03.01.2020
1
KBUZEMKarabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
ISL 203Envanter ve Bilanço
Doç.Dr. Murat YILDIRIM
7. HAFTA
18 Gelecek Aylara Ait Gideler ve Gelir Tahakkukları
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi2
18 Gelecek Aylara Ait Gideler ve Gelir Tahakkukları
• Bu grupta, içinde bulunan dönemde ortaya çıkan ancak gelecekdönemlere ait giderler ile faaliyet dönemine ait olan tahakkukedenancaktahsilolgunluğunaulaşmamışgelirlerizlenir.
• 180 Gelecek Aylara Ait Giderler ve 181 Gelir Tahakkuklarıhesapları dönemsellik kavramı gereğince dönem ayırıcı hesaplarolarakkullanılır.
• Bugruptaaşağıdakihesaplar yeralır:– 180GelecekAylaraAit Giderler Hs.
– 181Gelir TahakkuklarıHs.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi3
180 Gelecek Aylara Ait Giderler
• Bu hesapta peşin ödenen ancak izleyen dönemde sonuçhesaplarına kaydedilecek giderler izlenir.
• Hesap aktif karakterli olup işlemin doğmasıyla birlikteborçlandırılırken ilgili düzeltme ve devir kayıtlarınınyapılması sonucu alacaklı çalışır.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi4
180 Gelecek Aylara Ait Giderler
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
5
• İşletme 01.06.2017’de bir yıllığına kiraladığı iş yerinin bir yıllıkkirası olan 36.000 TL üzerinden % 20 gelir vergisi kesintisiyaptıktan sonra kalanını gayri menkul sahibine ödenmiştir.İşletmeaylıkmali tablodüzenlemektedir.
• 36.000TL/12ay=3.000TLaylıkkiratutarı• 36.000x0,20= 7.800TL• 36.000–7.800TL= 28.800TLNet Ödenen.
01.06.2017 01.07.2017 - 31.12.2017 31.05.2018
1 Ay 6 Ay 5 Ay
180 Gelecek Aylara Ait Giderler
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
6
• İşletme 01.06.2017’de bir yıllığına kiraladığı iş yerinin bir yıllıkkirası olan 36.000 TL üzerinden % 20 gelir vergisi kesintisiyaptıktan sonra kalanını gayri menkul sahibine ödenmiştir.İşletmeaylıkmali tablodüzenlemektedir.
01/06/2017 Borç Alacak
770 Genel Yönetim Giderleri Hs.180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hs.280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hs.
3.00018.00015.000
100 Kasa Hs.360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs.
28.8007.200
03.01.2020
2
180 Gelecek Aylara Ait Giderler
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
7
• Temmuzayındayapılacakkayıt;
01/07/2017 Borç Alacak
770 Genel Yönetim Giderleri Hs. 3.000
180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hs. 3.000
• Aralıkayındayapılacakkayıt;
31/12/2017 Borç Alacak
180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hs. 15.000
280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hs. 15.000
180 Gelecek Aylara Ait Giderler
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
8
• Aşağıdakiikisoruyuverilenbilgileregöre cevaplayınız.• İşletme 01.10.2016’de iki yıllığına kiraladığı depo için 1.200 TL
peşin ödemede bulunmuştur. (İşletme finansal tablolarını aylıkolarakdüzenlemektedir.)
• Buna göre Ekim 2016’ya ilişkin kira bedeli hangi hesapta, neşekildeve hangi tutardamuhasebeleştirilir?
180 Gelecek Aylara Ait Giderler
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
9
• Aşağıdaki iki soruyu verilenbilgileregörecevaplayınız.• İşletme 01.10.2016’de iki yıllığına kiraladığı depo için 1.200 TL peşin
ödemede bulunmuştur. (İşletme finansal tablolarını aylık olarakdüzenlemektedir.)
• Buna göre Ekim 2016’ya ilişkin kira bedeli hangi hesapta, ne şekilde vehangi tutarda muhasebeleştirilir?
01/10/2016 Borç Alacak
770 Genel Yönetim Giderleri Hs.180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hs.280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hs.
50100
1.050
100 Kasa Hs. 1.200
180 Gelecek Aylara Ait Giderler
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
10
• Aşağıdakiikisoruyuverilenbilgileregöre cevaplayınız.• İşletme 01.10.2016’de iki yıllığına kiraladığı depo için 1.200 TL
peşin ödemede bulunmuştur. (İşletme finansal tablolarını aylıkolarakdüzenlemektedir.)
• Buna göre Ekim 2016’ya ilişkin kira bedeli hangi hesapta, neşekildeve hangi tutardamuhasebeleştirilir?a) 280Gelecek YıllaraAitGiderler hesabının Borcuna600TL
b) 180GelecekAylaraAit Giderler hesabının Borcuna600TL
c) 770GenelYönetim Giderleri Hesabının Borcuna150TL
d) 770GenelYönetim Giderleri Hesabının Borcuna50TL
e) 770GenelYönetim Giderleri HesabınınAlacağına150TL
180 Gelecek Aylara Ait Giderler
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
11
• Aşağıdakiikisoruyuverilenbilgileregöre cevaplayınız.• İşletme 01.10.2016’de iki yıllığına kiraladığı depo için 1.200 TL
peşin ödemede bulunmuştur. (İşletme finansal tablolarını aylıkolarakdüzenlemektedir.)
• Bu bilgilere göre işletmenin 31.12.2016’da yapması gerekenyevmiyekaydınıyapınız.
31/12/2016 Borç Alacak
180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hs. 600
280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hs. 600
181 Gelir Tahakkukları Hs.
• İşletme lehine tahakkuk etmiş ancak tahsil edilmeolgunluğuna ulaşmamış olan içinde bulunulan dönemeait olan gelirler tahsil edilinceye kadar bu hesapta takipedilir.
• Hesap gelirin tahakkuk etmesi durumunda borçlandırılırken,izleyendönemlerdedealacaklandırılarakkapatılır.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi12
03.01.2020
3
181 Gelir Tahakkukları Hs.
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
13
• Aşağıdakiüçsoruyuverilenbilgileregöre cevaplayınız.• İşletme 01.09.2016’de Z bankasında 6 ay vadeli 300.000 TL
tutarında bir mevduat hesabı açmıştır. Yıllık faiz oranı % 18 olupanapara vade sonunda faizi ile birlikte işletmeninaynı bankadakivadesi mevduat hesabına aktarılmıştır. (Finansal tablolar yıllıkolarakdüzenlenecekolupvergioranı %15’tir.)
