ndla.no - versjon 2.0Nasjonal digital læringsarena Norwegian digital learning arena
KJØNNSROLLER OG SAMLIV
Foto: Sara Johannessen/Scanpix
ndla.no - versjon 2.0Nasjonal digital læringsarena Norwegian digital learning arena
Forventningar• Kjønnsroller er
forventningar til korleis vi skal oppføre oss basert på kjønn.
• Vi blir forma av rolleforventningane.
• Kjønnsrollene endrar seg over tid.
• Dei varierer også mellom kulturar.Foto: Science Photo Library/Scanpix
ndla.no - versjon 2.0Nasjonal digital læringsarena Norwegian digital learning arena
Kva skaper skilnadene?
• Født sånn eller blitt sånn? • Er det sosialisering som
skaper kjønns-skilnadene? – Er det naturleg at jenter
heller vil leike med dokker, eller er det foreldra som påverkar barnet til å velje leiker?
– Dei fleste vil kanskje seie at begge delar er viktige her, sjølv om debatten har rast mellom anna i media.
Foto: Sara Johannessen/Scanpix
ndla.no - versjon 2.0Nasjonal digital læringsarena Norwegian digital learning arena
Familie og samliv• Familiar kan vere ulikt
sette saman.• Den tradisjonelle
kjernefamilien er mor, far og heimebuande barn.
• Men einslege foreldre med barn og stefamiliar / utvida familiar er også vanleg.
• Fleire og fleire er sambuarar.
• Mange bur også aleine.Foto: Scanpix
ndla.no - versjon 2.0Nasjonal digital læringsarena Norwegian digital learning arena
Saman eller aleine?• I dag vanskeleg å seie
kva som er ”den normale samlivsforma”.
• Folketeljinga i 2001 viste at 62 % over 20 år var i parforhold. – På kysten av Sørlandet og
Vestlandet er det størst del gifte.
– I Oslo, Trøndelag og Nord-Noreg er ein stor del sambuarar.
• 40 % av hushalda bestod av éin person. Det var flest av desse i og rundt dei store byane.
Foto: Stian Lysberg Solum/Scanpix
ndla.no - versjon 2.0Nasjonal digital læringsarena Norwegian digital learning arena
Ekteskapslova• ny ekteskapslov i Noreg
vedteken i juni 2008• gir homofile same rett som
heterofile til å inngå ekteskap
• innebar også endringar i barnelova og adopsjonslova: – Homofile par skal blir
vurderte som adoptivforeldre på lik linje med heterofile og kan stebarnsadoptere barna til kvarandre.
Foto: Berit Roald/Scanpix
ndla.no - versjon 2.0Nasjonal digital læringsarena Norwegian digital learning arena
Juridiske sider ved samliv• Ekteskapslova
– vilkår for å inngå ekteskap– felles økonomi– felles ansvar for felles barn– reglar ved dødsfall og arv
• Sambuarar – få reglar for økonomi og
juridiske tilhøve– foreldreansvar automatisk
til mor; far må ha skrive under eit skjema
– ikkje automatisk arverett Foto: Katrine Nordli/Aftenposten/Scanpix
ndla.no - versjon 2.0Nasjonal digital læringsarena Norwegian digital learning arena
Samlivsbrott• Brott mellom sambuarar
– ingen spesielle reglar å følgje
– kan få økonomiske følgjer om begge eig leilegheita/huset dei har budd i
• Skilsmisse– Må vere separerte i 1 år før
skilsmissa går igjennom.– Om dei har felles barn under
16 år, må partane også til mekling.
– Formuen blir i utgangspunktet delt likt, men nokre unntak som eigen arv.
Foto: Corbis/Scanpix