Kernmodel Onderwijsinformatie [ KOI ]Eerste kennismaking met een methodiek voor het sectoroverstijgend systematisch beschrijven van informatieobjecten, ter voorbereiding van een advies over adoptie van deze KOI methodiek.
Pijl omlaag proces
Pijl omhoog proces
Drie lagen
Samenvatting
Dit is een eerste kennismaking met een methodiek voor het
sectoroverstijgend systematisch beschrijven van informatieobjecten, ter
voorbereiding van een advies over adoptie van deze KOI methodiek.
eerste kennismaking met een methodiek
sectoroverstijgend systematisch beschrijven van
informatieobjectenvoorbereiding van een advies over adoptie
Drie lagen
Pijl omlaag proces
Pijl omhoog proces
AanleidingAanleiding
NutNut
VervolgafsprakenVervolgafspraken
Onderwerpen
Wat was de aanleiding voor het KOI?
Wat houdt het KOI in?
Wie heeft er wat aan het KOI?
Wat moet de Architectuurraad van EduStandaard met het KOI?
Aanleiding: Vraagstukken in het project Referentie Architectuur Onderwijs (RAO – SION)
Visiedocument Project Referentie Architectuur
Uitgangspunt over gemeenschappelijkheid in informatiehuishouding:
“Om burgers goed te kunnen ondersteunen bij een leven lang leren over de grenzen van instituten heen en voor het terugdringen van administratieve lasten in het onderwijs is er behoefte aan afspraken en meer gemeenschappelijkheid in de informatiehuishouding voor het gehele onderwijsdomein, die samen met sectorraden, het onderwijsveld en OCW/DUO wordt ontwikkeld.”
Voordelen gemeenschappelijke informatiehuishouding:
• Transparant maken van de informatiehuishouding;
• Terugdringen van administratieve lasten door eenmalige opslag van
gegevens en meervoudig gebruik;
• Snel en eenvoudig kunnen (her)gebruiken van beschikbare
informatiediensten in verschillende ketenprocessen en verschillende
sectoren;
• Faciliteren van een efficiënte en effectieve gegevensuitwisseling
tussen diverse onderwijsketenpartners;
• Ketenpartners, waaronder burgers en instellingen, de mogelijkheid
geven regie te voeren over hun eigen gegevens.
Voorbeeld noodzaak gemeensch.inf.huishouding:
Adres
Kernmodel Onderwijs Informatie
Laag 1: Betekenis Semantisch model
Het uitgangspunt van het KOI is:
alle begrippen die door meerdere partijen gebruikt en/of begrepen
moeten worden, worden opgenomen in het semantisch model.
Voorbeelden “gebruik door meerdere partijen”:• Gebruik van een begrip in gegevensuitwisseling tussen
twee of meer ketenpartijen;
• Gebruik in wet- en regelgeving;
• Gebruik in externe informatievoorziening, waaronder - maar niet beperkt tot - horizontale en verticale verantwoording.
meerdere partijen gebruikt en/of begrepenmoeten worden
begrippen
Voorbeelden van begrippen:• ‘leerling’, ‘student’ of ‘deelnemer’ degene die onderwijs
volgt
• begindatum van de opleiding ?eerste les, ?beoogde start, ?tot stand komen van de opleiding
Laag 2: Gebruik Domeinmodel
Een domeinmodel is een conceptueel model van de sleutelconcepten
('domeinobjecten') en hun onderlinge relaties binnen een bepaald
toepassingsgebied (het 'probleemdomein').
Doel: voor afstemming met en toetsing door derden, zoals de klant of
opdrachtgever.
Voordelen van KOI:
• Betere (breder gedragen) afstemming.
• Efficiënter, door (gedeeltelijk) hergebruik in soortgelijke
toepassingen.
• Vergroten samenhang, door verbinding tussen domeinmodel en
semantisch model.
Voorbeeld Laag 2: Gebruik
Laag 3: Vorm specificeren berichten(sets)
Bericht elementen zijn gerelateerd aan (gemapt op) begrippen uit het
KOI semantisch model.
standaard
berichten-set
Berichten(sets) mappen op Semantisch Model
standaard
berichten-set
berichtafgeleid begrip
afgeleid begrip
enumeratie
businessrule
waarde
waarde
waardeelement
element
afgeleid begrip businessruleelement
afgeleid begrip enumeratie
waarde
waarde
waardeelement
afgeleid begrip businessruleelement
(Afgeleide) begrippen
In business rules gebruikte
begrippen In waardensets gebruikte begrippen
Berichten(sets) mappen op Semantisch Model
< Mapping >
Pijl omlaag: efficiënter en meer samenhang
Voor wie?
• Analisten t.b.v. opdrachtgevers
Waarvoor?
• Opstellen van domeinmodellen ten behoeve van het komen tot
berichtspecificaties. (je maakt ook beter wat gevraagd wordt)
Hoe?