• Buna göre işletmenin 31.12.2016’de yapması gereken kayıtaşağıdakilerdenhangisidir?
31/12/2016 Borç Alacak
181 Gelir Tahakkukları Hs. 18.000
642 Faiz Gelirleri Hs. 18.000
181 Gelir Tahakkukları Hs.
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
14
• İşletme01.09.2016’deZ bankasında6ayvadeli300.000TLtutarındabirmevduathesabıaçmıştır. Yıllık faiz oranı% 18 olup anaparavadesonunda faizi ile birlikteişletmenin aynı bankadaki vadesi mevduat hesabına aktarılmıştır. (Finansaltablolaryıllık olarakdüzenlenecek olupvergioranı%15’tir.Bir yıl360gündür.)
• Bubilgileregörevadesonunda, eldeedilenfaizeilişkinyapılmasıgereken kayıdıyapınız.
01/03/2017 Borç Alacak
102 Bankalar Hs.102.02 Vadeli Mevduat
27.000
181 Gelir Tahakkukları Hs.642 Faiz Gelirleri Hs.
18.0009.000
181 Gelir Tahakkukları Hs.
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
15
• İşletme01.09.2016’deZ bankasında6ayvadeli300.000TLtutarındabirmevduathesabıaçmıştır. Yıllık faiz oranı% 18 olup anaparavadesonunda faizi ile birlikteişletmenin aynı bankadaki vadesi mevduat hesabına aktarılmıştır. (Finansaltablolaryıllık olarakdüzenlenecek olupvergioranı%15’tir.Bir yıl360gündür.)
• Bu bilgilere göre vade sonunda, banka hesapları arasında aktarma işlemineilişkin kaydıyapınız.
01/03/2017 Borç Alacak
102 Bankalar Hs.102.01 Vadesiz Mevduat
193 Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar Hs.
322.950
4.050
102 Bankalar Hs.102.01 Vadeli Mevduat
327.000
19 Diğer Dönen Varlıklar
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi16
19 Diğer Dönen Varlıklar
• Dönen varlıklar grubunda yer alan ancak diğer dönenvarlık hesaplarının hiçbirinin kapsamına girmeyenhesapların yer aldığı gruptur.
• Aşağıda sıralanan hesaplar bilançoda bu grupta yer alır:– 190 Devreden Katma Değer Vergisi Hs.– 191 İndirilecek Katma Değer Vergisi Hs.– 192 Diğer Katma Değer Vergisi Hs.– 193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hs.– 195 İş Avansları Hs.– 196 Personel Avansları Hs.– 197 Sayım ve Tesellüm Noksanları Hs.– 198 Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar Hs.– 199 Diğer Dönen Varlıklar Karşılığı Hs.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi17
190 Devreden KDV Hs.
• Bir dönemde indirim konusu yapılmayan ve izleyendöneme devreden katma değer vergisinin izlendiğihesaptır.
• Bir ay içinde yapılan işlemler sonucu gerçekleşen 191İndirilecek KDV hesabındaki tutarın 391 HesaplananKDV hesabındaki tutardan büyük olması durumundaaradaki fark bu hesabın borcuna aktarılır.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi18
03.01.2020
4
190 Devreden KDV Hs.
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
19
• Haziran ayı sonunda 191 İndirilecek KDV Hs.’nın kalanı 27.000TL, 391 Hesaplanan KDV Hs.’nın kalanı 22.000 TL’dir. Katmadeğervergisinintahakkukunuyapınız.
…/…/201. Borç Alacak
391. Hesaplan KDV Hs.190 Devreden KDV Hs.
22.0005.000
191 İndirilecek KDV Hs. 27.000
191 İndirilecek KDV Hs.
• Satın alınan her türlü mal ve hizmetler için satıcılaraödenen katma değer vergisinin izlendiği hesaptır.
• Her ay sonunda borç kalanı «391 Hesaplanan KDV»hesabı ile karşılaştırılır. 191 İndirilecek KDV Hs.’ındakitutarın 391 Hesaplanan KDV Hs.’ındaki tutarı aşmasıhalinde aradaki fark 190 Devreden KDV hesabınınborcuna aktarılır.
• 391 Hesaplanan KDV’si 191 İndirilecek KDV’si’ni aşmasıhalinde aradaki fark 360 Ödenecek Vergi ve FonlarHs.’na kaydedilecektir.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi20
191 İndirilecek KDV Hs.
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
21
• Bir işletmede ay sonu itibariyle 191 İndirilecek KDV Hs. Borçbakiyesi 32.000 TL’dir. 391 Hesaplanan KDV’ Hs. nın kalanı36.000TLve190DevredenKDVhesabınınkalanı6.000TL’dir.
• Buna göre ay sonunda yapılacak kayıtta aşağıdaki hesaplardanhangisininkullanımıdoğrudur?
…/…/201. Borç Alacak
391. Hesaplan KDV Hs. 36.000
190 Devreden KDV Hs. 191 İndirilecek KDV Hs.
4.00032.000
2 Duran Varlıklar Grubu
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi22
Duran Varlık: Bir yıldan fazla sürelerle işletmefaaliyetlerinde kullanılmak üzere edinilen ve bir yıl içindeparaya çevrilmesi düşülmeyen varlıklardır.
Duran varlıklar Bilançonun Aktifinde:– 22 Ticari Alacaklar,
– 23 Diğer Alacaklar,
– 24 Mali Duran Varlıklar,
– 25 Maddi Duran Varlıklar,
– 26 Maddi Olmayan Duran Varlıklar,
– 27 Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar
– 28 Gelecek Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları
– 29 Diğer Duran Varlıklar
23
Duran Varlıkların Tanımı ve Sınıflandırılması
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
Duran varlıklar grubunda yer alan varlıklardan bazılarıuzun vadeli olma özelliğini kaybettiğinde Genel KabulGörmüş Muhasebe İlkeleri çerçevesinde Dönen Varlıklargrubunda ilgili hesaplara alınır.
