedopoprawystanu ich zachowania,
• odnowęarchitekturyregionalnejiochronęjejprzedzniszczeniem,• zapewnieniebezpieczeństwaobiektówzabytkowych,• utrzymanieatrakcyjnościturystycznejopartejnawalorachdziedzictwakul-
turowego.Kontakt: DepartamentKDNiTUMWM,tel.:0126303423, www.malopolskie.pl/Kultura/Ochrona_zabytkow/.
KULTURA
2. Mecenat Małopolski Typ wspieranych projektów: zadaniaocharakterzeprzedsięwzięćkulturalnychi artystycznych realizowanych przez podmioty nienależące do sektora finansów publicznychiniedziałającewceluosiągnięciazysku,wszczególności:
• inicjatywykulturalnepromującewojewództwo,• inicjatywykulturalnewskazującenapotencjałartystycznyizasobydziedzic-
twa kulturowego regionu,• inicjatywykulturalnesprzyjającepowstawaniunowatorskichioryginalnych
zjawisk artystycznych.Kontakt: DepartamentKDNiTUMWM,tel.:0126303437, www.malopolskie.pl/Kultura/Mecenat/.
ZABYTKI I KULTURA
3. Małopolska Gościnna Typ wspieranych projektów:
• utrzymanieitworzenieinfrastrukturyszlakówturystycznychwregionie,• tworzenienowychproduktówturystycznych,• aktywizacjaSzlakuArchitekturyDrewnianej,• oznakowaniedrógdojazdowychdoatrakcjiiinfrastrukturyturystycznejre-
gionu.Kontakt: DepartamentKDNiTUMWM,tel.:0126303138, www.malopolskie.pl/Turystyka/Goscinna/.
ZABYTKI I KULTURA
Fundusze Strukturalne1. Małopolski Regionalny Program Operacyjny ZABYTKI I KULTURAOś Priorytetowa 3. Turystyka i przemysł kulturowy, Oś Priorytetowa 5. Krakowski Ob-szar Metropolitalny, Oś Priorytetowa 6. Spójność wewnątrzregionalna.
ZADANIA WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO WSPIERAJĄCE DZIAŁANIA Z ZAKRESU OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ROZWOJU SEKTORA KULTURY. FORMY WSPARCIA Z BUDŻETU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO
OCHRONA ZABYTKÓW MAŁOPOLSKIDZIAŁANIA SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO W ZAKRESIE OCHRONY I OPIEKI NAD ZABYTKAMI
Przygotowanie merytoryczne:DepartamentKultury,DziedzictwaNarodowegoiTurystyki, Urząd Marszałkowski Województwa MałopolskiegoNadzór merytoryczny: Krzysztof MarkielRedakcja i teksty:TomaszKrzaczyński,AgnieszkaSzpalaTeksty Odnowione zabytki: Karolina Pachla-WojciechowskaKorekta:AnnaSzczepańska,JanuszKrasońProjekt graficzny:EwaSataleckaFotografie:DepartamentKultury,DziedzictwaNarodowegoiTurystyki,UrządMarszałkowskiWojewództwaMałopolskiegoorazmateriałyprzekazaneprzezBeneficjentówdotacjizbudżetuWojewództwaMałopolskiegonapracekonserwatorskie,restauratorskielubrobotybudowlanew2008r.Mapka:AgnieszkaKielar,ZespółGeodezjiiBazDanych,DepartamentGeodezjiiKartografii,UrządMarszałkowskiWojewództwaMałopolskiegoDruk:DrukarniaLEYKOSp.zo.o.wKrakowieNakład: 1000 egzemplarzy
WydawcawyrażapodziękowaniewszystkimBeneficjentomrealizującymzadanianarzeczochronyzabytków,którzy przyczynili się do powstania tego wydawnictwa
WydawnictwosfinansowaneześrodkówWojewództwaMałopolskiegoWydanie pierwsze Kraków 2009 ISBN978-83-60538-21-0
Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Departament Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Turystyki
ul. Racławicka 5630-017 Kraków
tel.: 012 63 03 340, 63 03 423fax: 012 63 03 341
e-mail: [email protected]/zabytki
Top Related