De Nederlandse natuur wordt completer
Elma Duijndam www.ark.eu
• Wie ben ik
• Natuurontwikkeling volgens ARK
• Belangrijke ecologische schakels
• Veranderingen in de NL natuur
• De jeugd betrekken
• Onderwijsmiddelen
Natuurontwikkeling volgens ARK
GROEN: Spontane processen in robuuste gebieden
GELD: Economische en maatschappelijke belangen
GELUK: Genieten van natuurlijke vrijheid
Verbindende schakels
mensen gebieden processen
robuuste natuur
natuurlijke processen
Erosie, sedimentatie en overstroming
Natuurlijke begrazing
Verdwenen grazers terug in de natuur
• Vanaf begin jaren ’80 weer runderen en paarden in de Nederlandse natuur
• Vanaf 1992 edelherten in de Oostvaardersplassen
• Vanaf 2007 wisenten in Nationaal Park Zuid-Kennemerland
• Elanden koloniseren Polen en het oosten van Duitsland
• Etc.
Door mensen gebracht
Nieuwe wilde runderen
Schotse Hooglander Rode Geus
Tauros Galloway
Konikpaarden Konikpaard
wisenten in Nederland
In het wild leven
Geen ontwormingsmiddelen
• Natuurlijke dichtheden
Natuurlijke dichtheden
Voor elk wat wils (voedsel en beschutting)
Een samenspel van vele grazers
Ook andere grazers doen mee!
Grote grazers faciliteren
Runderen: • Familiegroep • Stierengroepen • Solitaire stieren
Sociale kuddes
Sociale kuddes
Paarden: • Harem • Hengstengroep
http://youtu.be/IpW4jvyilpQ.
dood doet leven
Predatie maakt ecosysteem compleet Foto Bob Luijks
Wolven in Nederland
Niet of een wolf komt,
maar wanneer de volgende
Nederland binnen bereik van zwervende wolven
Wolvenroedels in Duitsland Populatie neemt gestaag toe
Stand 12 nov. 2013, meer roedels verwacht
0
5
10
15
20
25
30
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Aantal paar
Aantal roedels
+
Jonge mannelijke wolf trekt 1000km
Indirect gevolg van toppredator
wolf
bever
beer wapiti
bosbessen ooibos
vis
Wolf faciliteert beer en versterkt zo gevolgen op ecosysteem
predatie
predatie
Anti- conceptie
aas
vraat bevermeer schaduw
predatie
vraat
voedsel
Wolven horen er bij in de natuur
• Natuur completer met predatie
• Predatie is landschapsvormend proces
• Predator is sleutelrol voor aaseter
• Toppredator is sleutelrol voor biodiversiteit
www.wolveninnederland.nl
Foto Bob Luijks
Foto Bob Luijks
Nationaal Natuur Netwerk
otter
bever
steur
betrokkenheid
Omgaan met grote grazers
www.ark.eu/zoekplaten
www.deltatalent.nl
• www.ark.eu/zoekplaten
• www.doodoetleven.nl
• www.ark.eu struinopdrachten
• www.wolveninnederland.nl
vragen?
Top Related