Örneğin duran varlıklarda yer alan uzun vadeli bir alacağınvadesinin kısa döneme düşmesi durumunda duranvarlıklardan dönen varlıklara aktarılır.
24
Duran Varlıkların Tanımı ve Sınıflandırılması
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
03.01.2020
5
22 Ticari Alacaklar Grubu
• İşletmenin ticari ilişkileri sonucu doğan, bir yıldan uzun sürelisenetlivesenetsizalacaklarınınizlendiğihesapgrubudur.
• Bu grubun içinde yer alan hesaplardan vadesi bir yılın altınainenlerDönenVarlıklarGrubundakiilgilihesaplaraaktarılır.
• Bugruptaaşağıdakihesaplaryeralır:– 220Alıcılar Hs.
– 221AlacakSenetleri Hs.
– 222AlacakSenetleri Reeskontu Hs.(-)
– 224KazanılmamışFinansalKiralamaFaizGelirleri Hs.(-)
– 226Verilen DepozitoveTeminatlarHs.
– 229ŞüpheliAlacaklarKarşılığı Hs. (-)
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi25
23 Diğer Alacaklar Grubu
• Herhangi bir ticari nedene dayanmaksızın ortaya çıkan, bir yıldandaha uzunsüredetahsiledilecekalacaklarınizlendiğigruptur.
• Bu grubun içinde yer alan hesaplardan vadesi bir yılın altınainenlerDönenVarlıklarGrubundakiilgilihesaplara aktarılır.
• Bugruptaaşağıdakihesaplaryeralır:– 231OrtaklardanAlacaklarHs.
– 232 İştiraklerden AlacaklarHs.
– 233 BağlıOrtaklıklardanAlacaklarHs.
– 236Diğer ÇeşitliAlacaklarHs.
– 237DiğerAlacakSenetleri Reeskontu Hs.(-)
– 239Şüpheli DiğerAlacaklarKarşılığı Hs. (-)
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi26
24 Mali Duran Varlıklar
• Uzun vadeli amaçlarla edinilen menkul kıymetler ile başka birişletmeye ortak olmak amacıyla edinilen sermaye paylarının yeraldığıgruptur.
• MaliDuranVarlıklarGrubunda– Uzunvadeliamaçlarlasatınalınanveelde bulundurulanmenkulkıymetler,
– Yasalzorunluluklarnedeniyle edinilen menkulkıymetler,
– Şirket hakkında tasfiye ve iflas kararının alınması sonucu kısa sürede parayadönüşmeözelliğini kaybetmişmenkulkıymetler,
– İştirak veya bağlı ortaklık düzeyinde ortaklık amacıyla satın alınan hissesenetleri ve hisse senedi çıkarmayan bir şirketin sermayesine ortaklık paylarıgibi iktisadi değerler izlenir.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi27
24 Mali Duran Varlıklar
• Bugruptaaşağıdakihesaplar yeralır:– 240BağlıMenkulKıymetler Hesabı
– 241BağlıMenkulKıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı (-)
– 242İştirakler Hesabı
– 243İştiraklere SermayeTaahhütleriHesabı (-)
– 244İştiraklere SermayePaylarıDeğer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı (-)
– 245BağlıOrtaklıklar Hesabı
– 246BağlıOrtaklıklara SermayeTaahhütleriHesabı (-)
– 247BağlıOrtaklıklar SermayePaylarıDeğer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı (-)
– 248Diğer MaliDuranVarlıklarHesabı
– 249Diğer MaliDuranVarlıklarKarşılığı Hesabı (-)
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi28
Maddi Duran Varlıklar ve İlgili Hesaplar
• İşletme faaliyetlerinde kullanılmak üzere edinilen ve tahminiyararlanma süresi bir yıldan fazla olan fiziki varlıklara maddiduranvarlıklar denir.
• Maddi duran varlıkların genel özellikleri aşağıdaki gibisıralanabilir:– İşletmenin mal ve hizmet üretiminde veya yönetim faaliyetlerinde
kullanılmakamacıylasatın alınırlar,
– Buvarlıklardanyararlanmasüresi 1yıldan dahauzundur,
– İşletmede fizikenvarolanvarlıklardır,
– Arazivearsalarındışındaki maddiduranvarlıkların ömrüsınırlıdır,
– İşletmede kullanıldıkları süre içinde amortisman yoluyla gideredönüştürülürler.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi29
Maddi Duran Varlıklar ve İlgili Hesaplar
• Tekdüzen hesap planında maddi duran varlıklar şuhesaplardan oluşur:– 250AraziveArsalarHs.
– 251YeraltıveYerüstüDüzenleriHs.
– 252BinalarHs.
– 253Tesis ,MakineveCihazlarHs.
– 254Taşıtlar Hs.
– 255DemirbaşlarHs.
– 256Diğer MaddiDuranVarlıklar Hs.
– 257BirikmişAmortismanlarHs.(-)
– 258YapılmaktaOlanYatırımlarHs. Birikmiş amortismanlar hesabı aktifi düzenleyici bir
hesaptır. Diğerleri aktif hesaptır.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi30
03.01.2020
6
Maddi Duran Varlıklar
Maliyet Bedeli = Alış Bedeli
+ Taşıma Giderleri
+ Sigorta Giderleri
+ Komisyon Giderleri
+ Ambalaj Giderleri
+ Muhafaza Giderleri
+ Gümrük Vergisi
+ Kredi Faizleri
Noter, mahkeme, kıymet takdiri, komisyon ve tellaliye giderleri ile Emlak Alım ve Özel Tüketim
vergilerini maliyet bedeline eklemekte veya genel giderler arasında göstermekte serbesttirler.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi31
Vergi Usul Kanunu’na göre maddi duran varlıklar maliyet bedeli ilemuhasebeleştirilir.
Maddi Duran Varlıkların Envanteri
• Dönem sonlarında duran varlıkların durumlarının tespit etmekiçinenvanter listeleridüzenlenir.
• Daha sonra bu listeler amortisman defterleri ve demirbaşdefterleri ilekarşılaştırılır.