• Hergebruik vergelijkbare domeinmodellen en begrippen + relaties.
• Eigen invalshoek + vastgelegd werkingsgebied
Uitgangspunt:
• Bestaat alleen maar uit begrippen uit semantisch model
Pijl omhoog: Evolutie van het semantisch model
Voor wie?
• Informatieanalisten applicatiebouwers afnemers gebruikers
Waarvoor?
• Vergroten samenhang van de uit te wisselen informatie + mogelijk
maken hergebruik
Hoe?
• Harmonise
• Atomise
• Relate
• Describe
EduStandaard indienproces
Harmonise
Atomise
Relate
Describe
Wie heeft er wat aan het KOI?
Informatieanalisten applicatiebouwers afnemers gebruikersInformatieanalisten applicatiebouwers afnemers gebruikers
Informatieanalisten kunnen er, zodra er tooling is, direct mee werken.
• Betere (breder gedragen) afstemming.• Efficiënter, door (gedeeltelijk) hergebruik in soortgelijke
toepassingen.• Vergroten samenhang, door verbinding tussen
domeinmodel en semantisch model.
Applicatiebouwers zouden in de eerstvolgende software release er wat mee kunnen gaan doen, zodat:
• samenhang kan worden benut (door koppeling met semantisch model)
• doorontwikkeling goedkoper en sneller kan door structuren en waardensets niet meer hard in de code op te nemen, maar te onttrekken uit het semantisch model.
Afnemers kunnen er samen met analisten direct mee werken.
• Kunnen in toenemende mate gebruik maken van lessons learned uit andere sectoren en voor andere uitwisselprocessen.
• Worden geholpen om hun informatiebehoefte scherper te benoemen en zijn minder afhankelijk van informatieaanbod in reeds aanwezige technische oplossingen.
Gebruikers gaan uiteindelijk, door de verhoogde samenhang van informatie, hier, in het leerproces, de vruchten van plukken.
Kritieke succesfactoren
• Voldoende kritische massa nodig
Hoe rijker gevuld het model 'klaar staat', hoe groter de meerwaarde
in analyse, ontwerp en het opstellen van berichtspecificaties.
• Ondersteunende tooling
Voor de pijl omlaag:
• kunnen zoeken en filteren in het semantisch model
• kunnen integreren met gebruikelijke modelleer tools
• kunnen “parkeren” van ontbrekende begrippen (voor pijl omhoog)
Voor de pijl omhoog:
• kunnen zoeken en filteren
• kunnen bediscussiëren
• begrippen en relaties kunnen vastleggen verbinden en importeren
!
Q1 2015 …
Q1 2014 …
Gevraagd (in januari):advies over gevraagde besluiten• Commitment:
• Kiezen voor OBK als semantisch basismodel
• Overnemen van indienproces EduStandaard
• Aan te sturen op initiële vulling van het semantisch model
- streven naar gebruik van KOI- ontwikkeling noodzakelijke tooling
- “one-stop-shop”, en vandaaruit…… linken naar externe semantische modellen
- een door alle onderwijspartners gedragen semantisch model
-praktisch (wat loopt er, maximaal rendement)-zowel via pijl omlaag als via pijl omhoog
Bedankt voor uw aandacht!
Jeroen Hamers – standaardisatie expert Bureau EduStandaard
e-mail: [email protected]
twitter: @jeroenfmhamers
Kennisnet.nl
twitter: @kennisnet
Uitgangspunten…
Uitgangspunten KOI : Semantisch model & OBK
Het is onmogelijk, en ook onnodig, om met zijn allen dezelfde taal te
spreken.
Het is wel mogelijk, en meer dan wenselijk, om elkaar te begrijpen. Dat
kan door sectorspecifieke terminologie in samenhang te brengen met
andere sectorspecifieke terminologie.
Het OBK is de manier om, sectoroverstijgend, de in het onderwijs
gebruikte terminologie in samenhang in kaart te brengen.
Binnen het OBK wordt voor elk begrip het werkingsgebied, c.q. de
onderwijssector waarin het begrip wordt gebruikt, vastgelegd.
Uitgangspunten KOI : Domeinen
Binnen het onderwijsdomein wordt gebruik gemaakt van zowel
onderwijsspecifieke begrippen als van begrippen uit andere domeinen
Het OBK bevat alleen betekenisvolle begrippen die specifiek zijn voor
het onderwijsdomein.
Aan begrippen die uit andere domeinen komen wordt zoveel mogelijk
gelinked (in de zin van ‘Linked Data’).
Als linken technisch niet mogelijk is, wordt het begrip niet opgenomen in
het OBK, maar wordt vanuit de definitie van het onderwijsspecifieke
gerelateerde begrip gerefereerd aan het begrip in het andere domein.
Top Related