• Listede duran varlığın cinsi, satın alma tarihi, değeri, maliyetdeğeri, mevcut durumu, amortisman yüzdesi ve tutarı gibibilgileryeralır.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi32
Maddi Duran Varlıkların Envanteri
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
33
• Dönem sonunda yapılan sayım sonucunda 800 TL’lik şirkete aitbir cep telefonunun mevcut olmadığı görülmüş ve yeni yıldaaraştırılmaküzerehesabaalınmıştır.
31/12/201. Borç Alacak
197 Sayım ve Tesellüm Noksanlıkları Hs.197.06 Demirbaş Noksanları Hs.
800
255 Demirbaşlar Hs. 800
Maddi Duran Varlıkların Envanteri
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
34
• Cep telefonunun bir personel tarafından kaybedildiği anlaşılmışvetutarpersoneleyansıtılmıştır.
01/10/201. Borç Alacak
135 Personelden Alacaklar Hs. 800
197 Sayım ve Tesellüm Noksanlıkları Hs.197.06 Demirbaş Noksanları Hs.
800
Maddi Duran Varlıkların Envanteri
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
35
• Sayım sırasında, kayıtlarda görülmeyen bir iPad tablet pc’ninvarlığı saptanıyor. Tablet Pc 1.950 TL emsal bedeldenDemirbaşlarHs.’naalınıyor.
31.12.201. Borç Alacak
255 Demirbaşlar Hs. 1.950
397 Sayım ve Tesellüm Fazlalıkları Hs.397.04 Demirbaş Fazlalıkları Hs.
1.950
Maddi Duran Varlıkların Envanteri
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
36
• iPad tablet pc’nin işletmeye promosyon olarak gönderildiğibelirlenmiştir.
31.12.201. Borç Alacak
397 Sayım ve Tesellüm Fazlalıkları Hs.397.04 Demirbaş Fazlalıkları Hs.
950
649 Diğer Olağan Gelir ve Karlar Hs. 950
03.01.2020
7
Maddi Duran Varlıkların Değerlemesi
• Maddi duran varlıklar TTK ve VUK’na göre maliyet bedeli iledeğerlenirler.
• Varlığın maliyetine girmesi zorunlu ve isteğe bağlı harcamalarVUKmd.271’debelirtilmiştir.
• Yasaya göre, satın alma bedeli, makine ve tesisatta gümrükvergileri, nakliye ve montaj giderleri, mevcut binanın satınalınarak yıktırılmasından ve arsanın düzeltilmesinden doğangiderlermaliyetbedelinekatılmasıgerekenharcamalardır.
• Noter, tapu, mahkeme, kıymet takdiri, komisyon ve tellaliyegiderleri ile Emlak Alım ve Taşıt Alım vergileri ise maliyetekatılması yada dönem giderine kaydedilmesi isteğe bağlıharcamalardır.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi37
Maddi Duran Varlıkların Değerlemesi
• Maddi duran varlıkların edinilmesinden sonra yapılan bakımonarım giderleri varlığınmaliyetine eklenmez.Ancak kapasitesiniartıran yada verimini artıran harcamalar ile üretilen mal vehizmetin kalitesini artıran harcamalar varlığın maliyetineeklenerekamortismanyoluylagideredönüştürülür.
• Maddi duran varlıkların değerlemesinde üç temel unsurönemlidir.– Varlığın yararlıömrü,
– Varlığın yararlıömrüsonundahurdadeğerinin tahmini
– Amortismanyöntemininseçimivetutarınhesaplanması
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi38
Maddi Duran Varlıklarda Amortisman İşlemleri
• Amortisman: Duran varlıkların kullanılmasına ve zamanıngeçmesine bağlı olarak değerlerinde meydana gelen azalışlarınhesaplanıp,kaydedilmesineamortismandenir.
• Fiziksel yıpranma ve eskime, teknolojik eskime ve modası geçmegibi nedenlerden dolayı duran varlıkların ömürleri işletmeyeyararlıolabileceklerisüreylesınırlıdır.
• Amortismanın amacı, duran varlığın aktifleştirilmişdeğerini(yatırım tutarını) sistemli ve anlamlı bir şekildekullanıldıklarısüreyegiderolarakdağıtmaktır.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi39
Maddi Duran Varlıklarda Amortisman İşlemleri
• Amortismana tabi olma şartları:
– İşletmede bir yıldan daha uzun dönemlerdekullanılma,
– Kullanma sonucu yıpranma, aşınma, kıymettendüşme yada demode olma(boş arazi ve arsalar içinamortisman ayrılmaz),
– İşletme varlıkları içinde bulunma,
– 2016 yılında tutar olarak 900 TL aşan bir değere sahipolma(Bu değeri aşmayan demirbaş alımları dönemgideri olarak kaydedilebilir).
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi40
Maddi Duran Varlıklarda Amortisman İşlemleri
• Faydalı ömür: bir duran varlığın işletme tarafındankullanılabilmesi beklenen süreyi ifade eder. Bu süre zarfındamaddiduranvarlığındeğeri içinamortismanayrılır.
• Amortisman Payı: Duran varlıkların değerlerinden hesapdönemlerinegiderolarakyüklenenkısmadenir.
• Maddi duran varlıkların faydalı ömürleri içerisinde yokedilmesinde “257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı(-)”aktifi düzenleyici bir hesap kullanılır.
• Boş arsa ve araziler aşınma ve yıpranmaya maruz kalmadıklarıiçinamortismanatabi tutulmazlar
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi41
Amortisman Ayırma Yöntemleri
• TTK’da işletmeler amortisman politikalarını belirlemede veuygulamada tamamen serbest bırakılmışlardır. VUK’ta dört çeşitamortismanyöntemivardır.
– Normalamortisman
– AzalankalanlarÜzerindenAmortisman
– FevkaladeAmortisman
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi42
03.01.2020
8
Normal Amortisman Yöntemi
• Bu yöntemde, duran varlığın ekonomik ömrü boyunca her yılaynı oranda değer kaybettiği varsayılmakta ve her yıl eşit tutardaamortismanayrılmaktadır.
• Her yıl hesaplanacak amortisman oranı şu şekildebulunmaktadır;
• AmortismanTutarı: (MDVM–Hurda Değeri)/EkonomikÖmür
• AmortismanOranı :1 / DuranVarlığınEkonomikÖmrü
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi43
Normal Amortisman Yöntemi
• Örnek:
• Faydalı ömür 5 yıl ise amortisman oranı = 1/5=0,20
• Faydalı ömür 10 yıl ise amortisman oranı = 1/10=0,10
• Amortisman payı= Maddi Duran Varlığın MaliyetDeğeri x Amortisman Oranı
• Bu yöntemle her yıl eşit amortisman payı ayrılır.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi44
Normal Amortisman Yöntemi: • Örnek: 2009 yılında maliyet bedeli 10.000 TL olan makine alınmış.
Faydalı ömrü 5 yıldır.
• Yıllara göre amortisman paylarını bulunuz.
• Amortisman Oranı = 1 / 5 yıl = 0,20 = %20
• 5. yılın sonunda toplam ayrılan amortisman payı varlığın maliyetbedeline eşit olmalıdır.
45
Yıllar Tutar Amortisman Oranı Amortisman Tutarı
1. 10.000 0,20 2.000
2. 10.000 0,20 2.000
3. 10.000 0,20 2.000
4. 10.000 0,20 2.000
5 10.000 0,20 2.000
Amortisman Tutarı Toplamı 10.000
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
Örnek
• Ekonomik ömrü 5 yıl, maliyeti 500.000 TL olan bir demirbaş içinnormal amortisman yöntemine göre ikinci yıl sonunda ayrılmasıgerekenamortismantutarıkaçTL’dir.a) 60.000TL
b) 80.000TL
c) 100.000TL
d) 120.000TL
e) 200.000TL
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi46
Azalan Kalanlar(Hızlandırılmış Amortisman) Yöntemi:
• Bu yöntemde; maddi duran varlığa ilk yıllarda daha fazla, sonyıllaragittikçedahaaz amortismanayrılmaktadır.
• Yönteminözelliklerişunlardır; Amortisman oranı, %50’yi geçmemek normal amortisman oranının 2 katı
olarakalınır.
Amortisman ayrılırken, bir önceki yıl hesaplanan amortismantutarı,amortismanayrılacaktutardandüşülür.
Amortisman ayrılacak son yıl, kalan değerin tamamı o yılınamortismanı olarak kabul edilir. Başka bir anlatımla, son yılamortismanoranı uygulanmaz.
47KBUZEM
Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
Azalan Kalanlar(Hızlandırılmış Amortisman) Yöntemi:
• Örnek: İşletme, 2009 tarihinde satın aldığı ve 10.000TL’ye mal olan demirbaşa azalan kalanlar üzerindenamortisman yöntemi uygulayacaktır. Normalamortisman oranı % 20’dir.
• Amortisman Oranı = %20 x 2 = 40
48
Yıllar Tutar Amortisman Oranı Amortisman Tutarı Net Değer
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
Yıllar Tutar Amortisman Oranı Amortisman Tutarı Net Değer
2009 10.000 0,40 4.000 6.000
Yıllar Tutar Amortisman Oranı Amortisman Tutarı Net Değer
2009 10.000 0,40 4.000 6.000
2010 6.000 0,40 2.400 3.600
Yıllar Tutar Amortisman Oranı Amortisman Tutarı Net Değer
2009 10.000 0,40 4.000 6.000
2010 6.000 0,40 2.400 3.600
2011 3.600 0,40 1.440 2.160
Yıllar Tutar Amortisman Oranı Amortisman Tutarı Net Değer
2009 10.000 0,40 4.000 6.000
2010 6.000 0,40 2.400 3.600
2011 3.600 0,40 1.440 2.160
2012 2.160 0,40 864 1.296
Yıllar Tutar Amortisman Oranı Amortisman Tutarı Net Değer
2009 10.000 0,40 4.000 6.000
2010 6.000 0,40 2.400 3.600
2011 3.600 0,40 1.440 2.160
2012 2.160 0,40 864 1.296
2013 1.296 - 1.296 0
Amortisman Tutarı Toplamı 10.000
03.01.2020
9
Azalan Kalanlar (Hızlandırılmış Amortisman) Yöntemi:
• V.U.K.'na göre; işletme bir duran varlığa, normalamortisman yöntemine göre amortisman ayırırken,azalan bakiyeler yöntemine geçemez.
• Bir duran varlığa normal amortisman yöntemine göreamortisman ayrılmaya başlandıktan sonra, o duranvarlığın ekonomik ömrü bitene kadar hep bu yöntemleamortisman ayrılmasına devam edilir.
• Fakat, azalan bakiyeler yönteminden, istenildiği zamannormal amortisman yöntemine geçmek serbesttir.
49KBUZEM
Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
Fevkalade Amortisman Yöntemi
• Amortismana tabi iktisadi kıymette; yangın, deprem, su basmasıgibi afet neticesinde değer kaybı oluşması, yeni icatlar nedeniyleteknik verim ve kıymetinin düşerek tamamen veya kısmenkullanılamaz hale gelmesi, cebri çalışma nedeniyle normaldenfazla yıpranmaya tabi olması gibi hallerde iktisadi kıymetler,fevkalade amortisman oranları üzerinden amortismana tabitutulabilir.
• Fevkalade amortisman hesaplandığı durumlarda ayrıca normalamortismanhesaplanmaz.
• Fevkalade amortisman oranı, her olaya özgü olmak kaydıylamükellefin müracaatı üzerine Maliye Bakanlığınca tespitedilmektedir.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi50
Kıst Amortisman Yöntemi
• Kıst amortisman sadece binek olarak kullanılan otomobillerinaktife girdiği ilk hesap döneminde ay kesirleri tam sayılmaksuretiyle hesap döneminin sonuna kadar geçen süre için kıstamortismanayrılır.
• İkinciyıldanitibarendiğerduranvarlıklargibiamortismanayrılır.
• Amortisman ayrılmayan süreye isabet eden kalan değer,amortisman süresinin sonunda ayrılan amortismana eklenmeksuretiyletamamıyokedilir.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi51
Kıst Amortisman Yöntemi
• Serdemir işletmesi 06.10.2016 tarihinde idari işlerde kullanılmaküzere silindir hacmi 1390 cm3 olan 2016 Model Dacia markaotomobili “yetkili acentesinden peşin olarak satın almış ve özeltüketim vergisi ile katma vergisi anılan otomobilin maliyetineeklenmemiştir” yetkili acentenin düzenlenip “Serdemirİşletmesi'neverdiğifaturanınbilgileriaşağıdadır.
• (Özel Tüketim Vergisini istenirse maliyet bedeline eklenir, ancakKDVkesinliklemaliyetbedelineeklenmez).
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi52
Kıst Amortisman Yöntemi
• Otomobilbedeli: 20.000TL
• ÖzelTüketimVergisi (%37): 7.400TL
• AraToplam: 27.400TL
• KatmaDeğerVergisi(%18): 4.932TL
• Toplam: 32.332TL
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi53
Normal Amortismanda Kıst Amortisman
• Yıllara göre amortisman paylarını bulunuz.
• Amortisman Oranı = 1 / 5 yıl = 0,20 = %20
• 06.10.2011yılın tamamlanmasıiçin(içindebulunulanaytamsayılır) 3aymevcut
54
Yıllar TutarAmortisman
Oranı
Amortisman
Tutarı
Net Defter
Değeri
1. 20.000 0,20 1.000 19.000
2. 20.000 0,20 4.000 15.000
3. 20.000 0,20 4.000 11.000
4. 20.000 0,20 4.000 7.000
5 20.000 0,204.000
+ 3.000
-
Amortisman Tutarı Toplamı 20.000
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
03.01.2020
10
Amortisman Kayıt Yöntemi
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
55
Amortisman Paylarının Kaydı:Amortisman giderlerinin muhasebeleştirilmesinde endirektkayıt yöntemi uygulanır. Duran varlık hangi departmanınhizmetinde kullanılıyor ise o gider hesabı kullanılır.
Borç Alacak
Üretim İşleri => 730 Genel Üretim Giderleri Hs.İdari İşler= > 770 Genel Yönetim Giderleri Hs.Pazarlama, Satış İşleri => 760 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri
1.000
257 Birikmiş Amortisman Hs. (-) 1.000
Demirbaşlara amortisman hesaplanması
Amortisman Paylarının Kaydı:
• Amortisman payı ayrıldıktan sonra varlığındeğeri azalır.
B 255 Demirbaşlar Hs. A
xxx5.000
B 257 Birikmiş Amortismanlar Hs.(-) A
xxx1.000
A Bilanço P
25 MADDİ DURAN VARLIKLAR 4.000 255 Demirbaşlar 5.000257 Birikmiş Amortismanlar Hs.(-) 1.000
4.000 Net Aktif Değer
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi56
Örnek
• Aşağıdakiüçsoruyuverilenbilgileregöre cevaplayınız.
• 2008 yılında % 15 KDV dahil 9.200 TL’ye satın alınan birdemirbaşın ekonomik ömrü 5 yıl olup amortismanı azalanbakiyeleryönteminegörehesaplanmaktadır.
• 1. Hesaplanan amortismanların endirekt yöntemle kaydedilmesidurumunda 31.12.2009 tarihli bilançoda ilgili demirbaş içinBirikmişAmortismantutarıkaçTLolur?a) 1.840TL
b) 2.880TL
c) 3.200TL
d) 5.120TL
e) 6.400TLKBUZEM
Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
57
Örnek
• Aşağıdakiüçsoruyuverilenbilgileregöre cevaplayınız.
• 2008 yılında % 15 KDV dahil 9.200 TL’ye satın alınan birdemirbaşın ekonomik ömrü 5 yıl olup amortismanı azalanbakiyeleryönteminegörehesaplanmaktadır.
• 2. Hesaplanan amortismanların direkt yöntemle kaydedilmesidurumunda 31.12.2010 tarihli bilançoda ilgili demirbaş içinBirikmişAmortismantutarıkaçTLolur?a) 1.728 TL
b) 5.120TL
c) 6.272 TL
d) 8.000 TL
e) 9.200TLKBUZEM
Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
58
Örnek
• Aşağıdakiüçsoruyuverilenbilgileregöre cevaplayınız.
• 2008 yılında % 15 KDV dahil 9.200 TL’ye satın alınan birdemirbaşın ekonomik ömrü 5 yıl olup amortismanı azalanbakiyeleryönteminegörehesaplanmaktadır.
• 3. Demirbaşın 2011 yılında %18 KDV dahil 2.360 TL’ye yenilemeamacıyla satılması halinde aşağıdaki hesaplardan hangisininkullanımıdoğrudur?a) Diğer Gelirler Hs.Alacakları520TL
b) ÖzelFonlarHs. Borçlu632TL
c) ÖzelFonlarHs.Alacaklı272TL
d) Diğer Gider veZararlarHs.Borçlu360TL
e) Faaliyetle İlgili Diğer Gelir veKarlarHs.Alacaklı880TLKBUZEM
Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
59
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi60
03.01.2020
11
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
• Maddi olmayan duran varlıklar, herhangi bir fiziksel varlığıbulunmayan kullanılmaları sonucunda işletmenin hasılatındaartış doğuran bir kısım haklarla işletmeye ticari bir fayda sağlayanimtiyazveüstünlüklerdir.
• Şuhesaplardanoluşur.– 260HaklarHs.– 261ŞerefiyeHs.– 262KuruluşveÖrgütlenmeGiderleri Hs.– 263AraştırmaveGeliştirme Giderleri Hs.– 264ÖzelMaliyetler Hs.– 267Diğer MaddiOlmayanDuranVarlıklarHs.– 268BirikmişAmortismanlarHs.(-)– 269VerilenAvanslarHs.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi61
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
• Türkiye Muhasebe Standartları 38’de maddi olmayan duranvarlıklarlailgilidüzenlemeleryapılmıştır.Budüzenlemeler;– Maddi olmayan duran varlıklar; fiziksel niteliği olmayan, tanımlanabilir,
parasalolmayanvarlıktır.
– Bazı maddi olmayan duran varlıklar, maddi duran varlıklarla birliktekullanılabilir.
– Araştırmavegeliştirme faaliyetleri bilginin geliştirilmesine yöneliktir.
– Bir harcamanın maddi olmayan duran varlık sayılabilmesi için gelecekteekonomikyararsağlayacaknitelikte olmasıgerekmektedir.
– Maddiolmayanduranvarlıklarkayıtlara maliyetbedeli üzerinden alınır.
• Sınırlı bir yararlı ömre sahip olan maddi olmayan duran varlıklar; ilgiliyapılan sözleşmede süre belirtilmiş ise bu süre boyunca, belirtilmemişseyararlıömürleri içindeamortismanatabi tutulur.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi62
260 Haklar Hs.
• İşletmenini belli bir bedel ödeyerek edindiği; imtiyaz patent,lisans, ticari marka, unvan gibi bazı hukuki tasarruflar ile bellialanlarda sağlanan kullanma yararlanma gibi nedeniyle yapılanharcamalarınizlendiğihesaptır.
• Maliyet bedeli üzerinden kayıt altına alınan haklar yararlanmasüresi belli ise bu süre içinde, belli değilse 5 yılda eşit yılda eşittutarlarlaitfa edilir.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi63
260 Haklar Hs.
• İşletme % 18 KDV hariç 15.000 TL değerinde bir patent hakkısatın almıştır. Bu patent hakkı için 7.000 TL peşin geri kalanı içiniseçekkeşideedilmiştir.
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
64
…/…/201.. Borç Alacak
260 Haklar Hs. 191 İndirilecek KDV Hs.
15.000 2.700
100 Kasa Hs. 103 Verilen Çek ve Ödeme Emirleri
7.0008.000
261 Şerefiye Hs.
• Bir işletmenin devralınması durumunda katlanılan maliyet ile ilgiişletmenin rayiç bedelle hesaplanan net varlıkların değeriarasındakiolumlufarklarınizlendiğihesaptır.
• Türkiye Muhasebe Standartlarına göre şerefiye sınırsız yararlıömre sahip bir varlık olarak kabul edilmiş ve amortismanuygulamasınasonverilmiştir.
• Şerefiye elde edilme maliyetiyle muhasebeleştirilir ve yıllıkdeğerlendirilerek değer düşüklüğü olduğu dönemlerde karşılıkayrılır.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi65
261 Şerefiye Hs.
• A işletmesi B işletmesini mevcut müşteri potansiyeli ile bankahesabından2.000.000TLödeyereksatınalınmıştır.– Kasa 100.000TL
– Bankalar 400.000TL
– Hisse Senetleri 250.000TL
– MenkulKıy. Değ.Düş.Karş. 30.000TL
– TicariMal 700.000TL
– Gelir Tahakkukları 20.000TL
– Binalar 300.000TL
– Demirbaşlar 50.000TL
– BirikmişAmortismanlar 60.000TL
– BankaKredileri 250.000TL
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi66
03.01.2020
12
261 Şerefiye Hs.
• Öncelikle B işletmesinin toplam varlıklarından borçları çıkarılaraknet varlık hesaplanacaktır sonra B işletmesine ödenen bedel ileişletmeninnet varlıklarıkarşılaştırılarakşerefiyehesaplanacaktır.– Kasa 100.000TL
– Bankalar 400.000TL
– Hisse Senetleri 250.000TL
– MenkulKıy.Değ.Düş.Karş.(-) (30.000TL)
– TicariMal 700.000TL
– Gelir Tahakkukları 20.000TL
– Binalar 300.000TL
– Demirbaşlar 50.000TL
– BirikmişAmortismanlar(-) (60.000TL)
– Varlıklar Toplamı 1.730.000TL
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi67
261 Şerefiye Hs.
• VarlıklarToplamı– BorçlarToplamı= NetVarlıklar
• 1.730.000– 250.000(BankaKredisi)= 1.480.000TL
• Şerefiye=BişletmesineÖdenenTutarı– Net Varlıklar
• Şerefiye=2.000.000–1.480.000=520.000TL
• B işletmesinin net varlıklarının değeri hesaplanırken varlıktoplamlarından düzenleyici olan hesapların çıkarılması gerektiğiunutulmamalıdır.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi68
261 Şerefiye Hs.
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
69
…/…/201.. Borç Alacak
100 Kasa Hs.102 Bankalar Hs.110 Hisse Senetleri Hs.153 Ticari Mallar Hs.181 Gelir Tahakkukları Hs.252 Binalar Hs.255 Demirbaşlar Hs.261 Şerefiye Hs.
100.000400.000250.000700.000
20.000300.000
50.000520.000
102 Bankalar Hs. 119 M.K. Değ. Düş. Karş. Hs.(-)257 Birikmiş Amortismanlar Hs. (-)300 Banka Kredileri Hs.
2.000.00030.00060.000
250.000
262 Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Hs.
• İşletmelerin kurulması veya yeni bir şubeaçılması amacıyla katlanılan giderlerin izlendiğihesaptır.
• Aktifleştirilmiş kuruluş ve örgütlenme giderleri maliyetdeğeri ile değerlenir ve 5 yılda eşit tutarlarda itfa edilir.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi70
262 Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Hs.
• İşletme işlerinin genişletilmesi amacıyla yeni bir şube açılması veişletmenin açılmasıyla açılışıyla ilgili 800 TL giderekatlanılmıştır.(KDVoranı% 18)
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
71
…/…/201.. Borç Alacak
262 Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Hs. 191 İndirilecek KDV Hs.
800 144
100 Kasa Hs. 944
263 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hs.
• İşletmede yeni ürün ve teknolojileroluşturulması, mevcutların geliştirilmesi,iyileştirilmesi ve benzeri amaçlarla yapılanharcamaların izlendiği hesaptır.
• Maliyet bedeli ile kayıt altına alınan bu hesaptaki tutar5 yılda eşit tutarlarda itfa edilir.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi72
03.01.2020
13
263 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hs.
• İşletme A işletmesine ürün geliştirme çalışması yaptırmış vehazırlanan raporkarşılığında % 18 KDV hariç 30.000TL’yi bankahesabındanödemiştir.
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
73
…/…/201.. Borç Alacak
263 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hs. 191 İndirilecek KDV Hs.
30.000 5.400
102 Bankalar Hs. 35.400
264 Özel Maliyetler Hs.
• Özel Maliyetler: İşletmeninin kiraladıklarıgayrimenkullere yaptıkları ekleme, genişletme gibiharcamaları özel maliyetler hesabında izlenir. Kirasüresine eşit yüzdeler itfa olur. Kira süresi belli değilsedeğilse itfa süresi 5 yıldır.
• Kiralanan gayrimenkullerin kira süresinden önce boşaltılmasıdurumunda 264 Özel Maliyetler hesabındaki tutarınamortismana tabi tutulmayan kısmı zarar yazılarak hesaptandüşülür.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi74
264 Özel Maliyetler Hs.
• Örnek:İşletmekiraladığızeminefayansyaptırmış, işinbitimindeKDVdahil4.720TL’lik faturakarşılığında nakit ödemeyapmıştır. (KDVoranı%18)
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
75
…/…/201.. Borç Alacak
264 Özel Maliyetler Hs.191 İndirilecek KDV Hs.
4.000 720
100 Kasa Hs. 4.720
Kiralanan mağaza için yapılan özel
maliyet gideri
264 Özel Maliyetler Hs.
• Örnek: İşletme 4 yıllığına kiraladığı mağaza için 60.000 TL’lik bir klima sistemiyaptırmış, sistemin fatura bedelini ve %18 KDV’sin peşin ödemiştir. Özel maliyetgiderini aktifleştirerek ilkyılki amortismankaydınıgerçekleştiriniz.
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
76
…/…/201.. Borç Alacak
264 Özel Maliyetler Hs.191 İndirilecek KDV Hs.
60.000 10.800
100 Kasa Hs. 70.800
Kiralanan mağaza için yapılan özel
maliyet gideri
267 Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar
• Maddi Olmayan Duran Varlıklar grubunda yer alan hesapların hiçbirinin kapsamına girmeyen maddi olmayan duran varlıkların izlendiği hesaptır.
• Bilgisayar paket programları, sinema filmleri vb. varlıklar bu hesaptan takip edilir.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi77
268 Birikmiş Amortismanlar Hs.(-)
• Maddi olmayan duran varlıklar için yapılanharcamaların kullanım süreleri içerisinde itfaedilmesini sağlamak amacıyla hesaplananamortismanların izlendiği hesaptır.
• 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı, Maddiolmayan duran varlıklar grubunda indirimolarak bilançonun aktifinde yer alır.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi78
03.01.2020
14
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
• Birinciyıl sonundaayrılanamortismangideri.
KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
79
…/…/201.. Borç Alacak
760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Gideri Hs.Amortisman ve tükenme payları
15.000
268 Birikmiş Amortisman Hs. Özel maliyet amortismanı
15.000
Birinci yıl sonunda ayrılan amortisman
gideri
269 Verilen Avanslar Hs.
• Maddi olamayan duran varlıkların edinilmesiyle ilgiliyurt içi ve yurt dışı kişi ya da kuruluşlara ödenenavansların izlendiği hesaptır.
• Ödemenin yapılması halinde borçlandırılan hesap ilgilivarlık edinildiğinde alacaklandırılarak kapatılır.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi80
27 Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi81
27 Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar
• İşletilmesi sonucu yararı tükenecek olan bir varlığınaranması bulunduğu yerden çıkarılması amacıylayapılan harcamaların izlendiği hesap grubudur. Buamaçla katlanılan maliyetler karşılığında herhangi birvarlık edinilmez.
• Bu grupta aşağıdaki hesaplar yer alır:– 271 Arama Giderleri Hs.
– 272 Hazırlık ve Geliştirme Giderleri Hs.
– 277 Diğer Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar Hs.
– 278 Birikmiş Tükenme Payları Hs. (-)
– 279 Verilen Avanslar Hs.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi82
28 Gelecek Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları
• Faaliyet dönemi içinde ortaya ancak gelecek yıllara aitolan giderler ile içinde bulunulan döneme ait olup datahsili sonraki yıllarda yapılacak gelirlerin izlendiğigruptur.
• Bu grupta aşağıdaki hesaplar yer alır:– 280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hs.
– 281 Gelir Tahakkuklar Hs.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi83
29 Diğer Duran Varlıklar Grubu
• Tekdüzen Hesap Planında Duran Varlıklar bölümündeyer alan önceki önceki grupların içerisinde sayılamayandiğer duran varlıkların izlendiği gruptur.
• Bu grupta aşağıdaki hesaplar yer alır:– 292 Diğer KDV Hs.
– 293 Gelecek Yıllar İhtiyacı Hs.
– 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hs.
– 295 Peşin Ödenen Vergi Ve Fonlar Hs.
– 297 Diğer Çeşitli Duran Varlıklar Hs.
– 298 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hs. (-)
– 299 Birikmiş Amortismanlar (-)
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi84
03.01.2020
15
Kaynakça
• Nalan AKDOĞAN, Orhan SEVİLENGÜL, Tek Düzen Muhasebe SistemiUygulaması, Gazi Kitapevi, Ankara.
• Orhan Sevilengül, Genel Muhasebe, Gazi Kitapevi, Ankara, 2011.
• Orhan Sevilengül, Çözümlü Muhasebe Problemleri, Gazi Kitapevi, Ankara, 2011.
• Abdullah Karakaya, Genel Muhasebe Ders Notları, Safranbolu, 2002.
• Ahmet Vecdi CAN/ Sakarya Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü Ders Notları
• Nalan AKDOĞAN, Nejat TENKER, Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, GaziKitapevi.
• CEMALCILAR, Ö., "Muhasebenin amaçlarına Ulaşmada Muhasebenin KuramsalYapısına Bağlılığın Gereği ve Önemi", Muhasebe ve Denetime Bakış, Ocak 2003.
• 8 No’lu TMS- Maddi, Maddi Olmayan Duran Varlıklar ile Özel Tükenmeye TabiVarlıklar
• IASC, International Accounting Standards Committee, International Accounting Standards 1999, London, 1999.
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi85
Teşekkür Ederim
Sağlıklı ve mutlu bir hafta geçirmeniz temennisiyle, iyi
çalışmalar dilerim…
KBUZEMKarabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi86
Top Related